ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELERİNİN MEVCUT DURUMLARI AÇILMALARINA ZEMİN OLUŞTURACAK KRİTERLERİN BELİRLENMESİ

Transkript

1 T.C MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİMİ ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELERİNİN MEVCUT DURUMLARI VE AÇILMALARINA ZEMİN OLUŞTURACAK KRİTERLERİN BELİRLENMESİ ANKARA 2006 i

2 MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI... Yardımcı Kaynak Kitapları Dizisi... Yayın hakkı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığına aittir. Kaynak gösterilerek iktibas edilebilir. EARGED Başkanlığının isteği üzerine 500 adet basılmıştır ISBN: ii

3 ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELERİNİN MEVCUT DURUMLARI VE AÇILMALARINA ZEMİN OLUŞTURACAK KRİTERLERİN BELİRLENMESİ DANIŞMANLAR Yard. Doç. Dr. Melih TOPALOĞLU Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Ahmet TAYFUN Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi KOORDİNATÖR Ali AYTAŞ MEB. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı ARAŞTIRMA GURUBU Salim KIRDI (Turizm İşletmeciliği Uzmanı) MEB. Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı Bekir Sıtkı ÖZKÖK (Şube Müdürü) MEB. Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü iii

4 ARAŞTIRMA ORTAK ÇALIŞMA GURUBU Ahmet AYDIN (Okul Müdürü) MEB. Afyonkarahisar Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Dr. Burhan KILIÇ (Okul Atölye Şefi) MEB. Afyonkarahisar Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Sedat ASLAN (Okul Müdürü) MEB. Kızılcahamam - Ankara Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Ümit ÇAĞLAR (Okul Müdürü Baş Yardımcısı) MEB. Kuşadası - Aydın Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Nuri EZBERCİ (Okul Müdürü) MEB. Zeytinburnu - İstanbul Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Kazım ŞENER (Okul Müdürü Yardımcısı) MEB. Zeytinburnu - İstanbul Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Alaattin Sarı (Okul Müdürü) MEB. Osmangazi - Bursa Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Mustafa ODYAKMAZ (Okul Müdürü) MEB. Çeşme - İzmir Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Erol BALCI (Okul Müdürü) MEB. Turgutreis - Bodrum - Muğla Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Kemal TOPALOĞLU (Okul Müdürü) MEB. Tekirdağ Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi iv

5 SUNUŞ Ülkemizde hızla gelişme gösteren turizm sektörü Avrupa çanağında bir hayli adından söz ettirmektedir. Sektörün alt yapı olarak gelişme göstermesi okullarımızın da sektöre ayak uydurmasını gerektirmektedir. Okullaşma çalışmalarının hızla devam ettiği ülkemizde turizm alanında, istihdam edilecek yabancı dil bilen ara kademe nitelikli eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla açılan Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinin gelişen sektörün talepleri doğrultusunda eksikliklerinin giderilmesi ülkemizin bugünü ve geleceği açısından hayati önem arz etmektedir. Başkanlığımızca yapılan Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin Mevcut Durumları ve Açılmalarına Zemin Oluşturacak Kriterlerin Belirlenmesi Araştırması ile söz konusu okullarımızın bina, araç gereç ve uygulanmakta olan eğitim programlarının uygunluğu değerlendirilerek varsa eksikliklerin giderilmesi için çözüm önerileri geliştirmek ayrıca bu okulların açılmaları için belirlenmiş olan kriterlerin uygunluk düzeyini belirlemek hedeflenmiştir. Araştırmanın yapılmasına karar veren Bakanlığımız yetkililerine, örneklem kapsamına alınan okullarımızın yönetici, öğretmen ve öğrencilerine ve yine araştırma kapsamındaki öğrencilerin beceri eğitimi yaptıkları işletmelerin yöneticilerine, araştırmayı gerçekleştiren Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Fakültesi Öğretim Üyeleri Sayın Ydr.Doç.Dr. Melih TOPALOĞLU ve Yrd.Doç.Dr. Ahmet TAYFUN a, Salim KIRDI ile Bekir SITKI ÖZKÖK e ve emeği geçen herkese teşekkür eder çalışmanın mesleki eğitime faydalı olmasını dilerim. İbrahim DEMİRER EARGED Başkanı v

6 ÖNSÖZ Eğitimi destekleyen en önemli unsurlardan biri alt yapıdır. Alt yapı ise bina, okulun açıldığı çevre ve eğitim materyalleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunların birbirlerini desteklemeleri halinde yetişen öğrencilerin sektörde yer tutabilecek bilgi ve beceri ile donatılması sağlanmış olacaktır. Araştırmada; turizm sektörüne nitelikli ara kademe personel yetiştirilmesinde önemli merkez olarak bilinen, Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinin mevcut durumları ve açılmalarına zemin oluşturacak kriterlerin belirlenmesinde ilgililere ışık tutacak bilgilerin sunulması amaçlanmıştır. Bu araştırma sekiz bölümden oluşmaktadır; Birinci bölümde; Araştırmanın amacı, önemi ve kapsam ele alınmıştır. İkinci bölümde; araştırmanın modeli, evren, veri kaynakları ve işlenmesi ile kullanılan istatistik teknikleri yer almaktadır. Üçüncü bölümde; Okul yöneticilerinden, okulların mevcut durumları yer almaktadır. Dördüncü bölümde;okul yöneticileri, öğretmenler ve işletme yöneticilerinden elde edilen bilgi ve görüşler yer almaktadır. Beşinci bölümde; öğrencilerin ve koordinatör öğretmenlerin işyeri uygulamasında karşılaştıkları sorunlar bulunmaktadır. Altıncı bölümde;anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinin açılmalarına zemin oluşturacak kriterlerin belirlenmesi ile ilgili bulgular yer almıştır. Yedinci bölümde; Döner Sermaye İşletmesi (DÖSE) ile ilgili mevcut problemler ve gelen öneriler yer almıştır. Sekizinci bölümde ise bulgular ışığında sonuç ve önerilere yer verilmiştir. Araştırmanın her kademesinde bizlerle beraber olan, yardımlarını esirgemeyen ve görüşlerinden faydalandığımız, EARGED Başkanı Sayın İbrahim DEMİREL e,başkan Yardımcısı Ayhan İPLİKCİ ye araştırmayı koordine eden Sayın Ali AYTAŞ a ve ortak çalışma gurubunda bulunan okulların yöneticileri ile yardımlarını esirgemeyen Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü personeline teşekkür ederiz. Araştırmanın, mesleki eğitim sistemimize ve turizm sektörü çalışanlarına katkı sağlamasını dileriz. ARAŞTIRMA GURUBU vi

