DİİB Kapsamında Temin Edilen Girdilerle Üretilen Malların İhracatçılara Teslimi

Transkript

1 DİİB Kapsamında Temin Edilen Girdilerle Üretilen Malların İhracatçılara Teslimi HÜSEYİN DİNÇER Eski Hesap Uzmanı Öz 15 Şubat 2017 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 11 seri numaralı Genel Tebliğ ile Dahilde İşleme İzin Belgesi (DİİB) kapsamında temin edilen girdilerle üretilen malların ihraç kayıtlı teslime konu edilmesi halinde iade alınabilecek KDV üst sınırının hesaplanmasıyla ilgili yöntem değiştirilmiştir. Öte yandan, belge kapsamında KDV ödemeden temin edilen girdilerle üretilen malların ihraç edilmek üzere aracı ihracatçılara KDV li teslimi ve ihracatçıların da ödedikleri bu vergileri iade konusu yapmaları mümkün hale gelmiştir. Anahtar Kelimeler: DİİB, Dahilde İşleme, İhraç Kayıtlı Teslim, İade, İhracat. 1. GİRİŞ Bilindiği üzere, DİİB kapsamında yurtiçinden ya da yurtdışından KDV siz temin edilen girdiler kullanılarak üretilen ürünlerin KDV Kanunu nun Geçici 17 nci maddesi kapsamında ihraç kayıtlı olarak başka bir DİİB sahibi mükellefe satışı ile aynı Kanunu nun 11/1-c maddesi kapsamında ihracatçılara ihraç kayıtlı satılması mümkün bulunmaktadır. Bu durumda ihraç kayıtlı mal teslim eden mükellefin iade alabileceği KDV tutarının hesaplanmasına ilişkin yöntem ise Seri No.lu Tebliğ ile değiştirilmiştir. Diğer yandan, aynı Tebliğ ile yapılan değişikliler kapsamında, DİİB sahibi mükelleflerin DİİB kapsamında KDV ödemeksizin temin ettiği girdilerle ürettiği malları ihraç edilmek üzere aracı ihracatçılara KDV tahsil ederek satmaları mümkün kılınmıştır. İlerleyen bölümlerde, yukarıda değinilen değişikler eski düzenlemelerle karşılaştırmalı olarak açıklanmıştır. 2. KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU NUN GEÇİCİ 17 NCİ MADDESİ Katma Değer Vergisi Kanunu nun geçici 17 nci maddesi ile, dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin 31/12/2020 tarihine kadar tesliminde Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (c) bendi hükümlerine göre, bölgeler, sektörler veya mal grupları itibariyle işlem yaptırmaya Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır. Söz konusu yetkiye dayanılarak yayımlanan 16/4/2001 tarih ve 2001/2325 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla dahilde işleme izin belgesi kapsamında ihraç edilecek ürünlerin imalinde kullanılacak maddelerin dahilde işleme izin belgesine sahip mükelleflere tesliminde sektörel ayrım yapılmaksızın 3065 sayılı Kanun un 11/1-c maddesinde düzenlenen tecil-terkin kapsamında işlem yapılabileceği karara bağlanmıştır. Öte yandan bahsi geçen maddede, geçici 17 nci maddenin uygulanmasında ihracat süresi olarak Ka- VERGİ DÜNYASI, YIL 36, SAYI 429, MAYIS

2 nun un 11/1-c bendindeki üç aylık süre yerine bu dahilde işleme izin belgesinde öngörülen sürelerin esas alınacağı ifade edildikten sonra, ihracatın şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde zamanında alınmayan verginin, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edileceği hüküm altına alınmıştır. 