ISCST3 VE AERMOD ATMOSFERİK DAĞILIM MODELLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÖRNEK ÇALIŞMA: ÇAYIRHAN TERMİK SANTRALİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ISCST3 VE AERMOD ATMOSFERİK DAĞILIM MODELLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÖRNEK ÇALIŞMA: ÇAYIRHAN TERMİK SANTRALİ"

Transkript

1 Hava Kirliliği ve Kontrolü Ulusal Sempozyumu 2008, Ekim 2008, HATAY ISCST3 VE AERMOD ATMOSFERİK DAĞILIM MODELLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÖRNEK ÇALIŞMA: ÇAYIRHAN TERMİK SANTRALİ Emre DÖLEK, Aysel T. ATIMTAY (*) Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Ankara ÖZET ABD deki Çevre Koruma Ajansı (EPA-Environmental Portection Agency) 2006 yılında ISCST3 (Industrial Source Complex Short Term, Versiyon 3) atmosferik dağılım modeli yerine AERMOD (American Meteorological Society/Environmental Protection Agency Regulatory Model) modelinin kullanılacağını açıklamıştır. Bu çalışma, Çayırhan Termik Santrali nin yer seviyesindeki SO 2 ve NO x konsantrasyonlarına potansiyel etkisini incelemek için EPA tarafından onaylanmış olan ISCST3 ve AERMOD atomosferik dağılım modellerinin sonuçlarını karşılaştırmak amacı ile yapılmıştır. Atmosferik dağılım modellerinin çalıştırılmasında kullanılan emisyon verileri, termik santrali ve yerleşim bölgelerini kapsayan bölgenin emisyon envanteri hazırlanarak sağlanmıştır. Bir özel danışman firma tarafından çalışma alanında 15 noktada Kasım 2004 için aylık ortalama SO 2 ve PM konsantrasyonları ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Model sonuçları ile ortam hava kalitesi ölçüm sonuçları karşılaştırılarak ISCST3 ve AERMOD modellerinin yer seviyesi konsantrasyon tahminlerinin doğruluk oranları belirlenmiştir. Her iki model kullanılarak elde edilen SO 2 konsantrasyonlarının, ölçüm değerlerinden daha düşük olduğu görülmüştür. AERMOD modeli yer seviyesi SO 2 konsantrasyonlarını daha iyi tahmin ederken, ISCST3 modeli yer seviyesi NO x konsantrasyonları için daha iyi sonuçlar vermiştir. ABSTRACT In December, 2006, U.S. EPA (Environmental Protection Agency) announced that AERMOD (American Meteorological Society/Environmental Protection Agency Regulatory Model) fully replaced ISCST3 (Industrial Source Complex Short Term, Version 3) as the regulatory model. In this study, AERMOD and ISCST3 air dispersion models were used to investigate the potential impact of Cayirhan Thermal Power Plant on the ground level SO 2 and NO x concentrations. Model results were compared with each other. Emission input data required for the air dispersion models were retrieved by preparing emission inventory of the region including the power plant and residential areas. Monthly average ground level concentrations of SO 2 and NO x around Cayirhan Thermal Power Plant at 15 points were measured in November, 2004 by an environmental consultant company. By making use of air pollution measurement results, estimation accuracies of ISCST3 and AERMOD were determined. Predictions of both ISCST3 and AERMOD were underestimated the ground level SO 2 concentrations. However, AERMOD predictions are better than ISCST3 predictions for ground level SO 2 concentrations. The results for ground level NO x concentrations with ISCST3 are better than AERMOD results. * aatimtay@metu.edu.tr 274

2 ANAHTAR SÖZCÜKLER Hava Kalitesi Modellemesi, ISCST3, AERMOD, Hava Kirliliği, Emisyon Envanteri GİRİŞ Enerji modern yaşamın vazgeçilmez unsurlarındandır. İnsanlar günlük aktivitelerinin çoğunda kesintisiz enerji kaynaklarına ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden, ülkelerin politik, ekonomik ve siyasal stratejilerini belirlemede enerji büyük önem taşır. Enerji kaynakları iki grupta incelenebilir. İlk grup kömür, petrol, rüzgar ve güneş gibi doğal enerji kaynakların oluşturduğu birincil enerji kaynaklarıdır. İkinci grup ise birincil enerji kaynaklarının kullanılabilir şekli olan benzin, fuel oil ve elektrik gibi enerji kaynaklarının oluşturuduğu ikincil enerji kaynaklarıdır. Artan enerji ihtiyacını karşılamak için enerji sektörüne yapılan yatırımlar hızla artmaktadır. Bu yatırımların başında elektirk üretim tesisleri gelir. ABD Enerji Bilgi Dairesi nin yaptığı tahminlere göre, 2003 yılından 2030 yılına kadar dünyadaki elektirik tüketiminin iki kat artması beklenmektedir. Bugün dünya elektrik üretiminin %60 ı fosil yakıtlardan sağlanmaktadır. Yakın bir gelecekte bu oranda kayda değer bir değişiklik beklenmemektedir (Enerji Bilgi Dairesi, 2007). Türkiye nin 2003 yılındaki birincil enerji kaynaklarına göre elektrik üretiminin dağılımı incelendiğinde %45 ile doğal gaz ilk sırada yer almaktadır. Doğal gazı kömür ve hidroelektirik izlemektedir (DPT, 2004). Resmin diğer tarafından bakıldığında ise enerji üretiminin önemli çevresel problemlere yol açtığı görülmektedir. Elektrik enerjisi üretiminden kaynaklanan emisyonların çeşidi ve miktarı yakma prosesisine ve kullanılan yakıta bağlı olarak değişse de günümüzde, özellikle fosil yakıtlardan elektrik enerjisi üretiminin hava kirliliği üzerindeki etkisi oldukça yüksek düzeylerdedir. Türkiyede elektrik üretimi sektörü toplam SO 2 kirliliğinin %58 inden sorumlu tutulmaktadır. Endüstriyel tesislerdeki yakıt kullanımı %27 ve endüstriyel prosesler %2,5 ile diğer önemli SO 2 kaynaklarıdır. Azot Oksit emisyon kaynaklarının dağılımı incelendiğinde mobil kaynakların %32,5, evsel ısınma kaynaklarının %22,1 ve elektrik üretim sektörünün %21,7 lik bir paya sahip olduğu ortaya çıkmaktadır. (Avrupa Çevre Ajansı, 2005a). Atmosferik dağılım modelleri, atmosfere salınan kirleticilerin atmosferdeki davranışını tahmin etmede kullanılan matematiksel araçlardır. Hava kirliliği izleme alanında çalışan kişiler, kaynakların verimli kullanılmasını sağlayan atmosferik dağılım modellerini emisyon kaynağı verilerini, atmosferik verileri ve topografik verileri birleştirerek havadaki kirletici konsantrasyonlarının hesaplanmasında kullanırlar. Atmosfere salınan kirleticiler büyük ölçekli hava hareketleri ile uzak mesafelere taşınırken küçük ölçekli hava hareketleri ve türbülans yardımı ile de yayılırarak ortam havası ile karışır. Hava akımları sonucu oluşan bu yayılma (dispersiyon) davranışı, atmosferde farklı boyutlarda hava akımları olması nedeniyle çok karmaşık bir prosestir. Bu çalışmada ISCST3 ve AERMOD dağılım modelleri kullanılmıştır. EPA tarafından geliştirilen ve günümüzde hava kalitesi modellemesi çalışmalarında yaygın olarak kullanılan ISCST3, kararlı hal Gaussian hüzme modelidir. Bu yüzden meteorolojik veriler ve emisyon verileri hesaplama sürecinde sabit olarak kabul edilirler. ISCST3 girdi verisi olarak, emisyon kaynağı ile ilgili veriler, alıcı ile ilgili veriler, meteoroloji ve topografya ile ilgili bilgileri kullanarak her bir kaynak ve alıcı eşleştirmesi için istenilen zaman ortalamasında kirletici 275

