Suleyman Demirel University, Department of Econometrics
|
|
- Yavuz Öcal
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 ÖZET VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE MERMER İŞLETMELERİNİN ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ Yrd. Doç. Dr. Kenan Oğuzhan ORUÇ * Yrd. Doç. Dr. Murat ÇUHADAR ** Merve KILINÇ * Samet OSMANCIK * Mal veya hizmet üretimi yapan işletmeler üretim sürecinde genellikle birden fazla girdi kullanıp, birden fazla çıktı elde etmektedir. İşletmelerin kullandıkları girdilerin ve elde ettikleri çıktıların nitelikleri birbirinden farklı olduğu için ölçü birimleri de farklıdır. Birçok girdinin kullanılıp, çıktının elde edildiği ve girdi-çıktıların farklı ölçü birimlerine sahip olduğu işletmelerin göreli etkinlik ölçümünde parametresiz bir etkinlik ölçme yöntemi olan veri zarflama analizi çok sık kullanılmaktadır. Özellikle son yıllık süreçte yaşanan teknolojik gelişmeler etkisini ticaret hayatında da göstermekte, bu gelişmeler işletmeler arası rekabetin her geçen gün artmasına sebep olmaktadır. 5 milyar m 3 mermer rezervi ile dünya mermer potansiyelinin %40'ına sahip olan Türkiye nin önemli ihracat kalemlerinden olan mermercilik sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin de varlığını sürdürebilmesi, artan bu rekabete ayak uydurabilmesi için kaynaklarını etkin kullanması gerekmektedir. Bu çalışmada; üretim sürecinde birden çok girdi kullanılıp, birden çok çıktının elde edildiği mermer sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin etkinlik ölçümü yapılmıştır. Çalışmada, Türkiye de faaliyette bulunan mevcut ocakların % 24'üne sahip olan Afyonkarahisar ilindeki işletmelerin 2012 yılı verileri kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Veri Zarflama Analizi (VZA), etkinlik, mermer. JEL Kodları:C14, C44. EFFICIENCY MEASUREMENT OF MARBLE PROCESSING ENTERPRISES BY USING DATA ENVELOPMENT ANALYSIS ABSTRACT Enterprises that produce the production of goods or services use often more than one input and obtains multiple outputs during their manufacturing processes. Due to the fact that the qualities of inputs and outputs of enterprises are different from each other, their measurement units also differ. The data envelopment analysis that is a method of measurement without parameters is commonly used in the relative efficiency measurement of enterprises where many inputs are used to have outputs and the units of measurements are unlike each other. Technological developments, especially in the last years, have also affected the commercial life, and caused an increasing competition amongst enterprises each passing day. In order to sustain their existence and cope with the increasing competition conditions, enterprises working in marble sector should learn how to use their own sources effectively, for marble sector is one of the most important export business fields in Turkey having 5 billion m3 marble reserves which is equal to 40 % of all marble reserves in the world. In this study, the efficiency measurement of marble operating enterprises were made that multiple inputs were used in the production process to reach multiple outputs. The 2012 data of enterprises, which are located in Afyonkarahisar region having 24% of all the existing operating marble quarries, were used in this research. Keywords: Data Envelopment Analysis (DEA), efficiency, marble. JEL Codes: C14, C44. * ** Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Eğirdir MYO 977
2 1. GİRİŞ İktisat; sahip olunan sınırlı kaynakların, sınırsız ihtiyaçları karşılamak için nasıl dağıtıldıklarını inceleyen bilim dalı olarak tanımlanmaktadır. Özellikle sanayi devrimi ile başlayan, bilişim ve ulaşım teknolojilerinin ilerlemesiyle devam eden hızlı değişim ve gelişim süreci, artan nüfus, rekabet vb. insanoğlunu elindeki sınırlı kaynakları daha etkin kullanmaya itmekte; bu da etkinlik, verimlilik gibi kavramların öneminin her geçen gün artmasına sebep olmaktadır. İşletmeler üretim süreçlerinde birçok girdi kullanırken birçok çıktı elde etmekte, bu girdi ve çıktılar genellikle farklı ölçü birimlerine sahip olmaktadır. Birden çok girdi kullanılarak birden çok çıktının üretildiği üretim süreçlerinde etkinlik ölçümlerinin yapılabilmesi için genellikle veri zarflama analizi (VZA) kullanılmaktadır (Oruç vd., 2009: 280). Madencilik sektörü, tarım ile birlikte ekonominin iki temel hammadde üreticisinden birisidir. Bu niteliği nedeniyle sektör; birincisi ekonomiye doğrudan yaptığı katkı, diğeri ise ekonominin diğer alanlarına özellikle imalat sektörüne sağladığı girdiler nedeniyle iki yönlü öneme sahiptir. Gelişmiş bir madencilik sektörü; üretim, istihdam vb. ekonomik göstergelere yaptığı katkının yanı sıra, doğru politika ve planların takip edilmesi durumunda ülke imalat sanayi için önemli bir itici güç oluşturabilmektedir. Bu nedenle, ekonomik kalkınma politika ve planlarının oluşturulmasında sektöre özel bir önem verilmesi gerekmektedir (DPT, 2007:1). Türkiye nin maden ürünleri ihracatı 2002 yılında 2 milyar dolarken, 2013 yılında bu rakam 5 milyar dolara ulaşmıştır. Türkiye nin toplam ihracatında 2002 yılında % 2,4 lük orana sahip olan madencilik sektörü, 2013 yılında payını %3,3 e çıkarmıştır. Her geçen yıl ihracat içindeki payı artan madencilik sektörünün Türkiye nin ihracatında önemli bir yer tuttuğu yadsınamaz bir gerçektir yılı rakamlarına göre; maden ürünleri ihracatında %44,04 lük payla doğal taşlar en yüksek paya sahip ürünken, doğal taşların % 85 i mermer ihracatı olarak gerçekleştirilmiştir ( Alp-Himalaya dağları kuşağı üzerinde yer alan Türkiye,80 den fazla değişik yapıda ve 120 nin üzerinde değişik renk ve desende toplam 5,2 milyar m³ (13,9milyar ton) muhtemel mermer rezervine sahiptir. Dünya mermer rezervlerinin yaklaşık%40 ının Türkiye de bulunduğu tahmin edilmektedir(çetin, 2003: 245). Sektörde yaklaşık 1000 adet mermer ocağı, küçük ve orta ölçekli 1500 fabrika ve 7500 atölye bulunmakta, bu işletmelerde yaklaşık kişi istihdam edilmektedir. Üretimin en fazla olduğu iller; ocak sayısına göre Balıkesir (%27), Afyon (%23,60), Bilecik (%11,14), Denizli (% 8) ve Muğla (% 6) olarak sıralanmaktadır. Bu bölgelerdeki üretim tüm üretimin % 65 ini oluşturmaktadır ( Bu çalışmada, Türkiye mermercilik sektöründe önemli bir yere sahip olan Afyon da faaliyet gösteren 48 mermer işletmesinin etkinlik ölçümü yapılmıştır. Çalışmada mermercilik sektörünün fiili üretim süreci incelenerek etkinlik ölçümünde 4 girdi, 2 çıktı kullanılmıştır. 2. TÜRKİYE DE MERMERCİLİK VE MERMER ÜRETİM SÜRECİ Doğal taşların yapı ve dekorasyon malzemesi olarak kullanılmaya başlanması, dünya doğal taş üretiminin artmasına neden olmuştur. Özellikle son yıllarda görülen artış, kazanım ve işleme teknolojisindeki gelişmelere paralellik göstermektedir. Giderek daha mükemmel hale getirilen işleme teknikleri ile taş, kolay ve ekonomik olarak istenen şekilde işlenmekte ve yeni kullanım alanları bulmaktadır (Genç 2004: 18). Dünyada en çok üretimi yapılan doğal taşlar karbonatlı taşlardır. Bu grupta yer alan traverten ve mermer, dünya doğal taş üretiminin yaklaşık olarak %60 ını oluşturmaktadır (Genç 2004: 19) sayılı Maden Kanunu na göre ticari standartlara uygun boyutlarda blok verebilen, kesilip parlatılan veya yüzeyi işlenebilen ve taş özellikleri kaplama taşı normlarına uygun olan her türden taş (tortul, magmatik ve metaformik) ticari dilde mermer olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımlamanın içindeki hakiki mermerin yanında iyi parlatılabilen kalker, traverten, kumtaşı gibi tortul; gnays, kuvarsit gibi metamorfik; granit, siyenit, serpartin, andezit, bazalt gibi magmatik taşlar da mermer olarak isimlendirilmektedir ( 978
