Birinci Sınıf Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Jeneratörleri midir?

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Birinci Sınıf Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Jeneratörleri midir?"

Transkript

1 Birinci Sınıf Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Jeneratörleri midir? Mehmet Kemal Gümüş Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü 14 Şubat 2015 Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Birinci Fizik Sınıf Mühendisliği Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Bölümü) Jeneratörleri 14 midir? Şubat / 38

2 Birinci Sınıf Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Jeneratörleri midir? 1 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi 2 Yang-Mills Alanlarının Dirac Yöntemiyle Kuantizasyonu 3 Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri 4 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi 5 Yang-Mills Alanlarının Faddeev Jackiw Yöntemiyle Kuantizasyonu Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Birinci Fizik Sınıf Mühendisliği Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Bölümü) Jeneratörleri 14 midir? Şubat / 38

3 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi Lagranjiyenden Hamiltonyene Legendre dönüşümü p i = δl δ q i H = p i q i L(q, q) Bu dönüşümün tersinir olabilmesi için ( δ 2 ) L det δ q i δ q j 0 olması gerekir Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Birinci Fizik Sınıf Mühendisliği Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Bölümü) Jeneratörleri 14 midir? Şubat / 38

4 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi δ 2 L δ q i δ q j matrisinin rankı R ise; N boyutlu bir sistemde R < N olduğu durumda N R = M tane birincil bağ koşulu vardır. Bu bağ koşulları: φ m p m g m (q, p) = 0, m = 1,..., M sistemin faz uzayını 2N M = N + R boyutlu bir Γ C hiper yüzeyine indirger. F ve G gibi iki dinamik değişken sadece faz uzayındaki bir hiper yüzeyi üzerinde birbirlerine eşitse bu iki nicelik birbirlerine zayıf-eşittir denir. F G ΓC = 0 F G Bu durumda bağ koşulları: φ m p m g m (q, p) 0, m = 1,..., M Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Birinci Fizik Sınıf Mühendisliği Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Bölümü) Jeneratörleri 14 midir? Şubat / 38

5 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi Artık bu sistem için Hamiltonyen tek (unique) bir biçimde yazılamaz. Bağ koşullarının lineer kombinasyonları da Hamiltonyene eklenebilir. (u m : Lagrange çarpanları) Hamilton hareket denklemleri ise: H p = H + u m φ m q i δh p δp i ṗ i δh p δq i φ m 0 olduğu için bağ koşullarının tutarlılık şartları: φ m {φ m, H p } {φ m, H} + u n {φ m, φ n } 0 h m + C mn u n 0 Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Birinci Fizik Sınıf Mühendisliği Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Bölümü) Jeneratörleri 14 midir? Şubat / 38

6 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi det (C mn ) 0 ise u m Lagrange çarpanları: u n h m ( C 1 ) mn şeklinde belirlenebilir. det (C mn ) 0 ise bu matrisin rankı R < M ise K 1 tane yeni (ikincil) bağ koşulu ortaya çıkar: φ k 0, k = 1,..., K 1 Bu yeni ikincil bağ koşulları sistemi daha düşük boyutlu yeni bir hiper yüzeyle sınırlar. Bu yeni hiper yüzey üzerinde birincil ve ikincil bağ koşullarının tutarlılık şartları sınanır. Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Birinci Fizik Sınıf Mühendisliği Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Bölümü) Jeneratörleri 14 midir? Şubat / 38

7 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi Bu algoritma en küçük boyutlu bağ yüzeyi ve tüm bağ koşulları için tutarlılık şartları yazılıp bütün (K tane) bağ koşulları (birincil, ikincil, üçüncül...) belirleninceye dek sürdürülür. φ j 0, j = 1,..., M + K = J Sistemde J tane bağ koşulu olduğunda genişletilmiş Hamiltonyen v j gelişi güzel katsayılar olmak üzere olarak tanımlanır. H E H + v j φ j Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Birinci Fizik Sınıf Mühendisliği Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Bölümü) Jeneratörleri 14 midir? Şubat / 38

8 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi Bağ koşulları için yeni bir sınıflandırma: Bir φ i bağ koşulu diğer tüm φ j bağ koşullarıyla Poisson parantezleri sıfıra zayıf-eşitse bu bağ koşulu birinci sınıf bağ koşulu olarak adlandırılır: {φ i, φ j } 0, i = 1,..., I Geriye kalan S = J I tane bağ koşulu ise ikinci sınıf bağ koşulu olarak adlandırılır: χ α 0, α = 1,..., S Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Birinci Fizik Sınıf Mühendisliği Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Bölümü) Jeneratörleri 14 midir? Şubat / 38

9 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi İkinci sınıf bağ koşullarının inşa ettiği αβ {χ α, χ β } matrisi anti-simetriktir ve bağ yüzeyi üzerinde singüler değildir (S çift). det ( αβ ) ΓC 0 İkinci sınıf bağ koşullarının tutarlılık şartları v α lar için çözülebilir: χ α {χ α, H E } = {χ α, H} + v β {χ α, χ β } Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Birinci Fizik Sınıf Mühendisliği Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Bölümü) Jeneratörleri 14 midir? Şubat / 38

10 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi Sistem kuantize edildiğinde Poisson parantezleri, kuantum komütatörlere denk gelir: Birinci sınıf bağ koşulları için i {F, G} [F, G] {φ 1, φ 2 } 0 [ ˆφ 1, ˆφ 2 ] ψ = 0 Eğer sistemde ikinci sınıf bağ koşulları varsa, Poisson parantezleri yerine Dirac parantezleri tanımlanır: {F, G} D {F, G} {F, χ α } Λ αβ {χ β, G} Λ αβ ( 1) αβ Şubat / 38

11 Bağlı Sistemler İçin Dirac Kanonik Kuantizasyon Yöntemi Bir faz uzayı fonksiyonunun ikinci sınıf bağ koşullarıyla Dirac parantezi: {F, χ α } D = {F, χ α } {F, χ γ } Λ γβ {χ β, χ α } }{{} βα = {F, χ α } {F, χ γ } δα γ = 0 Dirac parantezleri bilinen Poisson parantezleri ile aynı sonuçları verir. {F, H} D = {F, H} {F, χ α } Λ αβ {χ β, H} {F, H} Şubat / 38

12 Yang-Mills Alanlarının Dirac Yöntemiyle Kuantizasyonu Saf Yang-Mills Lagranjiyeni: L = 1 4 F a µνf µνa Alanların hareket denklemleri: F a µν = µ A a ν ν A a µ + f abc A b µa c ν D µ F µνa = µ F µνa + f abc A b µf µνc = 0 Bianchi Özdeşliği: D µ F µνa = 0 F µν = 1 2 ɛµνσρ F σρ Şubat / 38

13 Yang-Mills Alanlarının Dirac Yöntemiyle Kuantizasyonu A a µ alanları için kanonik momentumlar ise Π µa (x) L ( 0 A a µ { ) = F 0µ Π 0a = F 00a = 0 µ = 0 Π ia = F 0ia = E ia µ = i ϕ 1 = Π 0a = 0 sistemin birinci sınıf bağ koşuludur. Sistemin kanonik Hamiltonyeni ve birincil Hamiltonyeni ise H can = 1 2 ( Π a i Π ia + B a i B ia) Π a i i D i,ab A b 0 ˆ H p = H can + d 3 xλ 1 ϕ 1 Şubat / 38

14 Yang-Mills Alanlarının Dirac Yöntemiyle Kuantizasyonu ϕ 1 için tutarlılık şartı ikincil bağ koşulu üretir: { Π 0a, H p } = D ab i Π i,b 0 ϕ 2 = D ab i Π ib 0 İkincil Hamiltonyen: ˆ H S = H can + ˆ d 3 xλ 1 φ 1 + d 3 xλ 2 φ 2 İkincil bağ koşulu için tutarlılık şartı: ϕ 2 { D i Π ia, H S } 0 Şubat / 38

15 Yang-Mills Alanlarının Dirac Yöntemiyle Kuantizasyonu Algoritma sonlanmasına karşın sistemdeki Lagrange çarpanları belirlenemedi. Bu durumda sistemin bağ koşullarını ikinci sınıf bağ koşullarına dönüştürecek ayar sabitleme denklemleri (örneğin Coloumb Ayarı) eklenir χ 1 (x) A 0 (x) 0 χ 2 (x) D i A i (x) 0 Teorinin tüm bağ koşulları belirlendi: φ 1 ϕ 1, φ 2 ϕ 2, φ 3 χ 1, φ 4 χ 2 Şubat / 38

