ORTADOĞU GÜNCESİ 1 TEMMUZ - 31 TEMMUZ Günce No: 79. Firuze Yağmur GÖKLER

Transkript

1 ORTADOĞU GÜNCESİ 1 TEMMUZ - 31 TEMMUZ 2015 Günce No: 79 Firuze Yağmur GÖKLER

2 Aylık Ortadoğu Güncesi Temmuz Temmuz 2015: - İran ile P5+1 ülkeleri arasında kapsamlı anlaşma metninin yazımı amacıyla yürütülen müzakerelerin 7 Temmuz'a kadar uzatıldığı - Yemen'in batısındaki Taiz kent merkezi hapishanesinin Şii Husiler tarafından ele geçirilmesinin ardından bin 200 mahkûm kaçtı. - PYD güçleri bölgede, Türkleri, Arapları ve kendi çizgilerine uygun olmayan Kürtleri de göçe zorladığı iddia edildi. -Sina Yarımadası'nın kuzeyinde askeri kontrol noktalarına bir dizi eş zamanlı saldırı düzenlendi. Bomba yüklü araçların da kullanıldığı saldırılarda en az 50 Mısır ordusu askerinin öldüğü belirtildi. - IŞİD'in doğu cephesinden saldırdığı Tel Abyad'ın kontrolünün yeniden tamamen YPG'ye geçtiği 02 Temmuz 2015: -Suudi Arabistanlı işadamı Prens El Velid bin Talal, 32 milyar dolarlık servetinin tamamını hayır kurumlarına bağışlama kararı aldı. Dünyanın en zenginleri listesinde 34 üncü sırada yer alan Prens Talal, Paranın kültürel anlayışı geliştirmek, kadınları güçlendirmek ve felaketten etkilenenlere yardım etmek için kullanılacağını kaydetti. 03 Temmuz 2015: -İsrail Mısır ın Sina yarımadasından topraklarına iki füzenin atıldığını ve roketlerin Eşkol yerleşim yerinin yakınlarında boş araziye düştüğünü duyurdu. Saldırıyı Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) terör örgütünün Mısır kolu üstlendi. 04 Temmuz 2015: -Tunus Cumhurbaşkanı El-Baci Kaid es-sibsi, devlet televizyonunda yayınlanan ulusa sesleniş konuşmasında, ülkede 30 günlük olağanüstü hal ilan ettiğini açıkladı. 05 Temmuz 2015: -IŞİD lideri Bağdadi, kendisine karşı ''darbe'' girişiminde bulunan 13 üst düzey ismi idam ettirdi. - Esad a bağlı askerlerin Zabadan kentine 16 varil bombası attığı - Terör örgütü IŞİD, bir süre önce ele geçirdikleri Suriye nin Palmira antik kentindeki amfi tiyatroda 25 Suriye askerinin idam edildiğini gösteren bir video yayınladı. - Irak'ın Erbil kentinde bir araya gelen azınlık topluluklarının temsilcileri, bazı partilerin azınlıklara uygulanan kotanın kaldırılması için Parlamento'ya yasa tasarısı sunma girişimlerine tepki gösterdi. 06 Temmuz 2015: -Halep çevresi ve Türkiye sınırına doğru olan bölgede bulunan ve aralarında Fatih Sultan Mehmet, Sultan Murat, Süleyman Şah ve İsmail Şah tugaylarının bulunduğu yaklaşık 7 Türkmen tugay tek çatı altında birleşme kararı aldı. - Tel Abyad'ı IŞİD'ten alan PYD, Türkmenleri tehcir ettiği bölgeye dışarıdan getirdiği Kürtleri yerleştirdi. - IŞİD militanlarının, Kerkük'ün güneyindeki Peşmerge mevzilerine gece baskın yaptığı, Peşmergeden ölü ve yaralılar olduğu - Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa, Türkmen bölgelerinde asker transferi ve destek konusunda kararlar aldıklarını belirtti. 07 Temmuz 2015:

3 -Filistin Bayındırlık ve İskan Bakanı Mufid el Hasayine, İsrail'in Gazze Şeridi'nde inşa edilecek 663 konut için gerekli malzemenin Gazze'ye girişine izin verdiğini açıkladı. - Irak'ın başkenti Bağdat'ın doğusundaki Ni'riya semtinde hava kuvvetlerine ait bir uçak, yanlışlıkla yere bomba düşürdü. Sivillerin olduğu bölgeye isabet eden bomba, 12 kişinin ölümüne sebep oldu. 08 Temmuz 2015: - Suriye'nin kuzeyindeki İdlib ilinde rejim ile Fetih Ordusu arasında esir takası yapıldığı - Afgan hükümeti yetkilileri ve Taliban temsilcileri arasında Muri kentinde yapılan ilk resmi barış görüşmelerinden sonuç çıkmadığı, görüşmelerin ertelendiği bildirildi - Terör örgütü IŞİD'in, Irak'ın petrol üretimine verdiği zararın aylık 102 milyon 187 bin dolar olduğu -IKBY Başkanı Barzani, Kerkük'teki askeri ve siyasi yetkilerle bir toplantı yaptı. Toplantıda IŞİD saldırılarına karşı şehrin nasıl korunacağı konusunun ele alındığı öğrenildi. 09 Temmuz 2015: - Gazze'deki Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-kassam Tugayları, gelişmiş özelliklere sahip yeni 2 füze ürettiğini duyurdu. -Libya'daki "Bingazi Devrimci Şura Konseyi" ile Tobruk hükümetine bağlı birlikler arasında Bingazi kentinin El-Leysi bölgesinde çikan çatışmalarda Tobruk hükümetine bağlı 20 askerin hayatını kaybettiği, 50 askerin yaralandığı 11 Temmuz 2015: - Terör örgütü IŞİD'in Enbar'a bağlı Felluce kentinde Iraklı güçlere karşı yoğun saldırıya geçtiği - Mısır'da İtalyan konsolusluğunu hedef alan bombalı saldırıda bir kişi öldü, en az 4 kişi de yaralandı. 12 Temmuz 2015: - Fas'ın Sahirat kentinde bir araya gelen Libyalı taraflar, Trablus merkezli Milli Genel Kongre hükümetini temsil eden heyetin yokluğunda BM'nin çözüm önerisini imzaladı."sahirat Anlaşması" adı verilen öneri, ulusal birlik hükümeti kurulmasını, Tobruk'taki Temsilciler Meclisinin yasama konseyi olarak kabul edilmesini, yüksek devlet, yüksek yerel yönetim, yeniden imar, anayasa hazırlama, savunma ve güvenlik konseylerinin kurulmasını öngörüyor. -Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve Başbakan Rami el Hamdallah'ın uzlaşı hükümetinde yapılacak değişiklikleri bayram sonrasında karara bağlayacağı ileri sürüldü. - İsrail Yasama İşleri Bakanlık Komisyonu'nun, İsrail'i "Yahudilerin ulusal devleti" olarak tanıyan kanun tasarısını onayladığı 13 Temmuz 2015: - Tunus'ta güvenlik güçlerinin ülkenin güneyindeki Kafsa vilayetinde düzenlediği operasyonda 5 teröristin öldürüldüğü ve Bardo Müzesi'ne yönelik saldırının arkasında olan Ukbe Bin Nafi Tugayı'nın çoğu militanlarının gözaltına alındığı - Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz Al Suud, İskan Bakanlığı, Kraliyet Divanı Başkanlığı ve Kuzey Sınırları Emirliğine yeni atamaları içeren 4 kraliyet kararnamesi çıkardı. - Terör örgütü IŞİD ile Esed güçleri arasındaki çatışmalarda, askeri danışmanlık yapan İranlı generalin öldüğü iddia edildi. - Mısır'da darbenin ardından ilk genel seçimin ekim ayında yapılacağı

