Yangın Pompalarında FM ve UL Test Süreçleri. 2016/17 Eğitim Seminerleri- E. Cezmi NURŞEN - Standart Pompa

Transkript

1 Yangın Pompalarında FM ve UL Test Süreçleri 2016/17 Eğitim Seminerleri- E. Cezmi NURŞEN - Standart Pompa

2 Sunuş Özeti -FM Kimdir, UL Kimdir -FM ve UL Yangın Pompası Standartları -Yangın Pompası için FM ve UL Gereklikleri -FM ile UL arasındaki farklılıklar -FM ile UL Onayı Alınmasındaki Süreçler

3 FM Kimdir -FM (Factory Mutual) Global ; Temel olarak yangın, doğal afet ve benzeri risklere karşı korunmak üzere mühendislik çözümleri sunan dünyanın en büyük sigorta şirketlerinden biri -FM Approvals, FM Global in şirketler için endüstriyel ticari ürün ve servisleri sertifikalandıran birimi. -Zachariah Allen tarafından 1835 de kuruldu, ilk ürün sertifikasyonu 1897 de yapıldı. -FM Approval Guide içerisinde den fazla ürün, 200 den fazla standarda göre sertifikalandırılmıştır.

4 UL Kimdir -UL (Underwriters Laboratories) ; 5 ana stratejik dalda (Ürün Güvenliği, Çevre, Sağlık, Üniversite ve Doğrulama Servisleri) faaliyet gösteren uluslararası bağımsız bir mühendislik ve güvenlik şirketidir. -UL tarafından, dünyada 22 milyar ürün, 1600 den fazla standarda göre sertifikalandırılmış ve listelenmiştir. -William H. Merrill tarafından 1894 de kuruldu, ilk sene cirosu $. Çalışan 3 kişi. Toplam 75 adet rapor yazılmış. -UL Directory içerisinde den fazla ürün çeşidi için sertifikasyon yapılmış ve listelenmiştir.

5 FM Yangın Pompası Standartları -FM 1311 Split Case Santrifüj Yangın Pompası -FM 1312 Düşey Türbin Santrifüj Yangın Pompası -FM 1313 Pozitif Deplasmanlı Yangın Pompası -FM 1319 Uçtan Emişli Santrifüj Yangın Pompası -FM 1370 Düşey Türbin (zarflı) Santrifüj Yangın Pompası -FM 1371 In-line Santrifüj Yangın Pompası -FM 1310 Çok kademeli çok çıkışlı Santrifüj Yangın Pompası (Draft versiyon 2017 içerisinde yayınlanacak)

6 FM Yangın Pompası Yardımcı Standartları -FM 1046 Yangın Pompası Debimetre Sistemi -FM 1321/1323 Yangın Pompası Elektrik ve Dizel Kontrol Paneli -FM 1333 Yangın Pompası Dizel Motoru -FM 1359 Yangın Pompası Relief Valve -FM 1336 Yangın Pompası Kaplini ve Bağlantı mili -FM 2311 Yangın Sistemi için Manometreler

7 -UL 448** Santrifüj Yangın Pompası UL Yangın Pompası Standartları -UL 448C Pozitif Deplasmanlı Yangın Pompası -**Uçtan emişli, splitcase, in-line, çok kademeli-çok çıkışlı ve düşey türbin tipi pompaların hepsi tek bir standartta ele alınmıştır. FM e göre çok daha hafif şartlarda hazırlanmış bir standarttır (toplam 17 sayfa)

8 UL Yangın Pompası Yardımcı Standartları -UL 218 Yangın Pompası Kontrol Paneli -UL 448A Yangın Pompası Kaplini ve Bağlantı mili -UL Yangın Pompası Elektrik Motoru -UL 1247 Yangın Pompası Dizel Motoru -UL 1478 Yangın Pompası Relief Valf

9 FM veya UL Onay Alınmasındaki Temeller -Ürün İncelemesi ve Testleri - Ürünün uygunluğu - Ürün performansı (detayları daha sonra verilecek) - Güvenirlik -Üretim yeri incelemesi ve Prosedürler Kontrolü - Gelen malzeme kontrolü - İmalat - Test - Son kalite kontrol - Etiketleme - Ekipmanların kalibrasyonu - Sevkiyat - Doküman ve Çizim kontrolü