16 Yang-Mills Alanlarının Dirac Yöntemiyle Kuantizasyonu Bu bağ koşullarının oluşturduğu ij matrisi ve onun tersi Λ ij : ij (x, y) = {φ i (x), φ j (y)} x0 =y = x δ3 ( x y) 0 2 x Λ ij (x, y) = x δ3 ( x y) 0 2 x 0 0 Şubat / 38

17 Yang-Mills Alanlarının Dirac Yöntemiyle Kuantizasyonu Teorinin Dirac Komütatörleri Sırayla: [ ] A a µ (x), A b ν (y) = 0 = x0 =y 0 D [ ] Π a µ (x), Π b ν (y) D x0 =y 0 [ ] A a µ (x), Π ν,b (y) D ( = iδ ab x0 =y 0 δ j i ( x ) i 1 = iδ ab δ j i (tr) ( x y) 2 x ( x ) j ) δ 3 ( x y) Burada hesaplamaları yeniden yapmadan Abelian sonuçlar, Yang-Mills Teorisindeki SU(N) U(1) dönüşümü SU(N) gruplarının yapı sabitleri f abc 0 alınarak bulunabilir. Şubat / 38

18 Yang-Mills Alanları İçin Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri Dirac metodunda birinci sınıf bağ koşullarının tutarlılık şartları: φ j {φ j, H} + u m {φ j, φ m } j = 1,..., J = M + K m = 1,..., M u m : Lagrange çarpanları Bu eşitlik u m ler için J tane homojen olmayan lineer denklem olarak düşünülebilir. Bu durumda u m ler için genel çözüm: u m U m (q, p) + v a V m a (q, p) a = 1,..., A U m : homojen olmayan kısmın çözümleri V m a : homojen kısmın çözümleri v a : gelişi güzel katsayılar Şubat / 38

19 Ayar Alanları İçin Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri Herhangi bir faz uzayı niceliğinin bağ yüzeyi üzerindeki hareket denklemi: Ḟ {F, H} + u m {F, φ m } {F, H p } H p = H + U m φ }{{ m +v a V } a m φ }{{ m } H φ a Eğer dikkatimizi ayar simetrisine çevirirsek H p de gelişi güzel v a katsayılarının olması fiziksel bir durumun sonsuz farklı durum uzayları ile ifade edilebileceğini gösterir (Ayar Serbestisi). Buna göre F (0) başlangıç durumuna sahip bir fiziksel niceliğin zamanla değişimini sonsuz farklı şekilde gösterebiliriz. Şubat / 38

20 Ayar Alanları İçin Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri v a nın iki özel seçimi için sırayla v1 a ve v 2 a δt süresi için F in değişimi: olmak üzere çok küçük bir F 1 (δt) = F (0) + {F, H p } δt = F (0) + [{ F, H } + v1 a {F, φ a } ] δt F 2 (δt) = F (0) + {F, H p } δt = F (0) + [{ F, H } + v2 a {F, φ a } ] δt F nin t = δt anındaki iki değeri arasındaki fark: F (δt) = F 1 (δt) F 2 (δt) = δt (v1 a v2 a ) {F, φ a } µ a {F, φ a } µ a : infinitesimal gelişi güzel bir sayı Şubat / 38

21 Ayar Alanları İçin Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri Bu dönüşüm (infinitesimal) ayar dönüşümü olarak adlandırılır. Yukarıdaki iki hareket denklemi de aynı fiziksel sonucu verir. Yani birincil birinci sınıf bağ koşulları ayar dönüşümlerinin jeneratörü olur. Benzer şekilde ikincil birinci sınıf bağ koşullarının da ayar dönüşümlerinin jeneratörü olabileceği gösterilebilir. F 1 = F (0) + µ a {F, φ a } F 12 = F 1 + v a {F 1, φ a } = F (0) + µ a {F, φ a } + v a {F + µ a {F, φ a }, φ a } Aynı dönüşümü ters sırayla yapsaydık: F 21 = F (0) + v a {F, φ a } + µ a { F + v a {F, φ a }, φ a } Şubat / 38

22 Ayar Alanları İçin Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri F 12 ile F 21 arasındaki fark: F = F 21 F 12 = µ a v a [{{F, φ a }, φ a } {{F, φ a } φ a }] = µ a v a {F, {φ a, φ a }} {φ a, φ a } bu ayar dönüşümünün jeneratörüdür ve sıfıra zayıf-eşittir. Dolayısıyla birinci sınıf bağ koşulları kümesinin kapalılık özelliği gereği bu Poisson parantezi, birinci sınıf bağ koşullarının lineer kombinasyonuna kuvvetli-eşittir. {φ a, φ a } = λ a a a φ a Böylece birincil veya ikincil tüm birinci sınıf bağ koşulları ayar dönüşümlerinin jeneratörü olabildiği gösterilmiş olur. Şubat / 38

23 Ayar Alanları İçin Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri Klasik A µ = g τ a 2i Aa µ alanları, λ = g τ a 2i λa olmak üzere U = e λ şeklinde parametrize edilen Abelyen olmayan dönüşümler altında dönüşüm kuralı: A µ = UA µ U 1 ( µ U) U 1 Eğer dönüşüm infinintesimal olarak yapılırsa (λ δλ) olur. Burada A µ = A µ D µ (δλ) D µ µ + [A µ, kovaryant türevin adjoint temsildeki gösterimidir. Şubat / 38

24 Ayar Alanları İçin Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri Ayar alanları kuantize edildiğinde (A µ A µ ) kuantum alan operatörünün beklenen değerinin dönüşümünün klasik alanın dönüşümü ile aynı sonucu vermesi beklenir. Bu durumda dönüşüm kuralı: şeklinde olur. (A µ ) = U 1 A µ U Klasik Alan Kuramı ndaki Noether Teoremi, Kuantum Alan Kuramı na taşındığında korunumlu Q Noether yükünün kuantum bölgesinde simetrilerin jeneratörü olması beklenir. Yani U = e iq şekilde parametrize edilir ve sonsuz küçük dönüşümler için sağlanması gerekir. A µ + i [A µ, δq]? A µ D µ δλ Şubat / 38

25 Ayar Alanları İçin Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri Yang-Mills alanlarının Abelyen olmayan dönüşümler altındaki değişmezliğine karşı gelen Noether akımı ve Noether yükü sırasıyla: ˆ δq = δj µ δl = δ ( µ A a ν) δaa ν = F µν,a (D ν δλ) a ˆ ˆ d 3 xδj 0 = d 3 xf 0ν,a (D ν δλ) a = d 3 xπ ν,a (D ν δλ) a şeklindedir. Yang - Mills alanları için eş zamanlı kanonik kuantizasyon bağıntısı: [ A a µ (x), Π b ν (y) = iδb a δµ ν δ 3 ( x y) şeklindedir. Dolayısıyla; bulunur. ] x0=y0 [A µ, δq] = id µ λ Şubat / 38

26 Ayar Alanları İçin Kuantum Noether Teoremi ve Yük Cebiri Gerçekten δq yükünün Abelyen olmayan dönüşümlerin jeneratörü olduğu kanıtlanmış olur. Noether yüküne kısmi integrasyon uygulanırsa ˆ ˆ δq = d 3 xδj 0 = i d 3 x (D ν Π ν ) a δλ a olduğu görülebilir. Yani infinitesimal δλ parametreli ayar dönüşümünün jeneratörü Dirac kuramında ikincil birinci sınıf bağ koşuludur. Bu da genelleştirilmiş Gauß Yasasıdır: G a = D ab ν Π ν,b Şubat / 38

27 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi Dirac metoduna alternatif Dirac metoduna nazaran daha ekonomik ve basit bir yöntem Bu yöntemde Hamilton formalizmindeki momentumlar, Lagranjiyen formalizmine yeni koordinatlar olarak taşınır. Dirac metodunda bağ koşulları sınıflandırılırken Faddeev-Jackiw metodunda böyle bir sınıflandırma yoktur. Şubat / 38

28 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi Metodun başlangıç noktası: birinci mertebeden zaman türevleri içeren Lagranjiyen inşa etmek nboyutlu bir sistemin konfigürasyon uzayı momentumların eklenmesiyle 2n boyuta katlanır. p i ve q i, ξ i konfigürasyon uzayı değişkenleri olarak genelleştirilir Faz uzayındaki p i lere karşılık gelen ξ (pi ) lerin zamana bağlı türevleri Faddeev-Jackiw Lagranjiyeninde yoktur. Şubat / 38

