MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES"

Ekin Onay
6 yıl önce
İzleme sayısı:

TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol:3 Sayı/Issue:3

org MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES Pilates, 1920 lerde Joseph Pilates

getirilmesi ile kor stabilizasyon sağlanır.

1 TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol:3 Sayı/Issue:3 Mart/March MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES Pilates, 1920 lerde Joseph Pilates tarafından ortaya konmuş, zihin ve vücudu birleştiren ve kinestetik farkındalığı geliştiren bir tekniktir. Pilates, hareketi ana merkez yani lumbopelvik bölge stabilitesinin sağlanmasını esas alır. İzolasyon Rutin Merkezde Odaklanma Bu prensiplerin doğru biçimde yerine getirilmesi ile kor stabilizasyon sağlanır. Konsantrasyon Kararlılık Nörolojik Rehabilitasyonda gövde stabilizasyonuna odaklı yaklaşım yeni değildir larda Bobath konsepti ile yaygınlaşan bu anlayış nörorehabitasyonun da temellerini oluşturmaktadır. Hareketlerde Akışkanlık Kontrol Solunum 1

TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Mart 2017 Klinik pilates son yirmi yılda popülerliği gittikçe artan bir egzersiz formudur. Bu yöntem, Joseph Pilates in 1.

İlk başta dansçılar için kullanılsa da sonrasında modifiye edilerek farklı hastalık çeşitlerinde rehabilitasyon amaçlı kullanılmaya başlanmıştır.

2 TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Mart 2017 Klinik pilates son yirmi yılda popülerliği gittikçe artan bir egzersiz formudur. Bu yöntem, Joseph Pilates in 1. Dünya Savaşı sırasında jimnastik, yoga ve tai chi den esinlenerek oluşturduğu egzersizlerden meydana gelir. İlk başta dansçılar için kullanılsa da sonrasında modifiye edilerek farklı hastalık çeşitlerinde rehabilitasyon amaçlı kullanılmaya başlanmıştır. Egzersizlerde temel hedef kor bölgesi kaslarının stabilitesini arttırmak, güçlendirmek, lumbar bölge kaslarının esnekliğini artırmak, bu sayede omurgaya binen yükü azaltmaktır. KLASİK PİLATES KLİNİK PİLATES Klinik Pilateste her egzersizde dikkat edilmesi gereken 5 nokta; Omurga yere bastırılır. (Düz bel) Nötral Omurga Lateral Ekspansiyon Merkezleme Büyük kaslara odaklanır ve büyük kaslara olan yükü arttırır. Derin kaslarda submaksimal kontraksiyon Boyun genelde fleksiyon pozisyonunda Boyun Derin Boyun Fleksörlerinin aktif olduğu pozisyonda Göğüs Kafesi yerleşimi Baş-boyun yerleşimi Eklem hareketinin sonunda balistik hareketler yapılır. Kazanılabilen maksimum NEH den ziyade kontrol edilebilen açıklık hedeflenir. Omuz Kuşağı yerleşimi 2

MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES KOR STABİLİTE NEDİR?

gövdenin pelvis üzerindeki pozisyonunu kontrol edebilme yeteneğidir.

nöral kontrolün kompleks sinerjisi ile stabilite sağlanır.

TRANSVERSUS ABDOMİNİS KASININ GİZEMİ Uzanma, adım alma ve diğer beklenmeyen perturbasyonlarda transversus abdominis

= FEED FORWARD MEKANİZMASI İntraabdominal basıncı arttırarak spinal stabilizasyon sağlanmasında yardımcıdır.

Yüksek oranda tonik aktivite ile maksimum istemli kontraksiyonun düşük şiddetinde uzun süreli kasılarak primer

3 MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES KOR STABİLİTE NEDİR? NÖRAL SİSTEM Derin abdominal kaslar ile çevreleyen gross kasların lumbar spinal stabilizasyonu sağlayabilme ve gövdenin pelvis üzerindeki pozisyonunu kontrol edebilme yeteneğidir. AKTİF ALT SİSTEM PASİF ALT SİSTEM Osseöz ve spinöz ligametler, gövde kaslarının koordinasyonu ve koaktivasyonu ile nöral kontrolün kompleks sinerjisi ile stabilite sağlanır. Yavaş, düşük şiddetli, uzun süreli TRA kontraksiyonu Maksimal istemli kontraksiyonun %30-40 ı kullanılmalı. TRANSVERSUS ABDOMİNİS KASININ GİZEMİ Uzanma, adım alma ve diğer beklenmeyen perturbasyonlarda transversus abdominis kası diğer kaslardan önce aktive olarak kor stabilizasyonun sağlanmasında anahtar rol oynar. = FEED FORWARD MEKANİZMASI İntraabdominal basıncı arttırarak spinal stabilizasyon sağlanmasında yardımcıdır. Torako-lumbal Fasya ile bağlantılı! Kontraksiyonu ile TLF gerginliğini arttırır ve stabilizatör kuvvet sağlar. Yüksek oranda tonik aktivite ile maksimum istemli kontraksiyonun düşük şiddetinde uzun süreli kasılarak primer postüral kas olarak görev yapar. Üst lifleri göğüs kafesi stabilizasyonuna, orta lifleri lumbal stabilizasyona yardımcıdır. Alt lifleri ise sakroiliak eklemi komprese eder. TRA; Multifidus, Diafragma ve Pelvik taban kasları ile koaktivasyon ve koordinasyon gösterir. İyi bir TRA aktivasyonu Multifidus kasının etkinliğini 4-5 kat arttırır! 3