3. DİİB KAPSAMINDA TEMİN EDİLEN GİRDİLERLE ÜRETİLEN MALLARIN GEÇİCİ 17 NCİ MADDE KAPSAMINDA İHRAÇ KAY- ITLI TESLİMİ KDV Genel Uygulama Tebliği nin II-A/9.1 bölümünde ifade edildiği üzere DİİB sahibi mükelleflerin, 3065 sayılı Kanunun geçici 17 nci maddesi kapsamında temin ettiği malları kullanarak ürettiği malların DİİB sahibi alıcılara 3065 sayılı Kanunun geçici iadesini talep edeceği KDV tutarı, ihraç kaydıyla teslim nedeniyle hesaplayıp tahsil etmediği KDV tutarından, bu malların üretimi için yurtiçi ve yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği mallar nedeniyle ödemediği KDV tutarı düşüldükten sonra kalan tutardan fazla olamamaktaydı. Örnek: DİİB sahibi mükellef (A) DİİB kapsamında KDV ödemeksizin temin ettiği TL tutarındaki (X) hammaddesi ile (y) malını üretmiş ve DİİB sahibi mükellef (B) için girdi niteliğindeki (y) malını TL bedelle Kanunu nun Geçici 17 nci maddesi çerçevesinde mükellef (B) ye teslim etmiştir. Buna göre, (x) hammaddesi ve (y) malının KDV oranlarına göre DİİB sahibi mükellef (A) nın iade alabileceği maksimum KDV tutarları aşağıdaki gibi olmaktaydı: 17 nci maddesi kapsamında teslimi mümkündür. Ancak, bu kapsamda teslim edilen malların diğer Dİ- İB nin girdisi mahiyetinde olması ve her bir DİİB nin dahilde işleme mevzuatına uygun olarak kapatılması gerekir. Buna göre, DİİB sahibi mükellefler, KDV Kanununun Geçici 17 nci maddesi kapsamında temin ettiği girdileri kullanarak ürettikleri malları, DİİB sahibi alıcıların belge kapsamında üreteceği mallar için ham veya yardımcı madde olarak teslim edebilmekte olup, söz konusu madde kapsamında yapılan teslimler nedeniyle tahsil edilmeyen KDV için tecil-terkin veya iade uygulaması KDV Kanunu nun 11/1-c maddesi kapsamında yapılmaktadır Seri No.lu Tebliğ Öncesinde İade Alınabilecek KDV İadesinin Hesaplanması 11 Seri No.lu Tebliğ öncesinde yukarıda bahsi geçen uygulamada, Kanunun Geçici 17 nci maddesi kapsamında teslimde bulunan DİİB sahibi mükellefin Tablodan da görüldüğü üzere, hammadde ve bu hammadde kullanılarak üretilen malın Geçici 17 nci madde kapsamında ihraç kayıtlı teslimi durumunda, girdi ve mamulün KDV oranlarına göre DİİB sahibi mükellefin iade alabileceği KDV tutarı değişmektedir. 11 Seri No.lu Tebliğ öncesindeki bu düzenlemede, iade alınabilecek bu tutar ihraç kaydıyla teslim nedeniyle hesaplayıp tahsil etmediği KDV tutarından, bu malların üretimi için yurtiçi ve yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği mallar nedeniyle ödemediği KDV tutarı düşüldükten sonra kalan tutardan fazla olamamaktaydı Seri No.lu Tebliğ Sonrasında İade Alınabilecek KDV İadesinin Hesaplanması Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ in 7 nci maddesi ile Genel Uygulama Tebliği nin II-A/9.1 bölümünün son paragrafının birinci cümlesi değiştiril- 86 VERGİ DÜNYASI, YIL 36, SAYI 429, MAYIS 2017

3 miştir. Bu düzenleme ile 3065 sayılı Kanunun Geçici 17 nci maddesi kapsamında teslimde bulunan DİİB sahibi mükellefin iadesini talep edeceği KDV tutarı, ihraç kaydıyla teslim bedeli ile bu malların üretimi için yurtiçi ve yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bedeli arasındaki farka genel vergi oranı uygulanmak suretiyle bulunacak tutarı aşamayacağı yönünde uygulama değiştirilmiştir. Yapılan bu değişikliğin, DİİB kapsamındaki girdisinin KDV oranı ile Geçici 17 nci madde kapsamında ikinci DİİB sahibine ihraç kayıtlı teslim edilen malın KDV oranı farklı olan mükellefler açısından etki yaratacağı tabiidir. Yukarıda yer alan örnekte yer alan DİİB sahibi mükellef (A) nın iade alınabileceği KDV tutarı, 11 Seri No.lu Tebliğ ile yapılan değişiklik sonrasında aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır. doğrudan ihraç edilebileceği ya da 3065 sayılı Kanunun 11/1-c veya Geçici 17 nci maddeleri kapsamında ihraç kaydıyla teslim edilebileceği ifade edilmekteydi. Dolayısıyla DİİB sahibi mükellefin belge kapsamında yurtiçi ve yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malları