Türkiye de İşitme Kayıplarının ve İşitme Engelinin Genel Görünümü

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Türkiye de İşitme Kayıplarının ve İşitme Engelinin Genel Görünümü"

Transkript

1 DERLEME Yayın hakları devir formu yok Türkiye de İşitme Kayıplarının ve İşitme Engelinin Genel Görünümü Prof.Dr. Yusuf K. KEMALOĞLU a a Odyoloji BD, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Yazışma Adresi/Correspondence: Prof.Dr. Yusuf K. KEMALOĞLU Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Odyoloji BD, Ankara, TÜRKİYE yusufk@gazi.edu.tr ÖZET İşitme kay bı (İK), izo le bir tıb bi semp tom ol ma yıp baş ta ko nuş ma ve öğ ren me ol mak üze re pek çok ye te ne ği mi zi et ki le yen ve so nuç ta da bu bi rey le rin gün lük ha ya tın ak ti vi te le ri ne ka tıl ma - la rın da kı sıt lan ma ya yol açan komp leks bir ye ter siz lik ala nı dır. Bu şekil de et ki le nen bi rey ler (İşitme en gel li ler, İE) işit me ci ha zı (İC) kul la na rak gün lük ha ya ta ka tıl ma şan sı ya ka la ya bi le cek le ri gi bi, sa de ce işa ret di li kul la nan psi ko-sos yal ve kül tü rel ola rak fark lı laş mış bi rey ler ha li ne de ge le bi lir - ler (Sa ğır lar). Bu du ru mu be lir le yen sa de ce İK nın or ta ya çı kış za ma nı, ne de ni, şek li ve de re ce si de - ğil dir. Doğ du ğu ül ke nin sağ lık sis te mi nin ne ka dar er ken ve doğ ru ta nı ko ya bil di ği, doğ ru şekil de İC sağ la yıp sağ la ya ma dı ğı, özel eği tim ve eği tim ola nak la rı ile ge nel an lam da bi le ol sa sos yal far kın - da lık dü ze yi çok da ha be lir le yi ci dir. Bu ya zı nın ama cı Tür ki ye de ki İK ve İE nin gö rü nü mü nü or - ta ya ko ya cak ça lış ma la rı göz den ge çir mek tir. Bu şekil de ül ke miz de Ulu sal Ye ni do ğan İşitme Ta ra ma Prog ra mı nın ye ni ye ni yay gın lık ka zan dı ğı bu dö nem de bu alan da ne le rin ya pıl ma sı ge rek ti ği ne sa yı sal ve kav ram sal an lam da bir de rin lik ka zan dır mak he def len miş tir. Anah tar Ke li me ler: İşitme kay bı; sa kat lık-ma lu li yet de ğer len dir me si; is ta tis tik ler; eği tim; İşitme araç ları ABS TRACT He a ring loss (HL) is a symptom as so ci a ted with va ri o us im pa ir ments such as spe ech and le ar ning, so that the ir con tri bu ti on to da ily li fe ac ti vi ti es co uld be li mi ted. He a ring di sab led pe op - le (HDP) co uld fa ce to two op ti ons: jo i ning to so ci al li fe by using he a ring aids (HA) or be ing sign lan gu a ge users as mem bers of a dif fe rent pyscho-so ci o-cul tu ral sub-so ci ety (the De af). The se op ti - ons are not only re la ted with age-on set, le vel or eti o logy of HL, but mo re with he alth system of the co untry. Ava i la bi lity of early de tec ti on and ide al fit ting, spe ci al and ge ne ral edu ca ti on systems, in ad di ti on to so ci al awa re ness le vel, are of ma jor im por tan ce. Pur po se of this pa per is to re vi ew the stu di es pre sen ting ge ne ral vi ew of the HL and HDP in Tur key. Thus, as na ti o nal new born he a ring scre e ning prog ram co vers thro ug ho ut the co untry, it co uld be pos sib le to pro vi de both qu an ti ta ti - ve and qu a li ta ti ve pers pec ti ve to the fu tu re plans in this fi eld. Key Words: Hearing loss; disability evaluation; statistics; education; hearing aids Tur ki ye Kli nik le ri J Copyright 2012 by Türkiye Klinikleri şitme kay bı (İK), KBB ala nın da bi rey le ri, has ta ola rak kar şı mı za ge ti ren en önem li ya kın ma lar dan bi ri si dir. 1,2 İK ço ğu muz için, ço cuk lar da 15 db, eriş kin - ler de 20 db ve da ha üze rin de ki işit sel ye ter siz lik ha li dir. 3 An cak; İK, bu ba sit tanı mın öte sin de, da ha fark lı kav ram ve öl çüt ler le de yak la şıl ma sı ge re ken bir ko nu dur. AS HA (1981) ya gö re de işit sel ye ter siz lik (im pa i re ment) işit me sis te - min de ya da iş le vin de ki bir sap ma ya da de ği şik lik de mek tir. 4 Öy ley se işit sel ye ter - siz li ği şu şekil de ta nım la mak da ha doğ ru olur: işit me ile iliş ki len di ri le bi le cek her han gi bir iş le vi nin (duy ma, an la ma, ses kay na ğı nı bul ma, ko nuş ma, tek rar la ma, Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4 1

2 öğ ren me ve hat ta oku ma-yaz ma vb) sı nır lan ma sı na ne - den ola cak de re ce de işit sel al gı da azal ma, bo zul ma ve ya fark lı laş ma ol ma sı ha li. An cak her işit sel ye ter siz lik ten et ki len miş (İYE) bi - rey de i şit me en gel li (İE) ola rak ka bul edi le mez. 4 İYE bi - rey ( he a ring im pa i red per son ), eğer İK do la yı sıy la, yay gın sos yal ya şa ma ve top lum sal et kin lik le re ka tı lım - la rı nın kı sıt lan ma sı du ru mu ya şı yor sa bu ki şi, ay nı zaman da bir İ E dir. Bir bi rey İE ka bul edil di ğin de, has ta ol mak tan öte hak la ra sa hip olur; sağ lık çı ola rak biz ler de on la ra yö ne lik bir di zi yü küm lü lük al tı na gi re riz. 5-8 Bir İE, ha ya tı nın ge ri ka la nı nı biz den al dı ğı ta nı hiz me ti nin sağ la dı ğı kim lik le, ona sağ la ya bil di ği miz tıb - bi ve re ha bi li ta tif yar dı mın göl ge sin de ge çi rir. 8,9 Di ğer bir ifa dey le, es ki den has ta mız olan bu bi rey, ala bil di ği tıb bi hiz met ten son ra, baş ka ku rum la rın il gi ala nı na gi - rer; bu ku rum lar İE bi re ye özel eği tim, eği tim, mes le ki eği tim, ka mu sal hiz met ve sos yal ka tı lım için ha yat bo - yu des tek sağ lar lar. Çün kü İE bi rey de di ğer her kes gi bi va tan da şı mız dır ve ya sa lar la gü ven ce al tı na alın mış kamu sal hak la rı var dır Di ğer ku rum la rın so rum lu luk la rı nı ye ri ne ge tir - me le ri ni sağ la ya cak en önem li nok ta, baş lan gıç ta bi zim ver di ği miz (ve ya ve re me di ği miz) tıb bi hiz met tir. Do ğuştan İK lı olan bir ço cu ğun er ken ta nı, ci haz la ma ve re habi li tas yon ile eği ti mi ve sos yal ha ya ta ka tı lı mı ne ka dar ko lay sa, geç dö nem de bu sü re cin ger çek leş me si di ğer kurum lar için o de re ce ma li yet li, zor ve İE ler ve ai le le ri için de o de re ce olum suz dur. 2,11,12 Bu bağ lam da çağ daş ve de mok ra tik bir hu kuk dev le ti olan Tür ki ye Cum hu - ri ye ti n de sağ lık hiz me ti nin bu alan da ki ye ter li li ği ya da ye ter siz li ği, önü müz de ki yıl lar da sık ola rak sor gu la na - cak ve bel ki de (en azın dan ku rum sal bağ lam da) so rum - lu luk da va la rı na he def ola cak tır. Bu ma ka le de ki ama cı mız, İYE/İE bi rey le rin gün cel du ru mu nu in ce le ye rek sağ lık sis te mi mi zin ba şa ra bil di ği işit sel ta nı ve re ha bi li tas yon hiz me ti nin di ğer be şe ri bilim ler yö nün den gö rü nü mü nün na sıl ol du ğu nu or ta ya koy mak tır. Bu bağ lam da da ama cı mız sa de ce ül ke miz de ne ka dar İK ol du ğu nu ve ta nı la rı nı, ta nı yaş la rı nı sunmak de ğil dir. Bun la rın ne ka da rı nın ulus la ra ra sı öl çüt - ler de İE ol du ğu, bu ol gu la rın ne ka da rı nın za ma nın da ta nı la na bil di ği, ne ka da rı nın ko nu şa bil di ği, ne ka da rı nın ola ğan eği tim ya da özel eği tim ku rum la rın da eği ti le bi - lir ol du ğu ve eği tim de re ce le ri, iş gü cü ne ka tı lım la rı ve en so nun da da edin dik le ri ile ti şim tar zı ve hat ta ken di - le ri ni dâhil et tik le ri kül tü rel grup in ce len me ye ça lı şı la - cak tır. Ül ke miz de kap sa yı cı is ta tis tik ler ve iliş ki li bil gi le ri su na cak bi lim sel ve sos yal ça lış ma lar ol ma ma - MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ sı na kar şın, eli miz de yi ne de İK ile iliş ki li ge nel tab lo yu res met me ye ye te cek ve ge rek tıb bi ge rek se sos yo-eko - no mik an lam da ba zı so ru la ra ce vap ve re bi le cek ve ri ler mev cut tur. KİM İE OLA RAK KA BUL EDİL ME Lİ DİR? AS HA on the de fi ni ti on of the he a ring han di cap isim li ça lış ma sıy la İYE bi re yin ne za man tıb bi, re ha bi li ta tif, eği tim sel ve/ve ya sos yo e ko no mik des tek ve ril me si ge re - ken bir İE ola rak ka bul edi le ce ği ko nu sun da il gi li kurum la ra uz man gö rü şü sağ la mak amaç la mış tır. 4 AS HA (1981) ön ce lik le, ile tim ti pi işit me ka yıp la rı (İTİK) nın sen sö ri nö ral işit me ka yıp la rı (SNİK) ndan fark lı ola rak ile ti şim prob lem le ri ne yol aç ma dı ğı na vur - gu yap mış tır. Ay rı ca pe ri fe ral işit me bo zuk luk la rı (PİB) ile san tral işit me bo zuk luk la rı (SİB) nın hem işit sel gö rünüm hem de ile ti şim prob lem le ri yö nün den fark lı ol du - ğu nun al tı nı çiz miş tir. 4 AS HA işit sel ye ter siz li ğin bir en gel ola rak ka bul edil me si için bir eşik de ğer ge rek ti - ği ni yad sı ma mak ta, an cak bu de re ce len dir me nin Tab lo 1 de sı ra la nan bir di zi de ğiş ke nin et ki le şi min den oluşma sı ge rek ti ği ni be lirt mek te dir. 4 Bu bağ lam da da saf ses işit me se vi ye si ve ya ko nuş - ma yı ayırt et me yüz de le ri nin İK ve de re ce si ni, do la yı - sıy la da işit sel ye ter siz li ği her du rum da gös te re meye ce ği ni bil me miz ge re kir. İşitsel ye ter siz li ğin be lir len - me si ge rek ti ğin de ne de ne, bo zuk lu ğun ye ri ne ve hat ta or ta ya çık ma şek li ne ve ya şı na gö re fark lı ila ve ta nım la - ma ve de re ce len dir me kıs tas la rı ge rek li dir. SİB olan ve - ya işit sel nö ro pa ti si olup da saf ses işit me se vi ye le ri nor ma le ya kın olan bir ol guy la, ile ri de re ce de işit me kay bı na 50 li li yaş la rın da ya da ha ya tın ba şın da ya ka la - nan ol gu la rın tek bir İK gös ter ge siy le ni te len di ri le me - ye cek le ri açık tır; do la yı sıy la da bu bi rey le rin fark lı de re ce ler de tıb bi, eği tim ve sos yal yar dım hak la rın dan TABLO 1: İşitsel yetersizliğin engellilik olarak kabul edilmesi için dikkate alınması gereken kıstaslar (ASHA). 4 Bireyin yaşı; İşitsel yetersizliğin oluştuğu yaş; İşitsel yetersizliğin ilk başladığı yaş; İşitme kaybının doğası ve düzeyi; Bireyin iletişimsel gereksinimleri ve iletişimini sürdürme tarzı; İşitsel yetersizliğe eşlik eden diğer fiziksel ve/veya zihinsel yetersizlikler Almış olduğu rehabilitatif tedavinin miktarı ve başarısı; Bireyin ve diğerlerinin onun işitsel yetersizliğine olan reaksiyonu; İşitsel yetersizliğinin İYE bireyin genel iletişim yeteneğine etkisi. 2 Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4

