GIDA GÜVENİLİRLİĞİNİN SAĞLANMASINDA ÜRETİCİ RİSK ALGISININ ÖNEMİ: DOMATES ÜRETİCİLERİ ÖZELİNDE TEMEL BULGULAR
|
|
- Ilhami Durmaz
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 GIDA GÜVENİLİRLİĞİNİN SAĞLANMASINDA ÜRETİCİ RİSK ALGISININ ÖNEMİ: DOMATES ÜRETİCİLERİ ÖZELİNDE TEMEL BULGULAR Funda KADİM 1 Bülent GÜLÇUBUK 2 fundakadim@gmail.com gulcubuk@agri.ankara.edu.tr 1 GTHB Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara 2 AÜ Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Ankara ÖZET Güvenilir gıdanın arzı açısından üretiminden tüketimine kadarki tüm aşamalar önem arz etmektedir. Bu nedenle son yıllarda dünyada gıda güvenilirliğine bütüncül yaklaşılmakta, tarladan-sofraya gıda güvenilirliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Bu bağlamda birincil üretimde gıdada bulunması muhtemel tehlikeler çiftlik/yabani hayvanlar ve insan dışkılarının bulaşması, uygun koşullarda muamele edilmemiş hayvan gübresi kullanımı, kanalizasyon suyu ile kontamine olmuş sulama suyunun kullanılması, bireysel hijyen koşullarına uymayan çalışan/çiftçilerin uygun olmayan koşullarda ürünle teması sonucunda bakteri, virüs, parazit, vb. mikroorganizmaların bulaşması; gübre ve ilaç kalıntıları, ağır metaller ile taş, toprak, tahta, cam, vb. bulaşıları olarak karşımıza çıkmaktadır. Birincil üretimde rol oynayan üreticiler riskleri kendi bakış açıları ile gördükleri ve sübjektif olarak değerlendirdikleri için algıladıkları riskin miktarı ve düzeyi de bireye bağlı olmaktadır. Kısaca birincil üretimdeki bireylerin risk algısı gıdanın güvenilir bir şekilde üretimini doğrudan etkilemektedir. Burada üreticilere önemli rol ve sorumluluklar düşmektedir. Bu bildiride, Ankara ili Ayaş ilçesi kırsal mahallelerindeki domates üreticilerinin gıda güvenilirliği konusunda risk algılarının ortaya konması amacıyla 256 üreticiyle yüz yüze görüşme yoluyla gerçekleştirilen anket çalışması sonuçları hakkında bilgi verilip, bazı konular tartışmaya açılmıştır. Bildiride elde edilen verilerden hareketle üreticilerin güvenilir domates üretimi konusunda bilgi, teknik ve ekonomik ihtiyaçları ortaya konulmuş ve güvenilir gıda arzı için izlenmesi gereken politikalara yönelik önerilerde de bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Gıda güvenilirliği, risk algısı, pestisit, domates, toplumsal cinsiyet, Ayaş THE IMPORTANCE OF FOOD SAFETY RISK PERCEPTION OF FARMERS: THE MAIN FINDINGS IN THE TOMATO FARMERS RESEARCH ABSTRACT All stages from production to consumption in terms of supply of safe food is important. Therefore, a holistic approach to food safety aims to ensure the farm-to-table food safety. In this context, the potential hazards that may ocur in the primary production are; feaces of 809
2 human/wild animals, the use of untreated animal manure, the use of irrigation water contaminated with sewage water, the lack of personal hygiene of workers/farmers results with the microbiological contamination of bacteria, viruses, parasites, etc.; fertilizers and pesticides residues, heavy metals, stone, wood, glass, etc. Farmers in primary production involves food safety hazards with their personal risk perception. Briefly, the risk perception of the farmers directly affects the production of safe food. The important role and responsibility falls to farmers. In this paper, the results of the survey that carried out through face to face interviews with 256 tomato producers in order to determine their risk perception on food safety and how it affects safe tomato production in the province of Ankara Ayas district. From data obtained in the study, which demonstrated the technical and economic requirements, recommendations for safe food supply policy to be followed for the next studies are discussed. Keywords: Food safety, risk perception, pesticide, tomatoes, gender, Ayaş District 1.GİRİŞ: KAVRAMSAL ÇERÇEVE Dünyada food safety olarak tanımlanan kavram, ülkemizde başta gıda güvenliği olarak ele alınmış olsa da, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte gıda güvenilirliği kavramı ile ifade edilmeye başlanmıştır (Anonim, 2010). Gıda güvenilirliği konusu tüm ülkeler açısından, halk sağlığı ve ekonomik boyutu nedeniyle önem kazanan ve önemi giderek artan bir konu haline gelmiştir. Bu nedenle son yıllarda dünyada gıda güvenilirliğine bütüncül yaklaşılmakta ve tarladan sofraya gıda güvenilirliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Gıda güvenilirliği açısından gıdanın üretiminden tüketimine kadar yer alan tüm aşamalar önem arz etmektedir. Güvenilir gıda zincirinin ilk halkasını oluşturan birincil üretim esnasında gıdada bulunması muhtemel mikrobiyolojik tehlikeler (bakteriler, virüsler, parazitler, vb.), kimyasal tehlikeler (MRL nin üzerinde kullanılan pestisit, gübre ve ağır metal kalıntıları) ve fiziksel tehlikeler (taş, toprak, tahta, cam, vb. bulaşıları) bertaraf edilmelidir (Anonymous, 2004). Domates önemli bir ihraç ürünü olmasının yanı sıra, hem üretim miktarı hem de tüketim miktarı olarak önemli bir tarım ürünü olarak dikkat çekmektedir. FAO nun 2012 yılı verilerine göre Türkiye dünyada en çok domates üreten 4. ülke konumundadır (FAOSTAT, 2012). Domates tarımında erkekler kadar kadınların da görev aldığı bilinmektedir. Küçük aile işletmelerinde ve geçimlik tarım yapan işletmelerde erkeklerin tarım dışı işlerde çalışması, tarımsal faaliyette kadını tek başına görevli kılmaktadır. Arazinin hazırlanması, ürün ekimi, gübreleme, ilaçlama ve sulama gibi işlemlerde kadınlar, özellikle kol gücü isteyen işlerde erkekler rol almaktadır (Dölekoğlu, C.Ö. 2005). Dolayısıyla domates üretiminde tarımsal faaliyetlerin erkekler kadar kadınlar tarafından da gerçekleştirildiği dikkate alındığında, toplumsal cinsiyet bakış açısı ile konunun irdelenmesi ve gıda güvenilirliğinin sağlanmasında toplumsal cinsiyet rollerinin etkili olup olmadığının değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Ayrıca güvenilir domates üretiminde, gıda güvenilirliği risk algısı üreticilerin tutumlarının belirlenmesinde önemli etkiye sahiptir. Risk algılama yaşamda karşılaşılabilecek tehlike olasılıkları ve bu olasılıkların sonuçlarına karşı nasıl bir yol izlenmesi gerektiğinin sübjektif olarak değerlendirilmesidir. Risk algılama, sadece olayların olumlu sonuçlarını değil olumsuz yönde gerçekleşebilecek olasılıkların değerlendirilmesini de içerir. (Yıldırım, 2007). Her gıda kaynaklı risk özelliğinin, bireylerin risk algısı üzerinde kendine has etkisi vardır. Gıda güvenilirliği risk algısını etkileyen faktörler; cinsiyet, yaş, eğitim, gelir, sosyo-kültürel durum, evinde risk altındaki gruptan (yaşlı, çocuk ya da hamile) bireyler bulunması, aile bireyleri/yakın arkadaşların gıda kaynaklı hastalık deneyimi yaşaması, riskin iyi yönetildiğine inanılması, risk iletişiminin şeffaf olması, bilimsel verilere ulaşılabilmesi, riske aşina olunması, 810
3 riskin yeni nesiller ya da çevre üzerinde olumsuz etkisinin olması, elde edilecek faydanın riskten fazla olduğunun düşünülmesi, medyanın olay üzerinde çok durması durumlarında birey risk algısı farklı şekilde etkilenmektedir. Risk algısının bir sonucu olarak bireyler risk azaltıcı önlemler alma eğilimindedirler (Bennett and Murphy, 1999). İnsanların bir tehlikeyi tehdit olarak algılamaları, bana bir şey olmaz algıları, gıda kaynaklı risklere karşı koruyucu önlem almamalarına neden olmaktadır. Dolayısıyla, bu durum kırsal alanda yaşayan bireylerin gıda güvenilirliği konusundaki risk algısının ne olduğunun ortaya konmasında, güvenilir gıda üretimi konusunda mevcut tutum ve davranışların belirlenmesinde ve konuya yönelik politika oluşturulmasında önem arz etmektedir. Bu araştırmada; Ankara ili Ayaş ilçesinde domates tarımının en yoğun yapıldığı dört kırsal mahalledeki (2012 öncesinde köy statüsünde olan) domates üreticilerinin güvenilir domates üretimindeki tutum/davranışları ile gıda güvenilirliği risk algısı toplumsal cinsiyet bakış açısı ile değerlendirilmiştir. 2.MATERYAL VE YÖNTEM 2.1.Materyal Araştırma alanı olarak, Ankara ilinin domates üretiminin büyük kısmını karşılayan ve aynı zamanda tüketiciler arasında coğrafi işaret almış bir ürün olarak özellikle tercih edilen Ayaş domatesinin en çok üretildiği Ankara ili Ayaş ilçesinin Akkaya, İlhan, Ilıca ve Oltan köyleri-kırsal mahalleleri belirlenmiştir. Çalışmanın ana materyalini anket yolu ile elde edilen veriler oluşturmaktır. Aynı zamanda uluslararası, ulusal ve bölgesel düzeydeki raporlar, araştırmalar ve istatistiklerden ikincil veriler olarak yararlanılmıştır. 2.2.Yöntem Ayaş İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ile yapılan görüşmelerden elde edilen 2013 yılı Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kayıtları incelenmiştir. Bu verilere göre, Ayaş ilçesinde 400 aile domates üretim faaliyetinde bulunmaktadır. Bu ailelerden Akkaya, İlhanköy, Oltan ve Ilıca kırsal mahalleleri domates ekim alanının %59,5 ini ve domates üretiminin % ini oluşturmaktadır. Bu nedenle, bu kırsal mahalleler kapsama alanını ve araştırma evrenini oluşturmaktadır. Bu köylerde domates üretiminde bulunan 238 ailedeki kadın ve erkekler tam sayım yöntemi yoluyla araştırmaya dâhil edilmiştir. Anket formlarında, domates üreticilerinin demografik özellikleri ve genel işletme bilgileri, güvenilir domates üretimini etkileyen faktörler, güvenilir domates üretimi ile ilgili tutum/davranışlarını belirlemek için hazırlanan sorular açık uçlu ve/veya 5 li Likert ölçeğinde hazırlanmıştır. Bireylerin gıda güvenilirliği konusundaki bilinç düzeylerini etkileyen faktörler arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amacı ile ki-kare testi kullanılmıştır. 3.ARAŞTIRMA BULGULARI Domates üretimi yapan üreticilerin güvenilir domates üretimi ve gıda güvenilirliği risk algılarının ortaya konması ve toplumsal cinsiyet bakış açısı ile mevcut risk algısının irdelenmesi amacı ile yöneltilen anket sorularına verilen cevaplar bu bölümde değerlendirilmiştir. Ayaş ilçesi Akkaya, Ilıca, İlhan ve Oltan kırsal mahallelerinde domates üretimi yapan 92 kadın ve 164 erkek olmak üzere toplam 256 domates üreticisi ile yüz yüze görüşme yoluyla anket uygulanmıştır. 811