kullanarak ürettiği malların, DİİB sahibi mükellef tarafından KDV hesaplanarak (3065 sayılı Kanunun 11/1-c ve Geçici 17 nci maddeleri kapsamındaki ihraç kaydıyla yapılan teslimler nedeniyle hesaplanan KDV hariç) teslimi mümkün değildi. Tebliğin bahsi geçen bölümünde, buna rağmen, DİİB kapsamında üretilen malların KDV hesaplanarak (3065 sayılı Kanunun 11/1-c ve Geçici 17 nci maddeleri kapsamındaki ihraç kaydıyla yapılan teslimler nedeniyle hesaplanan KDV hariç) teslim edilmesi halinde, ihracatçılara bu teslimler nedeniyle yüklenilen KDV nin iadesinin yapılmayacağı belirtilmekteydi. Görüldüğü üzere, 11 Seri No.lu Tebliğ öncesinde iade alınabilecek maksimum KDV tutarı DİİB kapsamında KDV ödenmeksizin temin edilen girdi ile bu girdi ile üretilen ürünün tabi olduğu KDV oranlarına göre değişmekte iken, 11 Seri No.lu Tebliğ ile yapılan değişiklik sonrası girdi ve üretilen ürünün tabi olduğu KDV oranının maksimum iade alınabilecek KDV tutarına etkisi kalmamıştır. 4. DİİB KAPSAMINDA ÜRETİLEN ÜRÜN- LERİN İHRACATÇILARA KDV TAHSİL EDİL- EREK TESLİMİ Seri No.lu Tebliğ Öncesindeki Düzenleme KDV Genel Uygulama Tebliği nin IV-A/1.5 bölümü 4/10/2016 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 7 Seri No.lu Tebliğ ile değiştirilmiş olup, bu değişiklik sonrası Genel Uygulama Tebliğ inin söz konusu bölümünde, DİİB sahibi mükellefler tarafından bu belge kapsamında üretilen malların, belge sahibi tarafından 13/12/2016 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 8 Seri No.lu Tebliğ ile yapılan değişiklikle beraber ise dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketleri bu uygulama dışında tutulmuş ve sayılan bu şirketlerin DİİB kapsamında üretilen malları KDV ödeyerek satın alması ve bu malları ihraç etmesi durumunda yüklendikleri KDV yi iade almaları mümkün kılınmıştı Seri No.lu Tebliğ Sonrasındaki Düzenleme Seri No.lu Tebliği ile Genel Uygulama Tebliği nin yukarıda bahsi geçen IV-A/1.5 bölümünde değişiklikler yapılarak DİİB sahibi mükelleflerin belge kapsamında yurtiçi ve yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malları kullanarak ürettiği malların, DİİB sahibi mükellef tarafından KDV hesaplanarak tesliminin mümkün olmadığına ilişkin paragraf yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer bir ifade ile 11 Seri No.lu Tebliğ ile yapılan değişiklik ile VERGİ DÜNYASI, YIL 36, SAYI 429, MAYIS

4 DİİB kapsamında üretilen ürünlerin ihracatçılara KDV tahsil edilerek teslimi mümkün hale gelmiştir. Genel Uygulama Tebliği nin bahse konu paragrafı tamamen yürürlükten kaldırıldığı için, herhangi bir sınırlama olmaksızın DİİB sahibi mükelleflerden KDV ödeyerek mal teslim alan ihracatçılar bu malları ihraç etmeleri durumunda yüklendikleri KDV yi iade alabileceklerdir. Örnek: DİİB sahibi mükellef (A), KDV ödemeksizin TL bedelle yurtiçi ve yurtdışından temin ettiği (x) hammaddesi ile (y) malını üretmiş ve üretilen (y) malının tamamını Kanunun mükellef (B) ye TL + KDV bedelle teslim etmiştir. Mükellef (B) de satışı takip eden ay içinde (y) malının tamamını ihraç etmiştir. Bu durumda KDV ödeyerek teslim aldığı malları ihraç eden mükellef (B) bu ihracata ilişkin yüklendiği KDV yi iade alabilecektir. Örnek: DİİB sahibi mükellef (A) belge kapsamında Şubat 2017 de TL hammaddeyi KDV ödemeksizin temin etmiş ve bu hammadde ile ürettiği mamulü aynı ay ihracatçı mükellef (B) ye TL TL KDV bedelle satmıştır. Mükellef (A) nın ilgili üretim için hammadde dışındaki maliyeti TL olup buna ilişkin