3 ya rar lan ma ma la rı nı sağ la ya cak bir tıb bi ta nı la ma ge rek - li dir. AS HA, bu mad de le ri sı ra la dık tan son ra iki hu su sun özel lik le al tı nı çiz miş tir: i) Bu de ğer len dir me le ri ya pa - cak ye ter li lik te alan uz man la rı ge rek li dir. Öy ley se sa de - ce od yo log lar de ğil, psi ko log ve eği tim ci ler ile ço cuk ge li şim ci ler de sağ lık ku rum la rın da İYE/İE bi rey le rin doğ ru ta nı lan ma sı ve işit sel ve eğit sel re ha bi li tas yo na yön len di ril me sin de gö rev al ma lı dır. ii) Uy gun test ler ve test or tam la rı ge rek li dir. Bu ra da kas te di len sa de ce çocuk la ra fark lı test or tam la rı nın ge rek ti ği de ğil, ko nuş ma test le rin den gü rül tü de ayırt et me test le ri ne ka dar de ği - şik test le ri ya pa bi le cek ci haz ve or tam la rın ge rek li li ği - dir. AS HA ka mu sal alan da kul la nı la cak işit sel ye ter siz - lik ta nı la ma sı nın Hz de ya pıl ma sı stan dar dı nı koy muş ve 25dB ve üze rin de ki ka yıp la rı (anla tı lan di ğer çe kin ce ler sak lı kal mak kay dıy la) işit sel yeter siz lik ola rak ta nım la mış tır. Tam işit me kay bı nı ise 75dB in üze ri ola rak ifa de et miş tir. 4 ÜL KE MİZ DE İE TA NI MI Yü rür lük te ki 2010 ta rih li yö net me lik (bu yö net me lik te dev le tin res mi di li en gel li te ri mi ni de ğil, özür lü yü kullan mak ta dır; bu ya zı da sa de ce bu kay nak la ra atıf ya pı - lır ken özür lü te ri mi kul la nıl mış, ge ri ka lan yer ler de hem sos yo lo jik an lam da hem de ulus la ra ra sı çağ daş engel li lik li te ra tü rü ne uy gun ola rak en gel li te ri mi ter cih edil miş tir), bü tün en gel grup la rın da ol du ğu gi bi İE ler için de uy gu la na cak iki ay rı özür lü ta nı mı ge tir miş - tir: 9 Özür lü: Do ğuş tan ve ya son ra dan; be den sel, zi hin - sel, ruh sal, du yu sal ve sos yal ye te nek le ri ni çe şit li de re - ce ler de kay bet me si ne de niy le top lum sal ya şa ma uyum sağ la ma ve gün lük ge rek si nim le ri ni kar şı la ma da güç lük - le ri olan ve ko run ma, ba kım ve ya re ha bi li tas yon, da nış - man lık ve des tek hiz met le ri ne ih ti yaç du yan ki şi ler; Ağır özür lü: Özür du ru mu na gö re özür ora nı %50 ve üze rin de ol du ğu tes pit edi len ler den gün lük ya şam akti vi te le ri ni baş ka la rı nın yar dı mı ol mak sı zın ye ri ne ge ti - re me ye ce ği ne özür lü sağ lık ku ru lu ta ra fın dan ka rar ve ri len ki şi ler; Gö rü le ce ği gi bi mev zu a tı mız da ağır özür lü için ayrı ca özür lü pu a nı na en deks le nen bir de re ce len dir me siste mi ön gö rül müş, an cak özür lü ka bul edil me yi ge rek ti ren alt sı nır (il gi li yö net me li ğin Özür Oran la rı Cet ve li ad lı EK-2 de be lir ti len şek liy le Hz fre kans la rın da ya pı la cak öl çüm ler de) ço cuk lar - da 15dB, eriş kin ler de 20dB ola rak be lir len miş tir. An cak 4 fre kans ta db ola rak top lam işit me kay bı 100 ve da ha az ise işit me kay bı nın yüz de si 0 ola rak ka bul edil mek - te dir. Bu da pra tik te, be lir li fre kans lar da, di ğer le ri ta ra - fın dan kom pan ze edi len bir İK mik ta rı nın işit sel ye ter siz lik ola rak gö rül me di ği ve bu ol gu la rın İE- özür - lü he sa bı na baş tan alın ma dık la rı an la mı na gel mek te dir. Ay rı ca, tek ta raf lı ol gu lar da da 4 fre kans ta top lam 125dB e ka dar olan işit me kay bı nın da, di ğer ku lak ta ra - fın dan kom pan ze edil di ği var sa yı la rak özür ora nı %0 a ayar lan mış tır (0). Gö rül dü ğü üze re ül ke miz de ki mev zu - at (AS HA 4 ta nı mın dan bi raz fark lı ol sa da) her İK yı yeter siz lik, her işit sel ye ter siz li ği de en gel li lik/özür lü lük ola rak ka bul et me mek te dir. AS HA or ta la ma 75dB in üze ri işit me ka yıp la rı nı tam İK ola rak ifa de et mek te dir; 4 bu mev zu a tı mız da (75x4=300), eğer tek ta raf lıy sa %12,5 İK yüz de si ne ve %8 özür ora nı na denk gel mek te dir. Her iki ku lak ta bu de re ce ka yıp ol du ğun da ise %75 İK yüz de si ne ve %42 özür ora nı na denk gel mek te dir. Yu ka rı da ki ta nım da da gö rül dü ğü gi bi ül ke miz de ağır özür lü ol mak (ve ağır özür lü le re ve ri len hak lar dan ya rar lan mak için) için özür ora nı %52 ol ma lı dır. 9 Ya ni, AS HA ya gö re bi la te ral tam İK lı bir bi re yin ül ke mi ze gö re ağır özür lü ol ma sı için ek 10 pu a na ge rek si ni mi var dır. Bu du rum da, bu ol gu la - rın dil-ko nuş ma (DK) ye ter li lik le ri nin de de ğer len di ri - le rek SKR ye ek len me si ha lin de, bu ol gu lar ağır özür lü gru bun da bir İE ola rak gö rü nür lük ka za na cak lar, eği tim ve sos yo-eko no mik hak la rı nı kul la na bi le cek ler dir. Ama ay nı ol gu da iyi de re ce de DK ge li şi mi var sa, o za man sade ce bu özür ora nın da ka la cak ve ka mu kay nak la rı nın is tis ma rı da ön le ne cek tir. Öy ley se, ül ke miz de İK ve İE - nin gö rü nür lü ğü yö nün den sağ lık çı la ra dü şen di ğer bir önem li so rum lu luk, SKR de İE nin ger çek du ru mu nun yan sı tıl ma sı dır. Bir İE ra po ru, he le de bu ol gu da do ğuş - tan ve ya er ken ço cuk luk ta İK ger çek leş miş se, DK ye ter - li li ği ne atıf ta bu lun du rul ma dan son lan dı rıl ma ma lı dır. Er ken ve doğ ru ta nı koy ma ve işit sel re ha bi li tas yo nu gerçek leş tir me gö re vi miz gi bi, ra por la ma so rum lu lu ğu - muz da da or ta ya çı kan ek sik ler ve ha ta lar, da ha son ra dev re ye gi re cek olan di ğer ku rum la rın gö rev le ri ni engel le ye cek ve bu bi rey le rin ve ai le le ri nin ya sa lar la güven ce al tı na alı nan hak la rı nın çiğ nen me si an la mı na ge le cek tir. Ya da ter si ne sis te min mad di ve ma ne vi olarak is tis ma rı na yol aça cak tır. TÜR Kİ YE DE İYE/İE NÜ FU SU NE KA DAR DIR? Bu so ru ya üç ay rı kay nak tan yo la çı kı la rak ce vap bu lun - ma ya ça lı şı la cak tır: a) Tür ki ye Özür lü ler Araş tır ma sı Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4 3

4 (TÖ A, 2002) so nuç la rı; 13,14 b) Bi lim sel araş tır ma lar; c) Ulu sal Ye ni do ğan İşitme Ta ra ma Prog ra mı (UY DİTP) so nuç la rı. TÖ A, (o za man ki isim le riy le) Baş ba kan lık Özür lü - ler İda re si Baş kan lı ğı (ÖZİ DA) ve Dev let İsta tis tik Ensti tü sü (Dİ E) nün or tak bir ça lış ma sı ola rak 2002 yı lı Ara lık ayın da, ül ke mi zin 7 coğ ra fi böl ge sin de hane de ger çek leş ti ril miş tir. 13 Be ya na gö re ya pı lan bu araştır ma da (işit me ci ha zı kul la nan lar da da hil) tek ve ya iki ku la ğın da tam ve ya kıs mi İK olan ki şi olup ol ma dı ğı sorgu lan mış tır. İK ol du ğu nu söy le yen le re de tay lı bir özür- lü bi rey so ru kâğı dı dol dur tul muş sa da, İK nın ne de ni ni, ti pi ni ve de re ce si ni be lir ten bir SKR vb bel ge aran ma - mış tır. Bu bağ lam da bu araş tır ma da bi rey ler ve ai le ler ta ra fın dan fark edi len se vi ye ler de ki İK nın bil di ril di ği, ama (kü çük ço cuk lar da da ha faz la ol mak üze re) ha fif İK nn bil di ri len oran la ra dâhil edil me di ği var sa yı la bi lir. Ay rı ca işit sel nö ro pa ti ve ya SİB ol gu la rı nın da ya bil di - ril me di ği ya da zi hin sel ve/ve ya ko nuş ma en gel li ler grubun da gös te ril di ği de var sa yı la bi lir. Di ğer bir ifa dey le TÖ A bi ze sen si ti vi te si ka bul edi le bi lir ol sa da spe si vi te - si dü şük bir ve ri kü me si sağ la mak ta dır. Ege li ve ark Van mer kez li ola rak ger çek leş tir dik le ri ça lış ma la rın da İK sıklı ğı nı %0,6 ola rak bil dir miş ler dir. 15 An cak TÖ A ül ke - miz de en az bir ku la ğın da İK ol du ğu nu ifa de eden bi rey sık lı ğı nı %0,37 ola rak bil dir mek te dir. 13 TÖ A ya gö re bu oran 0-9 yaş gru bun da %0,2 iken 70 yaş üze rin de %1,7 ye yük sel mek te dir (Tab lo 2). 13 Bu sa yı la rı in ce ler ken, muh te me len spe si vi te nin en dü şük ol du ğu gru bun, 0-9 yaş ol du ğu nu göz önün de tut ma lı yız. Çün kü ço cuk lar da İK ço ğun luk la do ğum sal ve ya er ken ço cuk luk dö ne min de or ta ya çık mak ta ve son ra ki yaş lar - da kıs mi ar tış gös ter mek te dir. An cak, 2002 de ül ke miz de UY DİTP he nüz bir kaç has ta ne de uy gu lan mak tay dı. Hacet te pe Üni ver si te si (HÜ) Od yo lo ji Bö lü mün de ya pı lan bir ça lış ma 2005 de ai le le rin İK yı or ta la ma fark et me yaşı nı 12,5 ay ola rak bil dir mek te dir; bu ça lış ma ya gö re 0-6, 6-12 ve ay lık ço cuk la rın ai le le ri nin İK dan şüp he - TABLO 2: Türkiye özürlüler araştırması sonuçları: yaş gruplarına göre işitme özrü olanların sıklığı ve erkek-kadın (E/K) oranları. 13 Yaş Sıklık (%) E/K Yaş Sıklık (%) E/K 0-9y 0,2 1, y 0,35 1, y 0,29 1, y 0,41 1, y 0,32 1, y 0,77 1, y 0,35 1,02 70y+ 1,7 1,30 Ortalama 0,37 1,20 MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ len me oran la rı sı ra sıy la %25,6, %40,2 ve %29,6 dır. 16 Muh te me len TÖ A ya ka tı lan ai le ler 0-2 yaş gru bun da ki ço cuk la rı nı, ben zer (bel ki de da ha dü şük) oran lar da işitsel an lam da so run suz ola rak bil dir miş ler dir. Sağ lık Bakan lı ğı (SB) nın bil dir di ği sa yı la ra gö re 2007 den bu ya na UY DİTP a gö re yıl lık sap ta nan İK lı be bek ora nı %0,2 den faz la dır ve bu oran UY DİTP nın bü tün il le re ya yıl dı ğı 2010 da %0,27 ola rak bil di ril miş tir. 17,18 Bi la te - ral İK lı be bek ora nı nı, ara sın da HÜ Ço cuk Has ta ne sin de ve 2007 de de An ka ra Zu bey de Ha nim Doğu me vin de %0,2 ola rak sap tan mış tır. 19,20 Bu na kar şın İnö - nü Üni ver si te si YDİTP İK ora nı nı 2007 için %0,68 ola rak bil dir mek te dir. 21 Bu du rum da 2002 de TÖ A için ka pı la - rı na ge len ve ço cuk la rın da işit me öz rü olup ol ma dı ğı nı so ran gö rev li le re ai le le rin var de me ora nı nın en iyi şartlar da ya rı ya rı ya ol du ğu nu id di a et mek ha ta lı bir var sa - yım ol maz. Ka na a ti miz ce 0-9 yaş ço cuk lar için bil di ri len İK ora nı en az %0,3 ol ma lı dır. Fin lan di ya da ya pı lan bir ça lış ma da ara sın da 9 yaş ve al tın da or ta ya çı - kan (ve oti tis me di a (OM) ile iliş ki li ol ma yan) bi la te ral 25 db üze ri İK ora nı nı %0,21 ola rak bil di ril miş tir. 22 TÖ - A da, 13 hem bi la te ral hem de uni la te ral ol gu la rı içer di ği, hem de OM ay rı mı ya pıl ma dı ğı ve ay rı ca muh te me len ha fif İK la rın da fark edil me di ği göz önü ne alın dı ğın da, %0,2 nin bu yaş gru bu için ol duk ça dü şük ol du ğu açık tır. TÖ A da yaş gru bun da bil di ri len oran (%0,29) için ise yi ne OM dâhil, an cak ha fif ol gu la rın dâhil ol ma dı ğı bir oran la kar şı kar şı ya ol du ğu mu zu söy le ye bi li riz. İK oran la rı nın Ka ra de niz böl ge sin de da ha yük sek ol du ğu gö rül mek te dir (Tab lo 2). Ay rı ca, TÖ A, ül ke mi ze de, ulus la ra ra sı li te ra tür ile uyum lu bir şekil de 23,24 İK - nın er kek ler de da ha faz la ol du ğu nu gös ter mek te dir. He - men he men bü tün yaş grup la rın da er kek ler de or ta la ma 1,2 kat da ha faz la İK var dır (Tab lo 1). Bu nun la bir lik te, ül ke mi zin de ği şik böl ge le rin de okul ta ra ma la rın da da ha yük sek bir er kek/ka dın ora nı bil di ril mek te dir. Er kek-ka - dın il ko kul öğ ren ci si ora nı Af yon da 1,54, İstan bul da 1,45 ve Düz ce de 1,37 dir Bu sa yı la rın okul laş may la il gi li di ğer fak tör ler den et ki len di ği de göz önün de bulun du rul ma lı dır. TÖ A da İK lı er kek-ka dın ora nın da böl ge sel fark lar dik ka ti çek mek te dir (Tab lo 3). Gü ney do ğu Ana do lu da er kek ler de İK ora nı or ta la ma nın çok üze ri ne çı kar ken (1,68 kat), il ginç ola rak Mar ma ra da ka dın lar da bi raz da - ha faz la dır (Tab lo 2). Bu böl ge sel far kın X e bağ lı ge ne - tik bo zuk luk lar la 28 iliş ki si araş tı rıl ma sı ge re ken hu sus lar dan bi ri si dir. TÖ A da be lir le nen oran la rın ne ka da rı nın ulus la ra - ra sı İE 4 kıs tas la rı na uy du ğu nu be lir le mek zor dur. An cak 4 Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4