3 konsantrasyonlarını hesaplar. Yine kararlı hal dağılım modeli olan AERMOD ise sınır tabakasında (Planetary Boundary Layer) meydana gelen kirletici dağılımlarının simülasyonu için geliştirilmiş formulasyonlar kullanır.u.s. EPA (ABD Çevre Koruma Ajansı) 2006 yılında, ISCST3 (Industrial Source Complex Short Term, Versiyon 3) atmosferik dağılım modeli yerine AERMOD (American Meteorological Society/Environmental Protection Agency Regulatory Model) modelinin kullanılacağını açıklamıştır (Çevre Koruma Ajansı, 2005). Bu bildiride, EPA (Çevre Koruma Ajansı) tarafından onaylanmış AERMOD ve ISCT3 atmosferik dağılım modellerinin sonuçları ortam hava kalitesi ölçüm sonuçları ile karşılaştırılarak model performansları değerlendirilmiştir..çalışma alanı olarak Ankara sınırları içindeki Çayırhan beldesinde faaliyet gösteren Çayırhan Termik Santrali nin etki alanı seçilmiştir yılında kurulan Çayırhan Termik Santrali toplam 620 MW e gücü olan dört üniteye sahiptir. Dört bacasında desülfürizasyon tesisi ve elektrostatik filtreleriin bulunduğu termik santral, A grubu emisyon iznini 2005 yılında almıştır. Bölgeden çıkarılan Çayırhan linyiti, santraldeki pulverize yakma kazanlarında yakılarak yılda 3,6 milyar kilowat saat elektrik üretilmektedir. MATERYAL VE METOD Emisyon Envanteri Emisyon Envanterleri, belirlenen zaman aralığı içerisinde, belli bir bölgedeki tüm emisyon kaynaklarından atmosfere salınan kirletici miktarlarını gösteren listelerdir. Bunlar Atmosferik Dağılım Modelleri ile birlikte kullanılarak çalışma alanlarında kirleticilerin yer seviyesi konsantrasyonlarının belirlenmesinde ve hava kirliliğinin kontrolü çalışmalarının yürütülmesinde kritik öneme sahiptirler (Stern, 1994). Çayırhan Termik Santrali etki alanı için hazırlanan emisyon envanterini 2 ana emisyon kaynağı oluşturmaktadır: Çayırhan Termik Santrali bacaları ve yerleşim bölgelerindeki evsel ısınma kaynakları. Yakma işlemi sonrası ortaya çıkan kirletici parametrelerin özelliklerini belirleyen en önemli faktörlerden biri kullanılan yakıtın fiziksel ve kimyasal özellikleridir. Çayırhan Termik Santrali nde yakıt olarak kullanılan kömürün özellikleri Tablo1 de sunulmuştur. Tablo 1. Çayırhan Termik Santrali nde kullanılan kömürün fiziksel ve kimysal özellikleri Parametreler Birimler Değerler Nem % (ağırlıkça) Kül % (ağırlıkça) Uçucu Madde % (ağırlıkça) Sabit Karbon % (ağırlıkça) Alt Isıl Değer kcal kg Üst Isıl Değer kcal kg Yanabilir Kükürt % (ağırlıkça) 2.49 Toplam Kükürt % (ağırlıkça) 3.40 Tesisde 4 bacada online olarak kayıt yapan emisyon ölçüm cihazları kullanılmaktadır. Tablo 2 de Çayırhan Termik Santrali ne ait emisyon değerleri ve bacaların özellikleri verilmiştir. 276

4 Tablo 2. Çayırhan Termik Santrali emisyon envanteri ve baca özellikleri Parametreler Birimler Baca 1 Baca 2 Baca 3 Baca 4 SO 2 g s NO x g s PM g s Baca Gazı Çıkış Hızı m s Baca Gazı Çıkış Sıcaklığı K Baca Yüksekliği m Baca Çapı m Araştırma alanı içerisinde 8 adet yerleşim bölgesi bulunmaktadır kişi ile Çayırhan beldesi bölgenin en büyük ve 148 kişi ile Çantırlı bölgenin en küçük yerleşim yerleridir. Evsel ısınma amacı ile bölgede yoğun olarak Eskişehir-Koyunağılı havzasından çıkarılan kömür kullanılmaktadır. Tablo 3 te evsel ısınma kaynaklarında yakılan kömürün özellikleri gösterilmiştir. Tablo 3. Eskişehir-Koyunağılı kömürünün fiziksel ve kimyasal özellikleri Parametreler Birimler Değerler Nem % (ağırlıkça) Kül % (ağırlıkça) Uçucu Madde % (ağırlıkça) Sabit Karbon % (ağırlıkça) Alt Isıl Değer kcal kg Üst Isıl Değer kcal kg Yanabilir Kükürt % (ağırlıkça) 0.63 Toplam Kükürt % (ağırlıkça) 1.39 Evsel ısınma kaynakları düşük baca yükseklikleri ve yakılan yakıt cinsine göre yerel hava kalitesindeki etkileri önemli ölçülere ulaşabilmektedir. Özellikle, yakıt olarak atık yakıtların kullanıldığı bölgelerde evsel ısınmanın en etkili kirletici kaynak olduğu değerlendirilmektedir (Avrupa Çevre Ajansı, 2005a). Örneğin 1995 yılında Ankara için yapılan hava kirliliği envanteri çalışmasında toplam SO 2 emisyonun %58.7 sinin ısınma kaynaklı olduğu ortaya çıkmıştır (Atimtay vd, 1995). Bu çalışmada evsel ısınma kaynaklarına ait emisyon verilerini hesaplamak için emisyon faktörlerinden yararlanılmışıtır. Emisyon faktörü, çeşitli aktiviteler sonucu atmosfere salınan kirleticilerin miktarının hesaplanmasında kullanılan temsili değerlerdir. Seçilen çalışma alanındaki evsel ısınma kaynaklarının emisyon verilerin hesaplanmasında kullanılan emisyon faktörleri Tablo 4 de sunulmuştur (Avrupa Çevre Ajansı, 2005b). Bu emisyon faktörleri kullanılarak oluşturulan emisyon envanterine göre yerleşim yerlerine ait Kasım ayı emisyon oranları Tablo 5 de gösterilmiştir. 277

5 Tablo 4. Evsel ısınma kaynakları için kullanılan emisyon faktörleri Emisyon Faktörleri Yakıt NO x SO 2 Kömür 130 g GJ g GJ -1 Tablo 5. Yerleşim yerlerinin Kasım ayı için aylık emisyon oranları Yerleşim Yerleri SO 2 NO x PM Çayırhan (g s -1 m -2 ) 1.33E E E-06 Sekli (g s -1 m -2 ) 2.80E E E-06 Atça (g s -1 m -2 ) 1.35E E E-07 Çantırlı (g s -1 m -2 ) 1.93E E E-06 Karaköy (g s -1 m -2 ) 4.93E E E-06 Uluköy (g s -1 m -2 ) 2.67E E E-06 Kayabükü (g s -1 m -2 )) 3.30E E E-06 Davutoğlan (g s -1 m -2 ) 3.90E E E-06 Atmosferik Dağılım Modellemesi 2004 Kasım ayında Çayırhan bölgesinde, yekili bir özel firma tarafından yapılan ortam hava kalitesi ölçüm çalışmaları kapsamında 15 noktada aylık yer seviyesi SO 2 ve NO x konstantrasyonları ölçülmüştür. Ölçüm noktaları belirlenirken termik santrale yakın yerleşim yerleri ve santralin ana yönlerini kapsayan yerler göz önünde bulundurulmuştur. Difüzyon tüpleri ile yapılan ölçüm sonuçları Tablo 6 da gösterilmektedir. Tablo 6. Ortam hava kalitesi ölçüm sonuçları Yerleşim SO 2 (µg Nm -3 ) NO x (µg Nm -3 ) 1 Kırsal Kırsal Kırsal Davutoğlan Kırsal Kırsal Kırsal Atça Karaköy Uluköy Sekli Kırsal Çantırlı Kayabükü Çayırhan Dağılım modellerinin bir diğer ana girdi verisi olan topografik bilgiler için bölgeye ait dijital yükselti model dosyalarından yararlanılmıştır. 25 km x 30 km lik bir alanı içine alan çalışma 278

6 bölgesi 500m x 500m karelere bölünerek 3000 grid noktası oluşturulmuştur. Oluşturulan grid noktalarının topografik özellikleri modele girilmiştir. Şekil 1 de difüzyon tüplerinin, yerleşim yerlerinin ve termik santralin yerleşim planı gösterilmektedir. Her iki model sonucunun ortam hava kalitesi ölçüm sonuçları ile karşılaştırılabilmesi için model girdi verilerinde alıcı (receptor) olarak, ölçüm yapılan 15 nokta seçilmiştir ATÇA 8 KARAKÖY ULUKÖY 9 11 SEKLİ DİFÜZYON TÜPLERİ TERMİK SANTRAL YERLEŞİM YERLERİ ÇANTIRLI meters Metre DAVUTOĞLAN 7 2 ÇAYIRHAN KAYABÜKÜ meters Metre Şekil 1. Çalışma alanına ait topografik harita Emisyon kaynaklarından salınan kirleticilerin yer seviyesi konsantrasyon sonuçlarını belirleyen önemli etkenlerden biri de bölgenin meteorolojik yapısıdır. Atomosferin seyreltme etkisini belirleyen temel etken olan meteoroloji, model çalışmalarında kullanılırken üzerinde dikkatli çalışılması gerekmektedir. Yer seviyesi konsantrasyonlarını belirleyen rüzgar yönü ve rüzgar hızı taşınım için türbülans ve karışma yüksekliği dispersiyon için en önemli meteorolojik parametrelerdir (Yeni Zelanda Çevre Bakanlığı, 2004). Meteorolojik verilerin modellerde girdi dosyası olarak kullanılabilmesi için öncelikle önişlemci programlar kullanılarak girdi dosyalarının istenilen formatta hazırlanması gerekmektedir. ISCST3 modeli için meteorolojik verilerin hazırlanmasında PCRAMMET önişlemcisi kullanılmıştır. PCRAMMET önişlemcisi için rüzgar yönü, rüzgar hızı, sıcaklık, bulut miktarı (kapalılık), tavan yüksekliği ve günlük iki karışım yüksekliğini içeren yüzey meteorolojik verileri gereklidir. Bu veriler bölgeye yakınlığı nedeniyle Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Beypazarı Meteoroloji istasyonundan elde edilmiştir. AERMOD modeli için gerekli olan meteorolojik dosyaları hazırlamak amacı ile EPA tarafından AERMET önişlemcisi geliştirilmiştir. AERMET önişlemcisi, PCRAMMET önişlemcisinin kullandığı yüzey meteorolojik verilerine ek olarak üst atmosfer özelliklerini gösteren radiosonde meteorolojik verilerine ihtiyaç duymaktadır. Radiosonde verileri, farklı yüksekliklerdeki atmosferik basınç, sıcaklık, rüzgar yönü ve rüzgar hızını içerir. Bu veriler bölgeye en yakın istasyon olan Ankara Radiosonde istasyonundan elde edilmiştir. 279