TL KDV indirim konusu yapılmıştır. Mükellef (B) de KDV ödeyerek aldığı yine Şubat 2017 de bu malı TL bedelle ihraç etmiştir. Mükellef (A) nın Ocak 2017 KDV beyannamesinde sonraki dönem devreden KDV tutarı TL iken mükellef (B) nin ise ödenecek KDV si bulunmaktadır. Şubat ayında başka herhangi bir işlem olmadığı varsayımı altında mükelleflerin Şubat ayı KDV beyanları şu şekilde olacaktır: 11 Seri No.lu düzenleme ile birlikte ihracatçı mükellef (B) tabloda sonraki döneme devreden KDV sütununda yer alan ve ihracata ilişkin yüklendiği TL yi iade alabilecektir. 5. DİİB KAPSAMINDA TEMİN EDİLEN GİRDİLERLE ÜRETİLEN MALLARIN MADDE 11/1-C KAPSAMINDA İHRAÇ KAYITLI TESLİMİ Önceki bölümlerde değinilen ve DİİB sahibi mükelleflerin Geçici 17 nci madde kapsamında başka bir DİİB sahibi mükellefe yaptıkları ihraç kayıtlı teslimler nedeniyle iade alınabilecek KDV tutarının hesaplanmasına ilişkin değişikliğe paralel olarak, 11/1-c kapsamında yapılan ihraç kayıtlı teslimler nedeniyle iade alınacak KDV hesaplaması da değiştirilmiştir. Diğer bir ifadeyle, DİİB kapsamında KDV ödemeksizin yurtiçi ve yurtdışından satın aldığı girdileri kullanarak ürettiği malı 3065 sayılı Kanunun 11/1-c maddesi kapsamında ihraç kayıtlı olarak teslim eden bir mükellefin iade alacağı KDV tutarı, ihraç kayıtlı teslim nedeniyle hesaplayıp tahsil etmediği KDV tutarından, bu ürün için DİİB kapsamında aldığı girdiler nedeniyle ödemediği KDV tutarı düşüldükten sonra kalan tutardan fazla olamayacağı yönündeki uygulama da 11 Seri No.lu Tebliğ ile değiştirilmiştir. Buna göre, DİİB kapsamında KDV ödemeksizin yurtiçi ve yurtdışından satın aldığı girdileri kullanarak ürettiği malı 3065 sayılı Kanunun 11/1-c maddesi kapsamında ihraç kayıtlı olarak teslim eden bir mükellefin iade alacağı KDV tutarı, ihraç kayıtlı teslim bedeli ile DİİB kapsamında aldığı girdilerin bedeli arasındaki farka genel vergi oranı uygulanmak suretiyle bulunacak tutarı aşamayacaktır. Diğer taraftan, iade alınabilecek KDV nin hesaplama yöntemi değişerek uygulanan bu sınır dış ticaret sermaye şirketleri ile sektörel dış ticaret şirketlerine yapılan ihraç kaydıyla teslimlerde söz konusu değildir. 6. SONUÇ 11 Seri No.lu Tebliğ ile Genel Uygulama Tebliği nde yapılan değişiklerle birlikte DİİB kapsamından KDV ödenmeksizin temin edilen girdilerle üretilen mamullerin yurtiçine KDV tahsil edilerek satılması mümkün kılınmıştır. Böyle bir durumda KDV ödeyerek malı teslim alan mükellefin malı ihraç etmesi halinde yüklendiği KDV yi dış ticaret sermaye şirketleri ya da sektörel dış ticaret şirketleri dışındaki ihracatçıların iade alamamasına ilişkin hüküm de değiştirilerek ihracatçı mükellefler açısından söz konusu olan eşitsizlik ortadan kaldırılmıştır. Öte yandan, DİİB sahibi mükelleflerin belge kapsamında KDV ödemeksizin temin ettikleri girdilerle ürettikleri malları Kanunu n Geçici 17 nci maddesi kapsamında ihraç kayıtlı satması halinde iade alınabilecek KDV üst sınırının hesaplamasına ilişkin yöntem değiştirilmiş ve böylece temin edilen girdiden daha 88 VERGİ DÜNYASI, YIL 36, SAYI 429, MAYIS 2017

5 düşük oranda KDV ye tabi mal üreten mükellefler aleyhine olan durum düzeltilmiştir. KAYNAKÇA Sayılı Kdv Kanunu -Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği -7 Seri No lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama -8 Seri No lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama -11 Seri No lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama VERGİ DÜNYASI, YIL 36, SAYI 429, MAYIS