TC ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ULAŞ. MYO/RAYLI SİSTEMLER MAKİNE TEKNOLOJİSİ PROGRAMI RAY206 Tren ve Depo İlişkileri Bahar Dönemi Final Sınavı

Transkript

1 TC ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ULAŞ. MYO/RAYLI SİSTEMLER MAKİNE TEKNOLOJİSİ PROGRAMI RAY206 Tren ve Depo İlişkileri Bahar Dönemi Final Sınavı Öğrenci Adı Soyadı : Top Numarası : Not: Sınav süresi 40 dk dır. İlk 15 dk sınavdan çıkılmayacaktır. Her bir sorunun puan değeri üzerinde yazmaktadır. Her bir soru altındaki boş alana cevaplanacaktır. Hesap makinası kullanmak serbesttir. Hesap makinası alışverişi yapılmayacaktır. Başarılar dilerim. Yrd. Doç. Dr. Ömür AKBAYIR, Konuk Öğr. Gör. Ceylan URLU 1. Bir elektrikli lokomotif deposunda toplam lokomotif sayısı 80 lokomotiftir. Lokomotiflerin aktif olmayan yüzde değerleri şöyledir. Koruyucu bakım %10, düzeltici bakım %6, ağır bakım %4 dir. a) Buna göre aktif lokomotif sayısını hesaplayınız? (5 puan) b) Hesaplanan aktif lokomotif sayısına göre makinist ve yardımcı makinist sayısını ayrı ayrı hesaplayınız? (5 puan) a) Aktif olmayan loko yüzdesi=%10+%6+%4=%20 Aktif loko sayısı=80.0,80=64 lokodur. b) Araç başına gerekli makinist sayısı: N sürücü = N aktif. 2,50 N sürücü = 64.2,50 N sürücü = 160 makinist Araç başına gerekli yardımcı makinist sayısı: N sürücü = 64.2,50 N sürücü = 160 yardımcı makinist 2. Bir dizel elektrikli lokomotif deposunda toplam lokomotif sayısı 100 dür. Bu lokomotif sayısına göre koruyucu ve düzeltici bakım personelinin sayısını hesaplayınız? (Bir bakım personelinin yıllık çalışma süresi 2000 adam.saat/yıl alınacaktır. Bir dizel lokomotif için bakım personeli sayısı 2000 adam.saat alınacaktır. Dizel lokomotiflerde komponent bazında % değerleri; motor için %30, elektrik için %25, mekanik için %45 dir.) (15 puan) Bakım personel (teknisyen) sayısı; N tek = T araç N tek = yıl T tek N tek=100 kişi 100 loko adam. saat/yıl 2000 saat/yıl İlave personel (teknisyen) sayısı=100.0,25=25 kişi Toplam personel (teknisyen) sayısı=100+25=125 kişi Çıkan bu değerlerin iş kollarına göre dağılımı aşağıdaki gibi olur: 125.0,3=37,5 38 (kişi) motor bakım personeli 125.0,25=31,25 31 (kişi) elektrik bakım personeli 125.0,45=56,25 56 (kişi) mekanik bakım personeli 1

2 3. Ankara-Eskişehir arasında günde karşılıklı 3 yük treni çalışmaktadır. Ankara dan Eskişehir e giden trenlerin her biri 800 hamton ve 500 netton, Eskişehir den Ankara ya giden trenlerin her biri 1000 hamton ve 700 nettondur. Ankara-Eskişehir arası hat uzunluğu 265 km olduğuna göre; hamton.km ve netton.km yi hesaplayınız? Çıkan değerlere göre ütilizasyonu (doluluk oranını) hesaplayınız? (10 puan) Ankara-Eskişehir: = hamton.km = netton.km Eskişehir-Ankara: = hamton.km = netton.km Hamton.km toplamı= Netton.km toplamı= Ütilizasyon= /953500=1,5 4. Marmaray, Gebze- Halkalı arasında çalışacaktır. Gebze- Halkalı arası seyir süresi 105 dakika ve Halkalı Gebze arası seyir süresi de 105 dakika olacaktır. İleriki yıllarda sabah doruk saatte trenler 2 dakika aralıklarla çalışacaktır. Buna göre aktif set sayısını eşdeğer araç metodu ile hesaplayınız (Tehir dikkate alınmayacaktır)? (15 puan) N tren = 60 t N tren = 60 2 N tren = 30 (Bir saatte çalıştırılacak tren sayısı) Δt = 2 dk (Trenlerin birbirini takip süresi (Headway)) Demek oluyor ki baş ve son istasyonlarda bekleme süreleri 2 şer dakika olmalıdır. Bir turdaki eşdeğer araç değeri; e = T s. (1 + q) + T B 60 ( ). (1 + 0) e = 60 e = 3,57 adet araç / 1 tur N aktif = 3,57.30 N aktif = 107 set 2

