AĞUSTOS 2013 SAYI: FİYATI: 15 TL / KKTC: 17 TL (KDV Dahil)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "AĞUSTOS 2013 SAYI: 2013-08 FİYATI: 15 TL / KKTC: 17 TL (KDV Dahil)"

Transkript

1 AĞUSTOS 2013 SAYI: FİYATI: 15 TL / KKTC: 17 TL (KDV Dahil)

2

3

4

5

6 ÖNSÖZ Ayşe DİNÇER Yıl: 18 Sayı: 2013/08 AĞUSTOS 2013 Bilinçsiz avlanma nedeniyle su ürünlerimiz yok olma tehlikesiyle karşı karşıya Yıllardır radyolarda, televizyonlarda ve medyada balıkçılık ve su ürünleri ile ilgili haber hazırlayanların klişe cümlesidir. Hep önlemler alınır, avlanmanın yasak olduğu mevsim, gelişmesini tamamlamamış balıkların avlanmasına konan yasak, trol gibi deniz diplerini tarayarak yapılan avlanmaların men edilmesi, göl, akarsu ve denizlerimizi kirleten firmalara verilen cezalar Hiçbiri etkili olmuyor. Ülkemiz insanı yasakların hepsine çare buluyor. LPG tüpünü deniz altında doğal basınçla patlatarak balık yuvalarını tehdit ediyor, kimyasal atığına filtre koyar gibi yapıp asıl filtre işlemi yapacak aparatı koymuyor. Bunun kültürle, eğitimle, bilinçle hiçbir ilgisi yok. Karşı karşıya bulunduğumuz tehlike aslında kendimizi, doğayı ve gelecek nesilleri kandırıyor olmamız ve sahip olduğumuz değerlere olan saygısızlığımız. Eylül ayından başlamak üzere gıda sanayii dünya çapındaki fuarlarda bir araya gelecek, bilgi alışverişinde bulunacak, mal alıp satacak ve dünyadaki eğilimleri izleyecek Eylül de Drinktec İçecek ve Sıvı Gıdalar Fuarı, Frankfurt ta; 5-9 Ekim de Anuga Uluslararası Gıda Fuarı, Köln de ve Kasım da FIE Gıda Katkı Maddeleri Fuarı yine Frankfurt ta profesyonelleri buluşturacak. Bu yıl ilk kez düzenlenen fuarlar da var. Peru Lima da Ekim de düzenlenecek Expo Alimentaria Gıda Fuarı, Türkiye-Peru Ticaret Odasını kuran Ali Yeni Bey in kişisel çabalarıyla çok kısa bir sürede organize edildi. Güney Amerika ya ihracat düşünen ve yeni pazarlar arayan firmalarımızın bu fuara katılmasını öneririm. İnternetten satışlar ve tanıtımlar yayılıyor deniliyor ama insanlar hâlâ yüz yüze görüşmek, ürünlere dokunmak, tatmak, koklamak istiyorlar. Yurtdışına açılmak isteyen firmalarımızın yolu mutlaka bu fuarlardan geçmeli. Hem de bir kez değil, marka olmak için çok uğraşmak her an göz önünde olmak gerekiyor. Bir sonraki sayımızda buluşmak dileğiyle. Bilimsel Danışma Kurulu Prof.Dr. Aziz Ekşi Prof. Dr. Candan Varlık Prof. Dr. Güner Özay Prof. Dr. İlbilge Saldamlı Prof. Dr. Mehmet Demirci Prof. Dr. Nevzat Artık Selahattin Mermer Prof. Dr. Şeminur Topal Dr. Vehbi Eser Bölgesel Danışma Kurulu > EGE Bölgesi Başkan: Prof. Dr. Semih Ötleş BİLİNÇSİZ AVLANMA Bilimsel Yayın Kurulu Başkan: Prof. Dr. Artemis KARAALİ Üyeler: Prof. Dr. Dursun Eşiyok Doç. Dr. Gökhan Kavas Prof. Dr. Ufuk Yücel > GAP Bölgesi Başkan: Prof. Dr. Osman Erkmen Üyeler Prof. Dr. Ayhan Atlı Doç.Dr. K. Sinan Dayısoylu Diğer Bölgeler > Karadeniz Bölgesi Prof. Dr. Ahmet Faik Koca > Akdeniz Bölgesi Prof. Dr. Ahmet Canbaş Prof. Dr. Muammer Certel > Marmara Bölgesi Prof. Dr. Dilek Heperkan Prof. Dr. Y. Onur Devres Doç. Dr. Okan Gaytancıoğlu Prof. Dr. Ö. Utku ÇOPUR > İç Anadolu Bölgesi Prof. Dr. Feryal Karadeniz Prof. Dr. Zeki Kaya Prof. Dr. Selman Türker Prof. Dr. Erdoğan Güneş Sivil Toplum Kuruluşları Necdet Buzbaş (Türkiye Gıda Sanayi İşverenleri Sendikası) Petek Ataman (Gıda Mühendisleri Odası) Samim Saner (Gıda Güvenliği Derneği) Şemsi Kopuz (Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu) Dünya Gıda Dergisi Hakemli Dergi statüsündedir. Dünya Gıda Dergisi nde yayımlanan imzalı yazıların sorumluluğu yazı sahibine aittir Her hakkı saklıdır, Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. Kurucusu NEZİH DEMİRKENT İmtiyaz Sahibi DİDEM DEMİRKENT Yazıişleri Müdürü Kimya Yük. Müh. AYŞE DİNÇER Editör ÖZLEM AS Haber Merkezi ÖZLEM EROL Reklam Müdürü SEDA REÇBER Görsel Yönetmen HASAN ULUDAĞ Abone ve Dağıtım Müdürü MECİT YILMAZ Tanıtım ve Halkla İlişkiler Müdürü NİLAY ŞAHİNOĞLU DOYURAN Yayın Türü: YAYGIN SÜRELİ Her ayın 15 inde yayımlanır Katkıda Bulunanlar DR. BURÇİN BAŞARAN ÖĞR. GÖR.DR. NAZAN KAVAS GÜLHAN KARA GIDA MÜH. DERYA SAYGILI AHMET ŞENTÜRK DR. CEM TOKER YRD. DOÇ. DR. HARUN URAN DÜNYA SÜPER VEB OFSET A.Ş. GLOBUS DÜNYA BASINEVİ 100. Yıl Mahallesi Bağcılar - İSTANBUL Tel: Santral Tel: Fax: web site: dunya.gida@dunya.com Ücretsiz Danışma Hattı l Ofset Hazırlık ve Baskı DÜNYA YAYINCILIK A.Ş. Dağıtım DÜNYA SÜPER DAĞITIM A.Ş. GIDA DERGİSİ Ağustos

7 İÇİNDEKİLER Yıl: 18 Sayı: 2013 / 08 Ağustos 2013 ISSN: X 10 Su Ürünleri 10 Markalı balık dönemi başlıyor 16 Deniz kirliliği üretimi düşürdü 18 Tüketimi artırmak için çalışmalar yapılıyor 22 Türkiye de balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğindeki ekonomik gelişmeler 26 Geleneksel bir su ürünü: palamut lakerdası Gıda Kimyası 29 Gıda ve ilaç interaksiyonları 1 Uzman Gözüyle 36 İSO 500 de gıda sanayi 22 Haber 38 Et ithalatı bilmecesi 39 Bilgi Gastronomi ve Mutfak Sanatları programını ünlü şef Chris Koetke açtı 41 Gıda ürünleri ESSEDRA ile kayıt altına alınacak 42 Fındık ihracatı sevindirdi Yeni Mekanlar 43 Moda da bir Saklı Köşk 44 Fatburger, Türkiye de ilk restoranını açtı Lezzet Yolcusu 45 Tunus Lezzetleri Zeytin/Zeytinyağı Dosyası 51 Marka yaratamadık; çünkü altyapımız yok 54 Zeytini neden dökme satıyoruz? 56 Anuga da yeni bölüm: Zeytinyağı Pazarı 58 Soframızdaki zeytin 62 Geçmişten günümüze zeytinyağı 69 Dünyada ve Türkiye de zeytinyağı Fuarlar 90 Anuga da Türk katılımından yeni ataklar bekleniyor Beslenme Eğilmleri 92 Süt ve süt ürünlerinin raf ömrünün uzatılmasında yüksek hidrostatik basınç uygulamaları 8 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

8

9 Su Ürünleri Markalı balık dönemi başlıyor ÖZLEM AS Deniz Ürünleri Sanayicileri Derneği (DE- SAD) Başkanı Başkanı Niyazi Önen, işlenmiş deniz ürünleri pazarının ülkemizde geniş bir potansiyele sahip olmasına rağmen, bu potansiyelin gereği gibi değerlendirilemediğini söyledi. Dünya Gıda Dergisine konuşan Niyazi Önen, markalı balığı teşvik etmek için çalışmalara başlayacaklarını söyledi. Dünyada çok canlı ve yüksek kapasiteye sahip olan işlenmiş ürün pazarına son dönemde sanayicilerin, kamu yetkililerinin ve akademisyenlerin sinerji yaratabilecek yeni projeler geliştirmeye daha heyecanla yaklaştığını dile getiren Önen, Ülkemizde de üretim ve tüketim konusunda potansiyel yüksek. Ancak, kalite standartlarına uygun üretim yapan firmaların artması, pazara daha fazla işlenmiş ürünün dahil olmasını arzu ediyoruz. Aynı paralelde işlenmiş balık ürünlerinde etiketli ürünlere yönelmek, kontrollü sağlıklı beslenmede çok büyük önem taşıyor diye konuştu. D ESAD ı biraz anlatır mısınız? Türk deniz ürünleri sanayiinin son yıllarda gösterdiği gelişimine paralel olarak sektörel yapılanma ve temsil gücü ihtiyacına cevap vermek amacıyla, bu alandaki sanayiciler olarak ortak çalışmalarda bulunuyoruz. Sektörün mesleki gelişimine katkı sağlamak hedefiyle deniz ürünleri sanayiimizin öncü kuruluşları bir araya geldi ve 2005 yılında Deniz Ürünleri Sanayicileri Derneği DESAD ı kurdu. Derneğimiz ülkemizde sağlıklı deniz ürünlerinin yaygınlaşması ve halkın bu konuda bilinçlendirilmesi misyonu ile faaliyetlerini sürdürüyor. DESAD, deniz ürünleri sektörünün, sanayiciler bazındaki tek Meslek Örgütü olma özelliği taşıyor. Mevcut üyelerimizin arasında, Dardanel, Alarko-Leroy, Iglo, Aydeniz A.Ş, Kocaman Balık, NİYAZİ ÖNEN Türkiye dünya su ürünleri üretiminde 45. sıralarda. Amati, Hora Gıda, İstanbul Balıkçısı, Bora Balık, Akua-Dem, Kerevitaş gibi sektörün önde gelen firmaları yer alıyor. DESAD olarak, deniz ürünleri sanayiinin gelişimine katkı sağlamak ve güvenilir, sağlıklı balık tüketiminin toplumdaki algısını yükselterek bir hayat standardı haline getirmeye yönelik farklı projelerlerle çalışmalarımızı sürdürüyoruz.. Derneğin ekonomideki yeri nedir? Üyelerinizin, üretim, istihdam ve ihracat açısından sektördeki ağırlığı nedir? Derneğimizi denizlerin TÜSİAD ı gibi konumlandırabiliriz. Öncelikli hedef Türkiye de balık tüketiminin artmasına destek olmak. AB ülkelerine oranla üçte bir daha az balık tüketiyoruz. AB de kişi başı 26 kg balık tüketilirken, ülkemizde 8 kg, Japonya da ise 75 kg yılı ihracatımız 450 milyon TL, Norveç ise 7 milyar dolarlık ihracat yapıyor. Ülke insanımızın sağlıklı ve kontrollü ürünlerle beslenmesinde ve yüksek proteinli deniz ürünlerinin tüketiminin arttırılmasında DESAD ın çok önemli bir işlevi var. Bu konuda Bakanlık yetkilileri ile yakın işbirliği içinde çalışıyoruz. 10 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

