BAKIR KATKISININ Co-Fe-Ta-B İRİ HACİMLİ METALİK CAM SİSTEMİNİN CAMLAŞMA KABİLİYETİNE OLAN ETKİSİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BAKIR KATKISININ Co-Fe-Ta-B İRİ HACİMLİ METALİK CAM SİSTEMİNİN CAMLAŞMA KABİLİYETİNE OLAN ETKİSİ"

Transkript

1 BAKIR KATKISININ Co-Fe-Ta-B İRİ HACİMLİ METALİK CAM SİSTEMİNİN CAMLAŞMA KABİLİYETİNE OLAN ETKİSİ Ziya Ozgur Yazıcı 1, Aytekin Hitit 2, Şükrü Talaş 3, Rıza Kara 4, Fatih Çolak 5 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, 03200, Afyonkarahisar, zyazici@aku.edu.tr 2 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, 03200, Afyonkarahisar, hitit@aku.edu.tr 3 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, 03200, Afyonkarahisar, stalas@aku.edu.tr 4 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, 03200, Afyonkarahisar, rkara@aku.edu.tr 5 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, 03200, Afyonkarahisar, fcolak@aku.edu.tr ÖZET Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B iri hacimli metalik cam alaşımı şu ana kadar rapor edilen en yüksek kırılma dayanımına (5.2GPa) sahip metalik cam alaşımlardan birisidir. Ancak bu alaşımın kritik camlaşma kalınlığı 2mm ile sınırlıdır. Bu çalışmada, Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 alaşımına yapılan minör Cu ilavelerinin, bu alaşımın camlaşma kabiliyetine olan etkisi incelenmiştir. Bu amaçla Co 43-x Cu x Fe 20 Ta 5.5 B (x=0, 0.5, 1.5) Cu ilaveleri ile modifiye edilerek, Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5, Co 42.5 Cu 0.5 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5, Co 41.5 Cu 1.5 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 kompozisyonları sentezlenmiştir. Sentezlenen alaşım kompozisyonları indüksiyon fırında ergitilerek kama şekline sahip bakır kalıplara dökülmüştür. Elde edilen numuneler polarize optik mikroskop, taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve x-ışınları kırınım analizleri (XRD) ile karakterize edilmiştir. Buna göre kompozisyonlara ilave edilen bakır katkısına göre camlaşma kalınlıkları belirlenmiştir. Ayrıca alaşımların cam geçiş (T g ), kristallenme (T x ) ve ergime sıcaklıkları (T l ) diferansiyel taramalı kalorimetre (DSC) analizleri ile tespit edilmiştir. Key Words: Co-esaslı metalik cam, camlaşma kabiliyeti, indüksiyon ergitme, minor bakır ilavesi 1. GİRİŞ Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte mevcut geleneksel malzemelerin dayanımlarının iyileştirilmesi ve teknolojik yeni malzemelerin ortaya çıkarılması ihtiyacı doğmuştur. Bu nedenle, araştırmacılar geleneksel olan bu malzemelerin dayanımlarını artırmak için, çeşitli yöntemlere başvurmaktadırlar. Malzemelerin özellikleri mikroyapılarıyla önemli derecede ilişkili olduğu için [1], bu özelliklerinin geliştirilmesinde hata yoğunluğu ve tane boyutu azaltılması ile ilgili çalışmalara ağırlık verilmektedir. Diğer yandan, bir kısım araştırmacı ise kristal latis düzensizliği ile yüksek mukavemete sahip yeni alaşımlar üzerinde çalışmaktadırlar. Bu yaklaşım amorf veya metalik cam alaşımların ortaya çıkmasına neden olmuştur [2]. Geleneksel metalik malzemelerin mikroyapıları çeşitli boyutlardaki tanelerden oluşmaktadır. Böylesi bir mikroyapı eriyiğin katılaşması esnasında kristal fazların çekirdeklenmesi ve büyümesi ile elde edilmektedir. Kristalin metal alaşımlarından farklı olarak, metalik camlar uzun mesafede düzen eksikliği gösterirler. Keskin Bragg pikleri ile tanımlanan kristal metallerin aksine amorf bir metal, x-ışınları difraksiyon deneylerinde geniş difüz hale sergiler. Metalik camlar, tane ve faz sınırları, dislokasyon gibi mikroyapısal hatalardan yoksun olmaları, homojenlikleri, mükemmel soft manyetik özellikler sergilemesi (Fe-esaslı kompozisyonlar), kimyasal korozyon dirençleri ve özellikle yüksek kırılma mukavemetleri nedeniyle dikkatleri üzerine çekmektedir. Metalik alaşımların amorf hale getirilmesi için genellikle çok yüksek soğutma hızlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Yüksek soğutma hızları veya yavaş çekirdeklenme mekanizması, o kompozisyonun camlaşma kabiliyetini ortaya koyar. Kritik soğutma hızların ölçülmesi zor olduğu için, iri hacimli metalik camların camlaşma kabiliyetleri genellikle kritik camlaşma kalınlığı ile verilmektedir. 195

2 Geleneksel metalik cam alaşımlarının düşük camlaşma kabiliyetleri nedeniyle, mühendislik malzemesi olarak kullanılabilirlikleri sınırlı kalmıştır. Bu nedenle metalik malzemelerin camlaşma kabiliyetlerini geliştirmek, cam oluşumu, kristallenme ve termal kararlılıkları üzerindeki çeşitli faktörlerin etki mekanizmalarının anlaşılması üzerindeki uğraşlar devam etmektedir. Birçok araştırmacı çalışmalarında inceledikleri çeşitli kompozisyonların daha iyi camlaşma kabiliyetleri olduğunu görmüşlerdir. Bu çalışmalar esnasında şerit şekilli numuneler üreterek, 1mm ve üzerindeki kalınlıklarda elde edilen amorf numunelere kalın metalik cam adıyla anmışlardır [3-6]. Inoue ve arkadaşları 2004 yılında o güne kadar rapor edilen en yüksek kırılma mukavemetine sahip (5185MPa) olan iri hacimli metalik camı sentezlediklerini bildirmişlerdir. Ancak Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 metalik cam alaşımının kritik döküm kalınlığı 2mm dir. [7]. Böylesi üstün özelliğe sahip bir alaşımın kritik döküm kalınlığı geliştirilebilirse, bu alaşım için potansiyel bir uygulama alanı da oluşacaktır. Camlaşma kabiliyeti kompozisyona önemli derecede bağlı olduğu için, çalışmaların genelinde kolay camlaşabilen kompozisyonların etrafında en iyi camlaşan kompozisyonların bulunmasına yönelmiştir. Bununla birlikte Cu, Ni, Co, Nb, Y gibi elementlerin minör ilaveleri düşük camlaşma kabiliyetli alaşımların geliştirilmesinde kullanılmaktadır. [8]. Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 kompozisyonu Co-bazlı alaşımlar arasında en yüksek dayanıma sahip olmasına rağmen, 2 mm lik camlaşma kabiliyeti uygulama alanı bulmasını sınırlamıştır. Bununla birlikte bu güne kadar bu kompozisyonun camlaşma kabiliyetinin artırılması üzerine yeteri kadar çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle, bu çalışmada minör Cu ilavesinin Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 kompozisyonlu alaşımın camlaşma kabiliyeti üzerindeki etkileri incelenmiştir. 2. DENEYSEL ÇALIŞMALAR Bu çalışma Co 43-x Cu x Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 (x=0, 0.5, 1.5) nominal kompozisyonlarına sahip kama şekilli olarak üretilen, numuneler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Deneysel çalışmalarda yüksek saflıktaki elementler kullanılmıştır (Co: 99.8% Cu: 99.7%, Fe, Ta: 99.9%, B: 98.0%). İfade edilen kompozisyonlar dikkatli bir şekilde tartılıp hazırlandıktan sonra, karıştırılarak homojen toz karışımları elde edilmiş ve daha sonra hidrolik preste tablet haline getirilmiştir. Tabletlerin ergitilmesi işlemi öncesinde, ergitme haznesi ~100 mbar vakuma alınmış ve daha sonra hazne içerisine ~1atm civarında Argon gazı doldurulmuştur. Bununla birlikte Ar gazı ergitme işlemi esnasında da eriyik üzerine üflenmeye devam edilerek, numunenin oksitlenmesi önlenmiştir. Böylece tablet halindeki toz karışımları ark ergitme yöntemi ile ~20gr lık master alaşımlar halinde ergitilmiştir. Ergitme işlemi kimyasal homojenliğin sağlanması amacıyla en az 3 kere tekrar edilmiştir. Üretilen master alaşımlardan uygun miktarlarda parçalar alınarak, vakumlu indüksiyon fırında (Indutherm-VC- 500 D) kama şekilli bakır kalıplara dökülmüştür. İndüksiyon ergitme sıcaklığı ~1650 o C dir. Döküm işlemi sırasında ergitme haznesi ve döküm haznesi arasında basınç basınç farkı bulunmaktadır. Böylece hazneler arasındaki basınç farkı sayesinde eriyiğin bakır kalıp içerisine emilmesi sağlanmıştır. Numuneler Şekil.1 deki akım şemasına uyularak üretilmiştir. Alaşım kompozisyonları sentezlendikten sonra, kimyasal analiz yapılarak (ICP) (Perkin Elmer DRC II model) nominal kompozisyonlarla kıyaslanmıştır. Amorf yapının belirlenmesinde x-ışınları difraksiyon yöntemi (XRD, Cu-Kα) (Shimadzu 6000) kullanılmıştır. Boyuna kesitleri alınmış kama şekilli numunelerin camlaşma kalınlığının belirlenmesinde ise polarize optik mikroskop (Olympus BX51M) ve taramalı elektron mikroskobu (SEM) (LEO-1430VP) kullanılmıştır. Elde edilen metalik cam numunelerinin termal özellikleri diferansiyel taramalı kalorimetre (DSC) (Netzsch STA 409 Pc/Pg) analizi yapılarak belirlenmiştir. 3. SONUÇLAR VE TARTIŞMA Deneysel çalışmalar öncesinde, ergitme ve döküm sıcaklıklarının tespit edilmesi amacıyla bazı ön çalışmalar (1.Aşama) yapılmıştır. Bu amaçla, hazırlanan kompozisyonlar çeşitli döküm sıcaklıklarında dökülerek, farklı döküm sıcaklıklarının bir fonksiyonu olarak camlaşma davranışları incelenmiştir. Camlaşmanın elde edilebildiği işlem sıcaklığı belirlendikten sonra, bu sıcaklık 2.Aşama çalışmaları için optimum işlem sıcaklığı olarak 196