4 3.1. Domates üreticilerinin demografik özellikleri ve genel işletme bilgileri Araştırma kapsamındaki üreticilerin %75 inin 41 yaş ve üzerinde olduğu, genel yaş ortalamasının olduğu görülmüştür. Elde edilen bu yaş ortalamaları, araştırma kapsamındaki kırsal mahallelerde yaşlı üreticilerin daha fazla olduğunu göstermektedir. Nitekim yapılan arazi ziyaretlerinde de bu durum açıkça görülmüştür. Yerleşim yerlerinin Ankara ya yakın olması da, gençlerin köylerde tarımsal faaliyetlere katılmamasında bir etken olduğu değerlendirilmektedir. Araştırma yapılan bölgede ankete katılan üreticilerin eğitim durumları incelendiğinde, üreticilerin ağırlıklı olarak ilkokul düzeyinde eğitime sahip oldukları; kadınların %91.3 ünün ve erkeklerin %71.3 ünün ilkokul mezunu olduğu görülmektedir. Bu sonuçlar, araştırma alanındaki üreticilerin çoğunun eğitim seviyelerinin ilkokul düzeyinde olduğunu göstermektedir. Ortalama hane büyüklüğü 3.58 bireyden oluşmaktadır. Ankete katılan üreticilerin %32.81 inde hane halkı büyüklüğü 2 bireyden oluşurken, %21.48 inin hane halkı büyüklüğü 3 bireyden ve %19.53 ünün 4 bireyden oluşmaktadır. Güvenilir domates üretimi açısından hayvan varlığı ve hayvansal atıkların yönetimi önem arz etmektedir (Anonymous, 2004). Bu nedenle üreticilerin hayvan varlığı ve hayvansal atıkların bertaraf şekli önemli bir faktör olarak ele alınmıştır. Araştırmada; üreticilere hayvan varlığına sahip olup olmadıkları, büyükbaş, koyun, keçi ve kümes hayvanlarının sayıları sorulmuştur. Elde edilen verilere göre; araştırma yapılan bölgede yaygın olarak büyükbaş yetiştiriciliği (%41.2) yapıldığı görülmüştür. Ayrıca, kümes hayvanı (%26.5), koyun (%20.4) ve keçi (%11.8) yetiştiriciliği yapıldığı görülmüştür. Üreticilerin %46.1 inin 1-5 adet büyükbaş, %12.2 sinin 6-9 adet, %7.8 inin adet, %6.1 inin adet, %13 ünün adet, %13 ünün adet ve %1.7 sinin 51ve daha fazla büyükbaş hayvanı bulunmaktadır. Hayvanı olmayan üretici bulunmamaktadır. Araştırma kapsamındaki 249 üreticiden 122 üretici (%49.0) ekim kararını kendisinin verdiğini ifade etmiştir. Üreticilerin %16.5 i ürün ekim kararını eşi ile birlikte aldıklarını ifade etmişlerdir. Sorulara cevap veren kadınların %41.4 ü ürün ekim kararını eşlerinin verdiğini belirtmişlerdir. Kadınların %24.1 i ise kararları eşleri ile birlikte verdiklerini, %16.1 inin kararları ailecek verdiklerini belirtmiştir. Tek başına karar alabilen kadınların oranı %14.9 dur. Erkeklerin ise %67.3 ü ürün ekim kararını kendisinin verdiğini ifade ederken, %12.3 ü eşi ile birlikte karar verdiklerini, %9.9 u ailecek karar verdiklerini ifade etmişlerdir. Yapılan ki-kare analizinde cinsiyet ile ürün ekim kararının verilmesi arasında çok büyük bir ilişki olduğu görülmüştür (p<0.001). Kadınlar toprağı ekime hazırlama, çapa yapma, sulama, gübreleme, ilaçlama, su taşıma hayvan bakımı, ekim, budama, hasat ve ürün pazarlama gibi tarımsal faaliyetlere katılmaktadırlar (Hablemitoğlu, 1996). Alan araştırmasında elde edilen sonuçlara göre; kadınların %51.1 i tarımsal faaliyetleri ailecek yaptıklarını ifade ederken, %31.1 i eşleri ile birlikte yaptıklarını ifade etmişlerdir. Erkeklerin ise %64.4 ü tarımsal faaliyetleri ailecek yaptıklarını, %28.2 si eşi ile birlikte tarımsal faaliyette bulunduğunu ifade etmişlerdir Güvenilir Domates Üretimini Etkileyen Faktörler -Hayvansal atıkların kontrolü Gübre ve idrar tarım işletmelerinde birlikte ve belirli ölçülerde kullandıklarında bir atık değil, bitkisel üretimi artırma amacıyla değerlendirilen bir ticari madde olarak önem kazanırlar (Karaman, S. 2006). Ankete katılan 256 bireyden %42.5 i domates ürettikleri tarlalarında hayvan otlatılmadığını, %57.5 i tarlada hayvan otlatıldığını ifade etmişlerdir. Tarlalarında hayvan otlatıldığını söyleyen üreticilere (n=110 ) Hayvan dışkılarını ne yaptıkları sorulduğunda alınan cevaplar ise şöyledir; tarlada hayvan otlatıldığını söyleyen kadınların %61.9 u hayvansal atıkların bertarafına yönelik hiçbir şey yapmadıklarını, %28.6 sı ise toprağa faydalı olduğu için özellikle bıraktıklarını belirtmişlerdir. Domates ektikleri tarlada hayvan 812
5 otlatıldığını söyleyen 89 erkekten %52.8 i hiçbir şey yapmadıklarını ifade ederken, %40.4 ü toprağa faydalı olduğu için bir şey yapmadıklarını belirtmişlerdir. -Bireysel sağlık kontrolleri ve temizlik/ihtiyaçların giderilme yolları Çalışanların taşıdığı hastalıkların gıda güvenilirliği açısından bireysel hijyen kurallarına uyulmaması nedeniyle mikrobiyolojik tehlikelerin temel kaynağı olarak karşımıza çıkması nedeni ile Çalışanların sağlık kontrollerinin yapılması ile ilgili sorulan soruya verilen cevaplara göre; domates üretiminde çalışan kadınların %75.8 i sağlık kontrolü yaptırmaz iken, erkeklerin %87.8 inin sağlık kontrolü yaptırmadığı görülmüştür. Araştırma sahasında yapılan çalışmada, üreticilerin arazide tuvalet, çeşme, sabun, temiz su imkânları da incelenmiştir. Anket sorusuna cevap veren 92 kadının %91.3 ünün ve 164 erkeğin %89.4 ünün domates ekilen arazide tuvalet imkânına sahip olmadığı görülmektedir. İhtiyaçların nasıl giderildiğine dair yöneltilen soruya kadınların %95.3 ü, erkeklerin ise %99.3 ü açık alanda olarak cevap vermişlerdir. İşletmelerde Sabun/çeşme var mı? sorusuna kadınların %52.7 si, erkeklerin ise %42.1 i Sabun/çeşme var şeklinde cevap vermişlerdir. Üreticilerin işletmelerde bireysel temizliği nasıl yaptıklarına dair yöneltilen soruya kadınların %52.5 i, erkeklerin %80.6 sı Arazideki sulama suyu ile cevabını vermişlerdir. Buna ilaveten; kadınların %35.0 i ve erkeklerin %15.3 ü Akarsu ile temizlik ihtiyacının karşılandığını ifade etmişlerdir. -Tohum/fidelerin temin yeri Bitki yetiştiriciliğinde beklenen başarıya ulaşabilmek, diğer faktörlerinde yardımı ile üstün niteliklere sahip bir tohumla çalışmaya bağlıdır. Yetiştirme ve bakım koşulları ne kadar iyi olursa olsun kullanılan tohum kaliteli değilse, alınan sonucun üreticiyi tatmin etmeyeceği bir gerçektir (Kaynak ve Onus, 2000). Araştırma bulgularına göre; kadınların %77.2 si kullanılan tohumların sertifikalı olduğunu ifade ederken, %21.7 si kullanılan tohumun sertifikalı olup olmadığını bilmediğini ifade etmiştir. Aynı soruya cevap veren erkeklerden %88.2 si sertifikalı tohum kullandığını ifade ederken, %9.3 ü kullanılan tohumun sertifikalı olup olmadığını bilmediğini ifade etmiştir. Yapılan ki-kare analizinde cinsiyet ile alınan tohum/fidenin sertifikalı olmasının bilinmesi arasında ilişki olduğu görülmüştür (p=0.019). Erkeklerin tohum temini esnasında bayii/pazar ile temasa geçmesi, kadının genelde toplumsal cinsiyet rolleri gereği bu tür faaliyetlerde bulunamaması nedeni ile bu sonucun ortaya çıktığı değerlendirilmektedir. Ankete katılan bireylere Tohum/fidenin temin edildiği yer ile ilgili yöneltilen soruya; kadınların % 47.9 u tohum/fidenin bayiden, % 21.3 ü Antalya dan, %20.2 si Ziraat odasından ve % 7.4 ü Ayaş Pancar Birliğinden temin edildiğini ifade etmişlerdir. Erkeklerin % 55.3 ü tohum/fidenin bayiden alındığını, %18.4 ü Ziraat Odasından, %12.8 i Antalya dan ve % 9.5 i Ayaş Pancar Birliğinden fide/tohum temin edildiğini ifade etmişlerdir. -Tohum/fide alırken dikkat edilen hususlar Başarılı yetiştiriciliğin ön koşulu iyi kalitede tohum kullanılmasıdır. Birim alandan alınan ürün miktarının arttırılmasının yolu; çevresel koşulları düzenlemek, gübreleme, sulama, ilaçlama gibi kültürel işlemleri teknolojiye uygun bir biçimde uygulamak ve iyi nitelikli tohum kullanmaktır (Sermenli, 1995). Bu bağlamda güvenilir domates üretimine yönelik olarak üreticilerin tohum satın alırken dikkat ettikleri hususlar önem arz etmektedir. Üreticilere Tohum/fide satın alırken dikkat ettikleri hususlar sorulmuş ve cevaplar Çizelge 1 de gösterilmiştir. Üreticiler birden fazla seçenek tercih edebildiklerinden değerlendirmeler verilen cevaplar üzerinden yapılmıştır. 813
