BARTIN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ BARTIN UNIVERSITY JOURNAL OF FACULTY OF EDUCATION

Transkript

1 B ÜE F A D B A R T I NÜNİ V E R S İ T E S İ E Ğİ T İ MF A K ÜL T E S İ DE R Gİ S İ Ul u s l a r a r a s ı Ha k e ml De r g -SPECI ALEDI TI ON - -AYRIBASI MYr d.doç.dr.abdul ker m KARADENİ Z Asst.Pr of.abdul ker m KARADENİ Z El eşt r elokumaözyet er l l kal gı sıöl çeğ n n Geçer l l kvegüven r l kçal ı şması Cr t calread ngsel f Ef f cacyper cept onscal eval d t y andrel ab l t yst udy I n t e r n a t o n a l R e f e r e e dj o u r n a l 0 a y ı / I s s u e : C l t / V o l u me : S Y a z / S u mme r 0 I S S N

2 BARTIN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DERGİSİ BARTIN UNIVERSITY JOURNAL OF FACULTY OF EDUCATION Clt/Volume:, Sayı/Issue:, Yaz / Summer 0 ISSN: Sahb Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Adına Prof. Dr. Frdevs GÜNEŞ (Dekan) Edtör Yrd. Doç. Dr. Sedat BALYEMEZ Alan Edtörler Doç. Dr. Çetn SEMERCİ Doç. Dr. Necat HIRÇA Doç. Dr. Nurye SEMERCİ Yrd. Doç. Dr. Ayşe Derya IŞIK Yrd. Doç. Dr. Melha KÖSE Yrd. Doç. Dr. Neslhan USTA Yrd. Doç. Dr. Sevan NART Yrd. Doç. Dr. Snem TARHAN Yrd. Doç. Dr. Süreyya GENÇ Yabancı Dl Sorumlusu Yrd. Doç. Dr. Özge GÜN Yayıma Hazırlık Arş. Gör. Arzu ÇEVİK Arş. Gör. Ömer KEMİKSİZ Sekretarya Arş. Gör. Hasan Basr KANSIZOĞLU Teknk Sorumlular Arş. Gör. Barış ÇUKURBAŞI Arş. Gör. Fatma Gzem KARAOĞLAN YILMAZ Owner On Behalf of Bartn Unversty Faculty of Educaton Prof. Frdevs GUNES (Dean) Edtor Asst. Prof. Sedat BALYEMEZ Feld Edtors Assoc. Prof. Cetn SEMERCI Assoc. Prof. Necat HIRCA Assoc. Prof. Nurye SEMERCI Asst. Prof. Ayse Derya ISIK Asst. Prof. Melha KOSE Asst. Prof. Neslhan USTA Asst. Prof. Sevan NART Asst. Prof. Snem TARHAN Asst. Prof. Sureyya GENC Foregn Language Specalst Asst. Prof. Ozge GUN Preparng for Publcaton RA. Arzu CEVİK RA. Omer KEMIKSIZ Secretary RA. Hasan Basr KANSIZOGLU Techncal Assstants RA. Bars CUKURBASI RA. Fatma Gzem KARAOGLAN YILMAZ İletşm Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes 700 BARTIN TÜRKİYE e-posta: buefad@bartn.edu.tr Tel: Contact Bartn Unversty Faculty of Educaton 700 BARTIN TURKEY e-mal: buefad@bartn.edu.tr Tel: Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs (BÜEFAD), yılda k kez yayımlanan uluslararası hakeml br dergdr. Yazıların sorumluluğu, yazarlarına attr. Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton (BUJFED) s a nternatonal refereed journal that s publshed two tmes a year. The responsblty les wth the authors of papers. Kapak: Arş. Gör. Barış ÇUKURBAŞI Öğr. Gör. Hüseyn UYSAL