3 kullanılmıştır. İkinci aşama çalışmalarında ise değişen Cu oranlarına göre Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 alaşımının camlaşma kabiliyetindeki değişimler incelenmiştir. Kompozisyonların hazırlanması ve Tartım işlemleri Karıştırma ve Homojenleştirme Hidrolik Preste Tablet Haline Getirme Master alaşımın ark ergitme işlemi (~100mbar vakum +1atm Ar) (~3000 C) MASTER ALAŞIM HAZIRLAMA İŞLEMLERİ İndüksiyon Ergitme İşlemi (5-10gr) ( o C) Bakır Kalıba Döküm İşlemi Şekil.1 Üretim akım şeması 3.1. Ön Hazırlık Çalışmaları Deneysel çalışmalar öncesi yapılan hazırlık çalışmalarında, alaşımların indüksiyon ergitme işlemiyle hangi sıcaklıkta ergitilerek dökülmesi gerektiği araştırılmıştır. Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 camsı alaşımının ergime sıcaklığı literatürde 1243 o C olarak verilmektedir [9]. Bu nedenle indüksiyon fırını ile yapılan döküm çalışmalarına ergime sıcaklığının üzerindeki 1320 ºC sıcaklığı seçilerek başlanıldı. Eriyik haldeki alaşım, bu sıcaklıkta belirli bir süre beklenerek kama şekilli kalıba döküldü. Kama şekilli numuneler incelendiğinde yapının genelinin kristallendiği görülmüştür. Kama şekilin en ince kısmı (~300µm) incelenmesine rağmen, bünye içerisinde hala kristal fazların mevcut olduğu belirlenmiştir (Şekil.2). Şekil.2 de proses sıcaklığın artırıldığında keskin kristal piklerinin kademeli olarak azaldığı açıkça gözlenmektedir. Kısaca, döküm sıcaklığının artması ile camlaşmada artış gözlenmiştir. Buna benzer şekilde, Zhao ve arkadaşları Cu 36 Zr 48 Ag 8 Al 8 metalik camını 6-10 kv döküm voltajları arasında üreterek, farklı döküm voltajlarında elde edilen camsı numuneler için belirli bir aşırı-ısıtma eşiğinin bulunduğundan bahsetmişlerdir [10]. Bu sonuçlara dayanarak indüksiyon fırın döküm işlemlerinde 1600 o C nin üzerindeki sıcaklıklar kullanılmıştır. Ancak deneysel çalışmalarda kullanılan indüksiyon fırının maksimum işlem sıcaklığı 1690 o C ile sınırlıdır. Bu nedenle daha yüksek sıcaklıklara çıkılamamıştır. 3.2 Bakır Katkısının Camlaşma Kalınlığına Etkisi 1.Aşama çalışmalarından elde edilen sonuçlara gore, döküm sıcaklığının 1600 o C den daha yüksek olması gerektiği bulunmuştur. Buna gore Çizelge.2 de belirtilen alaşım kompozisyonları 1600 o C nin üzerindeki sıcaklıklar kullanılarak kama şekilli kalıplara dökülmüştür. 197

4 1600 o C Şiddet 1450 o C 1320 o C 2θ Şekil.2 Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 kompozisyonlu kama şekilli numunelerin en ince kısmından (0.3mm) elde edilen XRD analiz sonuçları Şekil.3.d de Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 alaşımının kama şekilli numunesinin optik mikroskop görüntüsü verilmiştir. Fotoğraflarda üç bölge gözlenmektedir. Bu üç bölgeden nispeten daha ince olan kısım hariç, diğer ikisinde camsı faz neredeyse yoktur (Şekil.3.a) veya çok azdır (Şekil.3.b). Bu iki bölgede genellikle dendritik kristal oluşumlar gözlenmektedir. Kama şekilli numunenin en alt ve ince kısmında polarize optik mikroskopta kontrast vermeyen camsı bölge bulunmaktadır (Şekil.3.c). Amorf bölgenin kalınlığı kontrast vermeyen sınıra kadar ölçülmüştür. Biribirinden farklı kontrast veren eş eksenli kristal toplulukları camsı bölgenin hemen üzerinde görülmeye başlamaktadır. Buna göre, amorf yapıya sahip en kalın kesitin kalınlığı optik mikroskop incelemelerine göre yaklaşık µm arasındadır. Şekil.3.e, f ve g de aynı numunenin SEM incelemeleri sonucunda elde edilen mikroyapı fotoğrafları verilmektedir. İncelemeler sonunda SEM ve polarize optik mikroskop sonuçları yaklaşık olarak birbiriyle uyuşmaktadır. Tamamen amorf olarak katılaşan bölgenin kalınlığı yaklaşık olarak µm civarındadır. Daha kalın bölgelere çıkıldıkça eş eksenli kristal kümeleri 1mm kalınlığındaki bölgelere kadar devam etmektedir. En kalın bölgelerde ise uzun bloklar halinde kristallenme davranışı gözlenmektedir. Kısaca, Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 alaşımının kontrast farklılığına göre ölçülen camlaşma kalınlığı yaklaşık olarak 600 µm civarındadır. Ancak bu kalınlık literatürde ifade edilen camlaşma kalınlığından düşüktür. Aşağıda verilen nedenler, bu farklılığın sebebleri arasındadır: - Master alaşım hazırlama esnasında meydana gelen kimyasal kompozisyondan sapma - Master alaşım hazırlama ve indüksiyon ergitme işlemlerinde kullanılan nispeten daha düşük vakum seviyeleri (yüksek oksijen seviyesi) - Kritik soğutma hızının yetersiz olması (camlaşmayan bölgelerin üzerindeki kütle fazlalığı) İndüksiyon ergitmede kullanılan master alaşım (sadece ön ergitme işlemi yapılmış) parçalarından alınan numunelere kimyasal analiz (ICP) yapılmıştır. % 0 ve % 0.5 Cu katkılı numunelere yapılan kimyasal analizlerde ergitme sonrasında bor miktarının azaldığı belirlenmiştir (Çizelge.1). Camlaşma kabiliyeti kompozisyona önemli derecede bağlıdır. Bu nedenle bor miktarındaki böylesi bir kayıp ile kompozisyon değiştiği için, bu kompozisyonun da camlaşma kabiliyeti daha düşük olabilir. Ayrıca, bu çalışmada ve Kaynak [7] deki master alaşım ve indüksiyon ergitme işlemlerinde kullanılan ergitme atmosferi özellikleri arasında farklılıklar olabilir. Ergitme atmosferinde bulunan oksijenin camlaş kabiliyetini bozduğu bilinmektedir. Üçüncü durum ise, kompozisyonların camlaşma kabiliyetleri bilinmediğinden dolayı, numune miktarları kamanın en kalın bölgesi 8 mm olacak şekilde ayarlanmıştır. Fakat kritik camlaşma kalınlığının (>2 mm) üzerindeki bölgeler daha yavaş soğuyacaktır. Kalın bölgelerdeki fazla kütle yavaşça soğurken, ısısının bir kısmını alt bölgelere de verecektir. Bu üç sebepten dolayı, camlaşma kalınlıkları Kaynak [7] te verilenden daha düşük çıkmaktadır. Bütün numunelere aynı koşullar uygulandığı için, sentezlenen kompozisyonların kendi aralarında kıyaslanmasında bir sorun bulunmamaktadır. 198