3 Türkiye 5 milyar metreküp olan toplam mermer rezervi ile dünya rezervlerinin %40 ı gibi yüksek bir orana sahiptir. Ancak, jeolojik rezerv içinde işletilebilir rezervin oranı belli değildir. En önemli rezervler Anadolu ve Trakya boyunca geniş bir bölgeye yayılmış olup, tablo 1 deki 5 il in toplam payı %73, çalışmanın yapıldığı Afyon ilinin payı ise %12,2 dir ( Tablo 1. Türkiye nin Mermer Rezervinde En Önemli 5 İl İl Rezerv + Potansiyel(milyon m 3 ) Toplam İçindeki Payı (%) Balıkesir ,8 Denizli ,6 Afyon ,2 Tokat 410 7,9 Çanakkale 252 4,9 Toplam ,4 Kaynak: Gözlem Dergisi, 26 Mart 2001, s:10 den aktaran İTO, 2003: 4). Dünya mermercilik piyasasında önemli bir yere sahip olan Türkiye deki işletmeler özellikle son yıllarda yapmış oldukları yatırımlarla işletmecilikte büyük boyutlu üretim sağlayan modern ekipmanların kullanımına geçmişlerdir. Ocak üretimlerinde uygulanan modern teknolojilerle birlikte Türkiye doğal taş üretiminde dünyada büyük üretici 7 ülkeden biri olmuştur. ( Mermer fabrikalarında üretim, ocaklarda ham blokların seçilmesi ile başlar. Bazı firmalar kendi ocaklarına sahipken, kimileri de başkalarına ait olan ocaklardan blok satın alma yoluna giderek ham blok tedarik ederler. Her iki durumda da blokların seçimi üretimin diğer aşamaları için hayati önem taşımaktadır. Çünkü seçilen blokların ürün kalitesi ile ilgili olumlu ya da olumsuz özelliklerini bu aşamadan sonra değiştirmek çok daha zor olacaktır. Ocaktan getirilen bloklar fabrikada stoklanırlar. Bundan sonraki adım blokların kesilmesidir. Kesilme adımında ilk işlem kesim hattının seçilmesidir. Mermer fabrikalarında iki temel kesim hattı bulunur. Bunlar levha hattı ve plaka hattı ya da hatların başındaki ana makine adları ile isimlendirilerek katrak ve ST hattı olarak adlandırılırlar. Blok boyutları ve planlanan ürünlere bağlı olarak hatlar seçildikten sonra kesim işlemine geçilir. Kesim hatları ve bu hatlardaki makineleri da içeren genel akım şeması şekil 1 de verilmiştir. Üretim sistemi içinde kesim hatlarına, ürün ve doğal taş türüne, üretim yöntemlerine bağlı olarak birçok değişik türde maliyet ortaya çıkmaktadır. Bu maliyetlerin en önemlileri kesme hatlarındaki sarf malzemelerinden kaynaklanan maliyetler ile isçilik ve enerjidir. (Akkoyun ve Ankara, 2007: 4-5). Şekil 1. Mermer Fabrikaları Genel Akım Şeması ve Ürünleri (P1, P2, P6) 979
4 3. LİTERATÜR TARAMASI Ekonomi literatüründe etkinlik kavramı Koopsman ın 1951 deki çalışmasına dayandığını söylemek mümkündür. Koopsman bu çalışmasında teknik etkinlik kavramını tanımlamıştır. Daha sonra da Debreu (1951) ve Farrell (1957) çok girdili firmaların etkinlik ölçümüne çalışmalarında yer vermişlerdir (Oruç, 2008: 10, Ruggiero, 2000: 138). Bu çalışmaların sonrasında Charnes, Cooper ve Rhodes tarafından Measuring the Efficiency of Decision Making Units başlıklı makale ile ilk VZA (Data Envelopment Analysis-DEA) modeli geliştirilmiştir. Bu çalışmada, hizmet sektöründeki kâr amacı gütmeyen devlet kuruluşlarının etkinlik skorları hesaplanmıştır (Oruç, 2008: 10, Charnes vd., 1978). Literatürde VZA üzerine bankacılık, sigortacılık, sağlık, eğitim, oteller, restoranlar, askeriye vb. birçok sektör üzerine yapılmış pek çok çalışma vardır. Tavares (2002), yılları arasında 2152 farklı yazar tarafından 3200 ün üzerinde yayına, Said Gattoufi vd. (2011) yılları arası için 5000 den fazla bilimsel makaleye ulaşmışlardır. Mermer sektörü üzerine yapılan çalışmalardan bazıları ise aşağıda verilmiştir: Eleren vd. (2007); Afyon'da mermer sektöründe faaliyet gösteren 12 işletmenin yıllarına ait finansal verilerini kullanılarak işletmelerin sabit, değişken getirili ve ölçeğe dayalı etkinlik değerlerini hesaplamışlardır. Çalışmada; yabancı ve öz kaynaklar, işgücü giderleri girdi, net satışlar ve brüt kârlılık ise çıktı olarak alınmıştır. Aras ve Gencer (2011); arasındaki yıllar için Muğla ilindeki 12 mermer işletmesi üzerine gerçekleştirdikleri çalışmalarında, işletmelerin her yıl için VZA ile etkinlik değerlerini hesaplamışlar, 5 yıllık dönemdeki etkinlik değerlerindeki değişimleri hesaplamak için de Malmquist TFV ni kullanmışlardır. Çalışmada; genel giderler, enerji giderleri, personel giderleri girdi, gelirler ise çıktı olarak alınmıştır. Saraçlı vd. (2013); Afyon'daki 64 mermer işletmesinin 1 aylık verilerini kullanarak etkinlik ölçümünü yapmışlardır. Çalışmada; 12 adet girdi (işçi sayısı, mühendis sayısı, makine sayısı, fabrikaya ait mermer ocağı sayısı, iç pazara satılan ürün oranı, dış pazara satılan ürün oranı, işçilik giderleri, elektrik giderleri, su giderleri, bakım giderleri, yakıt giderleri, ortalama soket maliyeti), 2 adet çıktı (işlenmiş mermer miktarı ve üretilen ürün çeşitlerinin sayısı) kullanılmıştır. 4. YÖNTEM (VZA) Etkinlik, çıktıları üretmede kaynakların optimal kullanılma derecesinin belirlenmesi olarak tanımlanmaktadır (Çağlar, 2003: 11). VZA; üretim süreçlerinde birden fazla girdi kullanarak, yine birden fazla çıktı üreten işletmelerin etkinliğini ölçmede kullanılan matematiksel bir yöntemdir. VZA da etkinlik değerleri hesaplanacak işletmeler karar verme birimi (KVB) olarak adlandırılmakta ve KVB lerin homojen bir yapıya sahip olması yani aynı girdileri kullanarak aynı çıktıları üreten, aynı alanda faaliyet gösteren işletmeler olması gerekmektedir. Ayrıca, VZA ile doğru bir etkinlik ölçümü yapılabilmesi için ölçümde kullanılan girdi ve çıktıların üretim sürecini olabildiğince yansıtması çok önemlidir. VZA nın uygulanmasında izlenecek adımlar şunlardır (Oruç vd., 2009: 281): 1. KVB lerin seçilmesi 2. Girdi ve çıktıların seçilmesi 3. Göreli etkinliğin ölçülmesi 4. Referans kümelerinin belirlenmesi 5. Etkin olmayan KVB ler için hedef belirlenmesi 6. Sonuçların değerlendirilmesi Doğrusal programlamanın özel bir türü olan VZA modellerinin temeli (çıktı/girdi) formülü ile hesaplanan verimlilik formülüne dayanmaktadır. VZA etkinlik ölçümünün göreli olarak yapıldığı, yani sadece değerlendirmeye alınan KVB lerin birbiri ile kıyaslandığı bir yöntemdir. Bu yöntemde en etkin işletmelerin verileri kullanılarak bir etkin üretim sınırı oluşturulur ve diğer işletmelerin etkinlik değeri bu etkin üretim sınırı standart alınarak: Göreli Etkinlik= Etkinlik değeri hesaplanacak işletmenin çıktı / girdi oranı En etkin işletmenin çıktı / girdi oranı 980
5 formülü ile bulunur. Etkin üretim sınırındaki işletmeler etkin olmayan işletmeler için referans kümesini oluşturan işletmelerdir. Göreli etkinlik formülü ile birim seçiminden bağımsızlık sağlandığı için VZA parametresiz bir etkinlik ölçme yöntemidir. VZA da, etkin üretim sınırının belirlenmesi yani zarflama şekline göre; Charnes, Cooper ve Rhodes(CCR) tarafından (1978) ölçeğe göre sabit getiri varsayımı ile, Banker, Charnes ve Cooper (BCC) tarafından (1984) ölçeğe göre değişken getiri varsayımı ile modeller önerilmiştir (Paradi ve Schaffnit, 2004: 721). CCR modelinde; bir KVB nin girdilerinin bileşim oranı değiştirilmeden kullanılan girdiler belirli bir oranda artırıldığında, çıktılar da aynı oranda artmaktadır. BCC modelinde ise; bir KVB nin yine girdilerinin bileşim oranı değiştirilmeden kullanılan girdiler belirli bir oranda artırıldığında, çıktılar o orandan farklı oranda artabilmektedir. BCC modelinde; girdiler artırıldığı zaman, çıktılar aynı oranda artıyorsa ölçeğe göre sabit, daha yüksek oranda artıyorsa ölçeğe göre artan, daha düşük oranda artıyorsa ölçeğe göre azalan getiri vardır. CCR modeli tarafından üretilen etkinlik değerine teknik etkinlik (TE), BCC modelinin ürettiği etkinlik değerlerine saf teknik etkinlik (STE) adı verilmektedir. Bu iki etkinlik değeri arasındaki oransal farka ölçek etkinliği (ÖE) denir. Bu etkinlik değerleri arasındaki ilişki şu şekildedir: TE = STE * ÖE TE ve STE değerlerinin birbirine eşit olması yani ÖE değerinin 1 olması durumunda değerlendirilen birimin optimal ölçekte faaliyet gösterdiği söylenebilir. Eğer ÖE birden farklı bir değere sahipse ilgili KVB nin ölçeğini değiştirmesi gerekmektedir (Ulucan ve Karacabey, 2002: 106). VZA modellerinde diğer bir sınıflandırma da modelin girdiye veya çıktıya yönelik kurulmasına ilişkin sınıflandırmadır. KVB nin etkin olabilmesi için; girdiye yönelik modelde üretilen çıktı miktarı değiştirilmeden, bu çıktı düzeyini en etkin şekilde elde etmek için girdi bileşiminin ne kadar azaltılması gerektiği hesaplanırken, çıktıya yönelik modelde ise kullanılan girdi miktarı değiştirilmeden, çıktı bileşiminin ne kadar artırılması gerektiği hesaplanmaktadır (Matthews ve Mahadzir, 2006: 7).o. KVB nin girdiye yönelik CCR ve BCC modelleri aşağıdaki gibi tanımlanmıştır (Chen ve Ali, 2002:477): Girdiye yönelik CCR Modeli: Kısıtlar, E s o r= 1 m i= 1 = max i ij s r= 1 m i= 1 uy r vx i ro io uy r rj 1, j=1,2,...n vx v i, u r 0 r=1,2,...s i=1,2,.m Burada, n: KVB sayısı j=1,2,...n s: Çıktı sayısı r=1,2,...s m: Girdi sayısı i=1,2,..m u r : o. KVB tarafından r. çıktıya verilen ağırlık değeri v i o. KVB tarafından i. girdiye verilen ağırlık değeri x io : o. KVB nin kullandığı i. girdi miktarı y ro : o. KVB nin elde ettiği r. çıktı miktarı x ij : j. KVB nin kullandığı i. girdi miktarı y rj : j. KVB nin elde ettiği r. çıktı miktarı Girdiye yönelik BCC Modeli: Kısıtlar, E s o = max u y s r rj o r= 1 m i= 1 vx i ij u y r ro o r= 1 m + u i= 1 vx i + u io 1, j=1,2,...n v i, u r 0 r=1,2,...s i=1,2,.m u o: o. KVB ye ait serbest işaretli değişken 981