7 İÇİNDEKİLER SUNUŞ ÖNSÖZ. İÇİNDEKİLER. TABLOLAR LİSTESİ.. Sayfa v vii viii xviiii BÖLÜM I GİRİŞ 1.1. Problem Araştırmanın Amacı Araştırmanın Önemi Araştırmanın Sınırlılıkları Sayıtlılar Terimlerin Tanımı Kısaltmalar 9 BÖLÜM II ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ 2.1. Araştırmanın Modeli Evren Veri Kaynakları ve Verilerin İşlenmesi Kullanılan İstatistik Terimleri vii

8 BÖLÜM III ANADOLU OTELCİLİK ve TURİZM MESLEK LİSELERİNDE MEVCUT DURUMUN TESPİTİ (Okul Yöneticileri) Sayfa 3.1. Ceyhan - ADANA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Seyhan - ADANA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından AFYONKARAHİSAR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Sandıklı - AFYONKARAHİSAR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından AKSARAY Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Çankaya - ANKARA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Kızılcahamam - ANKARA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Yenimahalle - ANKARA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ANTALYA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından viii

9 Sayfa Alanya - ANTALYA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Gazipaşa - ANTALYA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Kaş - ANTALYA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Manavgat - ANTALYA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Serik - ANTALYA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Didim - AYDIN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Kuşadası - AYDIN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Söke - AYDIN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Ayvalık - BALIKESİR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Edremit - BALIKESİR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Gönen - BALIKESİR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından. 41 ix

10 Sayfa Amasra - BARTIN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından BİLECİK Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Bozüyük - BİLECİK Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından BOLU Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Mengen - BOLU Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Osmangazi - BURSA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ÇANAKKALE Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Ilgaz - ÇANKIRI Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ÇORUM Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Akköy - DENİZLİ Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından DİYARBAKIR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından 59 x

11 Sayfa Akçakoca - DÜZCE Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından EDİRNE ERZİNCAN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ERZURUM Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ESKİŞEHİR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından GAZİANTEP Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından GİRESUN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından HATAY Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Eğirdir - ISPARTA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Yalvaç - ISPARTA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Beşiktaş - İSTANBUL Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Küçükçekmece - İSTANBUL Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından 75 xi

12 Sayfa Zeytinburnu - İSTANBUL Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Çeşme - İZMİR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Foça - İZMİR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Konak - İZMİR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Menderes - Özdere - İZMİR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından KAHRAMANMARAŞ Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Sarıkamış - KARS Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Cide - KASTAMONU Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından İnebolu - KASTAMONU Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından KAYSERİ Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından KIRIKKALE Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından xii

13 Sayfa KIRKLARELİ Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından KİLİS Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Karatay - KONYA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından MALATYA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından MARDİN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından İçel - MERSİN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Silifke - MERSİN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından MUĞLA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Bodrum - Turgutreis - MUĞLA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Datça - MUĞLA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Fethiye - MUĞLA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından 109 xiii

14 Sayfa Marmaris - MUĞLA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Ortaca - MUĞLA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından NEVŞEHİR Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Perşembe - ORDU Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından RİZE Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Adapazarı - SAKARYA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından SAMSUN Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından Gerze - SİNOP Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından ŞANLIURFA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından TEKİRDAĞ Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından TOKAT Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından 125 xiv

15 Sayfa TRABZON Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından UŞAK Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından YALOVA Okulun Fiziki Yapısı Eğitim - Öğretim Amaçları Bakımından 129 BÖLÜM IV OKUL YÖNETİCİLERİ, ÖĞRETMENLER VE İŞLETME YÖNETİCİLERİNDEN ELDE EDİLEN BULGULAR ve GÖRÜŞLER 4.1. GENEL BİLGİLER Kişisel Bilgiler Okul Binası İle İlgili Görüşler PANSİYONU BULUNAN OKULLAR Öğrenci Pansiyonu İle İlgili Bilgiler PANSİYONU BULUNMAYAN OKULLAR Pansiyonu Bulunmayan Okullarla İlgili Bilgiler KONAKLAMA BÖLÜMÜ BULUNMAYAN OKULLAR Konaklama Bölümü Açılması EĞİTİM - ÖĞRETİM AMAÇLARI BAKIMINDAN Okulun Öğretmen - Eğitimci Kadroları ve Öğrenciler İle Yöre Hakkındaki Bilgiler Koordinatörlük Görevlerinde Son Beş Yılda Tercih Edilen Bölgeler Öğrencilerin Staj Uygulamaları ve Çalışma Saatleri İle İlgili Bilgiler Yeni Uygulamaya Başlanan Müfredat İle İlgili Bilgiler İlk Ataması Yapılan Öğretmen Yeterliği ve Atama Şekli İle İlgili Bilgiler Mezunların Alanlarında Çalışma Durumları Bütün Üniteleri Tamamlanmayan Okulların Eğitim - Öğretime Açılması 159 xv

16 BÖLÜM V 5.1. ÖĞRENCİLERİN ve KOORDİNATÖR ÖĞRETMENLERİN İŞYERİ UYGULAMASINDA KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR BÖLÜM VI A.O.T.M.L. NİN AÇILMALARINA ZEMİN OLUŞTURACAK KRİTERLERİN BELİRLENMESİ 6.1. YER İLE İLGİLİ KRİTERLER A.O.T.M.L. nin Açılacağı Yer İle İlgili Bilgiler Yerli ve Yabancı Ziyaretçi Sayıları, Turistik Değerler, Öğrenci Potansiyeli Yöre Halkının Turizme Bakışı Yer İle İlgili Diğer Kriterler BİNA İLE İLGİLİ KRİTERLER A.O.T.M.L. nin Binaları İle İlgili Bilgiler Atölye Genişliği A.O.T.M.L. nin Arsasının Büyüklüğü Hakkındaki Bilgiler Bina İle İlgili Diğer Kriterler EĞİTİM - ÖĞRETİM İLE İLGİLİ KRİTERLER A.O.T.M.L. nin Kapasiteleri Sınıf, Atölye, Laboratuarlardaki Öğrenci Mevcutları Diğer bölümlerde Olması Gereken Öğrenci Sayıları Uygulama Atölyelerinde Usta Öğretici Çalıştırılmasının Gerekliği A.O.T.M.L. nin Öğrencilerinin Okul Merkezi ve Çevresinde Staj Yapması A.O.T.M.L. de İkili Öğretimin Uygunluğu Eğitim Öğretim İle İlgili Diğer Kriterler İşletmeye Staja Gelen Öğrencilerle Karşılaşılan Sorunlar Yeni Uygulamaya Başlanan Müfredat Hakkındaki Görüşler Bağlı Bulunan Genel Müdürlükten Beklentiler ve Eleştiriler. 194 xvi