10 Su Ürünleri Bilindiği üzere Türkiye AB ile entegrasyon sürecinde ekonomik ve ticari alanlar başta olmak üzere kamu ve özel sektör kuruluşlarımız yeni bir yapılanma süreci içinde bulunuyor. Türkiye ekonomisi içinde çok önemli bir potansiyel gücü taşıyan deniz ürünleri, bugüne kadar çok yönlü yapısal ve güncel sorunlar ile karşı karşıya kaldı. Deniz Ürünleri Sanayi bugüne kadar ulusal ve uluslararası düzeyde mesleki anlamda sektörel örgüt düzeyinde temsil edilemeyişinin sıkıntısını yaşadı. Derneğimiz bu anlamda bir boşluğu doldurabilmenin sorumluluğunu da taşıyor. DESAD, ülkemizde deniz ürünlerinin üretiminden son tüketiciye ulaşıncaya kadar olan tüm aşamalarında uluslararası standartlarda Deniz Ürünleri Tüketimini ve Üretimini çağdaş bir çizgiye getirme hedefiyle hareket ediyor. Üyelerimiz kendi alanlarında deniz ürünleri sanayiine katkı sağlayabilecek ürünler geliştirebilme yetkinliğine sahip kuruluşlarda oluşuyor. Üyelerimizle birlikte, sektörde yaşanan zorlukları birlikte aşıp, tüketiciye en iyi şartlarda ürünleri sunmanın formüllerini geliştirmeye gayret ediyoruz. Üyelerimizin, toplam iş hacmi ile, ülkemizdeki sanayileşmiş deniz ürünleri pazarının üçte ikisinden fazlasına hakim olduğunu söyleyebilirim. Türkiye de sektörün gelişimi noktasında dernek olarak gördüğünüz eksiklikler ve çözüm önerileriniz nelerdir? Türkiye dünya su ürünleri üretiminde 45. sıralarda yer alıyor. Genel olarak iç ve dış pazarlarda sektörün durumuna bakacak olursak, tabloyu şöyle anlatabiliriz: FAO verilerine göre dünyada su ürünleri üretiminin yüzde 82 si gelişmekte olan ülkeler tarafından gerçekleştiriliyor. Toplam üretim 159 milyon ton. Bu miktar avcılık-yetiştiricilikten elde edilen balıklar-kabuklu-yumuşakça vs içermektedir. Toplam üretimin yaklaşık yüzde 56 sı avcılık-yüzde 44 u yetiştiricilik yoluyla sağlanıyor. Dünyada azalan kaynaklar nedeniyle stokları koruyucu geliştirici kontrollü sürdürülebilir avcılık ve yetiştiricilik son yıllarda önem kazanmıştır. Dünya üretimindeki başlıca ülkeler; Çin 57,8 milyon ton, Endonezya 8,8 milyon ton, Peru 7,4 milyon ton, Japonya 5,5 milyon ton, Şili 4,8 milyon ton, ABD 4,7 milyon ton, Hindistan 3,9 milyon ton, Rusya 3,5 milyon ton. Norveç dünya sıralamasında 10. sırada, Avrupa nın en önemli üreticisidir, onu İspanya ve Danimarka takip ediyor. Ülkemizde de üretim ve tüketim konusunda potansiyel yüksek. Ancak, kalite standartlarına uygun üretim yapan firmaların artması, pazara daha fazla işlenmiş ürünün dahil olmasını arzu ediyoruz. Aynı paralelde işlenmiş balık ürünlerinde etiketli ürünlere yönelmek, kontrollü sağlıklı beslenmede çok büyük önem taşıyor. Türkiye deki deniz sanayicileri yurtiçi ve yurtdışı pazarlara yönelik, dünya standartlarında işlenmiş ürünler geliştiriyor. Özellikle ithal edilen ya da ihraç edilen su ürünleri dünya standartlarında sağlık denetiminden geçtiği için, tüketicinin güvenle tüketebileceği niteliktedir. Gıda sicil numarası ve işletme onay numarası olan işlenmiş ürünler her türlü sağlıklı gıda denetimine tabi tu- GIDA DERGİSİ Ağustos

11 Su Ürünleri Su ürünleri profili Yıl * Parametre Değerlendirilemeyen (Ton) İç tüketim (Ton) İhracat (Ton) İşlenen (balık unu ve yağ fabrikaları) (Ton) İthalat (Ton) Kişi başına tüketim (Kg) Üretim (Ton) Genel Toplam * Kişibaşı tüketim 2011 e kadar 1000 e bölünecek tulduğundan vatandaşlar güvenle tüketebilirler. O yüzden balıkta etiketlenmiş ürünlere yönelmek gerekiyor. Çünkü merdiven altı pazarında tüketiciye sağlık denetimi yapılmadan sunulan su ürünleri tehlikeli özellikler taşıyabiliyor. Tüketiciler Tarım Bakanlığından onaylı, etiketlenmiş ürünleri almaya dikkat etmelidir. Türkiye de deniz ürünleri tüketiminin istenilen boyutlarda olmamasının nedenleri sizce ne? Dünyada kırmızı etten beyaz ete ve özellikle balığa doğru hızla artan bir eğilim gözleniyor. Özellikle tüm gelişmiş ülkelerde balık tüketimini teşvik eden tanıtım ve bilgilendirmeler sistematik olarak yapılıyor ve her yaştaki tüketicinin balık tüketiminin yararları konusunda bilinçlendirilmesi ve toplumdaki bireylerin sağlıklı yetişmesi ve yaşlanması hedefleniyor. Bu paralelde; Her kesimde balık tüketiminin yaygınlaşması için beslenme eğitiminin ve bilincinin teşvik edilmesi, Beslenme alışkanlıklarında balığın temel gıda maddeleri arasında yer almasını teşvik edecek kamuoyunu bilinçlendirme çalışmalarının yapılması, İşlenmiş ve kullanıma hazır katma değerli ürünlerin çoğaltılması, Balık ürünlerinin tüketiciye güvenilir olarak sunulması için markalaşmış ürün yelpazesinin arttırılması, Balıkçılığın üretim ve avcılık olarak koşullarının giderek iyileştirilmesi, balık yetiştiriciliğinin teşvik edilmesi, balık üreme bölgelerinin artırılması. Deniz ürünleri tüketiminin gelişimine katkı sağlayabilecek parametrelerin başında gelenleridir diyebiliriz. Son dönemde, iklim değişiklikleri, kirlilik vs Türkiye ve dünyada su ürünlerini tehdit ediyor. Bu tehdit karşısında DESAD neler yapıyor? DESAD olarak, denizlerimizin iklim değişiklikleri dışında, sanayiden doğabilecek çevre kirliliğine maruz kalmaması için devlet kurumları ile etkin bir şekilde çalışıyoruz. Tedarikçilerimizden aldığımız veriler doğrultusunda Bakanlığı bilgilendirerek, kirlilikten etkilenebilecek bölgelerin iyileştirilmesi çalışmalarına katkı sağlamaya çaba sarf ediyoruz. DESAD üyesi olan firmalar hammadde alımlarını yaparken, tedarikçilerin çevre ile dost çalışma prensipleri ve sağlıklı üretim, dağıtım kriterlerinin şartlarını belirlemiştir. Tedarikçilerle belli prensiplerle çalışma yöntemine özen gösteriyor ve bunu sektörümüzdeki tüm firmaların uygulaması için yaygınlaştırıyoruz. Deniz sanayicileri olarak, kamuoyunda sağlıklı balık tüketimi algısı güçlendirmek ve deniz kirliğinin su ürünlerine verebileceği zarar ile ilgili farkındalık oluşturmak amacıyla faaliyetlerimizi planlıyor ve uyguluyoruz. Özellikle, işlenmiş ürün 12 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

12 Su Ürünleri Genel Toplam DESAD Su ürünleri tüketimini artırmayı amaçlıyor. tüketiminin çevreye katkısı yadsınamayacak kadar önemlidir. Çünkü balıkların fabrika ortamlarında temizlenmesi ve atıklarının balık ununa dönüşümü prosesi, deniz ve göllerin evsel atık sistemi ile kirlenmemesine katkı sağlar. Bu tür ürünlerle oluşan evsel atık oranı, ürün işlenmediği taktirde yüzde 50 kadardır. İşlenmiş deniz ürününde, bu işlem balığın organik yükünü hafifletir, nerdeyse işlenmiş ürünlerin tonajı kadar evsel atık yükünü azaltıp, çevre temizliğine katkı sağlar. Bu tür teknik altyapı süreçleri tüketicinin belki görmediği ama sanayicinin kirliliğinin önüne geçmek için geliştirdiği önlemlerden sadece biridir. Deniz sanayicileri dünya standartlarında üretim bilinci ile hareket ettiğinde hem doğal yaşama hem de tüketiciye önemli kazanımlar sağlamaktadır. İşlenmiş deniz ürünleri pazarının Türkiye ve dünyadaki durumu nedir? İşlenmiş deniz ürünleri pazarı ülkemizde geniş bir potansiyele sahip olmasına rağmen, bu potansiyel gereği gibi değerlendirilemiyor. Bu durumun nedenlerinin başında hem üretim tesislerinin azlığı hem de tüketim miktarlarının düşüklüğünü sayabiliriz. Oysa markalı balık tüketiminin teşvik edilmesi tüketicinin sağlıklı ve uygun fiyatlı ürün alması açısından büyük önem taşıyor. Markalı deniz ürünleri vatandaşa sağlıklı beslenme alternatifi olarak vazgeçilemeyecek besin değerleri sunuyor. Üstelikte çok pratik pişirme yöntemleri ile zamandan kazandırıyor. Dünyada işlenmiş ürün pazarı çok canlı ve yüksek kapasiteye sahip. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan nüfusun çoğunluğunun temel gıdalarının ilk sıralarında işlenmiş deniz ürünleri yer alıyor. Ülkemizde bu pazarın gelişimi için hem sanayicilere hem de konuyla ilgili kamu ve üniversite yetkililerine ayrı ayrı görevler düşüyor. Bu konuda sanayiciler, kamu yetkilileri ve akademisyenler son yıllarda sinerji yaratabilecek yeni projeler geliştirmeye daha heyecanla yaklaşıyor. Hammadde olarak kullanılan su ürünleri üretimi genelde balık çiftliklerinde gerçekleşiyor. Bu üretim miktarı yeterli oluyor mu? Yeterli değilse su ürünleri çiftliklerinin çoğalması için DESAD olarak bir girişiminiz var mı? Türkiye de su ürünleri pazarında, balık ununu saymazsak, işlenmiş ürün üretim miktarı toplam su ürünleri pazarının yüzde 10 nu geçmez. Ülkemizde hammadde olarak kullanılan su GIDA DERGİSİ Ağustos

13 Su Ürünleri ürünleri üretimi, karides dışında ağırlıklı çiftliklerde gerçekleşiyor. Fakat işlenmiş ürünle ilgili iç piyasada yeterli pazarlama ve tanıtım çalışmaları yapılamadığı için talep düşük seviyelerde kalıyor. Dolayısıyla üretim miktarı, dönemsel olarak, talep edilenden talep fazla oluyor. Talepteki düşüklüğün önemli faktörlerinden biri, balık çiftlikleri ile üretim yapılan sanayi kuruluşlarının farklı bölgelerde kurulmasından kaynaklanan lokasyon farklılığı denebilir. Şöyle ki deniz aqua kültür çiftlikleri Ege ve İç Anadolu da (karasal tatlısu içsu balıkları) kurulmuşken, bu hammaddelerin kullanabilecek işleme tesislerinin olduğu fabrikalar çoğunlukla Marmara ve Karadeniz bölgesinde yer alıyor. Ulaşım kolaylığı ve benzeri şartların sağlıklı olarak oluşmaması nedeniyle de iç pazardaki çiftlik balıklarının hammadde olarak kullanımına talep az oluyor. Sanayicilerin daha çok kendi bölgelerindeki deniz avcılığı ile yakalanmış balıklara yönelmesine neden oluyor. Ancak son dönemlerde Ege Bölgesi nde çiftlik balıkçılığından elde edilen hammaddelere yönelmede artış gözleniyor. DESAD olarak, toplumda balık ve hatta işlenmiş balık tüketimine talebi artırmak amacıyla, balık tüketimini özendirici çalışmalar planlamaktayız. Çünkü balık talebi ne kadar artarsa, balık işleme fabrikaları da daha aktif hale gelecek ve iç pazardan hammadde alımlarını çoğaltacaklardır. Dolayısıyla talep az iken lokasyon farklılıklarından doğan maliyet sıkıntıları, istikrarlı talep artışı ile minimize edilmiş olacaktır. Sağlığa uygun şartlarda üretilen işlenmiş deniz ürünlerinde dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir? Son kullanma tarihi, dondurulmuş ürünlerde soğuk zincirin bozulmamış olması (dondurulmuş ürünlerde ambalajın içerisinde buz ve kar birikimi gözlemleniyorsa buna dikkat edilmeli) dondurulmuş üründe parlaklık kaybolup, süngerimsi görüntü oluşmuşsa, ürünün kenarlarında sararma ve kuruma başlamışsa, ürün formu bozulmuşsa bunlar ambalaj açılmadan da anlaşılabilir. Bu ürünlerin satış noktalarında mümkünse saklandıkları soğuk hava dolaplarının derecesine de dikkat edilmesi (derece -18 C de olmalı) Ambalaj açıldıktan sonra ise amonyak benzeri konunun algılanması ve ürünler tüketilirken boğazda yanma hissi oluşturması ürünün sağlıklı saklanmadığının en belirgin işaretleridir. Ambalajın üzerinde gıda sicil numarası ve işletme onay numarası olan işlenmiş ürünler her türlü sağlıklı gıda denetimine tabi tutulduğundan vatandaşlar güvenle tüketebilirler. O yüzden deniz ürünleri alırken etiketlenmiş, markalı ürünler olmalarına çok dikkat etmek gerekir. Türkiye bir göller ülkesi. Göllerden çıkarılan su ürünlerini işlemede pek başarılı olduğumuz söylenemez. Neden? Alabalık üretiminde Türkiye nin özellikle Avrupa da pazar payı büyük. Özellikle işlenmiş füme ürün ihracatı yapılıyor. Göller ve tatlı sularda, barajlarda alabalık üretimi, Türk su ürünleri üretiminde oldukça önemli yer tutuyor. Dolayısıyla bu konuda olumlu yönde gelişmeler olduğunu düşünüyorum. Belki alabalık dışında diğer tatlı su balık türlerinin işlenmesi öncesinde bu ürünlere tüketiciden talep doğurmak da teşvik edici bir faktör. Bu yönde çalışmalar yapıldığı taktirde pazar doğal olarak büyümeye başlayacaktır. 14 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

