T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK PLANI

Transkript

1 T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK PLANI Haziran 2012

2 ÖNSÖZ Sevgili Marmaralılar, Ülkemizin önde gelen akademik kurumlarından biri olan üniversitemizi, dünyanın da önde gelen akademik kurumlarından biri haline getirmek amacıyla başlattığımız köklü dönüşüm ve yeniden yapılanma çalışmasının belki de en önemli halkasını stratejik planlama çalışması oluşturmaktadır dönemini kapsayan stratejik planımız, önümüzdeki beş yılda yapmayı hedeflediğimiz temel faaliyetlerin ve hayata geçirmeyi hedeflediğimiz büyük projelerin yol haritası niteliğindedir. Stratejik planın hazırlanması yaklaşık bir yılı bulan uzun bir zaman diliminde gerçekleşmiştir. Üniversitemizdeki akademik ve idarî personelin yanı sıra öğrencilerimizin ve dış paydaşlarımızın aktif katılımıyla hazırlanan stratejik planımızda, kurumsal geçmişimiz gün yüzüne çıkarılırken, mevcut durumumuz ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiş ve geleceğe dair iddialı, ancak gerçekçi hedefler konmuştur. Üniversitemizin misyonu, vizyonu ve kurumsal değerleri yeniden tanımlanmış, diğer stratejik planlardan farklı olarak üniversitemizin kurumsal kimliğini en iyi şekilde ifade edecek bir slogan geliştirilmiştir. Stratejik planımız beş stratejik alan ve yedi stratejik amaç üzerine oturmaktadır. Stratejik amaçlar, akademik ve idarî birimlerle doğrudan ilişkilendirilerek stratejik hedefler tanımlanmıştır. Diğer bir ifade ile stratejik amaçların uygulamadaki karşılığı bire bir tanımlanmıştır. Stratejik hedeflere uygun performans hedefleri belirlenmiş ve performans göstergeleri atanmıştır. Kurumsal stratejiler de bu kapsamda tanımlanarak stratejik plan çalışması tamamlanmıştır. Stratejik plan sürecine bütün Marmara ailesi ve dış paydaşlarımız aktif katkı ve destek vermiştir. Başta strateji geliştirme kurulu üyeleri olmak üzere, emeği geçen herkese en kalbî teşekkürlerimi sunarım. Toplumla ve dünya ile bütünleşmiş, insanlığa aktif katkı yapan, yüksek nitelikli katma değer üreten ve hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelmiş bir üniversiteye ulaşma hedefiyle hazırlamış olduğumuz stratejik planımızın üniversitemize, akademik camiaya ve ilgili tüm kesimlere hayırlı olmasını diler, saygılar sunarım. Prof. Dr. M. Zafer GÜL Rektör 1

3 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 1 ŞEKİLLER, TABLOLAR LİSTESİ 4 1. GİRİŞ: YÖNTEM, SÜREÇ ve KAPSAM Stratejik Planının Yenilenmesi Gereği Hazırlık Çalışmaları Kurul ve Ekiplerin Oluşturulması Süreç Takvimi Uygulanacak Yöntemlerin ve Yapılacak Çalışmaların 7 Belirlenmesi 1.3. Kapsam 8 2. DURUM ANALİZİ Marmara Üniversitesi nin Kuruluşu ve Tarihî Gelişimi Hukukî Çerçeve Ana Faaliyet Alanları ve Kuruluş İçi Analiz Eğitim-Öğretim Faaliyetleri Araştırma, Danışmanlık, Yayın ve Bilimsel Organizasyon Faaliyetleri Kültür ve Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri Genel Yönetim Faaliyetleri Paydaş Analizi İç Paydaş Analizi Dış Paydaş Analizi Çevre Analizi: Dünyada ve Türkiye de Yükseköğretimin Genel Durumu ve Geleceği Dünyada Yükseköğretim: Mevcut Durum, Eğilimler ve Öngörüler Türkiye de Yükseköğretim Sisteminin Genel Durumu ve Geleceği Türkiye de Yükseköğretimde Üst/İlgili Kurumların Yükseköğretim Sistemine Yönelik Yaklaşımları GZFT Analizi Güçlü Yanlar Zayıf Yanlar Fırsatlar 70 2

4 Tehditler GELECEĞİN TASARLANMASI Misyon, Vizyon, Değerler ve Slogan Stratejik Alanlar ve Stratejik Amaçlar Stratejik Hedefler MALİYETLENDİRME İZLEME VE DEĞERLENDİRME EKLER 89 EK 1: ÜFE Endeksinin Hesaplanması 89 EK 2: Dış Paydaşlar Listesi 89 EK 3: Yararlanılan Kaynaklar 96 3

5 ŞEKİLLER, TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1.1: Stratejik Planın Hazırlanması Süreci Takvimi 9 Tablo 2.1: Marmara Üniversitesi ndeki Akademik Birimler 11 Tablo 2.2: MÜSEM Koordinasyonunda Düzenlenen Kurslara Katılan Öğrenci Sayıları 13 Tablo 2.3: MÜSEM Koordinasyonunda Düzenlenen Kurslardan Elde Edilen Gelirin Yıllara Göre Değişimi 14 Tablo 2.4: Marmara Üniversitesi nde Akademik Personel Sayısının Akademik Birim Türlerine Göre Yıllar İçinde Değişimi 14 Tablo 2.5: Akademik Personel Sayısının Yıllar İçinde Değişimi 15 Tablo 2.6: Akademik Personelin Birimler Arası Dağılımında Yıllara Göre Değişim 16 Tablo 2.7: Öğrenci Sayısının Yıllara Göre Değişimi 17 Tablo 2.8: Öğrencilerin, Öğrenim Düzeyleri Açısından Yıllara Göre Dağılımı 18 Tablo 2.9: Öğrencilerin Akademik Birimler Arası Dağılımında Yıllara Göre Değişim 18 Tablo 2.10: Akademik Personel Başına Düşen Öğrenci Sayısının Yıllara Göre Değişimi 19 Tablo 2.11: Marmara Üniversitesi nde Toplam Akademik Personel ve Öğrenci Sayısı 20 Tablo 2.12: BAPKO Tarafından Desteklenen Projelerin Sayısının Yıllara Göre Değişimi 22 Tablo 2.13: BAPKO Tarafından Desteklenen Projelerin Tutarlarının Yıllara Göre Değişimi (TL) 22 Tablo 2.14: TÜBİTAK, DPT ve AB Projelerinin Sayılarının Yıllara Göre Değişimi 23 Tablo 2.15: TÜBİTAK, DPT ve AB Projelerinin Tutarlarının Yıllara Göre Değişimi (TL) 23 Tablo 2.16: Öğretim Üyesi Başına Düşen Proje Sayısı ve Proje Desteği Miktarı (TL) 24 Tablo 2.17: Türkiye Geneli ve Marmara Üniversitesi nin Bilimsel Makale Sayıları (2010) 25 Tablo 2.18: ISI Endeksli Yayın ve Makale Sayılarının Yıllara Göre Değişimi 25 Tablo 2.19: ISI Endeksli Yayınlarda Atıf Sayılarının Yıllara Göre Değişimi 26 Tablo 2.20: Akademik Yayınların Sayılarının Yıllara Göre Değişimi 26 Tablo 2.21: Marmara Üniversitesi Bünyesinde Yayımlanan Akademik Dergiler 27 Tablo 2.22: Marmara Üniversitesi Bünyesindeki Kütüphanelerin Mekânsal Büyüklükleri 28 Tablo 2.23: Kütüphanelerdeki Kitap Sayısının Yıllara Göre Değişimi 29 Tablo 2.24: Akademik Personel ve Öğrenci Başına Düşen Kitap ve e-kitap Sayısı 29 Tablo 2.25: Kütüphanelerin Koleksiyonunda Bulunan Süreli Yayınların Sayısı 29 Tablo 2.26: Bilimsel Organizasyonların Sayılarının Yıllara Göre Değişimi 30 Tablo 2.27: ERASMUS ve Hayat Boyu Öğrenme Programlarından Elde Edilen Gelirler 32 Tablo 2.28: Üniversite Bünyesinde Düzenlenen Kültürel Faaliyetlerin Sayısının Yıllara Göre Değişimi 33 Tablo 2.29: Tanıtım Amaçlı İştirak Edilen Organizasyon Sayısının Yıllara Göre Değişimi 33 Tablo 2.30: Marmara Üniversitesi Hakkında Medyada Çıkan Haberlerin Nicelik Analizi 34 Tablo 2.31: Eğitim ve Araştırma Hastanelerine Dair Nicelik Bilgileri 34 Tablo 2.32: Diş Hekimliği Fakültesi nde Gerçekleştirilen Tıbbî İşlem ve Hasta Sayıları 35 4

6 Tablo 2.33: Marmara Üniversitesi Yerleşkelerindeki Spor Tesisleri/Sahaları 36 Tablo 2.34: Yurt İçi ve Yurt Dışı Organizasyonlara Katılan Öğrenci Sayıları 37 Şekil 2.1: Marmara Üniversitesi Örgüt Yapısının Genel Görünümü 39 Tablo 2.35: Marmara Üniversitesi nde Personelin Meslekî ve Kişisel Niteliklere Göre Dağılımı 40 Tablo 2.36: WEB Sitesinde Yıllara Göre Erişim Sayıları 42 Tablo 2.37: Yerleşkelerin Alanı ve Akademik Birimlerin Yerleşkelere Göre Dağılımı 43 Tablo 2.38: Mülkiyeti Marmara Üniversitesi ne Ait veya Tahsisli Gayrimenkuller 44 Tablo 2.39: Bütçe Gelir Kaynaklarının Yıllara Göre Değişimi (TL) 45 Tablo 2.40: Döneminde Gelir Gerçekleşmelerinde Reel Değişim (TL) 45 Tablo 2.41: Bütçe Giderlerinin Yıllara Göre Değişimi (TL) 46 Tablo 2.42: Döneminde Gider Gerçekleşmelerinde Reel Değişim (TL) 47 Tablo 2.43: Bütçe Ödeneklerinin Gider Kalemlerine Göre Dağılımı 47 Tablo 2.44: Döneminde Gider Kalemlerine Göre Reel Değişim (TL) 48 Tablo 4.1: Stratejik Amaç ve Hedeflere İlişkin Maliyet Tablosu 80 Tablo 5.1: İzleme ve Değerlendirme Tablosu 88 Tablo 6.1: Etki Gücü Yüksek Düzeyde Olan Paydaşlar 89 Tablo 6.2: Etki Gücü Orta Düzeyde Olan Paydaşlar 93 Tablo 6.3: Etki Gücü Alt Düzeyde Olan Paydaşlar 94 5

7 MARMARA ÜNİVERSİTESİ STRATEJİK PLANI 1. GİRİŞ: YÖNTEM, SÜREÇ ve KAPSAM 1.1. Stratejik Planının Yenilenmesi Gereği Marmara Üniversitesi nin Stratejik Planı, ciddi emek verilerek hazırlanmış bir belge olmakla birlikte, gerek değişen çevre şartlarına uyumlu hâle getirilmesi, gerekse de bazı yapısal takviyelere ihtiyaç duyulması dolayısıyla revize edilmesi veya yeniden hazırlanması gündeme gelmiştir. Bir yandan mevcut stratejik planın yapısal anlamda takviye edilmesinin, ihtiyacı tam olarak karşılayamayacağına yönelik endişeler diğer yandan da konjonktürün yeni bir stratejik plan yapılmasına imkân tanıması sebebiyle, mevcut stratejik planın revize edilmesi fikrinden vazgeçilerek günün şartlarına uygun yeni bir stratejik planın hazırlanmasına karar verilmiştir Hazırlık Çalışmaları Mevzuatın verdiği yetki çerçevesinde yeni bir stratejik planın hazırlanması konusunda gerekli iznin alınması amacıyla Marmara Üniversitesi Rektörlüğü tarafından tarihinde Millî Eğitim Bakanlığı na müracaat edilmiş ve Bakan ın tarihli onayına istinaden, Rektör ün Üniversite deki bütün birimlere yönelik tarihli yazısı ile planlama süreci başlatılmıştır. Marmara Üniversitesi nin dönemi stratejik planının hazırlanması sürecinin temel aşamaları şunlardır: Kurul ve ekiplerin oluşturulması, süreç takviminin hazırlanması, uygulanacak yöntemlerin ve yapılacak çalışmaların belirlenmesi Kurul ve Ekiplerin Oluşturulması Stratejik planın hazırlık çalışmaları kapsamında Strateji Geliştirme Kurulu, Proje Koordinasyon Kurulu, Proje Ekibi ve Stratejik Planlama Ekipleri oluşturulmuştur Strateji Geliştirme Kurulu Strateji Geliştirme Kurulu, üniversitenin misyonu, vizyonu, değerleri, stratejik amaç ve hedeflerinin belirlenmesinde ve stratejik planın onaylanmasında, Yönetim Kurulu ve Senato öncesi karar mercii konumundadır. Kurul, Yürütme Kurulu üyeleri (Rektör, Rektör Yardımcıları, Baş Danışmanlar, Genel Sekreter), Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı ve Proje Ekibi üyelerinden oluşturulmuştur. Rektör kurulun başkanıdır Proje Koordinasyon Kurulu Proje Koordinasyon Kurulu, stratejik planın hazırlanması sürecinde dış kuruluşlarla (diğer üniversiteler, yerel yönetimler, diğer kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri vb.) ve kurum içi birimlerle koordinasyon sağlamak ve sürecin doğru bir şekilde işlemesi için gerekli tedbirleri almakla görevlidir. Kurul, ilgili Rektör Yardımcısının başkanlığında Genel Sekreter, Proje Ekibi 6