6 Kesirsel olarak verilen bu model etkinlik değeri hesaplanacak olan (o.) KVB nin girdilerinin ağırlıklı toplamı 1 e eşittir tanımlaması ile doğrusal programlama modeline çevrilebilir. Girdiye yönelik modellerdeki kısıtlar ile KVB lerin etkinlik değerinin 1 ve daha düşük değerler alması sağlanmaktadır. Etkinlik değeri 1 olan işletmeler etkin işletmeler olurken, 1 den küçük olan işletmeler etkin olmayan işletmeler olmaktadır. Girdiye yönelik CCR Modeli: E = max uy o r ro r1 = s Girdiye yönelik BCC Modeli: E = max u y + u s o r ro o r1 = Kısıtlar, Kısıtlar, m i1 = s vx = 1 i io m u y - v x 0 j=1,2,...n r rj i ij r1 = i1 = m i1 = s vx = 1 i io m u y + u - v x 0 j=1,2,...n r rj o i ij r1 = i1 = v i, u r 0 r=1,2,...s i=1,2,.m v i, u r 0 r=1,2,...s i=1,2,.m u o: o. KVB ye ait serbest işaretli değişken Çıktıya yönelik modelde ise amaç fonksiyonu; etkinlik değeri hesaplanacak olan KVB nin girdilerinin ağırlıklı toplamının çıktılarının ağırlıklı toplamına oranının minimizasyonu, kısıtlar ise, her KVB için, girdilerinin ağırlıklı toplamının çıktılarının ağırlıklı toplamına oranının 1 den büyük olması şeklinde tanımlanmaktadır. Çıktıya yönelik modelde, etkinlik değeri 1 olan işletmeler etkin işletmeler olurken, 1 den büyük olan işletmeler etkin olmayan işletmeler olmaktadır. Girdi ve çıktı modelleri arasındaki temel farklılık pay ile payda değişimi olduğu için etkinlik değerleri arasında, ilişkisi vardır. 1 Girdiye yönelik etkinlik değeri= Çıktıya yönelik etkinlik değeri VZA da; KVB lerin farklı üretim fonksiyonları olabileceği gerçeğinden hareketle her KVB için ayrı model kurulmakta, girdi ve çıktıları ağırlıklandırmada esneklik tanınmaktadır. Model, etkinlik değeri hesaplanacak olan KVB nin en az kullandığı girdilere ve en çok ürettiği çıktılara en yüksek ağırlıklar verilerek her KVB nin kendi etkinlik skorunu maksimize edecek şekilde kurulmaktadır. (Cingi ve Tarım, 2000:8).Fakat girdi ve çıktılara ağırlık seçmede tanınan bu esneklik KVB sayısı sabit kalıp girdi ve çıktı sayısının artması durumunda; serbestlik problemi yaşanarak VZA nın ayrım yapma gücünün azalmasına, çok fazla KVB nin etkin çıkmasına sebep olabilmektedir (Oruç 2008: 34, Jenkins ve Anderson, 2003: 52). Çünkü KVB sayısının az olması, etkinlik değeri hesaplanacak KVB nin en çok ürettiği çıktı veya en az kullandığı girdiye yakın değerlere sahip başka KVB lerin olma olasılığının az olması demektir. Bu sebeple KVB sayısı ile girdi-çıktı sayıları arasında genellikle n/3>(m+s) ilişkisi tercih edilir (Oruç 2008: 34, Jenkins ve Anderson, 2003: 54). VZA da dual model sonuçları, etkin olmayan birimlerin etkin hale getirilebilmesi için ne yapılması gerektiği konusunda yol gösterici rol oynar. o. KVB için girdiye yönelik dual CCR modeli aşağıdaki gibi yazılabilir (Banker vd., 2004 :349): Kısıtlar, Eo = min q n - xijlj -q xio + si = 0 i=1,2,...m j1 = n yrjlj -yro - s + r = 0 r=1,2,...s j1 = λ j, s i -, s r + 0 r=1,2,...s i=1,2,..m j=1,2,...n 982
7 Burada, θ: KVB o nun girdilerinin radyal olarak ne kadar azaltılabileceğini belirleyen büzülme katsayısı l j : j. KVB nin aldığı yoğunluk değeri (o. KVB nin referans kümesinin alacağı değer) s i - : KVB o nun i. girdisine ait aylak (atıl) girdi değeri s r + : KVB o nun r. çıktısına ait aylak (atıl) çıktı değeri Etkin olmayan o. KVB; girdileri (θx io -s i - ) ye, çıktıları (y ro +s r + ) ya getirilirse etkin işletme olacaktır. Ayrıca dual-ccr modeli için; n l j = 1 ise ölçeğe göre sabit, j1 = n l j > 1 ise ölçeğe göre azalan j1 = n l j < 1 ise ölçeğe göre artan getiri vardır (Banker vd., 2004 :349). j1 = 5. VERİ SETİ Uygulama Afyon ilinde faaliyet gösteren 48 işletme üzerinde, 2012 yılı verileri kullanılarak yapılmıştır. Çalışmada mermerin üretim sürecinden hareketle; 4 adet girdi 2 adet çıktı İşyerinin toplam oturma alanı, Personel sayısı, İşlenen hammadde miktarı Makine kapasitesi (Katrak ve ST kapasitesi), 2012 yılı cirosu Elde edilen ürün miktarı kullanılmıştır. Veriler işletme yöneticileri ile birebir karşılıklı görüşme ile elde edilmiş olup, işletmelerin isminin verilmemesi koşulu ile elde edilebildiği için KVB isimleri kodlar ile ifade edilmiştir(tablo 2). Modellerin çözümü için EMS paket programı kullanılmıştır. 6. BULGULAR VE SONUÇLAR 2012 yılı verilerine göre işletmelerin teknik (CCR), saf teknik (BCC), ölçek etkinliği değerleri ile ölçeğe göre getiri durumları tablo 3 te verilmiştir. Teknik etkinlik bakımından 10 işletme % 100 etkin çıkarken; 6 işletme % arasında, 7 işletme % arasında, 3 işletme % arasında, 10 işletme % arasında, 8 işletme % arasında, 4 işletme % arasında değişen etkinlik değerlerine sahiptir. Saf teknik etkinlik bakımından 22 işletme % 100 etkin çıkarken; 2 işletme % arasında, 4 işletme % arasında, 3 işletme % arasında, 12 işletme % arasında, 3 işletme % arasında, 2 işletme % arasında değişen etkinlik değerlerine sahiptir. Ölçek etkinliği bakımından ise 11 işletme ölçeğe göre sabit getiriye sahipken, 1 işletme ölçeğe göre artan, 36 işletme ölçeğe göre azalan getiriye sahiptir. Türkiye nin mermercilik sektöründe ve ihracatında önemli bir payı olan Afyon ilindeki 48 firma üzerine gerçekleştirilen çalışma sonucunda; işletmelerin ancak % 20,8 i teknik, % 45 8 i, saf teknik, % 22,9 u ölçek etkin işletmeler olarak bulunmuştur. Etkin olmayan işletmelerin referans kümesini oluşturan işletmeler tablo 4 te verilmiştir. CCR ye göre; KVB 30 (34), KVB 8 (17), KVB 35 (14), KVB 17 (8), KVB 27 (6), KVB 25(2) ve KVB 29 ise (1) işletmenin referans kümesinde yer almaktadır. BCC ye göre ise; KVB 30 (19), KVB 45(15), KVB 8 (11),KVB 35(10), KVB 11 (9), KVB 31(5), KVB 17 ve 38 (4) er, KVB 4, 18, 25(3) er, KVB 2 ve 9(2) şer, KVB 27 ve 47(1) er işletmenin referans kümesinde yer almaktadır. CCR etkinlik ölçümünde girdi ve çıktılara verilen ağırlıklar tablo 5 te verilmiştir. İşyerinin toplam oturma alanı bakımından girdi* ağırlık değeri KVB 13 için (0,18), KVB 30 için (0,35), KVB 35 için (0,40) tır. Diğer işletmelerde ise bu değer toplam pay içinde ciddi bir orana sahip değildir. VZA, etkinlik ölçümü yapılan işletmenin diğer işletmelere göre görece daha fazla ürettiği çıktılara ve daha az kullandığı girdilere en yüksek ağırlıkların verildiği bir ölçme yöntemi olduğu için incelenen işletmelerin 983
8 üretim sürecinde fabrika/stok alanı sorunu yaşamadıkları, genellikle atıl alana sahip söylenebilir. Benzer şekilde hem makine kapasitesi*ağırlık değeri44 işletmede (tüm işletmelerin % 91,7 si), hem de personel sayısı*ağırlık değeri 37 işletmede (tüm işletmelerin % 77 si)] 0,50 nin altındadır. Buradan, işletmelerin görece daha fazla hammadde işleyebilir düzeyde makineye ve işgücüne sahip oldukları sonucu çıkarılabilir. İşletmelerin 33 tanesi için işlenen hammadde miktarı*ağırlık değeri 0,50 nin üzerindeyken, bunların 25 tanesi için 0,8 ve üzeridir. Çıktılara verilen ağırlıklar bakımından ise dengeli bir durum söz konusudur. Etkin olmayan her bir işletmelerin etkin olabilmesi için girdi çıktılarını hangi seviyeye getirmesi gerektiğine ilişkin potansiyel iyileştirilmiş veriler ise ayrıntılı olarak tablo 6 ve 7 de verilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye nin önemli ihracat kalemlerinden olan mermercilik sektöründe faaliyet gösteren Afyon ilindeki 48 işletmelerin etkinlik ölçümü yapılarak değerlendirilmelerde bulunulmaya çalışılmıştır. Çalışmada veri kaynağı olarak işletme yetkililerinin beyanları esas alınmıştır. Bu çerçevede verilerin güvenilirliği konusunda tereddütler olsa da, yönetim bilgi sisteminin işletmelere yayılması ile daha sağlıklı sonuçlar elde edileceği düşünülmektedir. 984