14 Su Ürünleri Türkiye deki balıkçılık ve su ürünleri için sürdürülebilir denilebilir mi? Ülkemizdeki balıkçılıkta sürdürülebilirlik çalışmaları devam etmekle birlikte bu süreçte henüz istenilen noktaya gelindiği söylenemez. Sürdürülebilir olması için bu alanda sağlıklı veri tabanı olması lazım. Sağlıklı veri tabanı için popülasyon çalışmalarının birbiri ile entegre, geniş örnekli, aylara, yıllara göre dağılımlı ve bölgeleri yaygın olarak içine alan kapsamda olması lazım. Burada üniversite, Balıkçılık Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ve diğer kurumların sağlıklı ve sürekli iletişim ve veri alışverişi içinde çalışmalarını hızlandırarak geliştirmesi gerekir. Biz Dernek olarak, bu tür çalışmalara katkı sağlamaya özen gösteriyoruz. İşlenmiş balık üretimi için bazı türlerde ithal balık kullanılıyor. Neden ülkemiz ürünleri kullanılmıyor? Diğer ithal su ürünleri için neler söylenebilir? Türkiye de konserve üretiminde kullanılan hammaddelerin avcılığı yapılmıyor. (örnek ton balığı gibi) Sardalye ve hamsi balığında ise kaynaklar taze tüketilmeye yönelik kullanıldığı için işlenmiş ürün kapasitesi az oluyor. Diğer ithal su ürünleri başta somon olmak üzere ( ki bu balık da ülkemiz sularında bulunmuyor), mezgit, karides, uskumru da dört mevsim yenebilecek süreçlerden geçirilmiş olarak, işlenmeye uygun oldukları için ithal ediliyor. İşlenmiş su ürünlerinde katkı maddesi oluyor mu? Varsa neler? Mesela karideslerde kararma önemli bir sorun. Bu gibi sorunları nasıl çözüyorsunuz? Ton konservede ve somon balığının işlenmiş ürünlerinde katkı maddesi sıfır. Diğerlerinde ise gıda tüzüğüne uygun ölçekte sağlıklı ürün geliştirilecek şekilde süreç kullanılıyor. Su ürünlerinde ağır metaller ve viral hastalıklar konusunda ne gibi önlemler alıyorsunuz? Tarım Bakanlığı Avrupa ve ABD deki uluslararası standartlarının aynısını uyguluyor. Biz de sanayiciler olarak bu kriterleri titizlikle uyguluyoruz. Dolayısıyla ülkemize özel sıkıntı doğurabilecek herhangi bir durumun oluşmasına karşı, bu şekilde önlem alınmış oluyor. GIDA DERGİSİ Ağustos

15 Su Ürünleri Denizlerin kirliliği üretimi düşürdü Türkiye nin su ürünleri üretimi ve avcılığı geçen yıla göre büyük bir düşüş gösterdi. Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Ramazan Özkaya, denizlerimizin aşırı avcılığa maruz kalması, denizlerin kirliliği ve bunların getirdiği stok problemlerinin düşüşün temel sebepleri olduğunu söyledi. Su ürünleri üretimi 2012 yılında bir önceki yıla göre yüzde 8,34 azalarak 644 bin 852 ton olarak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre; su ürünleri avcılığı, 2012 yılında yüzde 15,99 azalırken, yetiştiricilik üretimi ise yüzde 12,51 arttı. Avcılıkla yapılan üretim 432 bin 442 ton olurken, yetiştiricilik üretimi ise 212 bin 410 tona yükseldi. Avcılığı yapılan deniz ürünleri üretim miktarı, geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 17,03 oranında azalarak 396 bin 322 ton olarak gerçekleşti. İçsu ürünleri üretim miktarı, 2012 de bir önceki yıla göre yüzde 2,63 oranında azalarak 36 bin 120 ton oldu. Önemli içsu ürünlerinden inci kefali bir önceki yıla göre yüzde 4,94 oranında arttı. DENİZLERİN KİRLİLİĞİ ÜRETİME DARBE VURDU Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği Başkanı Ramazan Özkaya, Dünya Gıda Dergisi ne bu düşüşün nedenlerini anlattı. Özkaya, su ürünleri avcılığının azalmasının temel nedeninin denizlerin günden güne kirlenmesi denizlerdeki atıkların çoğalması bunu engelleyecek çalışmaların yeteri kadar yapılamaması ve bu durumun balık stoklarına zarar vermesi olduğunu söyledi. Özkaya, Diğer nedenleri kayıtdışı avcılığın önüne geçilememesiyle beraber stokların kayıtdışı avcılıkla sömürülmesi ayrıca stokların aşırı avcılığa maruz kalması diye konuştu. Özkaya, bu gözle görülür üretimin düşüşünün nedeninin sektörün cazibesini yitirmesi olmadığını söyledi. Özkaya, Su ürünleri avcılığındaki düşüşün sebebi cazibesini yitirmesinden daha çok RAMAZAN ÖZKAYA Denizlerimiz aşırı avcılığa maruz kaldı. kazançlı bir sektör olmaktan çıkması ve denizlerimizin aşırı avcılığa maruz kalması, küçük boyda balıkların yakalanması, denizlerin kirliliği ve bunların getirdiği stok problemleridir. Bunların yanı sıra tekne giderlerinin çok fazla olması bununda balıkçıların çok fazla maddi problem yaşamasına sebep olması.balıkların tekneden çıkış fiyatının reel olmaması bunlar örnek verilebilir diye konuştu. KÜRESEL ISINMA BALIK TÜRLERİNİ ETKİLEDİ İklim koşulları ve çevre değişimlerinin tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de balık türlerini çok etkilediğini ifade eden Özkaya sözlerine şöyle devam etti: İklim koşulları ve çevre değişimleri,küresel ısınma tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de balık türlerimizi çok etkiliyor. Balık sürüleri yer değiştirebiliyor. Üreme sezonlarında sıkıntı doğurabiliyor. İklim koşullarından daha çok iç sularımız etkileniyor çevresel düşünüldüğünde 16 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

16 Su Ürünleri Su ürünleri profili Üretimin yüzde 48,95 ini deniz balıkları, yüzde 12,51 ini diğer deniz ürünleri, yüzde 5,6 sını içsu ürünleri ve yüzde 32,94 ünü yetiştiricilik oluşturuyor. Yetiştiricilik üretiminin yüzde 52,52 si içsularda, yüzde 47,48 i denizlerde gerçekleşti. Yetiştirilen en önemli türler içsularda yüzde 52,42 ile alabalık, denizlerde yüzde 30,84 ile levrek, yüzde 14,47 ile çipura oldu. Deniz ürünleri üretiminde ilk sırayı yüzde 41,31 lik oran ile Doğu Karadeniz Bölgesi alırken, bu bölgeyi yüzde 30,02 ile Batı Karadeniz, yüzde 12,26 ile Marmara, yüzde 9,41 ile Ege ve yüzde 7 ile Akdeniz Bölgesi izledi. Deniz balıkları içinde önemli olan türlerden hamsi balığı üretimi bir önceki yıla göre yüzde 28,23 oranında azalarak 163 bin 982 tona geriledi. yeni yapılan barajlar ve santraller balıklarımıza endemik türlerimize ciddi zararlar veriyor. Özkaya, sektörün beklentilerini şu şekilde sıraladı: Konulan yasakların; akademisyenler, balıkçılık sektörü ve devlet işbirliğiyle daha kapsamlı değerlendirmeli; balıkçı örgütlerinin yapılarını, sağlamlaştırarak sektöre daha fazla hizmet etmesinin sağlanmalı, balıkçı teknelerinin girdileri azaltılmalı (bakım, akaryakıt, ağ, v.s) Balıkçıların kullanabilecekleri uygun ödenebilecek krediler verilmesi ve kullanılmış krediler uygun bir şekilde yapılandırılmalı. Avlanan balıklar kayıt altına alınmalı, kota sistemine geçilmeli. (özellikle hamsi de) GIDA DERGİSİ Ağustos

17 Su Ürünleri Tüketimi artırmak için çalışmalar yapılıyor ÖZLEM EROL Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre su ürünleri yetiştiriciliği sektöründe Türkiye dünyada en hızlı büyüyen 3. ülke konumunda yer alıyor. Türkiye AB ülkeleri arasında; alabalık üretiminde birinci, çipura-levrek üretiminde ikinci sırada yer alıyor. Ancak tüketim dünya ve Avrupa ortalamasının altında, kişi başı yıllık 7-8 kg civarında gerçekleşiyor. Tüketimi artırmak için çalışmalar yaptıklarını dile getiren Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürü Dr. Durali Koçak Su Ürünleri sektörünü Dünya Gıda okuyucuları için değerlendirdi. Türkiye de balıkçılık ve su ürünleri sektörü ne durumda? Su ürünleri; halkın hayvansal protein ihtiyacının ve gıda güvenliğinin sağlanmasına, istihdam oluşturmada makro ve mikro düzeyde ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. Su ürünleri üretimimizin iki ana kaynağı vardır. Bunlar deniz ve iç sularımızda avcılık yoluyla elde edilenler ile yine deniz ve iç sularımızda kültüre alınan yetiştiricilik ürünlerinden oluşmaktadır. Ülkemizde 2012 yılında 644 bin 852 ton su ürünleri üretimi gerçekleşmiştir. Üretimin yüzde 67 si avcılıktan, yüzde 33 ü ise yetiştiricilikten elde edilmiştir. Avcılık yoluyla üretim 432 bin 442 ton, yetiştiricilik üretimi ise 212 bin 410 tondur. Avcılık yoluyla üretim ağırlıklı olarak Karadeniz den elde edilmektedir. Bunu da büyük oranda hamsi balığı oluşturmakta, yıllara göre değişmekle birlikte hamsi avcılığı toplam avcılığın yaklaşık yüzde 50 si düzeyinde gerçekleşmektedir.hamsiden sonra avcılığı yapılan önemli DURALİ KOÇAK Türkiye de kişi başı balık tüketimi 7-8 kilo civarında. türler üretim miktarlarına göre çaça, sardalya, istavrit, palamut, mezgit ve lüferdir. Avcılığı yapılan balıkların önemli kısmını küçük pelajik balıklar oluşturmaktadır. Ülkemizde iç su kaynaklarımızdan avlanan su ürünleri miktarı da azımsanmayacak bir potansiyele sahiptir. Yaklaşık 40 bin ton civarında iç sulardan avcılık yapılmakta olup ilk iki sırayı sazan ve Van gölüne özgü endemik bir tür olan inci kefali oluşturmaktadır. Deniz ve iç sularda ruhsatlı toplam 20 bin 100 adet balıkçı gemisi bulunmaktadır. Bunların 16 bin 998 adedi denizlerde, 3 bin 102 adedi ise iç sularda avcılık yapmaktadır. Denizlerimizde 12 metre ve üzerinde trol ve gırgır yöntemiyle avcılık yapma ruhsatına sahip bin 868 adet balıkçı gemisi bulunmaktadır. Geriye kalan 15 bin 100 adedi ise 12 metrenin altındadır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de avcılık yolu ile su ürünleri üretiminde sınır noktasına ulaşıldığı bilim insanları tarafından ifade edilmektedir. Burada önemli olan kaynakların koruma ve kullanma dengesi gözetilerek sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda işletilmesi ve yönetilmesidir. Ülkemizde yetiştiriciliğin geçmişi çok fazla olmamakla birlikte üretimimiz yapılan desteklemelerle son 20 yılda hızlı bir gelişme kaydederek 5 bin tonlardan 212 bin tonlara ulaşmıştır. Üretimdeki artışa paralel olarak, ihracatımızda da artış görülmektedir yılında 74 bin ton su ürünleri ihracatı yapılmış ve 414 milyon dolar gelir elde edilmiştir. Başlıca yetiştiriciliği yapılan türler alabalık, çipura ve levrektir. Yeni türlerin yetiştiriciliğe kazandırılması çalışmaları devam etmektedir. Ülkemizde 2 bin 291 adet yetiştiricilik işletmesi bulunmaktadır. Bu işletmelerin bin 883 adedi iç sularda, 408 adedi denizlerde üretim yapmakta olup toplam üretim kapasitesi 436 bin tondur. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü 18 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