10 Onay sürecinden sonraki FM veya UL Sürekli Kontrolü -Follow-up Program (3 ayda bir) - Ürünün ve üretimin uygunluğu - Kalite Yönetim Sisteminin tam anlamıyla uygulanıyor olması - Tatminkar bir saha tecrübesi - Belli zamanlarda ürünün tekrar incelenmesi -Üründe Değişikliklerin Kontrolü - FM veya UL izni olmadan üründe değişiklik yapılamaz - Değişiklik yapılması gerekiyorsa onay süreci baştan başlayabilir veya şartları FM veya UL belirler

11 GPM kapasite -Min 2.75 bar basınç FM ve UL Yangın Pompaları Ürün Şartları -Her model ayrı ayrı incelemeden geçer. -Hesaplamalar (rulman ömrü, mil burulma ve eğilme, saplama hesapları, varsa mek. salm. hes.) -BOM -Üretim yeri bilgileri

12 -Dokümanların Kontrolü FM ve UL Yangın Pompaları Gereklikleri -Ürünün fiziksel ve yapısal özellikleri -Pompanın gereken şartları sağlaması -Pompa paketinin gereken şartları sağlaması (UL çıplak pompa satmaya müsaade ederken FM etmez) -Malzeme: çark, aşınma halkaları, çark somunu, glen, tüm civatalar ve somunlar korozyona dayanıklı -Etiketleme : sabit fixlenmiş, vidalı değil -Kalibrasyon : ISO akredite laboratuvardan

13 FM Yangın Pompası ile UL Yangın Pompası Farklılıkları -UL Listed Yangın Pompası : - Çıplak olarak (motorsuz, panosuz vs) verilebilir. Paket halinde verilecek diye bir şart yok. UL de paket tanımlaması yok. - Multi-listing sözleşmeleri yapılarak (üretici, satıcı ve UL arasında) noname olarak verilebilir. -FM Approved Yangın Pompası : - Pompa + Motor + Pano üçlü kombinasyonu ile verilebilir. Kesinlikle Çıplak verilemez. - UL deki gibi bir multi- listing sözleşmesi yok. Dolayısıyla üreticinin markası dışında başka bir marka ile satılamaz. Ancak authorized seller anlaşması yapılarak, toplayıcılara özel şartlarda çıplak olarak verilebilir.

14 FM Yangın Pompası ile UL Yangın Pompası Farklılıkları -FM Approved Pompa : -Pano ve Dizel motor FM Approved olmak zorunda. Diğer ürünler FM onaylı veya (yoksa) onaysız olabilir. -Yangın Pompa paketi tanımı sadece FM de var. -UL Listed Pompa : Eğer komple paket olarak verilecekse motor, pano, vana ve diğer aksesuarların hiçbirinde listeli ürün kullanma zorunluluğu yok.

15 FM Yangın Pompası ile UL Yangın Pompası Farklılıkları -Her iki durumda da (FM Approved veya UL Listed) Elektrik motoru için UL Listed motor kullanma zorunluluğu yok Her ne kadar NFPA20, Listed motor kullanılacak dese de FM veya UL için böyle bir şart yok FM in yangın pompalarında kullanılan elektrik motorlarına ilişkin bir standardı yok. Dolayısıyla piyasada FM Approved elektrik motoru da yok Firmaların elektrik motoru tercihleri, kendi tercihleridir.

16 FM Approved Yangın Pompası için «Paket» tanımı Elektrikli / dizel uygun pano ve sürücü, Flow metre Emme ve basmada manometre ve bağlantıları Pressure relief valve (gerekliyse) Otomatik hava tahliye (air release) vanası Emmede eksantrik, basmada konsantrik reducer Ball drip (gerekliyse) Gövde soğutma vanası (Circulation relief valve) eğer dizel motor su soğutmalıysa kullanılmaz Basınç kaydedici Rijit motor soğutma suyu ve yakıt bağlantıları Yedek parçalar ve hangi ülkede satılıyorsa o ülkenin dilinde bakım kullanım kılavuzu

17 UL Listed Yangın Pompası için «Paket» tanımı UL Listed pompa için herhangi bir paket tanımı yoktur Pompa şu ekipmanlar ile birlikte verilmelidir : Otomatik hava tahliye (air release) vanası Gövde soğutma vanası (Circulation relief valve) eğer dizel motor su soğutmalıysa kullanılmaz Basınç göstergeleri

18 -Başvuru (mail ile) FM veya UL Onayları almak için süreçler -Dosya açılması ve ilgili mühendis ile teknik detayların netleştirilmesi (mail ile) -Teknik dosyanın kontrolü (mail ile) -Üretim yeri Denetlemesi (Kalite Yönetim Sistemi) -Ürün Testleri -Onay alınması

