NÜTRİSYONDA BİLGİNİZİ GÖSTERİN

Transkript

1 ENTERAL ve PARENTERAL NÜTRİSYONDA BİLGİNİZİ GÖSTERİN Doç. Dr. S. Kutay DEMİRKAN Yrd. Doç. Dr. Aygin EKİNCİOĞLU Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Klinik Eczacılık Anabilim Dalı TÜKED/2017/SARIGERME

2 DOĞRU YANLIŞ

3 UZMANINA DANIŞ

4 Hastaneye yatan her hasta malnütrisyon varlığı açısından sorgulanmalıdır. DOĞRU YANLIŞ

5 Hastaneye yatan her hasta malnütrisyon varlığı açısından sorgulanmalıdır. DOĞRU YANLIŞ

6 UZMANINA DANIŞ Malnütrisyon nedir? En sık kimlerde görülmektedir? Nütrisyon durumunun değerlendirilmesi normal muayenenin bir parçası mıdır? Malnütrisyonun neden önüne geçilmelidir?

7 Bağırsak bütünlüğünün korunmasında enteral nütrisyon gereklidir. DOĞRU YANLIŞ

8 Bağırsak bütünlüğünün korunmasında enteral nütrisyon gereklidir. DOĞRU YANLIŞ

9 UZMANINA DANIŞ Enteral beslenme yolları nelerdir? Hangi durumda hangi yollar tercih edilir?

10 Enteral Nütrisyon Tüple beslenme Oral Jejunal Duodenal Gastrik Pipetle beslenme Nazojejunal Gastrostomi yoluyla Jejunostomi Nazoduodenal Gastrostomi yoluyla Nazogastrik Gastrostomi Suplementasyon Perkütan endoskopik (PEG) Radyolojik/sonografik Cerrahi gastrostomi Perkütan endoskopik (PEJ) Cerrahi jejunostomi Direkt erişim İnce iğne kateter

11 Enteral nütrisyon ürünleri ne şekilde sınıflandırılır? A. İçeriklerine göre B. Sınıflandırılmaz C. Maliyetlerine göre D. Hacimlerine göre

12 Enteral nütrisyon ürünleri ne şekilde sınıflandırılır? A. İçeriklerine göre B. Sınıflandırılmaz C. Maliyetlerine göre D. Hacimlerine göre

13 Enteral Nütrisyon Ürünlerinin Tipleri Standart ürünler Suyun azaltılması Enerji - yoğun _ + modifiye standart ürünler lifin çıkartılması Protein eklenmesi Lif - yok yüksek - protein LCT çıkartılması MCT - zengin MCT eklenmesi _ Hastalığa özel ürünler Renal ürünler için örnek Enerji Elektrolit Vit A Protein /

14 Bileşenleri benzer olan normal enerji, lif içeren standart ürünler Druml W, Jadrna K. AKE recommendations for enteral & parenteral nutritional support, 2005/2006 Osmolite fibre Nutricomp Standart fibre Fresubin Original Fibre İsosource Fibre Nutrison Multi Fibre Her 100 ml de Abbott B.Braun Fresenius Kabi Novartis Nutrition Nutricia Protein g Yağ g Karbonhidrat g Prot : yağ : CH oranı : 32 : : 30 : : : 30 : : 35 : 49 Osmolalite mosm / L E yoğunluğu kcal / ml Lif g

15 UZMANINA DANIŞ Genel olarak hangi tür ürünleri tercih ediyorsunuz?

16 100 Hemşireye sorduk 7 popüler cevap arıyoruz

17 Enteral beslenme desteği alan bir hastada ishal gelişirse göz önünde bulundurduğunuz ishal nedeni nedir? 1. Enteral beslenme ürününün içeriği (%88) 2. Eş zamanlı kullanılan antibiyotiklerin florayı değiştirmesi (69) 3. Enteral beslenme ürünlerinin kontaminasyonu (%65) 4. Hastanın kullandığı ilaçların yan etkisi (%57) 5. Enteral beslenme ürününün soğuk uygulanması (%52) 6. Enteral beslenmenin hızlı infüzyonu (%43) 7. Beslenme tüpünden uygulanan ilaçların sorbitol içeriği (%23)