17 BÖLÜM VII DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ (DÖSE) İLE İLGİLİ MEVCUT PROBLEMLER VE ÖNERİLER 7.1. EKONOMİK KONULAR ve DÖSE YASASI BAKIMINDAN DÖSE de Sözleşmeli Personel Çalıştırılması İşletmeler Dairesi Başkanlığından ve Maliye Bakanlığından Harcamalar İçin İzin Almakta Çekilen Sıkıntılar Günlük 3 Saatlik Fazla Mesai Uygulaması Okul Yöneticilerinin Tamamının Fazla Mesaide Bulunması DÖSE Yasasının A.O.T.M.L. ne Uygun Olmayan Yönleri Okulların Uygulama Oteli ve Faaliyette Bulunan Diğer Ünitelerine Göre Sınıflandırılması ve Fiyatlandırılması İşletme Ünitelerinin Fiyatlandırması Ödenek Yetersizliğinden Karşılanamayan Giderler Okulda DÖSE İle İlgili Mevcut Uygulamalar. 204 BÖLÜM VIII SONUÇ ve ÖNERİLER 8.1. Sonuç Öneriler. 211 KAYNAKÇA EKLER xvii

18 TABLOLAR LİSTESİ T. NO TABLO ADI SAYFA 1 CEYHAN-ADANA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER SEYHAN-ADANA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER AFYONKARAHİSAR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER 17 4 SANDIKLI-AFYONKARAHİSAR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER 18 5 AKSARAY A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ÇANKAYA-ANKARA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ÇANKAYA-ANKARA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER 22 8 KIZILCAHAMAM-ANKARA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KIZILCAHAMAM-ANKARA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER YENİMAHALLE-ANKARA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER YENİMAHALLE-ANKARA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ANTALYA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ANTALYA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ALANYA-ANTALYA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER GAZİPAŞA-ANTALYA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER GAZİPAŞA-ANTALYA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KAŞ-ANTALYA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KAŞ-ANTALYA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER MANAVGAT-ANTALYA A.O.T.M.L. DE KADROLU VE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER SERİK-ANTALYA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER DİDİM-AYDIN A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KUŞADASI-AYDIN A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER SÖKE-AYDIN A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER AYVALIK-BALIKESİR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER AYVALIK-BALIKESİR A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER EDREMİT-BALIKESİR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER GÖNEN-BALIKESİR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER GÖNEN-BALIKESİR A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER AMASRA-BARTIN A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER AMASRA-BARTIN A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER 44 xviii

19 T. NO TABLO ADI SAYFA 31 BİLECİK A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER BOZÜYÜK-BİLECİK A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER BOZÜYÜK-BİLECİK A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER BOLU A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER BOLU A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER MENGEN-BOLU A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER MENGEN-BOLU A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER OSMANGAZİ-BURSA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ÇANAKKALE A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ÇANAKKALE A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ILGAZ-ÇANKIRI A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ILGAZ-ÇANKIRI A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ÇORUM A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER AKKÖY-DENİZLİ A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER DİYARBAKIR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER AKÇAKOCA-DÜZCE A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER AKÇAKOCA-DÜZCE A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ ERZİNCAN A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ERZİNCAN A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ERZURUM A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ERZURUM A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ESKİŞEHİR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ESKİŞEHİR A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ GAZİANTEP A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER GİRESUN A.O.T.M.L. DE KADROLU VE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER HATAY A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER HATAY A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER EĞİRDİR-ISPARTA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER YALVAÇ-ISPARTA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER YALVAÇ-ISPARTA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER BEŞİKTAŞ-İSTANBUL A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER BEŞİKTAŞ-İSTANBUL A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER. 74 xix

20 T. NO TABLO ADI SAYFA 63 KÜÇÜKÇEKMECE-İSTANBUL A.O.T.M.L. DE KADROLU VE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ZEYTİNBURNU-İSTANBUL A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ÇEŞME-İZMİR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER FOÇA-İZMİR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KONAK-İZMİR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER MENDERES-ÖZDERE-İZMİR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER MENDERES-ÖZDERE-İZMİR A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER KAHRAMANMARAŞ A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KAHRAMANMARAŞ A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER SARIKAMIŞ-KARS A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ SARIKAMIŞ-KARS A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER CİDE-KASTAMONU A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER CİDE-KASTAMONU A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER İNEBOLU-KASTAMONU A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER İNEBOLU-KASTAMONU A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER KAYSERİ A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KIRIKKALE A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KIRIKKALE A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMEN KIRKLARELİ A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KIRKLARELİ A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER KİLİS A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER KİLİS A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER KARATAY-KONYA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER MALATYA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER MARDİN A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER MARDİN A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER İÇEL-MERSİN A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER SİLİFKE-MERSİN A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER SİLİFKE-MERSİN A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER MUĞLA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER BODRUM-TURGUTREİS-MUĞLA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER DATÇA-MUĞLA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER xx

21 T. NO TABLO ADI SAYFA 95 DATÇA-MUĞLA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER FETHİYE-MUĞLA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER MARMARİS-MUĞLA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ORTACA-MUĞLA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER NEVŞEHİR A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER PERŞEMBE-ORDU A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER RİZE A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ADAPAZARI-SAKARYA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER SAMSUN A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER SAMSUN A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ İDARECİ VE ÖĞRETMENLER GERZE-SİNOP A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ŞANLIURFA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER ŞANLIURFA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER TEKİRDAĞ A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER TOKAT A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER TRABZON A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER UŞAK A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER YALOVA A.O.T.M.L. DE KADROLU İDARECİ VE ÖĞRETMENLER YALOVA A.O.T.M.L. DE GÖREVLENDİRMELİ ÖĞRETMENLER ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN CİNSİYETLERİ ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN YAŞ GURUPLARI ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN GÖREVLERİ ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN MESLEKİ KIDEMLERİ ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN A.O.T.M.L. DEKİ GÖREV SÜRELERİ ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN ÖZEL SEKTÖRDE MESLEKİ DENEYİMLERİ ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN ÖZEL SEKTÖR TECRÜBE SÜRELERİ ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN YURT DIŞI TECRÜBELERİ A.O.T.M.L. Sİ MÜDÜR VE VEKİLLERİNİN BRANŞLARI MÜDÜR BAŞ YARDIMCILARININ BRANŞLARI TEKNİK MÜDÜR YARDIMCILARININ BRANŞLARI KOORDİNATÖR MÜDÜR YARDIMCILARININ BRANŞLARI MÜDÜR YARDIMCILARININ BRANŞLARI ATÖLYE ŞEFLERİNİN BRANŞLARI BÖLÜM ŞEFLERİNİN BRANŞLARI. 140 xxi