19 FM veya UL için Başvuru Süreci -Teklif istenir (2-3 gün, bazen daha uzun) -Master Agreement yapılır. -Ücret peşin olarak yatırılır. -Mühendisin denetim için geleceği tarih belirlenir (Başvurudan sonra 1-2 ay içerisinde gelir)

20 FM veya UL için Dosya Açılması ve Kontrolü Süreci -İlgili standartlar satın alınır(fm ücretsiz, UL ücretli) -İlgili teknik mühendis ile detaylar konuşulur - Project Test Plan oluşturulur - Pompa tipi, debi, basınç, devir sayısı, çark çapı belirlenir - BOM lar ve teknik resimler hazırlanır - Malzeme özellikleri - Gövde Kalınlıkları - Boyutlar - Toleranslar - Kaplama ve boya ile ilgili detaylar - Testlerin nasıl yapılacağı, süresi - Test prosedürleri - Ekipman Listesi ve Kalibrasyon Raporları (ISO 17025)

21 FM veya UL için Project Test Plan Rated Capacity GPM Size inch Dis/Suc Model Rated Net Pressure Range psi Approx Speed, RPM Max Working Pressure psi [c] Impeller Diameter mm / 8 XXX / 10 YYY Min Max

22 FM veya UL için Üretim Yeri Denetlenmesi Süreci - Üretim yerinin sabit adresi olması gerekir. - Aynı markanın farklı yerlerde üretimi varsa her bir üretim yeri için onay süreçleri baştan işletilir. - Üretim yerinin ürünü üretebilme kabiliyeti saptanır. - Üretim yerinin test yapabilme kabiliyeti saptanır. - Kalite Yönetim Sistemi nin tam anlamıyla işletiliyor olduğu saptanır. ISO belgesi göstermek yetmez. - Özellikle malzeme girdi kontrolü, son kalite kontrol ve izlenebilirlik süreçlerine önem verilir.

23 FM veya UL için Kalite Yönetim Sistemi İncelemesi -Bütün talimat, prosedür ve formların kontrolü -Giren malzeme kontrolü, testleriyle beraber -İmalat kalite kontrolü -Son kalite kontrol -Ekipman kalibrasyonları (ISO 17025) -Çizim ve değişiklikler kontrolü -Paketleme ve sevkiyat kontrolü, (Doğru etiketleme) -Uygunsuz malzemenin ayrılması kontrolü -Kayıtların tutulması ve izlenebilirlik kontrolü (imalat sonrası min 2 sene boyunca)

24 FM veya UL Etiket Örneği

25 - Hesapların Kontrolü : - Maximum burulma momenti hesabı (mil çapı kontrolü) - Mekanik salmastra hesapları (sadece FM için) - Gövde saplama hesapları - Rulman ömrü hesapları - Mil sehim hesabı (aşınma halkası açıklığı kontrolü) FM veya UL için Ürün Testleri Süreci - Performans Testi - %140 (0) %65 (%150) : min ve max çap için, + /- % 4 devir aralığında (UL de %10) - MBHP (Maximum Break Horse Power) Testi : min ve max çap için - Suction Lift Test : 4.6m emme yüksekliğinde 8 nokta testi (UL tek nokta) - Flanş ve conta sıkılık testi : 5 dakika boyunca (P max + P max,suction ) (UL de yok) - Hidrostatik Test : 5 dakika boyunca 2x(P max + P max,suction ), (UL için 1 dakika) - One hour test : sadece mekanik salmastralı pompa durumunda (FM için geçerli), kapalı vanaya yakın

26 FM veya UL için tipik MBHP Test Düzeneği

27 FM veya UL için tipik Suction Lift Test Düzeneği

28 FM veya UL için Ölçüm Toleransları

29 FM veya UL için Onay Alındıktan sonraki Denetlemeler -3 ayda bir yapılır. -Habersiz veya haberli yapılabilir -Kalite Yönetim Sistemi İncelemesi her denetimde yapılır -Ürün testi yapılır (İmalat yoksa önceden haber verilir) -Yaklaşık 3-4 saat gibi sürer

30 FM veya UL için Sertifikasyon Maliyetleri - İlk sertifikasyon maliyeti ~ Euro -Mühendisin yol, yemek, Konaklama maliyeti -Her sene ödenen denetleme ücreti ~ Euro ~ Euro *Bu maliyetler sadece FM için, UL için de yaklaşık aynı maliyetler düşünülebilir

31 Dinlediğiniz için TEŞEKKÜRLER 2016/17 Eğitim Seminerleri- E. Cezmi NURŞEN - Standart Pompa