3 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, Yaz 0, BARTIN-TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume, Issue, Summer 0, BARTIN-TURKEY DİZİNLENME VE LİSTELENME / INDEXING AND LISTING Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs, aşağıdak ndeksler tarafından dznlenmekte ve lstelenmektedr. / Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton s ndexed and lsted by the followng ndexes. EBSCOHOST Database Modern Language Assocaton Proquest Educaton Journals Database Index Coperncus The Drectory of Research Journal Indexng New Jour Electronc Journals & Newsletters Ulrch s Perodcals Drectory Academc Scentfc Journals Open Academc Journal Index Akadema Sosyal Blmler İndeks Türk Eğtm İndeks Araştrmax Blmsel Yayın İndeks Akademk Türk Dergler İndeks

4 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, Yaz 0, BARTIN-TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume, Issue, Summer 0, BARTIN-TURKEY YAYIN DANIŞMA KURULU / EDITORIAL ADVISORY BOARD Prof. Dr. Ahmet ARIKAN Prof. Dr. Ahmet GÜNŞEN Prof. Dr. Ahmet SABAN Prof. Dr. Azz KILINÇ Prof. Dr. Blgn Ünal İBRET Prof. Dr. Cemal TOSUN Prof. Dr. Frdevs GÜNEŞ Prof. Dr. Frdevs KARAHAN Prof. Dr. Ahmet KIRKILIÇ Prof. Dr. Hayat AKYOL Prof. Dr. Hüseyn ALKAN Prof. Dr. M. Fath TAŞAR Prof. Dr. Mmar TÜRKKAHRAMAN Prof. Dr. Murat ÖZBAY Prof. Dr. Ramazan KAPLAN Prof. Dr. Reca DOĞAN Prof. Dr. Safure BULUT Prof. Dr. Sebahattn ARIBAŞ Prof. Dr. Selahattn TURAN Prof. Dr. Selma YEL Prof. Dr. Şefk YAŞAR Prof. Dr. Yavuz TAŞKESENLİGİL Doç. Dr. Bahr ATA Doç. Dr. Çavuş ŞAHİN Doç. Dr. Çetn SEMERCİ Doç. Dr. Emne KOLAÇ Doç. Dr. Erol DURAN Doç. Dr. Eyyüp COŞKUN Doç. Dr. Kublay YAZICI Doç. Dr. Neşe TERTEMİZ Doç. Dr. Nurye SEMERCİ Doç. Dr. Sabr SİDEKLİ Doç. Dr. Tolga GÜYER Gaz Ünverstes Trakya Ünverstes N. Erbakan Ünverstes ÇOMÜ Kastamonu Ünverstes Ankara Ünverstes Bartın Ünverstes Sakarya Ünverstes Atatürk Ünverstes Gaz Ünverstes Dokuz Eylül Ünverstes Gaz Ünverstes Akdenz Ünverstes Gaz Ünverstes Bartın Ünverstes Ankara Ünverstes ODTÜ Adıyaman Ünverstes Osmangaz Ünverstes Gaz Ünverstes Anadolu Ünverstes Atatürk Ünverstes Gaz Ünverstes ÇOMÜ Bartın Ünverstes Anadolu Ünverstes Uşak Ünverstes Mustafa Kemal Ünverstes Nğde Ünverstes Gaz Ünverstes Bartın Ünverstes Muğla S. Koçman Ünverstes Gaz Ünverstes