6 Çizelge 1.Tohum/fide alırken dikkat edilen hususlar Tohum/fide alırken dikkat Kadın Erkek Toplam edilen hususlar Sayı % Sayı % Sayı % Sertifikalı olması Yüksek verimli olması Ucuz olması Yerli tohum olması Bölgeye uyumlu olması Markası Komsunun ektiği tohum TOPLAM p<0.001 Çizelge 1 de görüldüğü üzere, kadınların %49.5 i satın aldıkları tohum/fidenin yüksek verimli olmasına, %20.6 sı sertifikalı olmasına ve %15.9 u yerli tohum olmasına dikkat ettiğini ifade etmişlerdir. Tohum/fidenin ucuz olmasına ise kadınların sadece % 2.8 i dikkat etmektedir. Erkeklerin ise %44.4 ü tohum/fidenin yüksek verimli olmasına, %31.4 ü sertifikalı olmasına ve %13.7 si yerli tohum olmasına dikkat etmektedirler. Erkeklerin %5.4 ü tohum/fidenin ucuz olmasına dikkat etmektedir. Yapılan ki-kare analizinde cinsiyet ile tohum/fide alırken dikkat edilen hususlar arasında çok büyük bir ilişki olduğu görülmüştür (p<0.001). -Sulama suyu kaynağı Üreticilerin domates üretiminde kullandıkları su kaynağının belirlenmesi amacı ile yöneltilen soruya verilen cevaplara göre; kadınların %52.2 si sulama kaynağı olarak DSİ kanal suyunu kullandıklarını belirtirken, %31.5 i kuyu suyu kullandıklarını ifade etmişlerdir. Erkeklerin ise %47.3 ü kuyu suyu kullanıldığını, %44.8 i DSİ kanal suyu kullanıldığını belirtmişlerdir (p=0.008). -İlaçların temin yeri İlaçlama yapan üreticilere, ilaçların nereden temin edildiğine dair yöneltilen soruya üreticiler birden fazla cevap verebildiklerinden, değerlendirmeler verilen cevaplar üzerinden yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; kadın üreticilerin %60.8 i zirai mücadele ilaçlarının ilaç bayiinden, %26.6 sı Ziraat Odasından, %7.6 sı Panko Birlikten ve %1.3 ü Tarım Kredi Kooperatifi nden alındığını belirtmişlerdir. Erkek üreticilerin %55.6 sı ilaç bayiinden, %26.5 i Ziraat Odasından, %8.6 sı Panko Birlikten ve %6.2 si Tarım Kredi Kooperatifi nden ilaçların temin edildiğini ifade etmişlerdir. Kadınların %3.8 i ve erkeklerin 3.1 i ilaçların nereden temin edildiğini bilmediklerini belirtmişlerdir. -İlaçlama esnasında dikkat edilen hususlar İlaçlama esnasında üreticilerin koruyucu tedbir alıp almadıklarının belirlenmesi amacı ile İlaçlama esnasında dikkat edilen hususlar sorulmuş, üreticiler birden fazla seçenek tercih edebildiklerinden değerlendirmeler verilen cevaplar üzerinden yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; kadınların %33.1 i ilaçlama esnasında eldiven giydiğini, %21.5 i maske taktığını ve %14.9 u ilaçlama için ayrılmış özel kıyafetleri giydiklerini, %9.1 i ağzını bezle kapadığını, %1.7 si gözlük taktığını ifade etmişlerdir. İlaçlama esnasında koruyucu önlem olarak hiçbir şey yapmayan kadınların oranı ise %17.4 tür. İlaçlama yapan erkeklerden koruyucu tedbir olarak %29.3 ü eldiven takmakta, %22.8 i maske takmakta, %13.4 ü ağzını bezle kapamakta, %6.9 u özel giysi giymekte ve %1.2 si gözlük takmaktadır. İlaçlama esnasında koruyucu önlem olarak hiçbir şey yapmayan erkeklerin oranı ise %18.7 dir. Dikkat çekici bir husus olarak ilaçlama yapan her 100 erkekten 7.7 si ilaçlama esnasında sigara içtiklerini ifade ederken, bu oran kadınlarda %2.5 tir. 814
7 -İlaçlama sonrası artan ilaçların ve boş ambalaj kutularının durumu Mevzuata göre zirai ilaç ve ambalaj kutuları tehlikeli atık sayılarak, çevreye zarar vermeyecek şekilde yerel mevzuata uygun imha edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle araştırma bölgesinde ankete katılan üreticilerin zirai ilaç ambalaj ve kutularını imha şekilleri incelenmiştir. Sonuçlara göre; kadınların %55.3 i ilaçlama sonrasında ambalajları yakmakta, %21.2 si arazide bırakmakta, %7.1 i ayrı yerde depolamakta, %5.9 u toprağa gömmektedir. Kadınların %5.9 u ambalajları çöpe atarken, %1.2 si ambalajları su kanalına attığını ifade etmiştir. Erkeklerin ise %72.6 sı ilaçlama sonrası boş ambalajları yaktığını ifade ederken, %13.1 i boş arazide bıraktığını ve %4.2 si toprağa gömdüğünü belirtmiştir. Erkeklerin %4.8 i ambalajları çöpe atarken, %3 ü ambalajları su kanalına attığını ifade etmiştir Güvenilir domates üretimi ile ilgili tutum/davranış ve algı -Kullanılan ilaç miktarı Domates üreticilerinin kullandığı ilaç miktarının belirlenmesi amacı ile sorulan sorulara çoğu üreticinin kullandığı ilacı hatırlamadığı, bazı üreticilerin ilaç miktarını çay bardağı- su bardağı ya da kapak ile ölçeklendirmesi nedeni ile net bilgi elde edilememiş ve kullanılan ilaç miktarı belirlenememiştir. -Uygulanacak gübre miktarını belirlerken dikkate alınan faktörler Tarımda verimliliğin arttırılması için, gübre ve gübreleme önemli rol üstlenmektedir (Kızılaslan ve Kızılaslan 2005). Araştırma esnasında üreticilere uygulanacak gübre miktarının belirlenmesinde dikkate aldıkları hususlar sorulmuştur. Elde edilen verilere göre; kadınların %41.7 si gübre uygularken kendi deneyimlerine göre davranırken, %23.1 i ilaç bayiinin tavsiyeleri doğrultusunda, %19.4 ü kutu üzerinde yazan talimatlara göre ve %13.9 u Tarım İlçe Müdürlüğü teknik personelinin tavsiyesine göre gübre miktarını belirlemektedir. Erkeklerin ise %55.2 si kendi deneyimlerine göre uygulanacak gübre miktarını belirlerken, %14.9 u ilaç bayiinin tavsiyelerine göre, %15.9 u kutu üzerinde yazan miktara göre ve %13.9 u Tarım İlçe Müdürlüğü teknik personelinin tavsiyesine göre uygulanacak gübre miktarını belirlemektedir. -Uygulanacak ilaç miktarını belirlerken dikkate alınan faktörler Koç ve arkadaşlarının 2001 yılında ülke düzeyinde yaptıkları çalışmada, üreticilere tarımsal ilaç seçiminde yararlandıkları bilgi kaynakları sorulmuş ve bölgeler arasında farklılık olmasına rağmen cevaplar arasında en büyük payı üreticinin kendi bilgi ve tecrübesine göre ilaç seçmesi almıştır. Yapılan çalışmada üreticilerin uygulanacak ilaç miktarını belirlerken dikkate aldıkları hususların neler olduğuna dair sorulan soruya; kadınların %29.9 u ilaç bayiinin tavsiyelerini, %26.8 i kutu üzerinde yazılanları, %19.6 sı Tarım İlçe Müdürlüğü çalışanlarının tavsiyelerini dikkate aldıklarını belirtmişlerdir. Erkeklerin ise %36.3 ü kutu üzerinde yazılanları dikkate alırken, %28.4 ü kendi deneyimlerine göre, %22.9 u ilaç bayiinin tavsiyelerine göre uygulanacak ilaç miktarını belirlediklerini ifade etmişlerdir. -Tavsiye dışında doz uygulanması ve nedenleri Domates üreticilerin tavsiye edilen dozun dışında ilaç kullanımı ile ilgili davranışlarının belirlenmesi amacı ile Size tavsiye edilen ilaç dozlarına uyuyor musunuz? sorusuna verilen cevaplar Çizelge 2 de gösterilmiştir. Elde edilen verilere göre; kadınların %89 u tavsiye edilen doza tamamıyla uyduklarını ifade etmişlerdir. Erkeklerin ise %66.9 u tavsiye edilen doza tamamıyla uyduklarını ifade ederken, %27.8 i bazen tavsiye edilen dozun üstünde ilaç kullandıklarını belirtmişlerdir. Anket esnasında ortaya çıkan sonuçlara göre kadınların %4.1 i tavsiye edilen ilaç dozunun altında ilaç kullanma eğiliminde iken, erkeklerden tavsiye edilen ilaç dozunun altında ilaç kullandığını ifade eden erkek bulunmamaktadır. Yapılan ki-kare analizinde cinsiyet ile tavsiye edilen dozun aşılması durumu arasında anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (p<0.001). 815
8 Çizelge 2. Tavsiye edilen dozun aşılma durumu ile cinsiyet arasındaki ilişki durumu Size tavsiye edilen ilaç dozlarına uyuyor musunuz? Kadın Erkek Toplam Sayı % Sayı % Sayı % Tavsiye edilen doza tamamıyla uyarım Bazen tavsiye edilen dozun üzerinde ilaç kullanıyorum Genelde tavsiye edilen dozun altında kullanırım Genelde tavsiye edilen dozun üzerinde kullanırım TOPLAM p<0.001 Tavsiye edilen dozun üstünde ilaç uygulaması yaptığını ifade eden üreticilere Tavsiye edilen dozun üzerinde ilaç kullanmalarının nedenleri sorulduğunda; kadınların tamamı (n=5) tavsiye edilen dozun yeterli etkide olamamasından dolayı daha fazla ilaç kullandıklarını ifade etmişlerdir. Tavsiye edilen dozun üzerinde ilaç kullandığını söyleyen 50 erkek üreticinin ise %82 si tavsiye edilen dozun yeterli olmadığını ifade ederken, %12 si ilacın etkisiz olmasından dolayı, %4 ü bazı zararlıların ilaçlara karşı bağışıklık kazandığından ve %2 si ilaç tavsiye eden elemanın bilgisine güvenmediğinden tavsiye edilen dozun üzerinde ilaç kullandığını ifade etmiştir. -İlaçların insan ve doğaya zararı hakkındaki algı İlaçların insan ve doğaya zararları hakkında var olan algının belirlenmesi amacı ile sorulan soruya verilen cevaplara göre; kadınların %72.8 i ilaçların hem insan, hem de doğaya zararlı olduğunu düşündüklerini ifade etmişlerdir. %10.9 u insan sağlığına zararlı olduğunu ancak doğaya zararlı olmadığını ifade derken, %8.7 si hiçbir zararı olmadığını belirtmişlerdir. Ankete katılan kadınların %3.3 ünün ilaçların insan sağlığına ve doğaya etkilerini bilmedikleri görülmüştür. Erkeklerin