KUŞAKLI 20 MW HİDRO ELEKTRİK SANTRALİ PAYDAŞLAR GERİ BİLDİRİM SÜRECİ

Transkript

1 KUŞAKLI 20 MW HİDRO ELEKTRİK SANTRALİ PAYDAŞLAR GERİ BİLDİRİM SÜRECİ Gold Standard prosedürlerine göre hazırlanan bu doküman; Proje Tanımlama Dokümanı, Gold Standard Pasaportu, Bölge Halkı Bilgilendirme Raporu ve Kuşaklı HES Projesi Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme Raporu özetlerinden oluşup, Geri Bildirim Süreci içerisinde bölge halkından ve diğer paydaşlardan proje hakkında geri bildirim almak amacıyla hazırlanmıştır. Geri Bildirim Süreci 2 Ekim- 2 Aralık 2012 olarak belirlenmiştir. Proje hakkındaki görüşlerinizi bildirmek için dokümana iliştirilmiş olarak verilen yorum sayfalarına yazabilir ya da arkada belirtilen iletişim bilgileri aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

2 KUŞAKLI HİDRO ELEKTRİK ENERJİ SANTRALİ: PROJENİN YERİ ve AMACI: Enerjisa Enerji Üretim A.Ş. tarafından Adana İli, Kozan ilçe sınırları içerisinde Seyhan Nehri nin yan kolu olan Göksu Nehri üzerinde, Kuşaklı Hidro Elektrik Enerji Santrali (Kuşaklı HES) kurulması ve işletilmesi planlanmaktadır. Proje, m. İşletme su kotunda ve iki ünite tam kapasite devrede iken m. Kuyruk suyu su kotunda etek santralli regülatör olarak planlanmış, kurulu gücü 20.0 Mwe dir. İki türbinin kurulacağı proje ile yılda MWh temiz elektrik enerjisi üretilmesi amaçlanmaktadır. Üretilecek enerji, inşaa edilecek Kuşaklı HES şalt sahasından 2,5 km uzunluğundaki iletim hattı vasıtası ile ile Menge HES şalt sahasına ve 4 km uzunluğundaki iletim hattı vasıtası ile KIY HES şalt sahasına iletilerek ulusal şebekeye bağlanacaktır. Elde edilecek temiz enerji sayesinde yılda ton CO2e luk emisyon azaltımının gerçekleşmesi beklenmektedir. Proje, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) tarafından 06/07/2006 tarihinde 49 yıl süreliğine lisanslandırılmıştır. Projenin elektrik üretimini çevreye ve bölgesel sosyal hayata sahip çıkarak gerçekleştirmesiyle Gold Standard kriterlerine erişmesi ve karbon finansmanına hak kazanması amaçlanmaktadır. PROJENİN ÖZELLİKLERİ: Proje, etek santralı olarak tasarlanmış olup; dolusavak, memba ve mansap batardoları, derivasyon ve sualma yapısı ile santral tesislerinden oluşmaktadır. Ayrıca tesislere ulaşım için 2062 m uzunluğunda yol yapılmıştır İnşaat öncesi hazırlıkların tamamlanması ortalama 16 ay sürmektedir. Projenin inşaatı ise yaklaşık 32 ay sürecek, 200 kişi istihdam edilecektir. İşletilmesi sırasında ise 4 kişi çalışacaktır. Çalışanların bölge halkından seçilmesine özen gösterilecektir. Projenin ekonomik ömrü, inşaatından sonra 50 yıl olarak öngörülmüştür. PROJENİN ÇEVRESEL, SOSYAL VE EKONOMİK YÖNDEN FAYDALARI Projenin inşaat dönemi IFC standartlarının belirlediği çerçevede tamamlanmaktadır. Ekonomik ve Sosyal Faydalar: Kuşaklı HES in işletilmesi, Türkiye ekonomisine ve enerji pazarına katkıda bulunacağı gibi, enterkonnekte sistem ile enerji ihtiyacı bulunan bölgelere enerji imkanı sağlayacak, ekonomiye ve istihdama inşaat döneminde imkanlar getirecektir. Bunun yanı sıra Türkiye nin ürettiği yeşil enerji miktarına da katkıda bulunulacaktır. Şebekeye iletilen enerjinin ağırlıklı oranda fosil yakıtlardan sağlandığı Türkiye de, proje sayesinde artan enerji ihtiyacının karşılanmasına katkı sağlanmakla birlikte enerjide dışa