29 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi Hamiltonyen, Lagranjiyendenters Legendre dönüşümü ile dönüştürülerek elde edilir: Hamiltonyen: L (ξ) = a i (ξ) ξ i V (ξ) H = L ξ ξ i L = a i ξ i i = V (ξ) [ ] a i (ξ) ξ i V (ξ) Şubat / 38

30 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi Vektör potansiyel a i (ξ) 1 2 ξj w ji nin olduğu durumda w ji anti-simetrik sabit bir matristir. w ij nin simetrik kısımlar zamanın tam türevlerini içerdiğinden Lagranjiyene katkı vermezler Euler-Lagrange denklemleri: f ij ( f 1) ij olmak üzere f ij ξ j = V ξ i = H ξ i f ij ξ i a j ξ j a i ξ j ij H = f ξ i Şubat / 38

31 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi Burada iki durum söz konusudur: det (f ij ) 0 ise ξ i ler için hareket denklemleri çözülebilir. det (f ij ) = 0 ise w nın M < N = 2n tane z m sıfır öz vektörü vardır ve M tane denklem zaman türevleri içermez: z i m H (ξ) = 0, ξi m = 1,..., M z m in kapsadığı ortogonal uzayda f ij matrisinin 2n boyutlu bir ters matrisi vardır. Bu durumda N = 2n + M olur. Şubat / 38

32 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi det (f ij ) 0 durumu yani f ij nin tersinin olduğu durum ele alınırsa ξ j ij H = f ξ i = { ξ j, H } 1 i [ ξ j, H ] = 1 i [ ξ j, ξ i] H ξ i Daha genel olarak: [A (ξ), B (ξ)] = 1 i A ij B f ξi ξ j Şubat / 38

33 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi f ij Darboux dönüşümü sayesinde sabit bir anti simetrik matrisle tasvir edilebilir: a i (ξ) = 1 2 Qk (ξ) w kl Q l ξ i f ij = Qk Q l ξ i w kl ξ j Bu yeni koordinatları kanonik yapmak için w ij Gram-Schmidt yöntemi ile anti simetrik blok diagonal bir forma sokulabilir ( ) 0 I w ij = I 0 Şubat / 38

34 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi det (f ij ) = 0 yani f ij singülerse Darboux dönüşümleri f ij nin en büyük ranka sahip singüler olmayan alt matrisi için uygulanabilir ve böylece w ij nin daha küçük boyutlu olduğu bir kinetik terim elde edilir. Bağlı z m (ξ), m = 1,..., M koordinatları Hamiltonyenin içine taşınır. L = 1 2 ξi w ij ξ i H (ξ, z) Bu durumda bağlı z m koordinatlar için Euler-Lagrange denklemleri H (ξ, z) z m = 0 Şubat / 38

35 Bağlı Sistemler İçin Faddeev - Jackiw Kuantizasyon Yöntemi Bu Euler-Lagrange denklemleri z m ler için çözülürse sistemin gerçek bağ koşulları φ k (ξ) lar elde edilir ve bu çözümler Lagranjiyen e yerleştirilir L = 1 2 ξi w ij ξ j H (ξ) z k φ k Bu birbirinden bağımsız ξ lerin sayısını azaltır. Bu φ k lar Lagranjiyen e eklendiğinde: a i (ξ) a i (ξ) Bu yeni vektör potansiyeli de kanonik forma sokmak için Darboux dönüşümü uygulanır. Bu prosedür yeni bağ koşulları üretmeyen indirgenmiş bir kanonik sistem yani indirgenmiş bir Lagranjiyen elde edilene kadar sürdürülür. Şubat / 38

36 Yang-Mills Alanlarının Faddeev Jackiw Yöntemiyle Kuantizasyonu Yang-Mills Lagrangian i Π µ,a F 0µ,a ve Π 0,a = 0 olmak üzere: ˆ L = d 3 x Π i Ȧ i 1 [ (Π i,a ) 2 ( + B i,a ) ] 2 + D ab i Π i,b A a 0 } 2 {{} A 0,a simplektik kısımda olmadığı için H H (ξ, z) z m = 0 δh δa a 0 = D ab i Π i,b = 0 Şubat / 38

37 Yang-Mills Alanlarının Faddeev Jackiw Yöntemiyle Kuantizasyonu Bunu çözmek için Π i,a ve A i,a enine (transverse) ve boyuna (longitudial) bileşenlerine ayrılır ve Lagrangian da yerine yerleştirilirse: Π i,a = Π ia T + i 2 Πa ˆ L = { d 3 x A i,a = A ia T + Π i,a T Ȧi,a T 1 2 i 2 Aa [ ( ) 2 Π i,a ( T + B i,a ) 2]} Simplektik kısımda artık bağlı bir koordinat kalmadığı için: wij ab = 1 ] [Π a i,t i (x), Ab,j,T (y) = iδb a δi j δ 4 (x y) yazılabilir ve böylece kuantizasyon yapılabilir. Şubat / 38

38 P.A.M. Dirac, Lectures on Quantum Mechanics, (Yeshiva University Press, New York, 1964) R. Jackiw, (Constrained) Quantization Without Tears, arxiv:hep-th/930675v1, 1993 N.K. Pak, Introduction to Instatons in Yang-Mills Theory, ICTP Lecture Notes, IC/80/17, Trieste, Italy, 1980 İ.Turan, The Faddeev-Jackiw Quantization of the U(1) Gauged SU(2) WZW Model,(Graduate School of Natural and Applied Sciences, METU Master Thesis) 1999 Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Bağlı Sistemlerde Fizik Mühendisliği Birinci Sınıf Bölümü) Bağlar Ayar Dönüşümlerinin 14 Şubat Jeneratörleri 2015 midir? 38 / 38

39 Bağlı Sistemlerde Birinci Sınıf Bağlar Ayar Dönüşümlerinin Jeneratörleri midir? Yardımları ve rehberlikleri için Sayın Prof. Namık K. Pak a ve Prof. Müge Boz a ve beni dinlediğiniz için sizlere Teşekküler Mehmet Kemal Gümüş (Hacettepe Üniversitesi Bağlı Sistemlerde Fizik Mühendisliği Birinci Sınıf Bölümü) Bağlar Ayar Dönüşümlerinin 14 Şubat Jeneratörleri 2015 midir? 38 / 38

KUANTUM AYAR ALAN TEORİLERİNİN KUANTİZASYONU VE STANDART MODEL QUANTIZATION OF QUANTUM GAUGE FIELD THEORIES AND THE STANDARD MODEL

KUANTUM AYAR ALAN TEORİLERİNİN KUANTİZASYONU VE STANDART MODEL QUANTIZATION OF QUANTUM GAUGE FIELD THEORIES AND THE STANDARD MODEL KUANTUM AYAR ALAN TEORİLERİNİN KUANTİZASYONU VE STANDART MODEL QUANTIZATION OF QUANTUM GAUGE FIELD THEORIES AND THE STANDARD MODEL MEHMET KEMAL GÜMÜŞ PROF. DR. MÜGE BOZ EVİNAY Tez Danışmanı Hacettepe Üniversitesi

Detaylı

2+1 Boyutlu Eğri Hiperyüzeyde Dirac Denklemi

2+1 Boyutlu Eğri Hiperyüzeyde Dirac Denklemi 2+1 Boyutlu Eğri Hiperyüzeyde Dirac Denklemi Mehmet Ali Olpak Fizik Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi Ankara, Aralık 2011 Outline 1 2 3 Geometri Denklemin Parçalanması 4 Genel Durum N boyutlu bir uzayın,

Detaylı

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 4 Laminatların Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 4 Laminatların

Detaylı

Bölüm 1: Lagrange Kuramı... 1

Bölüm 1: Lagrange Kuramı... 1 İÇİNDEKİLER Bölüm 1: Lagrange Kuramı... 1 1.1. Giriş... 1 1.2. Genelleştirilmiş Koordinatlar... 2 1.3. Koordinat Dönüşüm Denklemleri... 3 1.4. Mekanik Dizgelerin Bağ Koşulları... 4 1.5. Mekanik Dizgelerin

Detaylı

Lineer Denklem Sistemleri Kısa Bilgiler ve Alıştırmalar

Lineer Denklem Sistemleri Kısa Bilgiler ve Alıştırmalar Lineer Denklem Sistemleri Kısa Bilgiler ve Alıştırmalar Bir Matrisin Rankı A m n matrisinin determinantı sıfırdan farklı olan alt kare matrislerinin boyutlarının en büyüğüne A matrisinin rankı denir. rank(a)