7 BULGULAR VE TARTIŞMA Modellerin matematiksel hesaplamaları sonucu elde edilen yer seviyesi konsantrasyonlarının doğruluk oranlarını gösteren model performans değerlendirme çalışmaları hava dağılım modellerinin önemli bir parçasıdır. Modellerin performanslarını değerlendirmenin en iyi yolu model sonuçları ile ölçüm sonuçlarını karşılaştırmaktır. Bu çalışmada, Çayırhan Termik Santrali bölgesi için oluşturulan emisyon envanteri esas alınarak ISCST3 ve AERMOD hava dağılım modelleri ile hesaplanan SO 2 ve NO x yer seviyesi konsantrasyon değerleri, 15 noktada difüzyon tüpleri ile yapılan ortam hava kalitesi ölçüm değerleri ile karşılaştırılmıştır. SO 2 için Model Performans Değerlendirmesi Şekil 2 de ISCT3 ve AERMOD modelleri tarafından hesaplanan SO 2 konsantrasyonları ile difüzyon tüpü kullanılarak ölçülen SO 2 konstantrasyonları gösterilmiştir. Sonuç değerleri Tablo 7 de verilmiştir. Altı noktada ISCST3 daha yüksek SO 2 konsantrasyonları hesaplarken, AERMOD ile dokuz noktada daha yüsek SO 2 konsantrasyonları elde edilmiştir. Her iki model de SO 2 konsantrasyonlarını ölçüm sonuçlarından daha düşük olarak hesaplamıştır. Bunun başlıca nedenleri arasında arka plan (background) SO 2 konsantrasyonlarının ve yerleşim yerlerindeki bina etkilerinin model varsayımlarında kullanılmaması olabilir. Tablo 7. Ölçüm ve atmosferik dağılım modeli sonuçları Ölçüm Ölçüm ISCST3 AERMOD Yerleşim Noktası (µg Nm -3 ) (µg Nm -3 ) (µg Nm -3 ) 1 Kırsal Kırsal Kırsal Davutoğlan Kırsal Kırsal Kırsal Atça Karaköy Uluköy Sekli Kırsal Çantırlı Kayabükü Çayırhan

8 ISCST3 ÖLÇÜM AERMOD SO2, (µg Nm-3) Ölçüm Noktaları Şekil 2. Ölçülen SO 2 konsantrasyonları ile model sonuçlarının karşılaştırılması 15 noktadaki ölçüm ve model sonuçlarının log-log grafiklerinde karşılaştırılmaları Şekil 3 te verilmiştir. Model sonuçları ile ölçüm sonuçlarının 45 0 çizgizisine yakın çıkması modellerin ölçüm sonuçları ile uyum içinde olduğunu gösterir. Modellerin hesapladığı SO 2 konsantrasyonlarının altı numaralı nokta haricinde ölçüm sonuçları ile uyum gösterdiği söylenebilir. Altı numaralı nokta bölgedeki hakim rüzgar yönün ters yönünde olması sebebi ile her iki modelde o noktada çok düşük SO 2 konsantrasyonları hesaplamıştır. ISCST ÖLÇÜM AERMOD ÖLÇÜM Şekil 3. ISCST3 ve AERMOD modelleri ile ölçüm sonuçlarının SO 2 konsantrasyonları için log-log grafiğinde karşılaştırılması 281

9 Şekil 4 te sırasıyla ISCST3 ve AERMOD model sonuçları ile ölçüm sonuçlarının gerçek değerler ile karşılaştırmasını göstermektedir. Şekillerde görülen kesik çizgi sonuçlar arasındaki lineer trendline (eğilim çizgisi) çizgisidir. Her iki şekildeki eğilim çizgileri birbilerine çok benzer olmalarına rağmen, daha iyi korelasyon değerine sahip olan AERMOD model sonuçlarının ölçüm sonuçlarına ISCST3 modelinden daha iyi uyum sağladığı görülmektedir. ISCST3, (µg Nm-3) y = x R 2 = 1 y = x R 2 = ÖLÇÜM, (µg Nm-3) AERMOD, (µg Nm-3) y = x R 2 = 1 y = x R 2 = ÖLÇÜM, (µg Nm-3) Şekil 4. ISCST3 ve AERMOD modelleri ile ölçüm sonuçlarının SO 2 konsantrasyonları için karşılaştırılması NO x için Model Performans Değerlendirmesi Şekil 5 de NO x konsantrasyonları için ISCT3 ve AERMOD modelleri tarafından hesaplanan sonuçlar ile difüzyon tüpü kullanılarak ölçülen konstantrasyonlar gösterilmiştir.sonuç değerleri Tablo 8 de verilmiştir. Birinci ölçüm noktası dışında her iki model de aynı noktalarda ölçüm sonuçlarından daha yüksek ya da daha düşük konsantrasyon değerleri hesaplamışlardır. Bu sonuç ISCST3 ve AERMOD modellerinin birbirleri ile tutarlı çalıştıklarını göstermektedir. Ölçüm ve model sonuçlarının log-log grafiklerinde karşılaştırılmaları Şekil 6 da verilmektedir. SO 2 sonuçlarında olduğu gibi 6 numaralı ölçüm noktası hariç model sonuçları ile ölçüm sonuçları 45 0 çizgizisine yakın çıkmaktadır. Çalışmada kullanılan atmosferik dağılım modelleri ortam hava kalitesi ölçüm sonuçları ile farklık gösterse de model sonuçları birbirleri ile uyumlu çıkmıştır. ISCST3 ve AERMOD model sonuçları ile ölçüm sonuçlarının karşılaştırması sırası ile Şekil 7 de verilmiştir. SO 2 model sonuçlarının aksine NO x konsentrasyonları için ISCST3 modelinin daha büyük korelasyon sayısına sahip olduğu görülmektedir. 282

10 Tablo 8. Ölçüm ve atmosferik dağılım modeli sonuçları Ölçüm Ölçüm ISCST3 AERMOD Yerleşim Noktası (µg Nm -3 ) (µg Nm -3 ) (µg Nm -3 ) 1 Kırsal Kırsal Kırsal Davutoğlan Kırsal Kırsal Kırsal Atça Karaköy Uluköy Sekli Kırsal Çantırlı Kayabükü Çayırhan NOx, (µg Nm-3) ISCST3 ÖLÇÜM AERMOD Ölçüm Noktaları Şekil 5. Ölçülen NO x konsantrasyonları ile model sonuçlarının karşılaştırılması 283

11 ISCST ÖLÇÜM AERMOD ÖLÇÜM Şekil 6. ISCST3 ve AERMOD modelleri ile ölçüm sonuçlarının NO x konsantrasyonları için log-log grafiğinde karşılaştırılması 60 ISCST3, (µg Nm-3) y = x R 2 = 1 ÖLÇÜM, (µg Nm-3) y = x R 2 = AERMOD, (µg Nm-3) y = x R 2 = 1 ÖLÇÜM, (µg Nm-3) y = x R 2 = Şekil 7. ISCST3 ve AERMOD modelleri sonuçları ile ölçüm sonuçlarının NO x konsantrasyonları için karşılaştırılması 284

12 SONUÇLAR Bu çalışmada, ISCST3 ve AERMOD atmosferik dağılım modelleri kullanılarak Çayırhan Termik Santrali emisyonlarının yer seviyesindeki SO 2 ve NO x konsantrasyonlarına etkisi hesaplanmış ve modellerin performanslarının belirlenebilmesi için model sonuçları ortam hava kalitesi ölçüm sonuçları ile karşılaştırılmıştır. AERMOD modeli yer seviyesi SO 2 konsantrasyonlarını daha iyi tahmin ederken, ISCST3 modeli yer seviyesi NO x konsantrasyonları için daha iyi sonuçlar vermiştir. Genel olarak AERMOD ve ISCST3 modelleri, yer seviyesi konsantrasyon değerlerinde benzer sonuçlar ortaya koymuşlardır. Ancak, AERMOD modeli, ISCST3 modeline göre geliştirilmiş algoritmalar kullanmasına rağmen, bu çalışma için her noktada konsantrasyon hesaplamasında üstünlük sağlayamamıştır. KAYNAKLAR Atımtay, A., Güllü, E. ve Yetiş, Ü. Ankara Hava Kirliliği Envanter Çalışması, Yanma ve Hava Kirliliği Kontrolü III. Ulusal Sempozyumu, , Avrupa Çevre Ajansı. The European Environment: State and Outlook, Copenhagen, 2005a. Avrupa Çevre Ajansı. CORINAIR Emission Inventory Guidebook, 3rd Edition, EEA., Copenhagen, 2005b. Çevre Koruma Ajansı. Federal Register Revision to the Guideline on Air Quality Models: Adoption of a Preferred General Purpose (Flat and Complex Terrain) Dispersion Model and Other Revisions; Final Rule, Federal Register Rules and Regulations, Vol. 70, No. 216, Devlet Planlama Teşkilatı. Sekisizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara, Enerji Bilgi Dairesi, Official Energy Statistics from U.S. Government, Yeni Zelanda Çevre Bakanlığı. Good Practice Guide for Atmospheric Dispersion Modelling, Wellington, Stern, A.C., Bouble, R.W., Fox, D.L. ve Turner, D.B. Fundamentals of Air Pollution, 3rd Edition, Academic Press, INC. Florida,

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik

Emisyon Envanteri ve Modelleme. İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik Emisyon Envanteri ve Modelleme İsmail ULUSOY Çevre Mühendisi Ennotes Mühendislik İçerik Emisyon Envanteri Emisyon Kaynaklarına Göre Bilgiler Emisyon Faktörleri ve Hesaplamalar Modelleme Emisyon Envanteri

Detaylı

PROJE AŞAMALARI. Kaynak Envanterinin Oluşturulması. Emisyon Yükü Hesaplamaları

PROJE AŞAMALARI. Kaynak Envanterinin Oluşturulması. Emisyon Yükü Hesaplamaları PROJENİN AMACI Bölgesel Temiz Hava Merkezlerinden olan Ankara merkez olmak üzere; Bartın, Bolu, Çankırı, Düzce, Eskişehir, Karabük, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Yozgat ve Zonguldak illerinde

Detaylı

TÜRKiYE DE BİR ÇİMENTO FABRİKASI İÇİN HAVA KALİTESİ MODELLEME ÇALIŞMASI

TÜRKiYE DE BİR ÇİMENTO FABRİKASI İÇİN HAVA KALİTESİ MODELLEME ÇALIŞMASI TÜRKiYE DE BİR ÇİMENTO FABRİKASI İÇİN HAVA KALİTESİ MODELLEME ÇALIŞMASI Barış R.CANPOLAT*, Aysel T.ATIMTAY*, Ismet MUNLAFALIOĞLU**, Ersan KALAFATOĞLU*** *ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü, 06531 Ankara **T.Ç.M.B.