22 T. NO TABLO ADI SAYFA 129 KADROLU ÖĞRETMENLERİN BRANŞLARI A.O.T.M.L. LERDE GÖREVLENDİRMELİ MÜDÜR, MÜDÜR YARDIMCISI VE ÖĞRETMENLERİN BRANŞLARI SON BEŞ YIL İÇİNDE ÖĞRETMENLERİN GİRDİKLERİ DERS ÇEŞİDİ DAĞILIMI EĞİTİM VERİLEN BİNANIN A.O.T.M.L. OLARAK YAPILIP-YAPILMADIĞI OKUL BİNASININ AMACA UYGUN YAPILMASI OKUL A.O.T.M.L. Sİ OLARAK YAPILIP-YAPILMADIĞI OKULUN BİNASI OLARAK FAYDALANILAN YER HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER OKUL BİNALARININ BULUNDUĞU ARSANIN YETERLİĞİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER OKUL BİNASI İLE UYGULAMA OTELİNİN KONUMLARI A.O.T.M.L. YE AİT OLMAYAN BİNALARIN EĞİTİME UYGUNLUĞU ÖĞRENCİ SAYISINA GÖRE PANSİYONUN YETERLİĞİ PANSİYONLAR İÇİN AYRILAN ÖDENEĞİN YETERLİĞİ A.O.T.M.L. Sİ İÇİN ÖĞRENCİ PANSİYONUNUN GEREKLİ OLUP-OLMADIĞI (PANSİYONU OLAN OKULLAR) ÖĞRENCİLERİN A.O.T.M.L. SİNİN BULUNDUĞU MERKEZDEN GELİP GELMEDİKLERİ ÖĞRENCİ PANSİYONUNUN GEREKLİLİĞİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER A.O.T.M.L. Sİ BÜNYESİNDE UYGULAMA OTELİ AÇILMASININ GEREKLİLİĞİ A.O.T.M.L. SİNİN BULUNDUĞU MERKEZDE ÖĞRETMEN EVİNİN BULUNUP- BULUNMADIĞI ÖĞRETMEN EVİ MÜDÜRLERİNİN BRANŞLARI ÖĞRETMEN EVİ MÜDÜR YARDIMCILARININ BRANŞLARI ÖĞRETMENLERİN SAYISAL YETERLİLİĞİ HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ USTA ÖĞRETİCİ KADROSUNUN BULUNMASI HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ İLKÖĞRETİMDEN GELEN ÖĞRENCİLERİN BİLGİ YÖNÜNDEN YETERLİKLERİ İLKÖĞRETİMDEN GELEN ÖĞRENCİLERİ HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN DEĞERLENDİRMELERİ ÖĞRENCİLERİN TURİZM SEKTÖRÜNDE ÇALIŞMA İSTEKLERİ YÖRE HALKININ TURİZME BAKIŞI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER A.O.T.M.L. Sİ BULUNAN BÖLGELERDE TESİS SAYISININ YETERLİĞİ ÖĞRENCİLERİN OKULUN BULUNDUĞU MERKEZDE STAJ GÖRMESİNİN UYGUNLUĞU STAJ ÇALIŞMA SAATLERİNİN UYGUNLUĞU ÖĞRENCİLERİN OKULUN BULUNDUĞU MERKEZDE STAJ GÖRMESİNİ UYGUN BULMAYANLARIN NEDENLERİ 153 xxii

23 T. NO TABLO ADI SAYFA 158 YENİ UYGULANMAYA BAŞLANAN MÜFREDAT HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİN DAĞILIMI (ÖĞRETMEN) İLK ATAMASI İLE GELEN ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİKLERİ HAKKINDA YÖNETİCİ GÖRÜŞLERİ ÖĞRETMENLERİN İLK ATAMA ŞEKLİ HAKKINDA YÖNETİCİ GÖRÜŞLERİ MEZUNLARIN ALANLARINDA ÇALIŞMA DURUMLARI HAKKINDA YÖNETİCİ GÖRÜŞLERİ BÜTÜN ÜNİTELERİ TAMAMLANMAYAN OKULUN EĞİTİME AÇILMASI STAJ DÖNÜŞLERİNDE ÖĞRENCİLERDE KAYBOLAN VE KAZANILAN DEĞERLERİ HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ KOORDİNATÖR ÖĞRETMENLERİN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ KOORDİNATÖR ÖĞRETMENLERİN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR HAKKINDA KOORDİNATÖR ÖĞRETMENLERİN GÖRÜŞLERİ YERLEŞİM MERKEZİ DIŞINDA Kİ KOORDİNATÖRLÜK GÖREVLERİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ KOORDİNATÖRLÜK HİZMETLERİNDE ÖDENEN HARCIRAH VE YOLLUKLARIN YETERLİĞİ HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ STAJYER ÖĞRENCİLERİN ALMIŞ OLDUKLARI ÜCRETLERİN YETERLİLİĞİ KONUSUNDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ A.O.T.M.L. Sİ AÇILACAK YERİN NÜFUSU A.O.T.M.L. NİN AÇILACAĞI VE YAKIN ÇEVREDE OLMASI GEREKLİ BEŞ YILDIZLI İŞLETME SAYISI A.O.T.M.L. NİN AÇILACAĞI VE YAKIN ÇEVREDE OLMASI GEREKLİ DÖRT YILDIZLI İŞLETME SAYISI A.O.T.M.L. NİN AÇILACAĞI VE YAKIN ÇEVREDE OLMASI GEREKLİ ÜÇ YILDIZLI İŞLETME SAYISI A.O.T.M.L. Sİ AÇILACAĞI YERDE OLMASI GEREKLİ BELEDİYE BELGELİ İŞLETME SAYISI A.O.T.M.L. NİN AÇILACAĞI YERE VE YAKIN ÇEVRESİNE GELEN YABANCI TURİST SAYISI A.O.T.M.L. NİN AÇILACAĞI YERE VE YAKIN ÇEVRESİNE GELEN YERLİ TURİST SAYISI A.O.T.M.L. NİN AÇILACAĞI YERDE TURİSTİK DEĞERLERE YAKINLIĞI (YÖNETİCİ) A.O.T.M.L. NİN TURİSTİK DEĞERLERE YAKINLIĞI (ÖĞRETMENLER) YÖRE HALKININ TURİZME BAKIŞI YER İLE İLGİLİ DİĞER KRİTERLER HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİN DAĞILIMLARI xxiii