5 13th International Materials Symposium (IMSP 2010) 13-15th October 2010 Pamukkale University Denizli - Turkey (a) (d) (e) (b) Kristal bölge 1mm (f) (c) Geçiş Bölgesi μm (g) Camsı bölge Şekil.3 Kama şekilli olarak üretilen Co43Fe20Ta5.5B31.5 alaşımının (a-d) polarize optik mikroskop ve (e-g) SEM görüntüleri Çizelge.1 Co43Fe20Ta5.5B31.5 ve Co43Cu0.5Fe20Ta5.5B31.5 kompozisyonlu numunelerin kimyasal analiz sonuçları % Atomik Nominal Kompozisyon Analiz Kompozisyonu Nominal Kompozisyon Analiz Kompozisyonu Co Fe Ta B Cu Bakırın Fe ve Co elementleri içerisinde çözünürlüğü düşüktür [11]. Yüksek miktarlarda (>%0.5) ilave edilen bakır katkısı genellikle kompozit yapıya (cam+kristal) neden olmaktadır [12,13]. Bu nedenle bazı kaynaklarda bakır ilavelerinin camlaşma kabiliyetini düşürdüğünden de bahsedilmektedir [14]. Bu bilgilere dayanarak Co43Fe20Ta5.5B31.5 kompozisyonuna ilk olarak % 0.5 oranında bakır ilave edilmiştir. 1625oC de üretilen bu numunenin camlaşma kalınlığı optik mikroskop incelemelerinde ~ µm (Şekil.4.b), SEM incelemelerinde ise ~780 µm (Şekil.5.a ve b) olarak ölçülmüştür. Baz alaşımla kıyaslandığında camlaşma kalınlığında bir artış meydana gelmiştir. Benzer şekilde at.% 1.5 Cu ilaveli durum incelendiğinde ise camlaşma kalınlığında düşüş gözlenmiştir (Şekil.4.d ve Şekil.5.c ve d). Ölçüm sonuçları Çizelge 2 te verilmiştir. 199

6 Camsı Kalınlık (µm) Kompozisyon Optik Mikroskop SEM Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B Co 42.5 Cu 0,5 Fe 20 Ta 5.5 B Co 41.5 Cu 1.5 Fe 20 Ta 5.5 B <300 Çizelge.2 Cu katkısı ile modifiye edilmiş kompozisyonlar ve camlaşma kalınlıkları Genellikle kritik döküm kalınlığı, silindirik çubuk şeklinde dökülen numunelerin XRD analizi çözünürlük sınırları içerisinde, kristalleşmenin görülmediği en büyük kalınlık olarak rapor edilmektedir. Bu nedenle Cu ilavesinin etkisini görmek amacıyla, tüm kompozisyonlar 2mm çaplı bakır kalıplara tekrar dökülmüştür. Silindirik numunelerden alınan parçalar toz haline getirildikten sonra XRD incelemesi yapılmıştır. Şekil.6 da 2mm çapındaki silindirik numunelere ait XRD analizleri verilmiştir. Buna göre at.%0.5 Cu katkılı durum, kompozisyondaki bor kaybına rağmen camlaşma kalınlığını 2mm ye kadar artırmıştır. Bakır miktarı at.% 1.5 e artırıldığında ise kristal fazların varlığını gösteren keskin difraksiyon pikleri gözlenmektedir. Kama şekilli ve 2mm çapındaki silindirik numunelerden elde edilen sonuçlar kıyaslandığında, sonuçlar birbiri ile uyumludur. (a) (b) (c) % 0 Cu % 0.5 Cu % 1.5 Cu 800 µm 600 µm 500 µm Şekil.4 at.%0.5 Cu katkılı Co 43-x Cu x Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 alaşımının camlaşma kabiliyeti üzerindeki etkileri Bununla birlikte %1.5 Cu ilaveli kompozisyonun mikroyapısında dendritler arasında Ta elementince daha zengin olan kristaller de çökelmektedir. Şekil.5.d de beyaz renkli olarak görülen bu kristaller yapıda homojen olarak dağılmıştır. Kama şekilli numunelerde gözlenen kritik camlaşma kalınlığı, silindirik çubuk kalıplar kullanıldığında artış göstermiştir. Bu durum, kama şekilli numunelerin üst kısmında bulunan aşırı malzemenin sıcaklığının yavaş düşmesi, alt bölgelerin camlaşmasını engellediğini göstermesi açsısından önemlidir. 200

7 13th International Materials Symposium (IMSP 2010) 13-15th October 2010 Pamukkale University Denizli - Turkey (a) (b) Ck 780µm Ck 1mm (c) (d) Ck 400mm Ck 500µm Şekil.5 Co43-xCuxFe20Ta5.5B31.5 alaşımının SEM görüntüleri (a)(b) x=0.5 Cu, ve (c)(d) x=1.5 Cu durumların mikroyapıları (Ck: incelemenin yapıldığı kalınlık) x= 1.5 x=0.5 x=0 2θ Şekil.6 Co43-xCuxFe20Ta5.5B31.5 (x=0, 0.5, 1.5) nominal kompozisyonlu 2mm kalınlığındaki numunelere ait XRD desenleri Üretilen kama şekilli numunelerin plakalarından alınan parçalara ait 20K/dk hızında yapılan DSC analiz eğrileri Şekil.7 de gösterilmiştir. DSC analizlerinden elde edilen termal özellikler ise Çizelge.3 te verilmiştir. 201

8 Tg Tx 2 x=1.5 Ekzotermik x=0.5 x=0 Tx 1 Tm Tl Sıcaklık ( o C) Şekil.7 Co 43-x Cu x Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 alaşımının DSC eğrileri Çizelge.3 Co 43-x Cu x Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 (x=0, 0.5, 1.5) alaşımının termal özellikleri Kompozisyon Tg (K) Tx 1 (K) Tx 2 (K) Tl (K) ΔTx Trg(Tg/Tl) γ Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B ,578 0,385 Co 42.5 Cu 0.5 Fe 20 Ta 5.5 B , Co 41.5 Cu 1.5 Fe 20 Ta 5.5 B ,575 0,389 Katkısız Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 kompozisyonu yaklaşık 876 K de cam geçişi karakteristiği olan endotermik bir olay sergilemektedir. Sıcaklığın artmasıyla birlikte 921K, 986K ve 1166K de üç basamaklı bir kristallenme davranışına sahiptir. 921 K de gözlenen keskin ekzotermik pik, yapının cam olduğunun bir göstergesidir. Bu pikin olmaması durumu, yapının tamamen kristal olduğunu akla getirmelidir [15]. Co 43 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 alaşımına at.%0.5 Cu ilave edildiğinde cam geçiş sıcaklığı yaklaşık olarak 879K olarak belirlenmiştir. Co 42.5 Cu 0.5 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 alaşımının ilk kristallenme başlangıç sıcaklığı ise 904K e düşmüştür. Katkısız durum ve at.%0.5 Cu katklı durumda ergime sıcaklıkları neredeyse eşit olmasına rağmen, at.%0.5 Cu katkısı baz alaşımın ikinci kristallenme pik sıcaklığını daha yüksek sıcaklıklara ötelemektedir. Co 41.5 Cu 1.5 Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 kompozisyonlu numune ise yaklaşık 846K de cam geçişi sergilerken, ilk kristallenme başlangıç sıcaklığı ise 901K olarak belirlenmiştir. Alaşımların Tg/Tl ve ΔTxg ve γ parametreleri Çizelge.3 te verilmiştir. Literatürde kullanılan aşırı soğutulmuş sıvı bölgesi (ΔTx=Tx-Tg), indirgenmiş cam geçiş sıcaklığı (Trg) ve γ parametrelerine göre kıyaslamalar yapıldığında, camlaşma kabiliyeti en iyi olan durum olan at.%0.5 Cu katkısının ΔTx ve γ parametrelerine uyum göstermediği gözlenmiştir. Bununla birlikte, camlaşmanın en yüksek olduğu ve Trg parametresinin en yüksek durum %0.5 Cu ilaveli kompozisyona aittir. Sonuç olarak nominal kompozisyonu Co 43-x Cu x Fe 20 Ta 5.5 B 31.5 olan alaşıma x=0.5 e kadar yapılan bakır ilavelerinin bu alaşımın camlaşma kabiliyetini artırdığı gözlenmiştir. Ancak kompozisyonlar, literatürde belirtilen camlaşma parametrelerine göre kıyaslandığında aralarında önemli bir fark gözlenmemiştir. Bu çalışma, camlaşmanın gerçekleşmesi için ergitme ve döküm işlemlerinde belirli bir aşırı ısıtmanın gerekliliğini göstermesi açısından önemlidir. Dolayısıyla camlaşma kabiliyetinin belirlenmesinde bu durumun göz önünde bulundurulması gerekmektedir. 4 TEŞEKKÜR Bu çalışma 104M124 numaralı proje ile TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir. 202