Detaylı

Ders Notları.

Ders Notları. Ders Notları http://www.tolgaelbir.com/model.html Prof.Dr. Tolga ELBİR Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir E-mail : tolga.elbir@deu.edu.tr EPA ISCST3

Detaylı

HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ

HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Prof.Dr. Tolga ELBİR Dr.Öğr.Üyesi Yetkin DUMANOĞLU CEV-3616 Hava Kirliliği ve Kontrolu Hava Kalitesi Yönetimi Bir bölgede hava kalitesi seviyelerinin iyileştirilmesi

Detaylı

Hava Kirleticilerin Atmosferde Dağılımı ve Hava Kalitesi Modellemesi P R O F. D R. A B D U R R A H M A N B A Y R A M

Hava Kirleticilerin Atmosferde Dağılımı ve Hava Kalitesi Modellemesi P R O F. D R. A B D U R R A H M A N B A Y R A M Hava Kirleticilerin Atmosferde Dağılımı ve Hava Kalitesi Modellemesi P R O F. D R. A B D U R R A H M A N B A Y R A M Temel Kavramlar Emisyon Dış Hava Kalitesi Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi Emisyon

Detaylı

ESKİŞEHİR KENT MERKEZİ YANMA KAYNAKLI EMİSYON ENVANTERİ ÇALIŞMASI

ESKİŞEHİR KENT MERKEZİ YANMA KAYNAKLI EMİSYON ENVANTERİ ÇALIŞMASI ESKİŞEHİR KENT MERKEZİ YANMA KAYNAKLI EMİSYON ENVANTERİ ÇALIŞMASI Sunan: Arş. Gör. Hicran Altuğ Anadolu Üniversitesi MMF Çevre Mühendisliği Bölümü MATRA Eskişehir ve İskenderun da Temiz Hava için Elele

Detaylı

2-Emisyon Ölçüm Raporu Formatı

2-Emisyon Ölçüm Raporu Formatı 2-Emisyon Ölçüm Raporu Formatı A) İşletmenin Sınıfı (1- İşletmenin faaliyetinin Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Madde 4 kapsamında yeri,) B) Faaliyetinin Anlatımı

Detaylı

KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLERİN MEVCUT HAVA KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENDİĞİ HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU (Çanakkale, Biga-Lapseki Bölgesi)

KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLERİN MEVCUT HAVA KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENDİĞİ HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU (Çanakkale, Biga-Lapseki Bölgesi) TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI KÖMÜRLÜ TERMİK SANTRALLERİN MEVCUT HAVA KALİTESİNE ETKİSİNİN İNCELENDİĞİ HAVA KALİTESİ DAĞILIM MODELLEMESİ RAPORU (Çanakkale, Biga-Lapseki Bölgesi) MART / 2017 I İÇİNDEKİLER

Detaylı

KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ KONYA İLİ HAVA KALİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Bu çalışma da 2000-2010 yıllarındaki yıllık, aylık, saatlik veriler kullanılarak kirleticilerin mevsimsel değişimi incelenmiş, sıcaklık, rüzgar hızı, nisbi

Detaylı

Ek 7.1: Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı ndan Kaynaklanan Atmosferik Emisyonlar Türkiye Bölümü: İnşaat ve İşletim Öncesi Aşamaları

Ek 7.1: Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı ndan Kaynaklanan Atmosferik Emisyonlar Türkiye Bölümü: İnşaat ve İşletim Öncesi Aşamaları Ek 7.1: Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı ndan Kaynaklanan Atmosferik Emisyonlar Türkiye Bölümü: İnşaat ve İşletim Öncesi Aşamaları URS-EIA-REP-203876 Giriş Bu Ek'te, Proje'nin İnşaat ve İşletim

Detaylı

KANLIĞI ÇEVRE. Tamamlanması ERHAN SARIOĞLU ANTALYA 05-07/10/2010 ÇEVRE İZNİ / ÇEVRE İZİN VE LİSANSI

KANLIĞI ÇEVRE. Tamamlanması ERHAN SARIOĞLU ANTALYA 05-07/10/2010 ÇEVRE İZNİ / ÇEVRE İZİN VE LİSANSI ÇEVRE YÖNETY NETİMİ GENEL MÜDÜRLM RLÜĞÜ İZİN N VE DENETİM M DAİRES RESİ BAŞKANLI KANLIĞI ÇEVRE İZNİ VE LİSANSI L ŞUBESİ Başvuru Sürecinin S Tamamlanması ERHAN SARIOĞLU Çevre MühendisiM ÇEVRE İZNİ / ÇEVRE

Detaylı

Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon Tahmini

Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon Tahmini DEVLET METEOROLOJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA ve BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞKANLIĞI ARAŞTIRMA ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon i 2008-2009 Kış Dönemi (Ekim, Kasım, Aralık,

Detaylı

KONYA VALĠLĠĞĠ ĠL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ KONYA DA SANAYİ ENVANTERİ ÇALIŞMALARI

KONYA VALĠLĠĞĠ ĠL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜĞÜ KONYA DA SANAYİ ENVANTERİ ÇALIŞMALARI KONYA DA SANAYİ ENVANTERİ ÇALIŞMALARI Mümin SEMERCİ Kimya Yüksek Mühendisi Hollanda Hükümeti ile Çevre ve Orman Bakanlığı arasında yürürlüğe konan Büyükşehirlerde Hava Kalitesi Yönetiminin Geliştirilmesi

Detaylı

SANAYĠ KAYNAKLI HAVA KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ

SANAYĠ KAYNAKLI HAVA KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ SANAYĠ KAYNAKLI HAVA KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ İsken Sugözü Termik Santrali Adana Türkiye de 200 binin üzerinde iģletme, 70 bin dolayında üretim/sanayi iģletmesi bulunmaktadır. Bunlar arasında; Enerji tesisleri

Detaylı

ESKİŞEHİR BÖLGESİNDEKİ BİR ÇİMENTO FABRİKASI EMİSYONLARININ DAĞILIMININ İNCELENMESİ

ESKİŞEHİR BÖLGESİNDEKİ BİR ÇİMENTO FABRİKASI EMİSYONLARININ DAĞILIMININ İNCELENMESİ ESKİŞEHİR BÖLGESİNDEKİ BİR ÇİMENTO FABRİKASI EMİSYONLARININ DAĞILIMININ İNCELENMESİ Pınar SONKURT, Emre CAN, Eftade O. GAGA ( ), Ozan Devrim YAY Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği

Detaylı

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM

Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR. Yanma. Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Yanma Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr ÇEV 3016 Hava

Detaylı

BİR GAUSSIAN DİSPERSİYON MODELİ İLE ÇANAKKALE DE HAVA KALİTESİ SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ

BİR GAUSSIAN DİSPERSİYON MODELİ İLE ÇANAKKALE DE HAVA KALİTESİ SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ BİR GAUSSIAN DİSPERSİYON MODELİ İLE ÇANAKKALE DE HAVA KALİTESİ SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ Gizem TUNA 1, Tolga ELBİR 1, Sibel MENTEŞE 2 1 Dokuz Eylül Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, İzmir 2 Çanakkale

Detaylı

İZMİR İLİ ENERJİ TESİSLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ (Aliağa Bölgesi) TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi

İZMİR İLİ ENERJİ TESİSLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ (Aliağa Bölgesi) TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi İZMİR İLİ ENERJİ TESİSLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ (Aliağa Bölgesi) TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Giriş Sanayi devriminin gerçekleşmesi ile birlikte; üretimde enerji talebi artmış, sermaye sınıfı

Detaylı

METEOROLOJİK ATMOSFERİK SAYISAL MODEL İLE METEOROLOJİK VERİLERİNİN ELDE EDİLMESİ VE DAĞILIM MODELLERİNDE KULLANILMASI

METEOROLOJİK ATMOSFERİK SAYISAL MODEL İLE METEOROLOJİK VERİLERİNİN ELDE EDİLMESİ VE DAĞILIM MODELLERİNDE KULLANILMASI METEOROLOJİK ATMOSFERİK SAYISAL MODEL İLE METEOROLOJİK VERİLERİNİN ELDE EDİLMESİ VE DAĞILIM MODELLERİNDE KULLANILMASI İsmail ULUSOY ), Selim ŞAHİN 2, Hüseyin TOROS 2 1(** 1 Fatih Üniversitesi, Mühendislik

