TS EN 206 STANDARDI KAPSAMINDA BETON ÜRETİMİ VE KALİTE KONTROLÜ

Transkript

1 TS EN 206 STANDARDI KAPSAMINDA BETON ÜRETİMİ VE KALİTE KONTROLÜ BEKİR CENK Jeoloji Mühendisi Beton Laboratuvarlar Sorumlusu ENGİN DEMİR Yük. Kimyager Şirket Müdür Yardımcısı

2 HAZIR BETON NEDİR? NASIL ÜRETİLİR?

3 Bilgisayar Kontrolü ile istenilen oranlarda çimento, agrega, su ve gerektiğinde katkı maddeleri kullanılarak beton santralinde karıştırılması ile üretilen ve tüketiciye Taze Beton olarak teslim edilen mamule HAZIR BETON denir.

4 KISACA HAZIR BETON KALİTE

5 NASIL ÜRETİLİR? ÜRETİM AŞAMALARI Tasarım Aşaması Üretim Aşaması Taşıma Aşaması Yerleştirme ve Sıkıştırma Aşaması Bakım ve Kür Aşaması

6

7 Hazır Betonun üretimine geçilmeden önce hazır betonda kullanılacak hammaddeler itina ile seçilir. Hazır betonun ana hammaddeleri; Agrega Çimento Su Beton Katkıları

8 2.ÜRETİM AŞAMASI

9 Tasarlanan bu ana hammaddeler TS EN 206 ya göre hesap edilerek her beton sınıfına göre beton karışım hesabı oluşturulur. Bu formülasyon beton santralinde otomasyona girilerek üretime geçilir. TS EN 206 Basınç Dayanım Sınıfları Basınç Dayanım Sınıfı En Düşük Karakteristik Silindir Dayanımı (N/mm²) En Düşük Karakteristik Küp Dayanımı (N/mm²) X Y C16/ C20/ C25/ C30/ C35/ C40/ C45/ C50/ C55/ C60/ C70/ C80/ C90/ C100/

10 3.TAŞIMA AŞAMASI

11 Hazır beton, çabuk kullanılması gereken bir üründür. Üretiminden itibaren yaklaşık 2 saat içerisinde, müşteri tarafından teslim alınması ve kalıba yerleştirilmesi gerekmektedir.

12 Betonun Taşınması Sırasında Kıvam Kaybının Muhtemel Nedenleri Betonun yalancı priz yapması. Bunun önüne karıştırma işlemine devam edilerek geçilebilir. Uzun taşıma mesafelerinde beton; yol boyunca priz almaya başlayabilir. Karışım suyu da buharlaşabilir. Dökümden önce aşırı karıştırma süresi. Sıcak hava şartları.

13 Betonun Taşınması Sırasında Kıvam Kaybının Muhtemel Nedenleri Hazır beton taşımasında en önemli unsur mikser katı geldi diye betona su katılmasıdır. %20 fazla su ilave edilmesi, %30 mukavemet azalmasına, %30 fazla su ilave edilmesi, %50 mukavemet azalmasına, %100 fazla su ilave edilmesi, %80 mukavemet azalmasına, neden olur. Beton şantiyeye vardığında uygun kıvamda (örneğin S3 isteniyorsa slump değeri cm) olmalıdır. Bu kıvamdaki beton şantiyede rahat işlenebilecek beton demektir. Ama beton daha rahat işlensin diye maalesef inşaatlarda gereksiz yere fazladan su ilavesi yapılmaktadır. Bu fazladan ilave edilen su büyük ölçüde betonun mukavemetini düşürmektedir.

14 Örneğin; C 25/30 Betonuna bir kova (30 litre) su vermek ile beton sınıfını C20/25 betonu haline getirmek anlamına gelir. Birde bu betona vibratör kullanılmıyor ve beton şişlenmiyor ise bu betonun sınıfı C10-12 olmaktadır. Sonuç olarak o betondan kimseye hayır gelmez. C25/30 C20/25 W/C:0,60 W/C:0,69

15 SONUÇ OLARAK BETONA VERİLEBİLECEK EN BÜYÜK ZARAR, FAZLADAN SU KATILMASIDIR!

16 4. YERLEŞTİRME VE SIKIŞTIRMA AŞAMASI

17 YERLEŞTİRME AŞAMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Betonun iyi yerleşmesi ve yerleştirilmesi için kaliteli sağlam bir kalıba gereksinim vardır. Kalıp düzgün olmalı ve çimento şerbetini sızdırmamalıdır. Kalıbın kolay sökülmesi ve beton yüzeyinin düzgün olması için beton dökülmeden önce, kalıp yüzeyleri kalıp yağı ile yağlanmalıdır.

18 YERLEŞTİRME AŞAMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Beton donatısını dış etkilerden korumak için donatı ile kalıp arasına pas payı konulmalı. Yetersiz pas payı sonucunda donatının zarar görmesi

19 YERLEŞTİRME AŞAMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Beton dökümü sırasında beton en fazla 50 cm yukarıdan dökülebilir. Bundan fazla olursa betonda ayrışma yaşanabilir. Mutlaka sıkıştırma yapılmalıdır. Aksi halde betonda hava boşlukları kalır ve dayanım kayıplarına sebep olur. Vibratörler düşey daldırılmalı ve yavaş yavaş yukarıya çekilerek betonun içindeki havanın atılması sağlanmalıdır. Ayrışmayı önlemek için aşırı vibrasyondan kaçınılmalıdır.