3 bağımlılığın azalması ve enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca bu ve buna benzer santrallerin inşa edilerek devreye girmesi, devlet kaynaklarının daha verimli kullanılmasını da sağlayacak, karşılığında döviz ödenen enerji kaynaklarına duyulan ihtiyacı azaltacaktır. Emisyon Azaltımı: Kuşaklı HES, temiz, yenilenebilir ve ulusal kaynaklardan enerji üreterek, termik santrallerin üretmesi ve şebekeye vermesi gereken elektrik enerjisini belli miktarda ikame edecek, bu şekilde daha az fosil yakıt tüketilmesini sağlayacaktır. Bu yakıtların daha az tüketilmesi, ülkemizin toplam olarak daha az sera gazı emisyonu üretmesi anlamına gelecek, bu da diğer faydalarının yanı sıra küresel ısınmanın önlenmesine de önemli katkılar yapacaktır. Buna göre, projenin üreteceği elektrik miktarı göz önünde bulundurulduğunda, Kuşaklı HES in her yıl yaklaşık ton karbondioksit emisyonu azaltımında bulunacağı ortaya çıkmaktadır. Projenin devreye alınma tarihi olan Temmuz 2013 ten itibaren ilk yedi yıllım kredi döneminde sebep olacağı emisyon azaltım miktarı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir: Tablo 1: Projenin ilk kredilendirilme döneminde sebep olacağı emisyon azaltım değerleri: Yıl Beklenen Emisyon azaltımı(tonco2e) 07/ /12/ /01/ /07/2020 Toplam emisyon azaltımı

4 Sera gazı salınımına neden olmayan bu tarz yatırımlar kurumsal sosyal sorumluluk çerçevesinde teşvik edilmektedir. Projenin emisyon azaltımının uluslararası kabul görmüş standartlar aracılığıyla sertifikanlandırılacaktır. Kuşaklı HES, Gold Standard gönüllü emisyon azaltım projesi olarak geliştirilecektir. Böylece rüzgar santraline ek bir gelir sağlanacak olup, benzer projelere yatırımcıların ilgisinin artmasına ve yerel yenilenebilir kaynakların kullanılmasına katkıda bulunulacaktır. Kuşaklı HEPP, gerek inşaat gerek işletme döneminde yerel istihdama katkıda bulunacaktır. İnşaat döneminde yaklaşık olarak 200 işçi çalışmakta olup yerel istihdama öncelik verilmiştir. İnşaat malzemeleri yerel lokasyonlardan temin edilerek yerel ekonomiye katkıda bulunulmaktadır. İnşaat süresinde kullanılan yollar inşaat bitiminde renove dilerek yolların iyileştirilmesi sağlanacaktır. Kuşaklı HES kapsamında organik tarım projesine destek verilmektedir. Buna ek olarak, bölge şartlarına uygun ve köylülerin beklentilerine paralel başka bölgesel kalkınma projelerine de ağırlık verilecektir. REFERANS SENARYO VE İZLEME PLANI METODOLOJİSİNİN UYGULANMASI Kuşaklı HES projesinin yol açacağı sera gazı emisyon azatlımlarının hesaplanmasında ve izleme planlarını hazırlanmasında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi tarafından onaylanmış metodolojiler kullanılmıştır. Söz konusu metodolojiye göre projenin sebep olacağı emisyon azaltımını hesaplayabilmek için referans senaryoyu belirlemek gerekmektedir. Referans senaryo, projenin üreteceği elektriğin Türkiye nin elektrik şebekesinden karşılanması durumunda ortaya çıkacak sera gazı emisyonu miktarıdır. Türkiye Elektrik İletim A.Ş. nin (TEİAŞ) internet sitesinden alınan tüm veriler sonucunda yılda MWh üretecek Kuşaklı HES ile her yıl yaklaşık ton karbondioksit emisyonu azaltımına sağlanmış olacaktır.