4 14 Temmuz 2015: - Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) yeni Genel Sekreteri Saib Erekat'ın getirildiği belirtildi. - Irak'taki Bağımsız İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, terör örgütü IŞİD'in sivillerin Felluce'den çıkışını engellediğini açıkladı. - AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, İran Dışişleri Bakanı Zarif ile düzenlediği ortak basın toplantısında, nükleer müzakerelerde anlaşmaya vardıklarını açıkladı. - İran Cumhurbaşkanı Ruhani, nükleer müzakerelerde anlaşmaya varılmasıyla dünya ile ilişkilerde yeni bir sayfa açıldığını, silah ambargosu dahil tüm yaptırımların kalkacağını söyledi. 15 Temmuz 2015: - Katar resmi haber ajansı QNA'nın yayınladığı Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, İran ile BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (5+1) arasında dün varılan anlaşmayı "önemli bir adım" diye nitelendirilerek, Doha'nın, "bölgedeki barış ve istikrarın korunmasına her zaman istekli" olduğu kaydedildi. - İnsan Hakları İzleme Örgütü, iç savaşın devam ettiği Suriye'de YPG'nin çocuk askerleri örgütten çıkarmak konusunda verdiği sözü yerine getirmediğini ve bu konuda uluslararası yasaları ihlal ettiğini bildirdi. 16 Temmuz 2015: - Uluslararası Ceza Mahkemesi, Mavi Marmara saldırısıyla ilgili verilen soruşturmaya gerek olmadığı yönündeki kararının yeniden incelenmesini istedi. 17 Temmuz 2015: - ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, 3 Ağustos'ta Katar'ın başkenti Doha'ya giderek, Körfez ülkelerine İran ile sağlanan nükleer anlaşmaya dair bilgilendirmede bulunacağı ifade edildi. - PKK nın Suriye kolu Demokratik Birlik Partisi nin (PYD) Kobani ve Afrin "kantonlarını" birleştirmek için hedef seçtiği hat, Türkmenlerin en yoğun yaşadığı bölgeyi oluşturuyor. PYD, homojen bir Kürt bölgesi oluşturmak için, Türkmenleri göçe zorladığı 18 Temmuz 2015: - ABD Savunma Bakanı Ashton Carter ın, İran ile varılan nükleer anlaşmaya ilişkin endişeleri bulunan İsrail, Suudi Arabistan ve Ürdün'ü ziyaret edeceği - Mesut Barzani, Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ve Goran Hareketi'nin tartışma konusu yaptığı bölgesel başkanlık seçiminin halk tarafından yapılması gerektiğini belirtti. - Türkiye'ye sığınan Suriyeli Gitaf ve Türkmen doktor Mustafa, Tel Abyad'ın kontrolünü elinde bulunduran PYD'nin Türkmenlere ve Araplara karşı 'tehcir politikası' uyguladığını belirtti. - Suriye'de uzun süredir rejim güçlerinin hava saldırılarına maruz kalan Halep'te elektrik kesintisinin yanı sıra bazı mahallelere 15 gündür su verilmemesi bölge halkının daha da mağdur olmasına yol açtı. - Suudi Arabistan'da düzenlenen operasyonla terör örgütü IŞİD'e üye 431 militanın gözaltına alındığı 19 Temmuz 2015: - Sina Yarımadası'nda Mısır silahlı kuvvetlerini hedef alan saldırılarda 8 askerin hayatını kaybettiği, belirtildi. - Irak Türkmen Cephesi (ITC) Milletvekili Aydın Maruf, yaptığı açıklamada, "Cumhurbaşkanlığı, Başkanlık ve Başbakan yardımcılıkları

5 makamlarının Türkmenlere verilmesini istiyoruz" dedi. - Yemen'de Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi yanlısı Halk Direnişi güçlerinin, Marib ilinde Ensarullah Hareketi (Husiler) kontrolündeki 3 bölgeyi ele geçirdiği -Suriyeli yüksek rütbeli muhalif komutanlardan oluşan grup, Reyhanlı ilçesinde bir araya gelerek, Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) Yüksek Askeri Konseyini (YAK) oluşturduklarını iddia etti. 20 Temmuz 2015: - İtalya