18 Su Ürünleri (FAO) verilerine göre su ürünleri yetiştiriciliği sektöründe Türkiye dünyada en hızlı büyüyen 3. ülke konumundadır. Türkiye AB ülkeleri arasında; alabalık üretiminde birinci, çipura-levrek üretiminde ikinci sıradadır. Artan nüfus ve toplumların hayat standardındaki iyileşme dikkate alındığında su ürünlerine olan talebin artacağı, artan talebin ancak yetiştiricilik yoluyla karşılanabileceği değerlendirilmekte; bunun için mevcut su kaynakları potansiyelinden maksimum yararlanılarak yetiştiricilik yatırımlarının yaygınlaştırılması, yeni türlerin yetiştiriciliğe kazandırılması ve avcılık kaynaklarının sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde işletilmesi ve yönetilmesi gerekmektedir. Türkiye de balık tüketimi ne durumda. Tüketim açısından bu miktar yeterli mi? Balık tüketiminin arzu edilenden daha az olmasının nedenleri olarak şunlar sıralanabilir; Beslenme alışkanlığı ve tüketim kültürü, su ürünlerini sezonunda taze tüketme isteği, işlenmiş su ürünlerinde talep düşüklüğü, evlerde koku gerekçesiyle tüketme isteksizliği. Türkiye de kişi başına yıllık balık tüketimi 7-8 kg civarında olup, tüketimde bölgelere göre belirgin farklılıklar görülmektedir. Örneğin sahil bölgelerinde yüksek tüketim görülürken iç kesimlerde bu miktar daha düşük olup, ülkemizde kişi başı tüketim dünya ve AB ortalamalarının altındadır. Balık tüketimini arttırmak için yapılan çalışmalar var mı? Bakanlık tarafından düzenlenen toplantı, sempozyum, değişik etkinliklerde ve basın yayın organları aracılığıyla su ürünlerinin insan beslenmesindeki önemi ve tüketiminin artırılmasına yönelik tanıtım çalışmaları yürütülmektedir. Sektör paydaşları ile birlikte su ürünlerinin tüketimine yönelik ortak tanıtım etkinlikleri yapılmaktadır. Bakanlığa bağlı yazılı ve görsel basın yayın organları aracılığıyla su ürünlerinin önemi hakkında yayınlar yapılmaktadır. Yapılan bilimsel araştırmalarda eğitim ve refah seviyesinin artışıyla balık tüketiminin de arttığı tespit edilmiştir. Benzer durum ülkemiz içinde geçerlidir. Balıkçılık gemisini avcılıktan çıkaranlara bakanlık tarafından destek veriliyor. Neden böyle bir uygulamaya ihtiyaç duyuldu? Mevcut av filomuz ile avlanılabilir ürün miktarı incelendiğinde av filomuzun ve teknik donanımlarının avlanılabilir ürün miktarının çok çok üzerinde bir kapasiteye sahip olduğu, bunun da stoklar üzerinde av baskısını artırdığı görülmektedir. Bunun sonucu olarak balıkçılık ekonomik yönden ve balık stokları açısından sürdürülebilir olmaktan uzaklaşmıştır. Bu olumsuzluğun giderilmesi için 2002 yılında balıkçı gemilerine ruhsat verilme işlemi durdurulmuş ve bu tarihten itibaren yeni balıkçı gemilerinin mevcut filoya katılımları engellenmiştir. Bununla da yetinilmeyerek soruna kalıcı çözüm bulmak amacıyla fazla olan filonun azaltılması için ilk defa 2012 yılında, stoklar üzerindeki av baskısını oluşturan ve toplam avın yüzde 90 ını gerçekleştiren 12 metre ve üzerindeki balıkçı gemilerini gönüllü olarak filodan çıkarmak isteyen balıkçılara tekne boyuna göre değişen miktarlarda destek vermek suretiyle azaltmaya gidilmiştir. Bunun için 12 metre ve üzerinde değişik boylarda 407 adet balıkçı gemisi sahibi müracaatta bulunmuştur. Bu sayede stoklar üzerinde aşırı av baskısı azalacağı gibi, avcılık faaliyetine devam eden diğer balıkçıların gelirlerinde de artış hedeflenmektedir. Söz konusu destek 2013 yılında 10 metre ve üzerindeki balıkçı gemilerini kapsayacak şekilde genişletilerek uygulanmaya devam edilmektedir. GIDA DERGİSİ Ağustos

19 Su Ürünleri Yeniköy den lezzete Yelken açılıyor Yelken Restoran, İstanbul un incisi Boğaziçi nin Rumeli yakasında yer alan Yeniköy de 25 yıldan bu yana birbirinden lezzetli deniz ürünleriyle müşterilerine hizmet veriyor. Yeniköy Yelken olarak mevsim balıklarını tercih ettiklerini belirten Yeniköy Yelken Restoran ın ortağı Bülent Ilgaz, mevsim balıklarını ve deniz mahsullerini, alışılagelmiş sunumların yanında özel pişirme teknikleriyle farklılaştırdıklarını söylüyor. ÖZLEM EROL Y elken Restoran dan kısaca söz edebilir misiniz? Yelken Restoran, 1989 yılında Yeşilköy de hizmete girdi yılından bu yana Yeniköy de hizmet veriyoruz. Balık tutkunlarının buluşma noktası olan mekanımızda, klasik tatların yanı sıra Akdeniz mutfağının eşsiz lezzetlerini de sunuyoruz. Restoran içerisinde 100 kişilik teras, 80 kişilik kış bahçesi bulunuyor. Ayrıca, 30 kişilik VIP bölümü ve 100 kişilik ana salonu bulunan Yeniköy Yelken de, özel barkovizyonlu salonu ile iş toplantılarına da imkan sağlıyoruz. Menünüzde size özel lezzetler hangileri? Spesiyallerinizden bahseder misiniz? Yeniköy Yelken in menüsü içerisinde mavi yengeç dolması, karides dinamit, enginar dolma, tarama, balık pastırması, lakerda, balık mantısı, balık pazı sarma, kadayıfa sarılmış karides, levrek dolma, karidesli sigara böreği gibi ilginç lezzetler var. Bunun dışında paella, lobster linguini, ahtapot carpaccio ve mavi yengeç gibi yapımı oldukça zahmetli ve her restoranda bulunamayacak Akdeniz ülkelerinde çok tercih edilen özel lezzetler de menümüzde yer alıyor. Özel üretimimiz olan pişmaniyeli cheesecake de spesiyallerimizden. Deniz ürünlerinin her mevsim bulunabilmesi mümkün değil. Menünüz mevsimlere göre değişiklik gösteriyor mu? Özellikle av yasağının olduğu dönemde nasıl bir değişikliğe gidiyorsunuz? Yeniköy Yelken olarak mevsim balıklarını tercih ediyoruz. Av yasağının geçerli olduğu dönemlerde mevcut mevsim balıklarını özel pişirme yöntemleriyle farklılaştırarak sunuyoruz. Yelken e özel lezzetler arasında bu farklılıkların önemli bir 20 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

20 Su Ürünleri yeri var. 1 Eylül de av yasağının kalkmasıyla birlikte yeni menümüz de devreye girecek. HER GÜN ANTALYA DAN MAVİ YENGEÇ GETİRİLİYOR Yelken Restoran ı farklı kılan özellik nedir? Yeniköy Yelken, şefleri Erdoğan Cengar öncülüğünde günlük mevsim balıklarını ve deniz mahsullerini, alışılagelmiş sunumların yanında özel pişirme teknikleriyle farklılaştırıyor. Balık ve deniz mahsullerini çok özel sunumlarla ikram ediliyor. Yeniköy Yelken de geleneksel balık menülerinin yanı sıra Türk ve Osmanlı mutfağı balıkla yeniden yorumlanıyor. Mavi yengeç dolması, balık mantısı, balık pazı sarma, kadayıfa sarılmış karides, levrek dolma, karidesli sigara böreği bunlardan birkaçı. Yeniköy Yelken i rakiplerinden farklılaştıran bir diğer özelliği ise bütün ürünlerin günlük ve taze oluşu. Yeniköy Yelken e her gün Antalya dan mavi yengeç getirtiliyor. Balıklar günlük olarak özel ekip tarafından balık haline gidilerek alınıyor. Helva Tarsus tan, yeşil kırma zeytin Antakya dan getirtiliyor. Menüde yer alan beyaz peynirin bile en iyisini bulmak için en az 20 peynir üreticisi dolaşılıp öyle karar veriliyor. Sürekli aynı tedarikçilerden ürün alındığı için lezzetleri değişmiyor. Denizlerde lüfer, kalkan gibi balıklar ya da deniz ürünleri eskiye oranla azalıyor. Bu durum sizi nasıl etkiliyor? Tedarik açısından sıkıntı yaşıyor musunuz? Aslında ciddi sıkıntı yaşıyoruz. Çoğu kez balık bulabilmek için her yerde gözümüz kulağımız oluyor. Bu bağlamda balıkçılığın da denetlenmesinde yarar var. Balıkların belli bir boyuttan önce avlanmaması, gelecek nesillerin de bu lezzeti tatması açısından önem arz ediyor. GIDA DERGİSİ Ağustos

21 Su Ürünleri Türkiye de balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğindeki ekonomik gelişmeler Sektör evrende yaşanan küresel iklim değişimi, salınımlar sonrası artan hava ve deniz kirliliği yoluyla sürekli tehdit altındadır ve sınır ötesi alanlarda etkiler yaratmaktadır. İç sularda ise aşırı avlanmalar, bu süreçte uygulanan yanlış yöntem ve nihayet ekonomik olmayanların avlanması ile de sorunlar artabilmektedir. PROF. DR. ERDOĞAN GÜNEŞ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Balıkçılık ve su ürünleri sektörü, nitelik açısından insanların beslenmesinde önemli yer tutan ürünler arasındadır ve sağlıklı yaşam için belli ölçülerde ve sıklıkta tüketilmesi gerekir. Beslenmedeki önemi yanında sektör; üretimi, ticareti, toptancı ve perakende olarak dağıtımı ve lojistik sektörü göz önüne alındığında, toplumun istihdamı ve kişilerin gelir kaynağı açısından önem taşır. Sektörün ulaştırma, turizm, çevre, sağlık, gıda ve imalat sanayii gibi alanlarla ilişki ve etkileşimi yönüyle ekonomiye katkısı da bulunmaktadır yılı Türkiye İstatistik Kurumu Su Ürünleri İstatistik verilerine göre, Türkiye de su ürünleri üretim değeri 2,5 milyar TL (1,3 milyar dolar) düzeyindedir. Balıkçılık sektörünün GSYİH ye sağladığı katkı yüzde 0,4 oranındadır. Deniz, yetiştiricilik ve iç su kaynaklı toplam su ürünleri üretim miktarı 703,5 bin ton düzeyindedir ve bu miktarın yüzde 32,6 sı denizlerden, yüzde 52,6 sı yetiştiricilikten ve yüzde 4,8 i de iç sulardan elde edilmektedir. Türkiye de su ürünleri üretiminin 10 yıllık gelişimine bakıldığında, toplam üretimin 544 bin-772 bin ton arasında değiştiği, dalgalanmalarla birlikte bu süreçte ortalama 1,12 kat artışın gerçekleştiği görülecektir. Üretim artışında yetiştiricilikteki yükselme etkili olmakta, deniz ve iç sularda avcılık yo- Prof. Dr. Erdoğan GÜNEŞ Sektörün kayıtdışılıkla ilgili sorunlara yönelmesi gerekir. luyla yapılan üretim azalma süreci yaşamaktadır. Son yıllarda sektör içinde desteklemeler yanında eleman alt yapısında sağlanılan gelişmelerle yeni ve artan yatırımlar söz konusu olmuştur. Ülkemizde su ürünleri sektöründe üretim, iç ve dış ticaretinin bütüncül olarak son 5 yıllık dönem içindeki görünümü çizelge 1 den izlenebilir. Türkiye su ürünleri ihracat ve ithalat değerleri tüm yıllarda birbirine yakın değerlerdedir. İthalatta AB ülkeleri yanında ABD, Güney Kore, Rusya önemlidir. İhracat ise AB ülkeleri yanında 22 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

22 Su Ürünleri Çizelge 1. Türkiye de Su Ürünleri Üretimi ve Pazarlamasının gelişimi (Bin Ton) Yıllar Değerlendirme Şekilleri Tüketim (Kişi Başına Üretim İhracat İthalat İç Tüketim İşlenen Diğer kg/yıl) ,3 47,2 58,0 604,7 170,0 8,4 8, ,3 54,5 63,2 555,3 95,7 4,0 7, ,0 54,4 72,7 545,4 90,2 4,7 7, ,1 55,1 80,7 505,1 168,1 5,5 6, ,5 66,7 65,7 468,0 228,7 5,8 6,3 Ortalama 679,4 55,6 68,1 535,7 150,5 5,7 7,4 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Su Ürünleri İstatistik verileri. SEKTÖR, SORUNLARINA KARŞIN ARZULANAN SEVİYESİNDE OLMASA DA GELİŞME GÖSTERMEKTEDİR. Japonya, Lübnan, Rusya, ABD ne yapılmaktadır. Üretimin büyük bir kısmı (ortalama 535,7 bin ton) iç tüketime sunulmaktadır. Ancak ülkemizde aynı oranda, özellikle kıyılardan iç kesimlere doğru gidildikçe tüketimin artmaması, kişi başına tüketimin 6-8 kg düzeyinden öteye geçmemesine neden olmaktadır. Türkiye de kişi başına düşen gelir düzeyinde beklenen gelişmenin sağlanamaması da tüketim değerinin düşüklüğündeki diğer bir neden olarak görülebilir. Tüketim değeri dünya ortalamasının yarısı ve AB ortalamasının üçte birine yakın düzeydedir. Üretimin yüzde 86 sı taze olarak tüketilirken, yüzde 11,3 ü balık unu ve yağı için işlenmektedir (Düzgüneş 2013). Türkiye de su ürünlerini işleme sanayi son yıllarda gelişme eğilimindedir. Nitekim bu sanayide işlenen ürün miktarı artmaktadır. Ortalama 150 bin ton ürünün işlendiği sektörde mevcut konserve, yağ, balık unu fabrikalarının modernizasyonu yüksek düzeydedir ve genel olarak yeni kurulanlar yanında tüm işletmelerin çevresel koşulları ve gıda güvenliğini dikkate alarak üretimde bulundukları gözlenmektedir. Balıkçılık sektöründeki ürünlere yönelik dondurma, tuzlama, konserve ve paketleme ünitesi içeren daha fazla sayıda ve modern işleme tesislerinin kurulması ekonomik anlamda sektöre katkı sağlayacaktır (Kara 2012). Sektörün kayıtdışılıkla ilgili sorunlara yönelimi de gereklidir. AB ile katılım müzakereleri sürecinde su ürünleri ve balıkçılık ayrı bir fasılla tartışılmakta ve uyumlaştırılmaktadır. AB de ortak Balıkçılık politikası kapsamında üretici, işleme sanayi ve tüketiciler fiyat istikrarını sağlamak amacıyla bir dizi önlemler (depolama-muhafaza yardımı, fiyat ayarlama, telafi destekleri vb) alınmaktadır. Türkiye de 1380 sayılı Su ürünleri Kanunu nu güncelleştirilememesi ve yönetmeliklerin çıkartılamaması, tüketiciler için güvenli gıda, işleme sanayi ve pazarlayıcılar için uzun raf ömürlü ve kaliteli, üreticiler için ise sürdürülebilir fiyatın oluşumunda sorunlar yaratabilmektedir. Su ürünleri yönetimi ve ekonomisi bu kriterlerde sağlanılan başarılarla gelişimini sürekli hale getirebilir. Türkiye de son yıllarda deniz ürünleri fiyatları yılları arasında 1,7-2,20 TL/kg arasındadır. Üretimin kârlılığı ve sürdürülebilirliğinde oluşan fiyat önemlidir. Yetiştiricilikle yapılan su ürünlerinde bu fiyat aynı yıllarda 5,59-6,73 TL/ kg ve iç su ürünlerinde 2,78-3,54 TL/kg arasında oluşmuştur. Ortalama ürün fiyatında büyük bir fiyat değişimi (2,80-3,43 Tl/kg) gözlenmemiştir. Bu durumda ürün fiyatlarının artan üretim mali- GIDA DERGİSİ Ağustos