Detaylı

KÜTAHYA DA HAVA KALİTESİ BELİRLEME ÇALIŞMALARI: EMİSYON ENVANTERİ VE HAVA KALİTESİ MODELLEME

KÜTAHYA DA HAVA KALİTESİ BELİRLEME ÇALIŞMALARI: EMİSYON ENVANTERİ VE HAVA KALİTESİ MODELLEME KÜTAHYA DA HAVA KALİTESİ BELİRLEME ÇALIŞMALARI: EMİSYON ENVANTERİ VE HAVA KALİTESİ MODELLEME Gizem TUNA 1( ), Hicran ALTUĞ 2, Tolga ELBİR 1, Eftade GAGA 2 1 Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,

Detaylı

Hava Kirliliği Kontrolu Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

Hava Kirliliği Kontrolu Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirliliği Kontrolu Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM HAVA KİRLİLİĞİ KONTROL MEKANİZMASI Ulusal, Bölgesel Yerel Çalışma

Detaylı

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI

ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI KONULAR 1-Güneş Enerjisi i 2-Rüzgar Enerjisi 4-Jeotermal Enerji 3-Hidrolik Enerji 4-Biyokütle Enerjisi 5-Biyogaz Enerjisi 6-Biyodizel Enerjisi 7-Deniz Kökenli Enerji 8-Hidrojen

Detaylı

HAVA KİRLİLİĞİ KONTROLÜNDE BİLGİ YÖNETİMİ: PERFORMANS GÖSTERGELERİ YAKLAŞIMI

HAVA KİRLİLİĞİ KONTROLÜNDE BİLGİ YÖNETİMİ: PERFORMANS GÖSTERGELERİ YAKLAŞIMI HAVA KİRLİLİĞİ KONTROLÜNDE BİLGİ YÖNETİMİ: PERFORMANS GÖSTERGELERİ YAKLAŞIMI A. Teoman SANALAN, Kerime SARIOĞLU ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü Çevre Envanteri ve Bilgi Yönetimi Dairesi Başkanlığı

Detaylı

ADAPAZARI İLÇESİNDEKİ ENDÜSTRİYEL KAYNAKLI EMİSYONLARIN ENVANTERLENMESİ

ADAPAZARI İLÇESİNDEKİ ENDÜSTRİYEL KAYNAKLI EMİSYONLARIN ENVANTERLENMESİ ADAPAZARI İLÇESİNDEKİ ENDÜSTRİYEL KAYNAKLI EMİSYONLARIN ENVANTERLENMESİ HAZIRLAYAN BĠLAL SONSUZ G0701.12005 A.FURKAN KARGIOĞLU G0701.12015 M.MURAD ORUÇ G0701.12031 MELĠKE KARAFAZLIOĞLU G0701120.34 ERCAN

Detaylı

Yıldız Teknik Üniversitesi Çağdaş, Öncü, Yenilikçi

Yıldız Teknik Üniversitesi Çağdaş, Öncü, Yenilikçi Hava Kirliliği Ölçüm Yöntemleri Emisyon Ölçümleri (Kaynakta) İmisyon Ölçümleri Sabit kaynaklar (Yakma tesisi, fabrika, termik santral bacaları) Hareketli kaynaklar (Motorlu araçlar) Ortam havasında yapılır

Detaylı

ÇEVRE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

ÇEVRE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ HAKKIMIZDA Kalara Çevre Danışmanlık Çalışma hayatına 06.02.2014 tarihinde Ankara merkezli olarak hizmet vermeye başlamıştır. Çözüm ortağımız 23.01.2011 tarihinde T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YER SEVİYESİ OZON KİRLİLİĞİ BİLGİ NOTU Temmuz 2014 OZON NEDİR Ozon (O 3 ) üç tane oksijen atomunun birleşmesi ile oluşmaktadır. Ozon, atmosferde

Detaylı

TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI BURSA ŞUBESİ BURSA İLİ 2018 HAVA KALİTESİ

TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI BURSA ŞUBESİ BURSA İLİ 2018 HAVA KALİTESİ BURSA İLİ 2018 HAVA KALİTESİ (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan ölçüm sonuçlarına göre hazırlanmıştır) Yerel hava kalitesi, yaşadığınız ve nefes aldığınız şekli etkiler. Hava durumu gibi

Detaylı

EMİSYON ÖN İZNİ VE EMİSYON İZNİ ALMAYA ESAS TEŞKİL EDECEK DÖKÜMANLARLA İLGİLİ YÖNERGE. BİRİNCİ BÖLÜM Genel İlkeler

EMİSYON ÖN İZNİ VE EMİSYON İZNİ ALMAYA ESAS TEŞKİL EDECEK DÖKÜMANLARLA İLGİLİ YÖNERGE. BİRİNCİ BÖLÜM Genel İlkeler EMİSYON ÖN İZNİ VE EMİSYON İZNİ ALMAYA ESAS TEŞKİL EDECEK DÖKÜMANLARLA İLGİLİ YÖNERGE BİRİNCİ BÖLÜM Genel İlkeler Madde 1- Bu yönergenin amacı, 07.10.2004 tarih ve 25606 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan

Detaylı

TC ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ece TOK Hava Yönetimi Daire Başkanlığı Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrol Şube Müdürü Büyük Yakma Tesisleri Taslak Yönetmeliği 24 Şubat

Detaylı

Prof.Dr. Tolga ELBİR. Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir. E-mail : tolga.elbir@deu.edu.

Prof.Dr. Tolga ELBİR. Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir. E-mail : tolga.elbir@deu.edu. Prof.Dr. Tolga ELBİR Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir E-mail : tolga.elbir@deu.edu.tr Kirletici Kaynak (Pollutant Source) Hava kirliliğine neden

Detaylı

Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği

Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr

Detaylı

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ Ekim 2018 Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU Prof. Dr. Hüseyin TOROS İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü ÖNSÖZ Hepimiz sağlıklı,

Detaylı

Küçük ve Mikro Ölçekli Enerji Yatırımları için Hibrit Enerji Modeli

Küçük ve Mikro Ölçekli Enerji Yatırımları için Hibrit Enerji Modeli Küçük ve Mikro Ölçekli Enerji Yatırımları için Hibrit Enerji Modeli Mustafa Yıldız Enerji Mühendisliği Yüksek Lisans Programı Bitirme Tezi Danışman: Yard. Doç. Dr. Ferhat Bingöl 4. İzmir Rüzgar Sempozyumu

Detaylı

TEMİZ KAMPÜS; MERKEZİ ISITMA SİSTEMLERİNDEN YAYILAN EMİSYONLARIN HAVA KALİTESİNE ETKİSİ

TEMİZ KAMPÜS; MERKEZİ ISITMA SİSTEMLERİNDEN YAYILAN EMİSYONLARIN HAVA KALİTESİNE ETKİSİ Hava Kirliliği ve Kontrolü Ulusal Sempozyumu 28, 22 25 Ekim 28, HATAY TEMİZ KAMPÜS; SİSTEMLERİNDEN YAYILAN EMİSYONLARIN HAVA KALİTESİNE ETKİSİ Y. Volkan ARINCI 1(*), Eray KEMAHLI 2, Güldem ÜSTÜN 1, Ayşe

Detaylı

TUĞLA VE KİREMİT FABRİKALARININ HAVA KİRLİLİĞİNE KATKILARININ YAPAY SİNİR AĞI MODELLEMESİ İLE ARAŞTIRILMASI

TUĞLA VE KİREMİT FABRİKALARININ HAVA KİRLİLİĞİNE KATKILARININ YAPAY SİNİR AĞI MODELLEMESİ İLE ARAŞTIRILMASI TUĞLA VE KİREMİT FABRİKALARININ HAVA KİRLİLİĞİNE KATKILARININ YAPAY SİNİR AĞI MODELLEMESİ İLE ARAŞTIRILMASI Merve ARABACI a, Miray BAYRAM a, Mehmet YÜCEER b, Erdal KARADURMUŞ a a Hitit Üniversitesi, Mühendislik

Detaylı

DÜZCE DE HAVA KİRLİLİĞİ

DÜZCE DE HAVA KİRLİLİĞİ DÜZCE DE HAVA KİRLİLİĞİ Hasan GÜVEN Çevre Yüksek Mühendisi Çevre ve Şehircilik İl Müdürü DÜZCE ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ Hava: Dünya atmosferini meydana getiren gaz karışımı. Ancak, atmosferin halk

Detaylı

EMĠSYON ENVANTERĠ ÇALIġMALARI BELĠRSĠZLĠKLER ve QA/QC

EMĠSYON ENVANTERĠ ÇALIġMALARI BELĠRSĠZLĠKLER ve QA/QC ANADOLU ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK MĠMARLIK FAKÜLTESĠ EMĠSYON ENVANTERĠ ÇALIġMALARI BELĠRSĠZLĠKLER ve QA/QC Tuncay DÖĞEROĞLU tdogeroglu@anadolu.edu.tr 14 Aralık 2010 İçerik Emisyonların tahmini Emisyon envanteri

Detaylı

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ. Kapsam Parametre Metot adı Standart adı SO 2 Tayini Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 7935

ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ. Kapsam Parametre Metot adı Standart adı SO 2 Tayini Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 7935 Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/5 SO 2 Tayini Elektrokimyasal Hücre TS ISO 7935 CO Tayini Elektrokimyasal Hücre TS ISO 12039 CO 2 Tayini Elektrokimyasal Hücre, Hesaplama

Detaylı

Ek A 1 / 6. Ek A. Haritalar. Kırıkkale Kojenerasyon Santralı Uluslararası ÇSED Çalışmasına Ait Ek Doküman Nisan Proje No:

Ek A 1 / 6. Ek A. Haritalar. Kırıkkale Kojenerasyon Santralı Uluslararası ÇSED Çalışmasına Ait Ek Doküman Nisan Proje No: Ek A 1 / 6 Ek A Haritalar Kırıkkale Kojenerasyon Santralı Uluslararası ÇSED Çalışmasına Ait Ek Doküman Nisan 2013 Ek A 2 / 6 1. 1/25.000 Ölçekli Topografik Harita Kırıkkale Kojenerasyon Santralı Uluslararası

Detaylı

KÜTAHYA DA YAŞAYAN İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN HAVA KİRLETİCİLERİNE KİŞİSEL MARUZ KALIMLARININ ÖN DEĞERLENDİRME ÇALIŞMASI

KÜTAHYA DA YAŞAYAN İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN HAVA KİRLETİCİLERİNE KİŞİSEL MARUZ KALIMLARININ ÖN DEĞERLENDİRME ÇALIŞMASI KÜTAHYA DA YAŞAYAN İLKOKUL ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN HAVA KİRLETİCİLERİNE KİŞİSEL MARUZ KALIMLARININ ÖN DEĞERLENDİRME ÇALIŞMASI Hicran ALTUĞ, Ayşe Özlem YILMAZ, Ozan Devrim YAY, Özlem ÖZDEN ÜZMEZ, Sevim Burçin

Detaylı

İZMİR DE HAVA KİRLİLİĞİ. Prof. Dr. Abdurrahman BAYRAM abayram@deu.edu.tr

İZMİR DE HAVA KİRLİLİĞİ. Prof. Dr. Abdurrahman BAYRAM abayram@deu.edu.tr 237 İZMİR DE HAVA KİRLİLİĞİ Prof. Dr. Abdurrahman BAYRAM abayram@deu.edu.tr GİRİŞ Sanayi devrimiyle başlayan ve fosil yakıt tüketiminin artışına paralel olarak artan hava kirliliği problemleri günümüzde

Detaylı

FARKLI ISI YALITIM SEÇENEKLERĐNĐN EVSEL YAKIT TÜKETĐMĐ VE HAVA KĐRLĐLĐĞĐNE ETKĐSĐ:

FARKLI ISI YALITIM SEÇENEKLERĐNĐN EVSEL YAKIT TÜKETĐMĐ VE HAVA KĐRLĐLĐĞĐNE ETKĐSĐ: FARKLI ISI YALITIM SEÇENEKLERĐNĐN EVSEL YAKIT TÜKETĐMĐ VE HAVA KĐRLĐLĐĞĐNE ETKĐSĐ: GEBZE ÖRNEĞĐ* Mustafa TIRIS - Şükran DĐLMAÇ - Ekrem EKĐNCĐ - Hasancan OKUTAN ÖZET Gebze'de, ısınma amaçlı evsel yakıt

Detaylı

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ Nisan 2018

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ Nisan 2018 ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ 23-29 Nisan 2018 Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU Prof. Dr. Hüseyin TOROS İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü ÖNSÖZ Şehirleşme

Detaylı

Eğitimcilerin Eğitimi Bölüm 6: Veri Boşlukları, Veri Akış Faaliyetleri ve Prosedürler. Esra KOÇ , ANTALYA

Eğitimcilerin Eğitimi Bölüm 6: Veri Boşlukları, Veri Akış Faaliyetleri ve Prosedürler. Esra KOÇ , ANTALYA Eğitimcilerin Eğitimi Bölüm 6: Veri Boşlukları, Veri Akış Faaliyetleri ve Prosedürler Esra KOÇ 23.02.2017, ANTALYA Sunum İçeriği Veri Akış Faaliyetleri, prosedürler ve kontrol sistemleri Veri Boşlukları

Detaylı

ANKARA ŞEHRİNİN HAVA KALİTESİNİN UOB LER AÇISINDAN İNCELENMESİ

ANKARA ŞEHRİNİN HAVA KALİTESİNİN UOB LER AÇISINDAN İNCELENMESİ ANKARA ŞEHRİNİN HAVA KALİTESİNİN UOB LER AÇISINDAN İNCELENMESİ Sanaz Lakestani, Gülen Güllü Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü E mail: ggullu@hacettepe.edu.tr Amaç Bu çalışmada Ankara ilininin

Detaylı

Hava Kirliliği Kontrolu Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

Hava Kirliliği Kontrolu Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirliliği Kontrolu Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Hava Kirliliği Kontrolu Kontrol mekanizması Hava kirliliği kontrol

Detaylı

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ 30 Nisan 6 Mayıs 2018

ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ 30 Nisan 6 Mayıs 2018 ATAŞEHİR İLÇESİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜMLERİ DEĞERLENDİRMESİ 30 Nisan 6 Mayıs 2018 Prof. Dr. Mikdat KADIOĞLU Prof. Dr. Hüseyin TOROS İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü ÖNSÖZ

Detaylı

ÖRNEK SERA GAZI EMİSYON RAPORU ÖRNEK SERA GAZI EMİSYON RAPORLARI

ÖRNEK SERA GAZI EMİSYON RAPORU ÖRNEK SERA GAZI EMİSYON RAPORLARI 1. Tesis Bilgileri: (a) Tesisin adı ve tam yazışma adresi ABC Ltd. Şti. Tuzla Kimyacılar OSB 3. Cadde (b) Tesiste yürütülen ve Yönetmeliğin ek1 inde yer alan faaliyetlerin tipleri ve sayıları, Yakıtların

Detaylı

ANKARA TEMİZ HAVA MERKEZİ HAVA KALİTEİ ÖN DEĞERLENDİRME PROJESİ

ANKARA TEMİZ HAVA MERKEZİ HAVA KALİTEİ ÖN DEĞERLENDİRME PROJESİ Company LOGO ANKARA TEMİZ HAVA MERKEZİ HAVA KALİTEİ ÖN DEĞERLENDİRME PROJESİ Laboratuvar Ölçüm ve İzleme Daire Başkanlığı Hava Kalitesi İzleme Şube Müdürlüğü Zeliha GEMİCİ Fizik Y. Müh. www.havaizleme.gov.tr

Detaylı

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Doç. Dr. Mehmet Azmi AKTACİR HARRAN ÜNİVERSİTESİ GAP-YENEV MERKEZİ OSMANBEY KAMPÜSÜ ŞANLIURFA 2018 Yenilenebilir Enerji Kaynakları SUNU İÇERİĞİ 1-DÜNYADA ENERJİ KAYNAK KULLANIMI 2-TÜRKİYEDE ENERJİ KAYNAK

Detaylı

RETScreen International ve ALWIN Yazılımları Kullanılarak Rüzgar Enerji Santrali Proje Analizi

RETScreen International ve ALWIN Yazılımları Kullanılarak Rüzgar Enerji Santrali Proje Analizi RETScreen International ve ALWIN Yazılımları Kullanılarak Rüzgar Enerji Santrali Proje Analizi Egemen SULUKAN, Tanay Sıdkı UYAR Marmara Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Ana Bilim Dalı Göztepe,

Detaylı

İSKENDERUN KÖRFEZİ BÖLGESİNDEKİ EMİSYON ENVANTERİNİN İNCELENMESİ

İSKENDERUN KÖRFEZİ BÖLGESİNDEKİ EMİSYON ENVANTERİNİN İNCELENMESİ 84 İSKENDERUN KÖRFEZİ BÖLGESİNDEKİ EMİSYON ENVANTERİNİN İNCELENMESİ M. Tahir CHAUDHARY, Aysel ATIMTAY (*) Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, 06531 Ankara ÖZET Ülkemizde İskenderun

Detaylı

ENERJİ TESİSLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ

ENERJİ TESİSLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ ENERJİ TESİSLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ Çevre Mühendisliği Bölümü Hava Kirliliği Laboratuvarı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 31 Ekim 1 Kasım 2014 İzmir Mimarlık Merkezi 1 Aliağa ve

Detaylı

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen

Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen Öğretim Üyeleri İçin Ön Söz Öğrenciler İçin Ön Söz Teşekkürler Yazar Hakkında Çevirenler Çeviri Editöründen ix xiii xv xvii xix xxi 1. Çevre Kimyasına Giriş 3 1.1. Çevre Kimyasına Genel Bakış ve Önemi

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Güray Doğan

Yrd. Doç. Dr. Güray Doğan 17.02.2017 Yrd. Doç. Dr. Güray Doğan Bugün: Hava kirliliği ölçekleri Yerel Kentsel Bölgesel Kıtasal Küresel Hava Kirliliği Ölçekleri Neden ölçeksel tanımlarız? Boyutları bilmek çözüm için para ve zaman

Detaylı

KĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL

KĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL KĐMYA DENEYLERĐNDE AÇIĞA ÇIKAN GAZLAR KÜRESEL ISINMAYA ETKĐ EDER MĐ? Tahir Emre Gencer DERS SORUMLUSU : Prof. Dr Đnci MORGĐL KÜRESEL ISINMA NEDĐR? Đnsanlar tarafından atmosfere salınan gazların sera etkisi

Detaylı

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM

Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Hava Kirliliği Meteorolojisi Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Meteoroloji Meteoroloji, içinde yaşadığımız atmosfer tabakasının

Detaylı

Durağan Yakıt Yanmasından Kaynaklanan Hava Emisyonları. Eşleştirme Türkiye, Ankara, Eylül 2011

Durağan Yakıt Yanmasından Kaynaklanan Hava Emisyonları. Eşleştirme Türkiye, Ankara, Eylül 2011 Durağan Yakıt Yanmasından Kaynaklanan Hava Emisyonları Eşleştirme Türkiye, Ankara, Eylül 2011 1 İçerik Yöntem Enerji İstatistikleri EMEP/EEA Rehberi Örnek Hesaplama 2 Önemli Kategoriler Önemli kategoriler,

