HÜCRE ÖLÜM MEKANİZMALARI. Apopitoz, Otofaji, Nekroz, vd...
|
|
- Umut Budak
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 HÜCRE ÖLÜM MEKANİZMALARI Apopitoz, Otofaji, Nekroz, vd... Dr. Nuran Türkçapar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları - Romatoloji Bilim Dalı Mayıs-2012
2 Vücudumuzdaki Hücre Tipleri -Yaklaşık 210 tip Ömür -Doğum -Farklılaşma -Fonksiyon -Ölüm; İnsanlarda günde ~5x10 11 hücre programlanmış hücre ölümü =apoptoz ile yok edilir Hücre Ömrü
3 Nötrofil -6-7 saat (dolaşımda) -4 gün (dokuda) RBC -120 gün Beyin nöron yıl Hücre Ömrü
4 İçerik Hücre ölümünün terminoloji / sınıflaması Apopitoz Otofaji Nekroz Hücre ölüm mekanizmaları arasında geçiş Apoptotik/Nekrotik hücrenin temizlenmesi Hücre ölümünün immün sisteme etkileri Hücre ölümünün önlenmesi Diğer hücre ölüm mekanizmaları
5 Three Pathways of Cell Death Hotchkiss R et al. N Engl J Med 2009;361:
6 Nomenclature Committee on Cell Death (NCCD) NCCD-1973 Heterofaji, otofaji, apoptoz NCCD-2005 NCCD-2009 NCCD-2012 Apoptoz, otofaji, nekroz, nekroptoz, mitotik katastrofi, pyroptosis, paraptosis, entosis ve anoikis gibi Cell Death and Differentiation (2011),
7 Apoptoz ilk kez 1972 yılında Kerr, Wyllie ve Currie tarafından tanımlanmış -Hu crelerin ku çu k veziku llere ayrılarak ölu mleri yaprak döku mu ne benzetilmiş
8 Yaralanmayla Ölüm X İntiharla Ölüm Nekroz X Apoptoz Nekroz? Apoptoz?
9 ÖZELLİK NEKROZ APOPTOZ Yol açan nedenler İskemi Hipertermi Hipoksi Litik viral enfeksiyon Toksik maddelerin yüksek konsantrasyonları Şiddetli oksidatif stres Kemoterapi? Büyüme faktörü eksikliği Hücre yaşlanması HIV Kanser ilaçları Radyasyon Yüksek doz glukokortikoid Fas veya TNFR 1 reseptörlerinin aktivasyonu Sitotoksik T lenfositler Çok şiddetli olmayan oksidatif stres
10 ÖZELLİK NEKROZ APOPTOZ Hücre membran bütünlüğünün kaybı İntakt hücre membranı Hücre küçülmesi Morfolojik özellikler Hücre şişmesi Organellerin parçalanması Endoplazmik retikulumun dilatasyonu Büyük vakuollerin oluşumu Hücre lizisi Organellerde parçalanma yok Hücrenin intakt mitokondri, ribozom, nükleus parçaları ve diğer organeleri içeren membranla kaplı apoptotik cisimciklere parçalanması
11 ÖZELLİK NEKROZ Biyokimyasal özellikler Bozulmuş iyon hemostazı ATP gerekmez (pasif süreç) +4 C de gerçekleşebilir DNA rastgele parçalanır (agaroz jel elektroforezisinde smear görüntüsü) Postlitik DNA fragmentasyonu APOPİTOZ İyi kontrollü, bazı aktivasyonların ve enzimatik basamakların olması ATP gereklidir (aktif süreç) +4 C de gerçekleşmez DNA internuklezomal alanlarda 180 kb çiftinin katları olacak şekilde kırılır agaroz jel elektroforezisinde merdiven görüntüsü Prelitik DNA fragmentasyonu ( erken (ölümün geç safhasında) evrede gerçekleşir)
12 ÖZELLİK NEKROZ APOPİTOZ Gösterme metodu M65 ELISA assay (nekroz+apoptoz) LDH tayini M30 ELISA assay Caspaz-3 aktivasyon Cyt C salınımı Flow sitometride Sub G1 piki
13
14 Pathways of Cellular Apoptosis Hotchkiss R et al. N Engl J Med 2009;361:
15 Kaspazlar Mitokondriyal yaralanma veya hasarda salınan proteazlar (sistein-aspartik asit proteazlar) -Normalde inaktive prokaspaz formunda I. Enflamatuar Kaspazlar: 1(IL-1β), 4, 5, 11, 12,13 ve 14 II. Apoptozla ilgili kaspazlar -Başlatıcı Kaspazlar: 2, 8, 9, ve 10 (multimerik, apoptozom ve DISC) -Yürütücü Kaspazlar 3,6 ve 7 (Dimerik, başlatıcı kaspazlar ve Granzim B)
16 DR: TNF-R1, CD95/Fas Ligandlar: TRAIL-R1/DR4, TRAIL-R2/DR5, FasL Apoptozun ekstrensek yolu DISC MOMP Apoptozom Scandinavian Journal of Immunology, 2011;73:401-7.