9 Tablo Yılına Ait Girdi-Çıktı Verileri İşletme Kodu İşyerinin Toplam Oturma alanı (m 2 ) Personel Sayısı İşlenen Hammadde (m 3 ) Makine (Katrak ve ST) Kapasitesi Ciro (Bin TL) Çıkan Ürün (m 2 ) KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB
10 Tablo 2 (Devamı) Yılına Ait Girdi-Çıktı Verileri İşletme Kodu İşyerinin Toplam Oturma alanı (m 2 ) Personel Sayısı İşlenen Hammadde (m 3 ) Makine (Katrak ve ST) Kapasitesi Ciro (Bin TL) Çıkan Ürün (m 2 ) KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB
11 Tablo 3. Etkinlik Değerleri İşletme Kodu Teknik Etkinlik (CCR) Saf Teknik Etkinlik (BCC) Ölçek Etkinliği Ölçeğe Göre Getiri KVB 1 0,88 1,00 0,88 Artan KVB 2 0,94 1,00 0,94 Azalan KVB 3 0,59 0,88 0,67 Azalan KVB 4 0,81 1,00 0,81 Azalan KVB 5 0,60 0,62 0,97 Azalan KVB 6 0,62 0,99 0,63 Azalan KVB 7 0,43 0,51 0,83 Azalan KVB 8 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 9 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 10 0,77 0,79 0,97 Azalan KVB 11 0,80 1,00 0,80 Azalan KVB 12 0,68 0,68 0,99 Azalan KVB 13 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 14 0,68 0,69 0,99 Azalan KVB 15 0,47 0,62 0,75 Azalan KVB 16 0,85 1,00 0,85 Azalan KVB 17 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 18 0,98 1,00 0,98 Azalan KVB 19 0,82 0,88 0,93 Azalan KVB 20 0,60 0,81 0,74 Azalan KVB 21 0,44 0,47 0,92 Azalan KVB 22 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 23 0,78 0,81 0,95 Azalan KVB 24 0,47 0,48 0,98 Azalan KVB 25 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 26 0,99 1,00 0,99 Azalan KVB 27 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 28 0,64 0,70 0,91 Azalan KVB 29 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 30 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 31 0,84 1,00 0,84 Azalan KVB 32 0,54 0,65 0,83 Azalan KVB 33 0,58 0,59 0,98 Azalan KVB 34 0,59 0,60 0,98 Azalan KVB 35 1,00 1,00 1,00 Sabit KVB 36 0,87 1,00 0,87 Azalan KVB 37 0,55 0,66 0,84 Azalan KVB 38 0,96 1,00 0,96 Azalan KVB 39 0,65 0,67 0,96 Azalan KVB 40 0,67 0,70 0,95 Azalan KVB 41 0,58 0,59 0,99 Azalan KVB 42 0,62 0,62 1,00 Sabit KVB 43 0,56 0,90 0,63 Azalan KVB 44 0,56 0,64 0,88 Azalan KVB 45 0,98 1,00 0,98 Azalan KVB 46 0,69 0,70 0,99 Azalan KVB 47 0,94 1,00 0,94 Azalan KVB 48 0,75 0,77 0,98 Azalan 987
12 Tablo 4. Etkin Olmayan İşletmeler İçin Referans Kümesi İşletmeler İşletme Kodu BCC İçin Referans Kümesi KVB CCR İçin Referans Kümesi KVB KVB 1 30 KVB 2 30 KVB 3 4, 11, 30, 45 17, 27, 30 KVB 4 30 KVB 5 25, 30, 35, 45 8, 30, 35 KVB 6 4, 11, 30, 45 17, 27, 30, 35 KVB 7 30, 35, 45 8, 30, 35 KVB 10 11, 18, 30, KVB KVB 12 8, 30, 45 8, 30 KVB 14 8, 30, 35, 45 8, 30, 35 KVB 15 2, 4, 9, 11, 17, KVB 16 17, 27, 30 KVB KVB 19 8, 30, 31 8, 30 KVB 20 8, 11, 45 8, 30 KVB 21 8, 30, 31, 45 8, 30 KVB 23 8, 30, 31, 45 8, 30 KVB 24 8, 11, 31 8, 30 KVB 26 25, 27, 30 KVB 28 11, 18, KVB 31 8, 30 KVB 32 2, 8, 9, 30 8, 29, 30 KVB 33 8, 30, 35, 45 8, 30, 35 KVB 34 30, 35, 45 8, 30, 35 KVB 36 17, 27, 30, 35 KVB 37 11, 30, KVB KVB 39 30, KVB 40 11, 18, 30, KVB 41 8, 30, 35, 45 8, 30, 35 KVB 42 8, 30 8, 30 KVB 43 35, 45 17, 27, 35 KVB 44 17, 25, 27, 35, 45 8, 30, 35 KVB 45 8, 30, 35 KVB 46 17, 25, 35, 45 17, 25, 35 KVB 47 17, 35 KVB 48 17, 35, 47 17,
13 Tablo 5. CCR Modeli İçin Girdi-Çıktılara Verilen Ağırlıkları İşletme Kodu İşyerinin Toplam Oturma alanı Personel İşlenen Hammadde Ciro (m 2 ) Sayısı (m 3 Makine (Katrak ve ST) Kapasitesi ) (Bin TL) Çıkan Ürün (m 2 ) KVB , , KVB , , KVB 3 0 0, , , , KVB , , KVB 5 0 0, , ,89955E-05 8,91108E-06 KVB 6 0, , , , , KVB 7 0, , , , KVB 8 0 0, , , KVB 9 0, , , , , KVB , , KVB , , KVB 12 0, , ,39084E-06 KVB 13 0, , , KVB , , ,94678E-05 8,95123E-06 KVB , , KVB , , , , KVB , , KVB , , KVB , , ,83375E-05 KVB , ,01184E-05 2,71038E-05 KVB 21 0, , ,21041E-05 KVB 22 0, , , , , KVB 23 0, , , KVB , ,35234E-05 9,14128E
14 Tablo 5 (Devamı). Girdi-Çıktılara Verilen Ağırlıkları İşletme Kodu İşyerinin Toplam Oturma alanı (m 2 Personel İşlenen Hammadde Ciro ) Sayısı (m 3 Makine (Katrak ve ST) Kapasitesi ) (Bin TL) Çıkan Ürün (m 2 ) KVB , , , , KVB 26 0, , , , KVB 27 0, , , , ,001 0 KVB , , KVB , , , , KVB 30 0, , , , KVB , ,51005E-05 3,05166E-05 KVB , , , ,26056E-06 KVB 33 0, , , ,61601E-05 KVB 34 0, , , , KVB 35 0, , , , KVB , , , , ,7452E-07 KVB , , KVB , , KVB , , KVB , , KVB 41 0, , , ,05942E-05 KVB , ,08541E-05 7,29846E-06 KVB 43 0, , , , KVB , , , ,51923E-05 KVB 45 0, , , ,25341E-05 KVB , , , ,52878E-06 KVB , , ,64518E-05 KVB , , ,1378E
15 İşletme Kodu Tablo 6. CCR ye Göre Etkin Olmayan İşletmeler İçin Potansiyel İyileştirilmiş Veriler İşyerinin Toplam Oturma alanı (m 2 ) Personel Sayısı İşlenen Hammadde (m 3 ) Makine (Katrak ve ST) Kapasitesi Ciro (Bin TL) Çıkan Ürün (m 2 ) KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB
16 İşletme Kodu Tablo 7. BCC ye Göre Etkin Olmayan İşletmeler İçin Potansiyel İyileştirilmiş Veriler İşyerinin Toplam Oturma alanı (m 2 ) Personel Sayısı İşlenen Hammadde (m 3 ) Makine (Katrak ve ST) Kapasitesi Ciro Çıkan Ürün (m 2 ) KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB KVB
17 KAYNAKÇA 1. AKKOYUN, Özgür ve Hüseyin ANKARA (2007), Kalite Maliyet Modelleri ve Mermer Fabrikaları İçin Bir Uygulama,Madencilik Dergisi, Cilt 46, Sayı ARAS Gonca ve Cevriye GENCER (2011), Muğla İl. Mermer İşletmelerine Yönelik Veri Zarflama Analizi Örnek Olayı Ekonometri ve İstatistik Sayı:13 (12. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması, İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı), BANKER, R.D., W.W.COOPER, L.M. SEIFORD, R.M. THRALL ve J. ZHU (2004), Returns to Scale in Different DEA Models, European Journal of Operational Research, Volume: 154, 2004, s CHARNES, A. - W.W. COOPER ve E. RHODES (1978), Measuring the Efficiency of Decision Making Units, European Journal of Operational Research, Volume: 2, s CHEN, Y. ve A.I. ALI (2002), Continuous Optimization Output Input Ratio Analysis and DEA Frontier, European Journal of Operational Research, Volume: 142, s CİNGİ, S. ve A. TARIM (2000), Türk Banka Sisteminde Performans Ölçümü DEA Malmquist TFP Endeksi Uygulaması, Türkiye Bankalar Birliği Araştırma Tebliğleri Serisi, Sayı: 1.) 7. ÇAĞLAR, A. (2003), Veri Zarflama Analizi İle Belediyelerin Etkinlik Ölçümü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara. 8. ÇETİN, Turhan (2003), Türkiye Mermer Potansiyeli, Üretimi ve İhracatı, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 23, Sayı 3,s DEBREU, G. (1951), The Coeffcient of Resource Utilization, Econometrica, 19, s DPT (2007), Dokuzuncu Kalkınma Planı Madencilik Özel İhtisas Raporu, Başbakanlık DPT Yayınları, Yayın No: ELEREN Ali, Veysel AĞCA, Durmuş YÖRÜK (2007) Mermer İşletmelerinin Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Etkinlik Analizi, 4. KOBİ ler ve Verimlilik Kongresi Bildiri Kitabı, İstanbul Kültür Üniversitesi, 7-8 Aralık, s FARRELL, M.J.(1957), The Measurement of Productive Efficiency. Journal of the Royal Statistic Society, Ser. A 120, s GATTOUFI, Said, D. BECKER, J. K. CHANDEL, M. SANDER (2011), A Bibliography About Data Envelopment Analysis (DEA) v0.8.1 <deabib.org>, Erişim: GENÇ, Ömür (2004), Blok Mermer ve Mermer İşleme Sektörü, TC Kalkınma Bankası A.Ş. Yayını. 15. İstanbul Maden İhracatçıları Birliği, < Erişim: İstanbul Mermerciler ve Granit İşletmecileri Esnaf ve Sanatkârlar Odası, < Erişim: İstanbul Ticaret Odası, Mermer, < Erişim: JENKINS, L ve M. ANDERSON (2003), Stochastics and Statistics a Multivariate Statistical Approach to Reducing the Number of Variables in Data Envelopment Analysis European Journal of Operational Research, Volume: 147, s KOOPMANS, T.C. (1951), An analysis of production as an efficient combination of activities. In: T.C. Koopmans (Ed.), Activity Analysis of Production and Allocation, Cowles Commission for Research in Economic,.Monograph No. 13, Wiley, New York. 20. MATTHEWS, K. ve M. ISMAIL (2006), Efficiency and Productivity Growth of Domestic and Foreign Commercial Banks in Malaysia, Cardiff Economics Working Papers, Cardiff, U.K. 993