5 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, Yaz 0, BARTIN-TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume, Issue, Summer 0, BARTIN-TURKEY BU SAYININ HAKEMLERİ / REFEREES OF THIS ISSUE Prof. Dr. Ahmet KAÇAR Kastamonu Ünverstes Prof. Dr. Adnan BAKİ Karadenz Teknk Ünverstes Prof. Dr. Fatma AÇIK Gaz Ünverstes Prof. Dr. Frdevs GÜNEŞ Bartın Ünverstes Prof. Dr. Frdevs KARAHAN Sakarya Ünverstes Prof. Dr. Hasan BACANLI Yıldız Teknk Ünverstes Prof. Dr. Yusuf BUDAK Gaz Ünverstes Doç. Dr. Al TAŞ Kırıkkale Ünverstes Doç. Dr. Çetn SEMERCİ Bartın Ünverstes Doç. Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK Gaz Ünverstes Doç. Dr. Eyyüp COŞKUN Mustafa Kemal Ünverstes Doç. Dr. Halt KARATAY Abant İzzet Baysal Ünverstes Doç. Dr. Gökhan DEMİRCİOĞLU Ondokuz Mayıs Ünverstes Doç. Dr. Levent ERASLAN Kırıkkale Ünverstes Doç. Dr. Mehmet Al ÇAKMAK Gaz Ünverstes Doç. Dr. Mehmet Altan KURNAZ Kastamonu Ünverstes Doç. Dr. Mustafa ULUSOY Gaz Ünverstes Doç. Dr. Mübn KIYICI Sakarya Ünverstes Doç. Dr. Necat HIRÇA Bartın Ünverstes Doç. Dr. Nurye SEMERCİ Bartın Ünverstes Doç. Dr. Orhan AKINOĞLU Marmara Ünverstes Doç. Dr. Özay KARADAĞ Düzce Ünverstes Doç. Dr. Özlem ÇAKMAK Gaz Ünverstes Doç. Dr. Sabr SİDEKLİ Muğla Sıtkı Koçman Ünverstes Doç. Dr. Yüksel GÖĞEBAKAN İnönü Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Abdullah Çağrı BİBER Kastamonu Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Ahmet YIKMIŞ Abant İzzet Baysal Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Ahmet AKKAYA Adıyaman Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Al Rıza ŞEKERCİ Dumlupınar Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Aslıhan SABAN Konya Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Aynur KOLBURAN GEÇER Kocael Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Ayşe Derya IŞIK Bartın Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Ayşe GÜLER Kırıkkale Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Burcu DUMAN Bartın Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Cemal TOSUN Bartın Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Çığıl AYKUT Gaz Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Devrm AKGÜNDÜZ İstanbul Aydın Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Fulya TOPÇUOĞLU ÜNAL Dumlupınar Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Gamze Elf TANINMIŞ Gaz Ünverstes Yrd. Doç. Dr. Gülz AYDIN Ordu Ünverstes Yrd. Doç. Dr. İbrahm GÖKTAŞ Adnan Menderes Ünverstes Yrd. Doç. Dr. İlhan YALÇIN Ankara Ünverstes

6 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, Yaz 0, BARTIN-TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume, Issue, Summer 0, BARTIN-TURKEY Yrd. Doç. Dr. M. San ADIGÜZEL Yrd. Doç. Dr. Mehmet Dyaddn YAŞAR Yrd. Doç. Dr. Mehmet UMUZDAŞ Yrd. Doç. Dr. Metn DENİZ Yrd. Doç. Dr. Murat GENÇ Yrd. Doç. Dr. Nal İLHAN Yrd. Doç. Dr. Nalan OKAN AKIN Yrd. Doç. Dr. Nuray MAMUR Yrd. Doç. Dr. Özcan KARAASLAN Yrd. Doç. Dr. Özge GÜN Yrd. Doç. Dr. Sedat BALYEMEZ Yrd. Doç. Dr. Semra KIRANLI GÜNGÖR Yrd. Doç. Dr. Sbel SADİ Yrd. Doç. Dr. Suad SAKALLI GÜMÜŞ Yrd. Doç. Dr. Sultan Blge KARA Yrd. Doç. Dr. Süleyman AVCI Yrd. Doç. Dr. Şenel ELALDI Yrd. Doç. Dr. Şeyda GÜL Yrd. Doç. Dr. Tolga KABACA Yrd. Doç. Dr. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Yrd. Doç. Dr. Yakup DOĞAN Dr. Hayrye Tuğba ÖZTÜRK İstanbul Aydın Ünverstes Kls 7 Aralık Ünverstes Gazosmanpaşa Ünverstes Bartın Ünverstes Düzce Ünverstes Kls 7 Aralık Ünverstes Nğde Ünverstes Pamukkale Ünverstes Marmara Ünverstes Bartın Ünverstes Bartın Ünverstes Eskşehr Osmangaz Ünverstes Kafkas Ünverstes Mustafa Kemal Ünverstes Okan Ünverstes Marmara Ünverstes Cumhuryet Ünverstes Atatürk Ünverstes Pamukkale Ünverstes Fırat Ünverstes Kls 7 Aralık Ünverstes Ankara Ünverstes