8 üyeleri, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı, ilgili müdür ve ihtiyaç duyulması hâlinde diğer personelden oluşturulmuştur Proje Ekibi Proje Ekibi, stratejik plan konusunda uzman öğretim üyeleri ve iç denetçilerden terkip edilmiştir. Proje Ekibi stratejik plan metninin hazırlanmasından Strateji Geliştirme Kurulu na ve Proje Koordinasyon Kurulu na karşı sorumludur. Öğretim üyelerinden biri Rektörlük onayı ile Proje Ekibi Başkanı olarak görevlendirilmiştir Stratejik Planlama Ekipleri Her fakülte, enstitü, yüksekokul, meslek yüksekokulu, hastane, daire başkanlığı ve gerekli görülen diğer birimlerde en az 3 er kişilik stratejik planlama ekipleri oluşturulmuştur. Ekibin üye sayısının, birimin bütçesi, çalışan sayısı, öğrenci sayısı, öğretim elemanı sayısı ve yürüttüğü hizmetler/çalışmalar dikkate alınarak birim yöneticisi (dekan, müdür, başhekim, daire başkanı vb.) tarafından artırılabilmesine imkân tanınmıştır. Stratejik planlama ekipleri, birimlerini temsilen Proje Ekibi ne bilgi ve belge desteği sağlamış, eğitim ve diğer çalışmalara katılmış, iletişim ve koordinasyonun sağlanmasına katkı yapmış; birimin stratejik hedeflerini, göstergelerini, performans hedeflerini ve ihtiyaç duyulan diğer verileri hazırlamıştır Süreç Takvimi Marmara Üniversitesi dönemi stratejik planı toplam on aylık bir süre zarfında hazırlanmıştır. Planın hazırlanması sürecine dair takvim Tablo 1.1 de gösterilmiştir Uygulanacak Yöntemlerin ve Yapılacak Çalışmaların Belirlenmesi Stratejik plan çalışması kapsamında şu tür yöntemlerin kullanılmasına karar verilmiştir. 1. Arşiv Çalışması: Marmara Üniversitesi nin Stratejik Planı nın yanı sıra Stratejik Planı nın, Marmara Üniversitesi nin dönemi yıllık ADEK (Akademik Değerlendirme Kurulu) raporlarının, Marmara Üniversitesi hakkında Türkiye Kalite Derneği (KALDER) tarafından 2011 yılında hazırlanan İç Değerlendirme Raporu nun, Türkiye de Marmara Üniversitesi ne emsal oluşturan üniversitelerin stratejik planlarının 1, YÖK tarafından hazırlanmış olan Türkiye nin Yükseköğretim Stratejisi adlı çalışmanın ve ilgili mevzuatın etüt edilmesi. 2. Eğitim ve Bilgilendirme Çalışmaları: Kurum personeline verilen temel bilgilendirme ve tanıtım eğitimlerinden sonra, durum analizi, paydaş analizi, GZFT analizi ve geleceğin tasarlanması aşamalarında eğitim ve bilgilendirme çalışmalarının yapılması. 3. Grup Çalışması: Proje ekibinin düzenli aralıklarla toplanması, akademik ve idarî birimlerde oluşturulan stratejik planlama ekipleri ile grup çalışmalarının yapılması. 4. Saha Araştırması: İç ve dış paydaşlara yönelik anket çalışmasının yapılması ve paydaş analizinin tamamlanması. 1 Ankara Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi. 7

9 5. Ana Hizmet Alanlarının Belirlenmesi: Marmara Üniversitesi nin hizmet sunduğu ve faaliyet gösterdiği ana hizmet alanlarının tanımlanması, durum analizinin, paydaş analizinin ve GZFT (güçlü yanlar, zayıf yanlar, fırsatlar ve tehditler) analizinin buna göre yapılması. 6. Üniversite ye Dair Verilerin Derlenmesi: Üniversite bünyesindeki akademik ve idarî birimlerden dönemine ait verilerin derlenmesi, analiz edilmesi ve yorumlanması Kapsam Stratejik Planı toplam altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm giriş olarak adlandırılmış ve çalışmanın yöntemi, süreci ve kapsamı bu bölümde anlatılmıştır. Bu çerçevede stratejik planın yenilenmesi gereği, hazırlık çalışmaları, proje takvimi-zaman planı ve kapsam hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölüm durum analizi başlığını taşımakta olup, Marmara Üniversitesi nin kuruluşu ve tarihî gelişimi, üniversitenin faaliyetlerinin hukukî çerçevesi, ana faaliyet alanları ve kuruluş içi analiz (eğitim-öğretim faaliyetleri; araştırma, danışmanlık, yayın ve bilimsel organizasyon faaliyetleri; kültür ve sosyal sorumluluk faaliyetleri; genel yönetim faaliyetleri), paydaş analizi (iç paydaş analizi, dış paydaş analizi, öğrencilerin Marmara Üniversitesi ni tercih sebebi ve beklentiler anketi), çevre analizi (dünyada ve Türkiye de yükseköğretimin genel durumu ve geleceği, Türkiye de yükseköğretimde üst/ilgili kurumların yükseköğretim sistemine yönelik yaklaşımları, üniversitelerin akademik performansa dayalı başarı sıralaması ve Marmara Üniversitesi nin konumu), güçlü yanlar, zayıf yanlar, fırsatlar ve tehditler (GZFT) analizi ve geleceğe dair öngörülere bu bölümde yer verilmiştir. Üçüncü bölüm geleceğin tasarlanması başlığını taşımakta olup, bu bölümde misyon, vizyon, değerler, slogan, stratejik alanlar, stratejik amaçlar ve stratejik hedefler tanımlanmıştır. Dördüncü bölümde maliyetlendirme, beşinci bölümde izleme ve değerlendirme, altıncı bölümde ise ekler yer almaktadır. 8

10 Ağustos 2011 Eylül 2011 Ekim 2011 Kasım 2011 Aralık 2011 Ocak 2012 Şubat 2012 Mart 2012 Nisan 2012 Mayıs 2012 Haziran 2012 Tablo 1.1: Stratejik Planın Hazırlanması Süreci Takvimi ÇALIŞMALAR o o o o o o o Strateji Geliştirme Kurulu nun, Proje Koordinasyon Kurulu nun, Proje Ekibinin ve Birimlerde Stratejik Planlama Ekiplerinin Oluşturulması Proje Takviminin Hazırlanması Stratejik Planına Dair Bilgi ve Belgelerin Derlenmesi Stratejik Planı Hakkında İnceleme ve Değerlendirmelerin Tamamlanması Stratejik Planlama Ekiplerine Stratejik Plan Hakkında Teknik Bilgilendirme Eğitiminin Verilmesi Kuruluş İçi Analiz Çalışmasının Tamamlanması Paydaş Analizi Planlama Toplantısının Yapılması, Katılımcı Listesinin Hazırlanması, Formların Katılımcılara Gönderilmesi o Paydaş Analizi Çalışmasının Tamamlanması o GZFT (SWOT) Analizi Çalışmasının Tamamlanması o Çevre Analizi Çalışmasının Tamamlanması o o o o o o o o o o o Misyon, Vizyon ve Değerler Çalıştayının Yapılması Misyon, Vizyon ve Değerlerin Belirlenmesi Stratejik Amaçlar ve Hedeflere Dair Çalıştayın Yapılması Stratejik Amaçların ve Stratejik Hedeflerin Tanımlanması Performans Hedefleri, Performans Göstergeleri ve Stratejilere Dair Çalıştayın Yapılması Performans Hedeflerinin, Performans Göstergelerinin ve Stratejilerin Hazırlanması Maliyetlendirmenin Yapılması İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Kurulması Stratejik Plan ın Üniversite Yönetim Kurulu ve Senato da Görüşülerek Onaylanması Stratejik Plan ın Rektör Tarafından Onaylanması Stratejik Plan ın Millî Eğitim Bakanlığı na, Yükseköğretim Kurulu na, Devlet Planlama Teşkilatı na ve Sayıştay a gönderilmesi ve Kamuoyu ile Paylaşılması 9

11 2. DURUM ANALİZİ Stratejik planlama çalışmalarının temel aşamalarından biri olan durum analizi çalışması kapsamında Marmara Üniversitesi nin kuruluşu ve tarihî gelişimi, Üniversite nin yürüttüğü faaliyetlerin hukukî çerçevesi, ana faaliyet alanları, kuruluş içi analiz ve bu çerçevede eğitimöğretim faaliyetleri; araştırma, danışmanlık, yayın ve bilimsel organizasyon faaliyetleri; kültürel ve sosyal sorumluluk faaliyetleri ve genel yönetim faaliyetleri konuları yer almaktadır Marmara Üniversitesi nin Kuruluşu ve Tarihî Gelişimi Marmara Üniversitesi nin çekirdeğini oluşturan Hamidiye Ticaret Mektebi nin kurulması hususundaki ilk teşebbüs, devrin Maarif Nâzırı Münif Paşa nın ( ) Sultan II. Abdülhamid e, bu konudaki düşüncelerini sözlü olarak arzıyla başlamıştır. Teklifi uygun bulan padişah, okulun kurulması için Münif Paşa yı görevlendirmiştir. Münif Paşa tarihinde Sadâret e yazdığı bir tezkire ile durumu sadrazamın bilgisine sunmuş ve bütçeden para ayırmaksızın zenginlerin yardımlarıyla bu mektebi kurmayı planladığını dile getirmiştir. Mektebin açılması için ilk ödenek olmak üzere kuruşun bu işe ayrılmasını da talep etmiştir. Bu talep 23 Mart 1883 te Saray a sunulmuştur. 2 Hamidiye Ticaret Mektebi, bu girişimler neticesinde Kanlıfırın daki İzzet Efendi konağında faaliyete geçmiş, bu konakta altı seneyi aşkın bir süre kalan okul, 1890 da Beyazıt taki Hakkı Bey konağına taşınmıştır. 3 Cumhuriyet in ilânı ile birlikte adı Ticaret Mekteb-i Âlisi olarak değişen okulun öğrenci sayısında ciddi bir artış yaşanmıştır. Okulun adı daha sonra sırasıyla Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi ve İstanbul İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi (İİTİA) olarak değiştirilmiştir. 4 Akademi tarafından Sultanahmet semtinde kullanılan bina, yapıldığı tarihten 1970 lere kadar geçen sürede bazı değişiklikler geçirmiştir. Bina 1977 yılında bir kundaklama sonucu tamamen olmasa da büyük çapta yanmıştır. İstanbul İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi 20 Temmuz 1982 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Yüksek Öğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Marmara Üniversitesi ne dönüştürülmüştür Hukukî Çerçeve Marmara Üniversitesi nin akademik ve idarî faaliyetleri 1982 Anayasası nın ilgili maddeleri, çeşitli kanunlar, kanun hükmünde kararnameler ve birçok yönetmeliğe göre yürütülmektedir Anayasası nın 130. maddesi yükseköğretim kurumlarını, 131. maddesi yükseköğretim üst kuruluşlarını, 132. maddesi ise yükseköğretim kurumlarından özel hükümlere tâbi olanları düzenlemiştir. Anayasa nın 130. maddesine göre üniversite çağdaş eğitim-öğretim esaslarına dayanan bir düzen içinde milletin ve ülkenin ihtiyaçlarına uygun insan gücü yetiştirmek amacı ile; ortaöğretime dayalı çeşitli düzeylerde eğitim-öğretim, 2 İ. DH 879 / İlber Ortaylı, Vahdettin Engin, Erhan Afyoncu, Pây-i taht-ı Zemin Eminönü Bir Dünya Başkenti, c. II, s sayılı Resmi Gazete, s

12 bilimsel araştırma, yayın ve danışmanlık yapmak, ülkeye ve insanlığa hizmet etmek üzere çeşitli birimlerden oluşan bilimsel özerkliğe sahip kamu tüzel kişiliği dir. Üniversitelerdeki akademik ve idarî faaliyetleri düzenleyen birçok kanun bulunmakla birlikte bunlardan bazıları üniversitelerin organik kanunları niteliğindedir. Yükseköğretim Kanunu, Yükseköğretim Kurumları Teşkilat Kanunu, Yükseköğretim Üst Kuruluşları ile Yükseköğretim Kurumlarının İdarî Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname bu çerçevede özel önem taşımaktadır. Kanun veya kanun hükmünde kararnamelerde olduğu gibi yönetmeliklerin bazıları yalnızca akademik veya idarî faaliyetleri düzenlerken, bazıları her ikisini de düzenlemiştir Ana Faaliyet Alanları ve Kurum İçi Analiz Ana faaliyet alanları ve kurum içi analiz başlığı altında eğitim-öğretim faaliyetleri; araştırma, danışmanlık, yayın ve bilimsel organizasyon faaliyetleri; kültürel ve sosyal sorumluluk faaliyetleri ve genel yönetim faaliyetleri konuları incelenmiştir Eğitim-Öğretim Faaliyetleri Marmara Üniversitesi bünyesinde yürütülen eğitim-öğretim faaliyetleri genel olarak üç ana başlık altında değerlendirilebilir. Bunlar akademik birimler, akademik personel ve öğrencilerdir Akademik Birimler Marmara Üniversitesi sözel ve sayısal tabanlı farklı bilim dallarında faaliyet gösteren akademik birimleriyle zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Nitekim Marmara Üniversitesi 2011 yılı sonu itibarıyla 14 fakülte, 11 enstitü, 4 yüksekokul, 5 meslek yüksekokulu ve doğrudan Rektörlüğe bağlı 2 bölüm ve sürekli eğitim merkezinde eğitim ve öğretim faaliyetlerini sürdürmektedir. Fakülte, yüksekokul, meslek yüksekokulu, enstitü ve bölümlerin adları Tablo 1 de gösterilmiştir (Bkz. Tablo 2.1). Tablo 2.1: Marmara Üniversitesi ndeki Akademik Birimler Okul Atatürk Eğitim Fakültesi Diş Hekimliği Fakültesi Eczacılık Fakültesi Fen-Edebiyat Fakültesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hukuk Fakültesi İktisat Fakültesi İşletme Fakültesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Bölümler/Anabilim/Ana Sanat Dalları Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, Eğitim Bilimleri, Güzel Sanatlar, İlköğretim, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Eğitimi, Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi, Orta Öğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi, Özel Eğitim, Türkçe Eğitimi, Yabancı Diller Eğitimi Diş Hekimliği Klinik Bilimleri, Diş Hekimliği Temel Bilimler Eczacılık Meslek Bilimleri, Eczacılık Teknolojisi ve Temel Eczacılık Bilimleri Alman Dili ve Edebiyatı, Almanca Mütercim Tercümanlık, Bilgi ve Belge Yönetimi, Biyoloji, Coğrafya, Fizik, Fransız Dili ve Edebiyatı, İngiliz Dili ve Edebiyatı, İstatistik, Kimya, Matematik, Sanat Tarihi, Sosyoloji, Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı Canlandırma Film, Endüstri Ürünleri Tasarımı, Fotoğraf, Geleneksel Türk El Sanatları, Grafik Sanatları, Heykel, İç Mimarlık, Müzik, Resim, Seramik ve Cam, Sinema ve Televizyon, Tekstil Sanatları, Temel Eğitim Kamu Hukuku, Özel Hukuk İktisat (Türkçe), İktisat (İngilizce), Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Ekonometri, Maliye İşletme (Türkçe), İşletme (İngilizce), İşletme (Almanca), İşletme Enformatiği (Almanca) Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü (İngilizce), Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü (İngilizce), Kamu Yönetimi Bölümü (Türkçe), Kamu Yönetimi Bölümü (Fransızca) 11