23 Su Ürünleri yetine karşın enflasyon gerisinde kaldığını, üretici kârlılığının azaldığını belirtmek gerekmektedir. Sektörel gelişimin sağlanmasında, ürünlerin katma değerini artıracak işleme ve muhafaza ile birlikte pazarda örgütlülüğü sağlayacak alt yapı çalışmaları zorunlu olmaktadır. Türkiye de su ürünleri sektöründe çeşitli örgütler yer almaktadır. Bunlar; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ile kurulan Su Ürünleri Kooperatifleri 5200 sayılı üretici Birlikleri Kanunu ile kurulan Su Ürünleri Birlikleri Su ürünleri Avcıları Üretici Birlikleri Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı verilerine göre; sektörde 38 bin kişi istihdam edilmekte ve bunların 12 binden fazlası bizzat balıkçılıkla uğraşmaktadır. Sektör içinde örgütlülükte kooperatifler önemlidir ve 20 adet üretici birliği bulunmaktadır. Üretici örgütlerinin finansal olarak güçlendirilmesi ve pazarlarda aktif olarak rol alabilmelerini sağlayıcı düzenlemeler yapılmalıdır. Genel olarak Türkiye de su ürünleri sektörü, sorunlarına karşın arzulanan seviyesinde olmasa da gelişme göstermektedir. Gelişmedeki ilerleme, sürdürülebilir kaynak kullanımındaki etkinliğe ve yönetimdeki başarıya bağlıdır. Sektör evrende yaşanan küresel iklim değişimi, salınımlar sonrası artan hava ve deniz kirliliği yoluyla sürekli tehdit altındadır ve sınır ötesi alanlarda etkiler yaratmak- 24 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

24 Su Ürünleri tadır. İç sularda ise aşırı avlanmalar, bu süreçte uygulanan yanlış yöntem ve nihayet ekonomik olmayanların avlanması ile de sorunlar artabilmektedir. Güvenli gıda sürecinde üretimdeki denetimler yanında satış merkezlerindeki denetim ve izleme faaliyetleri sektör için önemlidir. Benzer şekilde üretim, işleme ve pazarlamada, yapısal nitelikler göz önüne alınarak yönetim ve stratejik planlar hazırlanmalıdır. Sektörde tüketim değerinin artırılabilmesi için bilinçlendirme ve promosyon faaliyetlerinin yoğunlaşması, üreticilerin modern araç ve gereçlerle desteklenmesi gereklidir. Sektörle ilgili ülkesel boyutta bütüncül organizasyonlarla çalışmaların yapılması ve politikaların oluşturulabilmesi için gerçekçi ve güncellenebilen verilere gereksinim vardır. KAYNAKLAR Arpa, H. Üretim Miktarı ve Değerleri Açısından Balıkçılığımız, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Dergisi Türk Tarım, Sayı: 211, Mayıs-Haziran, s.,ankara, Düzgüneş, E. Balıkçılığımızın Gelişebilmesi için Öneriler, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Dergisi Türk Tarım, Sayı: 211, Mayıs-Haziran, Ankara, s Ekmen, E. ve Dursun, M. F. AB de ve Ülkemizde Balıkçılık ve Su Ürünleri Üreticilerinin Örgütlenmesi Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Dergisi Türk Tarım, Sayı: 211, Mayıs-Haziran, Ankara, s Fishery Country Profile: Turkey. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Mart 2008.Web. ftp://ftp.fao.org/fi/document/fcp/ en/fi_cp_tr.pdf>. Türkiye de Balıkçılık ve Su Ürünleri Sektörü Genel Değerlendirme Kara, H. Türkiye de Balıkçıların Sorunları ve Çözüm Önerileri, &osmanli=yazar&id=268 Şahin, Y. AB ve İş Dünyası: Balıkçılık Sektörü, İktisadi Geliştirme Vakfı images/upload/data/files/38-balikcilik_sektoru_-_yeliz_sahin eylul_2011_.pdf TÜİK. Türkiye İstatistik Kurumu Su Ürünleri İstatistik verileri, Yıldırım, B. R. Su Ürünleri Ekonomisi ve Yönetime Etkisi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Dergisi Türk Tarım, Sayı: 211, Mayıs-Haziran, Ankara, s GIDA DERGİSİ Ağustos

25 Su Ürünleri Geleneksel bir su ürünü: palamut lakerdası Su ürünleri ve özellikle balık, çok değerli bir gıda olması ile birlikte, mevcut gıdalar içinde en hızlı bozunan ve en seri kokuşan gıdadır. Balık, yakalandıktan itibaren uygun koşullarda korunmazsa birkaç saat içinde kokuşabilir. Bu nedenle su ürünleri yakalandıktan veya avlandıktan itibaren uygun tekniklerle korunmalı, taşınmalı ve işlenmelidir. YRD. DOÇ. DR. FİLİZ AKSU YRD. DOÇ. DR. HARUN URAN PROF. DR. CANDAN VARLIK İstanbul Aydın Üniversitesi, Anadolu Bil Meslek Yüksek Okulu Gıda İşleme Bölümü ÖZET Su ürünlerinin üretiminden tüketimine kadar tazeliğini korumak, bozulmasını geciktirmek ve üretim fazlasını değerlendirmek amacıyla çeşitli işleme teknikleri geliştirilmiş ve bu sayede balık ürünleri de çeşitlilik kazanmıştır. Bu işleme teknikleri içerisinde yer alan lakerda, tuzlama tekniğinin ortaya çıkardığı bir balık ürünüdür. Balıkların tuzlanarak saklanması, çok eskiden beri bilinen bir yöntemdir. Tuzlama, sofra tuzunun balık dokusuna geçişine dayanan, difüzyon ve ozmoz gibi çeşitli fiziksel ve kimyasal faktörlerin etkisiyle oluşan bir muhafaza yöntemidir. Tuzlamanın esas amacı, balık etindeki suyun önemli bir kısmının uzaklaştırılması ve tuzun belirli bir ozmotik basınç oluşturarak mikroorganizmaların üreme ve gelişmelerini engelleyici etki yapmasıdır. Bu çalışmada lakerda yapımı için tekniğine uygun olarak temizlenip tuzlanan palamut balıklarının geçtiği bütün işlem basamakları ayrıntılı olarak verilmeye çalışılmıştır. GİRİŞ Günümüzde gıda maddesinin hijyenik ve ekonomik olmasının yanı sıra, protein, yağ, karbonhidrat, vitaminler ve mineral maddeleri dengeli biçim ve oranda içermesi de arzu edilmektedir. Bu isteğe cevap verebilen tek gıda maddesi ise su ürünleri olup, bu gıda grubu içerisinde de ön sırayı balık almaktadır. Balık eti besin değeri ve özellikle protein kalitesi yüksek, vitamin, mineral maddeler ve büyüme faktörü içermesi açısından mükemmel bir gıdadır. Enerji değerinin düşük olması ona diyetetik bir özellik kazandırmaktadır. Bununla birlikte balık yağlarının insan sağlığı üzerine olumlu etkilerinin olduğu, özellikle de koroner kalp hastalıklarına karşı olan olumlu etkinin başta geldiği birçok araştırıcı tarafından vurgulanmıştır. Su ürünleri ve özellikle balık, çok değerli bir gıda olması ile birlikte, mevcut gıdalar içinde en hızlı bozunan ve en seri kokuşan gıdadır. Balık, yakalandıktan itibaren uygun koşullarda korunmazsa birkaç saat içinde kokuşabilir. Bu nedenle su ürünleri yakalandıktan veya avlandıktan itibaren uygun tekniklerle korunmalı, taşınmalı ve işlenmelidir. Su ürünleri üretimi yüksek olan ülkelerde elde edilen ürünün büyük bir kısmı dondurularak, kurutularak, tuzlanarak, tütsülenerek, kutu konserveye dönüştürülerek işlenmekte ve çok az kısmı da balık unu olarak değerlendirilmektedir. Ancak ülkemizde üretilen balığın yüzde gibi büyük bir kısmı taze olarak tüketilmekte, yüzde si balık ununa işlenmekte, pek azı ise diğer şekillerde endüstriyel işlemlere tabi tutulmaktadır. Tuzlayarak saklama, birçok ülkede balıkların muhafazasında oldukça sık kullanılan en eski yöntemdir. Tuzlama ile balık dokusuna tuzun penetrasyonuyla gerçekleşen ozmoz-difuzyon olayı sayesinde mikrobiyolojik ve enzimatik faaliyetler sonucunda oluşan bozulmalar engellenmekte- 26 GIDA DERGİSİ Ağustos 2013

Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları

Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları Balık Yemleri ve Teknolojisi Ders Notları Giriş Balık, insanoğlunun varoluşundan itibaren değerli bir besin kaynağı olmuştur. Günümüzde ise kaliteli ve yüksek oranda vitamin, mineral ve protein yapısının

Detaylı

PANEL; Ülkemizde Neden Az Balık Tüketiliyor?

PANEL; Ülkemizde Neden Az Balık Tüketiliyor? PANEL; Ülkemizde Neden Az Balık Tüketiliyor? Fakültemiz ile Deniz Sanayicileri Derneği 6 Aralık 2012 tarihinde İstanbul Üniversitesi Baltalimanı Sosyal Tesislerinde Ülkemizde Neden Az Balık Tüketiliyor?

Detaylı

SU ÜRÜNLERİ TÜKETİMİ VE TANITIMI

SU ÜRÜNLERİ TÜKETİMİ VE TANITIMI MAKALE SU ÜRÜNLERİ TÜKETİMİ VE TANITIMI Hasan ERGÜN, SUMAE Tam 8 bin 300 kilometrelik kıyı şeridiyle İngiltere, Fransa, Norveç gibi Avrupa ülkelerini uzak ara geride bırakan, Yunanistan'ı ise ikiye katlayan

Detaylı

SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ VE EKONOMİYE KATKISI

SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ VE EKONOMİYE KATKISI SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ VE EKONOMİYE KATKISI Şebnem BORAN Günümüzde artan nüfus, sağlıklı beslenmeye olan ilginin her geçen gün artması ve deniz mahsullerinin sağladığı faydalarla birlikte gerek dünyada

Detaylı

SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ

SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ SU ÜRÜNLERİNDE GIDA GÜVENLİĞİ Sudan Sofraya Balık Güvenliği Ülkeler, insan yaşamı ve sağlığı için yüksek düzeyde bir koruma güvencesi sağlamak zorundadırlar. Bu yaklaşım çerçevesinde güvenli ve sağlıklı

Detaylı

Dersin Adı Alan Meslek / Dal Dersin Okutulacağı Dönem / Sınıf Süre. Dersin Amacı. Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları

Dersin Adı Alan Meslek / Dal Dersin Okutulacağı Dönem / Sınıf Süre. Dersin Amacı. Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Dersin Adı Alan Meslek / Dal Dersin Okutulacağı Dönem / Sınıf Süre Dersin Amacı Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Ders İle Kazandırılacak Yeterlilikler Dersin İçeriği Yöntem ve Teknikler Eğitim Öğretim

Detaylı

İZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ

İZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ İZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ Büyük tarımsal ekonomiler sıralamasında 7. sırada yer alan ülkemiz tarımının milli gelire, istihdama ve dış ticarete katkısı giderek artmaktadır. Tarım sektörü; 2008 yılında

Detaylı

ZEYTİNYAĞI SEKTÖR RAPORU-2013

ZEYTİNYAĞI SEKTÖR RAPORU-2013 Türkiye de Üretim Zeytin ağacında periyodisiteden dolayı zeytin üretimi yıllara göre inişli çıkışlı bir grafik izlemekte ve üretime bağlı olarak bir yıl düşük (yok yılı) bir yıl yüksek (var yılı) ürün

Detaylı

SU ÜRÜNLERİ VE KÜLTÜR BALIKÇILIĞI

SU ÜRÜNLERİ VE KÜLTÜR BALIKÇILIĞI SU ÜRÜNLERİ VE KÜLTÜR BALIKÇILIĞI Türkiye kültür balıkçılığı için uygun iç sulara, tatlı sulara ve denizlere sahiptir. Kültür balıkçılığının geleceği tahminlerin ötesinde bir önem arz etmektedir. Dünyanın

Detaylı

İZMİR İN SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDEKİ YERİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

İZMİR İN SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDEKİ YERİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 2012 MART SEKTÖREL&BÖLGESEL İZMİR İN SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDEKİ YERİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Şebnem BORAN Su ürünleri sektörü, gerek istihdama olan katkısı gerekse de yarattığı katma değer ile stratejik

Detaylı

2003 yılında tarımın milli gelirlerimizdeki payı yüzde 12,6 iken, 2006 yılında yüzde 11,2 ye indi.