Detaylı

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 4 Laminatların Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 4 Laminatların

Detaylı

1 Vektör Uzayları 2. Lineer Cebir. David Pierce. Matematik Bölümü, MSGSÜ mat.msgsu.edu.tr/~dpierce/

1 Vektör Uzayları 2. Lineer Cebir. David Pierce. Matematik Bölümü, MSGSÜ mat.msgsu.edu.tr/~dpierce/ Vektör Uzayları Lineer Cebir David Pierce 5 Mayıs 2017 Matematik Bölümü, MSGSÜ dpierce@msgsu.edu.tr mat.msgsu.edu.tr/~dpierce/ Bu notlarda, alıştırma olarak her teorem, sonuç, ve örnek kanıtlanabilir;

Detaylı

ÖZDEĞERLER- ÖZVEKTÖRLER

ÖZDEĞERLER- ÖZVEKTÖRLER ÖZDEĞERLER- ÖZVEKTÖRLER GİRİŞ Özdeğerler, bir matrisin orijinal yapısını görmek için kullanılan alternatif bir yoldur. Özdeğer kavramını açıklamak için öncelikle özvektör kavramı ele alınsın. Bazı vektörler

Detaylı

İÇİNDEKİLER KISIM 1: BİRİNCİ MERTEBE ADİ DİFERENSİYEL DENKLEMLER

İÇİNDEKİLER KISIM 1: BİRİNCİ MERTEBE ADİ DİFERENSİYEL DENKLEMLER İÇİNDEKİLER KISIM 1: BİRİNCİ MERTEBE ADİ DİFERENSİYEL DENKLEMLER 1.1. Fiziksel Kanunlar ve Diferensiyel Denklemler Arasındaki İlişki... 1 1.2. Diferensiyel Denklemlerin Sınıflandırılması ve Terminoloji...

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

8.333 İstatistiksel Mekanik I: Parçacıkların İstatistiksel Mekaniği

8.333 İstatistiksel Mekanik I: Parçacıkların İstatistiksel Mekaniği MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 8.333 İstatistiksel Mekanik I: Parçacıkların İstatistiksel Mekaniği 2007 Güz Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak için

Detaylı

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 2 Laminanın Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 2 Laminanın Makromekanik

Detaylı

3. BÖLÜM MATRİSLER 1

3. BÖLÜM MATRİSLER 1 3. BÖLÜM MATRİSLER 1 2 11 21 1 m1 a a a v 12 22 2 m2 a a a v 1 2 n n n mn a a a v gibi n tane vektörün oluşturduğu, şeklindeki sıralanışına matris denir. 1 2 n A v v v Matris A a a a a a a a a a 11 12

Detaylı

ii) S 2LW 2WH 2LW 2WH S 2WH 2LW S 3( x 1) 5( x 2) 5 3x 3 5x x Maliye Bölümü EKON 103 Matematik I / Mart 2018 Proje 2 CEVAPLAR C.1) C.

ii) S 2LW 2WH 2LW 2WH S 2WH 2LW S 3( x 1) 5( x 2) 5 3x 3 5x x Maliye Bölümü EKON 103 Matematik I / Mart 2018 Proje 2 CEVAPLAR C.1) C. C.1) x1 x 1 4 4( x1) x 6 4x 4 x 6 x 46 x Maliye Bölümü EKON 10 Matematik I / Mart 018 Proje CEVAPLAR C.) i) S LW WH LW WH S LW WH S W W W S L H W ii) S LW WH WH LW S WH LW S W W W S H L W C.) ( x1) 5(

Detaylı

Lineer Cebir. Doç. Dr. Niyazi ŞAHİN TOBB. İçerik: 1.1. Lineer Denklemlerin Tanımı 1.2. Lineer Denklem Sistemleri 1.3. Matrisler

Lineer Cebir. Doç. Dr. Niyazi ŞAHİN TOBB. İçerik: 1.1. Lineer Denklemlerin Tanımı 1.2. Lineer Denklem Sistemleri 1.3. Matrisler Lineer Cebir Doç. Dr. Niyazi ŞAHİN TOBB İçerik: 1.1. Lineer Denklemlerin Tanımı 1.2. Lineer Denklem Sistemleri 1.3. Matrisler Bölüm 1 - Lineer Eşitlikler 1.1. Lineer Eşitliklerin Tanımı x 1, x 2,..., x

Detaylı

Cebir 1. MIT Açık Ders Malzemeleri

Cebir 1. MIT Açık Ders Malzemeleri MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 18.701 Cebir 1 2007 Güz Bu malzemeden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms ve http://tuba.acikders.org.tr

Detaylı

Yer Değiştirmeyen Ayar Teorileri ve Seiberg Witten Haritası

Yer Değiştirmeyen Ayar Teorileri ve Seiberg Witten Haritası Yer Değiştirmeyen Ayar Teorileri ve Seiberg Witten Haritası Kayhan ÜLKER Abbasağa Mah. Ankara YEF Günleri, 27 Aralık 2011 Kayhan ÜLKER ( ) Seiberg Witten Haritası Ankara YEF 11 1 / 52 Yer değiştirmeyen

Detaylı

Lineer Bağımlılık ve Lineer Bağımsızlık

Lineer Bağımlılık ve Lineer Bağımsızlık Lineer Bağımlılık ve Lineer Bağımsızlık Yazar Öğr.Grv.Dr.Nevin ORHUN ÜNİTE 5 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Vektör uzayı ve alt uzay yapısını daha iyi tanıyacak, Bir vektör uzayındaki vektörlerin

Detaylı

4. BÖLÜM DOĞRUSAL DENKLEM SİSTEMLERİ

4. BÖLÜM DOĞRUSAL DENKLEM SİSTEMLERİ 4. BÖLÜM DOĞRUSAL DENKLEM SİSTEMLERİ Doğrusal Denklem Sistemi x 1,x 2,,x n ler bilinmeyenler olmak üzere, doğrusal denklemlerin oluşturduğu; a x a x a x b 11 1 12 2 1n n 1 a x a x a x b 21 1 22 2 2n n

Detaylı

KPSS MATEMATÝK. SOYUT CEBÝR ( Genel Tekrar Testi-1) N tam sayılar kümesinde i N için, A = 1 i,i 1

KPSS MATEMATÝK. SOYUT CEBÝR ( Genel Tekrar Testi-1) N tam sayılar kümesinde i N için, A = 1 i,i 1 SOYUT CEBÝR ( Genel Tekrar Testi-1) 1. A = { k k Z, < k 4 } 4. N tam sayılar kümesinde i N için, k 1 B = { k Z, 1 k < 1 } k 1 A = 1 i,i 1 i ( ] kümeleri verildiğine göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

Detaylı

x 1,x 2,,x n ler bilinmeyenler olmak üzere, doğrusal denklemlerin oluşturduğu;

x 1,x 2,,x n ler bilinmeyenler olmak üzere, doğrusal denklemlerin oluşturduğu; 4. BÖLÜM DOĞRUSAL DENKLEM SİSTEMLERİ Doğrusal Denklem Sistemi x,x,,x n ler bilinmeyenler olmak üzere, doğrusal denklemlerin oluşturduğu; a x + a x + L + a x = b n n a x + a x + L + a x = b n n a x + a

Detaylı

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş

Kompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 2 Laminanın Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 2 Laminanın Makromekanik

Detaylı

VEKTÖR UZAYLARI 1.GİRİŞ

VEKTÖR UZAYLARI 1.GİRİŞ 1.GİRİŞ Bu bölüm lineer cebirin temelindeki cebirsel yapıya, sonlu boyutlu vektör uzayına giriş yapmaktadır. Bir vektör uzayının tanımı, elemanları skalar olarak adlandırılan herhangi bir cisim içerir.