9 5 KAYNAKLAR 1. Raghavan, V., 2006, Materials Science and Engineering: A First Course, 5th Ed., 468 s., Prentice-Hall of India, New Delhi 2. Fan, J., Zhang, Z., Shen, B., Mao, S.X., Plastic deformation of a Co-based metallic glass composite with in situ precipitated dendritic phases, Scripta Materialia, 59, , Johnson, W.L., Fundamental aspects of bulk metallic glass formation in multicomponent alloys, Materials Science Forum, Vol , 35-50, Laws, K.J., Gun, B., Ferry, M., Influence of casting parameters on the critical casting size of bulk metallic glass, Metallurgical and Materials Transactions A, Vol.40A, , Wang, W.H., Elastic moduli and behaviors of metallic glasses, Journal of Non-Crystalline Solids, 351, , Inoue, A., Takeuchi, A., Recent progress in bulk glassy, nanoquasicrystalline and nanocrystalline alloys, Materials Science and Engineering, A , 16-30, Inoue, A., Shen, B.L., Koshiba, H., Kato,H., Yavari, A.R., Ultra-high strength above 5000MPa and soft magnetic properties of Co-Fe-Ta-B bulk glassy alloys, Acta Materialia, 52, , Fiore, G., Ichim, I., Battezzati, L., Effect of minor elements addition on glass formation and properties of gold alloys, Journal of Physics: Conference Series, 144, , Inoue, A., Shen, B.L., Chang, C.T., Fe- and Co-based bulk glassy alloys with ultrahigh strength of over 4000 MPa, Intermetallics, 14, , Zhao, Y., Kou, S., Suo, H., Wang, R., Ding, Y., Overheating effects on the thermal stability and mechanical properties of Cu36Zr48Ag8Al8 bulk metallic glass, Materials and Design, 31, , Durand-Charre, M., 2004, Microstructures of Steels and Cast Irons-Engineering Materials and Processes, 404 s., Springer, New York 12. Stoica, M., Roth, S., Eckert, J., Karan, T., Ram, S., Vaughan, G., Yavari, A.R., FeCoBSiNb Bulk metallic glass with Cu additions, Phys. Status Solidi C, 1-5, DOI /pssc , Shen, B., Men, H., Inoue, A., Fe based bulk glassy alloy composite containing in situ formed α- (Fe,Co) and (Fe,Co) 23 B 6 microcrystalline grains, Applied Physics Letters, 89, , , Li, R., Stoica, M., Eckert, J., Effect of minor Cu addition on phase evolution and magnetic properties of FeCoSiBNbCu alloys, The 13th International Conference on Rapidly Quenched and Metastable Materials, Journal of Physics: Conference Series, DOI: 10ç1088/ /144/012042, Wang, W.H., Roles of minor additions in formation and properties of bulk metallic glasses, Progress in Materials Science, 52, , 2007 BİYOGRAFİLER Ziya Özgür Yazıcı 1975 yılında Eskişehir de doğdu. Orta ve lise öğrenimini Trabzon Anadolu Lisesi nde tamamladıktan sonra, 1995 yılında Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Seramik Mühendisliği Bölümü nde lisans eğitimine başladı yılında aynı bölümde yüksek lisans eğitimini tamamladıktan sonra, 2005 yılında Afyon Kocatepe Üniversitesi Metal Eğitimi ABD da doktora programına başladı. Halen metalik cam malzemelerin üretilmesi ve karakterizasyonu ile ilgili doktora çalışmalarına devam etmektedir. Yaklaşık on yıldır Afyon Kocatepe Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü nde araştırma görevlisi olarak görevine devam etmektedir. Aytekin Hitit 1970 yılında Yusufeli de doğdu. Orta ve lise öğrenimini Bolu Atatürk Lisesi nde tamamladıktan sonra, 1987 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Bölümü nde lisans eğitimine başladı yılında lisan eğitimini tamamladı yılında yüksek lisans, 2002 yılında da doktora eğitimini Amerika Birleşik Devletleri nde Carnegie Mellon Üniversitesi Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü nde tamamladı yılından bu yana Afyon Kocatepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi nde görev yapmaktadır. 203

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering AKÜ FEMÜBİD 14 (2014) OZ5704 (25-30) AKU J. Sci. Eng. 14 (2014) OZ5704 (25-30)

Detaylı

Ni-Cr-B-W METALİK CAM SİSTEMİNİN CAMLAŞMA KABİLİYETİNİN VE MİKROSERTLİĞİNİN TUNGSTEN İÇERİĞİNE BAĞLI DEĞİŞİMİNİN İNCELENMESİ

Ni-Cr-B-W METALİK CAM SİSTEMİNİN CAMLAŞMA KABİLİYETİNİN VE MİKROSERTLİĞİNİN TUNGSTEN İÇERİĞİNE BAĞLI DEĞİŞİMİNİN İNCELENMESİ Ni-Cr-B-W METALİK CAM SİSTEMİNİN CAMLAŞMA KABİLİYETİNİN VE MİKROSERTLİĞİNİN TUNGSTEN İÇERİĞİNE BAĞLI DEĞİŞİMİNİN İNCELENMESİ Pelin Öztürk 1, Aytekin Hitit 2, Hakan Şahin 3, A.Malik Aşgin 4 1 Afyon Kocatepe

Detaylı

Camlaşma Kabiliyeti; 2. HAFTA

Camlaşma Kabiliyeti; 2. HAFTA 2. HAFTA 26.09.2013 Camlaşma Kabiliyeti; Eriyik bir malzeme soğutulduğu zaman, kendiliğinden kristal çekirdeklenmesi ve büyümesinin meydana geldiği ve malzemenin kristal duruma hızlıca katılaştığı bir

Detaylı

Toz Metalurjik Malzemeler Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU

Toz Metalurjik Malzemeler Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Mikroyapı Kontrolü Tozlar, her taneciğin içerisinde fazların kontrolüne imkan tanıyan küçük boyutlardadır. Tozlar alışılagelmiş büyük cisimlerde ulaşılamayan yeni atomik

Detaylı

Sb 2 Te 3 ve Bi 2 Te 3 İÇERİKLİ YARI İLETKEN ALAŞIMLARIN ÜRETİMİ ve TERMOELEKTRİK, YAPISAL, MİKROYAPISAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET

Sb 2 Te 3 ve Bi 2 Te 3 İÇERİKLİ YARI İLETKEN ALAŞIMLARIN ÜRETİMİ ve TERMOELEKTRİK, YAPISAL, MİKROYAPISAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ ÖZET Sb 2 Te 3 ve Bi 2 Te 3 İÇERİKLİ YARI İLETKEN ALAŞIMLARIN ÜRETİMİ ve TERMOELEKTRİK, YAPISAL, MİKROYAPISAL ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Mehmet Burçin PİŞKİN, Emek Möröydor DERUN, Sabriye PİŞKİN YILDIZ TEKNİK

Detaylı

İNTERMETALİK MALZEMELER. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR (DERS NOTLARI-4)

İNTERMETALİK MALZEMELER. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR (DERS NOTLARI-4) İNTERMETALİK MALZEMELER (DERS NOTLARI-4) Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR BERİLYUM: Kimyasal özellikler bakımından alüminyuma benzer. Periyodik çizelgenin II A grubunun birinci elementidir ve metallere özgü özelliklerin

Detaylı

Kristalizasyon Kinetiği

Kristalizasyon Kinetiği Kristalizasyon Kinetiği İçerik Amorf malzemeler amorf kristal Belirli bir kristal yapısı yoktur Atomlar rastgele dizilir Belirli bir kristal yapısı vardır Atomlar belirli bir düzende dizilir camlar amorf

Detaylı

Kaybolan Köpük Yöntemi Kullanılarak Al-Si Alaşımlarının Akışkanlığının İncelenmesi

Kaybolan Köpük Yöntemi Kullanılarak Al-Si Alaşımlarının Akışkanlığının İncelenmesi 2015 İstanbul ALUS'07 7. Alüminyum Sempozyumu - 7th Aluminium Symposiuırn Kaybolan Köpük Yöntemi Kullanılarak Al-Si Alaşımlarının Akışkanlığının İncelenmesi Fluidity of Lost Foam Cast Al-Si Alloys Nazlıcan

Detaylı

Mert KILINÇ, Göknur BAYRAM. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 06531, ANKARA ÖZET

Mert KILINÇ, Göknur BAYRAM. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 06531, ANKARA ÖZET PROSES PARAMETRELERİNİN VE CAM FİBER ORANININ GERİ KAZANILMIŞ PET/CAM FİBER KOMPOZİTLERİNİN MEKANİK VE TERMAL ÖZELLİKLERİ İLE MORFOLOJİLERİNE OLAN ETKİLERİ Mert KILINÇ, Göknur BAYRAM Orta Doğu Teknik Üniversitesi,

Detaylı

Termal analiz esasları;

Termal analiz esasları; Termal analiz esasları; Termal analiz; sıcaklık değişmesine karşı bir katı maddenin fiziksel ve kimyasal reaksiyonlar sonucunda özelliklerindeki değişimlerin ölçülmesi ve yorumlanmasıdır. Sıcaklığa bağlı

Detaylı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. Kobalt Esaslı Metalik Cam Kaplamaların Pnömatik Sıkıştırma Yöntemi ile Sentezlenmesi

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. Kobalt Esaslı Metalik Cam Kaplamaların Pnömatik Sıkıştırma Yöntemi ile Sentezlenmesi Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering AKÜ FEMÜBİD 16 (2016) 035702 (727-733) AKU J. Sci. Eng. 16 (2016) 035702 (727-733)

Detaylı

KARBON ELYAF TAKVİYELİ POLİAMİT 6 KARMALARIN ISIL VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

KARBON ELYAF TAKVİYELİ POLİAMİT 6 KARMALARIN ISIL VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ KARBON ELYAF TAKVİYELİ POLİAMİT 6 KARMALARIN ISIL VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ N. Gamze Karslı Yılmaz, Ayşe Aytaç, Veli Deniz Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ

2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ 2xx SERİSİ ALÜMİNYUM ALAŞIMLARINDA Ag İLAVESİNİN MUKAVEMETE ETKİSİ Çağlar Yüksel 1, Özen Gürsoy 2, Eray Erzi 2, Derya Dışpınar 2 1 Yıldız Teknik Üniversitesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü,

Detaylı

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir:

Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: Kaynak Bölgesinin Sınıflandırılması Prof. Dr. Hüseyin UZUN Kaynak yöntemleri ile birleştirilen bir malzemenin kaynak bölgesinin mikroyapısı incelendiğinde iki ana bölgenin var olduğu görülecektir: 1) Ergime

Detaylı

TiC-Co Esaslı Çizici Kalem Karakterizasyonu

TiC-Co Esaslı Çizici Kalem Karakterizasyonu 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 16-18 May 2011, Elazığ, Turkey TiC-Co Esaslı Çizici Kalem Karakterizasyonu M. Erdoğan, A.Erol, A.Yönetken, Ş. Talaş Afyon Kocatepe Üniversitesi,

Detaylı

SÜPERALA IMLAR. Yüksek sıcaklık dayanımı

SÜPERALA IMLAR. Yüksek sıcaklık dayanımı SÜPERALA IMLAR SÜPERALA IMLAR Nikel ve Kobalt alaşımları: Korozyon dayanımı ve yüksek sıcaklık dayanımı için kullanılırlar. Yüksek ergime sıcaklığına ve dayanıma sahiptirler.. Süperalaşımlar: Nikel bazlı

Detaylı

Çift Fazlı Paslanmaz Çeliklerde Yaşlandırma Koşullarının Mikroyapı Özellikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Çift Fazlı Paslanmaz Çeliklerde Yaşlandırma Koşullarının Mikroyapı Özellikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi Çift Fazlı Paslanmaz Çeliklerde Yaşlandırma Koşullarının Mikroyapı Özellikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi Alptekin Kısasöz 1,a, Ahmet Karaaslan 1,b 1 Yildiz Technical University, Department of Metallurgical

Detaylı

Yoğun Düşük sürünme direnci Düşük/orta korozyon direnci. Elektrik ve termal iletken İyi mukavemet ve süneklik Yüksek tokluk Magnetik Metaller

Yoğun Düşük sürünme direnci Düşük/orta korozyon direnci. Elektrik ve termal iletken İyi mukavemet ve süneklik Yüksek tokluk Magnetik Metaller Kompozit malzemeler İki veya daha fazla malzemeden üretilirler Ana fikir farklı malzemelerin özelliklerini harmanlamaktır Kompozit: temel olarak birbiri içinde çözünmeyen ve birbirinden farklı şekil ve/veya

Detaylı

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi Döküm Prensipleri Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar BeslemeKriterleri Darcy Kanunu DökümdeDarcy Kanunu KRİTİK KATI ORANI Alaşım Kritik KatıOranı Çelikler % 35 50 Alaşımlı çelikler % 45 Alüminyum alaşımları

Detaylı

Metallerde Döküm ve Katılaşma

Metallerde Döküm ve Katılaşma 2015-2016 Güz Yarıyılı Metalurji Laboratuarı I Metallerde Döküm ve Katılaşma Döküm:Metallerin ısı etkisiyle sıvı hale getirilip uygun şekilli kalıplar içerisinde katılaştırılması işlemidir Döküm Yöntemi

Detaylı

Bölüm 4: X-IŞINLARI DİFRAKSİYONU İLE KANTİTATİF ANALİZ

Bölüm 4: X-IŞINLARI DİFRAKSİYONU İLE KANTİTATİF ANALİZ Malzeme Karakterizasyonu Bölüm 4: X-IŞINLARI DİFRAKSİYONU İLE KANTİTATİF ANALİZ X-IŞINLARI DİFRAKSİYONU (XRD) İLE TEK FAZLI* NUMUNEDE KANTİTAF ANALİZ Kafes parametresinin ölçümü ile kimyasal analiz: Tek

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞMESİ (YAŞLANMA) DENEYİ

ÇÖKELME SERTLEŞMESİ (YAŞLANMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Alüminyum alaşımlarında çökelme sertleşmesinin (yaşlanma) mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi ve sertleşme mekanizmasının öğrenilmesi. 2. TEORİK BİLGİ Çökelme sertleşmesi terimi,

Detaylı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı

MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir Güz Yarıyılı MMT209 Çeliklerde Malzeme Bilimi ve Son Gelişmeler 11 Yüksek sıcaklığa dayanıklı çelikler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Güz Yarıyılı Sıcaklık, K Sıcaklık, C 4000 W Ergiyik Ta 3000 T m Mo Nb Hf 2000

Detaylı

DÖKÜM KALĐTESĐNĐN SIKIŞTIRMA DÖKÜM YÖNTEMĐ ĐLE YÜKSELTĐLMESĐ

DÖKÜM KALĐTESĐNĐN SIKIŞTIRMA DÖKÜM YÖNTEMĐ ĐLE YÜKSELTĐLMESĐ DÖKÜM KALĐTESĐNĐN SIKIŞTIRMA DÖKÜM YÖNTEMĐ ĐLE YÜKSELTĐLMESĐ Hakan ERTURAN * Mahmut A. SAVAŞ * Sabri ALTINTAŞ* Boğaziçi Üniversitesi, Mak. Müh. Böl. ÖZET Bu makalede monotektik alaşımların mekanik özelliklerine

Detaylı

KROM KATKILI ALUMİNANIN ENJEKSİYON KALIPLAMA İLE ŞEKİLLENDİRİLMESİ

KROM KATKILI ALUMİNANIN ENJEKSİYON KALIPLAMA İLE ŞEKİLLENDİRİLMESİ KROM KATKILI ALUMİNANIN ENJEKSİYON KALIPLAMA İLE ŞEKİLLENDİRİLMESİ Ö. ACUN, C.B. EMRULLAHOĞLU, Ö.F.EMRULLAHOĞLU Afyon Kocatepe Universitesi Afyon Mühendislik Fakültesi Seramik Mühendisliği Bölümü/ Afyon

Detaylı

Al-Cu Alaşımlarında Porozite ve Mikroyapının Yaşlandırma Üzerine Etkisi

Al-Cu Alaşımlarında Porozite ve Mikroyapının Yaşlandırma Üzerine Etkisi Al-Cu Alaşımlarında Porozite ve Mikroyapının Yaşlandırma Üzerine Etkisi 1 Muhammet ULUDAĞ, 1 Muhammed Raşit ERYILMAZ, 1 Serdar ÇELEBİ ve * 2 Derya DIŞPINAR 1 Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,

Detaylı

Faz ( denge) diyagramları

Faz ( denge) diyagramları Faz ( denge) diyagramları İki elementin birbirleriyle karıştırılması sonucunda, toplam iç enerji mimimum olacak şekilde yeni atom düzenleri meydana gelir. Fazlar, İç enerjinin minimum olmasını sağlayacak

Detaylı

AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK

AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM PARAMETRELERİNİN MEKANİK DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK DÖKÜMCÜLÜK İSTENEN BİR ŞEKLİ ELDE ETMEK İÇİN SIVI METALİN SÖZ KONUSU

Detaylı

Co-Cr-Mo Esaslı Alaşımın Özelliklerine Bazı Metallerin Etkisinin İncelenmesi

Co-Cr-Mo Esaslı Alaşımın Özelliklerine Bazı Metallerin Etkisinin İncelenmesi Tr. Doğa ve Fen Derg. Tr. J. Nature Sci. 2013 Vol. 2 No. 2 Co-Cr-Mo Esaslı Alaşımın Özelliklerine Bazı Metallerin Etkisinin İncelenmesi Emine ŞAP* 1, Halis ÇELİK 2 Özet Bu çalışmada kobalt-krom-molibden

Detaylı

THE PRODUCTION OF AA5049 ALLOY SHEETS BY TWIN ROLL CASTING

THE PRODUCTION OF AA5049 ALLOY SHEETS BY TWIN ROLL CASTING AA5049 ALÜMİNYUM ALAŞIMI LEVHALARIN İKİZ MERDANELİ SÜREKLİ DÖKÜM TEKNİĞİ İLE ÜRETİMİ Koray TURBALIOĞLU Teknik Alüminyum San. A.Ş., İstanbul koray.turbalioglu@teknikaluminyum.com.tr ÖZET AA5049 alaşımı

Detaylı

Al-7Si-0,3Mg Alaşımında Soğuma Hızının Poroziteye Etkisi

Al-7Si-0,3Mg Alaşımında Soğuma Hızının Poroziteye Etkisi Al-7Si-,3Mg Alaşımında Soğuma Hızının Poroziteye Etkisi 1 Muhammet ULUDAĞ, 1 Remzi ÇETİN, * 2 Lokman GEMİ, 1 Osman AYDOĞUŞ, 1 Kerim ÇAM, ** 3 Derya DIŞPINAR 1 Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi,

Detaylı

ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ

ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ ASC (ANDALUZİT, SİLİSYUM KARBÜR) VE AZS (ANDALUZİT, ZİRKON, SİLİSYUM KARBÜR) MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ İlyas CAN*, İbrahim BÜYÜKÇAYIR* *Durer Refrakter Malzemeleri San. Ve

Detaylı

ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI

ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 1 ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 2 Elektrik ışığı ilk kez halka tanıtıldığında insanlar gaz lambasına o kadar alışkındı ki, Edison Company talimat ve güvenceleri

Detaylı

Laboratuarımız. Ankara Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Manyetik Malzemeler Araştırma Grubu. Ankara Üniversitesi