18 94 Doktora sorduk 5 popüler cevap arıyoruz

19 İshal, enteral nütrisyondan kaynaklanıyorsa, sebebi nedir? 1. Hiperozmolar ürün olması (%87) 2. Laktozlu ürün olması (%47) 3. Yağ içeriği yüksek ürün olması (%44) 4. Lifsiz ürün olması (%34) 5. Yüksek kalorili ürün olması (%12)

20 UZMANINA DANIŞ Enteral beslenmenin komplikasyonları nelerdir?

21

22 Beslenme tüpünden ilaç uygularken tüpün ucunun konumu önemlidir. DOĞRU YANLIŞ

23 Beslenme tüpünden ilaç uygularken tüpün ucunun konumu önemlidir. DOĞRU YANLIŞ

24 Beslenme Tüpünün Konumu Beslenme tüpünün ucu jejenumda ise; i. mide geçildiği için bazı ilaçlar etkisiz kalabilmektedir: Antasitler Sukralfat Demir

25 Beslenme Tüpünün Konumu Beslenme tüpünün ucu jejenumda ise; ii. Karaciğerde yüksek oranda ilk geçiş etkisine uğrayan ilaçların uygulanması ile, absorpsiyon artışı sonucu sistemik etki artabilmektedir: Opioidler Trisiklik antidepresanlar Beta-blokörler Nitratlar

26 Beslenme Tüpünün Konumu Beslenme tüpünün ucu jejenumda ise; iii. Emilimi için asidik ortama gereksinim duyan ilaçların emilimi azalabilmektedir: Ketokonazol İtrakonazol

27 Beslenme Tüpünün Konumu Beslenme tüpünün ucu jejenumda ise; iv. Emilimi için bazik ortama gereksinim duyan ilaçlar için ideal Omeprazol Lansoprazol

28 Enteral nütrisyon desteği alan bir hastada beslenme tüpünden ilaç nasıl uygulanmalıdır? A. Beslenme durdurulur, tüpten ilaç uygulanır, beslenmeye devam edilir B. Beslenme durdurulmadan eş zamanlı olarak ilaç tüpten uygulanır C. Tüpten ilaç uygulaması yapılması önerilmemektedir D. Beslenmeye ara verilir, tüp yıkanır, ilaç uygulanır, tüp tekrar yıkanır, beslenme başlatılır

29 Enteral nütrisyon desteği alan bir hastada beslenme tüpünden ilaç nasıl uygulanmalıdır? A. Beslenme durdurulur, tüpten ilaç uygulanır, beslenmeye devam edilir B. Beslenme durdurulmadan eş zamanlı olarak ilaç tüpten uygulanır C. Tüpten ilaç uygulaması yapılması önerilmemektedir D. Beslenmeye ara verilir, tüp yıkanır, ilaç uygulanır, tüp tekrar yıkanır, beslenme başlatılır

30 Beslenme Tüpünden İlaç Uygulanması İlaç ezilerek beslenme tüpünden uygulamaya elverişli olmalı Birden fazla ilaç uygulanacaksa, her ilaçtan sonra da 15ml su uygulanmalıdır İlaç uygulanmadan sonra 15ml su, tekrar tüpe uygulanmalı İlaçlar, havan kullanılarak ince toz haline gelene kadar ezilmeli 15 30ml su ile karıştırılmalı Beslenme durdurulmalı, 15ml su uygulanmalı Aç karnına alınması gereken ilaçlardan önce/sonra, beslenme 30 dk durdurulmalı

31 Beslenme Tüpünden İlaç Uygulanması ASPEN Önerileri Her ilaç uygun şekilde ayrı ayrı uygulanmalıdır. Mevcutsa ve uygunsa, sıvı dozaj formları kullanılmalıdır. Sadece, normal salım özelliğinde olan basitçe hazırlanmış tabletler ince toz haline gelinceye kadar ezilerek ve su ile karıştırılarak uygulanabilir. Jelatin kapsüller açılarak ve içerikleri steril su ile karıştırılarak uygulanabilir. (B düzey kanıt)

32 Aşağıdaki dozaj şekillerinden hangisi beslenme tüpünden uygulamaya elverişli değildir? A. Enterik kaplı tablet B. Yumuşak kapsül C. Değiştirilmiş salım yapan tablet D. Jelatin kapsül