ise %76.1 i ilaçların hem insan, hem de doğaya zararlı olduğunu düşündüklerini belirtmişlerdir. %9.2 si insan sağlığına zararlı olduğunu ancak doğaya zararlı olmadığını ifade derken, %8.6 sı dozunda kullanılırsa zararı olmadığını, %4.9 u ise hiçbir zararı olmadığını belirtmişlerdir. -Gübrenin insan ve çevreye zararı hakkındaki algı Gübrenin insan ve doğaya zararları hakkında var olan algının belirlenmesi amacı ile sorulan soruya verilen cevaplara göre; kadınların %37.4 ü gübrenin hem insan, hem de doğaya zararlı olduğunu, %25.3 ü hiçbir zararı olmadığını, %24.2 si dozunda kullanılırsa zararı olmadığını belirtmişlerdir. Erkeklerin ise %50.9 u gübrenin hem insan, hem de doğaya zararlı olduğunu, %22.7 si hiçbir zararı olmadığını, %15.3 ü dozunda kullanılırsa zararı olmadığını ifade etmişlerdir. Kadınların %5.5 i ve erkeklerin %4.3 ü gübrenin insan ve doğaya zararı olup olmadığını bilmediklerini belirtmişlerdir. -Kalıntının sağlığa etkisi Üreticilerin tükettiği meyve/sebzede kalıntı bulunup bulunmadığı ile ilgili mevcut algılarının belirlenmesi amacı ile yöneltilen Yediğiniz sebze/ meyvede ilaç, hormon ve diğer kimyasal maddelerin kalıntılarının olduğunu düşünüyor musunuz? sorusuna kadınların %65.6 sı, erkeklerin %70.2 si Evet olarak cevap vermişlerdir. Domates üreticilerinin risk algısının ortaya konması amacı ile sorulan Erkenden ürünü hasat etsek bile ilaç kalıntısı olmaz. ifadesine katılıp katılmadıklarına dair verilen cevaplara göre; kadınların %34.4 ü ifadeye hiç katılmadıklarını, %11.1 i katılmadıklarını belirtmişlerdir. İfadeye katıldığını belirten kadınların oranı%26.7 iken tamamen katıldıklarını belirten kadınların oranı %6.7 dir. Kadınların %21.1 i konu hakkında yanıt/görüşleri olmadığını belirtmişlerdir. Erkeklerin %40.4 ü ifadeye hiç katılmadıklarını, %19.3 ü katılmadıklarını belirtmişlerdir. İfadeye katıldığını belirten erkeklerin oranı%18.6 iken tamamen katıldıklarını belirten erkeklerin oranı %12.4 tür. Erkeklerin %9.3 ünün konu hakkında yanıt/görüşleri 816
9 bulunmamaktadır. Yapılan ki-kare analizinde cinsiyet ile erkenden ürünün hasat edilmesi durumunda kalıntı olması algısı arasında anlamlı ilişki olduğu görülmüştür (p=0.015). Tüketilen meyve/sebzede kalıntı olduğunu düşünen bireylerin kalıntının sağlığa zararları konusunda var olan algılarının belirlenmesi amacı Kalıntılar insan sağlığına zarar verir mi? sorusu yöneltilmiş olup; elde edilen verilere göre kadınların %66.1 i kalıntının insan sağlığına yüksek düzeyde zarar verdiğini belirtirken, %25.4 ü zarar verdiğini belirtmiştir. Erkeklerin ise %65.2 si kalıntının insan sağlığına yüksek düzeyde zarar verdiğini belirtirken, %24.3 ü zarar verdiğini ve %7.8 i biraz zarar verdiğini belirtmiştir. Yapılan ki-kare analizinde cinsiyet ile kalıntının insan sağlığına zarar verme algısı arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür (p=0.016). Üreticilere Kalıntı olma ihtimaline karşı tükettikleri gıdalarda nasıl önlemler aldıkları na dair yöneltilen soruya, kadınların %82.2 si ve erkeklerin %82 si bol su ile yıkıyorum diye cevap vermişlerdir. Kadınların %11.1 i ve erkeklerin %2.5 i yıkarken sirke vb. şeyler kullandıklarını ifade etmişlerdir. Kalıntı olma ihtimaline karşı hiçbir şey yapmayan kadınların oranı %5.6 iken erkeklerin oranı %9.9 dur. Yapılan ki-kare analizinde cinsiyet ile kalıntı olma ihtimaline karşı koruyucu önlemler alma davranışı arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür (p=0.008). -Kadınların ilaç ve gübre kullanımı Kadınların ilaç kullanma konusunda daha hassas oldukları yönünde kurulan hipotezin doğruluğunun analiz edilebilmesi amacıyla üreticilerin ifadeye katılıp katılmadıkları ile ilgili sorulan soruya verilen cevaplara göre; kadınların %48.9 u kadınların ilaç ve gübre kullanımı konusunda daha hassas olduğuna tamamen katıldıklarını ifade ederken, %24.4 ü katıldıklarını, %8.9 u ise katılmadıklarını ifade etmişlerdir. Erkeklerin ise %19.9 u kadınların gübre ve ilaç kullanımı konusunda daha hassas oldukları görüşüne tamamen katıldıklarını, %32.9 u katıldıklarını, %19.9 u katılmadıklarını, %14.9 u ise hiç katılmadıklarını ifade etmişlerdir. Yapılan ki-kare analizinde cinsiyet ile kadınların gübre ve ilaç kullanımında daha hassas olduklarına dair algı arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür (p<0.001). 4.SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Son yıllarda dünyada yaşanan gıda kaynaklı salgınlar ve olaylar sonucunda gıda güvenilirliği daha da önem kazanmış, özellikle gıda güvenilirliğine bütüncül yaklaşılması nedeni ile tarladan sofraya güvenilir gıdanın sağlanması temel hedef olmuştur. Domates, dünyada en çok üretilen, tüketilen ve ticarete konu olan tarım ürünlerinin başında gelmesi nedeniyle önemli sebzelerin başında gelmektedir. Güvenilir domates üretimi esnasında muhtemel mikrobiyolojik, kimyasal ve fiziksel tehlikelerin bertarafı üretimin güvenilir olmasını sağlamaktadır. Ancak güvenilir domates üretimi esnasında üreticinin risk algısı davranış ve tutumlarını etkilemekte, mevcut risk algısı doğrultusunda üretim esnasında güvenilir domates üretimini etkileyen davranış/tutum gerçekleştirmektedir. Ülkemiz tarımında erkekler kadar kadınların da üretimde etkin rol oynamaları nedeniyle, güvenilir domates üretiminde üretici risk algısının toplumsal cinsiyet bakış açısı ile irdelenmesi zorunludur. Bu kapsamda yürütülen çalışma sonucunda, üreticilerin büyük çoğunluğu kullandıkları tohumların sertifikalı tohum olduğunu ifade etmişlerdir. Dolayısıyla coğrafi işaret olarak önem arz eden Ayaş domatesi tohumunun artık kullanılmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Hayvansal atıkların tarlada bırakılmasının üreticiler tarafından bir tehlike olarak algılanmadığı görülmüştür. Ancak güvenilir domates üretiminde önemli koşullardan birinin hayvansal atıklarının bertarafının sağlanması olduğu dikkate alınmalıdır. Aynı şekilde tarlalarda tuvalet ve çeşme bulunmaması üreticiler tarafından tehlike olarak algılanmamakta olup, güvenilir domates üretimi açısından bir zorunluluktur. Bu konuda alt yapının iyileştirilmesi ve 817
10 üreticilerin kişisel hijyen konusunda bilgi/bilinç düzeyinin arttırılması gerekmektedir. İlaçlama sonrası ortaya çıkan ambalaj atıklarının tarlada bırakıldığı, sulama suyuna atıldığı, toprağa gömüldüğü ya da yakıldığı görülmüştür. Özellikle zararlıların pestisitlere karşı direnç kazanmasına neden olabilecek bu tutumların değiştirilmesine yönelik politikaların risk yönetimince geliştirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Domates tarımında rol alan kadınların tohumların sertifikalı olup olmadığı konusunda bilgi sahibi olmadıkları, toplumsal cinsiyet rollerinin sonucu olarak karar verme süreçlerine daha az katıldığı görülmüştür. Ayrıca kadınalrın güvenilir domates üretimi, tavsiye edilen dozda ve miktarda gübre ve ilaç kullanımı, ürünün erkenden hasat edilmesi durumunda kalıntı olması, kalıntının insan sağlığına olumsuz etkileri konularında risk algılarının daha yüksek olduğu, kalıntı riskinin azaltılmasına ya da bertarafına yönelik tutumlar sergiledikleri görülmüştür. Kadınlar kadar erkekler de, kadınların gübre ve ilaç kullanımı konusunda erkeklerden hassas olduğunu ifade etmektedir. KAYNAKLAR Anonim Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda Ve Yem Kanunu, Web Sitesi: atiliski=0. [Erişim: ]. Anonim Anonymous Guidelines for On-Farm Food Safety for Fresh Produce, National Food Industry Strategy Food Safety and Quality Assurance Initiative, Department of Agriculture Fisheries and Forestry, Australian Goverment, Second Edition, Commonwealth, Australia. Dölekoğlu, C.Ö Kırsal Kadın ve Gıda Güvenliği, TEAE Yayınları, TEAE-Bakış, Sayı:8. Nüsha:5. Sayfa: 1-4. FAOSTAT faostat.fao.org/site/339/default.aspx, [Erişim: ] Hablemitoğlu, Ş Kırsal ailede kadının iş modelleri ve kararlara katılımı, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, (Basılmamış), Ankara. Karaman, S Hayvansal Üretimden Kaynaklanan Çevre Sorunları ve Çözüm Olanakları, KSÜ. Fen ve Mühendislik Dergisi, 9(2), Kaynak, L., Onus, A.N Türkiye Sebzeciliğinin Tohumluk Sorunu, V. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, Cilt I, S: resimler/ekler/fa91c19016cb1f8_ek.pdf?tipi=14. [Erişim: ] Kızılaslan, N., Kızılaslan, H Türkiye de Kimyasal Gübre Kullanımı ve Tokat İli Artova İlçesinde Kimyasal Gübredeki Uygulamalar, Gübreleme-Çevre İlişkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Yayın No:129. Ankara. Sermenli, T Domateste (Lycopersicon esculentum Mill.) kültürel ve hormonal uygulamaların tohum verimine etkisi üzerinde araştırmalar, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, (Basılmamış), Bursa. Yıldırım, F Üniversite Öğrencilerinin Yaşamdaki Riskleri Algılamaları Üzerinde Toplumsal Cinsiyet Etkisinin İncelenmesi, Ankara Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış). 818
İYİ TARIM UYGULAMALARI NASIL YAPILIR?
