HEMŞİRELİK EĞİTİMİNDE KANITA DAYALI UYGULAMALARA İLİŞKİN ÖNERİLER

Transkript

1 HEMŞİRELİK EĞİTİMİNDE KANITA DAYALI UYGULAMALARA İLİŞKİN ÖNERİLER Yard.Doç.Dr.Emine ŞENYUVA İ.Ü Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelikte Eğitim Anabilim Dalı

2 10 yıl içinde size öğretilenlerin %50 sinin yanlış olduğu görülecektir. Tek sorun hangi %50? C. Burwell, 1950

3 Yakın zamana kadar hemşirelik eğitimi, çoğunlukla sezgiler, kişisel deneyimler ve alışkanlıklar üzerine yoğunlaşmıştır.

4 Hemşirelik eğitimi yakın geçmişte; iş merkezli yaklaşıma, usta çırak ilişkisine, baskılayıcı/biyomedikal modellere, teknik işlevlere yoğunlaşmış, sıklıkla etik değerler/idealler gözardı edilmiştir.

5 Hemşirelik eğitimi; Yetiştirmeden Eğitime Teknik ve katı Bilimsel sürece içerikten Ürüne yönelik Temel değerler doğrultusunda düşünceden eğitilmiş bireye, Temel değerlerin yönlendirdiği profesyonel meslek üyesine odaklanmıştır.

6 Profesyonel meslek üyesinin yetişmesi, hemşirelik bakımıyla ilgili yaklaşımlarda eleştirel ve etik düşünce yoluyla yaratıcılığın temel alınması, sınırlayıcı katı yöntemlerin terk edilmesi, uygulamaların araştırmalara/kanıtlara dayandırılması ile mümkündür.

7 Kanıta dayalı uygulamalar hemşireliği neden ilgilendiriyor?

8 Hemşirelik uygulamalarının kanıta dayalı olması; hemşirelerin doğru, önemli, uygulanabilir kanıtlar temelinde biyo psiko sosyal yönden kaliteli bakımın verilmesi, bakımın kalitesinin ve sonuçlarının iyileştirilmesi, klinik uygulamalarda ve hasta bakım sonuçlarında fark yaratılması, bakımın standardize edilmesi, uygulama hatalarının en aza indirilmesi ve hemşire memnuniyetini arttırılması açısından önemlidir.

9 Hemşirelikte kanıta dayalı uygulamalar, yeni bir uygulama olarak görülmesine rağmen hemşirelik alanında araştırma konusundaki ilk girişimler Florance Nightingale tarafından atılmıştır.

10 Ebelik ve hemşirelik hizmetlerinin bilimsel tabana ve klinik kanıtlara dayalı olarak yürütülmesi ve kanıta dayalı ebelik ve hemşirelik hizmetlerinin sağlanması için gerekli alt yapının kurulması Dünya Sağlık Asamblesi (2001)

11 Türkiye de hemşirelerin görev ve yetki ve sorumlulukları a.her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirler ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular, değerlendirir ve denetler.. Hemşirelik Yönetmeliği, 8 Mart 2010

12 Yeterince bilgiye sahip olmadan karar verme, hemşirelik bakımının daha iyi verilememesinin nedenidir. ICN (2012)

13

14

15

16

17

18

19 Kanıta dayalı uygulama, bireysel hasta bakımına ilişkin kararlarda, bilimsel yöntemle elde edilen en iyi kanıtların, deneyimlerimiz ve hastalarımızın tercihleri ile birleştirilerek hemşirelik bakımında kullanma yaklaşımıdır.

20 Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama, bireysel hasta bakımına ilişkin kararlarda o anda elde bulunan en iyi kanıtları kullanarak bakımın etkili, akılcı, dinamik olmasına ve klinik yargının en üst düzeye çıkmasına olanak sağlar.

21 Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama, araştırmanın kullanılması değil, sistematik araştırmalardan elde edilen en iyi kanıtların klinik uzmanlıkla birleştirilerek uygulanmasıdır.

22 Eğer bir insan kesin bilgiden yola çıkarsa şüphelere ulaşır. Şüpheden başlamayı becerebildiğinde ise, kesin bilgiye ulaşır. Sir Francis Bacon

23 Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama, deneyimlere dayalı karardan, kanıta dayalı karar almaya geçiştir. Youngblut ve Brooten (2001)

24 Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama; Sağlık bakımına ilişkin; hastanın rapor ettiği, hemşirenin gözlemlediği ve araştırma sonuçlarından elde edilen önemli ve uygulanabilir özellikteki kanıtların toplanması, yorumlanması ve entegrasyonu yoluyla verilmesi dir.

25 Kanıt Temelli Uygulama Kanıt Temelli Bakım Yüksek Teknoloji? Yüksek Nitelikli Bakım

26 Hemşirelerin kanıta dayalı uygulamaları yaşama geçirilebilmeleri için HEMŞİRELİK EĞİTİMİNDE neler yapılmalıdır?

27 Kanıt Temelli Bakım (1) Hemşirelik lisans ve lisansüstü eğitim programlarında yer alan araştırma dersi, daha fazla önem kazanmaktadır.

28 Kanıt Temelli Bakım (2) Hemşirelik lisans ve lisansüstü eğitim programlarında Kanıta Dayalı Uygulamalar/Kanıt Temelli Hemşirelik dersi yer almalı, ders bu konuda donanımlı, uzman hemşire akademisyenler tarafından verilmelidir.

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38 Kanıt Temelli Bakım (3) Kanıta dayalı uygulamaların yaygınlaştırılması amacıyla; hemşirelere yönelik seminer ve workshoplar, sürekli eğitim programları düzenlenmelidir.

39 Kanıt Temelli Bakım (4) Hemşirelikte kanıtlar, tüm hemşirelik eğitim programlarına entegre edilmelidir.

40

41 Kanıt Temelli Bakım (5) Okul hastane işbirliği içinde hemşirelikte kanıta dayalı uygulama merkezleri açılmalı, rehberler hazırlanmalı, hemşire akademisyenler ve hemşireler bu çalışmalarda etkin rol almalı, karar mekanizmalarına katılmalıdır.

42 Kanıt Temelli Bakım (6) Araştırma sonuçlarının uygulamaya yansımasında zorluklar çekilmekte, bilgi yönetimi ve bilgi yöneticisinin önemi giderek artmakta, donanımlı hemşirelerin bu görevi üstlenmeleri gerekmektedir.

43 Kanıt Temelli Bakım (7) Uygulama sorunlarından, toplumun sağlık gereksinimlerinden kaynaklanan araştırmalar eğitimci uygulayıcı araştırıcı arasında çok disiplinli (sağlık sosyal hümaniter bilimler) bir işbirliği içinde gerçekleştirilmelidir.

44 Kanıta Dayalı Uygulama (8) Hemşire akademisyenler ve hemşireler, hemşireler, internette yer alan araştırmaların doğru değerlendirilmesi için bilgi okuryazarı olmalı, araştırma yöntemleri ve veri analizi konularında uzman/donanımlı olmalıdır.

45 Her şeyden evvel kendinizin dikkat ve itina ile seçeceğiniz vesikalara dayanınız. Bu vesikalar üzerinde yapacağınız tetkiklerde her şeyden ve herkesten evvel kendi inisiyatifinizi ve milli süzgecinizi kullanınız. M.K. Atatürk