Detaylı

Nabi KALELİ Çevre Mühendisi. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü

Nabi KALELİ Çevre Mühendisi. Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Nabi KALELİ Çevre Mühendisi Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağının Kurulması 2005 yılında 36 adet hava kalitesi izleme istasyonu Bakanlığımız tarafından kurulmuştur. 2007 yılında 45 adet istasyon daha kurularak

Detaylı

BURSA İLİ 2016 YILI HAVA KALİTESİ. Dr. Efsun DİNDAR Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü

BURSA İLİ 2016 YILI HAVA KALİTESİ. Dr. Efsun DİNDAR Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü BURSA İLİ 2016 YILI HAVA KALİTESİ Dr. Efsun DİNDAR Uludağ Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü HAVA KİRLİLİĞİ NEDİR? ISINMA ULAŞIM SANAYİ DOĞAL SEBEPLER Hava kirleticileri Kirletici

Detaylı

BİR GAUSSIAN DİSPERSİYON MODELİ İLE ÇANAKKALE DE HAVA KALİTESİ SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ

BİR GAUSSIAN DİSPERSİYON MODELİ İLE ÇANAKKALE DE HAVA KALİTESİ SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ BİR GAUSSIAN DİSPERSİYON MODELİ İLE ÇANAKKALE DE HAVA KALİTESİ SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ Gizem TUNA 1(*), Tolga ELBiR 1, Sibel MENTEŞE 2 1 Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği

Detaylı

HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ

HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ Prof.Dr.Abdurrahman BAYRAM Prof.Dr. Tolga ELBİR CEV-3016 Hava Kirliliği ve Kontrolu Mevcut Yasal Düzenlemeler YÖNETMELİK ADI RESMİ GAZETE TARİHİ Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi

Detaylı

ANKARA ATMOSFERİNDEKİ AEROSOLLERİN KİMYASAL KOMPOZİSYONLARININ BELİRLENMESİ

ANKARA ATMOSFERİNDEKİ AEROSOLLERİN KİMYASAL KOMPOZİSYONLARININ BELİRLENMESİ ANKARA ATMOSFERİNDEKİ AEROSOLLERİN KİMYASAL KOMPOZİSYONLARININ BELİRLENMESİ İlke ÇELİK 1, Seda Aslan KILAVUZ 2, İpek İMAMOĞLU 1, Gürdal TUNCEL 1 1 : Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü

Detaylı

Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı

Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı Veri İşletimi, Veri Validasyonu ve Raporlama Ayşe EYİGÖR Çevre Y.Müh. / Çevre ve Orman Uzmanı Kastamonu-Ilgaz Hizmetiçi Eğitimi 20 Eylül 2010 Ulusal Hava Kalitesi İzleme

Detaylı

KÖMÜR YAKITLI TERMİK SANTRAL ETKİ ALANINDA PM10 VE ÇÖKEN TOZLARIN TESİS KURULUM ÖNCESİ VE SONRASI DAĞILIMI

KÖMÜR YAKITLI TERMİK SANTRAL ETKİ ALANINDA PM10 VE ÇÖKEN TOZLARIN TESİS KURULUM ÖNCESİ VE SONRASI DAĞILIMI KÖMÜR YAKITLI TERMİK SANTRAL ETKİ ALANINDA PM10 VE ÇÖKEN TOZLARIN TESİS KURULUM ÖNCESİ VE SONRASI DAĞILIMI Özgen ERCAN 1( ), Faruk DİNÇER 1, Deniz SARI 1, Özcan CEYLAN 1 1 TÜBİTAK MAM Çevre ve Temiz Üretim

Detaylı

TÜRKİYE DEKİ ÇİMENTO FABRİKALARININ EMİSYON FAKTÖRLERİ. ****İTÜ, Kimya ve Metalurji Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Maslak, İstanbul

TÜRKİYE DEKİ ÇİMENTO FABRİKALARININ EMİSYON FAKTÖRLERİ. ****İTÜ, Kimya ve Metalurji Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, Maslak, İstanbul TÜRKİYE DEKİ ÇİMENTO FABRİKALARININ EMİSYON FAKTÖRLERİ B. R.Canpolat*, A. T.Atımtay*, İ. Munlafalıoğlu**,E. Kalafatoğlu***, E. Ekinci**** *ODTÜ, Çevre Mühendisliği Bölümü, 06531 Ankara **T.Ç.M.B. Eskişehir

Detaylı

VERİ DOSYASINDA KULLANILAN KOMUTLAR

VERİ DOSYASINDA KULLANILAN KOMUTLAR VERİ DOSYASINDA KULLANILAN KOMUTLAR Prof.Dr. Tolga ELBİR Dokuz Eylül Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tınaztepe Yerleşkesi, 35160 Buca/İzmir E-mail : tolga.elbir@deu.edu.tr Bölümlerde Kullanılan

Detaylı

Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi

Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi www.hkad.org Araştırma Makalesi İzmir Körfezi nde Toplu Taşım Yapan Deniz Taşıtlarından Kaynaklanan Hava Kirleticilerin Kent Atmosferindeki Dağılımlarının EPA-ISCST3

Detaylı

GAZİANTEP İLİ HAVA KİRLİLİĞİ DEĞERLENDİRME RAPORU

GAZİANTEP İLİ HAVA KİRLİLİĞİ DEĞERLENDİRME RAPORU GAZİANTEP İLİ HAVA KİRLİLİĞİ DEĞERLENDİRME RAPORU Hava kirliliği, atmosfere bırakılan toz, gaz, duman, koku, su buharı gibi kirleticilerin havanın doğal bileşimini bozarak canlılara zarar verecek yapıya

Detaylı

ISINMA KAYNAKLI Emisyon Envanterinin Hazırlanması. 14 Aralık KAYSERİ HANDAN KAYNAKOĞLU. Çevre Mühendisi

ISINMA KAYNAKLI Emisyon Envanterinin Hazırlanması. 14 Aralık KAYSERİ HANDAN KAYNAKOĞLU. Çevre Mühendisi ISINMA KAYNAKLI Emisyon Envanterinin Hazırlanması HANDAN KAYNAKOĞLU Çevre Mühendisi 14 Aralık 2010 - KAYSERİ Konya BüyükĢehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı IKONAĠR PROJESĠ Büyükşehirlerde

Detaylı

Adapazarı İlçesinde Isınma Kaynaklı Emisyonların Analizi Ve Envanterlenmesi

Adapazarı İlçesinde Isınma Kaynaklı Emisyonların Analizi Ve Envanterlenmesi Adapazarı İlçesinde Isınma Kaynaklı Emisyonların Analizi Ve Envanterlenmesi B.Bülent ODABAŞ Çevre Mühendisi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Bölümü Yüksek Lisans Tezi Sunum İçeriği Amaç Hava

Detaylı

Grafik 16 - Yıllara Göre Çevre ve Çevresel Harcamaların GSYH deki Payları (%)

Grafik 16 - Yıllara Göre Çevre ve Çevresel Harcamaların GSYH deki Payları (%) ÇEVRE Çevreye ayrılan harcamaların payı giderek artmaktadır. Grafik 16 da sunulan 2008-2010 yılları arasındaki göstergelere göre yapılan çevre ve çevresel harcamaların GSYH içindeki payının 2008 de %1,09

Detaylı

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI *Mehmet YÜCEER, **Erdal KARADURMUŞ, *Rıdvan BERBER *Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Tandoğan - 06100

Detaylı

Atıklardan Enerji Üretiminin Karbon Emisyonu Azaltımı Bakımından Önemi

Atıklardan Enerji Üretiminin Karbon Emisyonu Azaltımı Bakımından Önemi Atıklardan Enerji Üretiminin Karbon Emisyonu Azaltımı Bakımından Önemi Oğuz CA 1 RECYDIA A.Ş., Kemal paşa cad. o:4 Işıkkent, 35070, İzmir. E-posta: oguzcan@recydia.com Özet 2012 Yılı ve sonrası dönem Dünya

Detaylı

ULUSAL HAVA KALİTESİ İZLEME AĞI

ULUSAL HAVA KALİTESİ İZLEME AĞI ULUSAL HAVA KALİTESİ İZLEME AĞI Eyüp YAHŞİ (*) Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Ölçüm ve Denetim Dairesi Başkanlığı, Ankara ÖZET Türkiye de bugüne kadar hava kalitesi ölçümleri

Detaylı

LIFE THIRD COUNTRIES (LIFE TCY)

LIFE THIRD COUNTRIES (LIFE TCY) LIFE THIRD COUNTRIES (LIFE TCY) LIFE06 TCY/TR/000283 İSTANBUL DA KENTSEL HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ İÇİN CBS TABANLI KARAR DESTEK SİSTEMİNİN GELİŞTİRİLMESİ TEKNİK OLMAYAN RAPOR NİSAN 2009 İSTANBUL İSTANBUL

Detaylı

BAZI İLLER İÇİN GÜNEŞ IŞINIM ŞİDDETİ, GÜNEŞLENME SÜRESİ VE BERRAKLIK İNDEKSİNİN YENİ ÖLÇÜMLER IŞIĞINDA ANALİZİ

BAZI İLLER İÇİN GÜNEŞ IŞINIM ŞİDDETİ, GÜNEŞLENME SÜRESİ VE BERRAKLIK İNDEKSİNİN YENİ ÖLÇÜMLER IŞIĞINDA ANALİZİ Güneş Günü Sempozyumu 99-28 Kayseri, 2-27 Haziran 1999 BAZI İLLER İÇİN GÜNEŞ IŞINIM ŞİDDETİ, GÜNEŞLENME SÜRESİ VE BERRAKLIK İNDEKSİNİN YENİ ÖLÇÜMLER IŞIĞINDA ANALİZİ Hüsamettin BULUT Çukurova Üni. Müh.