33 Aşağıdaki dozaj şekillerinden hangisi beslenme tüpünden uygulamaya elverişli değildir? A. Enterik kaplı tablet B. Yumuşak kapsül C. Değiştirilmiş salım yapan tablet D. Jelatin kapsül

34

35 Yoğun bakım hastalarında parenteral nütrisyon tercih edilmelidir. DOĞRU YANLIŞ

36 Yoğun bakım hastalarında parenteral nütrisyon tercih edilmelidir. DOĞRU YANLIŞ

37 Periferik ürünler santral yoldan verilebilir, ancak santral ürünler periferik yoldan verilemez. DOĞRU YANLIŞ

38 Periferik ürünler santral yoldan verilebilir, ancak santral ürünler periferik yoldan verilemez. DOĞRU YANLIŞ

39 UZMANINA DANIŞ Parenteral nütrisyon hangi durumlarda tercih edilir? Santral ve periferal nütrisyonun farkı nedir? Ne zaman hangisi tercih edilir?

40 Fonksiyonel GIS Evet Hayır Enteral Beslenme Parenteral Beslenme Kısa dönem 7 güne kadar Uzun dönem >7 gün Periferik Parenteral Santral Parenteral

41

42 Dolum cihazı ile doldurulmuş bir PN torbası kaç saat içerisinde hastaya uygulanmalıdır? A. Hazırlandıktan sonra istenilen zaman hastaya uygulanabilir. B. 72 saat içerisinde uygulanmalı C. 48 saat içerisinde uygulanmalı D. 24 saat içerisinde uygulanmalı, uygulanamıyor ise 4-8 C de saklanmalıdır.

43 Dolum cihazı ile doldurulmuş bir PN torbası kaç saat içerisinde hastaya uygulanmalıdır? A. Hazırlandıktan sonra istenilen zaman hastaya uygulanabilir. B. 72 saat içerisinde uygulanmalı C. 48 saat içerisinde uygulanmalı D. 24 saat içerisinde uygulanmalı, uygulanamıyor ise 4-8 C de saklanmalıdır.

44 Dolum Ünitesi

45 PN desteği alan hastalarda kan şekeri mg/dl olmalıdır. DOĞRU YANLIŞ

46 PN desteği alan hastalarda kan şekeri mg/dl olmalıdır. DOĞRU YANLIŞ

47 UZMANINA DANIŞ PN desteği alan hastalarda kan şekeri hedefi nedir?

48

49 Parenteral nütrisyona bağlı en sık gelişen mekanik komplikasyon hiperglisemidir. DOĞRU YANLIŞ

50 Parenteral nütrisyona bağlı en sık gelişen mekanik komplikasyon hipeglisemidir. DOĞRU YANLIŞ

51 UZMANINA DANIŞ PN komplikasyonları nelerdir?

52 Kateter tıkanmasını önlemek için PN içerisine heparin eklenmelidir. DOĞRU YANLIŞ

53 Kateter tıkanmasını önlemek için PN içerisine heparin eklenmelidir. DOĞRU YANLIŞ

54 Parenteral nütrisyon solüsyonu içinde hiçbir ilaç stabil değildir. DOĞRU YANLIŞ

55 Parenteral nütrisyon solüsyonu içinde hiçbir ilaç stabil değildir. DOĞRU YANLIŞ

56 Hazır PN torbalarında eser element ve vitamin bulunur. DOĞRU YANLIŞ

57 Hazır PN torbalarında eser element ve vitamin bulunur. DOĞRU YANLIŞ

58 Hazır Torbalar

59 Parenteral nütrisyon solüsyonunda faz ayrışması olması durumunda torba çalkalanarak homojen karışım sağlanır ve hastaya uygulamaya devam edilir. DOĞRU YANLIŞ

60 Parenteral nütrisyon solüsyonunda faz ayrışması olması durumunda torba çalkalanarak homojen karışım sağlanır ve hastaya uygulamaya devam edilir. DOĞRU YANLIŞ