Detaylı

8.Konu Vektör uzayları, Alt Uzaylar

8.Konu Vektör uzayları, Alt Uzaylar 8.Konu Vektör uzayları, Alt Uzaylar 8.1. Düzlemde vektörler Düzlemdeki her noktası ile reel sayılardan oluşan ikilisini eşleştirebiliriz. Buna P noktanın koordinatları denir. y-ekseni P x y O dan P ye

Detaylı

3. V, R 3 ün açık bir altkümesi olmak üzere, c R. p noktasında yüzeye dik olduğunu gösteriniz.(10

3. V, R 3 ün açık bir altkümesi olmak üzere, c R. p noktasında yüzeye dik olduğunu gösteriniz.(10 Diferenisyel Geometri 2 Yazokulu 2010 AdıSoyadı: No : 1. ϕ (u, v) = ( u + 2v, v + 2u, u 2 v ) parametrizasyonu ile verilen M kümesinin bir regüler yüzey olduğunu gösteriniz. (15 puan) 3. V, R 3 ün açık

Detaylı

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI. Lineer. Cebir. Ünite 6. 7. 8. 9. 10

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI. Lineer. Cebir. Ünite 6. 7. 8. 9. 10 ANADOLU ÜNİVERSİTESİ AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS TAMAMLAMA PROGRAMI Lineer Cebir Ünite 6. 7. 8. 9. 10 T.C. ANADOLU ÜNİVERSİTESİ YAYINLARI NO: 1074 AÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ YAYINLARI

Detaylı

Özdeğer ve Özvektörler

Özdeğer ve Özvektörler Özdeğer ve Özvektörler Yazar Öğr.Grv.Dr.Nevin ORHUN ÜNİTE 9 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; bir lineer dönüşümün ve bir matrisin özdeğer ve özvektör kavramlarını anlayacak, bir dönüşüm matrisinin

Detaylı

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fizik Doktora Programı. Program kapsamında sunulacak olan seçmeli dersler ve içerikleri :

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fizik Doktora Programı. Program kapsamında sunulacak olan seçmeli dersler ve içerikleri : Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fizik Doktora Programı Program kapsamında sunulacak olan seçmeli dersler ve içerikleri : Kodu FİZ640 Nükleer Fizik FİZ645 Nötrino Fiziği FİZ660 İleri Hesaplamalı

Detaylı

Ç NDEK LER II. C LT KONULAR Sayfa Öz De er Öz Vektör.. 2. Lineer Cebir ve Sistem Analizi...

Ç NDEK LER II. C LT KONULAR Sayfa Öz De er Öz Vektör.. 2. Lineer Cebir ve Sistem Analizi... ÇNDEKLER II. CLT KONULAR 1. Öz Deer Öz Vektör.. 1 Kare Matrisin Öz Deeri ve Öz Vektörleri... 21 Matrisin Karakteristik Denklemi : Cayley Hamilton Teoremi.. 26 Öz Deer - Öz Vektör ve Lineer Transformasyon

Detaylı

GEO182 Lineer Cebir. Matrisler. Matrisler. Dersi Veren: Dr. İlke Deniz Derse Devam: %70. Vize Sayısı: 1

GEO182 Lineer Cebir. Matrisler. Matrisler. Dersi Veren: Dr. İlke Deniz Derse Devam: %70. Vize Sayısı: 1 GEO182 Lineer Cebir Dersi Veren: Dr. İlke Deniz 2018 GEO182 Lineer Cebir Derse Devam: %70 Vize Sayısı: 1 Başarı Notu: Yıl içi Başarı Notu %40 + Final Sınavı Notu %60 GEO182 Lineer Cebir GEO182 Lineer Cebir

Detaylı

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler

18.034 İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

Bu kısımda işlem adı verilen özel bir fonksiyon çeşidini ve işlemlerin önemli özelliklerini inceleyeceğiz.

Bu kısımda işlem adı verilen özel bir fonksiyon çeşidini ve işlemlerin önemli özelliklerini inceleyeceğiz. Bölüm 3 Gruplar Bu bölümde ilk olarak bir küme üzerinde tanımlı işlem kavramını ele alıp işlemlerin bazı özelliklerini inceleyeceğiz. Daha sonra kümeler ve üzerinde tanımlı işlemlerden oluşan cebirsel

Detaylı

MSGSÜ FİZİK YÜKSEKLİSANS PROGRAMI

MSGSÜ FİZİK YÜKSEKLİSANS PROGRAMI MSGSÜ FİZİK YÜKSEKLİSANS PROGRAMI SEÇMELİ DERSLER Teori + AKTS FİZ640 Nükleer Fizik FİZ645 Nötrino Fiziği FİZ660 İleri Hesaplamalı Fizik Çekirdeğin genel özellikleri Düşük enerjilerde iki cisim problemi

Detaylı

Temel Kavramlar. (r) Sıfırdan farklı kompleks sayılar kümesi: C. (i) Rasyonel sayılar kümesi: Q = { a b

Temel Kavramlar. (r) Sıfırdan farklı kompleks sayılar kümesi: C. (i) Rasyonel sayılar kümesi: Q = { a b Bölüm 1 Temel Kavramlar Bu bölümde bağıntı ve fonksiyon gibi bazı temel kavramlar üzerinde durulacak, tamsayıların bazı özellikleri ele alınacaktır. Bu çalışma boyunca kullanılacak bazı kümelerin gösterimleri

Detaylı

ARASINAV SORULARININ ÇÖZÜMLERİ GÜZ DÖNEMİ A A A A A A A

ARASINAV SORULARININ ÇÖZÜMLERİ GÜZ DÖNEMİ A A A A A A A AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ BİTİRME ÖDEVİ I ARASINAV SORULARININ ÇÖZÜMLERİ - 6 GÜZ DÖNEMİ ADI SOYADI :... NO :... A A A A A A A SINAV TARİHİ VE SAATİ : Bu sınav 4 sorudan oluşmaktadır ve sınav

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

ENİNE DEMET DİNAMİĞİ. Prof. Dr. Abbas Kenan Çiftçi. Ankara Üniversitesi

ENİNE DEMET DİNAMİĞİ. Prof. Dr. Abbas Kenan Çiftçi. Ankara Üniversitesi ENİNE DEMET DİNAMİĞİ Prof. Dr. Abbas Kenan Çiftçi Ankara Üniversitesi 1 Dairesel Hızlandırıcılar Yönlendirme: mağnetik alan Odaklama: mağnetik alan Alan indisi zayıf odaklama: 0

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemeleri Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için

MIT Açık Ders Malzemeleri  Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocm.mit.edu Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Koşulları hakkında bilgi almak için http://ocm.mit.edu/terms veya http://tuba.açık ders.org.tr adresini ziyaret

Detaylı

Lecture 2. Mahir Bilen Can. Mayıs 10, 2016

Lecture 2. Mahir Bilen Can. Mayıs 10, 2016 Lecture 2 Mahir Bilen Can Mayıs 10, 2016 1 Klasik Lie Cebirleri Klasik Lie cebirlerinin hepsi içinde son derece büyük öneme sahip dört sonsuz aile vardır. Bunlar A, B, C, D harfleri ile indekslenmekte

Detaylı

Leyla Bugay Doktora Nisan, 2011

Leyla Bugay Doktora Nisan, 2011 ltanguler@cu.edu.tr Çukurova Üniversitesi, Matematik Bölümü Doktora 2010913070 Nisan, 2011 Yarıgrup Teorisi Nedir? Yarıgrup teorisi cebirin en temel dallarından biridir. Yarıgrup terimi ilk olarak 1904

Detaylı

Math 322 Diferensiyel Denklemler Ders Notları 2012

Math 322 Diferensiyel Denklemler Ders Notları 2012 1 Genel Tanımlar Bir veya birden fazla fonksiyonun türevlerini içeren denklemlere diferensiyel denklem denmektedir. Diferensiyel denklemler Adi (Sıradan) diferensiyel denklemler ve Kısmi diferensiyel denklemler

Detaylı

Diferansiyel denklemler uygulama soruları

Diferansiyel denklemler uygulama soruları . Aşağıdaki diferansiyel denklemleri sınıflandırınız. a) d y d d + y = 0 b) 5 d dt + 4d + 9 = cos 3t dt Diferansiyel denklemler uygulama soruları 0.0.3 c) u + u [ ) ] d) y + = c d. y + 3 = 0 denkleminin,

Detaylı

1 Lineer Diferansiyel Denklem Sistemleri

1 Lineer Diferansiyel Denklem Sistemleri Outline İçindekiler 1 Lineer Diferansiyel Denklem Sistemleri 1 1.1 Lineer sistem türleri (iki bilinmeyenli iki denklem)................. 1 2 Normal Formda lineer denklem sistemleri (İki bilinmeyenli iki

Detaylı

ÖRNEKLER-VEKTÖR UZAYLARI 1. Çözüm: w=k 1 u+k 2 v olmalıdır.

ÖRNEKLER-VEKTÖR UZAYLARI 1. Çözüm: w=k 1 u+k 2 v olmalıdır. ÖRNEKLER-VEKTÖR UZAYLARI. vektör uzayında yer alan w=(9 7) vektörünün, u=( -), v=(6 ) vektörlerinin doğrusal bir kombinasyonu olduğunu ve z=( - 8) vektörünün ise bu vektörlerin doğrusal bir kombinasyonu

Detaylı

Kaynaklar Shepley L. Ross, Differential Equations (3rd Edition), 1984.