24 T. NO TABLO ADI SAYFA 180 A.O.T.M.L. NİN ULAŞIM KOLAYLIĞININ ÖNEMİ A.O.T.M.L. NİN YERLEŞİM MERKEZİNE UZAKLIĞININ ÖNEMİ A.O.T.M.L. Sİ YAPILIRKEN DÜŞÜNÜLMESİ GEREKLİ ÜNİTELER A.O.T.M.L. Sİ YAPILIRKEN DÜŞÜNÜLMESİ GEREKLİ ÜNİTELER HAKKINDA OKUL YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ A.O.T.M.L. DE EĞİTİM ÖĞRETİM AMAÇLI TAMAMLANMASI GEREKLİ ÜNİTELER A.O.T.M.L. NİN EĞİTİM ÖĞRETİME BAŞLAMASI İÇİN TAMAMLANMASI GEREKLİ ÜNİTELER OKULUN YERLEŞİM MODELİ A.O.T.M.L. NİN ATÖLYE GENİŞLİĞİ A.O.T.M.L. NİN ÖĞRENCİ BAŞINA DÜŞEN ATÖLYE GENİŞLİĞİ A.O.T.M.L. NİN YAPILACAĞI ARSA BÜYÜKLÜĞÜ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER A.O.T.M.L. NİN ARSASININ ALANI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER A.O.T.M.L. NİN BİNA İLE İLGİLİ DİĞER KRİTERLERİ A.O.T.M.L. DE ÖĞRENCİ SAYISI A.O.T.M.L. DE İDEAL SINIF MEVCUDU (ÖĞRETMEN) A.O.T.M.L. DE İDEAL SINIF MEVCUDU (İDARECİ) A.O.T.M.L. NİN ATÖLYE ÖĞRENCİ SAYISI A.O.T.M.L. DEKİ LABORATUARLARDA ÖĞRENCİ BAŞINA DÜŞEN İDEAL ALAN ATÖLYE VE UYGULAMALI DERSLERDEKİ İDEAL ÖĞRENCİ SAYISI (ÖĞRETMEN) A.O.T.M.L. DE DİĞER BÖLÜMLERDE OLMASI GEREKEN ÖĞRENCİ SAYISI USTA ÖĞRETİCİ ÇALIŞTIRILMASI GEREĞİ ÖĞRENCİLERİN STAJLARINI BULUNDUĞU MERKEZDE YAPMASI A.O.T.M.L. DE İKİLİ ÖĞRETİM A.O.T.M.L. DE EĞİTİM - ÖĞRETİM İLE İLGİLİ DİĞER KRİTERLER İŞLETMELERE STAJA GELEN ÖĞRENCİLERLE KARŞILAŞILAN SORUNLAR (İŞLETME YÖNETİCİLERİ) YENİ UYGULAMAYA BAŞLANAN MÜFREDAT HAKKINDAKİ GÖRÜŞLER (YENİ MÜFREDATA GÖRE DERSE GİREN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ) BAĞLI BULUNAN GENEL MÜDÜRLÜKTEN BEKLENTİLER VE ELEŞTİRİLER DÖSE İŞLETMESİNDE SÖZLEŞMELİ PERSONEL ÇALIŞTIRILMAMASI MALİYE BAKANLIĞI VE İŞLETMELER DAİRESİ BAŞKANLIĞINDAN HARCAMALAR İÇİN DÖSE İŞLETMESİNE İZİN ALMAKTA YAŞANAN SIKINTILAR DÖSE İŞLETMESİ ÇALIŞMALARINDA 3 SAATLİK FAZLA MESAİ UYGULAMASI. 199 xxiv

25 T. NO TABLO ADI SAYFA 209 DÖSE İŞLETMESİ ÇALIŞMASINDA BÜTÜN OKUL YÖNETİCİLERİNİN FAZLA MESAİDE BULUNMASI DÖSE YASASININ A.O.T.M.L. NE UYGUN OLMAYAN, ÇALIŞMALARI AKSATAN VE YENİDEN DÜZENLEME YAPILMASI GEREKEN KISIMLAR UYGULAMA OTELİ VE FAALİYETTE BULUNAN DİĞER ÜNİTELERE GÖRE SINIFLANDIRILMASI VE FİYATLANDIRILMASI UYGULAMA OTELİ VE FAALİYETTE BULUNULAN DİĞER ÜNİTELERİN HİZMET FİYATLANDIRMASININ YAPILACAĞI BİRİM ÖDENEK YETERSİZLİĞİNDEN KARŞILANAMAYAN GİDERLERİN ÇÖZÜMÜ DÖSE UYGULAMALARI İLE İLGİLİ GÖRÜŞ VE ÖNERİLER (MESLEK DERSİ ÖĞRETMENLERİ) xxv

26 BÖLÜM I GİRİŞ Eğitim kendisini etkileyen faktörlerle beraber yenilenmek, değişim gösterip günün teknolojik ve anlayış farklılıklarına ayak uydurmak ihtiyacı hisseder. Bu değişim sürecinin en önemli göstergeleri ve yol göstericileri ise araştırma ve planlamadır. Bütün sektörlerde araştırma ve planlama yapılmadan yatırım ve üretim yapılırsa, atıl kapasiteli tesisler veya ihtiyaç fazlası malzemeler üretilmiş olur. Eğitilmiş insan gücü üretimi fazlası stok yapılamayacağına göre ekonomiye bir yük olarak yetişir ve istihdam fazlalığı oluşturur. Her sektörde olduğu gibi turizm sektöründe de tesis yatırımlarında ve ara kademe insan gücü eğitiminde araştırma ve planlama yatırımdan önce gelmektedir. Turizm sektöründe ülkemiz her geçen gün kendisinden daha fazla söz ettirmektedir. Bu söz ettirme, ülkemizi kendisine rakip gören ve turizm sektöründen bize göre çok fazla gelir elde eden ülkelerde olmakla birlikte cari açığımızın büyük bölümünün bu sektör gelirlerinden kapatılmaya çalışılması turizmin önemini daha da ön plana çıkarmaktadır Problem Turizm sektörünün içinde bulunduğumuz Avrupa çanağında 1980 yılı sonrası teşvik yatırımları ile büyük ilerleme gösterdiği ve bulunduğu coğrafyada tesis bazında ilk sıralarda yer aldığı yapılan çeşitli araştırmalardan anlaşılmaktadır. Turizm sektöründe böylesine gelişmelerin olduğu ülkemizde eğitim veren kurumlarında kendisini sektörün beklentileri doğrultusunda yenileyerek üretim malzemesi olan öğrencilerini sektöre sunmak mecburiyetindedir. Bakanlığımızın üretim malzemesi olan öğrencileri sektörün kabullenememe sebepleri olarak öncelikle şunlar akla gelmektedir. 1. Üretim sektörün istediği normlarda değildir, 2. Sektör ucuz işgücü temin etme yoluna gitmektedir. Sektörün beklentisi olan iyi yetişmiş elemanları ilgili eğitim kurumları yetiştiremez ise, sektör ister istemez açığını başka kaynaklardan karşılama yoluna gidecektir. Ucuz işgücü temini düşüncesi ile sektör açığını niteliksiz eleman istihdam ederek gideriyorsa o zaman da her türlü esnaftan işyeri açmak için kalfalık ve ustalık belgesi sorulan yasanın neden bu sektör için sorulmadığı anlam taşımaktadır. Mesleki Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından 1999 yılında Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğünün isteği üzerine Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin eğitimlerinin yeterliliklerini ölçmek amacıyla Turizm Sektörünün Ara Kademe İnsan Gücü İhtiyacı ve Turizm Eğitimi Araştırması nı yapmıştır. Aynı Genel Müdürlüğün isteği üzerine; 1. Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin açıldıkları yerlerin uygunluğunun belirlenmesi, 1