Dışişleri Bakanlığı, Libya'nın Akdeniz kıyısındaki doğalgaz ve petrol yerleşkesi Mellitah'da 4 vatandaşının kaçırıldığını duyurdu. - Fransız havacılık şirketi Dassault Aviation'dan yapılan açıklamada, Mısır'a ilk kez Rafale tipi 3 askeri uçağın teslimatının gerçekleştirildiği duyuruldu. - Filistin İslami Direniş Hareketi (Hamas), Batı Şeria'da Yahudi yerleşimcilere ve askerlere karşı düzenlenen operasyonların yurt dışındaki üyeleri tarafından planlandığı iddialarını yalanladı. - BM Güvenlik Konseyi, İran ile 5+1 ülkeleri (Rusya, ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Almanya) arasında Viyana'da varılan anlaşmayı (JCPOA) onaylayan ve İran'a yönelik BM yaptırımlarının kademeli olarak kaldırılmasını düzenleyen karar tasarısını oy birliği ile kabul etti. - Afganistan'da NATO'nun yanlışlıkla askeri kontrol noktasına düzenlediği hava saldırısında 8 Afgan asker hayatını kaybetti. -Suriye'de Türkmen birlikleri, Lazkiye kentinin kuzeyindeki Bayırbucak bölgesindeki stratejik öneme sahip Osman Tepesi'nin denetimini sağladığı - Şanlıurfa Suruç İlçesi'ndeki Amara Kültür Merkezi önünde intihar saldırısı meydana geldi. Saldırıda 32 kişi öldü, 29 kişi yaralandı. Patlama, basın açıklaması sırasında meydana geldi. 21 Temmuz 2015: - Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Genel Sekreteri Abdullatif bin Raşid ez-zeyani, Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA'da yer alan açıklamasında, İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in açıklamalarının, iyi komşuluk ve içişlerine karışmama ilkelerinin yanı sıra yüce dinimiz İslam değerlerine dayanan işbirliğine yardımcı olmadığına vurgu yaptı. - İran Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı Tümgeneral Muhammed Ali Caferi, İran ile 5+1 ülkeleri arasındaki nükleer müzakerelerde varılan anlaşmanın bazı kısımlarının ülkesinin kırmızı çizgileriyle çeliştiğini söyledi. - İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) yaptırımlarının geri getirilmeyeceğini söyledi. - Suriye ordusunun Halep'te muhaliflerin denetiminde bulunan Mağayir Mahallesi'ne düzenlediği füze saldırısında ilk belirlemelere göre 15 kişinin öldüğü -İran devlet televizyonunun haberine göre, 24 milletvekilinin nükleer anlaşmayı inceleme komisyonu kurulması talebi, mecliste 39 hayır oyuna karşılık 136 evet oyuyla kabul edildi. 22 Temmuz 2015: - Emniyet kaynaklarından alınan bilgiye göre, Bağdat'ın kuzeyindeki Et-Tarimiyye ilçesinde bir intihar eylemcisi, kullandığı bomba yüklü araçla askeri kontrol noktasını hedef aldı. Saldırıda çoğunluğu emniyet güçlerinden olmak üzere 3 kişi öldü, 8 kişi yaralandı. Başkentin farklı bölgelerinde infilak eden 5