Laboratuarımız. Ankara Üniversitesi. Mühendislik Fakültesi Manyetik Malzemeler Araştırma Grubu. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Manyetik Malzemeler Araştırma Grubu Laboratuarımız Örnek Hazırlama Ark Fırınları Isıl İşlem Fırınları Mekanik Alaşımlama Sistemleri Şerit Üretim Sistemi (Melt Spinner) Yapısal Karakterizasyon

Detaylı

METALLERDE KATILAŞMA HOŞGELDİNİZ

METALLERDE KATILAŞMA HOŞGELDİNİZ METALLERDE KATILAŞMA Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 /94 METALLERDE KATILAŞMA Metal ve alaşımlar, belirli bir sıcaklıktan sonra (ergime sıcaklığı) katı halden sıvı

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ. Katılaşma, Kristal Kusurları

MALZEME BİLGİSİ. Katılaşma, Kristal Kusurları MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Katılaşma, Kristal Kusurları 1 Saf Metallerde Katılaşma Metal ve alaşım malzemelerin kullanım özellikleri büyük ölçüde katılaşma sırasında oluşan iç yapı ile

Detaylı

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Diyagramları Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara

Detaylı

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION)

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) Püskürtme şekillendirme (PŞ) yöntemi ilk olarak Osprey Ltd. şirketi tarafından 1960 lı yıllarda geliştirilmiştir. Günümüzde püskürtme şekillendirme

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 4 Metaller, Aluminyum ve Çinko Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Al Aluminium 13 Aluminyum 2 İnşaat ve Yapı Ulaşım ve Taşımacılık; Otomotiv Ulaşım ve Taşımacılık;

Detaylı

6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ

6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ 6XXX EKSTRÜZYON ALAŞIMLARININ ÜRETİMİNDE DÖKÜM FİLTRELERİNDE ALIKONAN KALINTILARIN ANALİZİ Kemal Örs ve Yücel Birol ASAŞ Alüminyum Malzeme Enstitüsü MAM TUBİTAK Maksimum billet uzunluğu :7.300mm, ve152,178,203,254,355mm

Detaylı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering AKÜ FEMÜBİD 14 (2014) OZ5761 (381-386) AKU J. Sci. Eng. 14 (2014) OZ5761 (381-386)

Detaylı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. Basınç Destekli Hacim Yanma Sentezi Yöntemi ile Elde Edilen FeAl ve TiAl Kaplamalar

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. Basınç Destekli Hacim Yanma Sentezi Yöntemi ile Elde Edilen FeAl ve TiAl Kaplamalar Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Afyon Kocatepe University Journal of Science and Engineering AKÜ FEMÜBİD 14 (2014) OZ5751 (325-329) AKU J. Sci. Eng. 14 (2014) OZ5751 (325-329)

Detaylı

TOZ METALURJİSİ Prof.Dr. Muzaffer ZEREN

TOZ METALURJİSİ Prof.Dr. Muzaffer ZEREN . TEKNİK SEÇİMLİ DERS I TOZ METALURJİSİ Prof.Dr. Muzaffer ZEREN SİNTERLEME Sinterleme, partiküllerarası birleşmeyi oluşturan ısıl prosestir; aynı zamanda ham konumda gözlenen özellikler artırılır. . Sinterlemenin

Detaylı

Çinko-Alüminyum esaslı ZA-12 alaşımının mikroyapı ve darbe dayanımına bor elementinin etkisi

Çinko-Alüminyum esaslı ZA-12 alaşımının mikroyapı ve darbe dayanımına bor elementinin etkisi Araştırma Makalesi BAUN Fen Bil. Enst. Dergisi, 20(1), 243-249, (2018) DOI: 10.25092/baunfbed.370595 J. BAUN Inst. Sci. Technol., 20(1), 243-249, (2018) Çinko-Alüminyum esaslı ZA-12 alaşımının mikroyapı

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ

ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma

Detaylı

Al-7Si-0,3Mg Alaşımında Sr Modifikasyonunun Si morfolojisine ve porozite Üzerine Etkisi

Al-7Si-0,3Mg Alaşımında Sr Modifikasyonunun Si morfolojisine ve porozite Üzerine Etkisi Al-7Si-0,3Mg Alaşımında Sr Modifikasyonunun Si morfolojisine ve porozite Üzerine Etkisi 1 Muhammet ULUDAĞ, 1 Remzi ÇETİN, 1 Merve BİNGÖL, 1 Özgür ORTAÇ, * 2 Derya DIŞPINAR 1 Selçuk Üniversitesi, Mühendislik

Detaylı

Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME

Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME Doç.Dr.Salim ŞAHİN SÜRÜNME SÜRÜNME Malzemelerin yüksek sıcaklıkta sabit bir yük altında (hatta kendi ağırlıkları ile bile) zamanla kalıcı plastik şekil değiştirmesine sürünme denir. Sürünme her ne kadar

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Şeniz R. KUŞHAN AKIN EĞİTİM Doktora, Yüksek Lisans, Lisans, İŞ TECRÜBESİ Yrd. Doç. Dr., Bilimsel Programlar Başuzmanı,

Yrd. Doç. Dr. Şeniz R. KUŞHAN AKIN EĞİTİM Doktora, Yüksek Lisans, Lisans, İŞ TECRÜBESİ Yrd. Doç. Dr., Bilimsel Programlar Başuzmanı, Yrd. Doç. Dr. Şeniz R. KUŞHAN AKIN Çankaya Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Mühendislik Binası-3, N Blok B17 Eskişehir Yolu 29.km, Yenimahalle, 06810, Ankara EĞİTİM 2000-2006 Doktora, Seramik Mühendisliği

Detaylı

İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI MOTOR BLOĞU OLARAK KULLANILABİLECEK ALÜMİNYUM ALAŞIMIN TERCİHİ. Çağlar Yüksel 2. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul

İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI MOTOR BLOĞU OLARAK KULLANILABİLECEK ALÜMİNYUM ALAŞIMIN TERCİHİ. Çağlar Yüksel 2. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul VI. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI 28-30 Eylül 2016, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli İNSANSIZ HAVA ARAÇLARI MOTOR BLOĞU OLARAK KULLANILABİLECEK ALÜMİNYUM ALAŞIMIN TERCİHİ Ali Özgür 1 Erdöküm Makine

Detaylı

KARBON AEROJEL ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU

KARBON AEROJEL ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU KARBON AEROJEL ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU Derya BALKABAK a, Burak ÖZTÜRK a,*, Aylin AYTAÇ b, H. Canan CABBAR a a Gazi Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü, Ankara, 06570 b Gazi Üniversitesi Kimya Bölümü,

Detaylı

Chapter 9: Faz Diyagramları

Chapter 9: Faz Diyagramları Chapter 9: Faz Diyagramları İki elementi birleştirdiğimizde... ortaya çıkan denklik durumu nedir? genel olarak aşağıdakileri belirlersek... -- kompozisyon (örn., ağ% Cu - ağ% Ni), ve -- sıcaklık (T ) şunlara

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2005 (4) 41-45 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Soner BUYTOZ, İlyas SOMUNKIRAN Fırat Üniversitesi, Teknik Eğitim

Detaylı

ÇİNKO KATKILI ANTİBAKTERİYEL ÖZELLİKTE HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU

ÇİNKO KATKILI ANTİBAKTERİYEL ÖZELLİKTE HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU ÇİNKO KATKILI ANTİBAKTERİYEL ÖZELLİKTE HİDROKSİAPATİT ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU SÜLEYMAN ÇINAR ÇAĞAN MERSİN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ ANA BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ

Detaylı

Alümiyum Şekillendirme Teknolojileri

Alümiyum Şekillendirme Teknolojileri Alümiyum Şekillendirme Teknolojileri Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar SıvıMetal Temizliği ÖlçmeYöntemleri LIAS: Liquid AluminumInclusion Sampler SıvıAlüminyumİnklüzyonÖlçer PoDFA(Porous Disk Filtration Apparatus)

Detaylı

METALLERDE KATILAŞMA

METALLERDE KATILAŞMA METALLERDE KATILAŞMA Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA METALLERDE KATILAŞMA Metal ve alaşımlar,

Detaylı

Farklı Metalografik İşlem Yazılımlarının Küresel Grafitli Dökme Demirlerin Küresellik Boyut ve Oran Tayininde Kullanımı

Farklı Metalografik İşlem Yazılımlarının Küresel Grafitli Dökme Demirlerin Küresellik Boyut ve Oran Tayininde Kullanımı Tüdöksad Akademi 10. Uluslararası Döküm Kongresi 25-27 Ekim 2018 Farklı Metalografik İşlem Yazılımlarının Küresel Grafitli Dökme Demirlerin Küresellik Boyut ve Oran Tayininde Kullanımı Erdem FERİK* Eren

Detaylı

MİKRODALGA YÖNTEMİYLE NİKEL FERRİT NANOPARTİKÜLLERİN SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU

MİKRODALGA YÖNTEMİYLE NİKEL FERRİT NANOPARTİKÜLLERİN SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU MİKRODALGA YÖNTEMİYLE NİKEL FERRİT NANOPARTİKÜLLERİN SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU Zeynep KARCIOĞLU KARAKAŞ a,*, Recep BONCUKÇUOĞLU a, Mehmet ERTUĞRUL b a Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre

Detaylı

Kalsiyum Aluminat Çimentosu Esaslı Reaktif Pudra Harçlar (RPM) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

Kalsiyum Aluminat Çimentosu Esaslı Reaktif Pudra Harçlar (RPM) Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Fiber ve silika füme katkılı kalsiyum aluminat çimento (CAC) esaslı harçların düşük su/çimento oranlarında yüksek performans gösterdiği bilinmektedir. İtalya da gerçekleştirilen

Detaylı

İki Farklı Metodla Üretilen Çelik Boru Profillerin Mikroyapı Ve Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi

İki Farklı Metodla Üretilen Çelik Boru Profillerin Mikroyapı Ve Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi 2017 Published in 5th International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science 29-30 September 2017 (ISITES2017 Baku - Azerbaijan) İki Farklı Metodla Üretilen Çelik Boru Profillerin

Detaylı

İmal Usulleri. Döküm Tekniği

İmal Usulleri. Döküm Tekniği İmal Usulleri Döküm Tekniği Örnek Heterojen Çekirdeklenme Alışılmamış laboratuar deneyleri dışında, sıvı metal için homojen çekirdeklenme asla olmaz. Uygulamadaki sıvı metallerin içinde hemen her zaman

Detaylı

ELEKTROLİTİK TOZ ÜRETİM TEKNİKLERİ. Prof.Dr.Muzaffer ZEREN

ELEKTROLİTİK TOZ ÜRETİM TEKNİKLERİ. Prof.Dr.Muzaffer ZEREN Prof.Dr.Muzaffer ZEREN Bir çok metal (yaklaşık 60) elektroliz ile toz haline getirilebilir. Elektroliz kapalı devre çalışan ve çevre kirliliğine duyarlı bir yöntemdir. Kurulum maliyeti ve uygulama maliyeti

Detaylı

= σ ε = Elastiklik sınırı: Elastik şekil değişiminin görüldüğü en yüksek gerilme değerine denir.

= σ ε = Elastiklik sınırı: Elastik şekil değişiminin görüldüğü en yüksek gerilme değerine denir. ÇEKME DENEYİ Genel Bilgi Çekme deneyi, malzemelerin statik yük altındaki mekanik özelliklerini belirlemek ve malzemelerin özelliklerine göre sınıflandırılmasını sağlamak amacıyla uygulanan, mühendislik

Detaylı

FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ

FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ Prof. Dr. Hüseyin UZUN-Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü 1 /94 İkili Faz Diyagramından Hangi Bilgiler

Detaylı

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ KAYNAK KABİLİYETİ Günümüz kaynak teknolojisinin kaydettiği inanılmaz gelişmeler sayesinde pek çok malzemenin birleştirilmesi artık mümkün hale gelmiştir. *Demir esaslı metalik malzemeler *Demirdışı metalik

Detaylı

ASC VE AZS MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ

ASC VE AZS MALZEMELERİN ALKALİ VE AŞINMA DİRENÇLERİNİN İNCELENMESİ ALKALİ VE AŞINMA İbrahim BÜYÜKÇAYIR, İlyas CAN. 1 Çimento sanayinde alkali problemleri son zamanlarda alternatif yakıt t ve hammadde kullanımını ile da etkisi artan, sıkça s karşı şılaşılan sorunlardan

Detaylı

Basma Zoru Altında Kırılan ve Kırılmayan Cu-Al-Be Şekil Hatırlama Alaşım Numunelerinin Özelliklerinin İncelenmesi

Basma Zoru Altında Kırılan ve Kırılmayan Cu-Al-Be Şekil Hatırlama Alaşım Numunelerinin Özelliklerinin İncelenmesi Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Der. Science and Eng. J of Fırat Univ. 18 (1), 31-36, 2006 18 (1), 31-36, 2006 Basma Zoru Altında Kırılan ve Kırılmayan Cu-Al-Be Şekil Hatırlama Alaşım Numunelerinin Özelliklerinin

Detaylı

ANALİZ LİSTESİ. 150*150*150 ebatlarında 7 veya 28 Günlük Kürü Tamamlanmış Küp Beton Numune

ANALİZ LİSTESİ. 150*150*150 ebatlarında 7 veya 28 Günlük Kürü Tamamlanmış Küp Beton Numune Sayfa 1 / 10 Laboratuvar Birimi : İnşaat Mühendisliği Laboratuvarı 1 Beton Basınç Dayanımı Beton Pres Test Cihazı 150*150*150 ebatlarında 7 veya 28 Günlük Kürü Tamamlanmış Küp Beton Numune TS EN 12390-3

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: MMM 4041

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: MMM 4041 Dersi Veren Birim: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Dersin Türkçe Adı: CAM TEKNOLOJİSİ Dersin Orjinal Adı: CAM TEKNOLOJİSİ Dersin Düzeyi:(Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) Lisans Dersin Kodu:

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Ortalama Yıl

ÖZGEÇMİŞ. Derece Bölüm/Program Üniversite Ortalama Yıl ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı : Nazım KUNDURACI Doğum Tarihi : 19 Ocak 1986 Cep Telefonu : 0 544 843 95 69 E-Posta : n.kunduraci@creavit.com.tr Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Ortalama Yıl Lisans

Detaylı

Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz Çevirenin Ön Sözü 1 Sinterleme Bilimine Giriş 2 Sinterleme Ölçüm Teknikleri xiii

Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz Çevirenin Ön Sözü 1 Sinterleme Bilimine Giriş 2 Sinterleme Ölçüm Teknikleri xiii Ön Söz vii Kitabın Türkçe Çevirisine Ön Söz ix Çevirenin Ön Sözü xi 1 Sinterleme Bilimine Giriş 1 Genel bakış / 1 Sinterleme tarihçesi / 3 Sinterleme işlemleri / 4 Tanımlar ve isimlendirme / 8 Sinterleme

Detaylı

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI a) Kullanış yeri ve amacına göre gruplandırma: 1) Taşıyıcı malzemeler: İnşaat mühendisliğinde kullanılan taşıyıcı malzemeler, genellikle betonarme, çelik, ahşap ve zemindir. Beton, çelik ve ahşap malzemeler

Detaylı

Emre Yalçın (Odöksan ELBA) 7.Oturum: Süreçler ve Kontrol 7th Session: Process and Control

Emre Yalçın (Odöksan ELBA) 7.Oturum: Süreçler ve Kontrol 7th Session: Process and Control «İnce ve Kalın Kesitli SiMo Küresel Dökme Demirlerin Isıl İşlem Öncesinde ve Sonrasında Mikroyapı ve Mekanik Özellikleri» «The Effect of Heat Treatment To Microstructure and Mechanic Properties of Thin

Detaylı

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir. Günümüz endüstrisinde en yaygın kullanılan Direnç Kaynak Yöntemi en eski elektrik kaynak yöntemlerinden biridir. Yöntem elektrik akımının kaynak edilecek parçalar üzerinden geçmesidir. Elektrik akımına

Detaylı

İLERİ TEKNOLOJİ UYGULAMALARI İÇİN TUNGSTEN-BOR ESASLI METALİK CAMLARIN ÜRETİLMESİ

İLERİ TEKNOLOJİ UYGULAMALARI İÇİN TUNGSTEN-BOR ESASLI METALİK CAMLARIN ÜRETİLMESİ İLERİ TEKNOLOJİ UYGULAMALARI İÇİN TUNGSTEN-BOR ESASLI METALİK CAMLARIN ÜRETİLMESİ YÜKSEK LİSANS Pelin Öztürk DANIŞMAN Yrd. Doç. Dr. Aytekin HİTİT MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ Haziran 2013 Bu tez çalışması

Detaylı

TOZ METALURJİSİ Prof.Dr.Muzaffer ZEREN

TOZ METALURJİSİ Prof.Dr.Muzaffer ZEREN . TEKNİK SEÇİMLİ DERS I TOZ METALURJİSİ Prof.Dr.Muzaffer ZEREN TOZ KARAKTERİZASYONU TOZ KARAKTERİZASYONU Tüm toz prosesleme işlemlerinde başlangıç malzemesi toz olup bundan dolayı prosesin doğasını anlamak

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Şeniz R. KUŞHAN AKIN EĞİTİM Doktora, Yüksek Lisans, Lisans, İŞ TECRÜBESİ Yrd. Doç. Dr., Bilimsel Programlar Başuzmanı,

Yrd. Doç. Dr. Şeniz R. KUŞHAN AKIN EĞİTİM Doktora, Yüksek Lisans, Lisans, İŞ TECRÜBESİ Yrd. Doç. Dr., Bilimsel Programlar Başuzmanı, Yrd. Doç. Dr. Şeniz R. KUŞHAN AKIN Çankaya Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Mühendislik Binası-3, N Blok B17 Eskişehir Yolu 29.km, Yenimahalle, 06810, Ankara Telefon: (312) 233 15 02 Cep tel: (532)

Detaylı

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FORD OTOSAN İHSANİYE OTOMOTİV MYO YÜZEY İŞLEMLERİ AR-GE LABORATUVARI

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FORD OTOSAN İHSANİYE OTOMOTİV MYO YÜZEY İŞLEMLERİ AR-GE LABORATUVARI KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ FORD OTOSAN İHSANİYE OTOMOTİV MYO YÜZEY İŞLEMLERİ AR-GE LABORATUVARI YILLIK RAPOR/ 2017 Kocaeli Üniversitesi, Ford Otosan İhsaniye MYO, Makine ve Metal Teknolojileri İÇİNDEKİLER 1.