4 TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Mart 2017 Pilates eğitimi sıklıkla kor stabilizasyonu eğitimi ile karıştırılmakta ve kavramlar birbirinin yerine kullanılabilmektedir. İki eğitimin birbirinden farkları ve ortak yanları; Transversus Abdominis Pilates gibi kor stabilizasyonunu esas alan egzersizler solunumu ve doğru hareket girdisini fasilite ederek, kor kaslarını kuvvetlendirir, pelvik kontrolü arttırır, postürü ve vücut farkındalığını geliştirir. Rektus Abdominis İnternal ve Eksternal Oblik Kaslar Kor Stabilite Pelvik Taban Kasları Multifidus Diyafram Yapılan çalışmalarda genel olarak yaşlı ya da sağlıklı bireyler üzerinde durulmuş, değerlendirmeler sıklıkla denge ve yürüme üzerinde odaklanmıştır. Çalışmaların sonuçlarına bakıldığında pilates eğitimi; Motor kontrolü, vücut farkındalığını ve postüral kontrolü geliştirir. Statik ve dinamik dengede gelişme sağlanır. Kas kuvveti ve enduransını artırır. Vücut kompozisonunu geliştirir. Esnekliği ve Eklem hareket açıklığını artırır. Solunumu geliştirir. Transversus Abdominis, Rektus Abdominis ve Oblik kaslarının kalınlığında artış sağlar. 4

MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES NEDEN KLİNİK

MS li bireylerde en sık görülen semptomlar denge

Hastaların yaklaşık %75 i yürüme problemi

bellek ve kognitif bozukluklarla korele olduğu

MS hastalarında kor stabilitenin azaldığı,

5 MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES NEDEN KLİNİK PİLATES? MS li bireylerde en sık görülen semptomlar denge ve mobilite problemleridir. Hastaların yaklaşık %75 i yürüme problemi yaşamakta bu da düşme riskinin artışına ve aktivite korkusuna sebep olmaktadır. Hastaların %50 sinin son 6 ayda düştüğü bilinmektedir. Artan denge bozukluğunun yeti yitimi düzeyi, bellek ve kognitif bozukluklarla korele olduğu çalışmalarda gösterilmiştir. Dengenin bir komponenti de, ekstremite hareketlerine ya da diğer perturbasyonlara karşı gövdenin kontrolünü sağlayan kor stabilizasyondur. MS hastalarında kor stabilitenin azaldığı, postürde görülen bozulmalar ile boyun ve omuz ağrısının arttığı çalışmalarda gösterilmiştir. Klinik pilates egzersizlerinde birinci amaç kor stabilizasyonuna katılan derin postür kaslarını geliştirmektir. Geliştirilen kor stabilizasyonu ile ekstremite fonksiyonları, mobilite ve denge için avantaj sağlanır, ağrı azaltılır. ODAKLANMA KONTROL GEVŞEME 5

TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Mart 2017 Pilates eğitimi ile hem gövde stabilizasyonunda hem de diğer solunum kasları ile birlikte

Bir seansta yaklaşık 200 kez aktif solunum paterni uyarılarak hastaların eğitim boyunca etkili solunum yapması amaçlanır.

Klinik pilates eğitiminde, egzersizler boyunca omurganın kontrolü sağlanır ve lateral solunum öğretilir.

6 TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Mart 2017 Pilates eğitimi ile hem gövde stabilizasyonunda hem de diğer solunum kasları ile birlikte solunumda görev alan abdominal duvar kaslarının gelişmesi sağlanır. Bir seansta yaklaşık 200 kez aktif solunum paterni uyarılarak hastaların eğitim boyunca etkili solunum yapması amaçlanır. Pilatesin solunum kaslarına yönelik spesifik bir egzersiz programı olmamasına rağmen solunum kas gücünü arttırdığı belirtilmiştir. Klinik pilates eğitiminde, egzersizler boyunca omurganın kontrolü sağlanır ve lateral solunum öğretilir. Ekspirasyon sırasında transversus abdominis kasının daha aktif çalışması nedeniyle hareketin zorlu komponentinde ekspirasyon yapması istenir. Ayrıca lateral solunum için verilen uyarılarla respiratuar mekaniklerin daha iyi çalışması egzersizin önemli etkilerindendir. 6

MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES Pilatesin MS hastaları üzerindeki etkisini değerlendiren çalışmalarda; Freeman ve ark, 2010 n=8 EDSS:4.0-6.