17 Apoptozun intrensek yolu Scandinavian Journal of Immunology, 2011;73:401-7.
18
19 Bcl-2 Ailesi: MOMP un düzenlenmesi Apoptozu baskılayan genler A1 Bcl-2 Bcl-xL Bcl-W Mcl-1 Nr-13 Ced-9 Apoptozu indükleyen genler (Proapoptotik) BAX BAK BOK Bcl-xs BAD BIK BID BIM NOXA BMF PUMA Antiapoptotik Bcl 2 üyeleri, aminoasit sıraları en az üç dört bölgede Bcl-2 ye benzerlik gösterir. Proapoptotik Bcl-2 lerin hepsinde sadece BH3 bölgesi vardır. (BH3-only)
20 Proapoptotik ve Antiapoptotik Proteinler Arasındaki Özgün Bağlanma BIM, BID ve PUMA: Tüm anti-apoptotik proteinlere bağlanır BAD: BcL2, BcL-W ve BcL-XL bağlanır NOXA: MCL-1 e spesifik BAX ve BAK -mitokondriyal membranda por oluşumu -cyt-c salınımı -apoptozom oluşumu Kaspaz 9 Kaspaz 3,6,7
21 Apoptozun Evreleri Sağlıklı hücre ÖLÜM SİNYALİ (ekstrensek veya intrensek) Ölüme gidiş (reversibl) YÜRÜTÜCÜ (irreversibl) Ölü hücre YUTULMA (makrofajlar, komşu hücreler) PARÇALANMA
22 Hücreler yaşam ve ölüm arasında dengelenir HASAR Fizyolojik ölüm sinyaller ÖLÜM SİNYALİ PROAPOPTOTİK PROTEİNLER ANİIAPOPTOTİK PROTEİNLER ÖLÜM
23 APOPTOZ: embriyogenezdeki önemi Morfogenez (aşırı hücrelerin yok edilmesi): Seleksiyon (fonksiyonu olmayan hücrelerin yok edilmesi):
24 APOPTOZ: embriyogenezdeki önemi İmmünite (self reaktif hücrelerin yok edilmesi): Self antijeni tanıyan hücrelerl Organ büyüklüğü (fazla hücrelerin yok edilmesi):
25 APOPTOZ: yetişkindeki önemi Doku remodeling (artık gerekli olmayan hücrelerin yok edilmesi): Apoptoz meme glandı gebelik, laktasyon küçülme (gebelik ve laktasyon yoksa) - Testosterone Apoptoz Prostat gland
26 APOPTOZ: yetişkindeki önemi Doku remodeling (artık gerekli olmayan hücrelerin eliminasyonu): Apoptoz İstirahatteki lenfositler + antijen (enfeksiyon gibi) - Antijen (yenilenme, vs)
27 APOPTOZ: yetişkindeki önemi Organ ölçüsü ve fonksiyonunun sağlanması: Apoptoz + hücre bölünmesi X Apoptozla yok olan hücreler bölünmeyle replase edilir
28 OPTIMAL FONKSİYON (SAĞLIKTA) APOPTOZ YAŞLANMA APOPTOZ Nörodejenerasyon, kanser,..
29 Apoptoz: Hastalıkta Kanser: -TP53 geni: PUMA, NOVA, BAX gibi proapoptotik proteinlerin sentezini uyarır -Imatinib: proapoptotik BIM ve BID yi artırarak KML tedavisinde -ABT-737; antiapoptotik hücrelere bağlanarak fonks bozar İmmün sistem: tolerans (BH3-only protein BIM, fas) ve otoimmünite Nörolojik hastalıklar (YD da hipoksik beyin hasarı) Hepatit; HCV (kaspaz inh IDN-6556 ile ALT ve AST de azalma) Kardiyovasküler Hastalıklar Sepsis
30 Otofaji kendini yeme Fizyolojik: -Ölümcül olmayan strese adaptif yanıt -Metabolizmanın düzenlenmesi, morfogenez, hücre farklılaşması, yaşlanma, hücre ölümü ve hücre içi patojenlerin yok edilmesi Patolojik: -Kontrolsüz otofaji kritik proteinlerin tüketilmesi kaspaz bağımsız hücre ölümü Otofagazom sayısında artış olmasına rağmen ölen hücrelerde: Kompanzasyon? / Otofajiyiye bağlı ölüm?
31 Otofaji
32 Otofagazomun düzenlenmesi: -PI3K -Beclin (BH3-only) Otofajinin Klinik Etkileri -Rapamisin analogları (mtor u baskılayarak otofajiyi uyarır) Nörodejeneratif hastalıklar (Huntington hastalığı) Kanser: onkogenler (PI3K, AKT, BCL2 ve mtor gibi)otofajiyi baskıladığı, tümör süpressör genler (PTEN, TSC2 ve HIF1A gibi) ise otofajiyi uyarır Otofaji ilişkılı gen kaybı farelerde GIS tm ve lenfoma; insanlarda hepatoselluler CA ve İB Ca Hidroksiklorakin, intralizozomal ph artırarak otofajiyi engeller ancak ölüme gidişi kolaylaştırır
33 Nekroz Yunanca, Nekroz=ceset
34 Nekrozun Mediatörleri ROS Ca +2 PARP (poli-adp-riboz Polimeraz) Calpain ler (kalsiyumla aktive nonlizozomal proteazlar)
35 Apoptotik/Nekrotik Hücrelerin Uzaklaştırılması CD31-, CD47- ve CD46- ; fagositoz (+)
36 Apoptoz/Nekroz Klirens ve İmmün Sistem Apoptotik hücrelerin fagositozu= Anti-inflamatuar sitokinleri uyarırken (IL-10, TGFβ, PGE2), proinflamatuar (IL-1β, IL-8, TNFα ve LT- B4)sitokinleri baskılar; tolerans Nekrotik hücrelerin fagositlerle etkileşimi TLR aracılı NF-κB aktive eder; proinflamasyon, T hücre aracılı otoreaktif B hücre akt; otoimmünite Nekrotik hücrelerden DAMP lar; özellikle nükleer DNA bağlayıcı proteinlerden HMGB1; TLR-2, TLR-4 ve TLR-9 ile etkileşir; makrofaj ve DC de proinflamatuar ve antijen sunma özelliklerini artırır;otoimmünite DNA nın uygun parçalanması ve DAMP ın inaktivasyonu; tolerans Apoptozun eksik yürütülmesi, apoptotik hücrelerin verimsiz yutulması ve sindirimi; otoimmünite Makrofaj ve DC lerin TLR aracılı uyarılmasında, nükleik asitler ko-sit etki ile apoptoza bağlı toleransı kırdığı, T hücre aracılı otoreaktif B hücrelerinde akt; otoimmünite
37
38
39 Nekroz Programlanma mı yoksa Regülasyon Sanıldığından daha düzenli mu? = Nekroptoz DAMP (HMGB1 gibi) molekülleri dolaşıma girip doğal immün sistemi uyarabilir; nöbetçi görev Belli hücre yüzey reseptörleri ile başlatılabilir -TNF (yüksek konsantrasyonlarda hepatositlerde nekroz) Nekroz engellenebilir -Serpinin (proteaz inh), nekrozu engelleyerek programlayabilir Alkilleyici DNA hasarı, toksinler veya DR lerinin ligasyonuyla başlayan ve nekroza doğru giden basamaklarda; genetik/farmakolojik müdahale, kaspazların baskılanması,özellikle kaspaz 8)RIP 1 ve RIP3 ün yıkılamaması; nekroz sonlanamaz
