GENEL BOTANİK PROF. DR. BEDRİ SERDAR

Transkript

1 GENEL BOTANİK PROF. DR. BEDRİ SERDAR Bedri SERDAR

2 Gövde Metamorfozları Kendi ödevinden başka ödevleri görmek üzere bazı bitkilerin gövdeleri o kadar değişikliğe uğrarlar ki bu organların gövde olduğunu söylemek oldukça güçleşir. Metamorfoze olmuş bu gövdeler ancak tomurcukları yardımıyla tanınırlar.

3 Rizom (toprakaltı gövdesi) Stolon (sürünücü gövde Bulb (soğan Tuber (yumru gövde Korm (sert soğan) Bulbil (soğancık) Sukkulent gövde Yapraksı gövde Diken gövde Sülük gövde Başlıca Gövde Metamorfozları

4 1- Stolon ( Sürünücü Gövde) : Toprak yüzeyine paralel olarak uzanan, internodları uzun, nodlarında indirgenmiş pulsu yapraklar bulunan ince yapılı gövdelerdir. Örnek : Fragaria vesca (Çilek)

5

6 Fragaria vesca (Çilek) da stolon

7 Stolon (Sürünücü gövde): Toprak yüzeyinde gelişen, ince, pulsu yapraklara sahip, uzun internodlara sahip gövdelerdir. Bazı nodlarından yaparak, çiçek ve ek kökler meydana gelir. Ana bitki ile yavru bitki arasında zamanla stolon çürür, bu şekilde yeni bitkiler meydana gelir. Örnek: Fragaria vesca (çilek)

8 2- Rizom ( Toprak altı gövdesi) : Fazla miktarda yedek besin maddesi depo eden, toprak altında yatay olarak uzanan, çok sayıda ek kök taşıyan, aşağı yukarı silindir biçimindeki gövdelere Rizom denir. Örnek : Iris (Süsen). Rizomların alt yüzlerinden adventif ve ek kökler, üst yüzlerinden de tomurcukları vasıtasıyla toprak üstünde uzanan yaprakları ve gövdeleri oluşur. Rizomlar, tohumlarıyla çoğaldıkları gibi, nod (Düğüm) taşıyan bir parçalarıyla da vegetatif olarak üreme yeteneği gösterirler

9 Iris (Süsen) de rizom

10 Örnek: Iris (süsen) ve Helianthus tuberosum (yer elması)

11 3- Tuber (Yumru Gövde) : Toprak altında bulunan ve besin maddesi depo eden kısa şişkin gövdelere Tuber denir. Rizomlardan, şekil itibariyle daha kısa ve kalın olmaları, kök taşımamaları ve rizomlar gibi devamlı olmayıp ancak bir büyüme mevsiminden diğerine kadar canlı kalmalarıyla ayırd edilirler. Örnek : Solanum tuberosum (Patates)

12 Solanum tuberosum (Patates) da tuber

13 Tuber (yumru gövde): Tokrak altında gelişen ve besin depo eden şişkinleşmiş gövdelerdir. Rizoma benzer, ancak rizom gibi yaprak taşımaz ve tomurcuk ve yaprak izleri bulunur. Örnek olarak Solanum tuberosum (patates) verilebilir. Patates ilk olarak Peru ve Bolivya da kültüre edilmiştir.

14 Patates

15 4- Korm (Sert Soğan) : Toprak altında besin depo etmiş vertikal (Düşey) durumdaki kalın ve kısa gövdelere Korm denir. Kalınlaşmış gövdenin etrafında yaprakların zar gibi incelmiş, süberinleşmiş ve çoğunlukla ipliksi bir hal almış olan taban kısımları bulunur. Gladiolus (Kılıç Otu), Iridaceae (Süsengiller) familyasının bir çok örneğinde korm bulunur

16 Gladiolus (Kılıç Otu) da korm

17 Korm (Sert soğan): Toprak altında gelişir, soğana benzer, kalınlaşmış gövdenin etrafında zarsı veya pulsu yapraklar bulunur. Alt kısmından çok sayıda ek kökler çıkar. Örnek Crocus (Çiğdem) ve Gladiolus (Kılış otu). Iridaceae familyası mensupları.

18 5- Bulb (Soğan) : Bulbler, üst kısmında besin maddesi bakımından zengin etli yapraklar, alt kısmında ise ince ek kökler bulunan, internodları kısalmış, disk şeklinde toprak altı gövdeleridir. Sert soğanlardan farkı, yapraklarının etli olması ve gövde kısımlarının gelişmemiş olmalarıdır. Bulb ler, Pullu bulbler ve Gömlekli bulbler diye iki kısımda incelenirler ; Pullu bulblerde etlenmiş yapraklar kiremit gibi (Akropetal) birbirini örtmüştür. Örnek : Lilium (Zambak). Gömlekli bulblerde ise, etlenmiş olan yapraklardan en dıştaki içtekileri tamamen saracak kadar genişlemiştir. Allium cepa (Soğan) da bu kolayca görülür

19 Lilium (Zambak) da pullu bulb ve Allium cepa (Soğan) da gömlekli bulb A) Lilium B) Allium cepa

20 Bulb (soğan): İnternodları kısalmış ve disk şeklini almış gövdelerdir. Üst kısmından besin deposu halini almış yapraklar, alt kısmından ek kökler meydana gelir. Örnek Allium cepa (mutfak soğanı), Lale (Tulipa) ve Lilium (Zambak)

21 6- Bulbil (Soğancık) : Bazı soğan bitkilerinin çiçek durumu sapının ucunda, çiçek yerine, yapısı soğana benzeyen bulbiller meydana gelir. Bu şekildeki yapılara Hyacinthus (Sümbül) ve Tulipa (Lale) gibi bazı süs bitkilerinde rastlanmaktadır

22 Bulbil oluşumu

23 7- Sukulent (Etli) Gövde : Çöl gibi kurak bölgelerde veya tuzlu ortamlarda yaşayan bitkilerin gövdeleri etlenerek su deposu haline gelecek şekilde metamorfoza uğramışlardır. Bu gövdelerin parankima hücrelerinin bol su ihtiva eden geniş vakuolleri vardır. Örnek : Cactaceae (Kaktüsler), tuzcul bitkilerden Salicornia (Kaya Koruğu)

24 Opuntia (Kaynana Dili) da sukulent gövde

25 8- Yapraksı Gövde : Bu gövdeler, üzerlerindeki yapraklar körelmiş olduğundan, yaprakların assimileme (Özümleme) görevlerini yapmak üzere yassılaşarak yapraksı bir hal almış olan gövdelerdir. Yapraksı gövdeler ; Kladot ve Filloklad olmak üzere iki kısma ayrılırlar. Eğer yapraksı gövde uzun sürgünden meydana gelmişse, yani her yıl uç kısmından uzamasına devam edebiliyorsa bu tip yapraksı gövdeye Kladot, büyümesi sona ermiş kısa sürgün halindeki yan dallardan meydana gelmişse bu tip yapraksı gövdeye de Filloklad adı verilir. Kladot a örnek : Mühlenbeckia, Opuntia (Kaynana Dili). Filloklad a örnek : Ruscus (Yalova Mercanı) gösterilebilir

26 A. Mühlenbeckia da kladot, B. Ruscus hypoglossum (Yalova Mercanı) da filloklad.

27 9- Diken Gövde : Koruma ödevini görmek üzere uzun ve kısa sürgünlerin diken şeklinde metamorfoze olmasıyla diken gövdeler meydana gelir. Örnek : Gleditschia (Yabani Keçiboynuzu), Pyracantha (Ateş Dikeni), Colletia crociata

28 Diken gövde: Uzun veya kısa sürgünleri diken şeklini almış gövdelerdir. Bu dikenler korunma görevi görürüler. Örnek Pyracanthia (ateş dikeni). Akasya Dikenleri

29 Diken gövde A) Pyracantha (Ateş Dikeni) B) Gleditschia (Yabani Keçiboynuzu)

30 10- Sülük ve Sarılıcı Gövdeler : Kısa sürgünlerin ince, kıvrılmış bir hal almasıyla sülük gövdeler meydana gelir. Sülükler bitkinin dayanağa tutunması suretiyle dik durmalarını sağlar. Vitis (Asma) da olduğu gibi Eğer uzun sürgünler metamorfoza uğrayarak kıvrılıp tutunma işini üstlenirlerse buna da sarılıcı gövde denir. Örnek : Humulus lupulus (Şerbetçi Otu)

31 Vitis (Asma) de sülük gövde

32 Sülük gövde: Kısa sürgünleri ince kıvrılmış sülük şeklini almıştır. Sülükler bitkilerin bir yere tutunmasını sağlar. Örnek, Vitis (asma)

33 Bu metamorfoze olmuş gövde tiplerinden başka, bilhassa kurak yerlerde yetişen bitkilerin gövdeleri üzerindeki yapraklar dumura uğrarlar ve bu taktirde gövdenin bizzat kendisi assimilasyon (Özümleme) görevini üzerine alır ve bu şekilde metamorfoze olmuş bir gövde meydana gelir ki bu tip gövdelere de Assimileme gövdesi adı verilir. Örnek : Casuarina (Demir Ağacı), Ephedra (Deniz Üzümü)

34 GÖVDENİN İÇ YAPISI

35 Pinus aristata: Dünyanın en uzun yaşayan türlerden biri Her birey 5000 yıldan daha fazla büyüme halkasına sahip! İç odun C-14 testiyle yaş tayini için çıkarılmıştır. Bu ağaç Kuzey Amerikan ın bin yıllık hikayesini odununda taşıdığını hayal edebilirlisiniz!

36 YAPRAK YAPRAĞIN DIŞ MORFOLOJİSİ Esas ödevleri assimilasyon (Özümleme) olan yapraklar, gaz alış-verişini sağlamak, ışıktan mümkün olduğu kadar faydalanabilmek ve su buharı kaybını kolaylaştırabilmek bakımından kütlesine oranla yüzeyleri daha fazla olan, iletim sisteminden ibaret zengin damarlanma gösteren organlardır. Genellikle büyümesi sınırlı olan yaprağa, bu özelliğinden dolayı, gövdeye ait bir kısa sürgün gibi bakılabilir.

37 Bir Angiospermae yaprağının kısımları (Hydrangea)

38 Yaprak esas olarak üç kısımdan meydana gelir : 1. Lamina (Yaprak Ayası) 2. Petiyol ( Yaprak Sapı) 3. Bazis (Yaprak Tabanı)

39 Lamina (Yaprak Ayası) : Yaprağın yassılaşmış geniş yüzeyli kısmıdır. İster gelişmiş, ister indirgenmiş olsun her yaprakta lamina bulunur. Gövdeden yaprak sapı yolu ile lamina (Yaprak ayası) ya geçen iletim demetleri laminada dağılarak yaprak damarlarını meydana getirirler. Yaprak damarları (Vena) nın laminada dağılışı farklı bitkilerde farklıdır. Yaprak damarlarının laminada dağılışına Damarlanma (Venasyon) adı verilir.

40 Dört çeşit venasyon (Damarlanma) vardır : 1- Basit Damarlanma 2- Çatalsı Damarlanma 3- Paralel Damarlanma 4- Ağsı Damarlanma

41 1- Basit Damarlanma : Gymnospermae den Pinus (Çam) daki gibi iğne yapraklarda veya Bryophyta (Kara Yosunları) daki gibi pulsu yapraklarda bir tek damar bulunduğundan bu tip damarlanmaya Basit Damarlanma denir.

42 2- Çatalsı (Dikotomik) Damarlanma : Geniş damarların ikişer ikişer eşit büyüklükte damarlara bölünerek derece derece daha ince damarlara ayrılmasına Çatalsı (Dikotomik) Damarlanma denir. Örnek : Adiantum (Venüs Saçı), Ginkgo biloba (Mabet Ağacı)

43 3- Paralel Damarlanma : Laminanın damarları birbirine paraleldir. Lamina eğer linear ise bu damarlar daima düz çizgiler halindedir. Birbirine paralel damarlar ya yaprağın tabanından uç kısmına doğru uzanırlar veya orta damardan yaprağın kenarlarına doğru uzanırlar. Örnek : Gramineae (Buğdaygiller), Nerium oleander (Zakkum), Convallaria (İnci Çiçeği).

44 4- Ağsı Damarlanma : Bir veya birkaç kalın ana damar vardır. Bu damarlardan çıkan daha ince damarlar dallanarak bir ağ meydana getirecek şekilde laminaya dağılmış durumdadırlar. Ağsı damarlanma da iki kısımda incelenir : a- Pinnat (Tüysü) Damarlanma b- Palmat (Elsi) Damarlanma

45 a- Pinnat (Tüysü) Damarlanma : Laminanın ortasında bulunan tek damar (Ana Damar) dan tüysü biçimde damarların ağ meydana getirecek şekilde ince damarlara ayrılmasıdır. Örnek : Camellia sinensis (Çay Bitkisi), Laurus nobilis (Defne). b- Palmat (Elsi) Damarlanma : Bir noktadan çıkan aynı kalınlıktaki birkaç damarın daha ince damarlara ayrılarak ağsı bir yapı meydana getirerek laminaya dağılmasıdır. Örnek : Acer (Akçaağaç), Platanus (Çınar)

46 Yapraklarda farklı damarlanma şekilleri. a. Pinus ve Kara Yosununda basit damarlanma. b. Adiantum (Venüs Saçı) da Çatalsı damarlanma, c. Convallaria (İnci Çiçeği) da, d. Nerium oleander (Zakkum) de paralel damarlanma, e. Laurus nobilis (Defne) de pinnat (Tüysü) damarlanma, f. Acer (Akçaağaç) de palmat (Elsi) damarlanma (Yakar- Tan, 1976).

47 Petiyol (Yaprak Sapı) : Yaprak ayası (lamina) nı belli bir açıyla gövdeye bağlayan, genellikle ince yapılı kısma Petiyol denir. Petiyol çoğunlukla laminanın tabanına, bazen Trapaeolum (Latin Çiçeği) da olduğu gibi merkezine bağlanır (Peltat Yaprak).

48 Bazis (Yaprak Tabanı) : Petiyolün gövde ile birleştiği yere Bazis denir. Bazen yaprağın bazisi bir yastık gibi şişkinleşir.

49 Yaprağın Başlıca Görevleri : 1- Ağacın katı kısmı, yani iskeletinin oluşturulmasında gerekli olan organik maddeleri hazırlar. 2- Köklerle alınıp ksilem elemanları ile yukarıya doğru taşınan ve içerisinde erimiş olarak mineral maddeleri bulunduran suyun ağacın tepesine kadar çıkmasını zorlar. 3- Ağacın iç kısmının sıcaklığı üzerinde de uygun bir etki yapar. 4- Orman toprağının verimliliği üzerinde etkili olur.

50 Heterofili : Aynı bitkide bulunan yaprakların morfoloji bakımından fark göstermesine Heterofili denir. Bu fark yaprakların değişik hayat devrelerinde ya da değişik ortamlarda gelişmesinden ileri gelmektedir. Eucalyptus (Sıtma Ağacı) da genç yapraklar karşılıklı-çapraz dizilişli ve yumurta biçimli olduğu halde, yaşlı yapraklar sarmal dizilişli ve orak biçimindedirler. Hedera helix (Duvar Sarmaşığı) de genç yapraklar oval, tam kenarlı olduğu halde yaşlı yapraklar elsi ve kenarları lobludur

51 YAPRAĞIN İÇ MORFOLOJİSİ Angiospermae Yaprağı Yaprağın iç yapısı genellikle fotosentez olayına elverişli bir durum göstermektedir. Hücrelerinde fazla sayıda kloroplast, olabildiğince fazla ışık alacak şekilde yer almıştır. Gaz alış-verişini sağlamak açısından hücre arası boşlukları fazladır. Fotosentezde kullanılacak su ve suda erimiş maddeleri alma, fotosentez ürünlerini iletim demetlerine iletme bakımından uygun bir yapıya sahiptir. Olgun bir yapraktan enine kesit alınacak olursa, epidermis ve epidermisin arasında kalan paranşim dokusundan meydana gelmiş olduğu görülür. Üst epidermis ve alt epidermisin arasında kalan paranşimden ibaret kısma mezofil (Yaprağın Ortası) adı verilir.

52 Bifasiyal (Dorsiventral) yaprak enine kesiti, Digitalis ferruginea (Pas Renkli Yüksük Otu). k. Kutikula, st. Stoma, p. Palisad paranşimi, s. Sünger paranşimi, eü. Üst epidermis, ea. Alt epidermis, bt. Tüy

53 Yaprakların iç yapısını oluşturan hücrelerin konumuna göre yapraklar genellikle üç tipe ayrılırlar Ya üst tarafa bakan doku ile alt tarafa bakan doku birbirinden farklıdır ki böyle yapraklara Bifasiyal veya Dorsiventral Yaprak (Üst yüzü ve alt yüzü farklı yaprak) lar denir. Camellia sinensis (Çay Bitkisi), Digitalis ferruginea (Pas Renkli Yüksük Otu) yaprağı bifasiyal yapraklara örnek olarak gösterilebilir. Yahut üst ve alt kısımda bulunan dokuların yapısı birbirine benzer, böyle yapraklara da Ekvifasiyal veya İzolateral Yaprak (İki yanı eşit yaprak) lar denir. ******

54 İzolateral yaprak, Iris (Süsen) yaprağından enine kesit

55 Bazı durumlarda ise üst ve alt yüzü ayırt edilemeyen, hemen hemen silindir ya da kılıçsı bir biçim almış yapraklara rastlanır ki bu tip yapraklara da Unifasiyal Yapraklar adı verilir. Allium sativum (Sarımsak) yaprağı unifasiyal yapraklara örnek gösterilebilir. En çok rastlanan yaprak tipi bifasiyal yaprak tipleridir.

56 Epidermis : Yaprağın bütün dış yüzeyi epidermis ile çevrilmiştir. Farklı bitkilerin epidermisinde farklı tip stomalara, tüylere, emergenslere ve hidatodlara rastlanabilir.

57 Yapraklarda stomaların bulunduğu yer bitkiden bitkiye değişiklik gösterebilir. Stomalar yaprakta yalnız üst epidermiste bulunuyorlarsa böyle yapraklara Epistomatik Yaprak denir. Epistomatik yapraklar genellikle su yüzeyinde yüzen yapraklara sahip bitkilerde görülür. Stomalar yaprakta yalnız alt epidermiste bulunuyorlarsa böyle yapraklara Hipostomatik Yaprak denir. Hipostomatik yapraklar genellikle dikotil bitkilerde görülürler. Bazı yapraklarda da stomalar hem üst hem de alt epidermiste bulunurlar ki böyle yapraklara da Amfistomatik Yaprak adı verilir. Amfistomatik yapraklar genellikle monokotil bitkilerde görülürler.

58 Mezofil : Yaprağın üst ve alt epidermisi arasında kalan ve paranşimatik hücrelerden meydana gelmiş olan kısma Mezofil denir. Mezofil, Palisad paranşimi ve Sünger paranşimi olmak üzere iki paranşimden oluşmuştur.

59 Damarlar : Damarlar bir ya da daha fazla iletim demetinden oluşmuştur. Çok ince bir ağ sistemi oluşturacak şekilde dallanarak yaprağın her yanına dağılmış olan damarlar aracılığıyla madde iletimi kolaylaştırılmış olur. Yaprak ayasındaki iletim demetleri, gövdedeki iletim demetlerine benzerler. Çiçekli bitkilerin yapraklarında iletim demetleri, ksilem üste floem alta gelmek üzere yer alan kollateral demetler halindedirler.

60 Yaprakların Işığa Göre Duruşları Bütün bitkilerin yaprakları genellikle ışıktan en iyi şekilde yararlanbilecek bir durum almışlardır. Bitkilerin yapraklarını ışığa göre en uygun duruma getirme kabiliyeti, kısmen sürgünün büyüme hareketleri yardımı ile, kısmen de yaprakların kendi hareketleri ile gerçekleşmektedir.

61 Yapraklar ışığa karşı almış oldukları duruma göre üç kısma ayrılırlar ******* : 1- Panphotometrik Yapraklar: Kendilerini dağınık ışığa göre en uygun duruma sokmuş, ancak direkt olarak gelen ışığın bir kısmından kaçınan bir durum almış olan yapraklar. Bunlar ağaçta tepenin dış kısımları ve bilhassa uç sürgünleri çok sık yapraklı olan ağaçlarda görülürler. 2- Euphotometrik Yapraklar: Bu yapraklar ışığa doğru yönelen yapraklardır. Ağaçta tepenin iç kısımlarında yer alırlar. Üst yüzlerini en kuvvetli dağınık ışığın geldiği yöne doğru tamamen dikine olarak çevirirler. 3- Aphotometrik Yapraklar: Işığa karşı belirli hiçbir durum almayan yapraklardır. Örneğin, çamların yaprakları gibi. Bunların her tarafı aynı yapıda olduğundan, ışık hangi taraftan gelirse gelsin bu yapraklar ışıktan aynı derecede yararlanabilirler.

62 Yaprak Absisyonu (Yaprak Dökülmesi) Çok yıllık ve odunsu bitkilerin dal, yaprak, çiçek, ve meyve gibi organlarının döküldüğü bilinen bir doğal olaydır. Bu gibi organların ana bitkiden koparak ayrılması olayına Absisyon adı verilir. Yaprakların bitkiden koparak ayrılması olayına da Yaprak Absisyonu denir.

63 Yaprak absisyonu Gymnospermae ve herdem yeşil diye adlandırılan Angiospermae taksonlarında da meydana gelmektedir. Yaprak absisyonu esnasında, dökülecek olan yaprağın kaidesinde enine yönde dar bir bölge oluşur. Bu kısma Absisyon Bölgesi adı verilir. Bu bölgenin yapısı dışında kalan kısmın yapısından farklıdır. Yaprağın dökülmesinden haftalarca önce burada iyice farklılaşmış bir tabaka oluşur, bu tabakaya Ayırma Tabakası adı verilir. Bu tabakanın meydana gelişi tamamlandıktan sonra absisyon başlar.

64 Yaprak absisyonunun boyuna kesitte görünüşü. A. Absisyona hazırlanan tabaka. B. Absisyona uğramış ve süberinleşmiş tabaka

65 Yaprak Metamorfozları Bitkilerin yeşil renkteki geniş yüzeyli yapraklarının asıl görevi assimileme (Özümleme) ve transpirasyon (Terleme) dur. Bazı yapraklar bu görevlerinden başka görevleri yapmak üzere gerek şekil ve gerek yapı bakımından o kadar büyük değişikliklere uğrarlar ki ilk bakışta bu organların yaprak olduklarını kabul etmek oldukça güçleşir. Böyle metamorfoze olmuş yapraklar temel yapılarına sahip olmaları, nodlarda bulunmaları ve koltuklarında tomurcuk bulundurmalarıyla ayırd edilirler.

66 1- Tomurcuk Pulları : Genel olarak kısa, kalın ve sapsız yaprakçıklardan ibaret olan tomurcuk pulları, üst yüzeylerinde genellikle tüy, bazen reçine veya mum gibi maddelerle örtülüdürler. Görevleri koruyuculuktur Castanea (Kestane) da tomurcuk pulları

67 2- Diken Yapraklar : İletim demetleri ve fazla miktarda sklerankima dokusu ihtiva eden bu yapraklar, yaprakların tümü veya bazı kısımlarının dikenleşmesiyle oluşurlar. Görevleri hayvanlara karşı savunma veya fazla su kaybını önlemektir. Örnek : Berberis (Hanım Tuzluğu), Opuntia (Kaynana Dili), Ilex (Çoban Püskülü) Berberis (Hanım Tuzluğu) de diken yaprak

68 Su ve besin maddelerini depo etmek üzere farklılaşmış etli, kalın yapraklardır. Örnek : Sedum (Dam Koruğu), Allium cepa (Soğan), Mesembryanthemum (Makas Otu) 3- Depo Yapraklar : Sedum (Dam Koruğu) da depo yaprak

69 4- Sülük Yapraklar : Tırmanıcı ve sarılıcı bitkilerin tutunmasını sağlamak üzere yaprak ya da yaprakçıklar incelerek sülük haline geçerler. Örnek : Pisum (Bezelye), Lathyrus (Burçak), Smilax (Saparna), Clematis (Akasma) Smilax (Saparna) da sülük yaprak

70 5- Kapan Yapraklar : Böcek kapan (İnsektivor) bitkilerin yaprakları farklı şekilde değişikliğe uğrayarak böcekleri yakalayabilecek kapan yapraklar haline geçmiştir. Örnek : Nepenthes (İbrik Otu), Drosera (Güneş Gülü), Dionea (Venüs Sinek Kapanı) A. Nepenthes ve B. Dionea da kapan yapraklar

71 6- Üretken Yapraklar Bitkilerin vegetatif olarak çoğalmasında rol oynayan metamorfoze olmuş yapraklardır. Örnek : Bryophyllum, Begonia (Begonya) Bryophyllum da üretken yaprak

72 7- Çiçek Yaprakları : Gerek çiçek örtüsünü oluşturan yapraklar, gerekse eşeyli üremede rol oynayan mikrosporofil ve makrosporofiller yaprakların metamorfoze olmasından meydana gelmişlerdir.