5 TABLO 3: Türkiye özürlüler araştırması sonuçları: bölgelere göre işitme özrü olanların sıklığı ve erkek-kadın (E/K) oranları. 13 Bölgeler Sıklık E/K oranı Bölgeler Sıklık E/K oranı Marmara 0,37 0,95 Karadeniz 0,45 1,27 Güneydoğu Anadolu 0,36 1,69 Doğu Anadolu 0,31 1,34 Akdeniz 0,34 1,14 Ege 0,36 1,49 İç Anadolu 0,37 1,18 do ğuş tan ve ya er ken ço cuk luk ta or ta ya çık ma, en az or ta-ile ri de re ce de ol ma ve dil sel ge li şi mi et ki le me gi - bi kıs tas la ra ba kıl dı ğın da, çok gü ve ni lir ol ma sa da be lir - li bir sa yı ara lı ğı na ulaş mak müm kün dür: TÖ A İK nın or ta ya çı kış şek li sor gu la mış (Tab lo 4), yak la şık %29 unun do ğuş tan ol du ğu bil di ril miş tir. Doğuş tan İK Do ğu Ana do lu ve Gü ney do ğu Ana do lu da da - ha faz la, Mar ma ra da ise or ta la ma nın al tın da dır. 13 An cak, ilk 2 yaş ta ki le rin bü yük oran da bil di ril me di ği dü şü nül dü ğün de ve ay rı ca bir kıs mın da do ğum sal progre sif İK ve bir gru bu nun da geç dö nem de or ta ya çı kan ge ne tik İK ve do ğuş tan baş lan gıç lı prog res sif CMV ve Her pes en fek si yon la rı ola bi le ce ğin den, 2 bu ora nı nın bildi ri len den faz la ol du ğu var sa yı la bi lir (dü şük spe si vi te). Ay rı ca, son ra dan en fek si yon ve ya trav ma lar ile or ta ya çı kan İK la rın de ği şik ne den ler ile do ğuş tan ola rak bildi ril miş ola bi le ce ği de var sa yı la bi lir (dü şük sen si ti vi te). Ne ya zık ki ül ke miz de ya pı lan okul ta ra ma la rı, ge ne tik olan la rı ka ba ca bil dir se de do ğuş tan olan lar dan bah setme mek te dir ler Var ti a nen ve ark bi la te ral ol gu la rı araş tır dık la rı ko hort ça lış ma sın da do ğuş tan ora nı %66 dır. 22 Ül ke miz de ki kli nik ça lış ma lar İK sap ta nan ço cuk - lar da yük sek oran da tam ya da ile ri-çok ile ri İK bil di - ril mek te dir (HÜ, YDTİP de be bek le rin ta ma mın da bi la te ral ile ri-çok ile ri İK; Ulu dağ Üni ver si te si n de ise ço cuk la rın %72 sin de ise tek ya da çift ta raf lı ola rak total İK). 19,29 Bu na kar şın İnö nü Üni ver si te si ise YDİTP - da sap ta nan be bek le rin sa de ce 1/3 ün de ile ri İK bil dir miş tir. 21 Tab lo 5 de gö rü le ce ği üze re, TÖ A so nuç - la rı ya yın la nır ken İK nın de re ce si ve tek ya da çift ta raf - lı ol ma oran la rı hak kın da çok açık ol ma yan ifa de ler kul la nıl mış tır. 13 Sa de ce bi re yin ve ya ai le si nin be ya nı ile üre ti len bu ve ri ler den an la şıl dı ğı ka da rıy la, ol gu la rın orta la ma 1/3 ün de (A) ile ri-çok ile ri de re ce de bi la te ral İK mev cut tur; en az %76 sın da (A+B+C) her iki ku lak da bir de re ce de cid di et ki len me var dır. Bu na gö re bu ve ri ler - den (er ken ta nı ve işit sel re ha bi li tas yon ya pı la ma dı ğın - da) ile ti şim sel bo zuk lu ğa yol aça cak de re ce de (en az or ta-ile ri) bi la te ral İK ora nı nın, ol gu la rın en faz la %75 ol du ğu, ama ke sin lik le %33 den de az ol ma dı ğı çı ka rı mı ya pı la bi lir. Bi la te ral tam İK olan 1/3 ol gu cid di ile ti şim bo zuk lu ğu, öğ ren me, eği tim ve psi ko-sos yal so run la ra aday dır. TÖ A bi ze İK nın de re ce si, çift ta raf lı ya da do ğuş - tan olup ol ma ma sı na gö re DK ye te nek le ri nin du ru mu, eği tim le ri, iş sa hi bi ol ma oran la rı ve sos yal du rum la rı hak kın da bil gi sağ la ma mak ta dır. An cak TÖ A İle ri Analiz Ra po ru 14 işit me özür lü gru bu nun %34 ün de DK bozuk lu ğu (DKB) ol du ğu nu ifa de et mek te dir. Bu nun la bir lik te TÖ A da DK öz rü Tab lo 6 da be lir ti len şekil de, bi lim sel DKB kav ra mıy la 30 il gi siz bir şekil de sı nıf lan dı - rıl mış tır. Bu ne den le İK ile bir lik te lik gös te ren %34 ün Tab lo 6 da ki grup lar dan han gi le ri ne kar şı gel di ği bel li de ğil dir. Dil siz ve ya rım ko nuş ma ola rak ad lan dı rı - lan iki baş lık muh te me len İK ile iliş ki len di ri le bi le cek TABLO 4: Türkiye özürlüler araştırması sonuçları: beyan edilen ortaya çıkış zamanına göre işitme özrü (%). 13 Bölgeler D S B Akdeniz 29,24 70,19 0,57 Doğu Anadolu 44,71 51,34 3,94 Ege 29,30 66,14 4,56 Güneydoğu Anadolu 42,18 56,55 1,27 İç Anadolu 25,14 70,40 4,46 Karadeniz 35,26 62,25 2,49 Marmara 20,62 74,51 4,87 Ortalama 29,46 67,04 3,5 B, Bilinmeyen; D, Doğuştan; S, Sonradan TABLO 5: Türkiye özürlüler araştırması sonuçları: beyan edilen işitme kaybı şiddetine ve tek/çift taraflı tutuluma göre işitme özrü (%). 13 Bölgeler A B C D E Akdeniz 41,80 20,06 17,51 15,19 5,44 Doğu Anadolu 37,42 18,66 27,37 10,80 5,75 Ege 32,99 16,95 23,81 19,51 6,74 Güneydoğu Anadolu 43,53 19,13 18,79 14,24 4,31 İç Anadolu 28,77 24,22 23,97 13,10 9,94 Karadeniz 35,16 16,71 33,00 10,84 4,29 Marmara 23,60 17,2 26,28 23,55 9,36 Ortalama 32,42 18,94 24,88 16,57 7,19 A, Her iki kulağın da hiç duymaması; B, Bir kulağın az, bir kulağın hiç duymaması; C, Her iki kulağın da az duyması ; D, Bir kulağın hiç duymaması. Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4 5

6 TABLO 6: Türkiye özürlüler araştırmasında yer alan orijinal (türkçe ve ingilizce) haliyle dil-konuşma bozuklukları. 13 Aşırı hızlı konuşma (Speaking quickly) Tutuk konuşma (Stummering) Yarım konuşma (Speech disorder) Ses bozukluğu (Voice disorder) Burundan-genizden konuşma (Speaking through one's nose) Dilsiz (Speechless) Bilinmeyen (Unknown) baş lık lar dır. Ve bu iki baş lık al tın da bü tün DKB nin %72 si yer al mak ta dır; an cak ai le le re DKB ne de ni sorul du ğun da, sa de ce %10 u işit me en ge li ce va bı nı vermiş tir. 14 Sa yı lar da ki bu tu tar sız lık la ra kar şın, DKB nin, özel lik le do ğuş tan İK nın ve bi la te ral tam İK nın en faz la ol du ğu bil di ri len Ka ra de niz, Do ğu Ana do lu ve Gü ney do ğu Ana do lu da da ha faz la ol du ğu nu da göz önü ne ala rak TÖ A nın ve ri le ri nin (sı nır lı gü ve nir li lik - le de ol sa) DKB si olan İE nin ora nı nı bi ze gös ter di ği ni dü şü ne bi li riz. Ül ke miz de yak la şık ola rak İK lı la rın 1/3 ün de ile ri de re ce de işit me ve ko nuş ma ye ter siz li ği bir ara da dır. TÜR Kİ YE DE İYE/İE Bİ REY LE RİN İC KUL LAN MA ORAN LA RI VE İC KUL LAN MA YA BAŞ LA MA YA ŞI TÖ A ül ke miz de İK olan la rın İC kul lan ma ora nı nı %20.8 ola rak bil dir mek te dir (Tab lo 7). 13 En yük sek İC kul la - nı mı Mar ma ra da, en dü şük ise Gü ney do ğu Ana do lu da sap tan mış tır. Öz türk ve ark, İE il köğ re tim okul la rı (İÖO) na gi den (yak la şık %91 i 71dB ve üze ri İK ya sa - hip) ço cuk la rın sa de ce %56 sı nın İC kul lan dı ğı nı bil dir - miş tir. 27 An cak, kli nik ça lış ma lar da ha yük sek kul la nım oran la rı na işa ret et mek te dir: Ko ca te pe Üni ver si te si erişkin ler de yap tık la rı ça lış ma da, bü yük bir has ta gru bu - nun öne ri len İC yi al ma dı ğı nı ama re çe te edi len İC yi alan la rın %79 unun de vam lı kul lan dı ğı nı bil dir mek te - dir. 31 Bu oran İsviç re de %58,5 dir. 32 GÜ de ya pı lan bir ça lış ma doğ ru od yo lo jik de ğer len dir me ve fit ting teknik le ri nin kul la nıl ma sı nın, has ta eği ti mi ve İC kul la nı - mı sı ra sın da or ta ya çı kan so run la rın ta kip edi le rek çö züm len me si nin İC kul la nı mı ve ve ri mi ni art tır dı ğı nı gös ter miş tir. 33 Öy ley se, ül ke miz de ge nel de İC kul la nım ora nın (özel lik le de ço cuk lar da) son de re ce dü şük ol du - ğu nu an cak uz man ela man la rın yar dı mıy la kli nik ler tara fın dan ve ril di ğin de bu ora nı nın art tı ğı nı söy le ye bili riz. MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ TÜR Kİ YE DE TA NI VE Cİ HAZ LAN MA YA ŞI NE DİR? Ül ke miz de İK nın ta nı ve ci haz la ma ya şın da son yıl lar - da bü yük iler le me ol muş tur. Bu iler le me de 2011 yı lı itiba riy le 81 il de 584 mer ke ze ya yıl mış olan UY DİTP nin et ki si ba riz dir. 17 Ta ra ma ön ce si dö nem de (HÜ mer kez li ola rak) ta nı ya şı 1970 ler de 4,7, 1990 da 3,4, döne min de 2,37 dir (Tab lo 8). 16,34,35 HÜ de UY DİTP nın baş la dı ğı yıl lar içi ne alan dö nem de or ta la ma ta nı ya şı nın 1.61 e ka dar in di ği gö rül mek te dir. 16 An cak ci haz la ma ya - şı ha la da ha 2 yaş üze rin de dir. Ga zi Üni ver si te si (GÜ) nde ta nı ya şı 1,7, ci haz la ma ya şı 3,17 yaş ola rak bulun muş tur. 36 TA NI VE Cİ HAZ LA MA İLE İLGİ Lİ SO RUN LAR VE SO RUM LUK LAR Bel gin ai le le rin 1990 da İK nı fark et me ya şı nın 1,7, an - cak kli nik le rin de ta nı al dık la rı ya şın 3,4 ol du ğu nu bildir mek te dir. 34,35 Ara da ki yak la şık 1,7 yıl lık fark, o yıl lar da ki sağ lık sis te mi mi zin ço cuk lar da İK nı bir yakın ma ola rak in ce le me ve bul gu ola rak sap ta ya rak ta nı - ya çe vir me sü re cin de ki ye ter siz li ği ni gös ter mek te dir. Söz ko nu su ol gu lar, 1990 lar da ai le le ri şüp he len me si ne rağ men, ta nı ko ya cak az sa yı da ki mer kez den bi ri si ne ge le ne ka dar sap ta na ma mak tay dı. Ve bu sü re o yıl lar da yak la şık 1,7 yıl al mak tay dı. UY DİTP sa ye sin de İK nın ilk 3 ay da fark edil me si müm kün ol mak ta dır. Öy ley se, he nüz ül ke miz de ki do ğum la rın en faz la ya rı sı na ya kı - nı nı kap sa ya cak ha le ge len 17 UY DİTP nın şim di den bir fark ya rat tı ğı so nu cu na va ra bi li riz. An cak; hâlâ da ha or- TABLO 7: Türkiye özürlüler araştırması sonuçları: bölgelere göre işitme cihazı kullanma oranları. 13,14 Bölgeler % Bölgeler % Akdeniz Karadeniz Doğu Anadolu Güneydoğu Anadolu Ege İç Anadolu Marmara Ortalama TABLO 8: Türkiye değişik dönemlerde işitme kayıplı çocukların tanı ve cihazlanma yaşları. Araştırmacı Dönem Tanı yaşı Cihazlama yaşı Belgin ve ark. 34, ler 4,7 Belgin ,5 Özcebe ve ark , ,61 2,21 Durgun ve ark ,7 2,17 6 Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4

7 ta la ma ta nı ya şı nın (en iyi şart lar da) 1,6-1,7 ola rak bildi ri li yor ol ma sı, 16,36 sa de ce çok sa yı da be be ğin gü nü - müz de de geç ta nı lan dı ğı an la mı na gel me mek te, ay nı za man da ül ke ça pın da sağ lık sis te mi mi zin hâlâ İK nı tanı la ya cak hâle ge le me di ği ni de gös ter mek te dir. Her yıl do ğan be bek le rin ya rı sı nın ta ra na bil di ği ve İK şüp he si sap ta nan la rın da ta ma mı nın ile ri ta nı mer kez le ri ne ulaştı ğı ve bu be bek le rin de en geç 9 ay da İK ta nı sı al dı ğı var sa yıl sa bi le, UY DİTP kap sa mı na gi re me yen ço cuk la - rın or ta la ma ta nı ya şı, en iyi şart lar da bi le 2 ya şı nın üzerin de dir. Muh te me len UY DİTP nın ül ke ça pın da ya rat tı ğı olum lu et ki ler den bi ri si, İK nın er ken ta nı sı ko nu sun - da sağ la dı ğı far kın da lık ve do la yı sıy la da İK şüp he si ni ta nı ya çe vi re bi le cek mer kez sa yı sın da ki ar tış tır. SB, UY DİTP nın baş la dı ğı yıl lar da ül ke ça pın da sa de ce 4 ile ri ta nı ve re ha bi li tas yon mer ke ziy le ça lı şa bi lir ken, gü nü müz de bu sa yı 20 nin üze ri ne çık mış tır (ba sı lı olma yan ve ri, Yu suf Ke ma loğ lu-2012). Sa de ce 2010 yı lı için de 11 ay rı il de eği tim ça lış ma sı ya pı la bil miş tir. 17 An cak, UY DİTP nın kap sa ma dı ğı ço cuk lar da or ta la ma ta nı ya şı nın 2 ya şın üze rin de ol ma sı hâlâ da ha ül ke çapın da ye ter li sa yı da ta nı mer ke zi nin ol ma dı ğı an la mı - na gel mek te dir. Oz ce be ve ark. ci haz la ma ya şı nın ta nı ya şın dan son ra en az bir 6 ay da ha al dı ğı nı bil di rir ken, 16 GÜ n de bu sü re nin yak la şık 18 ay ol du ğu sap tan mış tır. 36 Has ta pro fi li ve şehir dı şı sevk le rin ora nı, muh te me len bu farkın ne de ni dir. SB nin sun du ğu sa yı lar üze rin den yap tı - ğı mız bir ça lış ma, GÜ nin UY DİTP kap sa mın da ki sevk le rin yak la şık %13 ünü al dı ğı nı gös ter mek te dir. 37 Has ta la rı mı zın yak la şık %80 ni An ka ra dı şı ol gu lar dır. Bu du rum, özel lik le bü yük mer kez le rin dı şın da ül ke - miz de İC kul lan ma ora nı nın dü şük lü ğü ka dar, er ken tanı la nan ol gu lar da da hi İC baş la ma ya şı nın ne de re ce ge cik ti ği ni gös te ren bir bul gu dur. Ne ya zık ki ne den le ri ve bo yu tu bi lim sel ola rak araş tı rıl ma mış olan bu ko nu, muh te me len sa de ce eko no mik ve bü rok ra tik so run lar ile iliş ki li ol ma yıp sos yo-kül tü rel ge rek çe le ri de için de barın dır mak ta dır. An cak sü re cin özel lik le ida ri ta ra fın da - ki ek sik lik le rin de hem İC al ma da ge cik me hem de doğ ru İC ye ulaş ma oran la rı nı et ki le di ği ni yad sı mak müm kün de ğil dir. Her ne ka dar ül ke miz de ki İC re çe te et me mevzu a tın da son yıl lar da olum lu ge liş me ler ol muş sa da, 38 muh te me len sa ha da ça lı şa cak ye ter li sa yı da uz ma nın ve tek nik per so ne lin bu lun ma ma sı ve ay rı ca ko nuy la il gi li bü rok ra tik ve pro fes yo nel far kın da lı ğın ye ter siz li ği, bu ge liş me le rin ye ni olum suz luk la ra ne den ola rak uy gu la - ma ya yan sı ma sı na yol aç mış tır. SB nın bir yan dan UY DİTP nı yay gın laş tır ma ya çalı şır ken, bir yan da da İK şüp he si olan ço cuk la rın sevk edi le ce ği ger çek an lam da ye ter li mer kez le rin ku rul ma - sı nı ve ay rı ca bu ço cuk la rın doğ ru İC ye ulaş ma la rı nı sağ la ya cak ida ri ted bir le ri al ma sı ge rek li dir. Düz ce de, 2005 yı lın da ile ri-çok ile ri se vi ye de İK olan il köğ re tim öğ ren ci le ri nin sa de ce ya rı ya ya kı nın İC kul lan mı yor olma sı bu so ru nun göz ar dı edi le me ye cek bo yut ta ol du ğu - nun en gü zel de li li dir. 27 Ay rı ca, E-İşit pro je si kap sa ma - dı ğı ya pı lan ça lış ma lar sı ra sın da İE Li se ve Mes lek Li se - le ri ne de vam eden öğ ren ci le rin yak la şık %90 nın İC kullan ma dı ğı gö rül müş tür yı lı Ha zi ran ayın da pek çok hük mü uy gu la ma ya gi re cek olan BM En gel li Hak la - rı Söz leş me si, ye ter li sağ lık hiz me ti su nu mu nu baş lı ca uy gu la ma alan la rı ara sın da say mak ta dır. 6,7 Bu du rum, ülke miz sağ lık ku ru luş la rı nı, en azın dan ile ri ye dö nük olarak, cid di bir so rum lu luk al tın da sok mak ta dır. TÜR Kİ YE DE İYE/İE Bİ REY LE RİN EĞİ TİM DU RU MU Ül ke mi zin ge nel nü fu sun sa de ce %11 i okur-ya zar de ğil ve %59 u İÖO ya da da ha üs tü bir okul me zu nu dur. Bu oran lar bü tün en gel grup la rı bir ara da ele alın dı ğın da sıra sıy la %36 ve %56 dır. 14 TÖ A ay nı oran la rı, sı ra sıy - la, işit me özür lü ler için %35 ve %45 ve gör me en gel li ler için ise %31 ve %48 ola rak ver mek te dir. Bu ve ri ler İYE/İE va tan daş la rı mı zın en azın dan ge nel en gel li gru - bu ve hat ta gör me en gel li ler ka dar iyi okur-ya zar ol du - ğu nu gös te ri yor gi bi gö rün se de ger çek du ru mu tam ola rak yan sıt tı ğı söy le ne mez. Bu nun ne de ni, işit me özür lü gru bu nun pres bi a ku zi li ol gu la rı da içer me si dir. TÖ A a gö re gör me en ge li nin en faz la ol du ğu yaş gru bu yaş tır (%0,65) ve 70+ gru bun da bu oran 0,31 e düşmek te dir. Hal bu ki işit me öz rü 70+ yaş ta %1,7 dir. Di ğer bir ifa dey le, TÖ A nın işit me özür lü gru bun da çok sa yı - da ile ri yaş ta or ta ya çı kan İK da yer al mak ta dır. Ne ya - zık ki TÖ A 13,14 bi ze or ta ya çı kış ya şı na ve DK du ru mu na gö re eği tim du rum la rı nı ver me mek te dir. An cak, DK öz- rü gru bun da oku ma yaz ma bil me yen le rin ora nı nın %47 çık tı ğı ve bir okul bi tir miş olan la rın ise %30 un altın da ol du ğu gö rül dü ğün de 14 DK B si olan İYE/İE le rin eği tim du rum la rı nın di ğer İYE/İE le re gö re da ha kö tü oldu ğu var sa yı la bi lir. Gir gin ve Ka ra su ta ma mı İC ve ya Kok le ar imp lant (Kİ) kul la nan ve İÇEM de işit sel/sö zel yak la şım la eği tim gö ren 40 İÖO öğ ren ci si nin ya zı lı an la tım be ce ri le ri ni or - ta dü zey de ba şa rı lı bul muş ve ba şa rı la rı nın İC kul lan ma sü re si ve ol gu la rın tak vim ya şıy la iliş ki li ol du ğu nu göster miş ler dir. 40 E-işit pro je si çer çe ve sin de Ana do lu Üniver si te si En gel li ler En teg re Yük se ko ku lu n da ki (ço ğu İC Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4 7