40 Apoptoz/Nekroz Klirens ve İmmün Sistem Opsonizasyon Bozukluğu; otoimmünite -C1q eks; SLE -MFG-E8 - farelerde; anti-dna ve APL ab ile lupus hastalık Sindirim aşamasında DNA yıkımı önemlidir benzeri -CAD ve DNAaz eks, lizozomlarda biriken DNA fagositlerde proinflamasyon; otoimmünite -CAD - farelerde yüksek otoab düzeyli SLE benzeri hastalık
41 Hücre ölümünün immünmodülatuar etkileri Apoptotik Hücreler: anerji veya immünsüpresyon Apoptotik hücre Parazitemi ve peritonite bağlı ölüm Nekrotik Hücreler: enflamasyon Parazitemide azalma ve canlı DAMP (HMGB1)
42 Farklı Hücre Ölüm Modları Arasında Geçiş
43
44 Teknik olarak zor Hücre Ölümünün Önlenmesi Genellikle birden fazla ölüme neden olan uyarıların koordinasyonuyla eş zamanlı oluşur İskemi-reperfüzyon, ROS, aşırı Ca +2, proteazların aktivasyonu Nekrozdan sorumlu güçlü proteazlardan; calpein ve cathepsin inh. hayvan modellerinde nekrozu azaltmıştır Nicorandil (mitokondriyal ATP ye duyarlı K + kanalları üzerine etkili, kardiyoprotektif);by-pass cerrahisine giden hastalarda operasyon sonrası serum troponin T seviyelerini düşürmektedir Huntington hastalığı, Parkinson, Alzheimer ve ALS de antiapoptotik ve otofajiyi artıran ilaçlar araştırılmaktadır
45 Nekroptoz
46 Nekroptoz RIPK-1 (Receptor-interacting protein kinase 1) ve RIPK-3 -İskemi-reperfüzyon hasarı -Pankreatit -Fotoreseptör hücre kaybı -İntestinal hücre kaybı -Enfeksiyonlarda RIPK-1 ve RIPK-3 aktivitesi artar
47 Mitotik Katastrofi Anormal mitoza bağlı hücre ölümü; anormal veya eşit olmayan kromozomlar Kanser hücrelerinde Mikrotübülleri de-stabilize eden veya DNA hasarına neden olan ilaçlar Hücre ölümü gn metafaz veya hemen öncesinde olur
48 Pyroptosis pyro = ateş Kaspaz 1 ile kontrol edilen enflamasyona bağlı hücre ölümüdür Doğal immünite; PAMP, PRR ve DAMPs İnflamazom oluşumu IL-1β ve IL-18 DNA yıkılımıyla oluşan yapısal değişimler, sitokin aktivasyonuna bağlı mabranlarda porlar oluşur L. pneumophilia, Salmonella ve Shigella/otoinflamatuar hastalıklar ve IBD gibi
49 Paraptosis Nörodejeneratif hastalıklarda Sitoplazmada aşırı vakuolizasyon, mitokondri ve ER da şişme Nukleer kromatin kompakt hale gelir ve parçalanır Non-apoptotik ILGF-1 ve Peptit Nörotransmitter madde P gibi faktörler ile uyarılır Nur77 ve arrestin 2 gibi proteinkinaz ile düzenlenir
50 Entosis Memeli epitel hücrelerinde sık Hücre matriks yapısından ayrılır Non-apoptotik Fagositik olmayan mekanizmalarla (Ro GTPaz ve Rock), bir hücre diğerinin içine girer Non-otofajik mekanizmayla girdiği hücrenin lizozomuyla parçalanır Metastaik kanser hastalarının plevral sıvı örneklerinde
51 Anoikis Yunan dilinde evsiz anlamında Hücre onu destekleyen matriks yapısından ayrılır ve diğer hücrelerle teması kaybolur Apoptotik bir hücre ölümüdür
52 Sitoplazmada organellerin kaybı Plazma membranı modifiye olur Cornification Stratum granulozumda keratohiyalin granülleri içinde lipid birikimi Ekstrasellüler alana lipidlerin extrusion proteaz aktivasyonu ile desquamasyon (corneocytes lerin kaybı) Cornification veya keratinizasyon bariyer fonksiyonu oluşturmak üzere cilde özel bir durumdur. Bazal epidermal tabakada yaralanmayla (UV, radyasyon vs) apoptoz uyarılabilr; ancak kornifikasyon, üst tabakalarda daha fazladır (granüler tabaka ve stratum corneum). Kaspaz-14 ile epitelial kornifikasyon
53 Özetle Niçin nöronlar gibi bazı hücreler iskemik hücre ölümüne diğerlerinden daha hassas? Hücre belli bir ölüm tipini nasıl seçer? Hücre ölümü birinden diğerine nasıl geçer? Hücrenin ölüm yolunu belirleyen kriterler nelerdir? Ne zaman hücrede ölüm geri dönülmez olur?
54 Apoptotic Cells in Thymus, Liver, and Intestine Hotchkiss R et al. N Engl J Med 2009;361:
55 Apoptotic and Necrotic Cell Death Hotchkiss R et al. N Engl J Med 2009;361:
56 Electron-Microscopical Detection of Autophagic and Necrotic Cell Death Hotchkiss R et al. N Engl J Med 2009;361:
Hücre Ölümü. Prof.Dr.Melek ÖZTÜRK Prof.Dr Turgut Ulutin. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyoloji AD
Hücre Ölümü Prof.Dr.Melek ÖZTÜRK Prof.Dr Turgut Ulutin İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyoloji AD Hücre ölümünün sınıflandırması Morfolojik görünümlerine göre Apoptotik - Otofajik
DetaylıHÜCRE. Prof.Dr. T. Ulutin
HÜCRE ÖLÜMÜ Prof.Dr. T. Ulutin HÜCRE ÖLÜM TİPLERİ 1- Nekrotik hücre ölümü (Hasar yolu ile ölüm) 2- Apoptotik hücre ölümü (Programlı hücre ölümü) 3- Otofajik hücre ölümü 1. Hasar yolu ile ölüm ; NEKROZ
DetaylıApoptoz: Otoreaktif ve Hiperplastik Hücre Eliminasyonu
Apoptoz: Otoreaktif ve Hiperplastik Hücre Eliminasyonu Prof. Dr. A. Eftal Yücel Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı Ankara Apoptoz= Programlanmış hücre ölümü Zararlı hücre Apoptoz
DetaylıApoptozis Dr. Engin Ulukaya
Apoptozis Dr. Engin Ulukaya ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI Apoptozis nedir? Siz bu cümleyi okumayı bitirdiğinizde binlerce hücrenizi kaybetmiş olacaksınız. O hücreler sizin sağlıklı
DetaylıHücre Zedelenmesi. Dr. Yasemin Sezgin. yasemin sezgin
Hücre Zedelenmesi Dr. Yasemin Sezgin yasemin sezgin Hastalık bilimi anlamına gelen patoloji hastalıkların altında yatan hücre, doku ve organlarda meydana gelen yapısal ve fonksiyonel değişiklikleri inceler
DetaylıHücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!
HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücre Hücre: Tüm canlıların en küçük yapısal ve fonksiyonel ünitesi İnsan vücudunda trilyonlarca hücre bulunur Fare, insan veya filin hücreleri yaklaşık aynı büyüklükte Vücudun büyüklüğü
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: Prof. Dr. Şahin A. Sırmalı / Histoloji ve Embriyoloji Başkan Yardımcıları: Doç. Dr. Ayşegül Çört / Tıbbi Biyokimya / Üyeler: Prof. Dr. İlker Saygılı / Tıbbi Biyokimya / / Dersin AKTS
DetaylıDOĞAL BAĞIŞIKLIK. Prof. Dr. Dilek Çolak
DOĞAL BAĞIŞIKLIK Prof. Dr. Dilek Çolak 1 DOĞAL BAĞIŞIKLIK İkinci savunma hattı birinci hat: fiziksel bariyerler Kazanılmış bağışık yanıtın aktivatörü ve kontrolörü 2 DOĞAL BAĞIŞIKLIK Kompleman proteinleri
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Hakan Darıcı / Histoloji ve Embriyoloji / Üyeler: Doç. Dr. İlker Saygılı / Tıbbi Biyokimya / Dersin AKTS Kredisi: 9 Kurul Başlangıç Tarihi: 16
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: Yrd. Doç. Dr. Ayşegül Çört / Tıbbi Biyokimya Yrd. Doç. Dr. Bahadır Murat Demirel / Üyeler: Prof. Dr. Şahin A. Sırmalı / Histoloji ve Embriyoloji Doç. Dr. İlker
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
05-06 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 0: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcıları: / Histoloji Embriyoloji Yrd. Doç. Dr. Bahadır Murat Demirel / Üyeler: / Tıbbi / Dersin AKTS
DetaylıApoptoz ve Yaşlanma. Doç.Dr. Pınar AKSOY SAĞIRLI
Apoptoz ve Yaşlanma Doç.Dr. Pınar AKSOY SAĞIRLI Apoptoz Apoptoz nedir? Apoptoz nasıl gerçekleşir? Apoptoz Tanımı, Nekroz belirtileri olmaksızın bir dizi biyokimyasal ve morfolojik değişiklikler ile birlikte
DetaylıİMMÜN YANITIN EFEKTÖR GRUPLARI VE YANITIN DÜZENLENMESİ. Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD
İMMÜN YANITIN EFEKTÖR GRUPLARI VE YANITIN DÜZENLENMESİ Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD HÜCRE İÇİ MİKROBA YANIT Veziküle alınmış mikroplu fagosit Sitoplazmasında mikroplu hücre CD4 + efektör
Detaylı(ZORUNLU) MOLEKÜLER İMMÜNOLOJİ I (TBG 607 TEORİK 3, 3 KREDİ)
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2015-2016 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL (ZORUNLU) MOLEKÜLER
DetaylıProgramlı hücre ölümü ya da Hücresel intihar
Programlı hücre ölümü ya da Hücresel intihar A) Neden intihar? Yoksa cinayet mi? B) Neden programlı? Programsız hücre ölümü var mı? Genetik olarak kontrollü Vakti planlı Yeri planlı Hücre ölümü yaşamı
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
Ders Kurulu Başkanı: Doç. Dr. Zafer Çetin / Tıbbi Biyoloji Başkan Yardımcıları: Dr. Öğr. Üyesi Tuba Denkçeken/ Biyofizik Öğr. Gör. Dr. Deniz Mıhçıoğlu / Tıbbi Biyoloji Üyeler: Prof. Dr. İlker Saygılı /
DetaylıVİROLOJİ -I Antiviral İmmunite
VİROLOJİ -I Antiviral İmmunite Prof.Dr. Yılmaz Akça Prof.Dr. Feray Alkan Prof.Dr. Aykut Özkul Prof. Dr. Seval Bilge-Dağalp Prof.Dr. M. Taner Karaoğlu Prof.Dr. Tuba Çiğdem Oğuzoğlu DOĞAL SAVUNMA HATLARI-DOĞAL
DetaylıBazı Biyoaktif Bileşiklerin Kanser Hücrelerinde Farklı Ölüm Mekanizmalarını İndükleyici Etkilerinde Hücre İçi Kalsiyumun Rolü Yrd. Doç. Dr. Seval KORKMAZ FARGEM (Farmasötik( Araştırma Geliştirme Merkezi)
DetaylıÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI
ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI Tıp Fakülteleri Mezuniyet Öncesi İmmünoloji Eğitim Programı Önerisi in hücre ve dokuları ilgi hücrelerini isim ve işlevleri ile bilir. Kemik iliği, lenf nodu, ve dalağın anatomisi,
DetaylıKanser Tedavisi: Günümüz
KANSER TEDAVİSİNDE MOLEKÜLER HEDEFLER Doç. Dr. Işık G. YULUĞ Bilkent Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü yulug@fen.bilkent.edu.tr Kanser Tedavisi: Günümüz Geleneksel sitotoksik ilaçlar ve
DetaylıHücresel İmmünite Dicle Güç
Hücresel İmmünite Dicle Güç dguc@hacettepe.edu.tr kekik imus Kalbe yakınlığı ve Esrarengiz hale Ruhun oturduğu yer Ruh cesaret yiğitlik Yunanlı Hekim MS 1.yy Kalp, pankreas, timus imus yaşla küçülür (timik
DetaylıSavunma Sistemi: İmmün Yanıt
Savunma Sistemi: İmmün Yanıt Etkeni ilk karşılayan: Doğal Bağışıklık İkinci aşamada : Özgül bağışıklık Nature Rev Immunol 2004;4:841 ANTİMİKROBİK PEPTİDLER - Defensinler - Katelisidinler - Eozinofil kökenli
DetaylıHücre Apoptozu. Apoptoz: Programlı Hücre Ölümü
1 Hücre Apoptozu Apoptoz: Programlı Hücre Ölümü Apopto%k hücreler organizmanın bazı dokularında ve hücrelerinde sürekli olarak oluşmaktadırlar ve bu oluşum ömür boyu devam etmektedir. Böylece ölüm (apoptozis)
DetaylıMİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015
Canlıların prokaryot ve ökoaryot olma özelliğini hücre komponentlerinden hangisi belirler? MİKROBİYOLOJİ SORU KAMPI 2015 B. Stoplazmik membran C. Golgi membranı D. Nükleer membran E. Endoplazmik retikulum
DetaylıI- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık
I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık Fagositik hücreler (makrofajlar, mast hücreleri) Kompleman sistemi(direkt bakteri hücre membranı parçalayarak diğer immün sistem hücrelerin bunlara atak yapmasına
DetaylıI. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ I (TBG 601, ZORUNLU, TEORİK 3, 3 KREDİ)
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2017-2018 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ
DetaylıSOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON
SOLİD ORGAN TRANSPLANTASYONLARINDA İMMÜN MONİTORİZASYON Ali ŞENGÜL MEDICALPARK ANTALYA HASTANE KOMPLEKSİ İMMÜNOLOJİ BÖLÜMÜ Organ nakli umudu Beklenen Başarılı Operasyonlar Hayaller ve Komplikasyonlar?
DetaylıORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI
ORGANİZMALARDA BAĞIŞIKLIK MEKANİZMALARI Organizmalarda daha öncede belirtildiği gibi hücresel ve humoral bağışıklık bağışıklık reaksiyonları vardır. Bunlara ilave olarak immünoljik tolerans adı verilen
DetaylıI. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ I (TBG 601 TEORİK 3, 3 KREDİ)
T. C. İSTANBUL BİLİM ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS İÇERİKLERİ I. YARIYIL MOLEKÜLER HÜCRE BİYOLOJİSİ
DetaylıHORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI
HORMONLAR VE ETKİ MEKANİZMALARI Receptörler İntrasellüler hidrofobik(llipofilik)ligandlara baglananlar Nükleer hormon reseptörleri Guanylate siklaz(nitrikoksid receptor) Hücre yüzey hidrofilik ligandlara
Detaylıİ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın
İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın Hücre iletişimi Tüm canlılar bulundukları çevreden sinyal alırlar ve yanıt verirler Bakteriler glukoz ve amino asit gibi besinlerin
DetaylıHAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111
HAYVANSAL HÜCRELER VE İŞLEVLERİ YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU RESİM İŞ ZEMİN KAT ODA: 111 asli.memisoglu@deu.edu.tr KONULAR HAYVAN HÜCRESİ HAYVAN, BİTKİ, MANTAR, BAKTERİ HÜCRE FARKLARI HÜCRE ORGANELLERİ
DetaylıDİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II. KAN-DOLAŞIM ve SOLUNUM DERS KURULU
DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II KAN-DOLAŞIM ve SOLUNUM DERS KURULU Doç.Dr. Engin DEVECİ İMMÜN SİSTEM TİPLERİ I- Doğal-doğuştan (innate)var olan bağışıklık Fagositik hücreler (makrofajlar, mast
DetaylıÖNSÖZ. Fibrosarkomlar bağ dokunun kötü huylu tümörlerinden olup başlıca kedi ve köpeklerde görülmektedir.
ÖNSÖZ Fibrosarkomlar bağ dokunun kötü huylu tümörlerinden olup başlıca kedi ve köpeklerde görülmektedir. Kanserlerde erken teşhis yanında prognozun tayini, hastanın yaşamını uzatmada ve daha uygun tedavi
DetaylıHümoral İmmün Yanıt ve Antikorlar
Hümoral İmmün Yanıt ve Antikorlar H. Barbaros ORAL Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmünoloji Anabilim Dalı Edinsel immün sistemin antijenleri bağlamak için kullandığı 3 molekül sınıfı: I.Antikorlar,
Detaylıb. Amaç: Hücre zarının yapı ve fonksiyonları ile ilgili genel bilgi öğretilmesi amaçlanmıştır.
TIBBİ BİYOLOJİ I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: Hücre ve Komponentlerinin öğretilmesi. b. Amaç: Hücrenin yapı, işlev ve çeşitliliği ile ilgili genel bilgi öğretilmesi c. Öğrenim Hedefleri: Prokaryot ve ökaryot
DetaylıT.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM & ÖĞRETİM YILI DÖNEM II
T.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ 2017 2018 EĞİTİM & ÖĞRETİM YILI DÖNEM II VI. DERS KURULU (4 HAFTA) 1901206HASTALIKLARIN BİYOLOJİK TEMELİ DERS KURULU-I DEKAN DEKAN YRD. BAŞKORDİNATÖR
DetaylıÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ
ÇOK HÜCRELİ ORGANİZMALARIN GELİŞİMİ Seçici gen ifadesi embriyonun gelişmesini sağlayan 4 temel işlevi denetler: 1. Hücre çoğalması 2. Hücre farklılaşması 3. Hücre etkileşimleri 4. Hücre hareketi HÜCRE
DetaylıHUMORAL İMMUN YANIT 1
HUMORAL İMMUN YANIT 1 Antijen B lenfosit... HUMORAL İMMUN YANIT Antikor üretimi 2 Antijenini işlenmesi ve sunulması Yardımcı T-lenfosit aktivasyonu Yardımcı T hücre- B hücre ilişkisi B hücre aktivasyonu
Detaylı24- HÜCRESEL RADYASYON CEVABININ GENETİK KONTROLÜ
24- HÜCRESEL RADYASYON CEVABININ GENETİK KONTROLÜ Radyasyona aşırı duyarlı bazı hücreler kullanılarak hücresel radyasyon cevabının genetik kontrolü ile ilgili önemli bilgiler sağlanmıştır.bu hücreler genellikle
Detaylı2017 / 2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI
2017 / 2018 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 2 (TIP 121) TEMEL TIP BİLİMLERİNE GİRİŞ II KURUL II KOORDİNATÖRÜ: Yard.Doç.Dr. Bahire Küçükkaya Başlama Tarihi: 13.11.17 Bitiş Tarihi: 05.01.18 KURUL SINAVI
DetaylıBÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...
BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4
DetaylıHücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları. Doç. Dr. Ahmet Özaydın
Hücre Nükleusu, Nükleus Membranı, Nükleus Porları Doç. Dr. Ahmet Özaydın Nükleus (çekirdek) ökaryotlar ile prokaryotları ayıran temel özelliktir. Çekirdek hem genetik bilginin deposu hem de kontrol merkezidir.
DetaylıHÜCRESEL İMMÜNİTENİN EFEKTÖR MEKANİZMALARI. Hücre İçi Mikropların Yok Edilmesi
HÜCRESEL İMMÜNİTENİN EFEKTÖR MEKANİZMALARI Hücre İçi Mikropların Yok Edilmesi Hücre içi mikropları yok etmekle görevli özelleşmiş immün mekanizmalar hücre aracılı immüniteyi oluştururlar. Hücresel immünitenin
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3
ADIM ADIM YGS-LYS 34. ADIM HÜCRE 11- SİTOPLAZMA 3 TEK ZARLI ORGANELLER 4) Koful Hücre içerisinde çeşitli görevleri bulunan organeldir. Genel olarak hayvan hücrelerinde çok sayıda küçük küçük ;bitki hücrelerinde
DetaylıAPOPTOZİS DERS NOTLARI
APOPTOZİS DERS NOTLARI Dr. Engin ULUKAYA Biyokimya Anabilim Dalı Ayrıca bakınız: www20.uludag.edu.tr/~eulukaya www20.uludag.edu.tr/~biokimya 11.04.2003 1 A. APOPTOZİS VE OLUŞUMU Apoptozis terminolojisi:
DetaylıHücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.
METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI BİRİNCİ SINIF HAFTALIK DERS PROGRAMI
06-07 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI. Hafta: -7 Ekim 06 TIP 0 0/0/06 0/0/06 0/0/06 06/0/06 07/0/06 08:0-09:0 İNGİLİZCE SEVİYE BELİRLEME VE YETERLİLİK SINAVI İNGİLİZCE İNGİLİZCE 09:0-0:0 Üniversite Açılış
DetaylıHÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ
HÜCRENİN YAŞAM DÖNGÜSÜ *Hücrenin yaşam döngüsü: Hücrenin; bir bölünme sonundan, ikinci bir bölünme sonuna kadar olan zaman sürecinde; geçirdiği yaşamsal olaylara hücrenin yaşam döngüsü denir. Hücreler,
DetaylıYGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13
YGS YE HAZIRLIK DENEMESi #13 1) Canlılarda özelliklerin genlerle kontrol edildiği ve her genin en az bir özellikten sorumlu olduğu bilindiğine göre, I. Diploid canlılarda her özellik için iki gen bulunması
DetaylıRHO KİNAZ VE SİKLOOKSİJENAZ İNHİBİTÖRLERİ İLE SİKLOFOSFAMİD KOMBİNASYONLARININ ÇEŞİTLİ TÜMÖR HÜCRE SERİLERİNE ETKİLERİ
T.C. MERSİN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK ANABİLİM DALI RHO KİNAZ VE SİKLOOKSİJENAZ İNHİBİTÖRLERİ İLE SİKLOFOSFAMİD KOMBİNASYONLARININ ÇEŞİTLİ TÜMÖR HÜCRE SERİLERİNE
DetaylıEdinsel İmmün Yanıt Güher Saruhan- Direskeneli
Edinsel İmmün Yanıt Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD Doğal bağışıklık Edinsel bağışıklık Hızlı yanıt (saatler) Sabit R yapıları Sınırlı çeşidi tanıma Yanıt sırasında değişmez Yavaş yanıt (Gün-hafta)
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI BİRİNCİ SINIF HAFTALIK DERS PROGRAMI
07-08 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI. Hafta: -6 Ekim 07 TIP 0 0/0/07 0/0/07 0/0/07 05/0/07 06/0/07 08:0-09:0 09:0-0:0 0:0-:0 Rektörlük Tanışma Toplantısı SANKO Üniversitesi ne Hoşgeldiniz Tanıtım Semineri
DetaylıKANSER NEDİR? ONKOGEN VE KANSER. Hücre döngüsü. Siklin-Siklin Kinaz 1/30/2012 HÜCRE DÖNGÜSÜ. Siklin Kinaz inhibitörleri BÜYÜME FAKTÖRLERİ
KANSER NEDİR? ONKOGEN VE KANSER Prof.Dr.Dildar Konukoğlu Bir hücre veya hücre grubunun kontrol dışı büyümesi ve çoğalması ve Bu hücrelerin bulundukları yerden ayrılarak farklı lokalizasyonlarda bu faaliyetlerini
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 102: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ
04-05 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KURULU 0: HÜCRE VE DOKU SİSTEMLERİ Ders Kurulu Başkanı: / Başkan Yardımcısı: Yrd. Doç. Dr. Hakan Darıcı / ve Embriyoloji Üyeler: / ve Embriyoloji / Tıbbi / Dersin AKTS Kredisi:
DetaylıT.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II VI. DERS KURULU (4 HAFTA)
T.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ 2015-2016 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II VI. DERS KURULU (4 HAFTA) 1901206 HASTALIKLARIN BİYOLOJİK TEMELİ DERS KURULU-I DEKAN DEKAN YRD.
DetaylıADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK
ADIM ADIM YGS-LYS 37. ADIM HÜCRE 14- ÇEKİRDEK 3) Çekirdek Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır. Prokaryot hücreli canlılarda bulunmaz. GÖREVLERİ: 1) Genetik maddeyi taşıdığından
DetaylıNöroinflamasyon nedir? Temel mekanizmaları ve ölçümleme
Nöroinflamasyon nedir? Temel mekanizmaları ve ölçümleme Uz. Dr. Tevfik Kalelioğlu Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Nöroinflamasyon nedir? Temel mekanizmaları ve ölçümleme Uz. Dr. Tevfik Kalelioğlu
DetaylıFİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU
FİZYOLOJİ LABORATUVAR BİLGİSİ VEYSEL TAHİROĞLU Fizyolojiye Giriş Temel Kavramlar Fizyolojiye Giriş Canlıda meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişikliklerin tümüne birden yaşam denir. İşte canlı organizmadaki
DetaylıKANSER AŞILARI. Prof. Dr. Tezer Kutluk Hacettepe Üniversitesi
KANSER AŞILARI Prof. Dr. Tezer Kutluk Hacettepe Üniversitesi Bir Halk Sağlığı Sorunu Şu an dünyada 24.600.000 kanserli vardır. Her yıl 10.9 milyon kişi kansere yakalanmaktadır. 2020 yılında bu rakam %50
Detaylı1. Sınıf Güz Dönemi I. Hafta Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Ders Saati
I. Hafta Ders Saati 15.09.2014 16.09.2014 17.09.2014 18.09.2014 19.09.2014 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I: Makromoleküller (Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ataş) Türk Dili
DetaylıVİRAL ENFEKSİYONLAR VE KORUNMA. Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE
VİRAL ENFEKSİYONLAR VE KORUNMA Yrd. Doç. Dr. Banu KAŞKATEPE VİRAL HASTALIKLARDA İMMÜNİTE Virüsler konak hücreye girdikten sonra çoğalır ve viral çoğalma belirli bir düzeye ulaştığında hastalık semptomları
DetaylıI. DÖNEM - 2. DERS KURULU ( )
Açıklamalar: I. DÖNEM - 2. DERS KURULU (2014-2015) Kısaltmalar: DK: Ders kurulu, IHU: İyi hekimlik uygulamaları, Mİng: Akademik/Medikal İngilizce, TDE: Türk Dili ve Edebiyatı, Bilgisayar Okur yazarlığı:
DetaylıHepatit B de İmmunopatogenez. Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
Hepatit B de İmmunopatogenez Prof. Dr. Necla TÜLEK Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Sunum Planı Giriş HBV yapısı HBV^ye karşı immun yanıt Doğal immun
DetaylıD Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi. Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji
D Vitaminin Relaps Brucelloz üzerine Etkisi Yrd.Doç.Dr. Turhan Togan Başkent Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bruselloz Brucella cinsi bakteriler tarafından primer olarak otçul
DetaylıT.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II VI. DERS KURULU (4 HAFTA)
T.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ 2016-2017 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II VI. DERS KURULU (4 HAFTA) 1901206 HASTALIKLARIN BİYOLOJİK TEMELİ DERS KURULU-I DEKAN DEKAN YRD.
DetaylıHÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ
HÜCRE SĠNYAL OLAYLARI PROF. DR. FATMA SAVRAN OĞUZ Çok hücreli organizmaların kompleks omurgalılara evrimi, hücreler birbirleriyle iletişim kuramasalardı mümkün olmazdı. Hücre-hücre Hücre-matriks etkileşimini
DetaylıLİZOZOMLAR Doç. Dr. Mehmet Güven
LİZOZOMLAR Doç.. Dr. Mehmet GüvenG Lizozomlar tek bir membran ile çevrili evrili veziküler yapılı organellerdir. Lizozomlar eritrosit dışıd ışındaki tüm t m hayvan hücrelerinde h bulunur. Ortalama olarak
DetaylıHÜCRE. Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi
HÜCRE Yrd.Doç.Dr. Mehtap ÖZÇELİK Fırat Üniversitesi Hücre Canlıların en küçük yapı taşıdır Bütün canlılar hücrelerden oluşur Canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilir Bitki ve hayvan hücresi = çok
DetaylıPATOLOJİK APOPTOZİS VE TANI YÖNTEMLERİ
PATOLOJİK APOPTOZİS VE TANI YÖNTEMLERİ Güngör Çağdaş DİNÇEL 1, Oguz KUL 2 ÖZET İlk kez Kerr ve arkadaşları tarafından 1972 de tanımlanan apoptozis, biyolojik görevlerini tamamlamış yapısal elemanları ya
DetaylıJAK STAT Sinyal Yolağı
The Janus kinase/signal transducers and ac4vators of transcrip4on (JAK/STAT) JAK/STAT sinyal yolu sitokinler tara>ndan ak4fleş4rilir. ü Hücre farklılaşması ü Hücre çoğalması ü Hücre göçü ü Apoptoz gibi
DetaylıGOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I III. KURUL
III. Kurul Hücresel Metabolizma ve Moleküler Tıp III. Kurul Süresi: 6 hafta III. Kurul Başlangıç Tarihi: 23 Aralık 2009 III. Kurul Bitiş ve Sınav Tarihi: 1 2 Şubat 2010 Ders Kurulu Sorumlusu: Yrd. Doç.
DetaylıÇekirdek 4 bölümden oluşur Çekirdek zarı: karyolemma Kromatin: Chromatin Çekirdekcik: Nucleolus Çekirdek sıvısı: karyolymph
NUKLEUS Bir hücrenin tüm yapılarının ve etkinliklerinin kodlandığı kromozomu Ayrıca, DNA sını dublike edecek ve 3 tip RNA yı ribozomal (rrna), haberci (mrna) ve transfer (trna)-sentezleyecek ve işleyecek
DetaylıReed Sternberg Hücreleri
CD40 RSH Reed Sternberg Hücreleri Antijen sunumuyla ilgili yüzey molekülleri HLA Klas II, CD40, CD86 Sitotoksik moleküller Granzim B, Perforin Dendritik Hücre marker ları Fascin, Kemokin CCL17 (TARC) Myeloid
DetaylıİMMÜNOBİYOLOJİ. Prof. Dr. Nursel GÜL. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü
İMMÜNOBİYOLOJİ Prof. Dr. Nursel GÜL Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü GİRİŞ İmmünoloji, organizmaların dışarıdan gelen mikroorganizmalara, parazitlere vb. birçok yabancı ajana karşı veya
DetaylıT.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM & ÖĞRETİM YILI DÖNEM II
T.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ 2018 2019 EĞİTİM & ÖĞRETİM YILI DÖNEM II VI. DERS KURULU (4 HAFTA) 1901206HASTALIKLARIN BİYOLOJİK TEMELİ DERS KURULU-I DEKAN DEKAN YRD. BAŞKORDİNATÖR
DetaylıDÜŞÜK SICAKLIK STRESİ
DÜŞÜK SICAKLIK STRESİ Düşük sıcaklık stresi iki kısımda incelenir. Üşüme Stresi Donma stresi Düşük sıcaklık bitkilerde nekrozis, solma, doku yıkımı, esmerleşme, büyüme azalışı ve çimlenme düşüşü gibi etkiler
DetaylıApoptoz ve Nekrozun Moleküler Mekanizması
ARŞİV 2011; 20: 145 Apoptoz ve Nekrozun Moleküler Mekanizması Arş. Gör. Gülfidan COŞKUN* Yrd.Doç.Dr. Hülya ÖZGÜR* Hem prokaryot hem de ökaryot organizmalarda yaşam, belli başlı kısımlardan oluşmaktadır.
DetaylıAdaptif İmmünoterapi. Prof.Dr.Ender Terzioğlu Akdeniz Üniversitesi Antalya
Adaptif İmmünoterapi Prof.Dr.Ender Terzioğlu Akdeniz Üniversitesi Antalya Adaptif immünoterapi İmmün Sistemin kanser oluşumunda koruyucu rolü daha iyi anlaşılmıştır. Monoklonal antikor teknolojisi, Tümör
DetaylıT.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM & ÖĞRETİM YILI DÖNEM II
T.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ 2017 2018 EĞİTİM & ÖĞRETİM YILI DÖNEM II VI. DERS KURULU (4 HAFTA) 1901206HASTALIKLARIN BİYOLOJİK TEMELİ DERS KURULU-I DEKAN DEKAN YRD. BAŞKORDİNATÖR
DetaylıInternational Journal of Scientific and Technological Research ISSN (Online) Vol 2, No.1, Apoptozis
Apoptozis Ilknur Karalezli Selcuk University, Vocational School of Health Services, Department of Medicinal Laboratory, Konya, Turkey Mustafa Onur Aladag (Corresponding author) Selcuk University, Vocational
DetaylıAKADEMİK TAKVİM Ders Kurulu Başkanı: Prof.Dr. Sevtap Arıkan (Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji) Ders Kurulu 207 Akademik Yılın 34.