18 21. ORUÇ, K. Oğuzhan (2008), Veri Zarflama Analizi ile Bulanık Ortamda Etkinlik Ölçümleri ve Üniversitelerde Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi, SBE, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Isparta. 22. ORUÇ K. Oğuzhan, İ. GÜNGÖR ve M. F. DEMİRAL (2009), Üniversitelerin Etkinlik Ölçümünde Bulanık Veri Zarflama Analizi Uygulaması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, s PARADI, J.C. ve C. SCHAFFNIT (2004), Commercial Branch Performance Evaluation and Results Communication in a Canadian Bank a DEA Application, European Journal of Operational Research, Volume: 156, s RUGGERIO, J (2000), Theory and Methodology Measuring Technical Efficiency, European Journal of Operational Research, Volume: 121, s SARALI, Sinan, İbrahim KILIÇ, İlkay DOĞAN ve Cengiz GAZELOĞLU (2013), An Application of Data Envelopment Analysis on Marble Factories, Journal of Inequalities and Applications, 139, s TAVARES, G.(2002), A Bibliography of Data Envelopment Analysis ( ), Rutger Research Report, Rutgers University. 27. ULUCAN Aydın ve A.Argun KARACABEY (2002), İMKB Hisse Senedi Piyasasının Teknik Etkinliğinin AB Aday ve Üye Ülkelerle Karşılaştırmalı Analizi, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, s
VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE TCDD LİMANLARINDA BİR ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ ÇALIŞMASI
Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. Cilt 9, No 4, 437-442, 2004 Vol 9, No 4, 437-442, 2004 VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE TCDD LİMANLARINDA BİR ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ ÇALIŞMASI M. Emin BAYSAL,
DetaylıMUĞLA İLİNDEKİ MERMER İŞLETMELERİNE YÖNELİK VERİ ZARFLAMA ANALİZİ ÖRNEK OLAYI
Ekonometri ve İstatistik Sayı:13 (12. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması, İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı) 2011 139 153 MUĞLA İLİNDEKİ MERMER İŞLETMELERİNE YÖNELİK VERİ ZARFLAMA ANALİZİ ÖRNEK
DetaylıDÖKÜM SEKTÖRÜDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KONYA İLİNDE BİR UYGULAMA
DÖKÜM SEKTÖRÜDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KONYA İLİNDE BİR UYGULAMA Ali SEVİNÇ KOSGEB Kırıkkale Hizmet Merkezi Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı teren@kku.edu.tr Tamer
DetaylıAVRUPA BİRLİĞİ İŞ GELİŞTİRME MERKEZLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YAKLAŞIMI İLE ETKİNLİKLERİNİN ANALİZİ
AVRUPA BİRLİĞİ İŞ GELİŞTİRME MERKEZLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YAKLAŞIMI İLE ETKİNLİKLERİNİN ANALİZİ Hüseyin DAŞTAN 1 E. Demet EKİNCİ 2 Tuba ŞAHİNOĞLU 3 Gürkan ÇALMAŞUR 4 Özet Bu çalışmanın amacı, Türkiye
DetaylıVERİ ZARFLAMA ANALİZİ VE İMALAT SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA DATA ENVELOPMENT ANALYSIS AND AN APPLICATION IN MANUFACTURING SECTOR 1
Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2017, C.22, S.1, s.43-53. Suleyman Demirel University The Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences Y.2017,
DetaylıSAMSUN'DAKİ HASTANELERİN ETKİNLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ KULLANILMASI. Talat ŞENEL 1, Serpil GÜMÜŞTEKİN 1 ÖZET
IAAOJ, Scientific Science, 2015, 3(2), 53-60 SAMSUN'DAKİ HASTANELERİN ETKİNLİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ KULLANILMASI Talat ŞENEL 1, Serpil GÜMÜŞTEKİN 1 1 Ondokuz Mayıs Üniversitesi,
DetaylıMustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute Yıl/Year: 2009 Cilt/Volume: 6 Sayı/Issue: 12, s. 176-189. ALANYA BÖLGESİ OTELLERİNİN
DetaylıKAMU BANKALARININ FİNANSAL ETKİNLİĞİ 1. Financial Efficiency of Public Banks
KAMU BANKALARININ FİNANSAL ETKİNLİĞİ 1 Financial Efficiency of Public Banks Ersan ÖZGÜR 2 ÖZET Globalleşme sürecinde liberal ekonominin giderek ağırlık kazanması ile birlikte özelleştirme çalışmaları üzerinde
DetaylıElazığ İlinde Kayısı Yetiştiren İşletmelerin Ekonomik Performanslarının Ölçülmesi
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University http://ziraatdergi.gop.edu.tr/ Araştırma Makalesi/Research Article JAFAG ISSN: 1300-2910
DetaylıSağlık Kuruluşlarında Maliyet Yönetimi ve Güncel
Sağlık Kuruluşlarında Maliyet Yönetimi ve Güncel Uygulamalar YRD. DOÇ. DR. EMRE ATILGAN TRAKYA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÖNETİMİ BÖLÜMÜ Sağlık Kurumlarında Maliyet Yönetimi ve Güncel Uygulamalar Sunum Planı:
DetaylıAnahtar Kelimeler: Veri zarflama analizi, İl performansları, Gevşek tabanlı süper etkinlik ölçümü
Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi Cilt:13.Sayı:2.Aralık 2009 ss.17-32 İl Performans Değerlerinin VZA ile Ölçülmesi Measuring the Province Performances With DEA Hatice DÜZAKIN 1 ÖZET Veri zarflama analizi
DetaylıDATA ENVELOPMENT ANALYSIS AND AN APPLICATION IN BANKING SECTOR
C.4, S.3 Veri Zarflama Analizi ve Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Y.2009, C.4, S.3 s.30 326. Suleyman Demirel University The
DetaylıEKONOMETRİ BÖLÜMLERİNİN GÖRECELİ PERFORMANSLARININ VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİYLE ÖLÇÜLMESİ: KPSS 2007 VERİLERİNE DAYALI BİR UYGULAMA
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Journal of the Institute of Social Sciences Sayı Number 2, Sonbahar Autumn 2008, 221-232 EKONOMETRİ BÖLÜMLERİNİN GÖRECELİ PERFORMANSLARININ VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİYLE
DetaylıFarklı Üniversitelerin Meslek Yüksekokullarının Etkinlik Düzeylerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma *
KMÜ Sosyal ve Ekonomi k Araştırmalar Dergi si 15 (25): 67-77, 2013 ISSN: 1309-9132, www.kmu.edu.tr Farklı Üniversitelerin Meslek Yüksekokullarının Etkinlik Düzeylerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma
DetaylıTÜRKİYE DEKİ İKTİSAT BÖLÜMLERİNİN GÖRECELİ PERFORMANSLARININ VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİYLE ÖLÇÜLMESİ: KPSS 2007 VERİLERİNE DAYALI BİR UYGULAMA
Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 4, 2009 135 TÜRKİYE DEKİ İKTİSAT BÖLÜMLERİNİN GÖRECELİ PERFORMANSLARININ VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİYLE ÖLÇÜLMESİ: KPSS 2007 VERİLERİNE
DetaylıAnkara daki Anadolu Liselerin Toplam Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi ( VZA ) İle Saptanması
1 XI. Eğitim Bilimleri Kongresi, 23-26 Ekim 2002 Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşe, KKTC Ankara daki Anadolu Liselerin Toplam Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi ( VZA ) İle Saptanması Araş.Gör.Murat ATAN
DetaylıAfyonkarahisar Hastanelerinin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Değerlendirilmesi
Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Sciences AKÜ FEBİD 12 (2012) 021301 (1-8) AKU J. Sci. 12 (2012) 021301 (1-8) Afyonkarahisar Hastanelerinin Etkinliklerinin
DetaylıDÖKÜM SEKTÖRÜNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KONYA İLİNDE BİR UYGULAMA
DÖKÜM SEKTÖRÜNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE KONYA İLİNDE BİR UYGULAMA Ali SEVİNÇ KOSGEB Kırıkkale Müdürü, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı 71451, KIRIKKALE ali.sevinc@kosgeb.gov.tr
DetaylıPERFORMANS ÖLÇÜMÜNDE KIYASLAMA YÖNTEMİ OLARAK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KULLANIMI: TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI ÖRNEĞİ
PERFORMANS ÖLÇÜMÜNDE KIYASLAMA YÖNTEMİ OLARAK VERİ ZARFLAMA ANALİZİNİN KULLANIMI: TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI ÖRNEĞİ Şebnem ASLAN (*) Özet: Bu çalışma, Türkiye deki kamu sektöründe faaliyet gösteren şeker