8 kul la nan) öğ ren ci ler le ya pı lan an ket ça lış ma sı da bu olgu la rın ken di le ri ne ve ri len an ket le ri oku yup ya zı lı olarak ce vap la dı ğı nı gös ter miş tir. 40 An cak, ay nı ça lış ma da an ket uy gu la nan (ve ço ğun lu ğu İC kul lan ma yan) An ka - ra da ki İE li se ve den gi okul la rın son sı nıf öğ ren ci le riy - le, di ğer üni ver si te ler de ki İE öğ ren ci ler den hiç bi ri si an ket le ri oku ya rak an la ya ma mış ve bü yük kıs mı da yazı lı ola rak ce vap la ya ma mış tır. 39 Ay rı ca, bu ol gu la rın bü - yük bir kıs mı nın ana dil ola rak işa ret di li ni ter cih et ti ği de sap tan mış tır. Gür bo ğa ve Kar gın yak la şık ya rı sı doğuş tan İK lı olan 100 eriş kin üze rin de yap tık la rı bir çalış ma da da ol gu la rın %70-75 nin ai le için de ve ar ka daş or ta mın da işa ret di li ni ter cih et tik le ri ni bil dir miş tir. 41 Bu ça lış ma da in ce le nen ol gu la rın 62 si or ta de re ce den da ha ile ri İK lı ol ma sı na rağ men sa de ce 21 inin İC kul lan dı ğı gö rül müş tür. Öy ley se, bu araş tır ma so nuç la rı nın da ışığın da yu ka rı da ki var sa yı mı mı zı da ha güç lü bir şekil de ile ri sü rü le bi lir: Tür ki ye de DKB si olan İE/İYE bi rey le - rin bü yük bir kıs mın da işa ret di li, ana dil dir ve bu bi rey - le rin eği tim dü zey le ri İC kul la nan ve işit sel-sö zel eği tim alan la ra gö re ba riz ola rak da ha ge ri de dir. Ül ke ça pın da bu ko nu da de tay lı bir araş tır ma ya pıl ma mış ol sa da deği şik Ça lış tay ve top lan tı lar da bu so nu cu des tek le yen pek çok ve ri su nul muş ve tar tı şıl mış tır. 39,42 Öz yü rek ve Po lat İE nin eği ti min de tek bir eği tim sis te mi nin ye ter li ola ma ya ca ğı nı, bi re yin ye ter siz lik le - ri ne gö re fark lı eği tim yön tem le ri nin uy gu lan ma sı gerek ti ği ni be lirt mek te dir ler. Her ha lü kar da da İYE/İE bi rey ler de oku ma-yaz ma öğ re ni mi, ya şıt la rı na gö re da - ha zor ola cak ve ile ri de ki eği tim sü reç le ri ni olum suz de et ki le ye cek tir. 43,44 Ül ke miz de İE öğ ren ci ler için iki fark lı öğ re nim süre ci söz ko nu su dur: i) Kay naş tır ma kap sa mın da ola ğan İÖO ve li se ler, ii) İE için özel İÖO ve li se ler. Ay rı ca, İE ol du ğu res mi ka yıt lar da ol ma yan ve bu ne den le de özel eği tim ve kay naş tır ma des te ği al ma dan ola ğan okul la ra gi den bel li sa yı da İYE/İE nin ol du ğu da unu tul ma ma lı - dır. TÖ A 2002 yı lı için 0-9 ve yaş ta ki işit me özür lü sa yı sı nı ve ola rak ver miş tir. 13 Türki ye nü fus pi ra mi di dik ka te alı nır sa, 45 yak la şık ya rı sı nın (31 500) İÖO ça ğın da ol du ğu ve bun la rın da yak la şık 1/3 ünün (10 000) de hem ağır İK hem de DKB olan lar ol du ğu var sa yı la bi lir. İÖO da ya pı lan ça lış ma lar da bu okul lar da ki ço cuk la rın en az %85 nin ile ri-çok ile ri İK - lı ol gu lar ol du ğu nu gös ter miş tir. 15,25-27 Mil li Eği tim Bakan lı ğı (MEB) ve ri le ri ne gö re dö ne min de kay naş tır ma da ve İE İÖO da top lam İE öğ ren ci var dır (Tab lo 9) ve yak la şık %85 i İE İÖO da dır. Ge ri ka - MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ TABLO 9: Bulabildiğimiz Milli Eğitim Bakanlığı İstatistiklerine göre yıllarında ilköğretim okulu ve liselere kayıtlı işitme engelli öğrenci sayıları. Eğitim dönemi İlköğretim Okulları Lise ve Meslek Liseleri İE K Toplam İE K Toplam İE, İşitme engelli; K, Kaynaştırma. lan ol gu nun bir kıs mı ai le le ri nin des te ği ile iyi dere ce de ko nuş ma ge li şi mi de sağ la dık la rı için özür lü ka - yıt sis te mi ne hiç kay dol ma dan ola ğan okul la ra git mek te dir ler ya da eği tim ku rum la rı nın dı şın da dır lar. Okul ta ra ma la rın da sap ta nan yük sek cin si yet ora nı farklı lı ğı da ak la gel di ğin de, en azın dan kız ço cuk la rı nın bir kıs mı nın oku la gi de me di ği var sa yı mı nı or ta ya at mak yan lış ol maz Bu sa yı la rı yo rum lar ken iyim ser ol sak bi le, 1990 la rın or ta sın da (or ta la ma ta nı ya şı en iyi merkez ler de bi le 2,37-3,5 yaş ara sın day ken) do ğan ve de oku la baş la yan İE ço cuk la rın en az %62 si olağan okul la ra, kay naş tır ma prog ra mı kap sa mın da da hi gide me mek te ve İE İÖO ya de vam et mek te dir ler. 16,34 MEB in dö ne mi ne ait ve ri le ri kay naş tır ma kap sa mın da ki öğ ren ci le rin ora nın za man için de art tı ğı - nı (%16 dan %27,5 e çık mış tır) ve top lam da İE İÖO ya gi den ço cuk la rın ora nı nın da %72 ye in di ği ni gös ter - mek te dir. Ay rı ca, İE İÖO gi den ço cuk la rın sa yı sın da da ara sın da ted ri ci ama de vam lı bir azal ma da görül mek te dir da İE İÖ O a gi den ço cuk sa yı sı 2001 de ki sa yı dan %26 da ha az dır. Bu du rum da gös ter - mek te dir ki ül ke miz de 1995 ler den iti ba ren ge rek sağ lık ve sos yal yar dım ge rek se eği tim sis te min de bir şey ler değiş me ye baş la mış ve bu MEB is ta tis tik le ri ne nis pi bir olum lu luk ola rak yan sı mış tır. İE İÖO da ki en ba riz dü - şüş ise dö ne min de ya şan mış tır; İE le rin oku la yak la şık 7-8 ya şın da baş la dı ğı göz önü ne alın dı ğın da 2000 le rin ba şın dan iti ba ren sis te mi et ki le yen cid di bir olum lu luk söz ko nu su dur. Bu olum lu lu ğun ne re den kaynak lan dı ğı nı var say mak zor dur; an cak ay nı dö nem de İE li se le ri ne gi den öğ ren ci sa yı sın da ki ar tış da dik kat çe ki - ci dir (Tab lo 9) dö ne mi ne gö re da İE li- 8 Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4

9 se le ri ne gi den öğ ren ci sa yı sı yak la şık iki kat tır. Bu du - rum, UY DİTP et ki si or ta ya çık ma dan ön ce da hi ül ke mi - zin ge nel kal kın mış lık se vi ye sin de ki iler le me ve eği tim sis te min de ya pı lan ça lış ma la rın sağ la dı ğı nis pi bir olumlu lu ğu gös ter mek te dir ler den iti ba ren İE ço cu ğa sa hip olan ai le ler, İE ço cuk la rı nı ta nı la ya cak da ha faz la mer kez ve uz man bu la bil miş ve da ha iyi özel eği tim siste mi ne sa hip ol muş lar dır ki ço cuk la rı nın eği ti mi ni da ha ile ri ye gö tür me ye ce sa ret ede bil miş ler dir. Muh te me len MEB is ta tis tik le rin de UY DİTP nın ba riz et ki le ri den iti ba ren gö rül me ye baş la na cak ve Cum hu ri ye ti - mi zin ku ru lu şu nun 100. yıl dö nü mün de ise tab lo da ha net ola rak or ta ya çı ka cak tır. An cak okul laş ma ve ri le rin de ki nis pi iyi leş me nin ne ka dar eği ti min ka li te si ne yan sı dı ğı he nüz bel li de ğil dir; ha la ha zır da DKB si olan İE le rin çok azı (tah mi nen %0.5 den da ha azı) üni ver si te ye gi de bil mek te dir. 13,14,39,47 İş gücü ne ka tı lım oran la rı %15 den da ha az dır. 14,39 Çün - kü kay naş tır ma prog ram la rı hâlâ da ha is te ni len se vi ye - de ol mak tan çok uzak tır. En önem li si de Tür ki ye de ki İE okul la rın da, ça lış ma la ra 27 yan sı ya cak ka dar bü yük kısmı nın İC kul lan mı yor ol ma sı na ve bi li nen oku ma-yaz ma güç lük le ri ne rağ men, 39,30,43,44 bu okul lar da işa ret di lin de eği tim ya pı la ma mak ta dır; 39,42,47 her ne ka dar il gi li kurum lar olum lu bir ça ba için de ol duk la rı nı her fır sat ta ifa - de edi yor lar sa da, 42 işa ret di lin de eği tim hak kı 2006 yı lın da ya sa laş mış 48 ol ma sı na rağ men ka nun ko yu cu nun bi rin ci de re ce de gö rev len dir di ği Türk Dil Ku ru mu, ÖZİ - DA, SHÇEK ve MEB he nüz da ha bu okul lar da ki eği tim sis te min de de ği şik lik ya pa cak bir ge liş me or ta ya ko ya - ma mış lar dır. 39,47 Bu bağ lam da da ül ke miz sağ lık çı la ra dü - şen so rum lu luk, İC ve işit sel-sö zel özel eği tim den fay da sağ la ma yan (ya da is te me yen) ol gu la ra işa ret di lin de eğitim, sos yo-kül tü rel ha ya ta tam ka tı lım ve tüm ka mu sal ola nak la ra eri şim ola na ğı su na bi len ge liş miş Ba tı ül ke le - ri nin kin den da ha faz la dır. SO NUÇ VE DÜ ŞÜN CE LER Ül ke miz yük sek do ğum ora nı olan ve sağ lık sis te mi nin (sos yal gü ven lik ve di ğer iliş ki li alan lar da ki olum lu ge lişme ler ile bir lik te) gi de rek da ha iyi ha le gel mek te ol du - ğu bir ül ke dir. Her ne ka dar za man za man ger çek le şen ve olum lu ğa ne gi bi kat kı la rı nın ol du ğu nu hiç bi ri mi zin çok da an la ma dı ğı dü zen le me ler ol sa da, bu du rum ka na - a tim ce, ge nel olum lu gi di şi (en azın dan şim di lik) bo za - cak ni te lik te de ğil dir. 49,50 Bu bağ lam da da, her ge çen yıl ül ke miz de en gel li ve sü re ğen has ta lı ğı olan nü fu sun -en azın dan sa yı sal ola rak- art ma sı bek len me li dir. Bu sa de - ce nü fu sun yaş lan ma sıy la il gi li ol ma yıp ay nı za man da be bek ölüm oran la rı nın düş me si ve ka li te si gi de rek ar tan ana-ço cuk sağ lı ğı hiz met le ri nin de bir yan so nu cu dur. İE en sık kar şı la şı lan do ğum sal ye ter siz lik ol ma nın dı şın da, do ğuş tan olup da (re)ha bi li te edil di ğin de top lu - ma ta ma ya kın en teg ras yo nun müm kün ol du ğu ner dey - se tek ye ter siz lik ala nı dır. Ak si du rum day sa (er ken ta nı ve (re)ha bi li tas yo nu nun sağ la na ma dı ğı du rum da) ağır zihin sel ye ter siz lik ler den son ra en olum suz en gel gru bu - nu kar şı mı za çı kar mak ta dır: İ şit me ve ko nuş ma en gel li bi rey ( Sa ğır ). Hâlbu ki bu du rum, iyi ça lı şan bir sağ lık sis te min de (el bet te di ğer ku rum la rın da kat kı la rıy la) bü - yük oran da ön le ne bi lir bir du rum dur. İyi ça lı şan bir sağ lık sis te mi, KBB he ki mi, od yo log, od yo met rist, özel eği tim ci, ço cuk ge li şim uz ma nı ve psiko log la rın or tak ça ba sıy la sa de ce İC ve ya Kİ kul la nan bir İE ol ma sı ge re ken İYE bi re yin, fark lı bir di li (işa ret di li ni) ko nu şan ve sos yo-kül tü rel ola rak ken di ni öte ki his se den bir azın lık men su bu ( Sa ğır ) ha li ne gel me si ni en gel le ye bi lir. Bu bağ lam da, sağ lık sis te mi nin KBB ala nı ça lı şan - la rı ola rak Cum hu ri ye ti mi zin 100. yı lın da, baş ta eği tim ol mak üze re di ğer be şe ri bi lim ler ve uz man lık alan la rı ta ra fın dan ye ter siz ol mak la it ham edil mek ve açı la cak pek çok taz mi nat da va sı na he def ol mak is te mi yor sak, yu ka rı da ki bö lüm ler de de bah se dil di ği şekil de, bir an ön ce ül ke ça pın da İK nın er ken ta nı sı nı ve en uy gun şekil de işit sel re ha bi li tas yo nu ger çek leş ti re cek mer kez le - ri kur mak du ru mun da yız yı lın da, hâlâ da ha İE ço cuk la rı nın ço ğun lu ğu nu İE okul la rı na git mek zo run - da bı rak mak ön ce sağ lık ve son ra da eği tim sis te mi miz için bü yük bir utanç ola cak tır. Ay rı ca, her ha lü kar da İE okul la ra git mek du ru mun da ka la cak olan ko nuş ma geli şi mi ni İÖO ça ğı na ka dar ta mam la ya ma mış ço cuk la rı - mı za da, hâlâ da ha, Ba tı stan dart la rın da işa ret di lin de eği tim ve ri le mi yor sa, bu sa de ce eği tim sis te mi mi zin de - ğil, de mok ra si mi zin de çağ daş se vi ye ye ulaş ma dı ğı nı gös te re cek tir. Sağ lık sis te mi nin gö re vi ni hak kıy la ya pa bil me si için ge rek li alt ya pı ve uz man per so nel açı ğı nı ka pa ta cak çözüm le ri sağ la mak ve mev zu a tı ye ni le mek SB ve YÖK gi - bi ku rum la rın gö re vi ol sa da, bu ça lış ma dü ze ni ni uy gu la ma ya so ka cak olan la rın biz ler ol du ğu nu unut ma - ma lı yız. Bu bağ lam da da bi rim le ri miz de od yo log lar, DK uz man la rı, eği tim ci ler, psi ko log ve ço cuk ge li şim ci ler ve od yo met rist ler den olu şan bir ekip le ça lış ma alış kan lı ğı - nı edin mek du ru mun da olan lar da, yi ne en baş ta biz KBB he kim le ri yiz. Bu çağ da, ça lış ma ar ka daş la rı mı zın sa de ce hem şi re ve has ta ba kı cı lar dan olu şan bir ekip ten iba ret ol du ğu nu var sa ya ma yız. Her bi ri ala nın da ba ğım sız uz - Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4 9