13 İlâhiyat Fakültesi İletişim Fakültesi Mühendislik Fakültesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Teknik Eğitim Fakültesi Teknoloji Fakültesi Tıp Fakültesi Bankacılık ve Sigortacılık YO Beden Eğitimi ve Spor YO Takı Teknolojisi ve Tasarımı YO Yabancı Diller YO Adalet MYO İlâhiyat MYO Sağlık Hizmetleri MYO Teknik Bilimler MYO Avrupa Birliği Ens. Bankacılık ve Sigortacılık Ens. Felsefe ve Din Bilimleri, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Eğitimi, İslâm Tarihi ve Sanatları ve Temel İslâm Bilimleri Gazetecilik, Halkla İlişkiler ve Tanıtım, Radyo, Televizyon, Sinema Bilgisayar Mühendisliği, Biyomühendislik, Çevre Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği, Kimya Mühendisliği, Makine Mühendisliği, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Beslenme ve Diyetetik, Ebelik, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Hemşirelik, Sağlık Yönetimi Eğitim, Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi, Elektrik Eğitimi, Makine Eğitimi, Matbaa Eğitimi, Metal Eğitimi, Mekatronik Eğitimi, Tekstil Eğitimi Bilgisayar Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği, Makine Mühendisliği, Mekatronik Mühendisliği, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, Tekstil Mühendisliği Cerrahî Tıp Bilimleri, Dâhilî Tıp Bilimleri, Temel Tıp Bilimleri Aktüerya, Bankacılık, Sermaye Piyasası, Sigortacılık Antrenörlük, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, Spor Yönetimi Takı Tasarımı Almanca, Fransızca, İngilizce Adalet İlâhiyat Anestezi, Diş Protez, Parademik, Patoloji Laboratuarı, Tıbbî Görüntüleme Teknikleri, Tıbbî Laboratuar Basım ve Yayım Teknolojileri, Bilgisayar Programcılığı, Biyomedikal Cihaz Teknolojisi, Elektrik, Elektronik Haberleşme Teknolojisi, Elektronik Teknolojisi, Giyim Üretim Teknolojisi, Kuyumculuk ve Takı Tasarımı, Makine, Moda Tasarımı, Su Ürünleri Avrupa Birliği Hukuku, Avrupa Birliği Siyaseti ve Uluslararası İlişkiler, Avrupa Birliği İktisadı Bankacılık, Sermaye Piyasası ve Borsa, Sigortacılık Eğitim Bilimleri, Güzel Sanatlar Eğitimi, İlköğretim, Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi, Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi, Türkçe Eğitimi, Özel Eğitim, Yabancı Diller Eğitimi, Eğitim Bilimleri Ens. Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi, İmam Hatip Meslek Dersleri Öğretmenliği Biyoloji, Fizik, Kimya, Matematik, Bilgisayar Mühendisliği, Biyomühendislik, Çevre Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği, Kimya Mühendisliği, Makine Mühendisliği, Metalurji ve Fen Bilimleri Ens. Malzeme Mühendisliği, Elektrik Eğitimi, Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi, Makine Eğitimi, Matbaa Eğitimi, Metal Eğitimi, Teknoloji Eğitimi, Tekstil Eğitimi, Çevre Bilimleri, Mekatronik, Mühendislik Yönetimi, Su Ürünleri Gastroenteroloji Ens. -- Resim, Heykel, Seramik ve Cam, Grafik, Tekstil, Endüstri Ürünleri Tasarımı, İç Mimarlık, Güzel Sanatlar Ens. Sinema-TV, Fotoğraf, Geleneksel Türk El Sanatları Nörolojik Bilimler Ens. -- Orta Doğu Araştırmaları Ens. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ortadoğu İktisadı, Ortadoğu Coğrafyası, Ortadoğu Siyasî Tarihi ve Uluslararası İlişkiler, Ortadoğu Sosyolojisi ve Antropolojisi Adlî Tıp, Anatomi, Beyin ve Sinir Cerrahisi, Biyofizik, Biyoistatistik ve Tıbbî Bilişim, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Farmakoloji ve Klinik Farmakoloji, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Fizyoloji, Halk Sağlığı, Hastane İşletmeciliği, Histoloji-Embriyoloji, İç Hastalıkları, Kulak-Burun- Boğaz, Nöroloji, Radyoloji, Tıbbî Biyokimya, Tıbbî Biyoloji, Tıbbî Mikrobiyoloji, Tıbbî Patoloji, Tıp Eğitimi, Tıp Tarihi ve Etik, Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi, Diş Hastalıkları ve Tedavisi, Endodonti, Ortodonti, Oral Diagnoz ve Radyoloji, Pedodonti, Periodontoloji, Protetik Diş 12

14 Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Tedavisi, Temel Tıp, Cerrahî Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon, Halk Sağlığı Hemşireliği, Hemşirelik Esasları, Hemşirelikte Öğretim, İç Hastalıkları Hemşireliği, Psikiyatri Hemşireliği, Analitik Kimya, Biyokimya, Eczacılık Temel Bilimleri, Farmakoloji, Farmakognozi, Farmasötik Biyoteknoloji, Farmasötik Botanik, Farmasötik Kimya, Farmasötik Mikrobiyoloji, Farmasötik Teknoloji, Farmasötik Toksikoloji, Beden Eğitimi ve Spor, Gastroenteroloji, Nörolojik Bilimler Tarih, Alman Dili ve Edebiyatı, Coğrafya, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, İşletme, İşletme (İngilizce), İşletme (Almanca), İşletme Enformatiği (Almanca), Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler, Kamu Yönetimi, Özel Hukuk, Kamu Hukuku, İktisat, İktisat (İngilizce), Maliye, Ekonometri, Temel İslâm Bilimleri, İslâm Tarihi ve Sanatları, Felsefe ve Din Bilimleri, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmenliği, Gazetecilik, Halkla İlişkiler ve Tanıtım, Radyo, TV ve Sinema Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Bilgi ve Belge Yönetimi, Türk Dili ve Edebiyatı, Türk Dünyası Coğrafyası, Türk Sanatı, Türk Tarihi, Balkan Dil ve Kültürleri, Kafkas Dil ve Kültürleri, Asya Dil ve Kültürleri, Akdeniz Ülkeleri Dil ve Kültürleri, Slav Dil ve Kültürleri, Ortadoğu Dil ve Kültürleri -- Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi -- Türk Dili Marmara Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi (MÜSEM) 2000 yılında kurulan ve 2002 yılında faaliyetlerine başlayan MÜSEM, Üniversite nin lisans ve lisansüstü eğitim-öğretim programlarının dışında toplum hizmetine sunulan eğitim-öğretim programlarının düzenlenmesini, yürütülmesini ve koordinasyonunu yürütmektedir. MÜSEM bünyesinde 2007 yılında toplam 21 farklı konuda kurs düzenlenmişken, 2008 yılında 9, 2009 yılında 8 ve 2010 yılında 9 kurs düzenlenmiştir. Düzenlenen kurslar 2011 yılında sayıca artarak 15 e yükselmiştir. Ayrıca, önceki yıllarda Üniversite içi birimlerle işbirliği yapılırken, 2010 yılında Yükseköğretim Kurulu ve Millî Eğitim Bakanlığı, 2011 yılında ise bu iki kurumun yanı sıra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (İŞKUR Genel Müdürlüğü) ile ortak faaliyetler yapıldığı görülmektedir döneminde MÜSEM koordinasyonunda düzenlenen kurslara katılanların toplam sayısı tir. Kurslara katılımda yıllar itibarıyla önemli dalgalanmalar görülmektedir. Toplam kişinin katıldığı 2007 yılı en çok katılımın sağlandığı yıldır. Onu, kişinin katılım gösterdiği 2010 yılı ve kişinin katılım gösterdiği 2009 yılı takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.2) Tablo 2.2: MÜSEM Koordinasyonunda Düzenlenen Kurslara Katılan Öğrenci Sayıları Yıllar Öğrenci Sayısı Bir Önceki Yıla Göre Değişim (%) 2007 Yılına Göre Değişim (%) ,1-39, ,5-33, ,5-2, ,3-45,7 Toplam yılları arasında MÜSEM koordinasyonunda düzenlenen kurslardan toplam TL gelir elde edilmiştir. Gelirlerin son iki yılda önemli ölçüde arttığı görülmektedir yılı toplam TL ile en çok gelirin elde edildiği yıl olup, onu TL ile 2009 yılı ve TL ile 2007 yılı takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.3) 13

15 Tablo 2.3: MÜSEM Koordinasyonunda Düzenlenen Kurslardan Elde Edilen Gelirin Yıllara Göre Değişimi Yıllar Gelir (TL) Bir Önceki Yıla Göre Değişim (%) 2007 Yılına Göre Değişim (%) ,9-63, ,2-24, ,2 301, ,1 329,8 Toplam Katılımcı başına elde edilen gelirlerde önemli artışlar sağlandığı görülmektedir. Söz gelimi 2011 yılı katılımcı başına TL gelir ile en çok gelir sağlanan yıl olup, onu TL ile 2010 yılı ve 325-TL ile 2009 yılı takip etmektedir Akademik Personel Akademik personel başlığı altında akademik personel sayısının yıllara göre değişimi, akademik personel sayısının unvanlara göre dağılımı, akademik personelin yaş gruplarına göre dağılımı ve akademik personelin birimler arası dağılımı hakkında bilgiler verilmiştir Akademik Personel Sayısının Yıllara Göre Değişimi Marmara Üniversitesi nde itibarıyla toplam akademik personel bulunmaktadır dönemini içeren son beş yıllık süre zarfında Üniversite nin akademik personel sayısının genel olarak yatay bir seyir izlediği görülmektedir. Nitekim 2007 yılında 2886 olan toplam akademik personel sayısı, 2011 yılı sonu itibarıyla %4 oranında azalarak 2775 e gerilemiştir. Bu eksilmenin birçok sebebi olmakla birlikte, İstanbul da yeni devlet ve vakıf üniversitelerinin açılması ve Marmara Üniversitesi ndeki bazı öğretim elemanlarının bu üniversitelere geçmelerinin en etkili sebep olduğu düşünülmektedir. Söz konusu dönemde fakültelerdeki ve meslek yüksekokullarındaki akademik personel sayıca artarken, diğer birimlerde azalma yaşanmıştır. (Bkz. Tablo 2.4) Tablo 2.4: Marmara Üniversitesi nde Akademik Personel Sayısının Akademik Birim Türlerine Göre Yıllar İçinde Değişimi Birim Fakülteler Yüksekokullar Meslek Yüksekokulları Enstitüler Rektörlük TOPLAM Akademik Personel Sayısının Unvanlara Göre Dağılımı Marmara Üniversitesi nde kadrolu akademik personel sayısının dönemi açısından istikrarlı olduğu söylenebilir. Toplam akademisyen sayısı 2007 yılında 2.886, 2008 yılında 2.753, 2009 yılında 2.798, 2010 yılında ve 2011 yılında tir döneminde akademik personel sayısında %2,2 düzeyinde bir gerileme söz konusudur. (Bkz. Tablo 2.5) 14

16 Tablo 2.5: Akademik Personel Sayısının Yıllar İçinde Değişimi Kadro Unvanı Profesör Doktor Doçent Doktor Yardımcı Doçent Doktor Öğretim Üyeleri Toplamı Öğretim Görevlisi Okutman Araştırma Görevlisi Öğretim Elemanları Toplamı Çevirici Eğitim-Öğretim Planlayıcısı Uzman Akademik Personel Toplamı Öğretim üyeleri içerisinde, yardımcı doçentler toplam 600 dolu kişi ile sayısal anlamda en büyük grubu oluşturmaktadır. Onları 551 kişi ile profesörler ve 282 kişi ile doçentler takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.5) Bu durumun, Türkiye de uygulanan doçentlik sınav sisteminden önemli ölçüde kaynaklandığı söylenebilir Akademik Personelin Birimler Arası Dağılımı Marmara Üniversitesi nde akademik personel kadrolarının %83,80 inin fakültelerde, %9,40 ının yüksekokullarda, %4,27 sinin meslek yüksekokullarında, %1,23 ünün enstitülerde ve %1,66 sının Rektörlük te bulunduğu görülmektedir. Fakültelerdeki akademik personelin sayısının son beş yıl içerisinde kısmî (%3,37) bir artış göstererek toplamda kişiden kişiye yükseldiği gözlemlenmiştir. Tıp Fakültesi toplamda 599 öğretim elemanı ile fakülteler içinde en fazla akademik personele sahip olan okuldur. Üniversite deki her beş akademisyenden birinin Tıp Fakültesi nin kadrosunda olduğu tespit edilmiştir. Tıp Fakültesi ni sırasıyla İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi (311; %11,2), Atatürk Eğitim Fakültesi (224; %8,1) ve Fen-Edebiyat Fakültesi (222; %8) takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.6) Yüksekokulların akademik personel sayısının önemli ölçüde azaldığı görülmektedir. Yüksekokullarda 2007 yılında toplam 340 öğretim elemanı görev yaparken, bu sayı %26,2 oranında azalarak 2011 yılında 251 e gerilemiştir. Bu durum büyük ölçüde, Hemşirelik Yüksekokulu ile İstanbul Zeynep Kâmil Sağlık Hizmetleri Yüksekokulu nun Sağlık Bilimleri Fakültesi çatısı altında birleştirilmesinden kaynaklanmıştır. Yüksekokullar arasında en fazla akademik personel Yabancı Diller Yüksekokulu ndadır. Toplam 146 öğretim elemanına sahip olan bu okulu Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu (70) ile Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu (34) takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.6) Meslek yüksekokullarının akademik personel sayısının yatay bir seyir izlediği görülmektedir. Son beş yıl içerisinde yalnızca %3,5 lik bir artışla, toplam öğretim elemanı sayısı 114 ten 118 e yükselmiştir. Meslek yüksekokulları arasında en fazla öğretim elemanı 54 kişi ile Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu nda olup, onu sırasıyla Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu (42) ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (20) takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.6) 15

17 Enstitülerin akademik personel sayısının büyük ölçüde azaldığı dikkat çekmektedir. Enstitülerde 2007 yılında toplam 107 öğretim elemanı görev yaparken, bu sayı %67,3 oranında azalarak 2011 yılında 35 e gerilemiştir. Bu durum büyük ölçüde, Fen Bilimleri, Sağlık Bilimleri ve Sosyal Bilimler enstitülerindeki kadrolu öğretim elemanlarının azalmasından kaynaklanmıştır. Enstitüler arasında en fazla öğretim elemanı 17 kişi ile Avrupa Birliği Enstitüsü nde olup, onu sırasıyla Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü (6) ve Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü (4) takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.6) Tablo 2.6: Akademik Personelin Birimler Arası Dağılımında Yıllara Göre Değişim Akademik Birim Toplam Akademik Personele Oranı Atatürk Eğitim Fakültesi ,1 Diş Hekimliği Fakültesi ,7 Eczacılık Fakültesi ,8 Fen-Edebiyat Fakültesi ,0 Güzel Sanatlar Fakültesi ,8 Hukuk Fakültesi ,7 İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi ,2 İlâhiyat Fakültesi ,5 İletişim Fakültesi ,6 Mühendislik Fakültesi ,7 Sağlık Bilimleri Fakültesi ,7 Teknik Eğitim Fakültesi ,2 Teknoloji Fakültesi ,2 Tıp Fakültesi ,6 FAKÜLTELER TOPLAMI ,8 Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu ,2 Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu ,5 Hemşirelik Yüksekokulu ,04 İstanbul Zeynep Kâmil Sağlık Hizmetleri Yüksekokulu Takı Teknolojileri ve Tasarımı Yüksekokulu Yabancı Diller Yüksekokulu ,3 YÜKSEKOKULLAR TOPLAMI ,04 Adalet Meslek Yüksekokulu İlâhiyat Meslek Yüksekokulu ,07 Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu ,7 Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu ,0 Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu ,5 MESLEK YÜKSEKOKULLARI TOPLAMI ,27 Avrupa Birliği Enstitüsü ,6 Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü Eğitim Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Enstitüsü ,1 Gastroenteroloji Enstitüsü Güzel Sanatlar Enstitüsü Nörolojik Bilimler Enstitüsü Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü ,14 Sağlık Bilimleri Enstitüsü ,1 Sosyal Bilimler Enstitüsü ,07 Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü ,22 ENSTİTÜLER TOPLAMI ,23 Rektörlük ,66 TOPLAM AKADEMİK PERSONEL

18 Yabancı Uyruklu Akademik Personel Marmara Üniversitesi nde 2011 yılı sonu itibarı ile yabancı uyruklu 30 akademik personel görev yapmaktadır. Bunların toplam akademik personel sayısına oranı ise %1,06 dır. Atatürk Eğitim Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesi 6 şar kişi ile yabancı uyruklu en fazla akademik personele sahip birimlerdir. Bunları 5 er kişi ile İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi ve İlâhiyat Fakültesi takip etmektedir. Enstitülerde ve meslek yüksekokullarında yabancı uyruklu akademik personel bulunmazken, yüksekokullardan yalnızca Yabancı Diller Yüksekokulu nda 3 kişi bulunmaktadır Öğrenciler Bu bölümde öğrenci sayılarının yıllara göre değişimi, öğrencilerin akademik birimlere göre dağılımı, öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısında yıllara göre değişim, uluslararası değişim programları çerçevesinde yurt dışına giden ve yurt dışından gelen öğrenci sayıları, yabancı uyruklu öğrenciler, öğrenci konseyi ve öğrenci kulüpleri hakkında bilgiler yer almaktadır Öğrenci Sayısının Yıllara Göre Değişimi Marmara Üniversitesi nde itibarıyla toplam öğrenci bulunmaktadır dönemini içeren son beş yıllık süre zarfında Üniversite nin öğrenci sayısının artan bir seyir izlediği görülmektedir. Ancak, bu artış yeni bölümlerin açılmasından daha çok mevcut kontenjanların artırılmasından ve ülke genelinde uygulanan öğrenci aflarından kaynaklanmaktadır. Söz gelimi 2011 yılında uygulamaya konulan öğrenci affına dair kanunî düzenleme 5 kapsamında Üniversite ye yeni kayıt yaptırılmıştır dönemi açısından bakıldığında, 2007 yılında olan toplam öğrenci sayısı %36 oranında artarak 2011 sonu itibarıyla e ulaşmıştır. (Bkz. Tablo 2.7) Tablo 2.7: Öğrenci Sayısının Yıllara Göre Değişimi Yıllar Öğrenci Sayısı Bir Önceki Yıla Göre Değişim (%) 2007 Yılına Göre Değişim (%) ,2 1, ,5 13, ,5 14, ,4 36,0 Öğrencilerin, öğrenim düzeyleri açısından dağılımına bakıldığında, yılları zarfında toplam kişinin lisans programlarına, kişinin yüksek lisans programlarına, kişinin ön lisans programlarına, kişinin doktora programlarına ve kişinin tıpta uzmanlık programlarına devam ettiği görülmektedir. Diğer bir ifade ile Marmara Üniversitesi öğrencilerinin ortalama %71,3ü lisans, %14,5 i yüksek lisans, %9,4 ü ön lisans, %4,3 ü doktora/sanatta yeterlilik ve %0,5 i tıpta uzmanlık düzeyindeki programlara katılmıştır. (Bkz. Tablo 2.8) 5 Bkz. Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, No: 6111, Tarih: , Resmî Gazete, Tarih: , Sayı: (Mükerrer) 17

19 Tablo 2.8: Öğrencilerin, Öğrenim Düzeyleri Açısından Yıllara Göre Dağılımı Oran Toplam (%) Ön Lisans ,3 Lisans ,3 Yüksek Lisans ,6 Tıpta Uzmanlık ,4 Doktora/Sanatta Yeterlilik ,4 Lisansüstü Toplamı ,4 Toplam Öğrenci Sayısı Marmara Üniversitesi döneminde yıllık ortalama mezun vermiştir eğitim-öğretim yılı kişi ile en fazla mezun verilen dönemdir. En az mezun ise kişi ile eğitim-öğretim yılında verilmiştir. Mezunların, öğrenim düzeyleri konusunda, son dört eğitim-öğretim yılı zarfında toplam kişinin lisans programlarından, kişinin yüksek lisans programlarından, kişinin ön lisans programlarından, kişinin doktora programlarından ve 184 kişinin de tıpta uzmanlık programlarından mezun olduğu görülmektedir. Diğer bir ifade ile Marmara Üniversitesi nden mezun olan öğrencilerin ortalama %67 si lisans, %18 i yüksek lisans, %11,6 sı ön lisans ve %3,1 i doktora/sanatta yeterlilik düzeyindeki programlardan mezun olmuştur Öğrencilerin Akademik Birimlere Göre Dağılımı Marmara Üniversitesi öğrencilerinin %64,3 ü ( kişi) fakültelerde, %5,58 i (3.808 kişi) yüksekokullarda, %9,53 ü (6.502 kişi) meslek yüksekokullarında ve %20,59 u ( kişi) enstitülerde okumaktadır. Toplam öğrenci sayısının beşte birinden fazlasının lisansüstü programlara devam ediyor olması dikkat çekmektedir. (Bkz. Tablo 2.9) Tablo 2.9: Öğrencilerin Akademik Birimler Arası Dağılımında Yıllara Göre Değişim Akademik Birim Toplam Öğrenci Sayısına Oranı ( ) Atatürk Eğitim Fakültesi ,55 Diş Hekimliği Fakültesi ,97 Eczacılık Fakültesi ,05 Fen-Edebiyat Fakültesi ,21 Güzel Sanatlar Fakültesi ,59 Hukuk Fakültesi ,86 İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi ,48 İlâhiyat Fakültesi ,46 İletişim Fakültesi ,98 Mühendislik Fakültesi ,75 Sağlık Bilimleri Fakültesi ,66 Teknik Eğitim Fakültesi ,68 Teknoloji Fakültesi ,45 Tıp Fakültesi ,61 FAKÜLTELER TOPLAMI ,3 Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu ,75 Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu ,65 Hemşirelik Yüksekokulu ,02 İstanbul Zeynep Kâmil Sağlık Hizmetleri ,08 18

20 Yüksekokulu Takı Teknolojileri ve Tasarımı Yüksekokulu ,08 Yabancı Diller Yüksekokulu YÜKSEKOKULLAR TOPLAMI ,58 Adalet Meslek Yüksekokulu ,15 İlâhiyat Meslek Yüksekokulu ,02 Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu ,93 Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu ,80 Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu ,63 MESLEK YÜKSEKOKULLARI TOPLAMI ,53 Avrupa Birliği Enstitüsü ,34 Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü ,03 Eğitim Bilimleri Enstitüsü ,88 Fen Bilimleri Enstitüsü ,03 Gastroenteroloji Enstitüsü Güzel Sanatlar Enstitüsü ,51 Nörolojik Bilimler Enstitüsü Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü ,41 Sağlık Bilimleri Enstitüsü ,03 Sosyal Bilimler Enstitüsü ,47 Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü ,89 ENSTİTÜLER TOPLAMI ,59 TOPLAM ÖĞRENCİ SAYISI Öğretim Üyesi Başına Düşen Öğrenci Sayısında Yıllara Göre Değişim Marmara Üniversitesi nde döneminde akademik personel başına düşen öğrenci sayısı ortalama 20 dir. Aynı dönemde öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısı araştırma görevlileri dâhil 21, araştırma görevlileri hariç 32, öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısı ise 41 dir. Söz konusu dönemde akademik personel başına düşen öğrenci sayısında %47,1; araştırma görevlileri dâhil olmak üzere öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısında %38,9; araştırma görevlileri hariç olmak üzere öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısında %39,3; öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısında %33,3 oranında artış olmuştur. Bu artışların başlıca sebebi, öğretim elemanı-üyesi sayısı genel olarak aynı düzeyde kalırken, özellikle öğrenci afları dolayısıyla üniversiteye kayıt yaptıran öğrenci sayısının son beş yıl içerisinde yaklaşık %37 oranında artmış olmasıdır. (Bkz. Tablo 2.10) Tablo 2.10: Akademik Personel Başına Düşen Öğrenci Sayısının Yıllara Göre Değişimi Değişim (%) Ortalama ( ) ( ) Akademik Personel Başına Düşen Öğrenci** ,1 20 Öğretim Elemanı Başına Düşen Öğrenci * (Araştırma Görevlileri Dâhil) ,9 21 Öğretim Elemanı Başına Düşen Öğrenci * (Araştırma Görevlileri Hariç) ,3 32 Öğretim Üyesi Başına Düşen Öğrenci ,3 41 Profesör Doktor Başına Düşen Öğrenci ,5 101 Doçent Doktor Başına Düşen ,

21 Öğrenci Yardımcı Doçent Doktor Başına Düşen Öğrenci ,6 97 Öğretim Görevlisi Başına Düşen Öğrenci ,1 275 Okutman Başına Düşen Öğrenci ,7 366 Araştırma Görevlisi Başına Düşen Öğrenci ,2 60 (*) Çeviriciler, eğitim-öğretim planlayıcıları ve uzmanlar dâhil edilmemiştir. (**) Çeviriciler, eğitim-öğretim planlayıcıları ve uzmanlar dâhil edilmiştir. Marmara Üniversitesi nde akademik personel ve öğrencilerin toplam sayısının döneminde her yıl artmakta olduğu görülmektedir. Ancak 2009 ve 2011 yıllarında yüksek oranlı artışların (sırasıyla %11,9 ve %18,1) olduğu da dikkat çekmektedir. Bu değişim, daha çok öğrenci afları ve artan kontenjanlar dolayısıyla öğrenci sayısının yükselmesinden kaynaklanmıştır yılında akademik personel ve öğrenci sayısı toplamda iken, 2008 yılında e, 2009 yılında e, 2010 yılında a ve 2011 yılında e yükselmiştir. (Bkz. Tablo 2.11) Tablo 2.11: Marmara Üniversitesi nde Toplam Akademik Personel ve Öğrenci Sayısı Akademik Personel Sayısı Öğrenci Sayısı Toplam Akademik Personel ve Öğrenci Sayısı Yabancı Uyruklu Öğrenciler Marmara Üniversitesi nde döneminde yabancı uyruklu toplam öğrenci sayısı 7.620, yıllık ortalama yabancı uyruklu öğrenci sayısı ise tür eğitim-öğretim yılı, öğrenci ile en çok yabancı öğrencinin kabul edildiği yıldır. Onu öğrenci ile eğitim-öğretim yılı ve öğrenci ile eğitim-öğretim yılı takip etmektedir döneminde en fazla yabancı uyruklu öğrenci kabul eden okul, toplam öğrenci ile Atatürk Eğitim Fakültesi dir. Onu 953 öğrenci ile İlâhiyat Fakültesi ve 951 öğrenci ile İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi takip etmektedir eğitim-öğretim yılı itibarıyla yabancı uyruklu öğrenci sayısının toplam öğrenci sayısına oranı 2,68 dir. Fakülteler içinde yabancı uyruklu öğrenci sayısının en fazla olduğu birim %12,66 ile İlâhiyat Fakültesi dir. O nu %7,00 ile Tıp Fakültesi ve %4,62 ile Eczacılık Fakültesi takip etmektedir. Yüksekokullar içinde en yüksek oranlar sırasıyla Bankacılık ve Sigortacılık Yüksekokulu (%6,42), İstanbul Zeynep Kâmil Sağlık Hizmetleri Yüksekokulu (%3,39) ve Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu dur (%0,99). Meslek Yüksekokulları nda ise sırasıyla Adalet Meslek Yüksekokulu (%2,02), Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu (%1,77) ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu dur (%1,06). Enstitülerde ise Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü (%3,29), Sosyal Bilimler Enstitüsü (%2,99) ve Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü dür (%2,89) Öğrenci Konseyi ve Öğrenci Kulüpleri Öğrenci Konseyi Marmara Üniversitesi bünyesindeki fakülteler, yüksekokullar, meslek yüksekokulları ve enstitülerin öğrenci temsilcilerinden oluşmaktadır. Bu birimlerin öğrenci 20

22 temsilcileri ise her birimdeki öğrenciler tarafından doğrudan seçilerek belirlenmektedir. Öğrenci Konseyi nin görevleri öğrencilerin sorunlarını belirlemek, görüş ve düşüncelerini Üniversite yönetimine iletmek; sivil toplum kuruşları ile işbirliği yaparak toplumsal duyarlılık projeleri geliştirmek ve bu projelere öğrencilerin katılımını teşvik etmek; sosyal, kültürel ve akademik projeler hazırlayarak üniversite sürecini yaşanır kılmak; ulusal ve uluslararası eğitim ve gençlik programları için öğrenci katılımına yönelik çalışmalar yapmak; ulusal ve uluslararası öğrenci birlikleri ve organizasyonları ile karşılıklı ilişkileri geliştirmek; yemek, ulaşım, barınma, kulüp, burs, eğitim, spor ve kültür-sanat alanlarında çalışma grupları oluşturmak ve bunların işlerliğini sağlamak; Ulusal Öğrenci Konseyi'nin kararlarını öğrencilere duyurmak, izlemek ve uygulamaktır. Öğrenci Konseyi Başkanı Senato ve Yönetim Kurulu toplantılarına oy hakkı olmaksızın katılma ve Konsey in görüş ve önerilerini iletme hakkına sahiptir. Marmara Üniversitesi Öğrenci Konseyi 2011 yılında Tanışma Platformu kurarak Marmara Üniversitesi ni yeni kazanan öğrencilerle oryantasyon çalışması yapmıştır. Ayrıca, Yüz Projesi hayata geçirilmiş, birçok akademik birimdeki öğrencilerin Rektör ile gündemli görüşmesi sağlanmıştır. Ekim ayında Van da gerçekleşen deprem felaketi sonrasında dört belediye ile ortaklaşa yardım kampanyası başlatılmış ve toplanan yardımlar 3 tır kamyonu ile Van'a gönderilmiştir. Marmara Üniversitesi bünyesinde 2011 yılı sonu itibarıyla toplam 151 öğrenci kulübü bulunmaktadır. Bunlardan 59 tanesi bölüm kulübü (A tipi kulüp), 92 tanesi ise genel amaçlı (B tipi) kulüptür. Kulüplere üye olan öğrencilerin sayısı kişidir. Kulüplerin ortalama üye sayısı ise 121 kişidir. Üniversite nin toplam öğrenci sayısının olduğu düşünülürse, kulüp başına ortalama 452 öğrenci düşmektedir. Öğrenci kulüpleri arasında en fazla üyeye Türk Eğitimciler Kulübü (1.897 kişi) sahip olup, onu sırasıyla Marmara Ultraslan Kulübü (684 kişi), Marmara Üniversitesi Fenerbahçeliler Kulübü (475 kişi) ve Elektrik Kulübü (450 kişi) takip etmektedir. En az üyeye sahip kulüpler ise Rüzgâr Sörf Kulübü ve Hayat Engel Tanımaz Kulübü (20 şer kişi), Kısa Metraj Kulübü, Gün Işığı Kulübü, Doğa ve Kuş Gözlem Kulübü, Canlı Yayınlar Kulübü dür (23 er kişi). 21

23 Araştırma, Danışmanlık, Yayın ve Bilimsel Organizasyon Faaliyetleri Araştırma, danışmanlık, yayın ve bilimsel organizasyon faaliyetleri başlıklı ana hizmet alanı kapsamında bilimsel araştırma projeleri, danışmanlık ve konuşmacılık faaliyetleri, bilimsel yayınlar, kütüphane ve dokümantasyon hizmetleri, bilimsel organizasyonlar, uygulama ve araştırma merkezleri ve uluslararası ilişkiler incelenmiştir Bilimsel Araştırma Projeleri ve Diğer Fon Kaynakları ile Yürütülen Projeler Üniversitedeki araştırma faaliyetleri, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi (BAPKO) tarafından koordine edilmektedir. TÜBİTAK ve DPT tarafından desteklenen projelerin yürütülmesi sürecindeki işlemler de BAPKO tarafından koordine edilirken, AB tarafından desteklenen bilimsel araştırma projeleri BAPKO tarafından, öğrenci ve öğretim elemanı değişim projeleri Uluslararası Ofis tarafından koordine edilmektedir. BAPKO tarafından desteklenen projeler dört temel alana göre sınıflandırılmaktadır. Bu alanlar sağlık, fen, sosyal ve eğitim temel alanlarıdır yıllarını kapsayan beş yıllık dönemde toplam projenin desteklendiği görülmektedir. Sağlık bilimleri alanında 703 proje, fen bilimleri alanında 428 proje, sosyal bilimler alanında 208 proje ve eğitim bilimleri alanında 137 proje desteklenmiştir. Destek verilen toplam proje sayısı dikkate alınırsa sağlık bilimleri projelerinin yaklaşık %48, fen bilimleri projelerinin %29, sosyal bilimler projelerinin %14 ve eğitim bilimleri projelerinin %9 luk paya sahip olduğu görülmektedir. (Bkz. Tablo 2.12) Tablo 2.12: BAPKO Tarafından Desteklenen Projelerin Sayısının Yıllara Göre Değişimi Temel Alanlar Toplam Sağlık Bilimleri Fen Bilimleri Sosyal Bilimler Eğitim Bilimleri Toplam Yıllık Desteklenen Ortalama Proje Sayısı ( ) döneminde toplam TL tutarında proje desteği sağlandığı görülmektedir. Bu süreçte, sağlık bilimlerine TL, fen bilimlerine TL, sosyal bilimlere TL ve eğitim bilimlerine TL proje desteğinde bulunulmuştur. Buna göre sağlık bilimleri toplam proje desteğinin %53 ünü kullanmıştır. İkinci sırada yer alan fen bilimleri ise toplam desteğin %33 ünü kullanmıştır. (Bkz. Tablo 2.13) Tablo 2.13: BAPKO Tarafından Desteklenen Projelerin Tutarlarının Yıllara Göre Değişimi (TL) Temel Alanlar Toplam Sağlık Fen Sosyal Eğitim Toplam Yıllık Ortalama Verilen Destek Miktarı ( )

24 Proje başına ortalama malî desteğe temel bilim alanları itibarıyla bakıldığında, BAPKO nun bir projeye ortalama TL destek verdiği görülmektedir. Fen bilimleri alanında proje başına verilen malî destek TL tutarında iken sağlık bilimlerinde ortalama TL, eğitim bilimlerinde TL, sosyal bilimlerde ise TL dir. Proje başına ortalama malî desteğin yıllara göre dağılımında genel olarak istikrarlı bir durumun varlığı dikkat çekmektedir döneminde proje başına en yüksek malî desteğin, TL ile 2010 yılında yapıldığı görülmektedir. Onu TL ile 2007 yılı ve TL ile 2009 yılı takip etmektedir. Marmara Üniversitesi öğretim elemanlarınca yürütülen TÜBİTAK, DPT ve Avrupa Birliği destekli projeler konusunda ise, döneminde toplam 88 proje uygulandığı görülmektedir. Söz konusu dönemde TÜBİTAK destekli 77 proje, toplam proje sayısının yaklaşık %88 ini oluşturmaktadır. Bunları sırasıyla DPT (7 adet) ve AB (4 adet) destekli projeler takip etmektedir. Yıllar itibarıyla bakıldığında TÜBİTAK destekli projelerin en fazla 2008 yılında (21 adet) uygulandığı, DPT destekli projelerin en fazla 2007 yılında (5 adet) uygulandığı, AB destekli projelerin ise 2007 ve 2008 yıllarında (2 şer adet) uygulandığı görülmektedir. Dikkat çeken bir diğer husus da 2009, 2010 ve 2011 yıllarında AB destekli; 2009 ve 2011 yıllarında ise DPT destekli herhangi bir projenin uygulanmamış olmasıdır. Yine yıllar itibarıyla en fazla projenin 24 adetle 2008 yılında uygulandığı, onu 21 adetle 2010 yılının ve 16 adetle 2007 yılının takip ettiği görülmektedir. (Bkz. Tablo 2.14) Tablo 2.14: TÜBİTAK, DPT ve AB Projelerinin Sayılarının Yıllara Göre Değişimi Toplam TÜBİTAK DPT 5 1-1* - 7 AB 2* 2* Toplam Yıllık Ortalama Proje Sayısı ( ) 18 * Proje süresi bir yıldan uzundur döneminde TÜBİTAK, DPT ve AB destekli projelerin toplam tutarı TL dir. TÜBİTAK destekli projeler, TL ile bu meblağ içerisinde en yüksek paya (%64) sahiptir. DPT destekli projeler TL tutarında iken, AB destekli projeler TL tutarındadır. TÜBİTAK tan en fazla proje desteğinin TL ile 2008 yılında alındığı dikkat çekmektedir. DPT den en fazla proje desteği, 2010 yılında yapılan bir proje başvurusuna binaen TL ile 2011 yılında alınmışken, AB den TL ile 2008 yılında alınmıştır ve 2011 yıllarında AB den, 2009 yılında ise DPT den herhangi bir proje desteğinin sağlanmadığı dikkat çekmektedir. Yıllar itibarıyla en fazla proje desteğinin TL ile 2011 yılında sağlandığı, onu TL ile 2008 yılının ve TL ile 2007 yılının takip ettiği görülmektedir. (Bkz. Tablo 2.15) Tablo 2.15: TÜBİTAK, DPT ve AB Projelerinin Tutarlarının Yıllara Göre Değişimi (TL) Toplam TÜBİTAK DPT

25 AB Toplam Yıllık Sağlanan Ortalama Proje Desteği ( ) döneminde proje başına ortalama TL malî destek sağlandığı görülmektedir. Ancak, proje başına ortalama malî desteğin yıllar itibarıyla değişkenlik arz ettiği dikkat çekmektedir. En yüksek malî destek, TL ile 2011 yılında sağlanmış iken, 2009 yılında TL ve 2007 yılında ise TL malî destek sağlanabilmiştir. Öğretim üyesi başına BAPKO projesi sayısının son yıllarda istikrarlı bir seyir izlemekle birlikte, yetersiz olduğu görülmektedir. Öğretim üyesi başına düşen BAPKO projesi sayısı 2007 yılında 0,16; 2008 yılında 0,21; 2009 yılında 0,25; 2010 ve 2011 yılında 0,22 dir. Aynı dönemde öğretim üyesi başına BAPKO projesi bedeli ise 2007 yılında 2.225; 2008 yılında 2.845; 2009 yılında 3.468; 2010 yılında ve 2011 yılında TL düzeyindedir. TÜBİTAK, DPT ve AB projeleri açısından bakıldığında, öğretim üyesi başına düşen proje sayısının 2007 yılında 0,01; 2008 yılında 0,02; 2009 yılında 0,01; 2010 yılında 0,02 ve 2011 yılında 0,01 olduğu görülmektedir. Öğretim üyesi başına TÜBİTAK, DPT ve AB projeleri bedeli ise 2007 yılında 1.824; 2008 yılında 2.772; 2009 yılında 1.701; 2010 yılında ve 2011 yılında TL dir. Toplam proje sayısı açısından ise öğretim üyesi başına 2007 yılında 0,17; 2008 yılında 0,23; 2009 yılında 0,25; 2010 yılında 0,24 ve 2011 yılında 0,23 proje düşmüştür. Toplam proje bedeli konusunda ise 2007 yılında öğretim üyesi başına 4.049; 2008 yılında 5.617; 2009 yılında 5.170; 2010 yılında ve 2011 yılında TL düşmüştür. (Bkz. Tablo 2.16) Tablo 2.16: Öğretim Üyesi Başına Düşen Proje Sayısı ve Proje Desteği Miktarı (TL) Öğretim Üyesi Sayısı BAPKO Projeleri Sayısı BAPKO Projeleri Bedeli (TL) TÜBİTAK, DPT, AB Projeleri Sayısı TÜBİTAK, DPT, AB Projeleri Bedeli Toplam Proje Sayısı Toplam Proje Bedeli (TL) Öğretim Üyesi Başına BAPKO Projesi Sayısı 0,16 0,21 0,25 0,22 0,22 Öğretim Üyesi Başına BAPKO Projesi Bedeli (TL) Öğretim Üyesi Başına TÜBİTAK, DPT, AB Projesi Sayısı 0,01 0,02 0,01 0,02 0,01 Öğretim Üyesi Başına TÜBİTAK, DPT, AB Projesi Bedeli (TL) Öğretim Üyesi Başına Proje Sayısı (Toplam proje sayısı üzerinden) 0,17 0,23 0,25 0,24 0,23 Öğretim Üyesi Başına Proje Bedeli (TL) (Toplam bedel üzerinden)

26 Danışmanlık ve Konuşmacılık Faaliyetleri Marmara Üniversitesi öğretim elemanlarının, döner sermaye kapsamında döneminde toplam 77 adet danışmanlık hizmeti ve 103 adet konuşmacılık faaliyeti gerçekleştirildiği görülmektedir. Söz konusu dönemdeki danışmanlık hizmetlerinden toplam TL, konuşmacılık faaliyetlerinden ise toplam TL gelir elde edilmiştir. Danışmanlık hizmetlerinin en fazla verildiği yıllar 18 er danışmanlık ile 2008 ve 2009 yılları iken, konuşmacılık faaliyetinin en fazla gerçekleştirildiği yıl 29 konuşma ile 2011 yılı olmuştur. Danışmanlık hizmetlerinden en fazla gelirin elde edildiği yıl TL ile 2011 yılıdır. Konuşmacılık hizmetlerinden en fazla gelirin elde edildiği yıl ise toplam TL ile yine 2011 yılı olmuştur Bilimsel Yayınlar Yükseköğretim Kurulu verilerine göre, 2010 yılı itibarı ile Türkiye genelinde toplam adet bilimsel makale yayımlanmıştır. Söz konusu makalelerden 493 tanesi Marmara Üniversitesi öğretim elemanlarınca hazırlanmış olup, bunların Türkiye geneline oranı %1,8 düzeyindedir. Öğretim üyesi başına düşen makale sayısı ise Türkiye genelinde 0,65 iken, Marmara Üniversitesi nde 0,40 tır. Diğer bir ifade ile Türkiye ortalaması Marmara Üniversitesi nden %62,5 oranında daha fazladır. (Bkz. Tablo 2.17) Tablo 2.17: Türkiye Geneli ve Marmara Üniversitesi nin Bilimsel Makale Sayıları (2010) 6 Makale Sayısı Oran (%) Öğretim Üyesi Sayısı Öğretim Üyesi Başına Düşen Makale Sayısı Türkiye Geneli (131 Üniversite) ,65 Marmara Üniversitesi nin Payı 493 1, ,40 Kaynak: Yükseköğretim Kurulu, Tablo 2.35 te, ISI endekslerinde (genişletilmiş SCI, SSCI ve AHCI endeksleri) yer alan dergilerde Türkiye ve Marmara Üniversitesi uzantılı olarak yayımlanmış makale sayıları gösterilmektedir yılında, Marmara Üniversitesi Türkiye deki 131 üniversite içinde, makale sayısı sıralamasında 16. sırada yer alırken, öğretim üyesi başına düşen makale sayısında ise 0,40 lık değerle Türkiye ortalamasının altında kalmıştır. Diğer taraftan, bu tür karşılaştırmalı veriler yorumlanırken, sağlık ve fen bilimleri alanında daha güçlü olan üniversitelerin, ISI endekslerinde de üst sıralarda yer aldıkları hususu dikkate alınmalıdır. ISI endeksinde Marmara Üniversitesi uzantılı yayın ve makale sayısının dönemi itibarıyla artış gösterdiği dikkat çekmektedir. Toplam yayın sayısı 2011 yılında, 2007 yılına göre %29,6 oranında artarak 548 den 710 a yükselmiştir. Makale sayısı ise aynı dönemde %56,6 oranında artarak 355 ten 556 ya yükselmiştir. (Bkz. Tablo 2.18) Tablo 2.18: ISI Endeksli Yayın ve Makale Sayılarının Yıllara Göre Değişimi Yayın Sayısı Makale Sayısı Kaynak: ISI Web of Science (Genişletilmiş SCI, SSCI ve AHCI kapsamındaki yayınlar) verileri Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından 2012 yılında yayımlanacaktır. 25

27 ISI endeksinde Marmara Üniversitesi uzantılı yayın ve makalelere yapılan atıf sayısında yıllar itibarıyla artış görülmektedir. Atıf sayısı 2011 yılında, 2007 yılına göre %95 oranında artarak dan ya yükselmiştir. Öğretim üyesi başına düşen atıf sayısı ise 2007 yılında 2,5 iken 2011 yılı sonuna kadar %88 oranında artarak 4,7 ye ulaşmıştır. Öğretim elemanı başına atıf sayısın da aynı dönemde %95 oranında artarak 2 den 3,9 a yükseldiği görülmektedir. (Bkz. Tablo 2.19) Tablo 2.19: ISI Endeksli Yayınlarda Atıf Sayılarının Yıllara Göre Değişimi Atıf Sayıları Öğretim Üyesi Başına Düşen Atıf 2,5 3,4 4,0 4,0 4,7 Öğretim Elemanı Başına Düşen Atıf (Araştırma Görevlileri Hariç) 2,0 2,6 3,1 3,2 3,9 Öğretim Elemanı Başına Düşen Atıf 1,3 1,7 2,0 2,1 2,5 (Araştırma Görevlileri Dâhil) Kaynak: ISI Web of Science (Genişletilmiş SCI, SSCI ve AHCI kapsamındaki yayınlar) Marmara Üniversitesi öğretim elemanlarınca hazırlanmış olan akademik yayınların sayılarının yılları arasındaki beş yıllık zaman dilimi zarfında sürekli artış gösterdiği görülmektedir yılında toplam yayın yapılmışken 2007 yılında 3.220, 2008 yılında 3.588, 2009 yılında ve 2010 yılında yayın yapılmıştır. Toplam yayının yapıldığı döneminde, bu yayınların tanesini uluslararası yayınlar, tanesini ulusal yayınlar, tanesini kongre ve sempozyumlarda sunulan bildiriler ve 216 tanesini de diğer yayınlar oluşturmaktadır yılı toplam yayınla, uluslararası yayınların en fazla yapıldığı yıldır. Bunu yayınla 2009 yılı ve 868 yayınla 2008 yılı takip etmektedir yılı aynı zamanda en fazla ulusal yayının yapıldığı yıl olup toplam ulusal yayın yapılmıştır. Onu yayınla 2009 yılı ve yayınla 2008 yılı takip etmektedir. Sempozyum ve kongrelerde sunulan bildiriler açısından en yoğun yayın yapılan yıl 2009 dur. Söz konusu yılda toplam bildiri yayımlanmıştır. İkinci sırayı bildiri ile 2010 yılı, üçüncü sırayı ise bildiri ile 2008 yılı almıştır. (Bkz. Tablo 2.20) Tablo 2.20: Akademik Yayınların Sayılarının Yıllara Göre Değişimi Toplam ULUSLARARASI YAYINLAR Uluslararası Endeksli Dergilerde Yayınlanmış Makale Sayısı Uluslararası Endeksli Olmayan Dergilerde Yayınlanmış Makale Sayısı Yayınlanmış Uluslararası Kitap Sayısı Yayınlanmış Uluslararası Kitaba Bölüm Sayısı Toplam Uluslararası Yayınlar ULUSAL YAYINLAR Ulusal Hakemli Dergilerde Yayınlanmış Makale Sayısı Ulusal Hakemli Olmayan Dergilerde Yayınlanmış Makale Sayısı

28 Uluslararası Hakemli Ulusal Hakemli Endekslerce Taranma Yayına Başlama Tarihi Web Sayfası / Webden Erişim Yayınlanmış Ulusal Kitap Sayısı Yayınlanmış Ulusal Kitaba Bölüm Sayısı Toplam Ulusal Yayınlar SEMPOZYUMLAR ve KONGRELER Uluslararası Sempozyum, Kongre Tam Metin Bildiri Sayısı Ulusal Sempozyum, Kongre Tam Metin Bildiri Sayısı Toplam Bildiriler DİĞER YAYINLAR Yayınlanmış Uluslararası Kitap Çevirisi Sayısı Yayınlanmış Ders Kitabı Sayısı Toplam Diğer Yayınlar Genel Toplam Akademik yayınlar kapsamında önemli hususlardan biri de nitelikli bilimsel dergilerin çıkarılmasıdır. Tablo 2.21 den de görüldüğü gibi, 2011 yılı sonu itibarıyla, Marmara Üniversitesi bünyesinde 17 bilimsel dergi yayımlanmaktadır. Söz konusu dergilerden 4 tanesi uluslararası hakemli, 13 tanesi ulusal hakemli ve bunlardan 4 tanesi elektronik dergi niteliğindedir. Bu dergilerden 7 tanesi alan endekslerince taranırken, 10 tanesi tarama kapsamında değildir. Dergiler içerisinde en eskisi, 1970 yılından bu yana yayımlanmakta olan İlâhiyat Fakültesi Dergisi olup, onu 1984 yılından itibaren yayımlanmakta olan İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi Dergisi, Türklük Araştırmaları Dergisi ve Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi takip etmektedir. Dergilerden 10 tanesinin Web sayfası var veya Web üzerinden erişim mümkündür. (Bkz. Tablo 2.21) Tablo 2.21: Marmara Üniversitesi Bünyesinde Yayımlanan Akademik Dergiler Sıra No Adı ULUSLARARASI NİTELİKLİ DERGİLER 1 İlahiyat Fakültesi Dergisi* Hayır 1970 Yok 2 Marmara Medical Journal* Evet 1988 Var 3 Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi Evet 1991 Yok 4 Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi* Evet 2009 Var ULUSAL NİTELİKLİ DERGİLER 5 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi* Evet 1984 Var 6 Türklük Araştırmaları Hayır 1984 Yok 7 AEF Eğitim Bilimleri Dergisi* Hayır 1989 Var 8 Öneri Evet 1994 Yok 9 Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi Hayır 1994 Yok 10 Marmara İletişim Dergisi* Hayır 2008 Var 11 Sanat Tasarım Dergisi Hayır 2010 Yok 12 Hukuk Araştırmaları Dergisi Hayır 2010 Yok 27

29 13 Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi (MÜSBED) Hayır 2011 Var ELEKTRONİK DERGİLER 14 Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (MÜFBED) Hayır 1984 Var 15 Marmara Coğrafya Dergisi Marmara Geographical Review Evet 1997 Var 16 Marmara Eczacılık Dergisi Evet 1985 Var 17 Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi Hayır 2011 Var * Elektronik olarak da yayımlanmaktadır Kütüphane ve Dokümantasyon Hizmetleri Marmara Üniversitesi bünyesinde 6 farklı kütüphane faaliyet göstermekte olup bunlardan 5 tanesi ihtisas kütüphanesi niteliğindedir. Toplam mekânsal alanı m² olan kütüphanelerden en büyüğü m² alana sahip olan Merkez Kütüphanesi dir. Bunu sırasıyla İlâhiyat Fakültesi Kütüphanesi (2.000 m²), Tıp ve Sağlık Bilimleri Kütüphanesi (1.500 m²), Hukuk Fakültesi Kütüphanesi (1.014 m²), Nişantaşı Yerleşkesi Kütüphanesi (254 m²) ve Güzel Sanatlar Fakültesi Kütüphanesi (200 m²) takip etmektedir. Kütüphanelerde kullanıcılara toplam koltuk/sandalye tahsis edilmiştir. Toplam raf uzunluğu ise metre olup, bunun metresi kitap, rapor, tez ve temel başvuru kaynakları gibi basılı eserlere, metresi ise süreli yayınlara tahsis edilmiştir. Kütüphanelerin haftalık ortalama hizmet süresi ise 61 saattir. (Bkz. Tablo 2.22) Tablo 2.22: Marmara Üniversitesi Bünyesindeki Kütüphanelerin Mekânsal Büyüklükleri Sıra No Kütüphanenin Adı Net Mekânsal Büyüklük 1 Merkez Kütüphane m² 2 İlahiyat Fakültesi Kütüphanesi m² 3 Tıp ve Sağlık Bilimleri Kütüphanesi m² 4 Hukuk Fakültesi Kütüphanesi m² 5 Nişantaşı Yerleşkesi Kütüphanesi 254 m² 6 Güzel Sanatlar Fakültesi Kütüphanesi 200 m² Toplam 8.002m² Kullanıcılara Tahsis Edilen Toplam Koltuk/Sandalye Sayısı adet Rafların Toplam Uzunluğu (Kitaplar, Raporlar, Tezler, Temel Başvuru Kaynakları vb.) m. Rafların Toplam Uzunluğu (Süreli Yayınlar) m. Kütüphanelerin Haftalık Ortalama Hizmet Süresi 61 saat Kütüphanelerin Günlük Ortalama Hizmet Süresi 8 saat 23 dakika Üniversite bünyesindeki kütüphanelerdeki kitap sayısının dönemi itibarıyla genel olarak arttığı görülmektedir yılında toplam adet kitap bulunurken, 2011 yılı sonu itibarıyla toplam adet kitaba ulaşılmıştır. Diğer bir ifade ile döneminde kitap sayısında %19 luk bir artış söz konusudur yılı verilerine göre kütüphanelerde toplam adet e-kitaba erişim mümkündür. (Bkz. Tablo 2.23) 28

30 Tablo 2.23: Kütüphanelerdeki Kitap Sayısının Yıllara Göre Değişimi Yıllar Kitap Bir Önceki Yıla Göre Değişim (%) 2007 Yılına Göre Değişim (%) e-kitap ,7 4, ,8 5, ,1 3, ,3 19, Marmara Üniversitesi nde akademik personel ve öğrenci başına düşen kitap sayısının 2011 yılı hariç olmak üzere, yıllar itibariyle yatay bir seyir izlediği görülmektedir. Kütüphanelerdeki kitap sayısında 2011 yılında, bir önceki yıla göre %15,3 oranında artış görülmesine rağmen, öğreci sayısının bir önceki yıla göre %19,3 oranında artması dolayısıyla öğrenci başına düşen kitap sayısı da bir önceki yıla göre %0,1 oranında azalarak %3,3 e gerilemiştir. Öğrenci sayısındaki artışın konjonktürel olduğunu da belirtmek gereklidir. Diğer taraftan, aynı yıl öğretim üyesi başına düşen kitap sayısı 140,8 den 155,8 e yükselmiştir. Akademik personel başına düşen kitap sayısı da benzer şekilde 71,7 den 80,4 e yükselmiştir. (Bkz. Tablo 2.24) Tablo 2.24: Akademik Personel ve Öğrenci Başına Düşen Kitap ve e-kitap Sayısı Öğretim Üyesi Başına Düşen Kitap Sayısı Akademik Personel* Başına Düşen Kitap Sayısı Öğrenci Başına Düşen Kitap Sayısı Akademik Personel ve Öğrenci Başına Düşen Kitap Sayısı 2007 Kitap 134,4 65,0 3,7 3, Kitap 143,1 71,3 3,9 3, Kitap 140,6 70,7 3,5 3, Kitap 140,8 71,7 3,4 3, Kitap 155,8 80,4 3,3 3,1 e-kitap 1.412,4 729,4 29,7 28,5 (*) Öğretim üyeleri, öğretim görevlileri, okutmanlar, araştırma görevlileri, çeviriciler, eğitim-öğretim planlayıcıları, uzmanlar. Marmara Üniversitesi kütüphanelerindeki koleksiyonlarda 2011 yılı sonu itibarıyla toplam farklı (basılı) süreli yayın ve adet süreli e-yayın bulunmaktadır. Her ne kadar basılı süreli yayın sayısında, 2007 yılına göre 2008 yılında küçük bir gerileme olmuş ise de, son yıllarda önemli ölçüde artış kaydedildiği görülmektedir yılında olan basılı süreli yayın sayısı 2009 yılında a, 2010 yılında ye ve 2011 yılında e yükselmiştir. Diğer bir ifade ile, döneminde bu tür yayınların sayısında %15,5 oranında bir artış vardır. Benzer şekilde, süreli e-yayın sayısında da önemli bir artış olduğu dikkat çekmektedir. Söz gelimi 2010 yılında olan süreli e-yayın sayısı yaklaşık %30 oranında artış göstererek 2011 yılında a yükselmiştir. (Bkz. Tablo 2.25) Tablo 2.25: Kütüphanelerin Koleksiyonunda Bulunan Süreli Yayınların Sayısı Yıllar Süreli Bir Önceki Yıla Göre 2007 Yılına Göre Süreli Bir Önceki Yıla Göre 2007 Yılına Göre Yayın Değişim (%) Değişim (%) e-yayın Değişim (%) Değişim (%) ,9-1, ,4 32, ,9 3, ,2 35, ,3 11, ,9 15, ,7 15, ,8 49,3 29

31 Marmara Üniversitesi kütüphaneleri, TÜBİTAK EKUAL Projesi kapsamında, dünyanın önde gelen yayınevleri ve veritabanı üreticileri ile yapılan ulusal lisans antlaşmalarından yararlanmaktadır. Elektronik Kaynaklara Uzaktan Erişim Sistemi (ONELOG) dolayısıyla, elektronik kaynaklara yerleşkeler dışından da erişim imkânı bulunmaktadır. Ayrıca bu hizmetten hem öğretim elemanları hem de öğrenciler yararlanabilmektedir. Marmara Üniversitesi kütüphanelerine üye olan kişilerin sayısı genel olarak artmakla birlikte, 2011 yılında bir önceki yıla göre yaklaşık %14 oranında azalarak dan ye gerilediği dikkat çekmektedir. Buna karşılık ödünç verilen kitap sayısı yıllar itibarıyla sürekli artış göstermiştir. Söz gelimi 2007 yılında olan ödünç verilen kitap sayısı 2008 yılında ya, 2009 yılında e, 2010 yılında ye ve 2011 yılında e ulaşmıştır döneminde yaklaşık %240 lık bir artış olmuştur yılından itibaren başlatılan görsel-işitsel materyallerin ödünç verilmesi uygulamasına büyük rağbet gösterildiği anlaşılmaktadır. Nitekim 2011 yılında ödünç verilen materyal, ödünç kitapların %24 üne denk gelmektedir Bilimsel Organizasyonlar Marmara Üniversitesi bünyesinde düzenlenen bilimsel organizasyonlara bakıldığında döneminde toplam 835 adet faaliyetin gerçekleştirildiği görülmektedir. Bu süre zarfında, faaliyet türü açısından seminer ve konferansların toplam 625 adetle en fazla düzenlenen bilimsel organizasyon olduğu tespit edilmiştir. İkinci sırada 108 faaliyetle panel/sempozyum ve kongre organizasyonları ve 102 faaliyetle de çalıştay ve bilimsel toplantılar gelmektedir yılı toplam 202 faaliyetle en fazla bilimsel organizasyonun yapıldığı yıl olup, onu 192 faaliyetle 2010 yılı ve 157 faaliyetle 2009 yılı takip etmektedir. Çalıştay ve toplantıların en yoğun organize edildiği yıl, 32 faaliyetle 2011 yılıdır. Seminer ve konferansların en fazla organize edildiği yıl 119 faaliyetle yine 2011 yılıdır. En fazla panel, sempozyum ve kongre organizasyonu da toplam 51 adet faaliyetle yine aynı yıl gerçekleştirilmiştir. (Bkz. Tablo 2.26) Tablo 2.26: Bilimsel Organizasyonların Sayılarının Yıllara Göre Değişimi Bilimsel Organizasyon Türü Toplam Çalıştay/Bilimsel Toplantı Seminer/Konferans Panel/Sempozyum/Kongre Toplam Yıllık Ortalama Bilimsel Organizasyon Sayısı ( ) Uygulama ve Araştırma Merkezleri Marmara Üniversitesi bünyesinde 2007 yılında 35 merkez varken, 2008 yılında 38, 2009 yılında 43 ve 2010 yılında 46 merkez bulunmaktaydı. Uygulama ve araştırma merkezlerinin sayısında son yıllarda önemli artışlar olmakla birlikte, bazı merkezlerin 2011 yılı içerisinde kapatıldığı görülmektedir. Merkezlerin faaliyetlerinin izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik olarak yıllarında yapılan kapsamlı bir çalışmada, herhangi bir faaliyeti bulunmayan veya kuruluş sürecinde gerekli hukukî şartlara uygun hareket edilmemiş olanlar 30

32 tespit edilerek kapatılması yoluna gidilmiştir. Bu çalışma sonrasında merkez sayısı 20 ye indirilmiştir. Yine 2011 yılı içerisinde Marmara Üniversitesi Uygulama ve Araştırma (UYGAR) Merkezleri Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönerge hazırlanmış ve merkezleri düzenleyen yönetmeliklere standart getirilmiştir. Üniversite bünyesindeki merkezler şunlardır: 1. Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi 2. Çocuk Koruma Uygulama ve Araştırma Merkezi 3. Deney Hayvanları Uygulama ve Araştırma Merkezi 4. Doğa Bitkileri ve Su Ürünleri Araştırma ve Uygulama Merkezi 5. Epilepsi Araştırma ve Uygulama Merkezi 6. Finansal Piyasalar Araştırma ve Uygulama Merkezi 7. Geleneksel El Sanatları ve Tasarım Araştırma ve Uygulama Merkezi 8. Genetik ve Metabolik Hastalıklar Uygulama ve Araştırma Merkezi 9. İmmün Yetmezlik Uygulama ve Araştırma Merkezi 10. Karşılaştırmalı Özel Hukuk ve İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi 11. Kent Sorunları ve Yerel Yönetimler Araştırma ve Uygulama Merkezi 12. Nanoteknoloji ve Biyomalzemeler Uygulama ve Araştırma Merkezi 13. Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi 14. Sağlık Hizmet Politikaları Araştırma ve Uygulama Merkezi 15. Sivil Toplum Kuruluşları Araştırma ve Uygulama Merkezi 16. Spor Bilimleri ve Sporcu Sağlığı Araştırma ve Uygulama Merkezi 17. Türkiye - Almanya İlişkileri Uygulama ve Araştırma Merkezi 18. Uluslararası İlişkiler Araştırma ve Uygulama Merkezi 19. Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi 20. Yükseköğretim Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Uluslararası İlişkiler ve Değişim Programları Marmara Üniversitesi nde öğrencilere ve akademisyenlere yurt dışında eğitim ve araştırma imkânı sağlamak ve dünyanın pek çok ülkesinden öğrenci ve akademisyenin katılımıyla çok uluslu bir eğitim-öğretim ortamı oluşturmak amacıyla Uluslararası Ofis oluşturulmuştur. Ofis bünyesinde yer alan programlar şunlardır: AB Eğitim ve Gençlik Programları, Erasmus Faaliyetleri, Avrupa Projeleri Koordinatörlüğü, IAESTE (International Associationforthe Exchange of Studentsfor Technical Experience- Milletlerarası Teknik Stajyer Öğrenci Mübadelesi Birliği), Uluslararası Ortaklıklar Marmara Üniversitesi tarafından aralarında Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Fransa, Avusturya, Azerbaycan, Suudi Arabistan, Kazakistan, İspanya, Mısır ve Güney Kore nin de bulunduğu 18 farklı ülkedeki üniversiteler ve bilimsel kurumla 36 adet protokol/antlaşma/mutabakat zaptı imzalanmıştır. Geliştirilen bu ilişkilerle öğrenci ve akademik personel değişimi, bilimsel işbirliği, ortak ar-ge çalışmaları, materyal mübadelesi, eğitim ve belgelendirme gibi alanlarda kapsamlı işbirliği yapma imkânı sağlanmıştır. 31

33 Uluslararası Ofis koordinasyonunda veya ortaklığında 2009 yılında 1 adet, 2011 yılında da 4 adet olmak üzere toplam 5 adet proje yürütülmektedir. Marmara Üniversitesi bu projelerden 2 tanesinde koordinatör kurum iken 3 tanesinde proje ortağı dır. Projelerin toplam bütçe büyüklüğü Avro dur ile eğitim-öğretim dönemleri arasında yürütülen ERASMUS ve Hayat Boyu Öğrenme (Lifelong Learning-LLP) programları çerçevesinde hibeli ve hibesiz fon kaynakları vasıtasıyla toplam Avro gelir elde edilmiştir dönemi Avro ile en fazla gelir elde edilen yıl olurken, yılı Avro ile ikinci, yılı ise Avro ile üçüncü sırada yer almaktadır. (Bkz. Tablo 2.27) Tablo 2.27: ERASMUS ve Hayat Boyu Öğrenme Programlarından Elde Edilen Gelirler Toplam Toplam Hibe Miktarı ERASMUS ve Hayat Boyu Öğrenme (Lifelong Learning-LLP) programları çerçevesinde döneminde toplam 89, yılda ortalama 18 akademik personel yurt dışına gönderilmiştir. Aynı programlar çerçevesinde döneminde toplam 144, yılda ortalama 29 yabancı akademisyenin Marmara Üniversitesi nde görev yaptığı tespit edilmiştir. ERASMUS ve Hayat Boyu Öğrenme (Lifelong Learning-LLP) programları çerçevesinde döneminde yurt dışına toplam 1.442, yıllık ortalama 288 öğrenci gönderilmiştir. Aynı programlar çerçevesinde döneminde yurt dışından kabul edilen toplam öğrenci sayısı 1.185, yıllık ortalama öğrenci sayısı ise 237 dir. ERASMUS ve Hayat Boyu Öğrenme (Lifelong Learning-LLP) programları çerçevesinde döneminde yurt dışına giden ve gelen akademik personel sayısı toplam 233, öğrenci sayısı ise dir. Değişim programlarından yararlanan toplam kişi sayısı ise tır Kültür ve Sosyal Sorumluluk Faaliyetleri Kültür ve sosyal sorumluluk faaliyetleri ana hizmet alanı kapsamında kültürel faaliyetler, halkla ilişkiler ve tanıtım faaliyetleri, sağlık hizmetleri, sosyal hizmetler ve spor faaliyetleri konuları yer almaktadır Kültürel Faaliyetler Marmara Üniversitesi bünyesinde düzenlenen kültürel faaliyetlerin son beş yıl içerisinde sayısal açıdan istikrarlı bir seyir izlediği görülmektedir yılında toplam 38 farklı kültürel faaliyet düzenlenmiş iken, bu sayı 2008 yılında yaklaşık %20 oranında azalarak 30 faaliyete gerilemiş, buna karşılık 2009 yılında 34 faaliyet düzenlenirken 2010 yılında 40 ve 2011 yılında 47 faaliyet düzenlenmiştir. Söz konusu faaliyetler içerisinde en sık düzenleneni söyleşiler olup, son beş yıl içerisinde toplam 42 söyleşi programı organize edilmiştir. Bunu sırasıyla konserler (28 adet), gösteriler ve tiyatro programları (23 er adet) takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.28) 32

34 Tablo 2.28: Üniversite Bünyesinde Düzenlenen Kültürel Faaliyetlerin Sayısının Yıllara Göre Değişimi Kültürel Faaliyet Türü Toplam Etkinlik Sayısı Tören Video Gösterimi Festival Gösteri Konser Kutlama Söyleşi Stand-Up Gösterisi Tiyatro Toplam Yıllık Ortalama Kültürel Etkinlik Sayısı ( ) 38 İl dışındaki ve yurt dışındaki kültürel faaliyetlere döneminde toplam öğrenci gönderilmiştir. Bunlardan 812 tanesi il dışına, 649 tanesi ise yurt dışına gönderilmiştir. Hem il dışına hem de yurt dışına gönderilen öğrenci sayısının son yıllarda arttığı görülmektedir. Bu süreçte il dışına en çok öğrenci 298 kişi ile 2011 yılında gönderilmiştir. Yurt dışına gönderilen öğrenci sayısında ise toplam 134 kişi ile yine 2011 yılı ilk sırada gelmektedir. Toplamda 432 kişinin il veya yurt dışına gönderildiği 2011 yılını, 340 kişi ile 2010 yılı ve 208 kişi ile 2008 yılı takip etmektedir. Üniversite bünyesinde öğrencilere yönelik ücretsiz kültür-sanat kursları da düzenlenmektedir. Ancak, düzenlenen kurs çeşitliliğinin son yıllarda azaldığı dikkat çekmektedir. Söz gelimi 2007 yılında 12 kurs düzenlenmişken, 2008 yılında 4, 2009 yılında 7, 2010 yılında 8 ve 2011 yılında ise 6 çeşit kurs düzenlenmiştir. Marmara Üniversitesi bünyesinde konferans amaçlı kullanılan toplam 15 konferans salonu bulunmaktadır. Salonların toplam mekânsal büyüklüğü m² olup, koltuk kapasitesi dur. Salonlar içinde mekân büyüklük açısından en geniş olanı 525 m² ile Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Konferans Salonu olup, bu salon aynı zamanda 358 kişilik kapasitesi ile de en büyük salondur. Onu 350 kişilik kapasite ile Reşat Kaynar Konferans Salonu ve 224 kişi kapasite ile İbrahim Üzümcü Konferans Salonu takip etmektedir Halkla İlişkiler ve Tanıtım Faaliyetleri Marmara Üniversitesi nin halkla ilişkiler faaliyeti Basın Danışmanlığı Koordinatörlüğü tarafından yürütülmektedir. Koordinatörlük, Üniversite nin tercih edilebilirliğini artırmak için son beş yılda üniversite adaylarına yönelik toplam 40 farklı fuar ve tanıtım organizasyonuna katılım gerçekleştirmiştir. Bu konuda en yoğun katılım toplam 18 organizasyon ile eğitim-öğretim döneminde gerçekleştirilirken, onu 12 organizasyon ile dönemi ve 10 organizasyon ile dönemi takip etmiştir. (Bkz. Tablo 2.29) Tablo 2.29: Tanıtım Amaçlı İştirak Edilen Organizasyon Sayısının Yıllara Göre Değişimi Eğitim-Öğretim Yılı Organizasyon Sayısı Bir Önceki Yıla Göre Değişim (%)

35 Toplam Yıllık Ortalama İştirak Edilen Etkinlik Sayısı ( ) 10 Marmara Üniversitesi hakkında basın-yayın organlarında çıkan haberler nicelik analizine tâbi tutulduğunda, yılları arasında Üniversite hakkında toplam haber yayımlandığı görülmektedir yılı haberle Marmara Üniversitesi hakkında en fazla haber yayımlanan yıldır. Onu haberle 2009 yılı ve haberle 2010 yılı takip etmektedir. Haberlerin reklâm eşdeğeri karşığında ise 2009 yılı toplam ABD Doları ile en etkin tanıtımın yapıldığı yıl olmuştur. Onu ABD Doları ile 2010 yılı ve ABD Doları ile 2011 yılı takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.30) Tablo 2.30: Marmara Üniversitesi Hakkında Medyada Çıkan Haberlerin Nicelik Analizi Yıllar Adet Satır x Cm. Tiraj Reklâm Eşdeğeri Karşılığı (USD) Toplam Yıllık Ortalama Çıkan Haber Sayısı ( ) Yıllık Ortalama Reklâm Eşdeğeri Karşılığı (USD) ( ) Kaynak: Medya Takip Merkezi, Sağlık Hizmetleri Marmara Üniversitesi bünyesinde sağlık hizmeti sunan dört büyük sağlık tesisi bulunmaktadır. Bunlar Marmara Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Gastroenteroloji Enstitüsü, Nörolojik Bilimler Enstitüsü ve Diş Hekimliği Fakültesi dir. Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ekim 2010 tarihine kadar Üsküdar-Altunizâde deki binada faaliyet göstermiş, Sağlık Bakanlığı ile yapılan protokol çerçevesinde Sağlık Bakanlığı na ait olan Pendik-Kaynarca daki binada faaliyetlerine devam etmektedir. Altunizâde deki binanın toplam kapalı mekânı m² iken Pendik teki binanın toplam kapalı mekânı m² dir. Altunizâde deki binanın yatak sayısı 2010 yılına kadar 348, 2010 yılında ise 221 olup Pendik teki binanın yatak sayısı 470 tir. (Bkz. Tablo 2.31) Tablo 2.31: Eğitim ve Araştırma Hastanelerine Dair Nicelik Bilgileri Hastane Binası Üsküdar (Altunizade) Pendik (Kaynarca) Toplam Kapalı Mekân (m²) Yatak Sayısı Yıl Poliklinik Hizmeti Verilen Kişi Sayısı Yatan Hasta Sayısı Ameliyat Sayısı * ** Toplam

36 Yıllık Ortalama (*) 0cak-Eylül 2010; (**) 01 Ekim-31 Aralık 2010 Diş Hekimliği Fakültesi bünyesinde yapılan tıbbî işlem ve hasta sayısının son yıllarda önemli ölçüde arttığı görülmektedir. Fakülte nin hizmet verdiği hasta sayısı 2007 yılında iken 2008 yılında , 2009 yılında , 2010 yılında ve 2011 yılında kişiye hizmet verilmiştir döneminde hizmet verilen kişi sayısı yaklaşık %57 oranında artmıştır. Tıbbî işlem sayısı ise 2007 yılında , 2008 yılında , 2009 yılında , 2010 yılında ve 2011 yılında dir döneminde yapılan işlem sayısında yaklaşık %40 oranında artış görülmektedir. (Bkz. Tablo 2.32) Tablo 2.32: Diş Hekimliği Fakültesi nde Gerçekleştirilen Tıbbî İşlem ve Hasta Sayıları Toplam Yıllık Ortalama Hasta Sayısı İşlem Sayısı Sosyal Hizmetler Sosyal hizmetler Üniversite bünyesindeki çeşitli tesis ve mekânlarda, doğrudan Üniversite tarafından veya hizmet satın alınması ya da diğer tedarik yöntemleri ile yürütülmektedir. Göztepe Yerleşkesi nde bulunan misafirhane ve tesisleri toplam 34 oda ile hizmet vermektedir. Tesislerde 2007 yılında , 2008 yılında , 2009 yılında , 2010 yılında ve 2011 yılında adet geceleme yapılmıştır. Personelin ve öğrencilerin öğle yemeği ihtiyacı, hizmet satın alınması yöntemi ile karşılanmaktadır. Yemeklerin ve ikram edilen suyun mikro-biyolojik kontrolü Üniversite bünyesindeki Doğa Bitkileri ve Su Ürünleri Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından yapılmaktadır. Üniversite ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında 2011 yılında sağlanan mutâbakatla, Üniversite çalışanlarının Belediye nin İstanbul genelindeki 16 sosyal tesisinden %20 oranında indirimle yararlanması mümkün kılınmıştır. Üniversite bünyesinde bulunan anaokulunda yaş grubundaki çocuklara okul öncesi eğitim verilmektedir yılından itibaren faaliyette bulunan anaokulunun kontenjanı 85 öğrenci olup, bunun %80 i Üniversite personeline tahsis edilmektedir. Anaokulunda döneminde 71, döneminde 70, döneminde ise 74 öğrenci eğitim almaktadır. Marmara Üniversitesi nde öğrencilere sunulan burs hizmetlerinin son beş yıl içerisinde önemli ölçüde arttığı görülmektedir yılında toplam öğrenciye sunulan burs hizmetlerinden 2011 sonu itibarı ile toplam öğrencinin yararlanıldığı görülmektedir. Bu durumda, söz konusu hizmetlerden yararlanan öğrencilerin sayısı %34,3 oranında artmıştır. Üniversite bünyesindeki Doğa Bitkileri ve Su Ürünleri Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından Halkalı Yerleşkesi nde 2011 yılında başlatılan Hobi Bahçeleri ve Organik Üretim 35

37 Projesi ile 32 adet parselde doğaseverlere hobi bahçeciliği yapma ve organik ürün yetiştirme imkânı sunulmaktadır. Göztepe Yerleşkesi içinde 2 adet kız öğrenci yurdu bulunmaktadır. Yurtlarda döneminde yıllık ortalama 564 öğrenci kalmıştır. Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı bünyesinde Engelli Öğrenci Birimi oluşturularak yerleşkelerde engellilere özel düzenlemeler yapılmıştır. Söz gelimi eğitim, sosyal, sportif, kültürel ve idarî nitelikli birçok bina ve tesisin girişine ve koridorlara engelliler için rampalar ve tuvaletler yapılmıştır. Daire Başkanlığı nın internet sayfasında engelliler için iletişim formu oluşturulmuş ve ayrıca Üniversite nin web sitesinde ana sayfaya link konulmuştur. Yine Daire Başkanlığı bünyesinde 2003 yılında açılan Öğrenci Butiği nde ikinci el kullanılabilir kıyafetler, ihtiyaç sahibi öğrencilere çok düşük ücretlerle sunulmaktadır. Doğal âfetler sonrasında düzenlenen yardım kampanyaları ile ihtiyaç sahibi insanlara yardım edilmektedir. Üniversite bünyesinde oluşturulan arama ve kurtarma timi (MÜSAR-Marmara Üniversitesi Arama ve Kurtarma Timi) Van-Erciş depremine aynı gün müdahale etmiş ve 2 kişi enkaz altından sağ olarak kurtarılmıştır. Üniversite personeline hizmet veren toplam 30 adet lojman bulunmakta olup, bunlardan 20 tanesi depreme karşı güçlendirme amacıyla boşaltılmaya başlanmıştır. 26 tanesi sobalı, 4 tanesi kaloriferli olan lojmanların en büyüğü 80 m² (1 adet), en küçüğü 55 m² dir. Lojmanların ortalama genişliği ise 67 m² dir Spor Faaliyetleri Marmara Üniversitesi nde spor faaliyetleri farklı yerleşkelerdeki spor tesislerinde yürütülmektedir (Bkz. Tablo 2.33). Tablo 2.33: Marmara Üniversitesi Yerleşkelerindeki Spor Tesisleri/Sahaları Yerleşke Spor Tesisi/Sahası Fiziksel Büyüklük (m²) Acıbadem Basketbol-Voleybol Karma Saha 460 Açık Tenis Kortu (2 adet) Futbol Sahası Kapalı Yüzme Havuzu (Yarı Olimpik) Anadoluhisarı Jimnastik Salonu Kapalı Tenis Kortu 578 Kapalı Spor Salonu 894 Kapalı Spor Salonu Bağlarbaşı Futbol Sahası Basketbol Sahası 442 Başıbüyük Futbol Sahası Voleybol Sahası 570 Göztepe Tenis Kortu 510 Basketbol Sahası 595 Kapalı Spor Salonu Haydarpaşa Basketbol Sahası

38 Futbol Sahası Toplam Akademik ve İdarî Personel Başına Spor Sahası (m²) (4.447 kişi) 11,2 Öğrenci Başına Spor Sahası (m²) ( kişi) 0,7 Yurt içi ve yurt dışında düzenlenen spor organizasyonlarına döneminde toplam öğrenci katılmıştır. Aynı dönemde yurt içi organizasyonlara kişi katılmışken, yurt dışı organizasyonlara 128 kişi katılmıştır. Yıllar itibarıyla en fazla katılım toplam 611 kişi ile 2011 yılında gerçekleşmişken, onu sırasıyla 488 kişi ile 2010 yılı ve 477 kişi ile 2008 yılı takip etmektedir. (Bkz. Tablo 2.34) Tablo 2.34: Yurt İçi ve Yurt Dışı Organizasyonlara Katılan Öğrenci Sayıları Yıllık Toplam Ortalama Yurt İçi Organizasyonlara Katılan Öğrenci Sayısı Yurt Dışı Organizasyonlara Katılan Öğrenci Sayısı döneminde düzenlenen üniversiteler arası yarışmalarda Marmara Üniversitesi sporcuları toplam 140 madalya kazanmıştır. En fazla madalya toplam 39 adetle 2010 yılında kazanılmış, onu sırasıyla 35 madalya ile 2008 yılı ve 24 er madalya ile 2007 ve 2011 yılları takip etmektedir. En fazla madalya kazanılan dal ise toplam 20 madalya ile karate olup, onu 18 madalya ile atletizm ve 11 madalya ile judo takip etmektedir. 37

39 Genel Yönetim Faaliyetleri Genel yönetim faaliyetleri ana hizmet alanı kapsamında üniversitenin organları (rektör, senato, yönetim kurulu), örgüt yapısı, idarî personel, teknolojik altyapı, fizikî kaynaklar, malî durum ve malî kontrol sistemi başlıklı alt bölümlere yer verilmiştir Üniversitenin Organları Üniversitelerin organları 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu nda rektör, senato ve üniversite yönetim kurulu olarak belirlenmiştir (md. 13) Rektör Rektör, öğretim üyelerince seçilecek ilk altı aday içinden Yükseköğretim Genel Kurulu nun belirleyeceği üç aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Rektör, çalışmalarda kendisine yardım etmek üzere, üniversitenin aylıklı profesörleri arasından en çok üç kişiyi rektör yardımcısı olarak seçer. Rektör, üniversitenin ve bağlı birimlerinin öğretim kapasitesinin rasyonel bir şekilde kullanılmasında ve geliştirilmesinde, öğrencilere gerekli sosyal hizmetlerin sağlanmasında, gerektiği zaman güvenlik önlemlerinin alınmasında, eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayım faaliyetlerinin devlet kalkınma plan, ilke ve hedefleri doğrultusunda planlanıp yürütülmesinde, bilimsel ve idarî gözetim ve denetimin yapılmasında ve bu görevlerin alt birimlere aktarılmasında, takip ve kontrol edilmesinde ve sonuçlarının alınmasında birinci derecede yetkili ve sorumludur (2547, md. 13) Senato Senato, rektörün başkanlığında, rektör yardımcıları, dekanlar ve her fakülteden fakülte kurullarınca üç yıl için seçilecek birer öğretim üyesi ile rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksekokul müdürlerinden teşekkül eder. Senato, her eğitim-öğretim yılı başında ve sonunda olmak üzere yılda en az iki defa toplanır. Rektör gerekli gördüğü hallerde senatoyu toplantıya çağırır. Senato, üniversitenin akademik organıdır Yönetim Kurulu Yönetim kurulu idarî faaliyetlerde rektöre yardımcı bir organ olup, rektörün başkanlığında dekanlardan, üniversiteye bağlı değişik öğretim birim ve alanlarını temsil edecek şekilde senatoca dört yıl için seçilecek üç profesörden oluşur. Rektör gerektiğinde yönetim kurulunu toplantıya çağırır. Rektör yardımcıları oy hakkı olmaksızın yönetim kurulu toplantılarına katılabilirler Örgüt Yapısı 2012 yılı itibarıyla Marmara Üniversitesi nde doğrudan Rektörlüğe bağlı toplam 16 fakülte, 4 yüksekokul, 5 meslek yüksekokulu, 11 enstitü 7 ve doğrudan rektörlüğe bağlı 2 bölüm 7 Fakülteler, yüksekokullar, meslek yüksekokulları ve enstitüler konusunda bu çalışmanın Akademik Birimler başlıklı alt bölümüne bakınız. 38

40 bulunmaktadır. Ayrıca, yine doğrudan rektörlüğe bağlı olan 20 uygulama ve araştırma merkezi 8, 1 sürekli eğitim merkezi, 6 kurul 9 ve 6 komisyon 10 bulunmaktadır. Akademik birimlerin yanı sıra, yine doğrudan Rektörlüğe bağlı olan Özel Kalem Birimi, İç Denetim Birim Başkanlığı ve Genel Sekreterlik olmak üzere idarî birimler de bulunmaktadır. (Bkz. Şekil 2.1) İdarî Personel Şekil 2.1: Marmara Üniversitesi Örgüt Yapısının Genel Görünümü 2011 yılı sonu itibarı ile Marmara Üniversitesi nde toplam idarî personel sayısı kişidir. Memur statüsündeki personelin sayısı olup, toplam personele oranı %88,8, sözleşmeli personel in sayısı 29 ve oranı %1,8, işçi statüsündeki personelin sayısı 159 ve toplam personele oranı %9,4 tür. (Bkz. Tablo 2.35) Üniversitede görevli idarî personelin %30,8 inin lisans, %25,96 sının ön lisans, %25,30 unun lise-meslek lisesi, %7,24 ünün ilkokul, %6,34 ünün ortaokul-ilköğretim okulu ve %4,37 sinin 8 Uygulama ve araştırma merkezleri konusunda bu çalışmanın Uygulama ve Araştırma Merkezleri başlıklı alt bölümüne bakınız. 9 Bu kurullar şunlardır: Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Kurulu, Etik Kurul, Hayvan Deneyleri Yerel Etik Kurulu, Son Soruşturma Kurulu, Strateji Geliştirme Kurulu, Yaz Okulu Koordinasyon Kurulu. 10 Bu komisyonlar şunlardır: Bologna Eşgüdüm Komisyonu, Etik Komisyonu, Mevzuat Komisyonu, Müfredat Komisyonu, Üniversite Soruşturma Komisyonu, Yayın Komisyonu. 39