Detaylıİnovasyon Odaklı Faaliyetlerin Firma Performansına Etkisinin Veri Zarflama Analizi İle Belirlenmesi; İMKB Üzerine Bir Araştırma
İnovasyon Odaklı Faaliyetlerin Firma Performansına Etkisinin Veri Zarflama Analizi İle Belirlenmesi; İMKB Üzerine Bir Araştırma Determination of Innovation Based Activities on Firm Performance Via Data
DetaylıVeri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi
İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi Istanbul University Journal of the School of Business Administration Cilt/Vol:37, Sayı/No:2, 2008, 167-185 ISSN: 1303-1732 - www.ifdergisi.org 2008 Veri
DetaylıEFFICIENCY MEASUREMENT AT AIRLINE CITY-PAIR MARKETS WITH DATA ENVELOPMENT ANALYSIS AND MALMQUIST PRODUCTIVITY INDEX
EFFICIENCY MEASUREMENT AT AIRLINE CITY-PAIR MARKETS WITH DATA ENVELOPMENT ANALYSIS AND MALMQUIST PRODUCTIVITY INDEX DOI: 10.17261/Pressacademia.2018.886 PAP- V.7-2018(39)-p.228-232 Mehmet Yasar¹, Veysi
DetaylıBORSA ĐSTANBUL DA ĐŞLEM GÖREN ÇĐMENTO ĐŞLETMELERĐNĐN ETKĐNLĐKLERĐNĐN VERĐ ZARFLAMA ANALĐZĐ KULLANILARAK ÖLÇÜLMESĐ
Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi Electronic Journal of Social Sciences Bahar-206 Cilt:5 Sayı:57 (429-439) www.esosder.org ISSN:304-0278 Spring-206 Volume:5 Issue:57 BORSA ĐSTANBUL DA ĐŞLEM GÖREN ÇĐMENTO
DetaylıHalk Eğitim Merkezlerinde Veri Zarflama Analiz Yöntemiyle Pazarlama Odaklı Hizmet Performans Ölçümü ve Doğu Anadolu Bölgesinde Bir Uygulama
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2009 13 (2): 321-329 Halk Eğitim Merkezlerinde Veri Zarflama Analiz Yöntemiyle Pazarlama Odaklı Hizmet Performans Ölçümü ve Doğu Anadolu Bölgesinde
DetaylıAraştırma Makalesi (Research Article)
Araştırma Makalesi (Research Article) Altuğ ÖZDEN Eda ÖNCÜ Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, 09100 Aydın / Türkiye sorumlu yazar: aozden@adu.edu.tr Alınış (Received):
DetaylıInternational Journal of Academic Value Studies (Javstudies) ISSN: Vol: 3, Issue: 13, pp
International Journal of Academic Value Studies (Javstudies) ISSN:2149-8598 Vol: 3, Issue: 13, pp. 227-233 www.javstudies.com Javstudies@gmail.com Disciplines: Business Administration, Economy, Econometrics,
DetaylıDOĞAL TAŞLAR. Hazırlayan Tülay UYANIK 2005. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
DOĞAL TAŞLAR Hazırlayan Tülay UYANIK 2005 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi DOĞAL TAŞLAR HS No:2514, 2515, 2516, 6802 TÜRKİYE ÜRETİMİ Dünyanın en zengin mermer
DetaylıDr. Yücel ÖZKARA, BSTB Verimlilik Genel Müdürlüğü Doç. Dr. Mehmet ATAK, Gazi Ün. Endüstri Müh. Bölümü
Dr. Yücel ÖZKARA, BSTB Verimlilik Genel Müdürlüğü Doç. Dr. Mehmet ATAK, Gazi Ün. Endüstri Müh. Bölümü 6 Ekim 2015 İmalat Sanayinin Önemi Literatür Çalışmanın Amacı ve Kapsamı Metodoloji Temel Bulgular
DetaylıİSTANBUL TİCARET ODASI YAYIN NO: 1998-1 MERMER ARAŞTIRMASI. 116. yıl
İSTANBUL TİCARET ODASI YAYIN NO: 1998-1 MERMER ARAŞTIRMASI 116. yıl IÇINDEKILER ÖNSÖZ "^^-^ttlo Sayfa No: BIRINCI BOLUM 1 GENEL BİLGİLER 3 1.1. MERMERİN TANIMI VE SINIFUNDIRMA 5 1.2. MERMERİN ÖZELLİKLERİ
DetaylıİMKB YE KAYITLI HALKA AÇIK TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİNDE FİNANSAL ETKİNLİĞİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) İLE DEĞERLENDİRİLMESİ
Cilt 2, Sayı 2, 21 ISSN: 139-839 (Online) İMKB YE KAYITLI HALKA AÇIK TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİNDE FİNANSAL ETKİNLİĞİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Fatma TEKTÜFEKÇİ Dokuz Eylül Üniversitesi
DetaylıTÜRK SİGORTA ŞİRKETLERİNİN ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ARAŞTIRILMASI. M.Ü. Bankacılık ve Sigortacılık YO M.Ü. Bankacılık ve Sigortacılık YO
TÜRK SİGORTA ŞİRKETLERİNİN ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ARAŞTIRILMASI Serpil BÜLBÜL İlyas AKHİSAR M.Ü. Bankacılık ve Sigortacılık YO M.Ü. Bankacılık ve Sigortacılık YO serpilbulbul@marmara.edu.tr
DetaylıTOP 500 DEKİ TÜRK ÜNİVERSİTELERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ
ISSN: 2149-9225 Yıl: 2, Sayı: 6, Aralık 2016, s. 198-209 Arş.Gör. Nazlı ARIK Gümüşhane Üniversitesi, İ.İ.B.F. İşletme Bölümü, nazliarik@gumushane.edu.tr Arş.Gör. Burak SEYHAN Gümüşhane Üniversitesi, İ.İ.B.F.
Detaylı2.4.1. İhracat... 11 2.4.2. İthalat... 13. 3.3.1. İhracat... 20 3.3.2. İthalat... 22
TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Blok Mermer ve Mermer İşleme Sektörü Hazırlayan Ömür GENÇ Ekim 2004 Ankara İÇİNDEKİLER Sayfa No. TABLOLAR LİSTESİ... ii GİRİŞ... 1 1. SEKTÖRÜN VE ÜRÜNÜN TANIMI... 2 2. ARZ
DetaylıSU ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİSİNDEKİ FİRMALARIN ETKİNLİK VE VERİMLİLİKLERİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLERİN TR22 BÖLGESİ İÇİN ANALİZİ*
Tarım Ekonomisi Dergisi 2015; 21(1): 1-6 SU ÜRÜNLERİ ENDÜSTRİSİNDEKİ FİRMALARIN ETKİNLİK VE VERİMLİLİKLERİNİ BELİRLEYEN FAKTÖRLERİN TR22 BÖLGESİ İÇİN ANALİZİ* İsmail SEKİ 1, Mehmet AKBULUT 2 Özet Ekonomi
DetaylıTürk Bankacılık Sektörü İçin Karşılaştırmalı Performans Analizi. Mehmet Fatih ACAR a, Taptuk Emre ERKOÇ b Bülent YILMAZ c
Türk Bankacılık Sektörü İçin Karşılaştırmalı Performans Analizi Mehmet Fatih ACAR a, Taptuk Emre ERKOÇ b Bülent YILMAZ c Özet Ulusal ve uluslararası ekonomilerde finansal aracılık faaliyetlerinin vazgeçilmez
DetaylıÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Doktora İşletme Selçuk Üniversitesi Yüksek Lisans İşletme Selçuk Üniversitesi Lisans Eğitim Selçuk Üniversitesi
ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Haşmet Sarıgül Doğum Yeri Tarihi: Eyüp 23.06.1963 Birim: : İstanbul Esenyurt Üniversitesi, İşletme ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Ticaret Bölümü ÜAK Temel Alanı : Sosyal,
DetaylıTürkiye deki İllerin Etkinliklerinin Sosyo-Ekonomik Temel Göstergelerle Veri Zarflama Analizi Kullanarak İncelenmesi
Türkiye deki İllerin Etkinliklerinin Sosyo-Ekonomik Temel Göstergelerle Veri Zarflama Analizi Kullanarak İncelenmesi Eda Çakmak a, H. Hasan Örkcü b* a Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstatistik
DetaylıDalı. * Yrd. Doç. Dr. Kafkas Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü Sayısal Yöntemler Anabilim
Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümleri ile Kamu Yönetimi Bölümlerinin Göreceli Performanslarının Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Ölçülmesi: KPSS 2008 Verilerine Dayalı Bir Uygulama Cavit YEŞİLYURT
DetaylıKars İlinde Bulunan Mandıraların Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi [1]
Kafkas Univ Vet Fak Derg 18 (2): 169-176, 2012 DOI:10.9775/kvfd.2011.3635 RESEARCH ARTICLE Kars İlinde Bulunan Mandıraların Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi İle Ölçülmesi [1] Pınar DEMİR * Özden DERBETLİ
DetaylıĐŞLETMELERĐN VZA ĐLE MALĐ TABLOLARINA DAYALI ETKĐNLĐK ÖLÇÜMÜ: METAL ANA SANAYĐĐNDE BĐR UYGULAMA Đrfan ERTUĞRUL
20 ĐŞLETMELERĐN VZA ĐLE MALĐ TABLOLARINA DAYALI ETKĐNLĐK ÖLÇÜMÜ: METAL ANA SANAYĐĐNDE BĐR UYGULAMA Đrfan ERTUĞRUL Ayşegül TUŞ IŞIK ÖZET Günümüzde yaşanan yoğun rekabet, işletmeleri kaynaklarını etkin ve
DetaylıKüçük Menderes Havzasında Ödemiş, Tire, Bayındır ve Torbalı İlçelerindeki Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Teknik Etkinliklerinin Karşılaştırılması
Hayvansal Üretim (): -, Araştırma Makalesi Küçük Menderes Havzasında Ödemiş, Tire, Bayındır ve Torbalı İlçelerindeki Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Teknik Etkinliklerinin Karşılaştırılması Nursel Koyubenbe,
DetaylıKATILIM BANKALARININ FĐNANSAL ETKĐNLĐĞĐ 1 Dr. Ersan ÖZGÜR *
KATILIM BANKALARININ FĐNANSAL ETKĐNLĐĞĐ 1 Dr. Ersan ÖZGÜR * ÖZET Türk finans sistemine 1980 li yıllarda giren katılım bankaları yıllar itibariyle gelişim göstermektedir. 2005 yıl sonu itibariyle bankacılık
DetaylıDUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEKOKULLARI NIN PERFORMANSLARININ VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİYLE ÖLÇÜMÜ
Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 9, Sayı 18, 2013 Int. Journal of Management Economics and Business, Vol. 9, No. 18, 2013 DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEKOKULLARI NIN PERFORMANSLARININ
DetaylıA. BIÇIME İLIŞKIN ANALIZ VE DEĞERLENDIRME
Y. Mimar Işılay TEKÇE nin Doktora Tez Çalışmasına İlişkin Rapor 18 Ocak 2010 A. BIÇIME İLIŞKIN ANALIZ VE DEĞERLENDIRME 1. Çalışmanın Bölümleri Aday tarafından hazırlanarak değerlendirmeye sunulan doktora
DetaylıKONU 1: TÜRKİYE EKONOMİSİNDE ( ) İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ ve YATIRIMLAR İLİŞKİSİ (DOĞRUSAL BAĞINTI ÇÖZÜMLEMESİ) Dr. Halit Suiçmez(iktisatçı-uzman)
KONU 1: TÜRKİYE EKONOMİSİNDE (1987-2007) İŞGÜCÜ VERİMLİLİĞİ ve YATIRIMLAR İLİŞKİSİ (DOĞRUSAL BAĞINTI ÇÖZÜMLEMESİ) Dr. Halit Suiçmez(iktisatçı-uzman) NE YAPILDI? ÖZET - Bu çalışmada, işgücü verimliliği
DetaylıENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 8.HAFTA
ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 8.HAFTA 16. MERMER 16.1. Mineralojik, kimyasal ve fiziksel özellikler Mermerin bilimsel ve ticari olmak üzere iki ayrı tanımı yapılmaktadır. Bilimsel tanım: Başkalaşım (metamorfizma)
DetaylıISSN: Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: Araştırma Makalesi Research Article
VII. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu, 04-07 Ekim 2016 ISSN: 2148-0036 Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: 173-180 Araştırma Makalesi Research Article Akdeniz
DetaylıTÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN BANKALARIN ETKİNLİKLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİ İLE ÖLÇÜLMESİ: 2004-2011 YILLARI UYGULAMASI *
Ekonometri ve İstatistik Sayı:18 2013 56-80 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İKTİSAT FAKÜLTESİ EKONOMETRİ VE İSTATİSTİK DERGİSİ TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN BANKALARIN ETKİNLİKLERİNİN VERİ ZARFLAMA
DetaylıÜretim/İşlemler Yönetimi 4. Yrd. Doç. Dr. Mert TOPOYAN
Üretim/İşlemler Yönetimi 4 Verimlilik En genel anlamıyla bir sistem içerisindeki kaynakların ne derece iyi kullanıldığının bir ölçüsüdür. Üretim yönetimi açısından ise daha açık ifadesi ile üretimde harcanan
DetaylıVerimlilik (prodüktivite)
Verimlilik (prodüktivite) İşletme stratejisi ve onu destekleyen üretim stratejisi işletmeyi pazarda daha rekabetçi kılar. Ancak bir firma bu rekabetçiliğini nasıl ölçecektir. Bunun en yaygın yollarından
DetaylıSeçilmiş Havayolu İşletmelerinde Veri Zarflama Analizi ile Etkinlik Ölçümü. Efficiency Measurement By Data Envelopment Analysis In Selected Airlines
Seçilmiş Havayolu İşletmelerinde ile Etkinlik Ölçümü Veysi Asker 1 Özet Son yıllarda hava taşımacılığı sektöründe yapılan düzenlemeler ile birlikte yaşanan serbestleşme hareketleri hava taşımacılığı sektörünün
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ FAKÜLTELERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YÖNTEMİYLE ETKİNLİK ANALİZİ
Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 14, Sayı 4, 2018 Int. Journal of Management Economics and Business, Vol. 14, No. 4, 2018 ERCİYES ÜNİVERSİTESİ FAKÜLTELERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ
DetaylıTürkiye'deki Bankaların Karşılaştırmalı Etkinlik Analizi The Comparative Efficiency Analysis Of Banks in Turkey
DOI: 0.2049/isarder.208.375 Türkiye'deki Bankaların Karşılaştırmalı Etkinlik Analizi The Comparative Efficiency Analysis Of Banks in Turkey Şaban ÇELİK İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari
DetaylıKÂĞIT SEKTÖRÜNDE YER ALAN FİRMALARIN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YARDIMIYLA ETKİNLİKLERİNİN ÖLÇÜMÜ
ÖZ KÂĞIT SEKTÖRÜNDE YER ALAN FİRMALARIN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YARDIMIYLA ETKİNLİKLERİNİN ÖLÇÜMÜ Kadri Cemil AKYÜZ 1 İbrahim YILDIRIM 2 Yasin BALABAN 3 Ekonomik sınırların ortadan kalkması ile küçük pazar
DetaylıFirmalarda Etkinlik Ölçümü: BİST Bilişim Sektörü Örneği
Özet Firmalarda Etkinlik Ölçümü: BİST Bilişim Sektörü Örneği Efficiency Measurement of Firm: BISTIT Sector Case Hafize MEDER ÇAKIR*- Atalay ÇAĞLAR** Mustafa EROL*** - Yaşam DEMİR**** Günümüzde giderek
DetaylıVeri Zarflama Analiziyle Hizmet Etkinliği Ölçümü: Diyarbakır DİSKİ Örneği
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Dr. Mehmet YILDIZ Özel Sayısı 2014, ss. 179-187 Selcuk University Journal of Institute of Social Sciences Dr. Mehmet YILDIZ Special Edition 2014, p.
DetaylıTÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE MEVDUAT BANKALARININ ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ÖLÇÜLMESİ
TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜNDE MEVDUAT BANKALARININ ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ÖLÇÜLMESİ Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi İşletme Anabilim Dalı Üretim Yönetimi
DetaylıDerleme BANKACILIK SEKTÖRÜNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK DEĞERLENDİRMESİ LİTERATÜR TARAMASI
Istanbul Commerce University, Journal of Science, 15(30), Fall 2016, 133-151. Istanbul Commerce University Journal of Science İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 15(30), Güz 2016 http://dergipark.gov.tr/ticaretfbd
DetaylıVAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK BELİRLENMESİ
Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 2 Sayı: 1 2013 Manas Journal of Social Studies Vol.: 2 No: 1 2013 VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Vedat BAL
DetaylıVAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK BELİRLENMESİ
Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 2 Sayı: 5 2013 Manas Journal of Social Studies Vol.: 2 No: 5 2013 VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK BELİRLENMESİ Yrd. Doç. Dr. Vedat BAL
DetaylıYüksek Lisans Tez Başlığı ve Tez Danışmanı : Finansal Kararlarda Bilgisayar Destekli Planlama Modelleri (Prof.Dr.Halil Sarıaslan)
ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Ali Argun Karacabey Doğum Tarihi: 08 Şubat 1969 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans İşletme Ankara Üniversitesi 1991 Y. Lisans İşletme Ankara Üniversitesi 1993
DetaylıEndüstri Mühendisliği - 1. yarıyıl. Academic and Social Orientation. 441000000001101 Fizik I Physics I 3 0 1 4 4 6 TR
- - - - - Bölüm Seçin - - - - - Gönder Endüstri Mühendisliği - 1. yarıyıl 141000000001101 Akademik ve Sosyal Oryantasyon Academic and Social Orientation 1 0 0 1 0 1 TR 441000000001101 Fizik I Physics I
DetaylıTürkiye'de Sağlık Hizmeti Faaliyetlerinin Performansı Üzerine Bir Değerlendirme: Şehirlerarası Karşılaştırma
Araştırma Türkiye'de Sağlık Hizmeti Faaliyetlerinin Performansı Üzerine Bir Değerlendirme: Şehirlerarası Karşılaştırma ÖZ Ali YILMAZ * Umut BEYLİK ** Nurettin ÖNER *** Nesrin AKCA **** Türkiye de sağlık
DetaylıEĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANELERİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ
Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 2 Sayı: 6 2013 Manas Journal of Social Studies Vol.: 2 No: 6 2013 EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANELERİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ Yrd. Doç. Dr. Vedat
DetaylıÖZGEÇMİŞ. 7. Yayınlar 7.1. Uluslararası hakemli dergilerde yayınlanan makaleler (SCI & SSCI & Arts and Humanities)
ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Gonca ATICI 2. Doğum Tarihi: 07.05.1975 3. Unvanı: Doçent 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İngilizce İktisat İstanbul Üniversitesi 1997 Y. Lisans Para-Banka
DetaylıEskişehir İlindeki Anadolu Liselerinin Göreli Etkinliklerinin Ölçümü 1
Eskişehir İlindeki Anadolu Liselerinin Göreli Etkinliklerinin Ölçümü 1 Emel ŞIKLAR Prof. Dr., Anadolu Üniversitesi esiklar@anadolu.edu.tr Hamza DOĞAN Arş. Gör., Anadolu Üniversitesi h_dogan@anadolu.edu.tr
DetaylıAnahtar Kelimeler: Türk bankacılık sistemi, mevduat bankaları, bölgesel etkinlik, veri zarflama analiz, Malmquist TFV.
Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2018 Cilt: 55 Sayı: 638 M. E. ATUKALP 17 M. Esra ATUKALP 1 1 Yrd. Doç. Dr., Giresun Üniversitesi, esra.atukalp@gmail.com ORCID ID: 0000-0001-8412-1448 * Bu çalışma M.