İYİ TARIM UYGULAMALARI HAKKINDA YÖNETMELİK: Yönetmelik metni uzun olduğundan adresinden ulaşılabilir. güncel yönetmelik hükümlerine Bakanlığımızın aşağıda veb Resmi Gazete Tarihi: 07.12.2010 Resmi Gazete
DetaylıPROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK. Soyer, A., İşletme Sanitasyonu, gıda güvenliği
PROF. DR. AYLA SOYER İÇERİK 1 İçerik Gıda Endüstrisinde hijyen ve sanitasyon kavramları ve önemi, Gıda, gıda kaynaklı hastalıkların tehlikeleri, Gıdalarda kontaminasyon kaynakları ve önlenmesi, Gıda işletmelerinde
DetaylıİYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP. Prof. Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü
İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP Prof. Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TARIMDA DEĞİŞİM Dünyada 1970 li yıllarda; Tüketicilerin bilinçlenmesi, 1990 lı yıllarda
DetaylıSağlıklı Tarım Politikası
TARLADAN SOFRAYA SAĞLIKLI BESLENME Sağlıklı Tarım Politikası Prof. Dr. Ahmet ALTINDĠġLĠ Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü ahmet.altindisli@ege.edu.tr Tarım Alanları ALAN (1000 ha)
DetaylıSalamura Asma Yaprağı Üretimi ve Pazarlanmasında Gıda Güvenliğinin Sağlanması
Salamura Asma Yaprağı Üretimi ve Pazarlanmasında Gıda Güvenliğinin Sağlanması Dr. Mehmet GÜLCÜ Gıda Yük. Müh. Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü GİRİŞ Asma insanoğluna hem meyve olarak hem
DetaylıGIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI EĞİTİM YAYIM VE YAYINLAR DAİRESİ BAŞKANLIĞI HİZMET İÇİ EĞİTİM PROGRAMLARI MÜFREDATLARI BÖLÜM I
Versiyon Tarih Hazırlayanlar Tanımlama Taslak 24.11.2014 Mesut GÖLBAŞI Ersin AKILLI Hüseyin AYDIN Antalya-Alanya Hizmet İçi Değerlendirme Toplantısında düzenlenmiştir. BÖLÜM I Hizmet İçi Eğitim Programının
DetaylıSürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi
DetaylıGIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI İZMİR İL MÜDÜRLÜĞÜ ZEKERİYA YAZICI GIDA VE YEM ŞUBE MÜDÜRÜ
GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI İZMİR İL MÜDÜRLÜĞÜ ZEKERİYA YAZICI GIDA VE YEM ŞUBE MÜDÜRÜ GIDA GÜVENİLİRLİĞİNİN SAĞLANMASI KAPSAMINDA İL MÜDÜRLÜĞÜMÜZCE YAPILAN ÇALIŞMALAR 2 Gıda Güvenilirliği Gıda
DetaylıUSB - Ulusal Sistem Belgelendirme İTU (İYİ TARIM UYGULAMALARI) NESRİN SERİN Genel Müdür
USB - Ulusal Sistem Belgelendirme İTU (İYİ TARIM UYGULAMALARI) NESRİN SERİN Genel Müdür 13 Aralık 2012 TARİHSEL SÜREÇ 1 MÖ 8000 Tarımın Başlangıcı MÖ 1200 İlk Herbisid Kullanımı MÖ 1000 İlk Kükürt Kullanımı
DetaylıPestisitler ülkemiz tarımında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Amaç Pestisitler ülkemiz tarımında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı iyi tarım uygulaması kapsamında eğitim alan kişilerin pestisit uygulamaları konusunda bilgi düzeylerini araştırmaktır.
DetaylıGIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. Dursun KODAZ Gıda Mühendisi Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı
GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Dursun KODAZ Gıda Mühendisi Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı GENEL MÜDÜRLÜK YAPISI GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ-ORGANİZASYON ŞEMASI GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR
DetaylıSürdürülebilir Pestisit Kullanımı
Sürdürülebilir Pestisit Kullanımı Doç. Dr. Seral YÜCEL Dr. Hale GÜNAÇTI Adana Biyolojik Mücadele Araştırma İstasyonu Dünyanın en önemli sorunlarından biri hızla artan nüfusudur. Dünya nüfusunun gittikçe
DetaylıModern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi
Modern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi Emine OLHAN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü GDO GMO Transgenik Biyoteknolojik yöntemlerle
DetaylıKONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI
KONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI 2015 TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI TÜRKİYE DE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ Ülkemiz coğrafi özellikleri bakımından her türlü hayvansal ürün üretimi için uygun
DetaylıBAYBURT ÜNİVERSİTESİ GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM
BAYBURT ÜNİVERSİTESİ GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç BİRİNCİ BÖLÜM MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Bayburt Üniversitesi Gıda
DetaylıISO / TS 22003:2013 un Yeniliklerinin Gıda İşletmeleri, Belgelendirme Kuruluşları ve Akreditasyon Faaliyetleri Açısından İrdelenmesi
ISO / TS 22003:2013 un Yeniliklerinin Gıda İşletmeleri, Belgelendirme Kuruluşları ve Akreditasyon Faaliyetleri Açısından İrdelenmesi Dr. Füsun Zehra ÖZKAN, Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK), Başkent Üniversitesi
DetaylıMEVZUATLAR KANUNLAR. TEBLİĞ, TALİMAT ve KARARLAR YÖNETMELİKLER KANUNLAR. Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu
T.C. ANTALYA VALİLİĞİ Tarım İl Müdürlüğü MEVZUATLAR KANUNLAR 6968 Sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu. 5179 Sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin
Detaylıl EUREPGAP Nedir? l EUREPGAP, Avrupa Perakendeciler Tarım Ürünleri Çalışma Grubu nun (EUREP: Euro Retailer Produce Working Group), İyi Tarım
l EUREPGAP Nedir? l EUREPGAP, Avrupa Perakendeciler Tarım Ürünleri Çalışma Grubu nun (EUREP: Euro Retailer Produce Working Group), İyi Tarım Uygulamaları (GAP: Good Agricultural Practice) başlığı altında
DetaylıTO K A T İL İ KAZOVA YÖRESİNDE ÜRETİCİLERİN TARIM KOOPERATİFLERİNDEN YARARLANMA DURUMLARI VE EĞ İLİM LERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Türkiye 2. Tarım Ekonomisi Kongresi, Eylül 1996 - Adana Cilt: 2 Sayfa: ym TO K A T İL İ KAZOVA YÖRESİNDE ÜRETİCİLERİN TARIM KOOPERATİFLERİNDEN YARARLANMA DURUMLARI VE EĞ İLİM LERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
DetaylıTarım Sayımı Sonuçları
Tarım Sayımı Sonuçları 2011 DEVLET PLANLAMA ÖRGÜTÜ İstatistik ve Araştırma Dairesi Ocak 2015 TARIM SAYIMININ AMACI Tarım Sayımı ile işletmenin yasal durumu, arazi kullanımı, ürün bazında ekili alan, sulama
DetaylıGıdalardaki Pestisit Kalıntıları. Dr. K.Necdet Öngen
GIDALARDAKİ PESTİSİT KALINTILARI Dr. K.Necdet Öngen Tükettiğimiz gıdaların güvenilirliği hayati derecede önemlidir Gıdalarımızdaki pestisit kalıntıları konusunda neyi ne kadar biliyoruz? Tükettiğimiz gıdalar
DetaylıGıda Mevzuatı ve AB Yasalarına Uyum
Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Mevzuatı ve AB Yasalarına Uyum Zeliha Bahar KENTEL Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı Kodeks Çalışma Grup Sorumlusu bahar.kentel@tarim.gov.tr
DetaylıYerel Ürünlerin Tüketiminin Modellenmesi; Çoklu Bir Yöntem Yaklaşımı. Arş. Gör. Ayça Nur ŞAHİN
Yerel Ürünlerin Tüketiminin Modellenmesi; Çoklu Bir Yöntem Yaklaşımı Arş. Gör. Ayça Nur ŞAHİN Sunumun İçeriği GİRİŞ Yerel tarımsal ürün; yaşadığınız il, ülke ya da bölgeye yakın yerlerde yetiştirilmiş
DetaylıKALINTILARI. Pestisit nedir? GIDALARDAKİ PESTİSİT KALINTILARI 1. pestisit kalınt kaynağı. güvenilirmidir. ? Güvenilirlik nasıl l belirlenir?