10 man olan ve bi zim le olan iliş ki le ri alt-üst kav ra mı çer çeve sin de de ğil, eş de ğer uz man lık alan la rı nın or taklı ğı-iş bir li ği bağ la mın da dü şü nül me si ge re ken bu ça lış ma tar zı, ça ğın ve bi li min bir ge re ği dir. Bu sü reç te, ay rı ca, eği tim baş ta ol mak üze re di ğer sos yal ku ru ma lar ve hat - ta si vil top lum ör güt le riy le iş bir li ği yap mak du ru mun da ol du ğu muz da açık tır. Çün kü KBB he kim li ği te da vi edi - MULTIPL MYELOM TANISI VE TEDAVİYE YANIT KRİTERLERİ ci bir uz man lık da lı ol sa bi le, hem ko ru yu cu sağ lık hizme ti sun ma hem de en gel li lik kav ra mı bağ la mın da di ğer be şe ri bi lim ler ile do la yı sıy la da sos yal tıp ile doğ ru dan et ki le şim ha lin de olan bir he kim lik ala nı dır. Mev zu a tı - mız çer çe ve sin de de bu iki alan, di ğer le rin den va kit kaldı ğın da de ğil, ön ce lik li hiz met ver di ği miz bir alan ol mak du ru mun da dır. 1. Türkiye Hastalık Yükü Çalışması ed: Ünüvar N, Mollahaliloğlu S, Yardım N.) T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfsıssıha Merkezi Başkanlığı, Hıfsıssıha Mektebi Müdürlüğü, Ankara, Kemaloğlu YK. Çocuklarda işitme kaybının erken tanısının önemi ve Türkiye de Ulusal Yenidoğan İşitme Tarama Programı. Türkiye Klinikleri-Pediatrik Bilimler. Pediatrik KBB Özel Sayısı 2007;12(3): American Speech- Language-Hearing Association (ASHA), Type, Degree, and Configuration of Hearing Loss. Available from (15 Aralık 2011). 4. American Speech-Language-Hearing Association. (1981). On the Definition of Hearing Handicap [Relevant Paper]. Available from DOI: /policy.RP Final report of the Ad Hoc Committee on a Comprehensive and Integral International Convention on the Protection and Promotion of the Rights and Dignity of Persons with Disabilities. Available from PDF/N pdf?OpenElement. (7 Ocak 2012) 6. United Nations Convention on the right of persons with disabilities. Available from (7 Ocak 2012) 7. Engellilerin haklarına ilişkin sözleşmenin onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanun. (Kanun Numarası: 5825, Kabul Tarihi : 3/12/2008). Resmi Gazete tarihi: 18/12/2008, sayısı: Kamu hizmetlerinin sunumunda uyulacak usul ve esaslara ilişkin yönetmelik. Resmi Gazete tarihi, ; Sayı: Özürlülük ölçütü, sınıflandırması ve özürlülere verilecek sağlık kurulu raporları hakkında yönetmelik. Resmi Gazete tarihi: , sayısı: (Mükerrer). 10. Haualand H, Allen C. World Federation of the Deaf and the Swedish National Association of the Deaf. Deaf People and Human Rights, ISBN Available from KAYNAKLAR loads/2011/06/deaf-people-and-human- Rights-Report.pdf (2 Ocak 2011). 11. Yoshinago-Itano C. Benefits of early intervention for children with hearing loss. Otolaryngol Clin North Am 1999;32(6): Şahlı AS, Belgin E. Ülkemizde işitme kayıplı çocuklarn profili ve tedavi yaklaşımları. Hacettepe Tıp Derg 2011;42(2): Türkiye Özürlüler Araştırması- Turkey Disability Survey Başbakanlık Devlet İstatistikler Enstitüsü. Yayın numarası: 2913, Ankara: Devlet İstatistikler Enstitüsü Matbaası; Türkiye Özürlüler Araştırması 2002 İleri Analiz Raporu. Available from ozida. gov.tr/ (15 Aralık 2011). 15. Egeli E, Kutluhan A, Kırış M, Erdem NM. Evaluation of 118 pupils of Van school for the deaf. Eastern J Med 1996;2: Ozcebe E, Sevinc S, Belgin E. The ages of suspicion, identification, amplification and intervention in children with hearing loss. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2005;69(8): Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü Yenidoğan İşitme Taraması Eğitimi. Açılış Sunumu, Hekimevi, Ankara; Aralık, Bolat H, Bebitoglu FG, Ozbas S, Altunsu AT, Kose MR. National newborn hearing screening program in Turkey: struggles and implementations between 2004 and Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2009;73(12): Genç A, Başar F, Kayıkçı ME, Türkyılmaz D, Fırat Z, Duran Ö, et al. Hacettepe Üniversitesi yenidoğan işitme taraması bulguları. Çocuk Sağ Hast Derg 2005;48(2): Taşçı Y,Muderris I, Erkaya S, Altinbas S, Yucel H, Haberal A. Newborn hearing screening programme outcomes in a research hospital from Turkey. Child Care Health Dev 2010;36(3): Durgun Y, Fırat Y, Kalcıoğlu T, Selimoğlu E. İnönü Üniversitesi yenidoğan işitme taramasında saptanan işitme kayıpları nedenleri. Türk Otolarengol Arş 2008;46(3): Vartianen E, Kemppinen P, Karjalainen S. Prevalence and etiology of bilateral sensorineural hearing impairment in a Finnish childhood population. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 1997;41(2): Parving A, Hauch AM. The causes of profound hearing impairement in a school for the deafa longitidunal study. Br J Audiol 1994;28 (2): Zakzouk SM. Epidemiology and etiology of hearing impairment among infants and children in a developing country: Part-I. J Otolaryngol 1997;26(5): Dereköy FS. Etiology of deafness in Afyon school for the deaf in Turkey. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2000; 55(2): Egeli E, Çiçekçi G, Silan F, Öztürk Ö, Harputluoğlu U, Onur A, et al. Etiology of deafness at the Yeditepe school fort he deaf in İstanbul. Int J Pediatr Otorhinol 2003;67(5): Ozturk O, Silan F, Oğhan F, Egeli E, Belli S, Tokmak A, et al. Evaluation of deaf children in a large series in Turkey. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2005;69(3): Bayazıt Y, Yılmaz M. An overview of hereditary hearing loss. ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec 2006;68(11): Nacarküçük E, Okan M, Öztürk B. İşitme Kaybı Saptanan Olgularımızın Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Derg 2003;29(3): Turan FF, Akoğlu GG. İletişim, Dil ve Konuşma Bozuklukları Olan Çocuklar. Baykoç N, editör. Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim. Ankara: Eğiten Kitap;2011. p Kahveci OK, Miman MC, Okur E, Ayçiçek A, Sevinç S, Altuntaş A. Hearing aid use and patient satisfaction. KBB İhtis Derg 2011;21: Bertoli S, Staehelin K, Zemp E, Schindler C, Bodmer D, Probst R. Survey on hearing aid use and satisfaction in Switzerland and their determinants. Int J Audiol 2009;48(4): Durgun Yağcı M. Erişkinlerde işitme cihazı kullanımını etkileyen odyolojik ve psikososyal faktörlerin araştırılması. Y.Lisans Tezi. Gazi Ün Sağlık Bl Enst KBB AD Odyoloji, Ses ve Konu Boz YL Programı. Ankara: Turkiye Klinikleri J Int Med Sci 2008, 4

STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI

STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI 22 STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI 406 A GRUBU STAJ ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ AYRINTILI SINAV KONULARI 22 A GRU BU STAJ ARA DÖ NEM DE ER LEN D R ME S AY RIN TI LI SI NAV KO NU LA

Detaylı

-gi de ra yak- se ve bi lir sin... Öl mek öz gür lü ğü de ya şa mak öz gür lü ğü de önem li dir. Be yoğ lu nda ge zer sin... Şöy le di yor du ken di

-gi de ra yak- se ve bi lir sin... Öl mek öz gür lü ğü de ya şa mak öz gür lü ğü de önem li dir. Be yoğ lu nda ge zer sin... Şöy le di yor du ken di -gi de ra yak- se ve bi lir sin... Öl mek öz gür lü ğü de ya şa mak öz gür lü ğü de önem li dir. Be yoğ lu nda ge zer sin... Şöy le di yor du ken di ne: Sen gü neş li so kak lar da do laşı yor sun, is

Detaylı

mer can or ma nı için de do laş mak tay dı. Ka ya la rın ara sın da ki ya rık lar da on la rın yu va la rıy dı. Ha nos de lik ler den bi ri ne bil gi

mer can or ma nı için de do laş mak tay dı. Ka ya la rın ara sın da ki ya rık lar da on la rın yu va la rıy dı. Ha nos de lik ler den bi ri ne bil gi mer can or ma nı için de do laş mak tay dı. Ka ya la rın ara sın da ki ya rık lar da on la rın yu va la rıy dı. Ha nos de lik ler den bi ri ne bil gi al mak için ka fası nı sok tu. Ama içer de ki za rif

Detaylı

Gü ven ce He sa b Mü dü rü

Gü ven ce He sa b Mü dü rü Güvence Hesabı nın dünü, bugünü, yarını A. Ka di r KÜ ÇÜK Gü ven ce He sa b Mü dü rü on za man lar da bi lin me ye, ta nın ma ya S baş la yan Gü ven ce He sa bı as lın da ye - ni bir ku ru luş de ğil.

Detaylı

ya kın ol ma yı is ter dim. Gü neş le ısı nan top rak üze rinde ki çat lak la rı da ha net gö rür düm o za man. Bel ki de ka rın ca la rı hat ta yağ

ya kın ol ma yı is ter dim. Gü neş le ısı nan top rak üze rinde ki çat lak la rı da ha net gö rür düm o za man. Bel ki de ka rın ca la rı hat ta yağ SAKARKÖY Uzun boy lu bir can lı ol ma yı ben is te me dim. Ben, doğ du ğum da da böy ley dim. Za man la da ha da uzadım üs te lik. Bü yü düm. Ben bü yü dük çe di ğer can lılar kı sal dı lar, kü çül dü

Detaylı

Gök ler. Uçak lar la gi di lir an cak ora la ra. İn san gök ler de do la şa bil se. Bir ak şa müs tü, ar ka daş la rıyla. Bel ki ora la ra uçak lar

Gök ler. Uçak lar la gi di lir an cak ora la ra. İn san gök ler de do la şa bil se. Bir ak şa müs tü, ar ka daş la rıyla. Bel ki ora la ra uçak lar Gök ler. Uçak lar la gi di lir an cak ora la ra. İn san gök ler de do la şa bil se. Bir ak şa müs tü, ar ka daş la rıyla. Bel ki ora la ra uçak lar la da gi di le mez. Çün kü uçak lar çok ya kın dan geçi

Detaylı

VE R M L ÇA LIŞ MA NIN L KE LE R

VE R M L ÇA LIŞ MA NIN L KE LE R Ve rim li ça lış ma nın il ke le ri ni açık la ya bi lir mi si niz? VE R M L ÇA LIŞ MA NIN L KE LE R Bil di ği niz gi bi, Ba şa rı lı Ol mak için dü zen li, prog ram lı, is tek li, is tik râr lı bir şe

Detaylı

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ BELGELENDİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI YENİ DÜNYANIN YENİ YÖNETİM SİSTEMLERİ TSE İZMİR BELGELENDİRME MÜDÜRLÜĞÜ 1 TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ 13.03.2014 TSE İZMİR BELGELENDİRME MÜDÜRLÜĞÜ

Detaylı

Abdullah Öcalan. Weşanên Serxwebûn 85

Abdullah Öcalan. Weşanên Serxwebûn 85 Abdullah Öcalan Ta rih gü nü müz de giz li ve biz ta ri hin baş lan gı cın da giz li yiz Abdullah Öcalan Ta rih gü nü müz de giz li ve biz ta ri hin baş lan gı cın da giz li yiz Weşanên Serxwebûn 85 Abdul

Detaylı

Afetler ve İlişkilerimiz

Afetler ve İlişkilerimiz Afetler ve İlişkilerimiz DEPREM KAYIPLARIMIZ VE YAS Sayfa 2 DEPREM, KAYIPLAR VE EŞLER ARASI İLİŞKİLER Sayfa 10 DEPREM, KAYIPLAR VE DOSTLUKLAR Sayfa 14 DEPREM KAYIPLARIMIZ VE YAS Aşa ğı da ki bil gi ve

Detaylı

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN BANKALAR KANUNU NUN 46 NCI MADDESİNE GÖRE YAPACAKLARI TASDİKE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN BANKALAR KANUNU NUN 46 NCI MADDESİNE GÖRE YAPACAKLARI TASDİKE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN BANKALAR KANUNU NUN 46 NCI MADDESİNE GÖRE YAPACAKLARI TASDİKE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK 13 298 YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN BANKALAR KANUNU NUN 46 NCI MADDESİNE

Detaylı

Abdullah Öcalan. SEÇME YAZILAR Cilt VI

Abdullah Öcalan. SEÇME YAZILAR Cilt VI Abdullah Öcalan SEÇME YAZILAR Cilt VI ABDULLAH ÖCALAN SEÇME YAZILAR CİLT 6 WEŞANÊN SERXWEBÛN 74 Abdul lah ÖCA LAN SEÇME YAZILAR / CİLT 6 Weşanên Serxwebûn: 74 Birin ci baskı: Temmuz 1995 Hera us ge ber:

Detaylı

Hemşirelerin İş Yaşamı Kalitesi ve Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşleri

Hemşirelerin İş Yaşamı Kalitesi ve Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşleri - ORĐJĐNAL ARAŞTIRMA Hemşirelerin İş Yaşamı Kalitesi ve Etkileyen Faktörlere İlişkin Görüşleri Dr. Esra UĞUR, a Dr. Süheyla ABAAN b a Hemşirelik Hizmetleri Eğitim Koordinatörü, Yeditepe Üniversitesi Hastanesi,

Detaylı

36. AVRUPA BRİÇ ŞAMPİYONASI WIESBADEN / ALMANYA

36. AVRUPA BRİÇ ŞAMPİYONASI WIESBADEN / ALMANYA 36. AVRUPA BRİÇ ŞAMPİYONASI WIESBADEN / ALMANYA 1983 MİL Lİ TA IM SEÇ ME LE Rİ Al man ya, Wi es ba den 1983 Av ru pa Şam pi yo na sı için mil li ta kım seç me le ri, yi ne ba zı yö ne ti ci le rin is te

Detaylı

Eynu Bat Çin: Sar Uygurca ve Salarca Kuzeydoğu Güney Sibirya Şorca Sayan Türkçesi Bat Moğolistan Duha...