2003 yılında tarımın milli gelirlerimizdeki payı yüzde 12,6 iken, 2006 yılında yüzde 11,2 ye indi. Tarım Sektörünün İhracattaki Yeri ve Önemi Şebnem BORAN Ülkemizde son yıllarda önceliğin sanayi sektörüne kayması sonucu ekonomimizde göreceli olarak tarım ürünlerinin ihracatımızdaki ağırlığı giderek

Detaylı

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ KİRAZ RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ KASIM, 2018 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ 1.1 DÜNYA KİRAZ ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA KİRAZ İTHALATI... 4 1.3 DÜNYA KİRAZ

Detaylı

İzmir İktisat Kongresi, 30-31 Ekim 2013 Oturum 7D: Tarım ve Gıda Sektöründe Dönüşüm. Panel Başkanı: Vedat Mirmahmutoğlları, GTHB Müsteşarı

İzmir İktisat Kongresi, 30-31 Ekim 2013 Oturum 7D: Tarım ve Gıda Sektöründe Dönüşüm. Panel Başkanı: Vedat Mirmahmutoğlları, GTHB Müsteşarı İzmir İktisat Kongresi, 30-31 Ekim 2013 Oturum 7D: Tarım ve Gıda Sektöründe Dönüşüm Panel Başkanı: Vedat Mirmahmutoğlları, GTHB Müsteşarı Panelistler: Erdoğan Güneş (Ankara Üniversitesi), Abdullah Kutlu

Detaylı

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ KİRAZ RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ TEMMUZ, 2017 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ... 3 1.1 DÜNYA ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA İTHALATI... 4 1.3 DÜNYA İHRACATI...

Detaylı

sonuç ve değerlendirme

sonuç ve değerlendirme 05 sonuç ve değerlendirme 348 349 350 5. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Ege Denizi balıkçılığı üretim miktarı, üretim değeri ve istihdam katkısı ile Türkiye balıkçılığı içinde ayrı bir öneme sahiptir. Bu çalışmada,

Detaylı

TORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ

TORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ TORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ a. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu Dünya mobilya üretimi 2010 yılında yaklaşık 376 milyar dolar olurken, 200 milyar dolar olan bölümü üretim

Detaylı

Türkiye, 2012 yılında dünyada uluslararası doğrudan yatırım liginde iki basamak yükseldi

Türkiye, 2012 yılında dünyada uluslararası doğrudan yatırım liginde iki basamak yükseldi Basın Bülteni 26 Haziran 2013 YASED, UNCTAD 2013 Dünya Yatırım Raporu nu açıkladı Türkiye, 2012 yılında dünyada uluslararası doğrudan yatırım liginde iki basamak yükseldi 2012 yılında dünyada yüzde 18

Detaylı

Türkiye`de Sağlıkta Dönüşüm ve Endüstrimizin Mevcut Durumu

Türkiye`de Sağlıkta Dönüşüm ve Endüstrimizin Mevcut Durumu Türkiye`de Sağlıkta Dönüşüm ve Endüstrimizin Mevcut Durumu II. Sağlık Ekonomisi Kongresi, 4-5 Aralık 2014 Ecz. Halil Tunç Köksal Genel Sekreter Yrd. Sağlıkta Dönüşüm Programı ve Sosyal Güvenlik Reformu

Detaylı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya da 400-450 un değirmeni olduğu biliniyor. Bu değirmenlerin yıllık toplam kapasiteleri 6 milyon tonun üzerine. Günde 100 tonun üzerinde üretim gerçekleştirebilen

Detaylı

Turkuaz Ege de Yemden Balığa

Turkuaz Ege de Yemden Balığa Turkuaz Ege de Yemden Balığa UZANAN yolculuk... Denİz dostu olduğumuzu DÜNYA BİLİYOR! Türkiye nin en güçlü ve büyük topluluklarından biri olan Yaşar Grubu nun tam entegrasyon felsefesi ile 1983 yılında

Detaylı

İZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI

İZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI İZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI Şebnem BORAN Gözde SEVİLMİŞ Süt özellikle protein, yağ, vitamin (C vitamini hariç) ve mineraller (başta kalsiyum ve fosfor olmak üzere) gibi beslenmede çok önemli olan toplam

Detaylı

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter

TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter TÜRKİYE PLASTİK SEKTÖRÜ 2014 YILI 4 AYLIK DEĞERLENDİRMESİ ve 2014 BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci PLASFED - Genel Sekreter 2013 yılı, dünya ekonomisi için finansal krizin etkilerinin para politikaları açısından

Detaylı

Enflasyon arttı, ihracat yavaşlıyor

Enflasyon arttı, ihracat yavaşlıyor AYLIK RAPOR Enflasyon arttı, ihracat yavaşlıyor İlk dört ayda enflasyon MB nin sene sonu hedefine yaklaştı. İhracatta düşüş sürüyor. EKONOMİK VE SEKTÖREL GELİŞMELER Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine

Detaylı

Tarım & gıda alanlarında küreselleşme düzeyi. Hareket planları / çözüm önerileri. Uluslararası yatırımlar ve Türkiye

Tarım & gıda alanlarında küreselleşme düzeyi. Hareket planları / çözüm önerileri. Uluslararası yatırımlar ve Türkiye Fırsatlar Ülkesi Türkiye Yatırımcılar için Güvenli bir Liman Tarım ve Gıda Sektöründe Uluslararası Yatırımlar Dr Mehmet AKTAŞ Yaşar Holding A.Ş. 11-12 Şubat 2009, İstanbul sunuş planı... I. Küresel gerçekler,

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı,

Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı, 217 15 147 12 16 7 132 182 295 399 191 135 618 22 358 416 195 34 3 222 17 14 143 32 43 31 3 35 44 464 841 1.42 1.392 1.3 1.615 1.782 ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜN TANIMI SITC

Detaylı

Mutlu Yaşam Bölgesi Batı Akdeniz SU ÜRÜNLERİ SEKTÖR RAPORU

Mutlu Yaşam Bölgesi Batı Akdeniz SU ÜRÜNLERİ SEKTÖR RAPORU Mutlu Yaşam Bölgesi Batı Akdeniz SU ÜRÜNLERİ SEKTÖR RAPORU Aralık, 2012 ÖNSÖZ Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) Antalya, Isparta ve Burdur illerinin ekonomik kalkınmasını sağlamak amacıyla kurulmuş bir

Detaylı

TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI

TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI Türkiye beslenme durumu yönünden hem gelişmekte olan, hem de gelişmiş ülkelerin sorunlarını birlikte içeren bir görünüme sahiptir. Ülkemizde halkın beslenme

Detaylı

SANAYİCİ GÖZÜYLE GIDA SEKTÖRÜ PANELİ KIRMIZI ET SORUNU

SANAYİCİ GÖZÜYLE GIDA SEKTÖRÜ PANELİ KIRMIZI ET SORUNU SANAYİCİ GÖZÜYLE GIDA SEKTÖRÜ PANELİ KIRMIZI ET SORUNU Dr. Sait KOCA 9. GIDA MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ 09-11 KASIM 2017 SİDE / ANTALYA DAHA FAZLA VE SÜRDÜRÜLEBILIR GıDA ÜRETIMINE IHTIYACıMıZ VAR 795 MİLYON

Detaylı

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri

Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri Dünya Seramik Sektörü Dış Ticareti a) Seramik Kaplama Malzemeleri ÜLKE Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Üretiminde İlk 1 Ülke 29 21 211 212 212 Dünya /212 Üretiminden Aldığı Pay Değişim (%) (%) 1 ÇİN

Detaylı

BOGAZ DA 30 BALIK TÜRÜ YOK OLMAK ÜZERE

BOGAZ DA 30 BALIK TÜRÜ YOK OLMAK ÜZERE BOGAZ DA 30 BALIK TÜRÜ YOK OLMAK ÜZERE Portal : www.denizhaber.com.tr İçeriği : Denizcilik/Yelken Tarih : 09.02.2015 Adres : http://www.denizhaber.com.tr/bogazda-30-balik-turu-yok-olmak-uzere-haber-60283.htm

Detaylı

Kuraklık Pamuğu da Vurdu

Kuraklık Pamuğu da Vurdu Kuraklık Pamuğu da Vurdu Bilindiği gibi pamuk dünyada söz sahibi olduğumuz ürünlerimizden biri. İhracatımızda önemli paya sahip ve lokomotif sektörlerimizden olan tekstil ve konfeksiyon başta olmak üzere

Detaylı

plastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri

plastik sanayi Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri plastik sanayi 2014 Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros aros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Türk ekonomisi 2014 yılının başında hızlı artırılan faiz oranlarıyla

Detaylı

SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNÜN, TARIM SEKTÖRÜ İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Kadir DOĞAN Giriş

SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNÜN, TARIM SEKTÖRÜ İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ. Kadir DOĞAN Giriş Tarım İstanbul TKB İstanbul İl Müdürlüğü Yayın Organı, 80: 8-12 (2002) SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNÜN, TARIM SEKTÖRÜ İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ Kadir DOĞAN 1 1. Giriş Tarım sektörü; uzun yıllar ekonominin lokomotifi

Detaylı

TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ

TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ TÜRK PERAKENDE SEKTÖRÜ VE BEKLENTİLERİMİZ Türkiye de perakende sektörü, 300 milyar dolara ulaşan büyüklüğü, 365 bin mağaza sayısı ve 2009-2013 yılları arasında yıllık bileşik %7 büyüme ile öne çıkan sektörler

Detaylı

EKMEĞİ SUDAN ÇIKARMAK VARKEN BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİNDE AKP HAVANDA SU DÖVDÜ

EKMEĞİ SUDAN ÇIKARMAK VARKEN BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİNDE AKP HAVANDA SU DÖVDÜ Umut Oran Basın Açıklaması 20.7.2014 SU AKTI AKP BAKTI EKMEĞİ SUDAN ÇIKARMAK VARKEN BALIKÇILIK VE SU ÜRÜNLERİNDE AKP HAVANDA SU DÖVDÜ Türkiye geleceğin sektörü olan balıkçılıkta potansiyelini kullanamıyor

Detaylı

TÜRKİYE DIŞ TİCARETİNDEN İZMİR İN ALDIĞI PAYIN ANALİZİ

TÜRKİYE DIŞ TİCARETİNDEN İZMİR İN ALDIĞI PAYIN ANALİZİ 2013 ARALIK EKONOMİ TÜRKİYE DIŞ TİCARETİNDEN İZMİR İN ALDIĞI PAYIN ANALİZİ Erdem ALPTEKİN Giriş İzmir, 8.500 yıllık tarihsel geçmişe sahip, birçok medeniyetin birlikte hoşgörüyle yaşadığı, oldukça zengin

Detaylı

KURU İNCİR DÜNYA ÜRETİMİ TÜRKİYE ÜRETİMİ

KURU İNCİR DÜNYA ÜRETİMİ TÜRKİYE ÜRETİMİ KURU İNCİR DÜNYA ÜRETİMİ İncir, ilk kültüre alınan meyvelerden birisi olarak, anavatanı Anadolu dan, önce Suriye ve Filistin e sonrasında buradan da Çin ve Hindistan a yayılmıştır. Dünya kuru incir üretimine

Detaylı

KURU İNCİR. Hazırlayan Çağatay ÖZDEN 2005. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

KURU İNCİR. Hazırlayan Çağatay ÖZDEN 2005. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi KURU İNCİR Hazırlayan Çağatay ÖZDEN 2005 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi KURU İNCİR Türkiye de Üretim İncir, ilk kültüre alınan meyvelerden birisi olarak, anavatanı

Detaylı

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM ÜRÜNLERİ İTHALATINA UYGULANAN KORUNMA ÖNLEMLERİ 2 YILLIK DEĞERLENDİRME

TEKSTİL VE HAZIR GİYİM ÜRÜNLERİ İTHALATINA UYGULANAN KORUNMA ÖNLEMLERİ 2 YILLIK DEĞERLENDİRME TEKSTİL VE HAZIR GİYİM ÜRÜNLERİ İTHALATINA UYGULANAN KORUNMA ÖNLEMLERİ 2 YILLIK DEĞERLENDİRME TÜRKİYE GİYİM SANAYİCİLERİ DERNEĞİ 211 yılı Temmuz ayında yürürlüğe konulan kumaş ve hazır giyim ürünlerine

Detaylı

TÜRKİYE DE SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ VE ÜRETİCİ ÖRGÜTLERİ