6 bomba ise 6 kişinin hayatını kaybetmesine 24'ünün yaralanmasına neden oldu. - ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, Horasan Grubu lideri Muhsin Al-Fadli'nin ABD güçlerinin Suriye'de düzenlediği hava saldırısında öldürüldüğünü bildirdi. - ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in, Tahran yönetiminin 5+1 ülkeleri (Rusya, ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Almanya) ile varılan anlaşmaya rağmen ABD'nin bölgedeki politikalarına karşı çıkacağına dair açıklamasını "son derece rahatsız edici" olarak niteledi. - İsrail Dışişleri Direktörü Dore Gold, İsrail ile Türkiye'nin karşı karşıya kaldığı ortak tehditler olduğunu belirterek, söz konusu tehditlerin, iki ülkenin ilişkilerini geliştirme adına çaba sarf etmeye zorladığını ifade etti. - Aracında uyuşturucu bulunduğu gerekçesiyle tutuklanan ve bir yıl hapse mahkum edilen Mısır'ın darbeyle görevinden uzaklaştırılan Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin küçük oğlu Abdullah Mursi, ceza süresini tamamlamasının ardından tahliye edildi. -Afganistan'ın kuzey illerinden Faryab'ın Almar ilçesinde düzenlenen intihar saldırısında 19 kişi yaşamını yitirdi. 23 Temmuz 2015: - Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) yaşanan akaryakıt sıkıntısını aşmak amacıyla üç rafineri daha kurulacağı -PYD'nin silahlı kolu YPG'nin Rakka kentinin kuzeyindeki Ayn'ul İsa beldesinin çevresindeki 4 köyden 95 aileyi zorla göç ettirdiği belirtildi. 24 Temmuz 2015: - BM Temsilcisi Mistura, Suriye müzakerelerinin "ilk bulgularını" görüşmek için Şam'a bir ziyaret gerçekleştirdi. - Hamas, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas tarafından kurulacak tek taraflı hükümetin, uzlaşmaya karşı darbe niteliği taşıyacağını belirtti. - Hamas, Filistin Devlet Başkanı Abbas'ın "Hamas hareketinin İsrail ile müzakereler yürüttüğü" yönündeki iddialarını yalanladı. -Tunus'un Suriye'nin başkenti Şam'a başkonsolos atadığı, böylece iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin yeniden başladığı 25 Temmuz 2015: - İtalya ile Mısır, enerji alanında 8,5 milyar dolarlık anlaşma imzaladı. - Tunus Parlamentosu, terörle mücadele ve kara para aklamayı önleme kanununu onayladı. -Pakistan'da bir haftadır ülkenin farklı kesimlerinde etkili olan muson yağmurlarının yol açtığı seller nedeniyle 30 kişi hayatını kaybetti. 26 Temmuz 2015: - Irak'ta güvenlik güçlerinin, Enbar vilayetinin merkezi Ramadi'de uzun süredir terör örgütü IŞİD'in kontrolündeki Enbar Üniversitesi'nin denetimini ele geçirdiği - Mısır'ın Kuzey Sina ilinde polisleri taşıyan otobüse yönelik bombalı saldırıda 12 polisin yaralandığı -Kudüs'te İsrail polisi ve Yahudi yerleşimcilerin, zorla Mescid-i Aksa'ya girmesi üzerine çıkan ve ilerleyen saatlerde de devam eden olaylarda iki polisin hafif yaralandığı 27 Temmuz 2015: - Yemen'de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin ilan ettiği 5 günlük insani amaçlı ateşkesin başladığı

7 -BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Yemen'de insani yardım için çatışmalara ara verilmesinden memnuniyet duyduğunu bildirerek sürecin ihlal edilmemesini istedi. - Irak'ın Kerkük kentinin güneyinde IŞİD militanlarıyla Peşmerge güçleri arasında çatışma çıktığı 28 Temmuz 2015: - ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Suriye Özel Temsilciliği görevine Michael Ratney'i atadı. - İsrail'deki Arap milletvekillerinden Ahmed Tibi, meclis başkan yardımcılığına seçildi. - İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri, Türkiye'de meydana gelen terör saldırılarını