Eynu Bat Çin: Sar Uygurca ve Salarca Kuzeydoğu Güney Sibirya Şorca Sayan Türkçesi Bat Moğolistan Duha... İÇİNDEKİLER Türkçe Çeviri Hakk nda.............................................................. 7 kinci Bask Hakk nda................................................................ 8 Sahada Dil Dokümantasyonu....................................................

Detaylı

Görsel İşitsel Politikasıyla Avrupa Birliği:

Görsel İşitsel Politikasıyla Avrupa Birliği: Görsel İşitsel Politikasıyla Avrupa Birliği: Televizyon Yayıncılığından Yöndeşen Medyaya Doç. Dr. Ayşen Akkor Gül ii Ya yın No : 2930 letişim Di zi si : 103 1. Bas k - Ağustos 2013 İstanbul ISBN 978-605

Detaylı

10. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 4. Konu MANYETİZMA ETKİNLİK ve TEST ÇÖZÜMLERİ

10. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA 4. Konu MANYETİZMA ETKİNLİK ve TEST ÇÖZÜMLERİ 10. IIF KOU ALATIMLI 2. ÜİTE: ELEKTRİK VE MAYETİZMA 4. Konu MAYETİZMA ETKİLİK ve TET ÇÖZÜMLERİ 2 Ünite 2 Elektrik ve Manyetizma 2. Ünite 4. Konu (Manyetizma) A nın Çözümleri 3. 1. Man ye tik kuv vet ler,

Detaylı

SERBEST MUHASEBECİLER, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN MESLEKİ FAALİYETLERİNDE UYACAKLARI ETİK İLKELER HAKKINDA

SERBEST MUHASEBECİLER, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN MESLEKİ FAALİYETLERİNDE UYACAKLARI ETİK İLKELER HAKKINDA SERBEST MUHASEBECİLER, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN MESLEKİ FAALİYETLERİNDE UYACAKLARI ETİK İLKELER HAKKINDA YÖNETMELİK 23 424 SERBEST MUHASEBECİLER, SERBEST MUHASEBECİ

Detaylı

DİRİLİŞ TAMAMLANDI SIRA KURTULUŞTA

DİRİLİŞ TAMAMLANDI SIRA KURTULUŞTA ABDULLAH ÖCALAN DİRİLİŞ TAMAMLANDI SIRA KURTULUŞTA Seçme Röportajlar (Cilt II) Ertuğrul Kürkçü ve Ragıp Duran'ın kapatılan Özgür Gündem gazetesi adına PKK Genel Başkanı Abdullah Öcalan'la yaptıklarıröportaj

Detaylı

ABDULLAH ÖCALAN. PKK 5. Kongresi'ne sunulan POLİTİK RAPOR

ABDULLAH ÖCALAN. PKK 5. Kongresi'ne sunulan POLİTİK RAPOR ABDULLAH ÖCALAN PKK 5. Kongresi'ne sunulan POLİTİK RAPOR ABDULLAH ÖCALAN PKK 5. Kongresi'ne sunulan POLİTİK RAPOR WEŞANÊN SERWXEBÛN 73 Abdul lah ÖCA LAN PKK 5. Kongresi'ne sunulan POLİTİK RAPOR Weşanên

Detaylı

Din İstismarı Üzerine

Din İstismarı Üzerine ARAŞTIRMA VE İNCELEME Din İstismarı Üzerine Prof.Dr. Hüseyin CERTEL a a Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Din Psikolojisi AD, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Isparta Ge liş Ta ri hi/re

Detaylı

İslam da İhya ve Reform, çev: Fehrullah Terkan, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2006.

İslam da İhya ve Reform, çev: Fehrullah Terkan, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2006. Faz lur Rah man: 21 Ey lül 1919 da Pa kis tan n Ha za ra şeh rin de doğ du. İlk öğ re ni mi ni Pa kis tan da Ders-i Niza mî ola rak bi li nen ge le nek sel med re se eği ti mi şek lin de biz zat ken di

Detaylı

Weşanên Serxwebûn 107. Kutsallık ve lanetin simgesi URFA

Weşanên Serxwebûn 107. Kutsallık ve lanetin simgesi URFA 107 Weşanên Serxwebûn 107 Abdullah ÖCALAN SAVUNMALARIM Kutsallık ve lanetin simgesi URFA Dic le-fı rat hav za sın da ta rih KUTSALLIK VE LANETİN SİMGESİ URFA Dicle-Fırat havzasında tarih KUTSALLIK VE LANETİN

Detaylı

ULUSLARARASI USKUDARSEMPOZYUMU

ULUSLARARASI USKUDARSEMPOZYUMU ULUSLARARASI.... USKUDARSEMPOZYUMU V 1-5 Kasım 2007 BİLDİRİLER CİLT I EDİTÖR DR. COŞKUN YILMAZ USKUDAR SEMPOZYUMU V KURULU Prof. Dr. Mehmet Prof. Eriinsal Prof. Dr. Mustafa Uzun Prof. Dr. Zekeriya Prof.

Detaylı

ÖNSÖZ Doğan HASOL. UZMAN GÖRÜŞÜ Prof. Dr. Metin TAŞ. Yap -Endüstri Merkezi Araşt rma Bölümü - Önsöz

ÖNSÖZ Doğan HASOL. UZMAN GÖRÜŞÜ Prof. Dr. Metin TAŞ. Yap -Endüstri Merkezi Araşt rma Bölümü - Önsöz Yayımlayan YAPI-ENDÜSTRİ MERKEZİ The Building Information Centre, Istanbul Hazırlayan YEM ARAŞTIRMA BÖLÜMÜ (YEMAR) Yapı Bilgi Merkezi Bölüm Yöneticisi BİRGÜL YAVUZ YEM Araştırma Sorumlusu ANIL KAYGUSUZ

Detaylı

Seçme Röportajlar ABDULLAH ÖCALAN. Onbinlerce İnsan Ölmesin. Abdullah Öcalan. Cilt-III. WeŞanen SerxWebûn 84

Seçme Röportajlar ABDULLAH ÖCALAN. Onbinlerce İnsan Ölmesin. Abdullah Öcalan. Cilt-III. WeŞanen SerxWebûn 84 Abdullah Öcalan Seçme Röportajlar Cilt-III ABDULLAH ÖCALAN Seçme Röportajlar Cilt-III Onbinlerce İnsan Ölmesin Doğu Perinçek'in Ümit Sezgin Güneri Cıvağolu/Ramazan Öztürk Rafet Ballı Soner Ülker Yeni Asır

Detaylı

Türkçe Dil Bilgisi B R N C BÖ LÜM SES B L G S. a b c ç d e f g h i j k l m n o ö p r s t u ü v y z TÖMER. Gazi Üniversitesi 17

Türkçe Dil Bilgisi B R N C BÖ LÜM SES B L G S. a b c ç d e f g h i j k l m n o ö p r s t u ü v y z TÖMER. Gazi Üniversitesi 17 B R N C BÖ LÜM SES B L G S a b c ç d e f g h i j k l m n o ö p r s t u ü v y z TÖMER Gazi Üniversitesi 17 1-ALFABE Tür ki ye Türk çe sinin alfabesinde 29 harf var d r. A a (a) ayakkab B b (be) bebek C

Detaylı

De ğer li Müş te ri miz, Al fa Ro meo yu seç ti ği niz için te şek kür ede riz.

De ğer li Müş te ri miz, Al fa Ro meo yu seç ti ği niz için te şek kür ede riz. 01-10 NÜHAL: 01-10 NÜHAL 03.09.2008 12:46 Sayfa 1 De ğer li Müş te ri miz, Al fa Ro meo yu seç ti ği niz için te şek kür ede riz. Alfa 166nız, Al fa Ro meo ya öz gü; gü ven lik, kon for ve sü rüş mem nu

Detaylı

SERBEST MUHASEBECİLİK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEKLERİNE İLİŞKİN HAKSIZ REKABET VE REKLAM YASAĞI YÖNETMELİĞİ

SERBEST MUHASEBECİLİK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEKLERİNE İLİŞKİN HAKSIZ REKABET VE REKLAM YASAĞI YÖNETMELİĞİ SERBEST MUHASEBECİLİK, 24 SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEKLERİNE İLİŞKİN HAKSIZ REKABET VE REKLAM YASAĞI YÖNETMELİĞİ 478 SERBEST MUHASEBECİLİK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ

Detaylı

Yoğun Bakımda Ekip Çalışması

Yoğun Bakımda Ekip Çalışması DERLEME Yoğun Bakımda Ekip Çalışması a a Hemşirelik Bölümü, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, İstanbul Ge liş Ta ri hi/re ce i ved: 25.12.2011 Ka bul Ta ri hi/ac cep ted: 08.08.2012 Bu makale

Detaylı

Medeniyet: Kayıp Cennetin Peşinde

Medeniyet: Kayıp Cennetin Peşinde Medeniyet: Kayıp Cennetin Peşinde Doç.Dr. Bilal SAMBUR a a Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi, ISPARTA Ya zış ma Ad re si/cor res pon den ce: Doç.Dr. Bilal SAMBUR Süleyman Demirel

Detaylı

30 MALİ BORÇLAR *** En çok bir yıl içinde ödenmesi gereken ve ödenmeleri dönen varlıklarla gerçekleştirilecek

30 MALİ BORÇLAR *** En çok bir yıl içinde ödenmesi gereken ve ödenmeleri dönen varlıklarla gerçekleştirilecek 30 MALİ BORÇLAR *** 3.. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR En çok bir yıl içinde ödenmesi gereken ve ödenmeleri dönen varlıklarla gerçekleştirilecek olan borçlardır. 30 Mali Borçlar 14 32 Ticari Borçlar 33

Detaylı

www.ottobock.com.tr info@ottobock.com.tr

www.ottobock.com.tr info@ottobock.com.tr Bu broşürü size ulaştıran: www.ottobock.com.tr info@ottobock.com.tr Yaşamaya yeniden başlamak İndeks Önsöz...4 İlk Uygulama...5 Gögüs Protezinin Seçimi...6 Slikon Protezler...8 Bakım...9 Lenfödem...10

Detaylı

ÖDEV ve ÖLÇME AKILLI. Barış TEPECİK

ÖDEV ve ÖLÇME AKILLI. Barış TEPECİK AKILLI ÖDEV ve ÖLÇME. sınıf Barış TEPECİK AFG Matbaa Yayıncılık Kağıt İnş. Ltd. Şti. Buca OSB, BEGOS 2. Bölge 3/20 Sk. No: 17 Buca-İZMİR Tel: 0.232.442 01 01-442 03 03 Faks: 442 06 60 Bu kitabın tüm hakları

Detaylı

ÜL KE MİZ DE EN GEL Lİ LER GER ÇE Ğİ VE İS LÂM

ÜL KE MİZ DE EN GEL Lİ LER GER ÇE Ğİ VE İS LÂM ÜL KE MİZ DE EN GEL Lİ LER GER ÇE Ğİ VE İS LÂM (Sorunlar ve Çözüm Önerileri) 20-21 Ara lık 2003 An ka ra Di ya net İş le ri Baş kan lı ğı Ya yın la rı /630 İl mi Eser ler / 19 Redaksiyon Doç. Dr. İs ma

Detaylı

Değerli Müşterimiz, Bu sayfalarda yer alan ilgili semboller ile belirtilen uyar lar ve aç klamalar, dikkatle okuman z tavsiye ediyoruz:

Değerli Müşterimiz, Bu sayfalarda yer alan ilgili semboller ile belirtilen uyar lar ve aç klamalar, dikkatle okuman z tavsiye ediyoruz: 001-023 TÜRKÇE N HAL:001-023 TÜRKÇE N HAL 08.08.2008 13:30 Sayfa 1 Değerli Müşterimiz, Fiat Stilo yu seçtiğiniz için teşekkür ederiz. Bu kitab, yeni otomobilinizin tüm özelliklerini tan man za ve onu mümkün

Detaylı

PKK (Partiya Karkerên Kurdistan) Program ve Tüzüğü. Weşanên Serxwebûn 71. Yayınevinin notu PROGRAM VE TÜZÜK

PKK (Partiya Karkerên Kurdistan) Program ve Tüzüğü. Weşanên Serxwebûn 71. Yayınevinin notu PROGRAM VE TÜZÜK PKK (Partiya Karkerên Kurdistan) Program ve Tüzüğü Weşanên Serxwebûn 71 PKK (Partiya Karkerên Kurdistan) PROGRAM VE TÜZÜK Weşanên Serxwebûn 71 Birinci Baskı: Nisan 1995 Herausgeber: Agri Verlag Vogelsanger

Detaylı

Tıp Fakültesi Öğretim Elemanlarının Tıp Etiği Eğitimine Bakışları (Gazi Üniversitesi Özelinde)

Tıp Fakültesi Öğretim Elemanlarının Tıp Etiği Eğitimine Bakışları (Gazi Üniversitesi Özelinde) ORİJİNAL ARAŞTIRMA Tıp Fakültesi Öğretim Elemanlarının Tıp Etiği Eğitimine Bakışları (Gazi Üniversitesi Özelinde) Nesrin ÇOBANOĞLU, a Güzin Yasemin TUNÇAY, a İlke Bezen AYDOĞDU b a Tıp Etiği ve Tıp Tarihi

Detaylı

4. - 5. sınıflar için. Öğrenci El Kitabı

4. - 5. sınıflar için. Öğrenci El Kitabı 4. - 5. sınıflar için Öğrenci El Kitabı Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı nın 28.08.2006 tarih ve B.08.0.TTK.0.01.03.03.611/9036 sayılı yazısı ile Denizler Yaşamalı Programı nın*