Detaylı

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi.

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. TEORİK BİLGİ: Metalik malzemelerin dökümü, istenen bir şekli elde etmek için, seçilen metal veya

Detaylı

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları

1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları 1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları Sol üstte yüzey seftleştirme işlemi uygulanmış bir çelik

Detaylı

Çukurova Üniversitesi MERKEZİ ARAŞTIRMA LABORATUVARI ÇÜMERLAB

Çukurova Üniversitesi MERKEZİ ARAŞTIRMA LABORATUVARI ÇÜMERLAB Çukurova Üniversitesi MERKEZİ ARAŞTIRMA LABORATUVARI ÇÜMERLAB Değerli Araştırmacılar, Çukurova Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuvarı (ÇÜMERLAB) hem üniversitemiz hem de diğer kamu ve özel sektör

Detaylı

EĞİTİM AKADEMİK GÖREVLER

EĞİTİM AKADEMİK GÖREVLER İlkay Kalay 1/9 İLKAY KALAY Malzeme Bilimi ve Mühendisliği Bölümü Çankaya Üniversitesi, Ankara, TURKEY Ofis: N-B11 Ofis Tel: +90 312 233 1397 E-mail: ikalay@cankaya.edu.tr EĞİTİM Doktora Malzeme Bilimi

Detaylı

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl ÖZ GEÇMİŞ FORMUÖDoç. Dr. Mustafa KAHYAOĞLU 1. Adı Soyadı: Aynur AKER 2. Doğum Tarihi: 06.0.1980 3. Unvan: Yrd. Doç. Dr. 4. Öğrenim Durumu: Doktora Lisans Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Fen Edebiyat

Detaylı

SİLİSYUM ESASLI İNTERMETALİK BİLEŞİKLER

SİLİSYUM ESASLI İNTERMETALİK BİLEŞİKLER SİLİSYUM ESASLI İNTERMETALİK BİLEŞİKLER İntermetalikler içerisinde silisyum içeriğine sahip olan ileri teknoloji malzemeleri Silisitler olarak adlandırılmaktadır. Silisitler, yüksek sıcaklıklarda yüksek

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2006 (2) 1-9 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Makale 4 Farklı Çeliğin Bazı Mekanik Özelliklerine Fe-Fe 3 c Faz Diyagramında

Detaylı

MMM 2011 Malzeme Bilgisi

MMM 2011 Malzeme Bilgisi MMM 2011 Malzeme Bilgisi Yrd. Doç. Dr. Işıl BİRLİK Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü isil.kayatekin@deu.edu.tr Materials Science and Engineering: An Introduction W.D. Callister, Jr., John Wiley

Detaylı

ERGİTME,DÖKÜM VE KATILAŞMA

ERGİTME,DÖKÜM VE KATILAŞMA ERGİTME,DÖKÜM VE KATILAŞMA GİRİŞ Metalik malzemeler çoğunlukla ergitme ve döküm yöntemi ile üretilirler. Bazı metalik malzemeler sinterleme ile üretilir. Örneğin W alaşımları. Döküm sırasında kullanılan

Detaylı

KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ

KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ KÜKÜRT DİOKSİT GAZI İLE ÜLEKSİT TEN BORİK ASİT ÜRETİMİ İbrahim Hakkı Karakaş a*,mehmet Çopur b, M. Muhtar Kocakerim c, Zeynep Karcıoğlu Karakaş d a Bayburt Üniversitesi, Bayburt Meslek Yüksek Okulu, Bayburt

Detaylı

Halil Karakoç a, Hanifi Çinici b,ramazan Çıtak c

Halil Karakoç a, Hanifi Çinici b,ramazan Çıtak c MBD 2012, 1(4): 14 19 MAKALE HAKKINDA Geliş : Haziran 2012 Kabul: Ağustos 2012 SICAK PRESLEME YÖNTEMİ İLE AL ESASLI METALİK KÖPÜK ÜRETİMİNE PRESLEME BASINCININ ETKİLERİ THE EFFECT OF HOT PRESSİNG PRESSURE

Detaylı

TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA)

TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA) TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA) Deneyin Amacı: Demir esaslı bir malzemenin borlanması ve borlama işlemi sonrası malzemenin yüzeyinde oluşan borür tabakasının metalografik açıdan incelenmesi. Teorik

Detaylı

KRİSTALLERİN PLASTİK DEFORMASYONU

KRİSTALLERİN PLASTİK DEFORMASYONU KRİSTALLERİN PLASTİK DEFORMASYONU Turgut Gülmez METALLERDE PLASTİK ŞEKİL DEĞİŞİMİ MEKANİZMALARI :Kayma, ikizlenme, tane sınırı kayması ve yayınma sürünmesi METALLERDE PLASTİK ŞEKİL DEĞİŞİMİ MEKANİZMALARI

Detaylı

Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU

Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU . Prof.Dr.Muzaffer ZEREN SU ATOMİZASYONU Su atomizasyonu, yaklaşık 1600 C nin altında ergiyen metallerden elementel ve alaşım tozlarının üretimi için en yaygın kullanılan tekniktir. Su atomizasyonu geometrisi

Detaylı

6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER

6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER 6. BEYAZ ve YÜKSEK ALAŞIMLI DÖKME DEMİRLER Gri dökme demirlerin özellikleri; kimyasal bileşimlerinin değiştirilmesi veya kalıp içindeki soğuma hızlarının değiştirilmesiyle, büyük oranda farklılıklar kazanabilir.

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net

MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net MALZEME BİLGİSİ DERS 11 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA DEMİR ESASLI ALAŞIMLAR DEMİR DIŞI ALAŞIMLAR METALLERE UYGULANAN İMALAT YÖNTEMLERİ METALLERE UYGULANAN ISIL İŞLEMLER

Detaylı

Çimento Klinker Fazları ve Öğütme Parametreleri Arasındaki İlişkiler

Çimento Klinker Fazları ve Öğütme Parametreleri Arasındaki İlişkiler Çimento Klinker Fazları ve Öğütme Parametreleri Arasındaki İlişkiler Çimsa Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi Mayıs, 2017 Çimento Üretimi ve Enerji Kullanımı Çimento üretimi, enerji kullanımının yoğun

Detaylı

Prof. Dr. Yusuf ÖZÇATALBAŞ. Malzeme Seçimi/ 1

Prof. Dr. Yusuf ÖZÇATALBAŞ. Malzeme Seçimi/ 1 Prof. Dr. Yusuf ÖZÇATALBAŞ Malzeme Seçimi/ 1 *Selection and use of engineering materials / J.A. Charles, F.A.A. Crane, J.A.G. Furness *Engineering materials : properties and selection / Kenneth G. Budinksi

Detaylı

Kompozit Malzemeler Metal Matrisli Kompozitler

Kompozit Malzemeler Metal Matrisli Kompozitler Kompozit Malzemeler Metal Matrisli Kompozitler Metal Matrisli Kompozitler Ticari olarak kullanılan önemli metal matris malzemeleri: Alüminyum alaşımları Magnezyum alaşımları Titanyum alaşımları Nikel esaslı

Detaylı

Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği

Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği Faz dönüşümleri 1. Basit ve yayınma esaslı dönüşümler: Faz sayısını ve fazların kimyasal bileşimini değiştirmeyen basit ve yayınma esaslı ölçümler.

Detaylı

ELASTİK PLASTİK. İstanbul Üniversitesi

ELASTİK PLASTİK. İstanbul Üniversitesi ELASTİK PLASTİK HOMOJEN HETEROJEN dislokasyon birkristalideformeetmekiçinharcananenerji, teorik ve hatasız olan kristalden daha daha az! malzemelereplastikdeformasyonuygulandığında, deforme edebilmek için

Detaylı

CETP KOMPOZİTLERİN DELİNMELERİNDEKİ İTME KUVVETİNİN ANFIS İLE MODELLENMESİ MURAT KOYUNBAKAN ALİ ÜNÜVAR OKAN DEMİR

CETP KOMPOZİTLERİN DELİNMELERİNDEKİ İTME KUVVETİNİN ANFIS İLE MODELLENMESİ MURAT KOYUNBAKAN ALİ ÜNÜVAR OKAN DEMİR CETP KOMPOZİTLERİN DELİNMELERİNDEKİ İTME KUVVETİNİN ANFIS İLE MODELLENMESİ MURAT KOYUNBAKAN ALİ ÜNÜVAR OKAN DEMİR Çalışmanın amacı. SUNUM PLANI Çalışmanın önemi. Deney numunelerinin üretimi ve özellikleri.

Detaylı

INVESTIGATION OF AA 2024 ALUMINUM ALLOY WITH NATURAL AGİNG METHOD OF MECHANICAL PROPERTIES

INVESTIGATION OF AA 2024 ALUMINUM ALLOY WITH NATURAL AGİNG METHOD OF MECHANICAL PROPERTIES AA 2024 ALÜMİNYUM ALAŞIMININ DOĞAL YAŞLANDIRMA YÖNTEMİ İLE MEKANİKSEL ÖZELLİKLERİN İNCELENMESİ Muzaffer Erdoğan 1,a, İbrahim Güneş 2, Ali Erçetin 3, 1 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,

Detaylı