AKADEMİK TAKVİM Ders Kurulu Başkanı: Prof.Dr. Sevtap Arıkan ( ve Klinik ) Ders Kurulu 207 Akademik Yılın 34. Haftası 28 Nisan 29 Nisan 30 Nisan 1 Mayıs 2 Mayıs ye Giriş Hücre Zedelenmesi: Genel Mekanizmalar
DetaylıAnkilozan Spondilit te Patogenez: Yeni Gelişmeler
Ankilozan Spondilit te Patogenez: Yeni Gelişmeler 1 Prof. Dr. Pamir Atagündüz Marmara Üniversitesi Romatoloji Bilim Dalı 21 Nisan 2017 Genel Bilgiler Kronik, progressif, inflamatuar hastalık grubu Prevalans
DetaylıHücre Proliferasyonu ve Testleri
1 Hücre Proliferasyonu ve Testleri Normal Hücre Çoğalması Normal dokularda, hücre bölünmesi ve çoğalması organizmanın devamlılığı için bir gereklilik;r. Hücre çoğalmasının olması gerekenden farklı olması
DetaylıHÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME. Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1
HÜCRE BÖLÜNMESİ VE ÜREME Mitoz Bölünme ve Eşeysiz Üreme 1 Hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren onu takip eden diğer hücre bölünmesine kadar geçen zaman aralığına hücre döngüsü denir. Hücreler belli
DetaylıECZACILIK FAKÜLTESİ BİYOKİMYA
PROGRAM KOORDİNATÖRÜ Prof. Dr. Güldal MEHMETÇİK, gmehmetcik@neu.edu.tr YÜKSEK LİSANS DERSLERİ EBM 600 Uzmanlık Alanı Dersi Z 4 0 4 EBM 601 Biyokimya I S 3 0 3 EBM 602 Biyokimya I Laboratuvar S 0 3 1 EBM
DetaylıHANDAN TUNCEL. İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı
HÜCRENİN ÇOĞALMASI VE FARKLILAŞIMININ BİYOFİZİĞİ HANDAN TUNCEL İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı hntuncel@istanbul.edu.tr G1; presentetik, S; DNA sentez fazı G2;
DetaylıDoksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir
Doksorubisin uygulanan PARP-1 geni silinmiş farelerde FOXO transkripsiyon faktörlerinin ekspresyonları spermatogenez sürecinde değişiklik gösterir Çiler Çelik-Özenci*, Nilay Kuşcu*, Nayçe Bektaş*, Ece
DetaylıADIM ADIM YGS LYS Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI
ADIM ADIM YGS LYS 177. Adım DOLAŞIM SİSTEMİ 5 İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI İNSANDA BAĞIŞIKLIK VE VÜCUDUN SAVUNULMASI Hastalık yapıcı organizmalara karşı vücudun gösterdiği dirence bağışıklık
DetaylıROMATİZMAL HASTALIKLARDA SİTOKİN HEDEFLİ TEDAVİLER
ROMATİZMAL HASTALIKLARDA SİTOKİN HEDEFLİ TEDAVİLER H. Direskeneli Marmara Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Dalı İnflamasyon Doku Yanıtı (McInnes, Nature Clin Prac Rheumatol 2005; 31) RA da Sitokin Ağı (Firestein,
DetaylıYARA İYİLEŞMESİ. Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger
YARA İYİLEŞMESİ Yrd.Doç.Dr. Burak Veli Ülger YARA Doku bütünlüğünün bozulmasıdır. Cerrahi ya da travmatik olabilir. Akut Yara: Onarım süreci düzenli ve zamanında gelişir. Anatomik ve fonksiyonel bütünlük
DetaylıHücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015
Hücre zedelenmesi etkenleri Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Homeostaz Homeostaz = hücre içindeki denge Hücrenin aktif olarak hayatını sürdürebilmesi için homeostaz korunmalıdır Hücre zedelenirse ne olur? Hücre
DetaylıWnt/β-katenin Yolağı
Wnt/β-katenin Yolağı Wnt/β-katenin Yolağı Memeli canlılarda oldukça korunmuş ve gelişim için oldukça önemli olan bir yolak7r. Drosophila da yapılan gene>k çalışmalar sırasında keşfedilmiş>r. Özellikle
DetaylıMOTOR PROTEİNLER. Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR
MOTOR PROTEİNLER Doç. Dr. Çiğdem KEKİK ÇINAR Hücre iskeleti, Hücre şeklini ve sitoplazmanın organizasyonunu belirleyen bir yapı iskelesi görevi yapar. Hücre hareketlerinin gerçekleşmesinden sorumludur.
DetaylıİMMİNOLOJİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS TANITIM TABLOSU
İMMİNOLOJİ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI DERS TANITIM TABLOSU Dersin Kodu ve Adı İMM610 İmmünolojinin esasları Dersin Kredisi 2 0 2 Prof. Dr. Özden Sanal, Prof. Dr. İlhan Tezcan Yok 1 yarıyıl (haftada toplam
DetaylıTu rkiye de İlaç Geliştirmede Mevcut Durum ve Çözu m Önerileri
Tu rkiye de İlaç Geliştirmede Mevcut Durum ve Çözu m Önerileri Ahmet Gu l İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi İlaç Temel Araştırma Merkezi Özgu n İlaç Keşfi, İlaç Geliştirilmesi ve İstanbul İlaç
DetaylıBütün hücrelerin olmazsa olmazları. Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom
Bütün hücrelerin olmazsa olmazları Plazma zarı Yarı-sıvı sitosol Kromozom Ribozom Hücre Ökaryotik hücre Nukleus var Zarla çevrili organeller var Genellikle prokaryotik hücreye oranla daha büyüktür. Ökaryotlardaki
DetaylıSANKO ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI BİRİNCİ SINIF HAFTALIK DERS PROGRAMI
08-09 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI. Hafta: -5 Ekim 08 TIP 0 0/0/08 0/0/08 0/0/08 0/0/08 05/0/08 08:0-09:0 (ENG) (ENG) (ENG) 09:0-0:0 Tanıtım Semineri 0:0-:0 :0-:0 Tanışma Dersi SANKO Tıp Fakültesi
Detaylıİmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar
İmmünyetmezlikli Konakta Viral Enfeksiyonlar Dr. Dilek Çolak 10 y, erkek hasta Olgu 1 Sistinozis Böbrek transplantasyonu Canlı akraba verici HLA 2 antijen uyumsuz 2 Olgu 1 Transplantasyon öncesi viral
DetaylıRomatoid Artrit Patogenezinde SitokinAğı
Romatoid Artrit Patogenezinde SitokinAğı Prof. Dr. Ahmet Gül İ. Ü. İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Romatoloji Bilim Dalı Romatoid Artrit Kronik simetrik poliartrit q Eklemde İnflammasyon
Detaylı