Detaylı

KOCAELİ İLİ NDE SANAYİ KAYNAKLI BİRİNCİL KİRLETİCİLERİN EMİSYON ENVANTERİ

KOCAELİ İLİ NDE SANAYİ KAYNAKLI BİRİNCİL KİRLETİCİLERİN EMİSYON ENVANTERİ KOCAELİ İLİ NDE SANAYİ KAYNAKLI BİRİNCİL KİRLETİCİLERİN EMİSYON ENVANTERİ Şenay ÇETİN*, Aykan KARADEMİR, Beyhan PEKEY, Savaş AYBERK Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, 41040 Kocaeli senayc@kou.edu.tr,

Detaylı

Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi

Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi -Çimento Sanayinde Enerji Geri Kazanımı Prof. Dr. İsmail Hakkı TAVMAN Dokuz Eylül Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Kaynakları Kullanışlarına Göre

Detaylı

İÇİNDEKİLER SI BASKISI İÇİN ÖN SÖZ. xvi. xxi ÇEVİRİ EDİTÖRÜNDEN. BÖLÜM BİR Çevresel Problemlerin Belirlenmesi ve Çözülmesi 3

İÇİNDEKİLER SI BASKISI İÇİN ÖN SÖZ. xvi. xxi ÇEVİRİ EDİTÖRÜNDEN. BÖLÜM BİR Çevresel Problemlerin Belirlenmesi ve Çözülmesi 3 . İÇİNDEKİLER SI BASKISI İÇİN ÖN SÖZ xv ÖN SÖZ xvi YAZARLAR HAKKINDA xix ÇEVİRENLER xxi ÇEVİRİ EDİTÖRÜNDEN xxiii K I S I M B İ R ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ 1 BÖLÜM BİR Çevresel Problemlerin Belirlenmesi ve Çözülmesi

Detaylı

HAVA YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Emisyon Kontrolünün Geliştirilmesi Projesi 09.03.2012

HAVA YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. Emisyon Kontrolünün Geliştirilmesi Projesi 09.03.2012 HAVA YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Emisyon Kontrolünün Geliştirilmesi Projesi 09.03.2012 Ulusal Emisyon Tavanlarının Belirlenmesi Ülkemizin, Ø Uzun Menzilli Sınırötesi Hava Kirliliği Sözleşmesi (CLRTAP)

Detaylı

Elektrik Enerjisi Üretimi. Dr. Öğr. Üyesi Emrah ÇETİN

Elektrik Enerjisi Üretimi. Dr. Öğr. Üyesi Emrah ÇETİN Elektrik Enerjisi Üretimi Dr. Öğr. Üyesi Emrah ÇETİN ELEKTRİK PİYASALARI İŞLETME A.Ş. Doğalgaz Yenilenemez (Fosil) Kaynaklı Kömür Elektrik Enerjisi Üretim Çeşitleri Nükleer Petrol türevleri

Detaylı

Karbonmonoksit (CO) Oluşumu

Karbonmonoksit (CO) Oluşumu Yanma Kaynaklı Emisyonların Oluşum Mekanizmaları Karbonmonoksit (CO) Oluşumu Karbonmonoksit emisyonlarının ana kaynağı benzinli taşıt motorlarıdır. H/Y oranının CO emisyonu üzerine etkisi çok fazladır.

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Gökkuşağı Mahallesi 1200. Sk. 12/13 Dikmen / Çankaya ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 4726664 Faks : 0 312 4736215 E-Posta : info@ankalab.com.tr

Detaylı

Samsun organize sanayi bölgesinde AERMOD hava kalitesi dağılım modelinin araştırılması

Samsun organize sanayi bölgesinde AERMOD hava kalitesi dağılım modelinin araştırılması Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi mühendislik dergisi Cilt: 8, 3, 641-648 3-9 Temmuz 2017 Samsun organize sanayi bölgesinde AERMOD hava kalitesi dağılım modelinin araştırılması Andaç AKDEMİR *,1

Detaylı

İĞİ MEVZUATI ÇERÇEVESİNDE 2011 YILINDA ANKARA'DA YAŞANAN İĞİ. Erkin ETİKE KMO Hava Kalitesi Takip Merkezi Başkanı. 12 Ocak 2012 - Ankara

İĞİ MEVZUATI ÇERÇEVESİNDE 2011 YILINDA ANKARA'DA YAŞANAN İĞİ. Erkin ETİKE KMO Hava Kalitesi Takip Merkezi Başkanı. 12 Ocak 2012 - Ankara HAVA KİRLİLİĞİ İĞİ MEVZUATI ÇERÇEVESİNDE 2011 YILINDA ANKARA'DA YAŞANAN NO VE O KİRLİLİĞİ İĞİ 2 3 Erkin ETİKE KMO Hava Kalitesi Takip Merkezi Başkanı 12 Ocak 2012 - Ankara SUNUM PLANI 1. GİRİŞ İŞ 2. HUKUKİ

Detaylı

Sera Gazı Emisyonlarının Takibi (İzlenmesi, Doğrulanması ve Raporlanması) Emisyon Raporu

Sera Gazı Emisyonlarının Takibi (İzlenmesi, Doğrulanması ve Raporlanması) Emisyon Raporu Sera Gazı Emisyonlarının Takibi (İzlenmesi, Doğrulanması ve Raporlanması) Emisyon Raporu Raporlama Döngüsü Tesis ızlemeraporunu hazırlar ve Doğrulayıcı kuruluşa veriri Raporlama Döngüsü-Online sistemin

Detaylı

205 TON/GÜN KAPASİTELİ BİR CAM EŞYASI FIRINI

205 TON/GÜN KAPASİTELİ BİR CAM EŞYASI FIRINI 205 TON/GÜN KAPASİTELİ BİR CAM EŞYASI FIRINI Selahattin ÇINAR Paşabahçe Eskişehir Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş. Hüseyin UZUN -Zeynep ELTUTAR - Lale ÖNSEL TŞCFAŞ, Araştırma ve Mühendislik Müdürlüğü (Gizliliği

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Artan nüfus ile birlikte insanların rahat ve konforlu şartlarda yaşama arzuları enerji talebini sürekli olarak artırmaktadır. Artan enerji talebini, rezervleri sınırlı

Detaylı

KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI

KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI KONU MOTORLARIN ÇEVREYE OLUMSUZ ETKĠLERĠ VE BU ETKĠLERĠN AZALTILMASI HAVA Etrafımızı saran gaz karışımıdır ( Atmosfer). Kuru Temiz hava içerisinde yaklaģık olarak ; - %78 Azot - %21 Oksijen - %0,03 Karbondioksit

Detaylı

I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ

I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ I.6. METEOROLOJİ VE HAVA KİRLİLİĞİ Meteorolojik şartlar, hava kirliliğinin sadece can sıkıcı bir durum veya insan sağlığı için ciddi bir tehdit olduğunu belirler. Fotokimyasal dumanın negatif etkileri

Detaylı

Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği

Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR Endüstriyel Kaynaklı Hava Kirliliği Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017494 Faks: 0232 3017498 E-Mail: abayram@deu.edu.tr

Detaylı

Kocaeli İli Körfez İlçesi Konut Kaynaklı CO ve NO x Emisyon Dağılımlarının Farklı Modeller Yardımıyla Değerlendirilmesi

Kocaeli İli Körfez İlçesi Konut Kaynaklı CO ve NO x Emisyon Dağılımlarının Farklı Modeller Yardımıyla Değerlendirilmesi Artvin Çoruh Üniversitesi Doğal Afetler Uygulama ve Araştırma Merkezi Doğal Afetler ve Çevre Dergisi Artvin Çoruh University Natural Disasters Application and Research Center Journal of Natural Hazards

Detaylı

HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ A. TEOMAN SANALAN

HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ A. TEOMAN SANALAN HAVA KALİTESİ YÖNETİMİ A. TEOMAN SANALAN Çevre Mühendisi AB Uzmanı Endüstriyel Kirlilik Kontrolü Uzmanı AB Komisyonu IPPC Uzmanlar Grubu (IEG) ve Endüstriyel Emisyonlar Uzmanlar Grubu (IEEG) Üyesi AÇA

Detaylı

ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI KAZANLARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ ÖĞRENCİNİN ADI:KUBİLAY SOY ADI:KOÇ NUMARASI:15360038 KAZANLAR Yakıtın kimyasal enerjisini yanma yoluyla ısı enerjisine dönüştüren ve bu ısı

Detaylı

Adapazarı İlçesinde. Analizi Ve Envanterlenmesi

Adapazarı İlçesinde. Analizi Ve Envanterlenmesi Adapazarı İlçesinde Isınma Kaynaklı Emisyonların Analizi Ve Envanterlenmesi B.Bülent ODABAŞ Çevre Mühendisi Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Bölümü Danışman: Doç.Dr. Dr Şeref SOYLU Sunum İçeriği

Detaylı

EMİSYON ENVANTERİ NASIL HAZIRLANIR

EMİSYON ENVANTERİ NASIL HAZIRLANIR EMİSYON ENVANTERİ NASIL HAZIRLANIR Dr. Ali CAN 17.07.2009 1 EMISYON ENVANTERI Bir ülkenin emisyon envanteri 2 bileşenden oluşmaktadır. 17.07.2009 2 EMISYON ENVANTERI Ulusal Emisyon Envanter Raporu Metodolojiler

Detaylı