5 1 sa X 2 kez X 12 hf Pilates ve Aquaterapi grubunda dinamik dengede anlamlı artış İki tedavi programı arasında bir üstünlük bulunamamıştır. Van Der Linden ve ark, 2013 n:15 EDSS: 7.0-8.

7 MULTİPL SKLEROZDA KLİNİK PİLATES Pilatesin MS hastaları üzerindeki etkisini değerlendiren çalışmalarda; Freeman ve ark, 2010 n=8 EDSS: dk X 2 kez X 8 hf Denge ve mobilitede anlamlı gelişme Marandi ve ark, 2013 n:57 (Pilates X 19, Aquaterapi X 19, Kontrol X 19) EDSS< sa X 2 kez X 12 hf Pilates ve Aquaterapi grubunda dinamik dengede anlamlı artış İki tedavi programı arasında bir üstünlük bulunamamıştır. Van Der Linden ve ark, 2013 n:15 EDSS: İlk 6 hafta 1 sa X 2 kez Son 6 hafta 1 sa X 1 kez Arzu Güçlü Gündüz ve ark, 2014 n=26 (Pilates X 18, kontrol 8 X ) EDSS: kez x 8 hf Fadime Küçük ve ark, 2016 n:20 (Pilates X11, Kontrol X 9) EDSS< kez X 8 hf Alon Kalron ve ark, 2016 n:45 (Pilates X 22, Kontrol X 23) EDSS: dk X 1 kez X 12 hf Melda Soysal Tomruk ve ark, 2016 n:23 (Pilates X 11, Kontrol X 12) EDSS: sa X 2 kez X 10 hf Bilge Kara ve ark, 2016 n:56 (Pilates X 9, Aerobik X 26, Kontrol 21) TS kullanan MS li bireylerde oturma dengesi ve postürde anlamlı gelişme, ağrıda azalma Denge, mobilite ve alt ekstremite kas kuvvetinde anlamlı artış Pilates grubunda Geleneksel Fizyoterapiye göre kognitif fonksiyonlar ve yaşam kalitesinde anlamlı artış Yürüme ve dengede anlamlı gelişme Pilatesin Geleneksel Fizyoterapi programına bir üstünlüğü bulunamamıştır. Duyusal etkileşimde anlamlı gelişme, Yorgunlukta azalma Aerobik egzersiz ve Pilates grubunda kognisyon, fiziksel performans ve dengede gelişme 7

TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Mart 2017 Son yıllarda yaygınlaşan ve bir çok hasta ve sağlıklı birey tarafından yapılan pilates egzersizleri MS hasta grubunda da sıklıkla kullanılmaya

Pilates eğitiminin kor bölgesi kaslarını çalıştıran etkili bir egzersiz programı olarak gösterilmesine rağmen denge ve postüral kontrol üzerine etkilerini inceleyen çalışmaların yeterli olmadığı

8 TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Mart 2017 Son yıllarda yaygınlaşan ve bir çok hasta ve sağlıklı birey tarafından yapılan pilates egzersizleri MS hasta grubunda da sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır. Literatürde klinik pilates eğitimi ile ilgili araştırmalar, sağlıklı bireylerde ya da nörolojik problemi olmayan yaşlı populasyonda yoğunluktadır. Pilates eğitiminin kor bölgesi kaslarını çalıştıran etkili bir egzersiz programı olarak gösterilmesine rağmen denge ve postüral kontrol üzerine etkilerini inceleyen çalışmaların yeterli olmadığı görülmektedir. Ayrıca uygun egzersiz seçimi, yeterli tedavi seansı ve süresi konusunda fikir birliği halen yoktur. Multipl Sklerozda Klinik Pilates TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Adına Hazırlayanlar Araş. Gör. Fzt. Zuhal ABASIYANIK Doç. Dr. Özge ERTEKİN Dokuz Eylül Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Nörolojik Fizyoterapi- Rehabilitasyon A.D 8

Benzer belgeler

LUMBAL STABİLİZASYON EGZERSİZLERİ

TFD Nörolojik Fizyoterapi Grubu Bülteni Cilt/Vol.:1 Sayı/Issue:2 Ağustos/Augst2015 www.norofzt.org LUMBAL STABİLİZASYON EGZERSİZLERİ Lumbal stabilizasyon egzersizleri, anahtar lokal kaslar olan Transversus