Detaylı

DENEME 8 SAYISAL BÖLÜM ÇÖZÜMLERİ

DENEME 8 SAYISAL BÖLÜM ÇÖZÜMLERİ DENEME 8 SAYISAL BÖLÜM ÇÖZÜMLERİ. 99 98 9 ( ).( ).( ) ( ).( ).( ) = = = 00 00 ( ).. + bulunur. 5. a b+ = 0 ise b a b + = 0 ve b 0 ol ma lı b dir. a. + 0 ol ma lı a 0 a. A). = ise ( ) = B). = ise ( ) =

Detaylı

Gelişmekte Olan Ülkelerde Gelirin Yeniden Dağılımı Açısından Kamusal Harcama Politikalarının Analizi II

Gelişmekte Olan Ülkelerde Gelirin Yeniden Dağılımı Açısından Kamusal Harcama Politikalarının Analizi II Gelişmekte Olan Ülkelerde Gelirin Yeniden Dağılımı Açısından Kamusal Harcama Politikalarının Analizi II CUMHUR İNAN BİLEN Hesap Uzmanı VII. Tür ki ye'de Sos yal Har ca ma la rın Ge li şi mi, Ge lir Da

Detaylı

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ YÖNETMELİĞİ

TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ YÖNETMELİĞİ TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ YÖNETMELİĞİ 8 222 TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ YÖNETMELİĞİ

Detaylı

BU KALEM UN(UFAK)* SEL YAYINCILIK. Enis Batur un yayınevimizdeki kitapları:

BU KALEM UN(UFAK)* SEL YAYINCILIK. Enis Batur un yayınevimizdeki kitapları: BU KALEM UN(UFAK)* Enis Batur un yayınevimizdeki kitapları: 60 mm Dizüstü Meşkler ve İçcep Meşkleri Elma / Örgü Teknikleri Üzerine Bir Roman Denemesi Bu Kalem - Bukalemun Bu Kalem - Melûn Bu Kalem - Un(Ufak)

Detaylı

Hemşirelik Mesleğinin Erkek Üyelerine Toplumun Bakış Açısı

Hemşirelik Mesleğinin Erkek Üyelerine Toplumun Bakış Açısı ORİJİNAL ARAŞTIRMA Hemşirelik Mesleğinin Erkek Üyelerine Toplumun Bakış Açısı Seher ÜNVER, a Emine DİRİ, b İlker ERCAN c a Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği AD, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,

Detaylı

Hemşirelikte Güçlendirme

Hemşirelikte Güçlendirme DERLEME Hemşirelikte Güçlendirme Sevim ULUPINAR a a Hemşirelik Bölümü, Hemşirelik Öğretimi AD, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, İstanbul Ge liş Ta ri hi/re ce i ved: 30.05.2012 Ka bul Ta

Detaylı

DENEME 3 SAYISAL BÖLÜM ÇÖZÜMLERİ

DENEME 3 SAYISAL BÖLÜM ÇÖZÜMLERİ DENEME SAYISAL BÖLÜM ÇÖZÜMLERİ 1. a. b = 24 a. c = 0 a. d = 42 ortak çarpan a olduğu için a nın en büyük olması gerekir. 24, 0 ve 42 sayılarını bölen en büyük sayma sayısı 6 olduğundan a = 6 dır. 6. b

Detaylı

ABDULLAH ÖCALAN. PKK'de gelişme sorunları. ve görevlerimiz. ve görevlerimiz. WeŞanen SerxWebûn 67

ABDULLAH ÖCALAN. PKK'de gelişme sorunları. ve görevlerimiz. ve görevlerimiz. WeŞanen SerxWebûn 67 ABDULLAH ÖCALAN abdûllah ÖCaLan PKK'de gelişme sorunları ve görevlerimiz PKK'de gelişme sorunları ve görevlerimiz WeŞanen SerxWebûn 67 1 3 abdul lah ÖCa Lan PKK'de Gelişme Sorunları ve Görevlerimiz Weşanên

Detaylı

TÜRKİYE MİLLİ KÜLTÜR VAKFI

TÜRKİYE MİLLİ KÜLTÜR VAKFI VAKIF INSAN TÜRKİYE MİLLİ KÜLTÜR VAKFI (Kırkıncı Yıl Hatıra Kitabı) Editör TMKV adına Prof. Dr. Salih Tuğ İstanbul 2011 8 Bir top lu lu un (ger çek) efen di si ve ön de ri, o top lu ma hiz met eden dir

Detaylı

1. sınıflar için. Öğretmen El Kitabı

1. sınıflar için. Öğretmen El Kitabı 1. sınıflar için Öğretmen El Kitabı HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Selahiddin Ö ÜLMÜfi (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi) Yrd. Doç. Dr. Cem BABADO AN (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi)

Detaylı

DE NÝZ leri Anmak, YA DEV RÝM YA Ö LÜM Þiarýný Haykýrmaktýr!

DE NÝZ leri Anmak, YA DEV RÝM YA Ö LÜM Þiarýný Haykýrmaktýr! DE NÝZ leri Anmak, YA DEV RÝM YA Ö LÜM Þiarýný Haykýrmaktýr! 6 Ma yýs 1972, üç ko mü nist ön de rin, dev ri me bað lý lý ðýn, halk la rýn kur tu luþ mü ca de le si ne i nan cýn, mark sizm-le ni nizm bay

Detaylı

Alkollü Sürücünün Kasko Hasarı Ödenir mi?

Alkollü Sürücünün Kasko Hasarı Ödenir mi? ten OCAK-MART 2013 SAYI: 31 Alkollü Sürücünün Kasko Hasarı Ödenir mi? Gerek kasko sigortasında gerekse de motorlu araçların mali sorumluluk sigortasında, alkollü araç kullanma nedeni ile oluşan kazalar,

Detaylı

Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Özürlülerin Analizi

Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Özürlülerin Analizi ORİJİNAL ARAŞTIRMA Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Özürlülerin Analizi Dr. Taner AKAR, a Dr. Birol DEMİREL a a Adli Tıp AD, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Ge liş Ta ri hi/re ce i ved: 21.10.2008

Detaylı

Perihan Mağden Biz kimden kaçıyorduk Anne?

Perihan Mağden Biz kimden kaçıyorduk Anne? ... 1 2... ... 3 Perihan Mağden Biz kimden kaçıyorduk Anne? 4... Can Yayınları: 1632 Türk Edebiyatı: 472 Perihan Mağden, 2007 Can Sanat Yayınları Ltd. Þti., 2007 1. basım: Haziran 2007 Kapak Tasarımı:

Detaylı

GÜN GÜN DRUCKER PETER F. DRUCKER JOSEPH A. MACIARIELLO ÜNLÜ DÜŞÜNÜRÜN YAPITLARINDAN SEÇ LM Ş 366 F K R VE MOT VASYON. Çeviren Murat Çetinbakış

GÜN GÜN DRUCKER PETER F. DRUCKER JOSEPH A. MACIARIELLO ÜNLÜ DÜŞÜNÜRÜN YAPITLARINDAN SEÇ LM Ş 366 F K R VE MOT VASYON. Çeviren Murat Çetinbakış GÜN GÜN DRUCKER ÜNLÜ DÜŞÜNÜRÜN YAPITLARINDAN SEÇ LM Ş 366 F K R VE MOT VASYON PETER F. DRUCKER JOSEPH A. MACIARIELLO Çeviren Murat Çetinbakış ISBN 978-605-4538-74-4 2009 Peter F. Drucker Orijinal adı ve

Detaylı

7. Sınıf MATEMATİK TAM SAYILARLA ÇARPMA VE BÖLME İŞLEMLERİ 1. I. ( 15) ( 1) 5. ( 125) : ( 25) 5 6. (+ 9) = (+ 14)

7. Sınıf MATEMATİK TAM SAYILARLA ÇARPMA VE BÖLME İŞLEMLERİ 1. I. ( 15) ( 1) 5. ( 125) : ( 25) 5 6. (+ 9) = (+ 14) 7. Sınıf MATEMATİK TAM SAYILARLA ÇARPMA VE BÖLME İŞLEMLERİ TEST 1 1. I. (15) (1) II. (1) (6) III. (+8) (1) IV. (10) (1) Yukarıda verilen işlemlerden kaç tanesinin sonucu pozitiftir? A) 4 B) 3 C) 2 D) 1

Detaylı

VEKTÖRLER BÖLÜM 1 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ MODEL SORU - 2 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

VEKTÖRLER BÖLÜM 1 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ MODEL SORU - 2 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ BÖÜ 1 VETÖE ODE SOU - 1 DEİ SOUAI ÇÖZÜEİ ODE SOU - DEİ SOUAI ÇÖZÜEİ 1. Bir vektörün tersi doğrultu ve büyüklüğü aynı yalnızca yönü ters olan vektördür:. = olacağından, I. eşitlik yanlıştır. II. eşitlik

Detaylı

Değerli Müşterimiz, Bu sayfalarda yer alan ilgili semboller ile belirtilen uyar lar ve aç klamalar, dikkatle okuman z tavsiye ediyoruz:

Değerli Müşterimiz, Bu sayfalarda yer alan ilgili semboller ile belirtilen uyar lar ve aç klamalar, dikkatle okuman z tavsiye ediyoruz: 001-023 TÜRKÇE N HAL:001-023 TÜRKÇE N HAL 08.08.2008 13:30 Sayfa 1 Değerli Müşterimiz, Fiat Stilo yu seçtiğiniz için teşekkür ederiz. Bu kitab, yeni otomobilinizin tüm özelliklerini tan man za ve onu mümkün

Detaylı

Tüketici Kültürlerinin Yükselişi ve Düşüşü

Tüketici Kültürlerinin Yükselişi ve Düşüşü Tüketici Kültürlerinin Yükselişi ve Düşüşü Erik As sa do uri an * 2009 ta rih li Ap tal lık Ça ğı (The Age of Stu pid) ad lı bel ge sel de, muh te me len dün ya da ka lan son in san olan kur gu sal bir

Detaylı

SÖMÜRGECİ CUMHURİYET KİRLİ VE SUÇLUDUR

SÖMÜRGECİ CUMHURİYET KİRLİ VE SUÇLUDUR ABDULLAH ÖCALAN ABDULLAH ÖCALAN Sömürgeci Cumhuriyet Kirli ve Suçludur SÖMÜRGECİ CUMHURİYET KİRLİ VE SUÇLUDUR WeŞanên Serxwebûn 78 Abdul lah ÖCA LAN Sömürgeci Cumhuriyet Kirli ve Suçludur Weşanên Serxwebûn:

Detaylı

Günlük GüneşlIk. Şarkılar. Ali Çolak

Günlük GüneşlIk. Şarkılar. Ali Çolak Günlük GüneşlIk Şarkılar Ali Çolak Alý Ço lak; 1965 yýlýnda Na zil li de doð du. Ga zi Üni ver si te si Teknik Eði tim Fakülte si nde baþ ladýðý yüksek öðre ni mi ni, Do kuz Eylül Üni ver si te si Bu ca

Detaylı

Müslümanlıktan Hıristiyanlığa Geçişin Sebepleri Üzerine Sosyo-Psikolojik Bir İnceleme

Müslümanlıktan Hıristiyanlığa Geçişin Sebepleri Üzerine Sosyo-Psikolojik Bir İnceleme Müslümanlıktan Hıristiyanlığa Geçişin Sebepleri Üzerine Sosyo-Psikolojik Bir İnceleme Doç.Dr. Asım YAPICI a a Çu ku ro va Üni ver si te si İla hi yat Fa kül te si, Din Psi ko lo ji si ABD, ADANA Ya zış

Detaylı

Bir Ceza Yargılamasında Yapılan Hatalar

Bir Ceza Yargılamasında Yapılan Hatalar OLGU SUNUMU Bir Ceza Yargılamasında Yapılan Hatalar Dr. Jale BAFRA, a Dr. Gönül FİLOĞLU, b Dr. Havva ALTUNÇUL b a Sosyal Bilimler AD, b Fen Bilimleri AD, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İSTANBUL

Detaylı

Yayına Hazırlayanlar NAZAN AKSOY - BÜLENT AKSOY Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış

Yayına Hazırlayanlar NAZAN AKSOY - BÜLENT AKSOY Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış Yayına Hazırlayanlar NAZAN AKSOY - BÜLENT AKSOY Türk Edebiyatına Eleştirel Bir Bakış İletişim Yayınları 405 Edebiyat Eleştirisi 29 ISBN-13: 978-975-470-601-7 1997 İletişim Yayıncılık A. Ş. 1-3. BASKI 1997-2012,

Detaylı

YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİN EĞİTİMİ

YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİN EĞİTİMİ YETİŞKİNLİK DÖNEMİ DİN EĞİTİMİ Eserin Her Türlü Basım Hakkı Anlaşmalı Olarak Ensar Neşriyat a Aittir. ISBN : 975-6324 -06-6 Kitabın Adı Yetişkinlik Dönemi Din Eğitimi Yazarı Yrd. Doç. Dr. Mustafa Köylü

Detaylı

KÜMELER KÜMELER Kümeler Konu Özeti Konu Testleri (1 6) Kartezyen Çarpım Konu Özeti Konu Testleri (1 6)...

KÜMELER KÜMELER Kümeler Konu Özeti Konu Testleri (1 6) Kartezyen Çarpım Konu Özeti Konu Testleri (1 6)... Sayfa No....................................................................9 - Kümeler Konu Özeti.......................................................... 9 Konu estleri ( 6)...........................................................

Detaylı

SA TIŞ NOK TA SI. www.ot to bock.com.tr

SA TIŞ NOK TA SI. www.ot to bock.com.tr www.ot to bock.com.tr SA TIŞ NOK TA SI Te ker lek li San dal ye Kİ ME, Nİ ÇİN, NA SIL? www.ot to bock.com.tr Te ker lek li San dal ye; Ki me, ni çin, na sıl? İn deks Te ker lek li San dal ye de Otur mak.......................................