27 2. Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin açılacakları yerler ile ilgili kriterlerin (turizm potansiyeli, sektörün durumu, öğrencilerin beceri eğitimi imkanları vb.) ve bina-tesis özelliklerinin tespit edilmesi, 3. Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinde verilen eğitimin sektörün taleplerine uygunluk düzeyinin belirlenmesi, Hususları göz önünde bulundurularak mevcut okulların durumlarının iyileştirilmesi ve Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin açılma kararlarına alt yapı oluşturulması konularının araştırılması Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığından talep edilmiştir. Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin Yapısal Olarak Genel Durumu Türkiye nin turizm potansiyelini gören zamanın yöneticileri eğitim-öğretim yılında eğitimli personel yetiştirilmesi kararını vererek alanla ilgili okullaşmayı başlatmıştır. Okulların çoğalarak eğitim ihtiyacının karşılanması amacı yanında, turizm işletmecileri de eğitimli ara kademe eleman ihtiyaçlarının karşılanması için Milli Eğitim Bakanlığının ilgili birimlerinden talepte bulunmaya başlamıştır. Bu alanda okullaşma hızlı bir seyir göstermiş ve 2004 yılına gelindiğinde A.O.T.M.L. sayısı 79 a ulaşmıştır. Bu okullarda eğitim alan kızerkek toplam öğrenci sayısının olduğu, bunların 35 tanesinde uygulama otelinin bulunduğu ve toplam yatak kapasitesinin ise 2676 olduğu bilinmektedir yılında TC. Sayıştay Denetçilerinin yapmış oldukları denetim raporunda ise 32 okuldan 25 tanesinin döner sermaye işletmesinin bulunduğu, bunlardan 18 tanesinin denetlendiği ve denetleme raporlarında ise bir kısım bulgulara ulaşıldığı görülmektedir. Okullaşmada sayının 79 a ulaşmasında kemiyet ve/veya keyfiyet uygulamalarının olma ihtimalinin söz konusu olabileceği denetleme raporu ile gözler önüne serilmiştir. Açılan bu okulların öğretmen, alt yapı, donanım bina yeterliliği, coğrafi konumlarının dikkate alınmadığı tespit edilmiştir. Bu okullarda en az iki bölüm olduğu ve toplam beş dalda ara kademe eleman yetiştirildiği bilinmektedir. Bu Bölümler; 1. Servis, 2. Resepsiyon, 3. Mutfak, 4. Kat Hizmetleri, 5. Seyahat Acenteciliği bölümleri olarak eğitim-öğretim verilmektedir. Okullaşma ve verilen eğitimin yanında, sektörde de büyük eksiklikler ve anlayış farklılıkları olduğu yapılan araştırmalarda görülmektedir. Hem EARGED olarak yapılan araştırmada, hem de diğer kurum veya kişilerin yaptığı araştırmada çok çarpıcı rakamlar ortaya çıkmaktadır. Sektöre yönelik yapılan araştırmalardan, bölümlere göre 1989 ve 1993 yıllarında yapılan iki araştırma (Turizm Bakanlığı ve Uluslar arası Çalışma Örgütü) neticesinde konaklama işletmelerinde çalışan personelin yüzde 89 u, restoran işletmelerinde çalışan personelin yüzde 95 i ve seyahat acentelerinde çalışan personelin yüzde 75 inin turizm 2

28 eğitimi almadığı açıklanmıştır. Yapılan başka bir araştırmaya göre, (Hacıoğlu, 1985) üniversite düzeyinde turizm eğitimi almış kişilerin sadece yüzde 6 sının turizm sektöründe çalıştığı tespit edilmiştir. Yine bu araştırmacının (Hacıoğlu, 1991) 1990 yılı için tahmininde yüzde 20 sinin sektörde çalıştığı iddia edilmektedir. Turizm sektöründeki nitelikli ve ara kademe personel yetersizliğine, turizm eğitimindeki diğer sebepler de neden olabilir. Bu sebepler şöyle sıralanabilir; 1. Turizm eğitimi politikası ve planlamasındaki yetersizlik, 2. Turizm sektörü ile turizm eğitimi veren kurumlar arasında işbirliği yetersizliği, 3. Turizm sektörüne yönelik insan gücü planlamasına önem verilmemesi, 4. Turizm eğitimiyle ilgili kurumlar arasında entegrasyon ve koordinasyon eksikliği, 5. Eğitimcilerin nitelik ve nicelik açısından yetersizliği, 6. Araştırma yapılmadan alt yapı eksikliğine rağmen okulların çeşitli sebeplerden dolayı açılması, 7. Turizm eğitimi veren kurumlardaki tesis, eğitim araç ve gereçlerinin yetersizliği, 8. Eğitilmiş personelin yasal himaye altına alınmaması, (METARGEM, 2000) Türkiye nin turizm potansiyeli bakımından her türlü imkan ve şartlara uygun olduğu, sadece iklim yönünden olmayıp turizm çeşitlendirmesi yönünden de bir çok alternatiflere sahip olduğu yetkililer tarafından defalarca izah edilmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre ülkemiz turistik belgeli tesis sayısı bakımından oldukça ileri sayıya ulaştığı, belediye belgeli tesis bakımından da yeterli sayıya ulaştığı tahmin edilmektedir. Bunlardan turistik belgeli tesislerin yatak kapasitelerinin tamamının değişik turizm çeşitlendirmeleri ile doldurulmaları gerekmektedir. Yani yıllık doluluk oranları mevsime göre değil yılın tamamına yayılmalıdır. Sıra Okullarımızın bölgelere göre dağılımı ise şöyledir; 1 Bilecik-Merkez 2 Bilecik-Bozüyük 3 Bursa-Osmangazi 4 Çanakkale-Merkez 5 Edirne-Merkez 6 İstanbul-Beşiktaş 4 İstanbul-K.Çekmece 8 İstanbul-Zeytinburnu 9 Kırklareli-Merkez 10 Sakarya-Adapazarı 11 Tekirdağ-Merkez 12 Yalova-Merkez Marmara Bölgesinde (Okulun Bulunduğu Merkez) TOPLAM (12 adet okul bulunmaktadır.) 12 3

29 Sıra 1 Aydın-Didim 2 Aydın-Kuşadası 3 Aydın-Söke 4 Balıkesir-Ayvalık 5 Balıkesir-Edremit 6 Balıkesir-Gönen 7 Denizli-Akköy 8 İzmir-Konak 9 İzmir-Çeşme 10 İzmir-Foça 11 İzmir-Menderes 12 Muğla-Merkez 13 Muğla-Bodrum 14 Muğla-Datça 15 Muğla-Fethiye 16 Muğla-Marmaris 17 Muğla-Ortaca 18 Uşak-Merkez Ege Bölgesinde (Okulun Bulunduğu Merkez) TOPLAM (18 adet okul bulunmaktadır.) 18 Akdeniz Bölgesinde Sıra (Okulun Bulunduğu Merkez) 1 Adana-Ceyhan 2 Adana-Seyhan 3 Antalya-Merkez 4 Antalya-Alanya 5 Antalya-Gazipaşa 6 Antalya-Kaş 4 Antalya-Manavgat 8 Antalya-Serik 9 Hatay-Antakya 10 Isparta-Eğirdir 11 Isparta-Yalvaç 12 Mersin-İçel 13 Mersin-Silifke TOPLAM (13 adet okul bulunmaktadır.) 13 4