3 5. Yeni kurulan bir depoda 80 adet dizel lokomotif işletmeye alınmıştır. Lokomotifler yılda ortalama km yapmaktadır. Lokomotifleri üreten firma lokomotiflerin koruyucu bakımları için aşağıda yazılı bakım programını vermiştir. Ağır bakımları ileriki yıllarda yapılacağından dikkate alınmayacaktır. Her km de AB bakımı, her km de 3AB bakımı, her km de 6AB bakımı ve km de YB bakımı yapılacaktır. AB bakımı 1 gün, 3AB bakımı 3 gün, 6AB bakımı 5 gün ve YB bakımı 10 gün devam etmektedir. Demiryollarında yıllık bakım yapılacak gün sayısı 250 gündür. a) Bir yıllık bakım planını tablo ile gösteriniz? (10 puan) b) Bir yıldaki süre için koruyucu bakım yüzdesini hesaplayınız? (10 puan) c) Koruyucu bakımdan dolayı kaç lokomotifin çalışmayacağını bulunuz? (5 puan) a) AB AB 3AB AB AB 6AB AB AB 3AB AB AB YB Bakım planı incelendiğinde bir yıl içinde; 8 adet AB bakımı 2 adet 3AB bakımı 1 adet 6AB bakımı 1 adet YB bakımı uygulanmaktadır. b) AB bakımı = 8 adet. 1 gün = 8 gün = 8/250 = %3,2 3AB bakımı = 2 adet. 3 gün = 6 gün = 6/250 =%2,4 6AB bakımı = 1 adet. 5 gün = 5 gün = 5/250 =%2 YB bakımı = 1 adet. 10 gün = 10 gün = 10/250 =%4 Toplam 29 gün. Koruyucu bakım yüzdesi = = %11,6 250 c) ,6 = 9,28 10 lokomotif bakımdadır

4 6. Sivas deposunda dizel elektrikli lokomotiflerle yük treni yapılmaktadır. saate aşağıda yazılı yönlere, çekilecek yükler, lokomotif çekerleri ve seyir süreleri ile tehirler belirtilmiştir. Buna göre aktif lokomotif sayısını eşdeğer araç metodu ile hesaplayınız? (25 puan) Yön Yük (ton/gün) Loko çekeri (ton) Seyir süresi (saat) Tehir % Sivas-Kayseri Kayseri-Sivas Sivas-Erzurum Erzurum-Sivas Yön Yük (ton/gün) Loko çekeri (ton) Tek yön tren Sivas-Kayseri ,9= Kayseri-Sivas ,9=855 7 Sivas-Erzurum ,9=810 6,2 Erzurum-Sivas ,9=810 3,7 Tur sayısı ye yuvarlayanlar da tam puan alacak. Sivas-Kayseri-Sivas için bir turdaki eşdeğer araç değeri; e diz = T s. (1 + q) + 0,42 (7 + 7). (1 + 0,10) e diz = + 0,42 e diz = 1,0617 adet loko / 1 tur N aktif = 1, N aktif = 10,617 Sivas-Erzurum-Sivas için bir turdaki eşdeğer araç değeri; e diz = T s. (1 + q) + 0,42 ( ). (1 + 0,20) e diz = + 0,42 e diz = 2,22 adet loko / 1 tur N aktif = 2,22.6 N aktif = 13,32 Yön Seyir+Tehir Eşdeğer araç e diz Tur sayısı Aktif araç N aktif Sivas-Kayseri-Sivas 15,4 1, ,617 Sivas-Erzurum-Sivas 43,2 2, ,32 Aktif lokomotif toplamı 23,94= 4