Tükettiğimiz imiz gıdalarg daların n güvenilirlig venilirliği i hayati derecede önemlidir KALINTILARI Dr. K.Necdet Öngen Gıdalarımızdaki pestisit kalıntıları konusunda neyi ne kadar biliyoruz? Tükettiğimiz
DetaylıİYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP. Prof.Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü
İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP Prof.Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TARIMDA DEĞİŞİM Dünyada 1970li Yıllarda Tüketicilerin Bilinçlenmesi, 1990lı Yıllarda
DetaylıİZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ
İZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ Büyük tarımsal ekonomiler sıralamasında 7. sırada yer alan ülkemiz tarımının milli gelire, istihdama ve dış ticarete katkısı giderek artmaktadır. Tarım sektörü; 2008 yılında
DetaylıORGANİK MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ. Vet. Hek. Ümit Özçınar
ORGANİK MANDA YETİŞTİRİCİLİĞİ Vet. Hek. Ümit Özçınar ORGANİK TARIM VE HAYVANCILIK NEDİR? Organik tarımın temel stratejisi, kendine yeterli bir ekosistem oluşturarak, bu ekosistemdeki canlıların optimum
Detaylı25 Ağustos 2014 PAZARTESİ. Resmî Gazete. Sayı : (Mükerrer) YÖNETMELİK. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
25 Ağustos 2014 PAZARTESİ Resmî Gazete Sayı : 29099 (Mükerrer) YÖNETMELİK Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ PESTİSİTLERİN MAKSİMUM KALINTI LİMİTLERİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM
DetaylıIĞDIR İL GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM / DENEYİM TABLOSU
İl Müdürü İl Müdürü Yardımcısı (Teknik) İl Müdürü Yardımcısı (İdari) Tarımsal Altyapı ve Arazi Değerlendirme Şube Müdürü Bitkisel Üretim ve Sağlığı Şube Müdürü Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri
DetaylıTÜRK GIDA KODEKSİ. Dr. Betül VAZGEÇER Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü. 8. Tarım Gıda ve Soğuk Zincir Lojistiği Sempozyumu. 29 Mart 2018, Mersin
TÜRK GIDA KODEKSİ 8. Tarım Gıda ve Soğuk Zincir Lojistiği Sempozyumu Dr. Betül VAZGEÇER Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü 29 Mart 2018, Mersin RESMİ OTORİTE & YASAL DAYANAK GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
DetaylıBİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
YEM HİJYENİ YÖNETMELİĞİ Yetki Kanunu: 5996 Yayımlandığı R.Gazete: 27.12.2011-28155 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; yem hijyeni ile ilgili genel kuralları,
DetaylıTÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR
TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR Halil AGAH Kıdemli Kırsal Kalkınma Uzmanı 22 Kasım 2016, İSTANBUL 1 2 SUNUM PLANI TARIMDA KÜRESELLEŞME TÜRK TARIM SEKTÖRÜ VE SON YILLARDAKİ GELİŞMELER TARIMDA
DetaylıGübre Kullanımının Etkisi
1 Gübre Kullanımının Etkisi Tarımsal üretimi artırmanın en kolay yollarından biri gübre Dünyada gübre kullanımı sürekli artıyor. En çok tüketilen azotlu ve fosforlu gübreler Kirlilik açısından ahır gübresi
DetaylıTRAKYA BÖLGESİNDE BAZI ŞARAPLIK UZUM ÇEŞİTLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ
Türkiye 2. Tarmı Ekonomisi Kongresi, Eylül 1996 -A d ana Cilt: / Sayfa: 185 TRAKYA BÖLGESİNDE BAZI ŞARAPLIK UZUM ÇEŞİTLERİNİN EKONOMİK ANALİZİ Dr.Salan YÜKSEL D ELİCE' Prof. Dr. Erdoğan OKTA Y2 1. GİRİŞ
DetaylıDr. Gıda Müh. Sibel ÖZÇAKMAK
Dr. Gıda Müh. Sibel ÖZÇAKMAK Amaç Tüketicilerin gıdalarla ilgili bilgi kaynaklarını nereden aldıkları, hangi meslek gruplarına güvendiklerini, nelerden etkilendiklerini, güvenilir gıda algısını, satın
DetaylıEn Yakın ve En Güvenilir Gıda Hijyeni Danışmanınız
En Yakın ve En Güvenilir Gıda Hijyeni Danışmanınız FİRMA PROFİLİ Akademik Hijyen Ltd. Şti., İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Özer Ergün ün başkanlığında bir grup akademisyen tarafından, her
DetaylıDÜNYA GIDA GÜNÜ 2010 YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE SÜRECİ. Fatma CAN SAĞLIK Tarım ve Balıkçılık Başkanı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği
DÜNYA GIDA GÜNÜ 2010 YENİ GIDA YASASI VE 12. FASIL MÜZAKERE SÜRECİ Fatma CAN SAĞLIK Tarım ve Balıkçılık Başkanı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Sunuş İçeriği Yeni Gıda Kanununa Giden Süreç Müzakere süreci
DetaylıGıda Güvenliği, GDO lar ve Sağlıklı Beslenme. Yrd.Doç.Dr.Memduh Sami TANER (Ph.D.)
Gıda Güvenliği, GDO lar ve Sağlıklı Beslenme Yrd.Doç.Dr.Memduh Sami TANER (Ph.D.) SAĞLIKLI BESLENME Vücudumuzda dakikada 10 milyon hücre ölür ve bir o kadarı da yenilenir. Ortalama 100 günde (beyin ve
DetaylıSÜT SEKTÖRÜNDE MEVCUT DURUM. Yusuf GÜÇER Ziraat Mühendisi İzmir İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
SÜT SEKTÖRÜNDE MEVCUT DURUM Yusuf GÜÇER Ziraat Mühendisi İzmir İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü TARIMSAL ÜRETİM DEĞERİ BİTKİSEL VE HAYVANSAL ÜRETİMDE İZMİR İN ÜLKE SIRALAMASINDAKİ YERİ (TUİK-2014)
DetaylıISSN: Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: Araştırma Makalesi Research Article
VII. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu, 04-07 Ekim 2016 ISSN: 2148-0036 Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: 173-180 Araştırma Makalesi Research Article Akdeniz
DetaylıEĞİTİM ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI BÖLÜM SEÇMELİ DERSLERİ
2018-2019 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BÖLÜM SEÇMELİ DERSLERİ AÇILAN BAHÇE BİTKİLERİ I KAYITLANAN ÖĞRENCİ SAYISI Meyve Sebze Kurutma Tekniği 19 AÇILDI Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazara Hazırlanması 12 AÇILDI
DetaylıÇukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ
Çukurova Bölgesi Sığır Yetiştiriciliğinin Yapısı Prof. Dr. Serap GÖNCÜ Memeli hayvanlardan elde edilen süt, bileşimi türden türe farklılık gösteren ve yavrunun ihtiyaç duyduğu bütün besin unsurlarını içeren
DetaylıNot: Programda belirtilmeyen dersler var ise öğretim üyesi ile temasa geçilmelidir.
BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI SINAV PROGRAMI Matematik Botanik (ZF306 ) Bahçe Bitkilerine Giriş Fizik Toprak Bilgisi Sebze Tohumculuğu Genel Meyvecilik Bahçe Bitkilerinde Hasat ve Muhafaza I I Genel
DetaylıÇEŞİTLİ YÖRELERDE YAPILAN ARAŞTIRMA SONUÇLARINA GÖRE TARIM İŞLETMELERİNDE GELİR DURUMU VE TÜKETİM EĞİLİMLERİ
ÇEŞİTLİ YÖRELERDE YAPILAN ARAŞTIRMA SONUÇLARINA GÖRE TARIM İŞLETMELERİNDE GELİR DURUMU VE TÜKETİM EĞİLİMLERİ Prof.Dr. Ahmet ERKUŞ 1 Dr. İlkay DELLAL 2 1. GİRİŞ Gelir ile tüketim arasındaki ilişki 17. yüzyıldan
DetaylıBAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI BÜTÜNLEME SINAV PROGRAMI
BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI BÜTÜNLEME SINAV PROGRAMI Botanik Bahçe Bitkileri Fizyolojisi Proje Hazırlama Tekniği Kimya (ZF306 ) Matematik Toprak Bilgisi (ZF 302) Sert Kabuklu Meyveler (306) Sebze
DetaylıDOÇ. DR. MEHMET BOZOĞLU DOÇ.DR. KÜRŞAT DEMİRYÜREK ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ 18 EYLÜL 2012 MERZİFON
DOÇ. DR. MEHMET BOZOĞLU DOÇ.DR. KÜRŞAT DEMİRYÜREK ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ 18 EYLÜL 2012 MERZİFON Türkiye de Tarımsal Yayım Kamu Yayımı Özel Yayım Tarımsal Yayım Sistemi Tarımsal yayım ve diğer hizmetlerin
DetaylıBAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ DERS PROGRAMI BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ-I SAAT PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA
BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ DERS PROGRAMI BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ-I Toprak Bilgisi Fizik (ZF 301) Matematik Matematik (ZF 301) Matematik Toprak Bilgisi (ZF 302) Toprak Bilgisi Bahçe Bit. Giriş (ZF 301) Toprak
DetaylıGıda Güvenliği ve Endüstri Çalışmaları. Ümit Savcıgil Pınar Enstitüsü Direktörü Director of Pınar Institute
Gıda Güvenliği ve Endüstri Çalışmaları Ümit Savcıgil Pınar Enstitüsü Direktörü Director of Pınar Institute Sunum İçeriği Gıda Güvenliği Endüstri Çalışmaları Pınar ın Gıda Güvenliği Yaklaşımı Pınar Enstitüsü
DetaylıBİTKİ KORUMA ÜRÜNÜ SATIŞ YERLERİNİN YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ AÇISINDAN DURUMU. devci@yahoo.com
BİTKİ KORUMA ÜRÜNÜ SATIŞ YERLERİNİN YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ AÇISINDAN DURUMU devci@yahoo.com Prof. Dr.E.Didem Evci Kiraz Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD., AYDIN Pestisit Kullanımı
DetaylıİYİ TARIM UYGULAMALARI GAP-TEYAP KEREM AKDOĞAN
İYİ TARIM UYGULAMALARI GAP-TEYAP KEREM AKDOĞAN İyi Tarım Uygulamaları (GAP) İyi Tarım Uygulamaları (GAP- Good Agricultural Practices); bitkisel ve hayvansal ürünlerin mikrobiyolojik gıda zararlarını en
DetaylıMADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, gıdaların mikrobiyolojik kriterleri ile gıda işletmecilerinin uyması ve uygulaması gereken kuralları kapsar.
TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ Yetki Kanunu: 5996 Yayımlandığı R.Gazete: 29.12.2011-28157 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı;
DetaylıBölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı
Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı Üretim ve Verim Katkısı Toplum Beslenmesine Katkı Sanayi Sektörüne Katkı Milli Gelire Katkı Dış Ticaret Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı
DetaylıDicle Vadisinde Pamuk Üretimi Yapan İşletmelerin Mekanizasyon Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma
Dicle Vadisinde Pamuk Üretimi Yapan İşletmelerin Mekanizasyon Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma Abdullah SESSİZ 1, M. Murat TURGUT 2, F. Göksel PEKİTKAN 3 1 Dicle Üniversitesi, Ziraat Fakültesi,
DetaylıBAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ DERS PROGRAMI BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ-I SAAT PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA
BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ DERS PROGRAMI BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ-I Toprak Bilgisi (ZF 301) Matematik (ZF 301) Toprak Bilgisi Toprak Bilgisi Bahçe Bit. Giriş (ZF 301) Toprak Bilgisi Bahçe Bit. Giriş Fizik (ZF
DetaylıBAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI BÜTÜNLEME SINAVI PROGRAMI 12.01.2016 Salı
Serin İklim Sebzeleri BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ GÜZ YARIYILI BÜTÜNLEME SINAVI PROGRAMI Botanik Matematik Fizik Kimya Bahçe Bit. Fizyolojisi Proje Haz. Tek. Türkiye Meyveciliği Genel Meyvecilik Genel Bağcılık
DetaylıZİRAAT MÜHENDİSLERİNİN GÖREV VE YETKİLERİNE İLİŞKİN TÜZÜK
ZİRAAT MÜHENDİSLERİNİN GÖREV VE YETKİLERİNE İLİŞKİN TÜZÜK Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 18/12/1991, No: 91/2526 Dayandığı Kanunun Tarihi : 6/5/1960, No: 7472 Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 24/1/1992,
DetaylıÇANKAYA BELEDİYESİ KIRSAL KALKINMA PROJESİ ONURLU VE DÜZENLİ TOKLUK İÇİN KIR KENT BARIŞI
ÇANKAYA BELEDİYESİ KIRSAL KALKINMA PROJESİ ONURLU VE DÜZENLİ TOKLUK İÇİN KIR KENT BARIŞI Kent ve Tarım Çalışma Alanı: Akarlar Çavuşlu Evciler Karahasanlı Karataş Kömürcü Yakupabdal Yayla Tohumlar Çevre
DetaylıT.C KONYAALTI KAYMAKAMLIĞI. İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü
T.C KONYAALTI KAYMAKAMLIĞI İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü GIDA GÜVENLİĞİ Gıdalarda oluşabilecek fiziksel, kimyasal ve biyolojik her türlü zararın ortadan kaldırılması için alınan tedbirlerin
DetaylıOrganik Gıdalarda Gıda Güvenliği. Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü MANİSA
Organik Gıdalarda Gıda Güvenliği Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü MANİSA Organik Gıda; Yetiştirilmesinde ve işlenmesinde tohumdan son
DetaylıVETERİNER HEKİMLİK ALANINDA ANTİMİKROBİYEL DİRENÇ İZLEME ve KONTROL STRATEJİLERİ EYLEM PLANI
VETERİNER HEKİMLİK ALANINDA ANTİMİKROBİYEL DİRENÇ İZLEME ve KONTROL GIDA ve KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VETERİNER SAĞLIK ÜRÜNLERİ ve HALK SAĞLIĞI DAİRESİ BAŞKANLIĞI A Veteriner Hekimlik Alanında Antimikrobiyel
DetaylıTAŞINMAZ DEĞERLEME İLKE VE UYGULAMALARI
TAŞINMAZ GELİŞTİRME TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI TAŞINMAZ DEĞERLEME İLKE VE UYGULAMALARI Doç. Dr. Osman KILIÇ 1 Ünite: 4 TARIMSAL ÜRÜNLERDE MALİYET Doç. Dr. Osman KILIÇ İçindekiler 4.1. Tek Yıllık Bitkisel...
DetaylıSU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ
SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ Sudan Sofraya Balık Güvenliği Ülkeler, insan yaşamı ve sağlığı için yüksek düzeyde bir koruma güvencesi sağlamak zorundadırlar. Bu yaklaşım çerçevesinde güvenli ve sağlıklı
DetaylıBAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ DERS PROGRAMI BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ-I SAAT PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA
BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ DERS PROGRAMI BAHÇE BİTKİLERİ BÖLÜMÜ-I Toprak Bilgisi Fizik (ZF 301) Matematik Toprak Bilgisi (ZF 302) Toprak Bilgisi Bahçe Bit. Giriş (ZF 301) Toprak Bilgisi Bahçe Bit. Giriş Fizik
DetaylıPANEL SONUÇ BİLDİRGESİ
KARAMAN ELMA PANELİ PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ 25 NİSAN 2016 Hazırlayanlar Uzman İsmail ARAS Uzman Hakan ANAÇ Araştırma, Etüt ve Planlama Birimi GİRİŞ Dünyanın en büyük elma üreticilerinden olan ülkemiz ve
DetaylıBALIKESİR BÜYÜKŞEHİR STRATEJİK PLANI
BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BEL E D İ Y E S İ 2015 2019 STRATEJİK PLANI Balıkesir Büyük şehir Bel ediyesi 2015-2019 Stratejik Pl an ı 3.4.10 Stratejik Alan 10 : Kırsal Hizmetler A1 Entegre Kırsal Kalkınma H1.
DetaylıTOKAT İLİ NİKSAR İLÇESİ CEVİZ ÜRETİM VE PAZARLAMA YAPISI
TOKAT İLİ NİKSAR İLÇESİ CEVİZ ÜRETİM VE PAZARLAMA YAPISI Mehmet KİLCİ 1 Halil KIZILASLAN 2 mkilci@tagem.gov.tr halil.kizilaslan@gop.edu.tr 1 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı - TAGEM 2 Gazi Osman Paşa
DetaylıSizi geleceğe taşır...
Sizi geleceğe taşır... HAKKIMIZDA Elizi Reklam İnşaat Turizm Tarım Gıda ve Hayv. San. Tic.Ltd.Şti. firması olarak 2001 yılında Antalya da faaliyetine başlamıştır. Şirketimizin ana faaliyet konusu sera
Detaylı2023 E DOĞRU BARTIN TARIMI
T.C. BARTIN VALİLİĞİ İL TARIM MÜDÜRLÜĞÜ 2023 E DOĞRU BARTIN TARIMI YUSUF ALAGÖZ İL TARIM MÜDÜRÜ BARTIN DA DEMOGRAFİK YAPI 2009 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS TESPİT ÇALIŞMASI SONUCUNDA İLİN TOPLAM NÜFUSU 188.449
DetaylıTARSUS TİCARET BORSASI
TARSUS TİCARET BORSASI Ülkemizde yetiştirilen tarımsal ürünlerden, tarımsal üretimin bir kısmı doğrudan tüketilirken, bir kısmı sanayide hammadde olarak işlenerek değişik gıdalara dönüştürülmektedir. Tarımsal
DetaylıGıda işletmeleri diğer işletmelerden farklıdır. Bu nedenle belli kurallara uymak ve bu kuralları sürekli işletmek zorundadırlar.
Biyolog Bahattin Karlankuş 1 Gıda işletmeleri diğer işletmelerden farklıdır. Bu nedenle belli kurallara uymak ve bu kuralları sürekli işletmek zorundadırlar. Bu eğitimde hjyen olarak tanımlanan sağlık
DetaylıTARIM ve KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI 2007 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU
TARIM ve KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI 2007 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanununun 30 uncu maddesinde, Genel Yönetim kapsamındaki idarelerin, ilk altı aylık
DetaylıBİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİNİN KULLANIMINDA DİKKAT EDİLİCECEK HUSUSLAR
2015 BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİNİN KULLANIMINDA DİKKAT EDİLİCECEK HUSUSLAR Bitki Koruma Ürünleri 1 Bitki Koruma Ürünü Nedir? İlaç Seçimi ve Hazırlanması BKÜ Kullanırken Uyulması Gereken Kurallar BKÜ Kullanımı
DetaylıMADDE 4 (1) 5996 sayılı Kanunun 3 üncü maddesindeki tanımlara ilave olarak ikinci fıkrada yer alan tanımlar da geçerlidir.