5 İZLEME PLANI Aşağıda belirtilen parametreler düzenli olarak izlenerek emisyon azaltımı değerleri ile ilgili izleme planı oluşturulacaktır: Elektrik Üretim Miktarı: Tesisin santral binasında bulunan sayaçlar üretilen elektriği sürekli olarak ölçecektir. Ölçülen elektrik miktarı aylık dönemlerde kayıt altına alınacaktır. Alınan bu kayıtlar üzerinden projenin toplamda ürettiği yıllık elektrik miktarı kontrol edilecektir. Kurulu Güç: Santralin kurulu gücü sabit bir değer olmakla birlikte, ekipmanların yenilenmesi ya da yeni ekipman eklenmesi gibi bir durum söz konusu olduğunda, tesisin kurulu gücünün değişmesi durumunda yıllık İzleme Raporunda bu durum belirtilecektir. Emisyon Faktörü: Proje için emisyon faktörü Birleşmiş Milletler in öngördüğü metodolojileri izleyerek hesaplanmıştır. Bu hesaplama 7 yıllık ilk kredi dönemi için geçerlidir. İkinci yedi yıllık kredi dönemi için emisyon faktörü, o gün için mevcut metodolojiler ve veriler ışığında yeniden hesaplanacaktır. Yukarıda sözü edilen parametrelerin yanısıra projenin sürdürülebilir kalkınmaya katkısının değerlendirilmesi amacıyla toprak kalitesi, gürültü, biyolojik çeşitlilik, çalışan kalitesi ve teknoloji transferi ve teknolojik özgüven konuları da incelenecektir. ÇEVRESEL ETKİLER Proje için Selin İnşaat Turizm Ltd. Şti. tarafından Çevre Etki Değerlendirme Raporu hazırlanmıştır. Buna ek olarak, inşaat dönemi süresince projenin çevresel ve sosyal etkilerini değerlendirmek amacıyla Dokay Çevresel Etki Değerlendirme tarafından IFC/Dünya Bankası standartlarında Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme Raporu hazırlanmıştır. Bu raporlar doğrultusunda proje faaliyetlerini, çevresel etkileri ve alınacak önlemleri aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür: İnşaat sürecinin hava kalitesine olan etkilerinin araştırılması için her üç ayda bir ölçümler yapılmaktadır. Yapılan ölçümler sonucunda, ölçüm değerlerinin IFC değerlerinin altında kaldığı ve inşaat sürecinin hava kalitesini olumsuz olarak etkilememekte olduğu anlaşılmaktadır. İnşaat sürecinde proje faaliyetlerinin gürültü seviyeleri her üç ayda bir belirlenen dört lokasyonda ölçülmektedir. Ölçüm değerleri IFC standartları ile karşılaştırılmış ve inşaat faaliyetlerinin gürültü artışına sebep olmadığı anlaşılmıştır. Projenin inşaatı esnasında, canlıların üreme dönemi olan 1 Nisan- 15 Haziran tarihleri arasında hiçbir patlama işlemi yapılmayacaktır.