30 Sıra 1 Bartın-Amasra 2 Bolu-Merkez 3 Bolu-Mengen 4 Çorum-Merkez 5 Düzce-Akçakoca 6 Giresun-Merkez 4 Kastamonu-Cide 8 Kastamonu-İnebolu 9 Ordu-Perşembe 10 Rize-Merkez 11 Samsun-Merkez 12 Sinop-Gerze 13 Tokat-Merkez 14 Trabzon-Akçaabat Karadeniz Bölgesinde (Okulun Bulunduğu Merkez) TOPLAM (14 adet okul bulunmaktadır.) 14 İç Anadolu Bölgesinde Sıra (Okulun Bulunduğu Merkez) 1 Afyonkarahisar-Merkez 2 Afyonkarahisar-Sandıklı 3 Aksaray-Merkez 4 Ankara-Çankaya 5 Ankara-Y.Mahalle 6 Ankara-Kızılcahamam 4 Çankırı-Ilgaz 8 Eskişehir-Merkez 9 Kayseri-Melikgazi 10 Kırıkkale-Merkez 11 Konya-Karatay 12 Nevşehir-Merkez TOPLAM (12 adet okul bulunmaktadır.) 12 5

31 Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Sıra (Okulun Bulunduğu Merkez) 1 Diyarbakır-Merkez 2 Erzincan-Merkez 3 Erzurum-Merkez 4 Gaziantep-Şahinbey 5 K.Maraş-Merkez 6 Kars-Sarıkamış 4 Kilis-Merkez 8 Malatya-Merkez 9 Mardin-Merkez 10 Ş.Urfa-Merkez TOPLAM (10 adet okul bulunmaktadır.) 10 GENEL TOPLAM Akdeniz Bölgesi - Adana-Seyhan - Antalya-Merkez - Antalya-Alanya - Isparta-Eğirdir TOPLAM 56 Yatak Kapasitesi 200 Yatak Kapasitesi 120 Yatak Kapasitesi 48 Yatak Kapasitesi 424 Yatak Kapasitesi 2. Marmara Bölgesi - Bursa-Osmangazi - İstanbul-Beşiktaş - İstanbul-Zeytinburnu - Tekirdağ-Merkez - Yalova-Merkez TOPLAM 3. Ege Bölgesi - Aydın-Kuşadası - İzmir-Çeşme - İzmir-Konak - İzmir-Menderes - Muğla-Merkez - Muğla-Bodrum - Muğla-Fethiye - Muğla-Marmaris - Denizli-Akköy TOPLAM 86 Yatak Kapasitesi 72 Yatak Kapasitesi 120 Yatak Kapasitesi 72 Yatak Kapasitesi 130 Yatak Kapasitesi 480 Yatak Kapasitesi 200 Yatak Kapasitesi 70 Yatak Kapasitesi 11 Yatak Kapasitesi 90 Yatak Kapasitesi 40 Yatak Kapasitesi 160 Yatak Kapasitesi 105 Yatak Kapasitesi 64 Yatak Kapasitesi 72 Yatak Kapasitesi 812 Yatak Kapasitesi 6

32 4. Karadeniz Bölgesi - Bolu-Merkez - Bolu-Mengen - Kastamonu-Cide - Kastamonu-İnebolu - Ordu-Perşembe - Samsun - Trabzon-Akçaabat - Bartın-Amara TOPLAM 70 Yatak Kapasitesi 25 Yatak Kapasitesi 30 Yatak Kapasitesi 36 Yatak Kapasitesi 50 Yatak Kapasitesi 14 Yatak Kapasitesi 104 Yatak Kapasitesi 80 Yatak Kapasitesi 409 Yatak Kapasitesi 5. İç Anadolu Bölgesi - Afyon-Merkez - Aksaray-Merkez - Ankara-Y.Mahalle - Ankara-Çankaya - Kayseri-Melikgazi - Nevşehir-Merkez - Tokat-Merkez TOPLAM 32 Yatak Kapasitesi 50 Yatak Kapasitesi 112 Yatak Kapasitesi 60 Yatak Kapasitesi 66 Yatak Kapasitesi 72 Yatak Kapasitesi 27 Yatak Kapasitesi 419 Yatak Kapasitesi 6. Doğu ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi - Diyarbakır-Merkez - Erzurum TOPLAM 72 Yatak Kapasitesi 60 Yatak Kapasitesi 132 Yatak Kapasitesi GENEL TOPLAM İSE 2676 Yatak Kapasitesi olarak faaliyet göstermektedir. Araştırmanın başladığı tarihte Mersin-Merkezde bulunan 200 yatak kapasiteli uygulama oteli öğretmen evi olarak kullanılmak üzere ilgili birime devredilmiştir. Bu araştırmanın problemi Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin mevcut durumlarının, açıldığı yerlerin verilen eğitime uygunluğunun ve açılmalarına zemin oluşturacak kriterlerin belirlenmesidir Araştırmanın Amacı Bu araştırma; Türkiye de eğitim-öğretim faaliyetini sürdürmekte olan ve turizm sektörüne ara kademe eleman yetiştiren, Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin kuruldukları yerlerin uygunluğunu belirlemek, açıldıkları yerler ile ilgili kriterleri (Turizm 7

33 potansiyeli, sektörün durumu, öğrencilerin beceri eğitimi imkanları vb.) ve bina-tesis özelliklerini belirlemek, bundan sonra açılacak olan ilgili okulların yerlerinin hangi kriterler doğrultusunda belirleneceği hususlarında rehberlik etmeyi amaçlamaktadır, Bu amaca ulaşmak için aşağıdaki sorulara cevap aranacaktır; 1. Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin mevcut fiziki durumu nedir? 2. Bu okulların açıldıkları yerlerdeki turizm işletmelerinin sayısı,iş ve personel durumları nasıldır? 3. Bu bölgelere okullar açılırken hangi kriterler göz önüne alınmıştır? 4. Bu okullardan mezun olanlara istihdam imkanı ne derecede sağlanmaktadır? 1.3. Araştırmanın Önemi Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğüne, Kız Teknik Öğretimi Genel Müdürlüğüne bağlı okullar ile, Kültür ve Turizm Bakanlığı ndan Milli Eğitim Bakanlığına devir edilen turizm otelcilik meslek kursları (TUREM), özel otelcilik ve turizm meslek liseleri, sektöre ara kademe eleman yetiştiren resmi ve özel kursların açılması ve marjinal fayda sağlanması açısından, sayılan bütün bu kurumların açılmasında rehberlik etmesi beklendiğinden bu araştırma önemlidir Araştırmanın Sınırlılıkları Araştırmanın sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak üzere aşağıda belirtilen sınırlamalar yapılmıştır. 1-Araştırma MEB. Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü bünyesinde 79 merkezde faaliyet gösteren Anadolu otelcilik ve turizm meslek lisesi ile sınırlıdır. 2-Araştırma kapsamındaki okulların bulunduğu yerlerdeki turizm işletmelerinin yöneticileri, okulların yönetici ve meslek dersleri öğretmenleri ile sınırlıdır Sayıtlılar Verilerin çözümlenmesi ve yorumlanmasına yönelik olarak aşağıdaki sayıtlılar yapılmıştır. 1. Araştırma kapsamına alınan Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinde görev yapan okul yöneticileri, okulların bulundukları merkezlerde faaliyet gösteren tesis yöneticileri ile ilgili örneklem evreni temsil etmektedir. 2. Bilgi toplama aracı olarak kullanılan bilgi formları ve anketlerin kapsamları, turizm işletme yöneticileri, okul yöneticileri, bu okullarda görev yapan meslek dersleri öğretmenleri ve üniversitede öğretim elemanlarından oluşan uzman bir ekip tarafından kontrol edilerek geliştirildiği için geçerlidir. 8

34 3. Bilgi formları ve anketler, seçilen örneklem gurubuna test edilerek gerekli düzeltmeler yapıldığı için geçerlidir. 4. Anketi cevaplandıran deneklerin tümü, anketleri cevaplandırmada samimi ve gönüllüdürler Terimlerin Tanımı BAKANLIK : Milli Eğitim Bakanlığı GENEL MÜDÜRLÜK : Milli Eğitim Bakanlığı Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü 1.7. Kısaltmalar EARGED : Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı A.O.T.M.L. : Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Lisesi DÖSE TUREM MEB AB T.M.L. K.M.L. E.M.L. : Döner Sermaye İşletmesi : Turizm Eğitim Merkezleri : Milli Eğitim Bakanlığı : Avrupa Birliği : Ticaret Meslek Lisesi : Kız Meslek Lisesi : Endüstri Meslek Lisesi 9

35 10

36 BÖLÜM II ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ Araştırmanın amacına yönelik bu bölümde; araştırmanın modeli, evren ve örneklemi, veri toplama teknikleri ve çözümleme yöntemleri açıklanmaktadır Araştırmanın Modeli Araştırma için, Türkiye de Milli Eğitim Bakanlığı Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü ne bağlı Anadolu otelcilik ve turizm meslek liseleri ve bu okulların bulunduğu merkezlerdeki turizm işletmesi taranmıştır. Bu yönüyle araştırma, belgesel tarama türünden bir çalışmadır. Diğer taraftan, bu okulların mevcut durumları, öğrencilerin staj uygulamalarındaki problemleri ve döner sermaye işletmelerinde aksayan yönleri belirleme amacıyla öğretim yılında bu okullarda görev yapan yöneticiler, meslek dersleri öğretmenleri ve işletme yöneticilerinin görüşleri alınmıştır. Söz konusu gurupların görüşleri ve önerileri doğrultusunda araştırma rapor yazılmıştır. Bu yönüyle araştırma betimsel bir nitelik taşımaktadır Evren Anadolu otelcilik ve turizm meslek liselerinin mevcut durumlarının tespiti ve yeni açılacak okullara kriter belirlemek amacıyla araştırmanın evreni; Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü ne bağlı Anadolu otelcilik ve turizm meslek liseleri, Bu okullarda yöneticilik görevinde bulunanlar, Bu okulların meslek dersleri öğretmenleri, 3308 Sayılı Kanun çerçevesinde beceri öğretimi için anılan okullardan öğrenci kabul eden işletme yöneticileridir. Bu araştırmanın birinci evreni, eğitim-öğretim yılında Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü ne bağlı olarak faaliyet gösteren 79 adet Anadolu otelcilik ve turizm meslek lisesi müdür ve müdür yardımcılarıdır. Mevcut durumun tespiti amacıyla (TABLO 1, TABLO 2) ve anket formu (FORM A) istenmiştir. İkinci evrenini yine bu guruplardan okullarda görev yapan meslek dersleri öğretmenleri oluşturmaktadır. Staj uygulamalarındaki karşılaşılan sorunlar ve DÖSE yasası ile ilgili bilgiler (FORM B) de istenmiştir. Araştırmanın üçüncü evrenini işletme yöneticileri oluşturmaktadır. Okullarda verilen turizm eğitiminin sektör açısından değerlendirmesi amacıyla staj uygulamasındaki öğrencilerin problemlerini yansıtan bilgiler (FORM B) de istenmiştir. Evrenin tamamı Örneklem olarak alınmıştır. 11

37 2.3. Veri Kaynakları ve Verilerin İşlenmesi Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerinin mevcut durumlarını ve yeni açılacak okullara kriter belirlenmesi amacıyla; adı geçen okulların yönetici bilgi formları (TABLO 1, TABLO 2), literatür taraması ve AB. Ülkelerindeki örnekleri de incelenerek yeni niteliklerin belirlenmesine yardımcı olacak bilgi ve değerlendirmelere ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında 8 okul müdür, müdür yardımcıları, bu okullarda görev yapan meslek dersleri öğretmenleri ve okulların bulundukları merkezde faaliyet gösteren işletme yöneticilerine anketlerin test edilmesi amacıyla (FORM A, FORM B) pilot uygulama çalışması internet aracılığı ile uygulanmıştır. Uzmanlar tarafından test edilmiş ve gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Bilgi formları ve anketlerdeki bazı soruların cevaplandırılmasında ve değerlendirilmesinde basit istatistik yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma çalışma gurubu ile araştırma süresince internet ortamında bilgi alış-verişi gerçekleşmiş ve çalışmalara katılmışlardır. Örnekleme uygulanan anketler posta yolu ile yapılmış olup gelen bilgiler tablolaştırılmıştır. Anketlerde açık uçlu sorulara verilen cevaplar kaydedilerek tekrarlanan görüş ve değerlendirmelerin frekansları hesaplanmıştır. Tablo ve formlara ait bilgisayar çıktıları ayrı ayrı hazırlanmış ve araştırmanın amaçları doğrultusunda tablolaştırılıp yorumlanarak araştırma raporu hazırlanmıştır Kullanılan İstatistik Teknikleri Araştırma kapsamına alınan guruplara uygulanan bilgi formları ve anket formları sonucu elde edilen veriler, frekans ve yüzdeler şeklinde hesaplanarak tablolarda gösterilmiştir. 12