Kaynaklar Shepley L. Ross, Differential Equations (3rd Edition), 1984. Çankırı Karatekin Üniversitesi Matematik Bölümü 2015 Kaynaklar Shepley L. Ross, Differential Equations (3rd Edition), 1984. (Adi ) Bir ya da daha fazla bağımsız değişkenden oluşan bağımlı değişken ve türevlerini

Detaylı

ÖABT Lineer Cebir KONU TESTİ Matris Cebiri

ÖABT Lineer Cebir KONU TESTİ Matris Cebiri ÖB Lineer Cebir KONU ESİ Matris Cebiri. i, j,, i için j i j a j i j a. j i j a. i için j i j a 4 6 j i j a 4 j i j a. 6. 0 0 0 4 0 0 0. 4 6 n 0 0 n 6 Cevap: D Cevap:. I. I I I 0 I 0 0 0..I I I 00 0 0 0

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. A. Burak İNNER

Yrd. Doç. Dr. A. Burak İNNER Yrd. Doç. Dr. A. Burak İNNER Kocaeli Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Yapay Zeka ve Benzetim Sistemleri Ar-Ge Lab. http://yapbenzet.kocaeli.edu.tr Ders Adı : Bilgisayar Mühendisliğinde Matematik Uygulamaları

Detaylı

Salim. Yüce LİNEER CEBİR

Salim. Yüce LİNEER CEBİR Prof. Dr. Salim Yüce LİNEER CEBİR Prof. Dr. Salim Yüce LİNEER CEBİR ISBN 978-605-318-030-2 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. 2015, Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış

Detaylı

KUADRATİK FORM. Tanım: Kuadratik Form. Bir q(x 1,x 2,,x n ) fonksiyonu

KUADRATİK FORM. Tanım: Kuadratik Form. Bir q(x 1,x 2,,x n ) fonksiyonu KUADRATİK FORMLAR KUADRATİK FORM Tanım: Kuadratik Form Bir q(x,x,,x n ) fonksiyonu q x : n şeklinde tanımlı ve x i x j bileşenlerinin doğrusal kombinasyonu olan bir fonksiyon ise bir kuadratik formdur.

Detaylı

Gözlemlerin Referans Elipsoid Yüzüne İndirgenmesi

Gözlemlerin Referans Elipsoid Yüzüne İndirgenmesi JEODEZİ 6 1 Gözlemlerin Referans Elipsoid Yüzüne İndirgenmesi Jeodezik gözlemler, hesaplamalarda kullanılmadan önce, referans elipsoidin yüzeyine indirgenir. Bu işlem, arazide yapılan gözlemler l jeoidin

Detaylı

Şayet bir lineer sistemin en az bir çözümü varsa tutarlı denir.

Şayet bir lineer sistemin en az bir çözümü varsa tutarlı denir. GAZI UNIVERSITY ENGINEERING FACULTY INDUSTRIAL ENGINEERING DEPARTMENT ENM 205 LINEAR ALGEBRA COURSE ENGLISH-TURKISH GLOSSARY Linear equation: a 1, a 2, a 3,.,a n ; b sabitler ve x 1, x 2,...x n ler değişkenler

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

11. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 23, 2016

11. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 23, 2016 11. Ders Mahir Bilen Can Mayıs 23, 2016 1 Önceki Ders Üzerine Bazı Notlar Wikipedia dan Killing ile ilgili bir alıntıyla başlayalım. "1880 civarında, Killing Sophus Lie den bağımsız olarak Lie cebirlerini

Detaylı

HOMOGEN OLMAYAN DENKLEMLER

HOMOGEN OLMAYAN DENKLEMLER n. mertebeden homogen olmayan lineer bir diferansiyel denklemin y (n) + p 1 (x)y (n 1) + + p n 1 (x)y + p n (x)y = f(x) (1) şeklinde olduğunu ve bununla ilgili olan n. mertebeden lineer homogen denlemin

Detaylı

NÜMER IK ANAL IZ. Nuri ÖZALP FONKS IYONLARA YAKLAŞIM. Bilimsel Hesaplama Matemati¼gi

NÜMER IK ANAL IZ. Nuri ÖZALP FONKS IYONLARA YAKLAŞIM. Bilimsel Hesaplama Matemati¼gi NÜMER IK ANAL IZ Bilimsel Hesaplama Matemati¼gi Nuri ÖZALP FONKS IYONLARA YAKLAŞIM Nuri ÖZALP (Ankara Üni.) NÜMER IK ANAL IZ BÖLÜM 4 7! FONKS IYONLARA YAKLAŞIM 1 / 21 1 Polinom Interpolasyonu Newton Formu

Detaylı

Lineer Denklem Sistemleri

Lineer Denklem Sistemleri Lineer Denklem Sistemleri Yazar Yrd. Doç.Dr. Nezahat ÇETİN ÜNİTE 3 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Lineer Denklem ve Lineer Denklem Sistemleri kavramlarını öğrenecek, Lineer Denklem Sistemlerinin

Detaylı

LİNEER CEBİR ve MÜHENDİSLİK UYGULAMALARI (MEH111) Dersi Final Sınavı 1.Ö

LİNEER CEBİR ve MÜHENDİSLİK UYGULAMALARI (MEH111) Dersi Final Sınavı 1.Ö LİNEER CEBİR ve MÜHENDİSLİK UYGULAMALARI (MEH) Dersi Final Sınavı.Ö. 02.0.207 Ad Soyad : (25p) 2(25p) 3(25p) 4(25p) Toplam Numara : İmza : Kitap ve notlar kapalıdır. Yalnızca kalem, silgi, sınav kağıdı

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

x 0 = A(t)x + B(t) (2.1.2)

x 0 = A(t)x + B(t) (2.1.2) ÖLÜM 2 LİNEER SİSTEMLER Genel durumda diferansiyel denklemlerin çözümlerini açık olarak elde etmek veya çözümlerin bazı önemli özelliklerini araştırmak için genel yöntemler yoktur, çoğu zaman denkleme

Detaylı

Süpersimetriye giriş : 1 boyutta süpersimetri, süpercebir ve süperuzay

Süpersimetriye giriş : 1 boyutta süpersimetri, süpercebir ve süperuzay Süpersimetriye giriş : 1 boyutta süpersimetri, süpercebir ve süperuzay Kayhan ÜLKER Abbasağa Mah., İstanbul UluYef 12 Kayhan ÜLKER (AbbasAğa) Süpersimetriye giriş UluYef 12 1 / 32 Süpersimetriye giriş

Detaylı

FEM ile, Hapsolmuş Kuantum Mekaniksel Sistemlerin Çözümü

FEM ile, Hapsolmuş Kuantum Mekaniksel Sistemlerin Çözümü FEM ile, Hapsolmuş Kuantum Mekaniksel Sistemlerin Çözümü Yöntem 8-Mayıs-24 (9-Mayıs-24) Bir boyutlu bir problem için ölçeklenmiş (boyutsuz) niceliklerle yazılmış Schrodinger denklemi ve Hamiltoniyen Hψ(z)

Detaylı

Kuantum Mekaniğinin Varsayımları

Kuantum Mekaniğinin Varsayımları Kuantum Mekaniğinin Varsayımları Kuantum mekaniği 6 temel varsayım üzerine kurulmuştur. Kuantum mekaniksel problemler bu varsayımlar kullanılarak (teorik/kuramsal olarak) çözülmekte ve elde edilen sonuçlar

Detaylı

Bir özvektörün sıfırdan farklı herhangi bri sabitle çarpımı yine bir özvektördür.

Bir özvektörün sıfırdan farklı herhangi bri sabitle çarpımı yine bir özvektördür. ÖZDEĞER VE ÖZVEKTÖRLER A n n tipinde bir matris olsun. AX = λx (1.1) olmak üzere n 1 tipinde bileşenleri sıfırdan farklı bir X matrisi için λ sayıları için bu denklemi sağlayan bileşenleri sıfırdan farklı

Detaylı

) 2, ω 2 = k ve ε m m

) 2, ω 2 = k ve ε m m Harmonik Salınıcı (HO) Harmonik salınıcı bir m kütlesine etki eden bir geri çağırıcı kuvvetin etkisiyle ortaya çıkar ki bu kuvvet başlangıç noktasından itibaren yerdeğiştirme ile orantılıdır. Bu problemin

Detaylı

LİNEER DALGA TEORİSİ. Page 1

LİNEER DALGA TEORİSİ. Page 1 LİNEER DALGA TEORİSİ Giriş Dalgalar, gerçekte viskoz akışkan içinde, irregüler ve değişken geçirgenliğe sahip bir taban üzerinde ilerlerler. Ancak, çoğu zaman akışkan hareketi neredeyse irrotasyoneldir.