5 TC ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ULAŞ. MYO/RAYLI SİSTEMLER MAKİNE TEKNOLOJİSİ PROGRAMI RAY206 Tren ve Depo İlişkileri Bahar Dönemi Quiz Sınavı Öğrenci Adı Soyadı : Top Numarası : Not: Sınav süresi 40 dk dır. İlk 15 dk sınavdan çıkılmayacaktır. Her bir sorunun puan değeri üzerinde yazmaktadır. Her bir soru altındaki boş alana cevaplanacaktır. Hesap makinası kullanmak serbesttir. Hesap makinası alışverişi yapılmayacaktır. Başarılar dilerim. Yrd. Doç. Dr. Ömür AKBAYIR, Konuk Öğr. Gör. Ceylan URLU 1. A garından B garına günlük ( saat) çekilecek yükler, lokomotif çekerleri ve seyir süreleri aşağıda belirtilmiştir: A dan B arası 4500ton/gün, loko çekeri 1000 ton, seyir süresi 8 saat, B den A arası 3500ton/gün, loko çekeri 900 ton, seyir süresi 9 saattir İşletme dizel lokomotiflerle yapılacaktır. Tehir %10 alınacaktır. Bu verilere göre aktif araç sayısını eşdeğer araç metoduna göre hesaplayınız? (25 puan) 2. Bir elektrikli lokomotif deposunda toplam lokomotif sayısı 100 lokomotiftir. Lokomotiflerin aktif olmayan %de değerleri şöyledir. Koruyucu bakım %8, düzeltici bakım %4, ağır bakım %2 dir. Buna göre aktif lokomotif sayısını hesaplayınız. Hesaplanan aktif lokomotif sayısına göre makinist ve yardımcı makinist sayısını hesaplayınız? (25 puan) Aktif olmayan loko yüzdesi=%8+%4+%2=%14 Aktif loko sayısı=100.0,86=86 lokodur. Yön Yük (ton/gün) Loko çekeri (ton) Tek yön tren AB ,9=900 5 BA ,9=810 4,32 Bir turdaki eşdeğer araç değeri; e diz = T s. (1 + q) + 0,42 (8 + 9). (1 + 0,10) e diz = + 0,42 e diz = 1,199 adet loko / 1 tur Tur sayısı 5 Araç başına gerekli makinist sayısı: N sürücü = N aktif. 2,50 N sürücü = 86.2,50 N sürücü = 215 makinist Araç başına gerekli yardımcı makinist sayısı: N sürücü = 86.2,50 N sürücü = 215 yardımcı makinist N aktif = 1,199.5 N aktif = 5,996 = 6 loko 1

6 3. Bir dizel elektrikli lokomotif deposunda toplam lokomotif sayısı 100 dür. Bu lokomotif sayısına göre koruyucu ve düzeltici bakım personelinin sayısını hesaplayınız? (Bir bakım personelinin yıllık çalışma süresi 2000 adam.saat/yıl alınacaktır. Bir dizel lokomotif için bakım personeli sayısı 2000 adam.saat alınacaktır. Dizel lokomotiflerde komponent bazında % değerleri; motor için %30, elektrik için %25, mekanik için %45 dir.) (25 puan) Bakım personel (teknisyen) sayısı; N tek = T araç N tek = yıl T tek N tek=100 kişi 100 loko adam. saat/yıl 2000 saat/yıl İlave personel (teknisyen) sayısı=100.0,25=25 kişi Toplam personel (teknisyen) sayısı=100+25=125 kişi Çıkan bu değerlerin iş kollarına göre dağılımı aşağıdaki gibi olur: 125.0,3=37,5 38 (kişi) motor bakım personeli 125.0,25=31,25 31 (kişi) elektrik bakım personeli 125.0,45=56,25 56 (kişi) mekanik bakım personeli 4. Ankara-Eskişehir arasında günde karşılıklı 3 yük treni çalışmaktadır. Ankara dan Eskişehir e giden trenlerin her biri 800 hamton ve 500 netton, Eskişehir den Ankara ya giden trenlerin her biri 1000 hamton ve 700 nettondur. Ankara-Eskişehir arası hat uzunluğu 265 km olduğuna göre; hamton.km ve netton.km yi hesaplayınız? Çıkan değerlere göre ütilizasyonu (doluluk oranını) hesaplayınız? (25 puan) Ankara-Eskişehir: = hamton.km = netton.km Eskişehir-Ankara: = hamton.km = netton.km Hamton.km toplamı= Netton.km toplamı= Ütilizasyon= /953500=1,5 2