TÜRKİYE DE SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ VE ÜRETİCİ ÖRGÜTLERİ TÜRKİYE DE SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ VE ÜRETİCİ ÖRGÜTLERİ Nadir USLU Deniz Balıkları Grup Sorumlusu BSGM - Yetiştiricilik Daire Başkanlığı GFCM Paydaş Platformu İzmir, 10-14 Aralık 2013 1 TÜRKİYE DE SU ÜRÜNLERİ

Detaylı

Su Ürünleri Avcılığı. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü Avcılık ve Kontrol Daire Başkanı Dr. M. Altuğ ATALAY

Su Ürünleri Avcılığı. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü Avcılık ve Kontrol Daire Başkanı Dr. M. Altuğ ATALAY Su Ürünleri Avcılığı Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü Avcılık ve Kontrol Daire Başkanı Dr. M. Altuğ ATALAY 23.12.2015 Aralık 2015 1 Su Ürünleri Potansiyeli Kaynak Sayı Alan (ha) Deniz 4 24 607

Detaylı

MUĞLA İLİ TARIM VE HAYVANCILIK ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU

MUĞLA İLİ TARIM VE HAYVANCILIK ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU MUĞLA İLİ TARIM VE HAYVANCILIK ÇALIŞTAYI SONUÇ RAPORU 08.05.2013 Güney Ege Kalkınma Ajansı 2014-2013 Bölge Planı çalışmaları kapsamında, Ekonomik Araştırmalar ve Planlama Birimi tarafından 8 Mayıs 2013

Detaylı

GIDA GÜVENCESİ-GIDA GÜVENLİĞİ

GIDA GÜVENCESİ-GIDA GÜVENLİĞİ GIDA GÜVENLİĞİ GIDA GÜVENCESİ-GIDA GÜVENLİĞİ Dünyada 800 Milyon İnsan Kronik Yetersiz Beslenme, 1.2 Milyar İnsan Açlık Korkusu Yaşamakta, 2 Milyar İnsan Sağlıklı, Yeterli ve Güvenli Gıda Bulma Konusunda

Detaylı

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU

KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU KANATLI ET SEKTÖRÜ RAPORU DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ Dünyada 0207 Gümrük Tarife Pozisyonlu (GTP) kanatlı eti ve ürünleri üretiminde başı çeken ülkeler sırasıyla ABD (17,5 milyon ton), Çin Halk Cumhuriyeti

Detaylı

Kahramanmaraş mutlaka devler liginde olacak

Kahramanmaraş mutlaka devler liginde olacak Kahramanmaraş mutlaka devler liginde olacak Sami Altınkaya nın Bloomberg TV de canlı olarak yayınlanan çıkış yolu programına katılan KMTSO Başkanı Kemal Karaküçük: 2023 te Kahramanmaraş ın 5 milyar dolar

Detaylı

GAMBİYA ÜLKE RAPORU. Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu Afrika Koordinatörlüğü http://www.tuskon.org africa@tuskon.

GAMBİYA ÜLKE RAPORU. Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu Afrika Koordinatörlüğü http://www.tuskon.org africa@tuskon. GAMBİYA ÜLKE RAPORU 1. Nüfus: 1.797.860 (Dünyada 149.) 2. Nüfus artış oranı: % 2,4 (Dünyada 32.) 3. Yaş yapısı: 0-14yaş: % 40 15 64 yaş: % 57 65 yaş ve üstü: % 3 4. Şehirleşme: % 58 5. En büyük şehir:

Detaylı

DIŞ TİCARET AÇIĞI VE TURİZM

DIŞ TİCARET AÇIĞI VE TURİZM DIŞ TİCARET AÇIĞI VE TURİZM Nesrin Yardımcı SARIÇAY Dış ticaret açığı ve turizm kavramları günlük literatürde en fazla duyduğumuz kavramlardan ikisi. Uzun yıllardan bu yana dış ticarette iki yakamız bir

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0

Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2014 0 ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜN TANIMI SITC NO : 421.4 ARMONİZE NO : 1509 Türkiye bulunduğu coğrafi konum ve sahip olduğu Akdeniz iklimi özellikleriyle, İtalya, İspanya,

Detaylı

Alabalık ÜretimindePazarlama Sorunları ve Çözüm Önerileri

Alabalık ÜretimindePazarlama Sorunları ve Çözüm Önerileri Alabalık ÜretimindePazarlama Sorunları ve Çözüm Önerileri SÜRDÜRÜLEBİLİR ALABALIK YETİŞTİRİCİLİĞİ ÇALIŞTAYI 12 NİSAN 2016 ELAZIĞ Erol ÖZTÜRK Su Ürünleri Yüksek Mühendisi Elazığ Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü

Detaylı

BALIKÇILIK ve SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

BALIKÇILIK ve SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BALIKÇILIK ve SU ÜRÜNLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ III. SU ÜRÜNLERİ ÇALIŞTAYI 25.02.2015 ANTALYA 1 POTANSİYEL 2 SU ÜRÜNLERİ POTANSİYELİ Kaynak Sayı Alan (ha) Deniz 4 24 607 200 Doğal Göl 200 906 118 Baraj Gölü

Detaylı

2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ

2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2010 OCAK MART DÖNEMİ HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ 2009 yılında ülkemiz halı ihracatı % 7,2 oranında düşüşle 1 milyar 86 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2010 yılının ilk çeyreğinin sonunda

Detaylı

TÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ?

TÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ? TÜRK KONSEYİ EKONOMİK İLİŞKİLERİ YETERLİ Mİ? Dr. Fatih Macit, Süleyman Şah Üniversitesi Öğretim Üyesi, HASEN Bilim ve Uzmanlar Kurulu Üyesi Giriş Türk Konseyi nin temelleri 3 Ekim 2009 da imzalanan Nahçivan

Detaylı

TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007

TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007 TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007 1 Adana Gelecek Stratejisi Konferansı Çalışmanın amacı: Adana ilinin ekonomik, ticari ve sosyal gelişmelerinde

Detaylı

Türkiye nin Tarım Vizyonu ve Geleceği

Türkiye nin Tarım Vizyonu ve Geleceği Türkiye nin Tarım Vizyonu ve Geleceği Gökhan Özertan Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü 6 Mart 2017 Gökhan Özertan Tarımın Geleceği 6 Mart 2017 1 / 13 Dünya Tarımında Gelişmeler Tarımın fiziksel, sosyal

Detaylı

KABUKLU SU ÜRÜNLERİ ve ÜRETİM TEKNİĞİ

KABUKLU SU ÜRÜNLERİ ve ÜRETİM TEKNİĞİ KABUKLU SU ÜRÜNLERİ ve ÜRETİM TEKNİĞİ 1 Su ÜRÜNLERİNE GENEL BAKIŞ 2011 yılında, du nyada su u ru nleri u retimi icşularda 11.5, denizlerde 78.9, yetis tiricilikte 63.6 milyon tona ve toplamda 154 milyon

Detaylı

OCAK 2019-BÜLTEN 12 MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ

OCAK 2019-BÜLTEN 12 MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ OCAK 2019-BÜLTEN 12 MARMARA ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ AYLIK EKONOMİ BÜLTENİ 1 Bu Ay 1. Büyümede Duraksama... 2 2. İthalat Düşüyor... 2 3. Sanayi Üretiminde Duraklama... 3 4. İşsizlik Artıyor... 4

Detaylı

Tire İzmir % Tire İzmir % 2007 50.802 369.477 14% 25.005 614.805 4% 2008 58.142 368.591 16% 28.000 561.079 5%

Tire İzmir % Tire İzmir % 2007 50.802 369.477 14% 25.005 614.805 4% 2008 58.142 368.591 16% 28.000 561.079 5% Tire de ağırlıklı olarak büyükbaş hayvancılık olmak üzere küçükbaş hayvancılık, kümes hayvancılığı ve arıcılık yapılmaktadır. Hayvancılığa verilen önemle çiftçilerin elinde bulunan yerli ırkların yöreye

Detaylı

h e r ş e y z a m a n ı n d a

h e r ş e y z a m a n ı n d a h e r ş e y z a m a n ı n d a ÖNSÖZ; 2005 Yılında bir damla olarak çıktığımız lezzet yolculuğunda ; çalışanlarımızın emekleri, tedarikçilerimizin destekleri ve müşterilerimizin memnuniyeti sayesinde zamanla

Detaylı

SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ TÜRK EKONOMİSİNİN NERESİNDE

SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ TÜRK EKONOMİSİNİN NERESİNDE Su Ürünleri Mühendisleri Derneği Yayın Organı SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ TÜRK EKONOMİSİNİN NERESİNDE Kadir DOĞAN İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Laleli /İST. ÖZET Ülkemizde sahip olan geniş doğal

Detaylı

Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye

Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Dünya Mısır Pazarı ve Türkiye Günümüzde çok amaçlı bir kullanım alanına sahip olan Mısır, Amerika Kıtası keşfedilene kadar dünya tarafından bilinmemekteydi. Amerika Kıtasının 15. yüzyıl sonlarında keşfedilmesiyle

Detaylı

FAO SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ FİYAT VE TİCARET GÜNCELLEME: KASIM 2014

FAO SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ FİYAT VE TİCARET GÜNCELLEME: KASIM 2014 FAO SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ FİYAT VE TİCARET GÜNCELLEME: KASIM 2014 FAO süt fiyat endeksi 184,3 ile Ekim ayında bir önceki aya göre %1,9 geriledi. Böylece geçen yıl aynı dönemin % 26,6 gerisinde kaldı. Tereyağı,

Detaylı

1990 dan beri gazbeton sektörümüzün dayanıșması ve gelișimi için iș bașındayız.

1990 dan beri gazbeton sektörümüzün dayanıșması ve gelișimi için iș bașındayız. TÜRKİYE GAZBETON ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ 1990 dan beri gazbeton sektörümüzün dayanıșması ve gelișimi için iș bașındayız. Gazbeton Üreticileri Birliği Derneği Kasım 1990 tarihinde, ülkemizdeki gazbeton yapı

Detaylı

DOĞAKA- TR63 Bölgesi FOODEX 2014 Fuarı Hazırlık

DOĞAKA- TR63 Bölgesi FOODEX 2014 Fuarı Hazırlık DOĞAKA- TR63 Bölgesi FOODEX 2014 Fuarı Hazırlık DOĞAKA- TR63 Bölgesi FOODEX 2014 Fuarı Hazırlık DOĞAKA- TR63 Bölgesi FOODEX 2014 Fuarı Hazırlık Mevcut Durum Değerlendirmesi: Dünya ticaretinde gıda sektörü

Detaylı

TARSUS TİCARET BORSASI

TARSUS TİCARET BORSASI TARSUS TİCARET BORSASI Ülkemizde yetiştirilen tarımsal ürünlerden, tarımsal üretimin bir kısmı doğrudan tüketilirken, bir kısmı sanayide hammadde olarak işlenerek değişik gıdalara dönüştürülmektedir. Tarımsal

Detaylı

AB. SÜRECİNDE HİNDİ SEKTÖRÜNDE BAŞARININ YOL HARİTASI

AB. SÜRECİNDE HİNDİ SEKTÖRÜNDE BAŞARININ YOL HARİTASI AB. SÜRECİNDE HİNDİ SEKTÖRÜNDE BAŞARININ YOL HARİTASI Zir.Müh. M. Şerafettin ERBAYRAM Bolu Kalite Yem Sanayi Bolca Hindi Genel Koordinatörü Bolu, 03.HAZİRAN.2005, Koru Otel BEYAZ HİNDİ ÜRETİMİNİN BAŞLANGICI

Detaylı

İçindekiler. HSG Tarım... 3 Elma... 5 Appy... 7 Üretim Tesisimiz... 9 Üretim... 13 Soğuk Zincir... 17 Satış ve Pazarlama... 19

İçindekiler. HSG Tarım... 3 Elma... 5 Appy... 7 Üretim Tesisimiz... 9 Üretim... 13 Soğuk Zincir... 17 Satış ve Pazarlama... 19 İçindekiler HSG Tarım... 3 Elma... 5 Appy... 7 Üretim Tesisimiz... 9 Üretim... 13 Soğuk Zincir... 17 Satış ve Pazarlama... 19 1 2 HSG Tarım Adını 1969 da üretilen ilk yerli traktörden alan HSG Tarım, tarımda

Detaylı

Yaşar Topluluğu nda Su Riski ve Verimlilik Çalışmaları

Yaşar Topluluğu nda Su Riski ve Verimlilik Çalışmaları Yaşar Topluluğu nda Su Riski ve Verimlilik Çalışmaları 16 Aralık 2015/İZMİR Dilek EMİL Kurumsal İlişkiler Koordinatörü Birleşmiş Milletler Çevre Programı na göre dünyada 1.400 milyon km 3 su bulunuyor.

Detaylı

CAM SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

CAM SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi CAM SANAYİİ Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TÜRKİYE'DE ÜRETİM Cam sanayii, inşaat, otomotiv, meşrubat, gıda, beyaz eşya, mobilya,

Detaylı

AR&GE BÜLTEN. İl nüfusunun % 17 si aile olarak ifade edildiğinde ise 151 bin aile geçimini tarım sektöründen sağlamaktadır.