Detaylı

Kuantum Grupları. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara. Münevver Çelik. Feza Gürsey Enstitüsü, İstanbul 10 Şubat, 2010

Kuantum Grupları. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara. Münevver Çelik. Feza Gürsey Enstitüsü, İstanbul 10 Şubat, 2010 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara Feza Gürsey Enstitüsü, İstanbul 10 Şubat, 2010 Kuantum grubu örgülü bir Hopf cebridir. Cebir Tanım Bir k-vektör uzayı A için, µ : A A A ve η : k A birer k-doğrusal

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

Lineer Dönüşümler ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Öğr. Grv.Dr. Nevin ORHUN

Lineer Dönüşümler ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Öğr. Grv.Dr. Nevin ORHUN Lineer Dönüşümler Yazar Öğr. Grv.Dr. Nevin ORHUN ÜNİTE 7 Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Vektör uzayları arasında tanımlanan belli fonksiyonları tanıyacak, özelliklerini öğrenecek, Bir dönüşümün,

Detaylı

6. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 16, 2016

6. Ders. Mahir Bilen Can. Mayıs 16, 2016 6. Ders Mahir Bilen Can Mayıs 16, 2016 Bu derste lineer cebirdeki bazı fikirleri gözden geçirip Lie teorisine uygulamalarını inceleyeceğiz. Bütün Lie cebirlerinin cebirsel olarak kapalı ve karakteristiği

Detaylı

2. (1 + y ) ln(x + y) = yy dif. denk. çözünüz. 3. xy dy y 2 dx = (x + y) 2 e ( y/x) dx dif. denk. çözünüz.

2. (1 + y ) ln(x + y) = yy dif. denk. çözünüz. 3. xy dy y 2 dx = (x + y) 2 e ( y/x) dx dif. denk. çözünüz. D DİFERANSİYEL DENKLEMLER ÇALIŞMA SORULARI Fakülte No:................................................... Adı ve Soyadı:................................................. Bölüm:...................................................................

Detaylı

Chapter 9. Elektrik Devreleri. Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed. Floyd

Chapter 9. Elektrik Devreleri. Principles of Electric Circuits, Conventional Flow, 9 th ed. Floyd Elektrik Devreleri Eşanlı Denklemler Bölüm 9 daki devre analizi yöntemleri eşanlı (paralel) denklem kullanımını gerektirmektedir. Eşanlı denklemlerin çözümünü basitleştirmek için, denklemler genelde standart

Detaylı

7. BÖLÜM İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI .= 1 1 + + Genel: Vektörler bölümünde vektörel iç çarpım;

7. BÖLÜM İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI İÇ ÇARPIM UZAYLARI .= 1 1 + + Genel: Vektörler bölümünde vektörel iç çarpım; İÇ ÇARPIM UZAYLARI 7. BÖLÜM İÇ ÇARPIM UZAYLARI Genel: Vektörler bölümünde vektörel iç çarpım;.= 1 1 + + Açıklanmış ve bu konu uzunluk ve uzaklık kavramlarını açıklamak için kullanılmıştır. Bu bölümde öklit

Detaylı

DERS NOTLARI. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin BİLGİÇ. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Ağustos 2015

DERS NOTLARI. Yrd. Doç. Dr. Hüseyin BİLGİÇ. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Ağustos 2015 www.matematikce.com 'dan indirilmiştir. LİNEER CEBİR DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik Bölümü Ağustos 5 e-posta: h_bilgic@hotmail.com ÖNSÖZ

Detaylı

Önsöz. Mustafa Özdemir Antalya 2016

Önsöz. Mustafa Özdemir Antalya 2016 Önsöz Bu kitap üniversitelerimizin Mühendislik Fakültelerinde, Doğrusal Cebir veya Lineer Cebir adıyla okutulan lisans dersine yardımcı bir kaynak olması amacıyla hazırlanmıştır. Konular, teorik anlatımdan

Detaylı

İçerik ALGILANMASI KUANTUM KANALLAR 1. KUANTUM BİLİŞİM KURAMI 2. KUANTUM KANALLAR 3. DOLANIKLIĞIN SÜREKLİ KUANTUM KANALLARLA

İçerik ALGILANMASI KUANTUM KANALLAR 1. KUANTUM BİLİŞİM KURAMI 2. KUANTUM KANALLAR 3. DOLANIKLIĞIN SÜREKLİ KUANTUM KANALLARLA KUANTUM KANALLAR İçerik 1. KUANTUM BİLİŞİM KURAMI 2. KUANTUM KANALLAR 3. DOLANIKLIĞIN SÜREKLİ KUANTUM KANALLARLA ALGILANMASI 4. AÇIK SİSTEMLERİN İNDİRGENMİŞ DİNAMİĞİ VE 30 Bilişim Bilimi (Information Science)

Detaylı

9.Konu Lineer bağımsızlık, taban, boyut Germe. 9.1.Tanım: V vektör uzayının her bir elemanı

9.Konu Lineer bağımsızlık, taban, boyut Germe. 9.1.Tanım: V vektör uzayının her bir elemanı 9.Konu Lineer bağımsızlık, taban, boyut 9.1. Germe 9.1.Tanım: V vektör uzayının her bir elemanı vektörlerin lineer birleşimi olarak ifade ediliyorsa vektörleri V yi geriyor ya da V yi gerer denir. Üstelik,

Detaylı

Matematik I: Analiz und Lineer Cebir I Sömestr Ders Saati D 2 U 2 L 1 AKTS 6 Lisans/ Yüksek Lisans Lisans Dersin Kodu MAT 106 Sömestr 2

Matematik I: Analiz und Lineer Cebir I Sömestr Ders Saati D 2 U 2 L 1 AKTS 6 Lisans/ Yüksek Lisans Lisans Dersin Kodu MAT 106 Sömestr 2 Dersin Adı Matematik I: Analiz und Lineer Cebir I Sömestr Ders Saati D 2 U 2 L 1 AKTS 6 Lisans/ Yüksek Lisans Lisans Dersin Kodu MAT 106 Sömestr 2 Dersin Dili Almanca Dersi Veren(ler) Yrd. Doç. Dr. Adnan

Detaylı

YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - III

YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - III YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI - III Prof. Dr. Cemalettin KUBAT Yrd. Doç. Dr. Özer UYGUN İçerik Quadratic Programming Bir karesel programlama modeli aşağıdaki gibi tanımlanır. Amaç fonksiyonu: Maks.(veya Min.) z

Detaylı

CEBİR ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI

CEBİR ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI ÖABT CEBİR ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Yasin ŞAHİN ÖABT CEBİR ÇÖZÜMLÜ SORU BANKASI Her hakkı saklıdır. Bu kitabın tamamı ya da bir kısmı, yazarın izni olmaksızın, elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi

Detaylı

EŞİTLİK KISITLI TÜREVLİ YÖNTEMLER

EŞİTLİK KISITLI TÜREVLİ YÖNTEMLER EŞİTLİK KISITLI TÜREVLİ YÖNTEMLER LAGRANGE YÖNTEMİ Bu metodu incelemek için Amaç fonksiyonu Min.z= f(x) Kısıtı g(x)=0 olan problemde değişkenler ve kısıtlar genel olarak şeklinde gösterilir. fonksiyonlarının

Detaylı

İç-Çarpım Uzayları ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Öğr. Grv. Dr. Nevin ORHUN

İç-Çarpım Uzayları ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Öğr. Grv. Dr. Nevin ORHUN İç-Çarpım Uzayları Yazar Öğr. Grv. Dr. Nevin ORHUN ÜNİTE Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; R n, P n (R), M nxn vektör uzaylarında iç çarpım kavramını tanıyacak ve özelliklerini görmüş olacaksınız.