DetaylıTÜRKİYE'DEKİ TİCARİ BANKALAR VE KATILIM BANKALARININ KARŞILAŞTIRMALI ETKİNLİK ANALİZİ: 2005-2010 DÖNEMİ DEĞERLENDİRMESİ
Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 3-4, 202 365 TÜRKİYE'DEKİ TİCARİ BANKALAR VE KATILIM BANKALARININ KARŞILAŞTIRMALI ETKİNLİK ANALİZİ: 2005-200 DÖNEMİ DEĞERLENDİRMESİ
DetaylıEkonomik Rapor 2011 KAYNAKLAR 67. genel kurul Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği / www.tobb.org.tr
Ekonomik Rapor 2011 KAYNAKLAR 67. genel kurul 389 390 1-2007, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Gelir Dağılımı ve Yoksullukla Mücadele, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, www.dpt.gov.tr/docobjects/download/3087/oik691.pdf,
DetaylıT.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ
T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ISPARTA İLİ KİRAZ İHRACATININ ANALİZİ Danışman Doç. Dr. Tufan BAL YÜKSEK LİSANS TEZİ TARIM EKONOMİSİ ANABİLİM DALI ISPARTA - 2016 2016 [] TEZ
DetaylıOTOMOTĐV SEKTÖRÜ PERFORMANSININ DEĞERLENDĐRMESĐ Ayşe YILDIZ * ÖZET. The Performance Evaluation of the Automotive Sector ABSTRACT
Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Đlke) Bahar 2006 Sayı 6 OTOMOTĐV SEKTÖRÜ PERFORMANSININ DEĞERLENDĐRMESĐ Ayşe YILDIZ * ÖZET Bu çalışmada, Türk sanayisinin lokomotif sektörlerinden
DetaylıEkonometrinin Konusu ve Yöntembilimi. Ekonometri Nedir? Ekonometrinin Konusu ve Yöntembilimi. Ekonometri 1 Konu 4 Sürüm 2,0 (Ekim 2011)
Ekonometri Nedir? ve Yöntembilimi Ekonometri 1 Konu 4 Sürüm 2,0 (Ekim 2011) UADMK Açık Lisans Bilgisi İşbu belge, Creative Commons Attribution-Non-Commercial ShareAlike 3.0 Unported (CC BY-NC-SA 3.0) lisansı
DetaylıMÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ ETKİNLİĞİNİN BAYİ MÜŞTERİLER TABANINDA DEĞERLENDİRİLMESİ 1
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ ETKİNLİĞİNİN BAYİ MÜŞTERİLER TABANINDA DEĞERLENDİRİLMESİ 1 Seda ŞENLİK SMMM Denetçi Pembe GÜÇLÜ 2 Araş. Gör. Dr., Çankırı Karatekin Üniversitesi Ali ÖZDEMİR Prof. Dr., Dokuz
DetaylıDOĞALTAŞSEKTÖRÜ SEKTÖRRAPORLARI. İhracatGenelMüdürlüğü Maden,MetalveOrmanÜrünleriDaireBaşkanlığı
DOĞALTAŞSEKTÖRÜ SEKTÖRRAPORLARI İhracatGenelMüdürlüğü Maden,MetalveOrmanÜrünleriDaireBaşkanlığı DOĞAL TAŞLAR TÜRKİYE ÜRETİMİ Doğal taşlar, doğadan çıkarıldıktan sonra ticari olarak işletilebilen en eski
DetaylıÖğr. Gör. S. M. Fatih APAYDIN
Öğr. Gör. S. M. Fatih APAYDIN Dersle İlgili Konular Üretim Yönetimi Süreç Yönetimi Tedarik Zinciri Yönetimi Üretim Planlama ve Kontrolü Proje Yönetimi Kurumsal Kaynak Planlaması-ERP Kalite Yönetimi Modern
DetaylıEM302 Yöneylem Araştırması 2 Doğrusal Olmayan Programlamaya Giriş. Dr. Özgür Kabak
EM302 Yöneylem Araştırması 2 Doğrusal Olmayan Programlamaya Giriş Dr. Özgür Kabak Doğrusal Olmayan Programlama Eğer bir Matematiksel Programlama modelinin amaç fonksiyonu ve/veya kısıtları doğrusal değil
DetaylıİKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207
İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İŞLETME BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU: 0207 01.Yarıyıl Dersleri Ders Kodu Ders Adı İngilizce Ders Adı TE PR KR AKTS IKT105 İktisada Giriş Introduction to Economics 3 0 3 4 ISL101
DetaylıSAĞLIK HİZMET ETKİNLİĞİ AÇISINDAN KAMU HASTANE BİRLİKLERİ PERFORMANS ANALİZİ
SAĞLIK HİZMET ETKİNLİĞİ AÇISINDAN KAMU HASTANE BİRLİKLERİ PERFORMANS ANALİZİ Umut BEYLİK*, İbrahim Halil KAYRAL**, Ümit NALDÖKEN*** Özet: Bu çalışma, Türkiye de sağlık hizmeti sunumunda yeni rol alan Kamu
DetaylıBİLGİSAYARLI TASARIM VE İMALAT YÖNTEMLERİ KULLANILARAK KRANK MİLİ İMALATI ÖZET ABSTRACT
BİLGİSAYARLI TASARIM VE İMALAT YÖNTEMLERİ KULLANILARAK KRANK MİLİ İMALATI Ömer PEKDUR 1, Can CANDAN 2, Davut AKDAŞ 3, Yaşar AKMAN 4, Sabri BIÇAKÇI 5 1 opekdur@gmail.com 6 ncı Ana Bakım Merkezi Komutanlığı,
DetaylıVeri Zarflama Analizi (Vza) İle Türkiye deki Zincir Tekno(Loji) Market Mağazalarının Etkinlik Ölçümü
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Eylül 2018 22(3):1387-1399 Serkan DERİCİ (*) Emine ATALAY (**) Öz: Günümüzde insan sayısının artmasıyla birlikte ortaya çıkan aşırı tüketim kıt kaynakların
DetaylıArş. Grv. Süleyman Çakır - Doç. Dr. Selçuk Perçin
Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Anadolu University Journal of Social Sciences Kamu Şeker Fabrikalarında Etkinlik Ölçümü: VZA - Malmquist TFV Uygulaması * Efficiency Measurement in Public Sugar
DetaylıAtatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 3-4, 2011 31
Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 3-4, 2011 31 İMKB DE İŞLEM GÖREN ÇİMENTO ŞİRKETLERİNİN PERFORMANSLARININ ÖLÇÜLMESİNDE VERİ ZARFLAMA ANALİZİ YAKLAŞIMI Hatice CENGER
DetaylıDokuz Eylül Üniversitesi Yayın Geliş Tarihi:
Dokuz Eylül Üniversitesi Yayın Geliş Tarihi: 31.01.2012 Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Yayına Kabul Tarihi: 31.07.2012 Cilt: 14, Sayı: 3, Yıl: 2012, Sayfa: 11-37 Online Yayın Tarihi: 05.12.2012 ISSN:
DetaylıTürk Bankacılık Sektörünün 2008 Küresel Finansal Krizi Sürecinde Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Analizi *
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 33, 2015, ss. 129-142 Selcuk University Journal of Institute of Social Sciences Volume: 33, 2015, p. 129-142 Türk Bankacılık Sektörünün 2008
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ. Duygu ÖZÇALIK
ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DÖNEM PROJESİ TAŞINMAZ DEĞERLEMEDE HEDONİK REGRESYON ÇÖZÜMLEMESİ Duygu ÖZÇALIK GAYRİMENKUL GELİŞTİRME VE YÖNETİMİ ANABİLİM DALI ANKARA 2018 Her hakkı saklıdır
DetaylıSuşehri Küçük Sanayi Sitesinde Faaliyette Bulunan Firmaların VZA Yöntemiyle Etkinlik Analizi
KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 17 (28): 27-34, 2015 ISSN: 2147-7833, www.kmu.edu.tr Suşehri Küçük Sanayi Sitesinde Faaliyette Bulunan Firmaların VZA Yöntemiyle Etkinlik Analizi Mustafa ÖZKAN
DetaylıYÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - III
YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - III Prof. Dr. Cemalettin KUBAT Yrd. Doç. Dr. Özer UYGUN İçerik Quadratic Programming Bir karesel programlama modeli aşağıdaki gibi tanımlanır. Amaç fonksiyonu: Maks.(veya Min.) z
DetaylıBİR AKÜ FİRMASINDA İŞGÜCÜ VERİMLİLİK ANALİZİ
BİR AKÜ FİRMASINDA İŞGÜCÜ VERİMLİLİK ANALİZİ EMİNE UÇMUŞ - SİNEM KAÇAR BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ Mühendislik Mimarlık Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü İÇERİK GİRİŞ MODELİN YAPISI İŞLETMEDEKİ KAYITLAR
DetaylıVERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ VE ETKİN KARAR BİRİMLERİNİN DUYARLILIK ANALİZİ
/. II. işletme Fakültesi Dergisi Kasım 2006 C:35 Sayı:2 Sayfa 73-89 VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ VE ETKİN KARAR BİRİMLERİNİN DUYARLILIK ANALİZİ Yani. Doç. Dr. Erg ün EROĞLU İstanbul Üniversitesi
DetaylıMEASURING BIST AT QUOTED SME OF FOOD COMPANIES WITH DATA ENVELOPMENT ANALYSIS
BĐST DE ĐŞLEM GÖREN KOBĐ GIDA ĐŞLETMELERĐNĐN VERĐ ZARFLAMA ANALĐZĐ YÖNTEMĐ ĐLE ETKĐNLĐKLERĐNĐN ÖLÇÜLMESĐ Burhan GÜNAY * ÖZ Küçük ve orta boy işletmeler (KOBĐ ler) tüm ekonomilerin vazgeçilmez unsurlarıdır.
DetaylıEĞİTİM MERKEZLERİNDE ETKİNLİK ANALİZLERİ: VERİ ZARFLAMA ANALİZİ KULLANARAK PERFORMANS ANALİZİ
T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI EĞİTİM MERKEZLERİNDE ETKİNLİK ANALİZLERİ: VERİ ZARFLAMA ANALİZİ KULLANARAK PERFORMANS ANALİZİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Çağlar KARAEMİR
DetaylıBir Doğrusal Programlama Modelinin Genel Yapısı
Bir Doğrusal Programlama Modelinin Genel Yapısı Amaç Fonksiyonu Kısıtlar M i 1 N Z j 1 N j 1 a C j x j ij x j B i Karar Değişkenleri x j Pozitiflik Koşulu x j >= 0 Bu formülde kullanılan matematik notasyonların
DetaylıAR& GE BÜLTEN. Türkiye de Maden Sektörü
Türkiye de Maden Sektörü Hande UZUNOĞLU Temel sanayi girdilerine ham madde sağlayan bir sektör olan Madencilik, ülkemiz temel sektörleri arasında önemli bir yer teşkil ediyor. Nitekim ülkemiz hem çeşitlilik
DetaylıİMALAT İŞLETMELERİNDE ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: BIST 100 ÖRNEĞİ
Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi busbed.bingol.edu.tr., Yıl: 7 Cilt: 7 Sayı: İktisat Özel Sayısı Güz/Autumn 2017 İMALAT İŞLETMELERİNDE ETKİNLİK ÖLÇÜMÜ: BIST 100 ÖRNEĞİ Öz Feyzi YAŞAR
DetaylıENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ İŞ ETÜDÜ & ERGONOMİ Yrd.Doç.Dr.Tarık Küçükdeniz Bölüm 2: Verimlilik Verimlilik 1 Bölüme Giriş İş etüdü ile ilgili tekniklere
DetaylıMEMBRAN KAPAK SİSTEMLERİ PVC MEMBRAN PRESS MDF DOORS. www.mksmobilya.com www.facebook.com/mkscapak
www.mksmobilya.com www.facebook.com/mkscapak FİRMAMIZ ; Mobilya İmalat&Satış taki 30 yıllık tecrübemizle, MKS MOBİLYA DEKORASYON SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. adı altında uzun yıllardır müşterilerimize hizmet
DetaylıFEN LİSELERİNİN 2002 YILI GÖRECELİ ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) YÖNTEMİ İLE ÖLÇÜLMESİ
C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, 2003 91 FEN LİSELERİNİN 2002 YILI GÖRECELİ ETKİNLİĞİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) YÖNTEMİ İLE ÖLÇÜLMESİ Cavit YEŞİLYURT ve M. Ali ALAN Cumhuriyet
Detaylı2008 KÜRESEL FİNANSAL KRİZİNİN TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ ETKİNLİK DÜZEYLERİNE YANSIMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: 2007-2009 Dündar KÖK 1 O.
2008 KÜRESEL FİNANSAL KRİZİNİN TÜRK BANKACILIK SEKTÖRÜ ETKİNLİK DÜZEYLERİNE YANSIMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: 2007-2009 Dündar KÖK 1 O.Evren AY 2 ÖZ Ülkemiz bankacılık sektörü, 2008 küresel finansal krizini,
DetaylıĐMALAT SANAYĐ ŞĐRKETLERĐNĐN ETKĐNLĐKLERĐNĐN ÖLÇÜLMESĐ
Gazi Üniversitesi Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Dergisi 9 / 2 (2007). 91-103 ĐMALAT SANAYĐ ŞĐRKETLERĐNĐN ETKĐNLĐKLERĐNĐN ÖLÇÜLMESĐ Ayşe YILDIZ Öz: Küreselleşme küresel rekabeti yaratmıştır. Bu rekabette
Detaylı