kınayarak, "Bölgede yeniden barış ve huzurun sağlanması için Tahran ve Ankara'nın terörle mücadelede etkin işbirliği içinde olması gerekiyor" dedi. -Netanyahu, seçimlerden sonra ilk yurt dışı ziyaretini Kıbrıs Rum kesimine düzenledi. - Suruç saldırısı sonrası Türkiye IŞİD ve PKK ya operasyonlar gerçekleştirdi. Diyarbakır dan havalan F-16 lar Suriye nin kuzeyindeki IŞİD mevzilerinin yanı sıra Irak ın kuzeyindeki PKK kamplarına da hava saldırıları düzenledi. Türkiye genelinde eşzamanlı olarak IŞİD, PKK ve DHKP-C ye yönelik yapılan terör operasyonlarında da şüpheli yüzlerce kişi gözaltına alındı. 29 Temmuz 2015: - ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerine ait savaş uçaklarının İdlib'in kuzeyinde Nusra Cephesi'ne ait bazı yerlere saldırdığı - Libya'nın güneyinde bulunan ve Libya'nın devrik lideri Muammer Kaddafi'nin oğlu Seyfülislam Kaddafi'nin yakalandığı Sabha kentinde Kaddafi dönemi yetkilileri hakkında verilen idam kararları protesto edildi. - Mısır'ın Giza kentindeki Nijer Büyükelçiliği'ne kimliği belirsiz kişilerce düzenlenen silahlı saldırıda 1 askerin hayatını kaybettiği, 2 kişinin yaralandığı - Irak'ın çeşitli bölgelerinde terör örgütü IŞİD'e yönelik olarak yürütülen operasyonlarda 117 militanın öldürüldüğü - Taliban lideri Molla Ömer'in iki yıl önce öldüğü -İsrail Yüksek Mahkemesi, işgal altındaki Batı Şeria'nın Ramallah şehri yakınında, Beit El adlı Yahudi yerleşim yerindeki iki binanın "izinsiz inşa edildiği" gerekçesiyle yıkılmasına karar verdi. 30 Temmuz 2015: - ABD ve Türkiye tarafından ortaklaşa hazırlanan eğit-donat programına katılan Suriyeli muhalif savaşçılardan 18'i ve komutanları, Nusra Cephesi güçleri tarafından alıkonuldu. - Fransa Dışişleri Bakanı Fabius, "78 milyon nüfuslu İran, yaptırımlar sürecinde birçok şeyden mahrum kaldı ve birçok şeye ihtiyaç duydu. Fransa ekonomik ihtiyaçlara cevap verebilir" dedi. -Filistin uzlaşı hükümetinde yapılacak kabine revizyonunu ile 5 bakanın değişeceği 31 Temmuz 2015: - Yahudi yerleşimcilerin, Nablus'ta Filistinlilere ait evi ateşe vermesi sonucu 1 yaşındaki bebek öldü, anne ve babası yaralandı. - Afganistan Talibanı, Molla Ahtar Muhammed Mansur'un, Taliban'ın yönetim Şurası ve alimler tarafından örgütün yeni lideri olarak seçildiğini açıkladı. - Tunus Cumhurbaşkanı El-Baci Kaid es- Sibsi'nin yürürlükteki olağanüstü hal

8 uygulamasını 2 ay uzatma kararı aldığı - İsrail makamlarının, Doğu Kudüs'te 500 yeni konut inşasını öngören ve hükümet tarafından onaylanan plan çerçevesinde Doğu Kudüs'te 91 yeni konut için ihale kararı aldığı - NATO, Irak'ın savunma kapasitesini arttırmaya yönelik destek vereceğini açıkladı. - İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, Batı Şeria'da Filistinlilere ait bir evin Yahudi yerleşimciler tarafından ateşe verilmesi sonucu Ali Devabişe isimli bebeğin hayatını kaybetmesi ile ilgili olarak, "Yasal sistem katilleri bulup adaletin önüne çıkaracaktır" dedi. -Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanlığı, Kerkük-Yumurtalık petrol boru hattına saldıran terör örgütü PKK'yı "sert bir şekilde kınadığını" duyurdu.