Detaylı

NÜMER IK ANAL IZ. Nuri ÖZALP. Sabit Nokta ve Fonksiyonel Yineleme. Bilimsel Hesaplama Matemati¼gi

NÜMER IK ANAL IZ. Nuri ÖZALP. Sabit Nokta ve Fonksiyonel Yineleme. Bilimsel Hesaplama Matemati¼gi NÜMER IK ANAL IZ Bilimsel Hesaplama Matemati¼gi Nuri ÖZALP Sabit Nokta ve Fonksiyonel Yineleme Nuri ÖZALP (Ankara Üni.) NÜMER IK ANAL IZ BÖLÜM 3 7! Sabit Nokta ve Fonksiyonel Yineleme 1 / 23 Sabit Nokta

Detaylı

Ders 9: Bézout teoremi

Ders 9: Bézout teoremi Ders 9: Bézout teoremi Konikler doğrularla en fazla iki noktada kesişir. Şimdi iki koniğin kaç noktada kesiştiğini saptayalım. Bunu, çok kolay gözlemlerle başlayıp temel ve ünlü Bézout teoremini kanıtlayarak

Detaylı

9.14 Burada u ile u r arasındaki açı ve v ile u θ arasındaki acının θ olduğu dikkate alınarak trigonometrik eşitliklerden; İfadeleri elde edilir.

9.14 Burada u ile u r arasındaki açı ve v ile u θ arasındaki acının θ olduğu dikkate alınarak trigonometrik eşitliklerden; İfadeleri elde edilir. 9.14 Burada u ile u r arasındaki açı ve v ile u θ arasındaki acının θ olduğu dikkate alınarak trigonometrik eşitliklerden; İfadeleri elde edilir. 9.15 Bu bölümde verilen koordinat dönüşümü uygulanırsa;

Detaylı

Lineer Cebir (MATH275) Ders Detayları

Lineer Cebir (MATH275) Ders Detayları Lineer Cebir (MATH275) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS Lineer Cebir MATH275 Her İkisi 4 0 0 4 6 Ön Koşul Ders(ler)i Yok Dersin Dili Dersin

Detaylı

LİNEER CEBİR. Ders Sorumlusu: Doç.Dr.Kemal HACIEFENDİOĞLU. Ders Notu: Prof. Dr. Şaban EREN

LİNEER CEBİR. Ders Sorumlusu: Doç.Dr.Kemal HACIEFENDİOĞLU. Ders Notu: Prof. Dr. Şaban EREN LİNEER CEBİR Ders Sorumlusu: Doç.Dr.Kemal HACIEFENDİOĞLU Ders Notu: Prof. Dr. Şaban EREN 1.BOLUM DOGRUSAL CEBIR VE DIFERANSIYEL DENKLEMLER LİNEER EŞİTLİKLER 1.1. LİNEER EŞİTLİKLERİN TANIMI x 1, x 2,...,

Detaylı

Taşkın, Çetin, Abdullayeva 2. ÖZDEŞLİKLER,DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER

Taşkın, Çetin, Abdullayeva 2. ÖZDEŞLİKLER,DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER MATEMATİK Taşkın, Çetin, Abdullayeva BÖLÜM. ÖZDEŞLİKLER,DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER. ÖZDEŞLİKLER İki cebirsel ifade içerdikleri değişkenlerin (veya bilinmeyenlerin) her değeri içinbirbirine eşit oluyorsa,

Detaylı

MAK 308 MAKİNA DİNAMİĞİ Bahar Dr. Nurdan Bilgin

MAK 308 MAKİNA DİNAMİĞİ Bahar Dr. Nurdan Bilgin MAK 308 MAKİNA DİNAMİĞİ 017-018 Bahar Dr. Nurdan Bilgin EŞDEĞER ATALET MOMENTİ Geçen ders, hız ve ivme etki katsayılarını elde ederek; mekanizmanın hareketinin sadece bir bağımsız değişkene bağlı olarak

Detaylı

13. Karakteristik kökler ve özvektörler

13. Karakteristik kökler ve özvektörler 13. Karakteristik kökler ve özvektörler 13.1 Karakteristik kökler 1.Tanım: A nxn tipinde matris olmak üzere parametrisinin n.dereceden bir polinomu olan şeklinde gösterilen polinomuna A matrisin karakteristik

Detaylı

TUNCELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ LİNEER CEBİR DERSİ 2012 GÜZ DÖNEMİ ÇIKMIŞ VİZE,FİNAL VE BÜTÜNLEME SORULARI ÖĞR.GÖR.

TUNCELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ LİNEER CEBİR DERSİ 2012 GÜZ DÖNEMİ ÇIKMIŞ VİZE,FİNAL VE BÜTÜNLEME SORULARI ÖĞR.GÖR. UNCELİ ÜNİVERSİESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLESİ LİNEER CEBİR DERSİ 0 GÜZ DÖNEMİ ÇIKMIŞ VİZE,FİNAL VE BÜÜNLEME SORULARI ÖĞR.GÖR.İNAN ÜNAL www.inanunal.com UNCELİ ÜNİVERSİESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ

Detaylı

. [ ] vektörünü S deki vektörlerin bir lineer

. [ ] vektörünü S deki vektörlerin bir lineer 11.Gram-Schmidt metodu 11.1. Ortonormal baz 11.1.Teorem: { }, V Öklid uzayı için bir ortonormal baz olsun. Bu durumda olmak üzere. 1.Ö.: { }, de bir ortonormal baz olsun. Burada. vektörünü S deki vektörlerin

Detaylı

FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ YAZ OKULU DERS İÇERİGİ. Bölümü Dersin Kodu ve Adı T P K AKTS

FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ YAZ OKULU DERS İÇERİGİ. Bölümü Dersin Kodu ve Adı T P K AKTS Bir Dönemde Okutulan Ders Saati MAT101 Genel I (Mühendislik Fakültesi Bütün Bölümler, Fen Fakültesi Kimya ve Astronomi Bölümleri) 1 Kümeler, reel sayılar, bir denklem veya eşitsizliğin grafiği 2 Fonksiyonlar,

Detaylı

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar

MIT Açık Ders Malzemesi İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 2008 Bahar MIT Açık Ders Malzemesi http://ocw.mit.edu 8.334 İstatistiksel Mekanik II: Alanların İstatistiksel Fiziği 008 Bahar Bu malzemeye atıfta bulunmak ve Kullanım Şartlarımızla ilgili bilgi almak için http://ocw.mit.edu/terms

Detaylı

Bekleme Hattı Teorisi

Bekleme Hattı Teorisi Bekleme Hattı Teorisi Sürekli Parametreli Markov Zincirleri Tanım 1. * +, durum uzayı * +olan sürekli parametreli bir süreç olsun. Aşağıdaki özellik geçerli olduğunda bu sürece sürekli parametreli Markov

Detaylı

FEM ile, Hapsolmuş Kuantum Mekaniksel Sistemlerin Çözümü

FEM ile, Hapsolmuş Kuantum Mekaniksel Sistemlerin Çözümü FEM ile, Hapsolmuş Kuantum Mekaniksel Sistemlerin Çözümü Yöntem Bir boyutlu bir problem için etkin kütle yaklaşımı ve zarf fonksiyonu (envelope function) yaklaşımı çerçevesinde Hamiltoniyen ve Schrodinger

Detaylı

İleri Diferansiyel Denklemler

İleri Diferansiyel Denklemler MIT AçıkDersSistemi http://ocw.mit.edu 18.034 İleri Diferansiyel Denklemler 2009 Bahar Bu bilgilere atıfta bulunmak veya kullanım koşulları hakkında bilgi için http://ocw.mit.edu/terms web sitesini ziyaret

Detaylı

TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ Mehmet ÖZCEYLAN TRAKYA ÜNİVERSİTESİ FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ MATEMATİK ANABİLİM DALI 006 EDİRNE Tez Yöneticisi: Yard. Doç.

Detaylı

Matris Cebiriyle Çoklu Regresyon Modeli

Matris Cebiriyle Çoklu Regresyon Modeli Matris Cebiriyle Çoklu Regresyon Modeli Hüseyin Taştan Mart 00 Klasik Regresyon Modeli k açıklayıcı değişkenden oluşan regresyon modelini her gözlem i için aşağıdaki gibi yazabiliriz: y i β + β x i + β

Detaylı

Elastisite Teorisi Düzlem Problemleri için Sonuç 1

Elastisite Teorisi Düzlem Problemleri için Sonuç 1 Elastisite Teorisi Düzlem Problemleri için Sonuç 1 Düzlem Gerilme durumu için: Bilinmeyenler: Düzlem Şekil değiştirme durumu için: Bilinmeyenler: 3 gerilme bileşeni : 3 gerilme bileşeni : 3 şekil değiştirme

Detaylı