AR&GE BÜLTEN. İl nüfusunun % 17 si aile olarak ifade edildiğinde ise 151 bin aile geçimini tarım sektöründen sağlamaktadır. İzmir İlinin Son 5 Yıllık Dönemde Tarımsal Yapısı Günnur BİNİCİ ALTINTAŞ İzmir, sahip olduğu tarım potansiyeli ve üretimi ile ülkemiz tarımında önemli bir yere sahiptir. Halen Türkiye de üretilen; enginarın

Detaylı

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ HATAY ın İÇİNDE BULUNDUĞU EKONOMİK ORTAM 2 HATAY GENEL BİLGİLER Nüfus Hatay: 1.503.066 Türkiye:76.667.864 KOBİ Sayısı Hatay

Detaylı

Dış Ticaret Verileri Bülteni

Dış Ticaret Verileri Bülteni (Milyar $) 216 Haziran - 216 TÜİK dış ticaret verilerine göre ihracat 216 yılı Haziran ayında, 215 yılının aynı ayına göre %8,1 artarak 12 milyar 916 milyon dolar, ithalat %7 artarak 19 milyar 475 milyon

Detaylı

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015

HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 HOLLANDA ÜLKE RAPORU 12.10.2015 YÖNETİCİ ÖZETİ Uludağ İhracatçı Birlikleri nin kayıtlarına göre, Bursa dan Hollanda ya ihracat yapan 361 firma bulunmaktadır. 30.06.2015 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı

Detaylı

Türkiye de hayvancılık sektörünün önündeki sorunları iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar;

Türkiye de hayvancılık sektörünün önündeki sorunları iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar; Tarımı gelişmiş ülkelerin çoğunda hayvancılığın tarımsal üretim içerisindeki payı % 50 civarındadır. Türkiye de hayvansal üretim bitkisel üretimden sonra gelmekte olup, tarımsal üretim değerinin yaklaşık

Detaylı

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, AB SÜRECİ VE ÇEVRE Dr. Mustafa ŞAHİN Genel Müdür Yardımcısı 2. ULUSLARARASI İNŞAATTA KALİTE ZİRVESİ 2 Kasım 2010, istanbul SUNUM İÇERİĞİ İklim değişikliği AB Süreci Çevre Yönetimi AB

Detaylı

HAMSİ AVCILIĞI ve BAKANLIK UYGULAMALARI. Vahdettin KÜRÜM

HAMSİ AVCILIĞI ve BAKANLIK UYGULAMALARI. Vahdettin KÜRÜM HAMSİ AVCILIĞI ve BAKANLIK UYGULAMALARI Vahdettin KÜRÜM Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara. Su Ürünleri Hizmetleri Dairesi Başkanı Giriş Karadeniz de avlanan balıklar

Detaylı

TÜRK DERİ VE DERİ MAMÜLLERİ SEKTÖRÜ

TÜRK DERİ VE DERİ MAMÜLLERİ SEKTÖRÜ TÜRK DERİ VE DERİ MAMÜLLERİ SEKTÖRÜ Türklerin dericiliğe başlamaları kaynaklara göre, 12. yüzyıla kadar gitmektedir. Köklü bir tarihsel geçmişe sahip olan deri ve deri sanayinin 1970 lerden itibaren ülkemizde

Detaylı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı

İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya ve Portekiz de Tahıl ve Un Pazarı İspanya da 120 un değirmeni olduğu bilinmektedir. Bu değirmenlerin çok büyük bir çoğunluğu yılda 2000 tonun üzerinde kapasiteyle çalışmaktadır. Pazarın yüzde 75

Detaylı

Türkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı

Türkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı Türkiye de ve Dünyada Makarnalık (Durum) Buğdayı Pazarı Makarna ve bulgurun üretiminde ana hammadde olarak kullanılan durum buğdayına olan talep giderek artmaktadır. 2013/14 sezonunda dünya durum buğdayı

Detaylı

Aylık Dış Ticaret Analizi

Aylık Dış Ticaret Analizi EKİM YÖNETİCİ ÖZETİ Bu çalışmada, Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından her ayın ilk günü açıklanan ihracat rakamları temel alınarak Türkiye nin aylık dış ticaret analizi yapılmaktadır. Aşağıdaki analiz,

Detaylı

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013

2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013 2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013 Küresel Turizm Sektörü Dünya daki turist sayısı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,6 ve 2012 de %4 artışla 1,035 milyar

Detaylı

* Ticaret verileri Nace Revize 2 sınıflandırmasına göre 45 ve 46 kodlu sektörleri içermektedir. Kaynak: (Türkiye İstatistik Kurumu, u)

* Ticaret verileri Nace Revize 2 sınıflandırmasına göre 45 ve 46 kodlu sektörleri içermektedir. Kaynak: (Türkiye İstatistik Kurumu, u) 1.1. Ticaret Türkiye ye paralel olarak TR82 Bölgesi nde de hizmetler sektörünün ekonomideki payının artmasıyla öne çıkan alanlardan biri de ticarettir. 2010 TÜİK Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistiklerine

Detaylı

T.C. Kalkınma Bakanlığı

T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Kalkınma Bakanlığı 2023 Vizyonu Çerçevesinde Türkiye Tarım Politikalarının Geleceği- Turkey s Agricultural Policies at a Crossroads with respect to 2023 Vision 2023 Vision, Economic Growth and Agricultural

Detaylı

SEKTÖREL GELİŞMELER İÇİNDEKİLER Otomotiv. Beyaz Eşya. İnşaat. Turizm. Enerji. Diğer Göstergeler. Sektörel Gelişmeler /Ağustos 2013 1

SEKTÖREL GELİŞMELER İÇİNDEKİLER Otomotiv. Beyaz Eşya. İnşaat. Turizm. Enerji. Diğer Göstergeler. Sektörel Gelişmeler /Ağustos 2013 1 SEKTÖREL GELİŞMELER İÇİNDEKİLER Otomotiv Otomotiv İç Satışlarda Hızlı Artış Temmuz Ayında Devam Ediyor. Beyaz Eşya Beyaz Eşya İç Satışlarda Artış Temmuz Ayında Hızlandı. İnşaat Reel Konut Fiyat Endeksinde

Detaylı

Şişecam, Yenişehir de dünya genelinde tek lokasyonda kurulu en büyük Cam Kompleksi nin yeni yatırımlarını açtı.

Şişecam, Yenişehir de dünya genelinde tek lokasyonda kurulu en büyük Cam Kompleksi nin yeni yatırımlarını açtı. Basın Bülteni Şişecam, Yenişehir de dünya genelinde tek lokasyonda kurulu en büyük Cam Kompleksi nin yeni yatırımlarını açtı. Şişecam, Yenişehir Cam Kompleksi nde yer alan Anadolu Cam Fabrikası 4. Cam

Detaylı

BODRUM MANDALİNASI ÜRÜNLERİ, ANTALYADA BEĞENİLDİ

BODRUM MANDALİNASI ÜRÜNLERİ, ANTALYADA BEĞENİLDİ BODRUM MANDALİNASI ÜRÜNLERİ, ANTALYADA BEĞENİLDİ Bu yıl 26 30 ekim tarihleri arasında 7. Kez düzenlenen Yörex Yöresel Ürünler Fuarı Antalya Expo Center Fuar ve Kongre Merkezinde yapıldı. Türkiye nin birçok

Detaylı

TÜRKİYE. PLASTİK AMBALAJ SEKTÖRÜ 2010 YILI DEĞERLENDİRMESİ ve 2011 YILI BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci Genel Müdür

TÜRKİYE. PLASTİK AMBALAJ SEKTÖRÜ 2010 YILI DEĞERLENDİRMESİ ve 2011 YILI BEKLENTİLERİ. Barbaros Demirci Genel Müdür TÜRKİYE PLASTİK AMBALAJ SEKTÖRÜ 21 YILI DEĞERLENDİRMESİ ve 211 YILI BEKLENTİLERİ Barbaros Demirci Genel Müdür Firma Sayısı : Plastik ambalaj sektöründe 1152 firma mevcut olup, firmaların % 86 sı 1 şehirde

Detaylı

EGE SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANSAL MAMULLER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİ

EGE SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANSAL MAMULLER İHRACATÇILARI BİRLİĞİ EGE İHRACATÇI BİRLİKLERİ EGE SU ÜRÜNLERİ VE HAYVANSAL MAMULLER İHRACATÇILARI BİRLB RLİĞİ EGE İHRACATÇI I BİRLB RLİKLERİ Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği, i, Ege İhracatçı Birlikleri bünyesinde yer alan

Detaylı

TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU

TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU TÜRKİYE VE DÜNYADA KANATLI SEKTÖRÜNÜN GENEL DURUMU Resim 1: Bakanlığımızca Geliştirilen Yerli Hibritlerimiz (ATAK S). 1. Kanatlı sektörü ile ilgili üretim, tüketim ve istihdam Bakanlığımız, 1930 lu yıllarda

Detaylı

ABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları

ABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları 17/07/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve

Detaylı

T.C. KIRIKKALE VALİLİĞİ İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ ARALIK 2013 KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI

T.C. KIRIKKALE VALİLİĞİ İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ ARALIK 2013 KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI T.C. KIRIKKALE VALİLİĞİ İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ ARALIK 2013 KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROGRAMI RECEP KIRBAŞ İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRÜ Kırsal Kalkınma Yatırımlarının

Detaylı

T.C. Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü Ankara 08.01.2013

T.C. Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü Ankara 08.01.2013 T.C. Ekonomi Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü Ankara 08.01.2013 Konu : 390319000000 GTİP no lu GPPS ve HIPS ithalatına % 3 oranında gümrük vergisi uygulanmasının kaldırılma talebi Sayın Bakanlığınızın,

Detaylı

PINAR ENTEGRE ET VE UN SANAYİİ A.Ş.

PINAR ENTEGRE ET VE UN SANAYİİ A.Ş. PINAR ENTEGRE ET VE UN SANAYİİ A.Ş. Yatırımcı Sunumu Haziran 08 1 SUNUM PLANI Yaşar Grubuna Genel Bakış Et & Et Ürünleri Sektörü AB Uyum Süreci Şirkete Genel Bakış Finansal Göstergeler Satış Prosedürü

Detaylı

Dünya değişiyor. Nüfus artıyor, kaynaklar azalıyor, gıda talebi yükseliyor ve tarım yeniden önem kazanıyor.

Dünya değişiyor. Nüfus artıyor, kaynaklar azalıyor, gıda talebi yükseliyor ve tarım yeniden önem kazanıyor. Dünya değişiyor. Nüfus artıyor, kaynaklar azalıyor, gıda talebi yükseliyor ve tarım yeniden önem kazanıyor. Türkiye nin en büyük taze meyve yetiştiricisi ve meyve suyu üreticisi olan Anadolu Etap, gelecek

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2011 yılı dördüncü döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

GELENEKSEL GIDA VE DİĞER TEMEL KAVRAMLAR

GELENEKSEL GIDA VE DİĞER TEMEL KAVRAMLAR GELENEKSEL GIDA VE DİĞER TEMEL KAVRAMLAR 2016 Geleneksel gıdalar, her kültürde olduğu gibi Türkiye de de coğrafya, iklim, tarımsal üretim imkanları ve hepsinin üzerinde de «geleneksel yaşam tarzının» etkisi

Detaylı

MAKROEKONOMİ BÜLTENİ OCAK 2018

MAKROEKONOMİ BÜLTENİ OCAK 2018 Busiad Hazırlayan:Doç.Dr.Metin 05.02.2018 1 ENFLASYON Aralık 2017 itibariyle tüketici fiyatlarının, %0,69 olarak gerçekleştiği ve %12,98 olan yıllık enflasyonun %11,92 düzeyine düştüğü görülmüş-tü. Ocak

Detaylı

İzmir Balık Hali Toptancılarının Sorunları ve Çözüm Yolları

İzmir Balık Hali Toptancılarının Sorunları ve Çözüm Yolları İzmir Balık Hali Toptancılarının Sorunları ve Çözüm Yolları Elif UĞUR Son yıllarda, dünya kaynaklarının hızla tükenmeye başlaması, tarım arazilerinin giderek azalması, su kaynaklarının kirlenmesi; diğer

Detaylı

HAZİRAN 2016 Gebze Ticaret Odası Ticaret Bölümü

HAZİRAN 2016 Gebze Ticaret Odası Ticaret Bölümü HAZİRAN 2016 Gebze Ticaret Odası Ticaret Bölümü Sayı: 2016/1 TÜRKİYE DE VE DÜNYA DA BOYA SEKTÖRÜ Son dönemde dünya boya sanayisi önemli değişikliklere sahne olmaktadır. Sektörde konsantrasyon, uzmanlaşma,

Detaylı

Vizyon BÜYÜK LOKMA YİYİN

Vizyon BÜYÜK LOKMA YİYİN Tarihçe Burger Break Markası 2013 te Ankara da kurulmuştur. Marka Yücelen Şirketler Grubu iştirakidir. Yücelen Şirketler Grubu başta akaryakıt, deniz taşımacılığı, lojistik, filo kiralama, yatçılık, turizm,

Detaylı

3. Uluslararası Ekim 2019 İstanbul Fuar Merkezi. Gıda, Beslenme Bileşenleri, Kimyasalları ve Teknolojileri Fuarı. fningredients.

3. Uluslararası Ekim 2019 İstanbul Fuar Merkezi. Gıda, Beslenme Bileşenleri, Kimyasalları ve Teknolojileri Fuarı. fningredients. 3. Uluslararası Gıda, Beslenme Bileşenleri, Kimyasalları ve Teknolojileri Fuarı 24. - 26. Ekim 2019 İstanbul Fuar Merkezi fningredients.com Media Partnerleri: BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB (TÜRKİYE

Detaylı