61 Lipid Stabilizasyonu

62 Geri Dönüşsüz Fiziksel Stabilite Sorunları Kremalaşma Koalesans Faz Ayrışması

63 Eser element ve vitaminler parenteral beslenme torbasına ne zaman eklenmelidir, neden? A. Hasta tolere edebilsin diye TPN torbası hastaya verildikten yarım saat sonra eklenmelidir. B. İlk olarak eklenmelidir çünkü sonradan unutulabilir C. Stabiliteleri düşük olduğu için hastaya uygulamadan hemen önce eklenmelidir D. Stabiliteleri düşük olduğu için beslenmenin bitmesine son 1 saat kala eklenmelidir

64 Eser element ve vitaminler parenteral beslenme torbasına ne zaman eklenmelidir, neden? A. Hasta tolere edebilsin diye TPN torbası hastaya verildikten yarım saat sonra eklenmelidir. B. İlk olarak eklenmelidir çünkü sonradan unutulabilir C. Stabiliteleri düşük olduğu için hastaya uygulamadan hemen önce eklenmelidir D. Stabiliteleri düşük olduğu için beslenmenin bitmesine son 1 saat kala eklenmelidir

65

66 Sıcaklık artışı ile parenteral nütrisyon solüsyonunda kalsiyum fosfat çökeltisi oluşumu riski artar. DOĞRU YANLIŞ

67 Sıcaklık artışı ile parenteral nütrisyon solüsyonunda kalsiyum fosfat çökeltisi oluşumu riski artar. DOĞRU YANLIŞ

68 Bir hastaya aynı zamanda hem enteral hem parenteral nütrisyon uygulanamaz. DOĞRU YANLIŞ

69 Bir hastaya aynı zamanda hem enteral hem parenteral nütrisyon uygulanamaz. DOĞRU YANLIŞ

70 UZMANINA DANIŞ Hangi durumlarda EN ve PN birlikte uygulanabilir?

71 PN uygulanan tüm hastalarda filtre kullanılmalıdır. DOĞRU YANLIŞ

72 PN uygulanan tüm hastalarda filtre kullanılmalıdır. DOĞRU YANLIŞ

73 Bulunduğunuz hastanede diğer klinisyenler sizden enteral ve parenteral solüsyonlarla verilmemesi gereken ilaçların bir listesini istedi. Bu durumda ne cevap verirsiniz? A. Hemen hazırlarım B. bu konuda nereye bakacağımı bilmiyorum o yüzden hazırlayamam C. Hazırlarım ama biraz vakit alır D. Her etkin madde ve formülasyon için ayrı ayrı inceleme yapmak gerekli olduğu için standar bir liste hazırlanamayacağını, belirtirim

74 Bulunduğunuz hastanede diğer klinisyenler sizden enteral ve parenteral solüsyonlarla verilmemesi gereken ilaçların bir listesini istedi. Bu durumda ne cevap verirsiniz? A. Hemen hazırlarım B. bu konuda nereye bakacağımı bilmiyorum o yüzden hazırlayamam C. Hazırlarım ama biraz vakit alır D. Her etkin madde ve formülasyon için ayrı ayrı inceleme yapmak gerekli olduğu için standar bir liste hazırlanamayacağını, belirtirim

75 Bilgi Kaynakları Bilgi kaynaklarına başvurulması Handbook on Injectable Drugs USP DI Guide to Parenteral Admixtures MICROMEDEX Literatür taraması İlaç Danışma Merkezlerinin aranması HİZBİB

76 Hekim size bir ilacın TPN ile Y tipi kataterden uygulanıp uygulanamayacağını sordu ve siz hiçbir bilgiye ulaşamadınız. Ne yaparsınız? A. Hekime ilacı vermemesinin daha iyi olacağını söylerim B. Hiçbir bilgi yoksa rahatlıkla verilebileceğini söylerim C. İstifamı veririm D. Verilmesi gereken dozun yarısını vermesini öneririm.

77 Hekim size bir ilacın TPN ile y kataterden uygulanıp uygulanamayacağını sordu ve siz hiçbir bilgiye ulaşamadınız. Ne yaparsınız? A. Hekime ilacı vermemesinin daha iyi olacağını söylerim B. Hiçbir bilgi yoksa rahatlıkla verilebileceğini söylerim C. İstifamı veririm D. Verilmesi gereken dozun yarısını vermesini öneririm.

78 Şüphen varsa yapma!

79