20 5. BAKIM VE KÜR AŞAMASI

21 Beton yüzeyine kür malzemesi (Beton yüzeyinde parlaklık sona erdikten sonra) ; Su püskürtme, çuha serilerek sulama, suya doygun talaş serme, ıslak kum serme. Özellikle yaz aylarında en az 1 hafta boyunca sulayarak beton yüzeyinin sürekli ıslak kalmasını sağlamak.

22 Uygulamada karşılaşılan çatlak sorunlarının en yaygın sebebi döküm süresi uzun olan işlerde kürlemenin döküm sonuna bırakılmasıdır. Özellikle sıcak havalarda dökümü takip eden ilk dk. içinde (yüzey bitirme işleminden hemen sonra) kürleme işlemi başlatılmalıdır.

23 Yerine yerleşen betonun dayanımının zaman içinde gelişimi, bünyesindeki suyun çimento ile yapacağı hidratasyon ile mümkündür. Hidratasyon olayını engelleyen nedenler; Havanın aşırı sıcak olması Havanın aşırı soğuk olması Havanın rüzgarlı olması

24 SICAK HAVA ŞARTLARINDA BETON DÖKÜLMESİ SICAK HAVANIN TANIMI TS 1248 (Anormal Hava Koşullarında Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları) standardına göre; Art arda 3 günlük hava sıcaklığı ortalamasının 30 C nin üzerinde olması durumu olarak ifade edilir. Sıcak hava koşullarını sadece hava sıcaklığı olarak değil de, aşağıdaki koşulların bir kombinasyonu olarak değerlendirmek gerekir: Ortam sıcaklığı Beton sıcaklığı Nem Rüzgar hızı Güneş radyasyonu

25 SICAK HAVA ŞARTLARINDA BETON DÖKÜLMESİ Beton dökümü için en elverişsiz ortam yüksek ısıdaki kuru ortamdır. Sıcak hava düşük nemi de beraberinde getirir. Sıcak havalarda beton yüzeyindeki suyun buharlaşması plastik rötreye ve farklı oturmalara yol açar. Yeni sertleşen beton çok naziktir; özenle korunması gerekir. Dökümü izleyen kısa bir süre içinde yüzeyde su birikir ve hızla buharlaşır. Buharlaşan suyun terleyen sudan fazla oluşu yüzeyde gerilmelere ve sonuçta betonun çatlamasına sebep olur.

26 SICAK HAVA ŞARTLARINDA BETON DÖKÜLMESİ Beton dökümüne başlamadan kalıp ve donatı mutlaka ıslatılmalıdır. Beton zemine dökülüyorsa beton suyunun zemin tarafından emilmemesi için zemin önceden sıkıştırılmalı ve tesviye edilip mutlaka ıslatılmalıdır. Betonun yerleştirmesi işlemi daha çok personelle, mümkün olan en kısa zamanda iyi bir vibrasyon işlemi ile yapılmalıdır. Betonu yerleştirdikten sonra mastar yapılıp bırakmalı yüzey parlaklığı kaybolup üzerinde gezinildiğinde (ayak izi birkaç milimetre olduğunda) tahta mala ile düzeltme yapılmalı, çatlaklar kapatılmalıdır.

27 SICAK HAVA ŞARTLARINDA BETON DÖKÜLMESİ Beton yüzeyi zarar görmeyecek hale geldiğinde (mastar çekildikten yaklaşık 20 dakika sonra) mümkün olan her yere su püskürtülüp beton yüzeyi ıslak tutularak kür uygulanmalıdır. Bu konu yerleştirmeden sonraki ilk 24 saat içinde çok önemlidir. Bütün beton yüzeyleri ıslak tutulmalı ve bu uygulama kesintisiz yapılmalıdır. Beton günde en az 3 defa beton kurumasına fırsat verilmeden sulanmalı veya üstüne konulacak çuval, hasır gibi örtüler suyla sürekli doygun hale getirilmelidir. Su kürü uygulandığında suyun sıcaklığı beton sıcaklığından çok düşük olmamalıdır, aksi takdirde ısı farkı ile yüzeyde oluşacak gerilmeler betonun çatlamasına sebep olacaktır.

28 Soğuk Hava Şartlarında Beton Dökülmesi SOĞUK HAVANIN TANIMI TS 1248 (Anormal Hava Koşullarında Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları) standardına göre; Ortalama hava sıcaklığı 3 gün boyunca <5 o C olması, Bu 3 günün hiçbir 24 saatinde yarım günden fazla >10 o C olmaması durumudur.

29 Soğuk Hava Şartlarında Beton Dökülmesi Kar, Buz ve donmuş kısımlar, betonun yerleştirileceği yerden tamamen kaldırılmalıdır. Yüksek çimento dozu ve düşük (S/Ç) orana sahip beton kullanılmalıdır. Betonu dona karşı koruyan katkılar kullanılmalıdır. KİMYASAL KATKILAR BETONUN DONMASINI TEK BAŞINA ÖNLEYEMEZ...!!

30 Soğuk Hava Şartlarında Beton Dökülmesi Betonla temas edecek yüzeylerin sıcaklığı ile dökülen betonun sıcaklığı arasında farkın büyük olmamasına özen gösterilmelidir. Gerekirse beton dökülecek yer ısıtılmalıdır. Kalıp sökme süresi don yapan günler kadar uzatılmalıdır. En önemlisi basınç mukavemeti %70 ini almadan kalıp sökümü yapılmamalıdır. Bu süre iyi bir beton için +10 o C sıcaklıkta 3 gündür. Beton dökümünden sonra taze betonun üzeri elyaf takviyeli branda, köpük levha, poliüretan köpük, cam yünü veya en azından plastik (Naylon) örtüler ile kapatılmalıdır. Düşük kıvamlı beton dökümü tercih edilmelidir.

31 TEŞEKKÜRLER