Resmi Gazete Sayısı: 29899 TÜRK GIDA KODEKSİ PESTİSİTLERİN MAKSİMUM KALINTI LİMİTLERİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; tüketicinin yüksek
DetaylıIğdır İlinin Hayvansal Atık Kaynaklı Biyogaz Potansiyeli. Biogas Potential from Animal Waste of Iğdır Province
Araştırma Makalesi / Research Article Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 2(1): 61-66, 2012 Iğdır İlinin Hayvansal Atık Kaynaklı Biyogaz Potansiyeli Iğdır Üniversitesi
DetaylıTürk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi
Türk Tarım Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(1): 18-23, 2017 Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi Çevrimiçi baskı, ISSN: 2148-127X www.agrifoodscience.com Türk Bilim ve Teknolojisi Kahramanmaraş
Detaylı18 Ekim 2014 CUMARTESİ. Resmî Gazete. Sayı : TEBLİĞ. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
18 Ekim 2014 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 29149 TEBLİĞ Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ HIZLI DONDURULMUŞ GIDALAR TEBLİĞİ (TEBLİĞ NO: 2014/47) Amaç MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı;
Detaylı4.GIDA GÜVENLİĞİ KONGRESİ KAPANIŞ BİLDİRGESİ
4.GIDA GÜVENLİĞİ KONGRESİ KAPANIŞ BİLDİRGESİ Bu kapanış bildirgesinde yer alan aşağıdaki maddeler 4.Gıda Güvenliği Kongresinin çeşitli oturumlarında ve panellerinde dile getirilen ortak görüşlerin özetlenmesiyle
DetaylıYÖNETMELİK. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM
29 Aralık 2011 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 28157 (3. Mükerrer) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından: YÖNETMELİK TÜRK GIDA KODEKSİ MİKROBİYOLOJİK KRİTERLER YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak
DetaylıKIRSAL KALKINMA PROGRAMI IPARD (2007-2013)
KIRSAL KALKINMA PROGRAMI IPARD (2007-2013) 101 TARIMSAL İŞLETMELERİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI VE TOPLULUK STANDARTLARINA ULAŞTIRILMASINA YÖNELİK YATIRIMLAR 2 101 101-1 Süt Üreten Tarımsal işletmeler 101-2
DetaylıKUYUMCULUK VE TAKI TASARIMI PROGRAMI ÖĞRENCĐLERĐNĐN OKULDAN BEKLENTĐLERĐ VE MESLEKĐ GELECEKLERĐNĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ
MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu 21-22 EKĐM 2010-DÜZCE KUYUMCULUK VE TAKI TASARIMI PROGRAMI ÖĞRENCĐLERĐNĐN OKULDAN BEKLENTĐLERĐ VE MESLEKĐ GELECEKLERĐNĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ Pınar
DetaylıBİTKİSEL ÜRETİM TEKNİKERİ
TANIM Gıda ve gıda dışı amaçlı tarla ve bahçe bitkilerinin üretiminden, verimliliğinin artırılmasından, ürünlerinin değerlendirilmesinden ve satışından sorumlu ara meslek elemanıdır. A- GÖREVLER Bitkisel
DetaylıTURUNÇGİL ÜRETİMİNDE İYİ TARIM UYGULAMALARININ KARŞILAŞTIRMALI EKONOMİK ANALİZİ: MERSİN İLİ ÖRNEĞİ
TURUNÇGİL ÜRETİMİNDE İYİ TARIM UYGULAMALARININ KARŞILAŞTIRMALI EKONOMİK ANALİZİ: MERSİN İLİ ÖRNEĞİ O. Sedat SUBAŞI 1 Osman UYSAL 1 Erkan AKTAŞ 2 sedatsbs@gmail.com uysalosman@hotmail.com erkanaktas@mersin.edu.tr
DetaylıTürkiye de hayvancılık sektörünün önündeki sorunları iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar;
Tarımı gelişmiş ülkelerin çoğunda hayvancılığın tarımsal üretim içerisindeki payı % 50 civarındadır. Türkiye de hayvansal üretim bitkisel üretimden sonra gelmekte olup, tarımsal üretim değerinin yaklaşık
DetaylıİZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI
İZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI Şebnem BORAN Gözde SEVİLMİŞ Süt özellikle protein, yağ, vitamin (C vitamini hariç) ve mineraller (başta kalsiyum ve fosfor olmak üzere) gibi beslenmede çok önemli olan toplam
DetaylıYEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI ( MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER
YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI (10-12.05.2017-MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER Dr. Nilgün SEZER AKMAN Türkiye Tohumculuk Sektöründe Önemli Gelişmeler 1923-1960 Geleneksel tedarik 1961
DetaylıAmasya İli Boyalı Köyü Kiraz Üretimi ve Tarımsal Kalkınma Kooperatifi
Amasya İli Boyalı Köyü Kiraz Üretimi ve Tarımsal Kalkınma Kooperatifi G. Erdal 1, A. Çallı, G. Karakaş, M. Balcı 1 Doç. Dr. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Tokat E-posta:
DetaylıAR&GE BÜLTEN. İl nüfusunun % 17 si aile olarak ifade edildiğinde ise 151 bin aile geçimini tarım sektöründen sağlamaktadır.
İzmir İlinin Son 5 Yıllık Dönemde Tarımsal Yapısı Günnur BİNİCİ ALTINTAŞ İzmir, sahip olduğu tarım potansiyeli ve üretimi ile ülkemiz tarımında önemli bir yere sahiptir. Halen Türkiye de üretilen; enginarın
DetaylıTARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ İZMİR
TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ 12.01.2016 İZMİR KURULUŞ KANUNU Tarım Kredi Kooperatiflerinin temelleri 1863 yılında Memleket Sandıkları adı altında Mithat Paşa tarafından atılmıştır. 1972 yılında çıkarılan
DetaylıT.C. YUNUSEMRE BELEDİYE BAŞKANLIĞI Strateji Geliştirme Müdürlüğü
BELEDİYE YÖNETMELİĞİ REVİZYON NO: 2 Sayfa 1 / 38 YUNUSEMRE BELEDİYESİ BİRİMLERİNİN TEŞKİLAT, KURULUŞ, GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK VE ÇALIŞMA ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK I. BÖLÜM AMAÇ, KAPSAM, TANIMLAR VE TEMEL
DetaylıTARIM İŞLETMECİLİĞİ VE PAZARLAMA MESLEK ELEMANI
TANIM Tarım işletmelerinde günümüz koşullarına göre, işletme ve pazarlama olanaklarını bilen ve bu doğrultuda verimliliğin arttırılması için çalışan kişidir. A-GÖREVLER KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN
DetaylıTÜRKİYE NİN STRATEJİK VİZYONU PROJESİ
İÇİNDEKİLER TÜRKİYE NİN STRATEJİK VİZYONU 2023 PROJESİ - SEKTÖREL PERSPEKTİF - STRATEJİK VİZYON BELGESİ ( TASLAK ) TARIM, GIDA VE HAYVANCILIK ANA TEMA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM, GIDA
DetaylıThe Analysis of Pesticide Use in Tomato Production in Konya Province in Terms of Environmental Sensitivity Perspective
Araştırma Makalesi / Research Article Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 2(1): 47-54, 2012 Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Iğdır University Journal
DetaylıÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR
ÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR GİRİŞ Solanaceae familyasına ait olduğu bilinen patatesin Güney Amerika`nın And Dağları nda doğal olarak yetiştiği; 16. yüzyılın ikinci yarısında
DetaylıCOĞRAFİ ETİKETLİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN TÜKETİCİLERİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ
COĞRAFİ ETİKETLİ ÜRÜNLERE İLİŞKİN TÜKETİCİLERİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ Dr.Aslı ZULUĞ Prof. Dr. Bülent MĠRAN 7. Gıda Mühendisliği Kongresi 24-26 Kasım Ankara Coğrafi Etiketli Ürünler TUTUM
DetaylıBALIKESİR BÜYÜKŞEHİR
BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR B E L E D İ Y E S İ 205 PERFORMANS PROGRAMI A Entegre Kırsal Kalkınma H3 Tarımsal Atıkların Depolanması Ve Kullanımı Sayısal Verilere Ulaşılması 00 2 Depolama Alanının Ve Kapasitesinin
DetaylıBVKAE www.bornovavet.gov.tr
Türkiye Veteriner İlaçları Pazarı Sorunlar ve Çözüm Önerileri Uluslararası Süt Sığırcılığı ve Süt Ürünleri Çalıştayı ve Sergisi 28-29 Nisan, 2008 - Konya İsmail Özdemir VİSAD - Veteriner Sağlık Ürünleri
DetaylıT.C. UZUNDERE KAYMAKAMLIĞI İLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ
T.C. UZUNDERE KAYMAKAMLIĞI İLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ Yapılan çalışmalar 1- Çiftçi Kursları Sıra No 2014 YILI Kursun Konusu Açılan Kurs Sayısı Kursiyer Sayısı 1 Arıcılık Kursu 1 30 2 Süt
DetaylıBİTKİSEL VE HAYVANSAL ÜRETİM BÖLÜMÜ / ARICILIK PROGRAMI DERS PROGRAMI
Adnan Menderes Üniversitesi ÇİNE MESLEK YÜKSEKOKULU I- PROGRAMLAR ARICILIK ET VE ÜRÜNLERİ TEKNOLOJİSİ GIDA TEKNOLOJİSİ GIDA TEKNOLOJİSİ (İkinci Öğretim) ORGANİK TARIM SÜT VE ÜRÜNLERİ TEKNOLOJİSİ TARIMSAL
DetaylıZİRAİ MÜCADELE İŞLERİNİ ÜCRET KARŞILIĞINDA YAPMAK İSTEYENLER HAKKINDA YÖNETMELİK
ZİRAİ MÜCADELE İŞLERİNİ ÜCRET KARŞILIĞINDA YAPMAK İSTEYENLER HAKKINDA YÖNETMELİK Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Resmi Gazete Tarihi: 19/03/1993 Resmi Gazete Sayısı: 21529 BİRİNCİ KISIM : Amaç, Kapsam, Dayanak
DetaylıİLAÇ, ALET VE TOKSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI ÇALIŞMA GRUBU. Dr. A. Alev BURÇAK Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı
İLAÇ, ALET VE TOKSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI ÇALIŞMA GRUBU Dr. A. Alev BURÇAK Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı Sunu Planı Dünya da Tarım İlacı Kullanımı Türkiye de Tarım İlacı Kullanımı İlaç Alet
Detaylı