6 Atık yönetimi ile ilgili olarak; arıtılmış su bile olsa Göksu Nehri ne kesinlikle atıksu deşarj edilmeyecek, toplanarak bertaraf edilecektir. Evsel nitelikli katı atıklar Katı Atıların kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak sızdırmasız çöp kaplarında torbalar içerisinde biriktirilecek olup, Kozan Belediyesi nin döküm alanlarına boşaltılacaktır. Tüm atıklar merkezi atık deposunda depolanacaktır. Gerek inşaat gerek işletme sonrası dönemde sahadaki tehlikeli atıklar toplanarak muhafaza edilecek, sonrasında Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak lisanslı araçlarla taşınacak, lisanslı firmalara gönderilecektir. Bu sebeple, işletme sonrası dönemde de tehlikeli atıklar çevreyi olumsuz etkilemeyecek, prosedürler tamamen ulusal yönetmelikler ve IFC/DB Kılavuzları ile uyumlu olacaktır. Atık aküler ilgili yönetmeliğe uygun olarak biriktirilecek, yeni akü alınırken yetkili bayiine teslim edilecektir. Ömrünü tamamlamış lastikler Çevre ve Orman Bakanlığı nın belirlemiş olduğu lisanslı kuruluşlara verilecektir.tüm bitkisel yağlar, tıbbi atıklar, inşaat kaynaklı atıklar ilgili yönetmeliklere uygun şekilde depolanacaktır. Tehlikesiz atıklar ve geri dönüştürülebilir atıklar işletme döneminde ayrı ayrı depolanacaktır. Tehlikesiz atıklar belediyenin yerel katı atık sahasına, geri dönüştürülebilir atıklar ise lisanslı ve yetkili geri dönüşüm firmalarına gönderilecektir. Bu dönemde olumsuz bir çevresel etki ortaya çıkması beklenmemektedir. Yapılması planlanan kazılar sonucu oluşan hafriyatın bir kısmı projenin inşaasında ve yol dolgusunda değerlendirilecektir. Kullanılmayan kısımlar ise belirlenecek hafriyat depolama alanlarında depolanacaktır. Ayrıca kazı, yükleme, boşaltma, ve nakliye sırasında toz emisyonunun en aza indirmesi için çalışma alanının nemlendirilmesi, yükleme ve boşaltmada savurma yapılmaması, kamyonların branda ile kapatılması gibi ilave önlemler alınacaktır. Santral etek santrali olarak planlandığı için türbinlenen su dere yatağına bırakılacaktır. Kuşaklı Regülatörü mansabında kalan dere yatağına canlı hayatın devamı için kadim su hakları hariç olmak üzere Ekim, Kasım, Aralık, Ocak, Şubat ve Mart aylarında son on yıllık ortalama akım değerinin yaklaşık %11,8 ine tekabül eden 5 m 3 /s, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında ise son on yıllık ortalama akım değerinin yaklaşık % 23,8 ine tekabül eden 10 m 3 /s su sürekli bırakılacaktır. Bu miktarların 1,5 m 3 /s lik kısmı balık geçidinden sürekli bırakılacaktır. Geri kalan kısım ise santralden veya dolusavaktan bırakılacaktır. Çevre mevzuatına göre, proje alanında herhangi bir milli park, tabiat parkı, tabiat koruma alanı ve tabiat anıtı bulunmamaktadır. Proje sahasının içerisinde herhangi bir arkeolojik ve tarihi varlık bulunmamaktadır.

7 PAYDAŞ YORUMLARI Gold Standard gereği, 25 Şubat 2011 tarihinde Menge Barajı ve Hidro Elektrik Santrali ni kafeteryasında Paydaşlar Toplantısı düzenlenmiştir. Toplantının duyurusu ulusal Posta Gazetesi ve Ekspres Gazetesi aracılığıyla duyurulmuştur. Bununla beraber gerekli resmi kuruluşlara davetiyeler gönderilmiştir. Toplantı sırasında paydaşlara proje hakkında bilgi verilerek iklim değişikliği ile mücadele kapsamında gerçekleştirilen projenin sosyal, ekonomik ve çevresel etkileri anlatılmıştır. Toplantı sonunda paydaşların proje hakkında yorumlarını almak amacıyla anket dağıtılmış ve cevaplandırmaları istenmiştir. Ayrıca paydaşlara paydaşların yorumlarının değerlendirileceğine istinaden paydaş geri bildirim sürecinin de yürütüleceği de belirtilmiştir. Proje ile ilgili tüm öneri ve sorularınız için: Müge Afacan Tel: 0(212) Faks: 0(212) e-posta: