-rr (-ratçi KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YAYINLARI: 961 HALDUN TANER. Mustafa MİYASOĞLU TÜRK BÜYÜKLERİ DİZİSİ : 98

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "-rr (-ratçi KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YAYINLARI: 961 HALDUN TANER. Mustafa MİYASOĞLU TÜRK BÜYÜKLERİ DİZİSİ : 98"

Meryem Sokullu
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 HALDUN TANER

2 -rr (-ratçi KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YAYINLARI: 961 HALDUN TANER Mustafa MİYASOĞLU TÜRK BÜYÜKLERİ DİZİSİ : 98

3 I Kapak Düzeni: Dr. Ahmet SINAV ISBN Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1988 Onay: 8/7/1988 tarih ve sayı Birinci baskı Baskı sayısı: Başbakanlık Matbaası ANKARA

4 HALDUN TANER

İÇİNDEKİLER Önsöz... VII Hayatı... 1 Sanatı... 6 Eserleri... 21 1. Hikâyeleri... 25 2. Oyunları... 26 3. Kabare Oyunları.

.. 58 Bir Motorda Dört Kişi... 65 Konçinalar... 69 On İkiye Bir Var... 74 Sancho'nun Sabah Yürüyüşü... 89 Neden Sonra.

.. 119 Yazılarından Seçmeler... 121 Sohbet : Köprümüz... 121 Portre: Yazar Mısın Durma Yaz.

5 İÇİNDEKİLER Önsöz... VII Hayatı... 1 Sanatı... 6 Eserleri Hikâyeleri Oyunları Kabare Oyunları Haldun Taner'e Sorular Haldun Taner e Dair Yazılanlar Hikâyelerinden Seçmeler Sahi'b-i Seyf-ü Kalem Bir Motorda Dört Kişi Konçinalar On İkiye Bir Var Sancho'nun Sabah Yürüyüşü Neden Sonra Oyunlarından Parçalar Keşanlı Ali Destanı ndan Sersem Kocanın Kurnaz Karısı ndan 111 Dün Bugün den Yazılarından Seçmeler Sohbet : Köprümüz Portre: Yazar Mısın Durma Yaz Gezi Notu : Dahlem İslam Müzesi Fıkra : İki Bezgin Bir Nikbin Fıkra: Havaya Suya Dair Son yazısı : Alaturka Broadway Direklerarası 145 V

ÖNSÖZ Çağdaş Türk edebiyatında hikâyeleri, tiyatro eserleri, sohbet ve gezi yazılarıyla önemli bir yere sahip olan Haldun Taner'in pek çok eseri vardır.

Haldun Taner, uluslararası armağanlar kazanarak, adından yurt dışında çok söz ettiren yazarlarımızdan biridir.

çok önceden duymuş hikâyelerini okumuş, oyunlarını seyretmiştim. Onun çok yönlü ve kültürlü bir sanatçı oluşu her zaman ilgimi çekmiş ve pek çok eserini severek okumuş, başkalarına da tanıtmıştım.

6 ÖNSÖZ Çağdaş Türk edebiyatında hikâyeleri, tiyatro eserleri, sohbet ve gezi yazılarıyla önemli bir yere sahip olan Haldun Taner'in pek çok eseri vardır. Bunların çoğu inceleme ve araştırmalara konu olduğu gibi, batı dillerine yapılan çevirileriyle de kültürümüzü dünyada tanıtmıştır. Haldun Taner, uluslararası armağanlar kazanarak, adından yurt dışında çok söz ettiren yazarlarımızdan biridir. Edebiyat Fakültesi nde öğrenci olduğum yıllardaki tiyatro dersleriyle tanıdığım, ilk dönem tiyatro eserlerini Mehmet Kaplan yönetiminde lisans tezi konusu olarak in celediğin Haldun Taner'in adını çok önceden duymuş hikâyelerini okumuş, oyunlarını seyretmiştim. Onun çok yönlü ve kültürlü bir sanatçı oluşu her zaman ilgimi çekmiş ve pek çok eserini severek okumuş, başkalarına da tanıtmıştım. Tanpınar dan sonra bu kadar kültürlü bir sanatçı az yetişmiş, eserleriyle yurt dışında da hiç bir resmî destek olmaksızın bu kadar tanınmış sanatçı az görülmüştür. Gazete yazıları, televizyon sohbetleri ve kabare oyunları, Günün Adamı ve Keşanlı Ali Destanı ile haklı bir üne kavuşmuş olan Haldun 1 aner i geniş kitlelere seslenen bir yazar hâline getirmiştir. Yaşasın Demokrasi ile hikâyemizde kendine özgü bir çizgi tutturan, yeniliği farklı bir duyuş ve anlatışta bulan Haldun Taner in hikâyeleri de tiyatro eserleri kadar tanınmış, çeşitli armağanlar kazanmıştır. Bunlardaki humorist mizah anlayışı, daha sonra bütün yazılarında ve tiyatro eserlerinde de gö- VII

rülmüştür. Bir yönüyle de Hüseyin Rahmi, Ahmed Rasim gibi halkın dili ve duyarlığını yazılarında bir üslûp özelliği hâline getirmiş, F.

Gelenekten faydalanarak yeni ve orijinal eserler oltaya koymaktaki başarısı, bütün gruplaşmaların dışında kalan tutumunu, ona, edebiyatımızda kendine özgü bir yer kazandırdı.

$taya koyması onun kendine has,.. * âyesini, tiyatro eserlerini, kabare denemelerini \c ütün unları ortaya koyarken benimsediği sanat tutumunu.$

7 rülmüştür. Bir yönüyle de Hüseyin Rahmi, Ahmed Rasim gibi halkın dili ve duyarlığını yazılarında bir üslûp özelliği hâline getirmiş, F. Celâlettin ve Memduh Şevket Esendal çizgisini yeni ve çağdaş bir dille sürdürmüştür. Gelenekten faydalanarak yeni ve orijinal eserler oltaya koymaktaki başarısı, bütün gruplaşmaların dışında kalan tutumunu, ona, edebiyatımızda kendine özgü bir yer kazandırdı. Toplumcu bilinen yazarlardan da, ferdiyetçi bilinen yazarlardan da farklı bir tavırla, toplum içindeki insanımızı, dili, atmosferi ve hayat görüşü oldukça Çeşitli bir tarzda oı taya koyması onun kendine has,.. * âyesini, tiyatro eserlerini, kabare denemelerini \c ütün unları ortaya koyarken benimsediği sanat tutumunu. ayrı ayrı ele aldığımız bu tanıtma kitabında, eserlerinden seçmeler yanında, onunla yapılmış bir konuşmaya da yer vererek, kendini kendi diliyle de tanıtmaya çalıştık- Ayrıca, belli başlı incelemecilerin görüşlerine de yer verdik. Bu kendine özgü sanatçımızı tanıtmanın bir kültür hizmeti olduğunu belirtmek zorundayız. Mustafa MİYASOĞLU VIII

HAYATI Haldun Taner, 16 Mart 1915 te İstanbul da doğdu.

de konuşmuştu. Annesi Sezâ Hanım, Matbaa-i Âmire müdürü İsmail Hâmid Bey in kızıdır.

çalıştı. Baba tarafından çok asker çıkarmış Hasırcıbaşızâdeler'den olan Haldun Taner le annesine 1925'ten sonra «Hidemât-ı Vataniye» fonundan maaş bağlandı.

8 HAYATI Haldun Taner, 16 Mart 1915 te İstanbul da doğdu. Babası Ahmet Selâhattin Bey, Sultan Vahdettin'in teşkil ettiği Saltanat Şûrasında bulunmuş ve son Osmanlı Meclis-i Mebusân ıııda İstanbul milletvefkilliği yapmış bir devletler hukuku profesörüdür. Hukuk Fakültesi dekanlığı da yapmış olan Ahmet Selâhattin Bey, Vakit gazetesinde başmakaleler yazmış, «misâk-ı millî» ve İstiklâl Savaşını savunmuş, Sultanahmet Mitingi'nde de konuşmuştu. Annesi Sezâ Hanım, Matbaa-i Âmire müdürü İsmail Hâmid Bey in kızıdır. Beş yaşındayken babası ölen Haldun Taner annesinin yanında büyüdü ve «İbtidaî» adı verilen ilkokulu okudu, tatil günlerinde de büyükbabasının kurduğu Hamid Matbaası nda çalıştı. Baba tarafından çok asker çıkarmış Hasırcıbaşızâdeler'den olan Haldun Taner le annesine 1925'ten sonra «Hidemât-ı Vataniye» fonundan maaş bağlandı. Vatana hizmet edenlerin veya şehit olanların çocuklarına tanınan hakla, dokuz yaşındayken parasız yatılı olarak Galatasaray Lisesine girdi (1923). Orta öğrenimini burada tamamladıktan sonra (1935), yine masrafı devlet tarafından karşılanan yüksek öğrenimi için Almanya'ya gitti. Heidelberg Üniversitesi'nde üç yıl kadar ekonomi ve siyasal bilgiler öğrenimi gördü. Bu yıllarda onu en çok ilgilendiren konular, devletler hukuku, jeopolitik ve sosyal politika dersleridir yılında tüberküloza yakalandığı için yurda dönmek zorunda kaldı. 1 Taha Toros Arşivi

Benzer belgeler

EDİTÖRDEN, 1.1. HALDUN TANER İN HAYATI

EDİTÖRDEN, 1.1. HALDUN TANER İN HAYATI EDİTÖRDEN, 7 Mayıs 1986 günü siyah beyaz televizyon ekranında haber spikerinin verdiği vefat haberi: Türk Edebiyatının önemli yazarlarından Haldun Taner, kaldırıldığı hastanede hayata veda etti. Yazarın,