7 TC ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ULAŞ. MYO/RAYLI SİSTEMLER MAKİNE TEKNOLOJİSİ PROGRAMI RAY206 Tren ve Depo İlişkileri Bahar Dönemi Vize Sınavı Öğrenci Adı Soyadı : Top Numarası : Not: Sınav süresi 40 dk dır. İlk 15 dk sınavdan çıkılmayacaktır. Her bir sorunun puan değeri üzerinde yazmaktadır. Her bir soru altındaki boş alana cevaplanacaktır. Hesap makinası kullanmak serbesttir. Hesap makinası alışverişi yapılmayacaktır. Başarılar dilerim. Yrd. Doç. Dr. Ömür AKBAYIR, Konuk Öğr. Gör. Ceylan URLU 1. Raylı sistemlerde depo tanımını yapınız? (15 puan) Raylı sistem araçlarının koruyucu ve düzeltici bakımları kapalı bir bina içerisinde gerçekleştirilmekte olup, bu binaya Depo Atölyesi denir. Depo atölyesinden bakımdan çıkan ve gelir getirici işletme için veya gelir getirici işletmeden gelip tekrar gelir getirici işletme için bekleyen araçların bekletildiği alana Araç Depolama Alanı denir. Depo atölyesi ve araç depolama alanının tamamına ise Depo denir. 2. Demiryolu depoları ile kent içi raylı sistem depoları arasındaki farkı belirtiniz? (15 puan) 1-Kentiçi raylı sistem araçları elektrikli olduklarından bunlar demiryollarındaki elektrikli otomotris ve elektrikli tren setleri depolarının benzeri olan depolardır. 2-Kent içi raylı sistem depolarını küçük bir demiryolu işletmesi olarak ele almamız gerekir. 3-Koruyucu ve düzeltici bakım hizmetlerinin dışında kalan Revizyon (Ağır Bakım) ve hasar onarımları da kendi içinde yapılır ve depolar anılan hizmetlere göre organize edilir. 4-Kent içi raylı sistem depolarında, araçların koruyucu ve düzeltici bakım hizmetlerinin dışında sistemin işletilmesi için aşağıda yazılı olan diğer hizmetlerde yürütülür. İşletim ve trafik hizmetleri, Hat bakım ve bina bakım hizmetleri, Sinyalizasyon, elektrifikasyon ve telekomünikasyon bakım hizmetleri, Mali ve idari işler, Eğitim hizmetleri, İnsan kaynakları, Halkla ilişkiler, Güvenlik hizmetleri, Sistemin işletilmesi için gerekli olan diğer yan hizmetler Bu ek hizmetlerin yürütülmesi için gerekli tesisler ve mekanlar deponun kapalı ve açık alanları içinde yer alır. 5-Demiryollarında, gerek çeken araçlar ve gerekse çekilen araçlar sayı bakımından kent içi raylı sistemlerdeki araç sayısından fazla olmasının yanı sıra tür olarak da fazladır. 3. Bir tramvay işletmesinde sabah doruk saatte en yoğun iki istasyon arasında bir saatte taşınacak yolcu sayısı 4725 kişidir. Tramvayın AW3 yolcu yükündeki yolcu sayısı 350 kişidir. Tramvayın gidiş seyir süresi 32 dakika dönüş seyir süresi 32 dakikadır. Bu verilere göre eşdeğer araç metoduna göre aktif tramvay sayısını hesaplayınız? (Tehir dikkate alınmayacaktır) (25 puan) N tren = Y max Y tren. 0,90 N tren = ,90 N tren = 15 (Bir saatte çalıştırılacak tren sayısı) t = 60 N tren t = Δt = 4 dk (Trenlerin birbirini takip süresi (Headway)) Demek oluyor ki baş ve son istasyonlarda bekleme süreleri 4 er dakika olmalıdır. Bir turdaki eşdeğer araç değeri; e = T s. (1 + q) + T B 60 ( ). (1 + 0) e = 60 e = 1,2 adet araç / 1 tur N aktif = 1,2.15 N aktif = 18 tramvay 1

8 4. A garından B garına günlük ( saat) çekilecek yükler, lokomotif çekerleri ve seyir süreleri aşağıda belirtilmiştir: A dan B arası 4500ton/gün, loko çekeri 1000 ton, seyir süresi 8 saat, B den A arası 3500ton/gün, loko çekeri 900 ton, seyir süresi 9 saattir İşletme dizel lokomotiflerle yapılacaktır. Tehir %10 alınacaktır. Bu verilere göre aktif araç sayısını eşdeğer araç metoduna göre hesaplayınız? (25 puan) Yön Yük (ton/gün) Loko çekeri (ton) Tek yön tren AB ,9=900 5 BA ,9=810 4,32 Tur sayısı 5 Bir turdaki eşdeğer araç değeri; e diz = T s. (1 + q) + 0,42 (8 + 9). (1 + 0,10) e diz = + 0,42 e diz = 1,199 adet loko / 1 tur N aktif = 1,199.5 N aktif = 5,996 = 6 loko 5. Depolarda iş akış şemasını çiziniz? (20 puan) GELİR GETİRİCİ İŞLETME İkmaller Koruyucu Bakım Düzeltici Bakım Ağır Bakım Günlük Bakım Temizlik Araç Depolama Alanı 2