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜN VERS TES GÜZEL SANATLAR FAKÜLTES. G R fi SINAVLARI KILAVUZU 2008-2009 ZM R

DOKUZ EYLÜL ÜN VERS TES GÜZEL SANATLAR FAKÜLTES. G R fi SINAVLARI KILAVUZU 2008-2009 ZM R DOKUZ EYLÜL ÜN VERS TES GÜZEL SANATLAR FAKÜLTES G R fi SINAVLARI KILAVUZU 2008-2009 ZM R DOKUZ EYLÜL ÜN VERS TES GÜZEL SANATLAR FAKÜLTES G R fi SINAVLARI KILAVUZU 2008-2009 ZM R SUNUŞ Do kuz Ey lül Üni

Detaylı

Yapı Üretiminde Kamu Denetimi Yasa ve Yönetmeliklerle Yok Ediliyor

Yapı Üretiminde Kamu Denetimi Yasa ve Yönetmeliklerle Yok Ediliyor 29.05.2012 Basın Açıklaması Yapı Üretiminde Kamu Denetimi Yasa ve Yönetmeliklerle Yok Ediliyor Bi lin di i üze re geç ti i miz ay lar da Çev re ve fie hir ci lik Ba ka n kent sel dö nü flü mü z mir'den

Detaylı

Protezinizle İlk Dokunuş

Protezinizle İlk Dokunuş Protezinizle İlk Dokunuş Üst Ekstremite Protezleri Hakkında Bilmeniz Gerekenler indeks Bizim Ölçümüz İnsan 3 Kol Protezleri 4 Anatomi ve Tıbbi Terimler 5 Protez Tipleri 6 Elektronik El Sistemleri 8 Sensör

Detaylı

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ 1. BÖÜM A DAGAARI MDE SRU - 1 DEİ SRUARIN ÇÖZÜMERİ 5. T 1. uvvet vektörünün dengeden uzaklaşan ucu ile hız vektörünün ları çakışık olmalıdır. Buna göre şeklinde CEVA C 2. Dal ga la rın gen li ği den ge

Detaylı

Din ve Suç İlişkisi Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma

Din ve Suç İlişkisi Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma ARAŞTIRMA VE İNCELEME Din ve Suç İlişkisi Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma Doç.Dr. Kemaleddin TAŞ, a Adem GÜRLER b a Din Sosyolojisi AD, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Isparta b Sosyolog,

Detaylı

inancım inancım inancım ÜNİTE

inancım inancım inancım ÜNİTE inancım inancım inancım 5. ÜNİTE Meleklere İman 1. Me lek le rin Özel lik le ri 2. Me lek le rin Gö rev le ri 3. Me lek ler den Baş ka Gö rün me yen Var lık lar ÜNİTE 5 M E L E K L E R E İ M A N ÜNİTE

Detaylı

Sesleniş. 15 Ocak 2003 Çarşamba Ücretsizdir Ayda bir çıkar Yıl: 1 Sayı: 10

Sesleniş. 15 Ocak 2003 Çarşamba Ücretsizdir Ayda bir çıkar Yıl: 1 Sayı: 10 15 Ocak 2003 Çarşamba Ücretsizdir Ayda bir çıkar Yıl: 1 Sayı: 10 Her Türk ferdinin son nefesi, Türk ulusunun nefesinin sönmeyeceği, onun ebedî olduğunu göstermelidir. Yüksel Türk! Senin için yükseklik

Detaylı

Dinlerarası Diyaloğa Karşı İnsanî Diyalog

Dinlerarası Diyaloğa Karşı İnsanî Diyalog Dinlerarası Diyaloğa Karşı İnsanî Diyalog Prof.Dr. Mehmet BAYRAKDAR a a Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri İslam Felsefesi Bölümü, ANKARA ÖZET bu makalemizde dinlerarası diyaloğa

Detaylı

Paradigmatik Bir Açıklama Kategorisi Olarak Medeniyet ve Medeniyet-Din İlişkisinin Sosyolojik Analizi

Paradigmatik Bir Açıklama Kategorisi Olarak Medeniyet ve Medeniyet-Din İlişkisinin Sosyolojik Analizi Paradigmatik Bir Açıklama Kategorisi Olarak Medeniyet ve Medeniyet-Din İlişkisinin Sosyolojik Analizi Doç.Dr. Celaleddin ÇELİK a a Din Sosyolojisi AD, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Kayseri Ya

Detaylı

Yoğun Bakım Hemşirelik Hizmetlerinde Etik

Yoğun Bakım Hemşirelik Hizmetlerinde Etik DERLEME W Yoğun Bakım Hemşirelik Hizmetlerinde Etik a a Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon Sağlık Yüksekokulu, Trabzon Ge liş Ta ri hi/re ce i ved: 06.04.2010 Ka bul Ta ri hi/ac cep ted: 10.07.2010

Detaylı

Sı nıf Pu su la sı Gü cü mü ze Da ya na rak Dev ri mi Ör güt le mek Si ya sal Is la mın Ge li şi mi ve Gün cel Du ru mu

Sı nıf Pu su la sı Gü cü mü ze Da ya na rak Dev ri mi Ör güt le mek Si ya sal Is la mın Ge li şi mi ve Gün cel Du ru mu SUNU Sı nıf Pu su la sı nın eli niz de ki 7. sa yı sıy la mer ha ba. Gü cü mü ze Da ya na rak Dev ri mi Ör güt le mek ya zı mız da, ko mü nist le rin ne den ken di le ri ne gü ven dik le ri nin ide olo

Detaylı

4. - 5. sınıflar için. Öğretmen El Kitabı

4. - 5. sınıflar için. Öğretmen El Kitabı 4. - 5. sınıflar için Öğretmen El Kitabı HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Selahiddin Ö ÜLMÜfi (Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi) Doç. Dr. Ahmet ALTINDAĞ (Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi) Yrd. Doç.

Detaylı

1997 de Siyasal Gelişmeler ve 1998 Sınıf Hareketinin Yönü

1997 de Siyasal Gelişmeler ve 1998 Sınıf Hareketinin Yönü 1998 Sınıf Hareketinin Yönü 1997 de Siyasal Gelişmeler ve 1998 Sınıf Hareketinin Yönü 1998 yı lı na adı mı mı zı at tı ğı mız bu günler de, hem 1997 yı lı nın, hem de bi raz da ha ge ri ye gi de rek iş

Detaylı

SUNU. Sınıf Pusulası /1

SUNU. Sınıf Pusulası /1 SUNU Merhaba; Bir Yüz yı lın Ar dın dan baş lık lı ya zı, 20. yüz yı lı iki dün ya gö rü şü açı sın dan ele alı yor. Bir ta raftan 21. yüz yı la gi rer ken ka pi ta list dün ya ve em per ya liz min ge

Detaylı

TEST 1. Hareketlilerin yere göre hızları; V L. = 4 m/s olarak veriliyor. K koşucusunun X aracına göre hızı; = 6 m/s V X.

TEST 1. Hareketlilerin yere göre hızları; V L. = 4 m/s olarak veriliyor. K koşucusunun X aracına göre hızı; = 6 m/s V X. TEST 1 ÇÖZÜER BAĞI HAREET 1 40m a =3m/s 4m/s 3 1m/s 6m/s 4m/s ere göre yüzücünün hızı: = 5 m/s olur I yargı doğrudur a =3m/s y =4m/s + Hareketlilerin yere göre hızları; = 1 m/s = 6 m/s = 4 m/s olarak veriliyor

Detaylı

ÖDEV ve ÖLÇME AKILLI. Berna DEMİREL

ÖDEV ve ÖLÇME AKILLI. Berna DEMİREL AKILLI ÖDEV ve ÖLÇME.sınıf Berna DEMİREL AFG Matbaa Yayıncılık Kağıt İnş. Ltd. Şti. Buca OSB, BEGOS 2. Bölge 3/20 Sk. No: 17 Buca-İZMİR Tel: 0.232.442 01 01-442 03 03 Faks: 442 06 60 Bu kitabın tüm hakları

Detaylı

BIRLIK ten. Sigortaya Etkisi Sigorta. Binalar n Yang ndan Korunmas Yönetmeli i nin

BIRLIK ten. Sigortaya Etkisi Sigorta. Binalar n Yang ndan Korunmas Yönetmeli i nin ISSN: 13057839 Temmuz - Eylül 2011 SAYI: 25 BIRLIK ten TÜRK YE S GORTA VE REASÜRANS fi RKETLER B RL YAYINIDIR Binalar n Yang ndan Korunmas Yönetmeli i nin Sigortaya Etkisi Sigorta flirketleri, yang na karfl

Detaylı

DÜZLEM AYNALAR BÖLÜM 25

DÜZLEM AYNALAR BÖLÜM 25 DÜZE AAAR BÖÜ 5 DE SRU 1 DE SRUAR ÇÖZÜER 4 1 A B C D E F ışık ışını B noktasından geçer ışık ışını E noktasından geçer 5 ESE AAR ışını ve düzlem aynalarında yansıdığında, n = 3 ve n = 1 olur Bu durumda

Detaylı

Azad Ziya Eren Kitapları Şi ir: Diğer:

Azad Ziya Eren Kitapları Şi ir: Diğer: SAKIZKÖY GÜNCELER Azad Ziya Eren 27 Ekim 1976 da Diyarbakır da doğdu. Bijar ve Mari Jiyan adında iki çocuğu var. Kültür sanat politikaları üzerine makaleleri Avrupa Birliği Yayınları nda yayımlandı. Uluslararası

Detaylı

Merhaba Genç Yoldaþlar;

Merhaba Genç Yoldaþlar; Merhaba Genç Yoldaþlar; Yeni bir sayýmýzla yine sizlerleyiz. Dünya halklarýnýn devrime yürüdüðü bir dönemdeyiz. Mýsýr ve Tunus devrimlerinin etkileri hala devam ediyor. Emperyalist güçler Libya ya düzenledikleri

Detaylı

Mi mar lar Oda sı z mir u be si 40. Ola an Ge nel Ku ru lu ve Se çim ler Ger çek le ti

Mi mar lar Oda sı z mir u be si 40. Ola an Ge nel Ku ru lu ve Se çim ler Ger çek le ti Ge nel Ku rul Mi mar lar Oda sı z mir u be si 40. Ola an Ge nel Ku ru lu ve Se çim ler Ger çek le ti 40. Ola an Ge nel Ku ru lu 30 Ocak 2010 Cu mar te si gü nü ger çek lefl ti. fiu be miz 39. Dö - nem

Detaylı

le bir gü rül tü ç k yor du ki, bir sü re son ra ye rin al t n dan yük - se len u ul tu yu bi le du ya maz ol dum. Der hal böy le bir du - rum da ke

le bir gü rül tü ç k yor du ki, bir sü re son ra ye rin al t n dan yük - se len u ul tu yu bi le du ya maz ol dum. Der hal böy le bir du - rum da ke KAR KUYUSU v B R D Ak l ba fl n da bir in sa n n bu gü ne ka dar ar t k çok tan ö ren - mifl ol ma s ge re kir di. Yüz ler ce ke re te le viz yon da an lat m fl lar, ga ze te ler de yaz m fl lar, lis

Detaylı

için de ki ler Röportaj Darüşşafaka Eğitim Kurumları Genel Müdürü Nilgün Akalın: STK'lar devlet okullarında çalışmalı.

için de ki ler Röportaj Darüşşafaka Eğitim Kurumları Genel Müdürü Nilgün Akalın: STK'lar devlet okullarında çalışmalı. KILITTASI DERGI:Layout 1 12/11/09 2:13 AM Page 1 için de ki ler Sorumuz var Kültürel miras nedir, genç kuşaklara nasıl aktarılır? 48 6 50 Röportaj Darüşşafaka Eğitim Kurumları Genel Müdürü Nilgün Akalın:

Detaylı

Meh med Uzun. (Kürt Ede bi yat An to lo ji si), An to lo ji, iki cilt, 1995; Bî ra Qe de rê (Ka der Ku yu su), Ro man, 1995; Nar Çi çek le ri,

Meh med Uzun. (Kürt Ede bi yat An to lo ji si), An to lo ji, iki cilt, 1995; Bî ra Qe de rê (Ka der Ku yu su), Ro man, 1995; Nar Çi çek le ri, Meh med Uzun MO DERN Kürt ede bi ya tı nın en önem li isim le rin den olan Meh med Uzun, 1953 Si ve rek do ğum lu. 1977 yı lın dan bu ya na Av ru pa da, İs veç te ya şı yor. Kürt çe, Türk çe ve İs veç

Detaylı

Ahmed Güner Sayar. A. Süheyl Ünver (Hayatı-Şahsiyeti ve Eserleri) 1898-1986

Ahmed Güner Sayar. A. Süheyl Ünver (Hayatı-Şahsiyeti ve Eserleri) 1898-1986 Ahmed Güner Sayar A. Süheyl Ünver (Hayatı-Şahsiyeti ve Eserleri) 1898-1986 Aziz hocam Süheyl Ünver in değerli eşi Müzehher Ünver e saygı ile, sevgi ile... A. SÜHEYL ÜNVER / 7 A. SÜHEYL ÜNVER / 9 çındekıler

Detaylı

ASYA NIN BAHTININ MÝFTAHI, MEÞVERET VE ÞÛRÂDIR. 24 ARALIK 2010 CUMA/ 75 Kr CEHALET, FAKÝRLÝK AYRIMCILIK ESERLERÝMÝ ONDAN ALDIÐIM ÝLHAMLA YAZDIM

ASYA NIN BAHTININ MÝFTAHI, MEÞVERET VE ÞÛRÂDIR. 24 ARALIK 2010 CUMA/ 75 Kr CEHALET, FAKÝRLÝK AYRIMCILIK ESERLERÝMÝ ONDAN ALDIÐIM ÝLHAMLA YAZDIM SiyahMaviKýrmýzýSarý SARAYBURNU NDA TÖREN DÜZENLENECEK Buðday sarý altýn oldu/ 13 TE MAVÝ MARMARA UÐURLANDIÐI GÝBÝ KARÞILANACAK Belçika da 85 bin aile iflâs etti/ 7 DE Ambulansta kaçak sigara / 3 TE Trafiðe

Detaylı

İçindekiler. Zindanlar, Sınıf Mücadelesi ve Devrimci Tavır. Kadroların Eğitimi ve Hazırlanması. İSŞP nin Geliştirilmesi Perspektifleri

İçindekiler. Zindanlar, Sınıf Mücadelesi ve Devrimci Tavır. Kadroların Eğitimi ve Hazırlanması. İSŞP nin Geliştirilmesi Perspektifleri İçindekiler Zindanlar, Sınıf Mücadelesi ve Devrimci Tavır Kadroların Eğitimi ve Hazırlanması İSŞP nin Geliştirilmesi Perspektifleri Brüksel den Dublin e Cezayir Savaşında Yaşananlar ve Cumhuriyette Bozulmanın

Detaylı

SOLVENCY II. Şirketlerin yaşam tarzını değiştirecek sistem: ten

SOLVENCY II. Şirketlerin yaşam tarzını değiştirecek sistem: ten ten N SAN-HAZ RAN 2013 SAYI: 32 Şirketlerin yaşam tarzını değiştirecek sistem: SOLVENCY II 2014 yılı başında Avrupa Birliği nde kısmen yürürlüğe girecek olan sistemin amacı; sigorta sektöründe bilançonun

Detaylı

İbn Sînâ nın Kutsal Akıl Öğretisi

İbn Sînâ nın Kutsal Akıl Öğretisi İbn Sînâ nın Kutsal Akıl Öğretisi Mustafa YILDIZ a a Melikgazi Mustafa Eminoğlu Anadolu Lisesi, Kayseri Ya zış ma Ad re si/cor res pon den ce: Mustafa YILDIZ Melikgazi Mustafa Eminoğlu Anadolu Lisesi,

Detaylı

EĞİTİM BİLİMLERİ ÖRNEK DENEME SINAVI - 4

EĞİTİM BİLİMLERİ ÖRNEK DENEME SINAVI - 4 Bu Bölümde Toplam 120 Soru Bulunmaktadır. Eğitim Bilimleri Testi için verilen toplam cevaplama süresi 150 dakikadır. (2,5 saat) 1 ve 2. so ru la r pa rag ra fa gö re ya n t la y n z. Bir gün or man da

Detaylı

www.islamic-invitation.com F Tashih Polen Yayınları Sayfa Düzeni Polen Yayınları Kapak Tasarımı Ramazan Erkut Baskı Kilim Matbaacılık 1. Baskı Ekim 2006 15. Baskı Mart 2010 KARINCA & POLEN YAYINLARI Adres

Detaylı

Diyaliz Olgularına Uygulanan Sorun Çözme Eğitiminin Depresyon Düzeylerine ve Sorun Çözme Becerilerine Etkisi

Diyaliz Olgularına Uygulanan Sorun Çözme Eğitiminin Depresyon Düzeylerine ve Sorun Çözme Becerilerine Etkisi ORİJİNAL ARAŞTIRMA Diyaliz Olgularına Uygulanan Sorun Çözme Eğitiminin Depresyon Düzeylerine ve Sorun Çözme Becerilerine Etkisi Dr. Leyla KÜÇÜK, a Dr. Özlem IŞIL b a Psikiyatri Hemşireliği AD, İstanbul

Detaylı

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI YÖNETMELİĞİ

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI YÖNETMELİĞİ 7 YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI YÖNETMELİĞİ 182 YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI YÖNETMELİĞİ 7 YE M N L MA L MÜ fia V R LER ODA LA RI YÖ NET ME L (21 fiu bat 1990 ta rih ve 20440 sa y l Res mi Ga ze te

Detaylı