7 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, Yaz 0, BARTIN-TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume, Issue, Summer 0, BARTIN-TURKEY İÇİNDEKİLER / CONTENTS Prof. Dr. Frdevs GÜNEŞ Konuşma Öğretm Yaklaşım ve Modeller Speech Teachng Approaches and Models do number: 0.686/BUEFAD.060 Barış ÇUKURBAŞI Prof. Dr. Aytekn İŞMAN Öğretmen Adaylarının Djtal Yerl Özellklernn İncelenmes (Bartın Ünverstes Örneğ) Examnaton of Teacher Canddates Dgtal Natves Features (Example of Bartın Unversty) do number: 0.686/BUEFAD.0606 Yrd. Doç. Dr. Süleyman GÖKSOY - Doç. Dr. Engn ASLANARGUN Denetm Sürecnde Eğtm Denetmenlernn Davranışları Behavours of Supervsors n the Process of Supervson do number: 0.686/BUEFAD.0607 Arş. Gör. Yunus ÖZYURT - Doç. Dr. Altay EREN Fen Blgs Öğretmen Adaylarının Öğretmenlk Mesleğne ve Kopya Çekmeye Yönelk Tutumlarının Görünümü Profles of Pre-Servce Scence Teachers Atttudes towards the Teachng Professon and Cheatng do number: 0.686/BUEFAD.0608 Yrd. Doç. Dr. Sefa DÜNDAR The Investgaton of Spatal Sklls of Prospectve Teachers wth Dfferent Cogntve Blssel Stller Farklı Ogretmen Adaylarının Uzamsal Becerlernn Incelenmes do number: 0.686/BUEFAD.0609 Yrd. Doç. Dr. Crtcal Readng Self-Effcacy Percepton Scale Valdty and Relablty Study do number: 0.686/BUEFAD.060 Yrd. Doç. Dr. Ayşen KARAMETE - Öğr. Gör. Hüseyn GÜNEŞ İlköğretm Seçmel Satranç Ders Başlangıç Düzey Brnc Basamak Blgsayar Destekl Öğretm Tasarımı Prmary School Frst Grade Begnner Level Chess Course Computer-Aded Instructonal Desgn do number: 0.686/BUEFAD.06 Doç. Dr. Fahr TEMİZYÜREK - Arş. Gör. Arzu ÇEVİK Mustafa Ruh Şrn n Çocuk Edebyatı Sahasındak Eserlernn Dl ve Kavram Bağlamında İncelenmes Examnaton of Mustafa Ruh Srn s Works n Feld of Chldren s Lterature Accordng to Context of Language Concept do number: 0.686/BUEFAD.06 Dr. Gzem KARAOĞLAN YILMAZ - Dr. Ramazan YILMAZ Arş. Gör. Barış SEZER Ünverste Öğrenclernn Güvenl Blg ve İletşm Teknolojs Kullanım Davranışları ve Blg Güvenlğ Eğtmne Genel Br Bakış Secure Informaton and Communcaton Technology Usage Behavor of Unversty Students and an Overvew to Informaton Securty Tranng do number: 0.686/BUEFAD

8 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, Yaz 0, BARTIN-TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume, Issue, Summer 0, BARTIN-TURKEY İÇİNDEKİLER / CONTENTS Yrd. Doç. Dr. Erdal TAŞLIDERE Kavramsal Değşm Yaklaşımının Doğru Akım Devreler Konusundak Kavram Yanılgılarının Gderlmesne Etks Effect of Conceptual Change Instructon on Remedyng Msconceptons Concernng Drect Current Crcuts do number: 0.686/BUEFAD.06 Dr. H. Tuğba ÖZTÜRK Küreselleşme ve Ağ Toplumları Odağında Blg ve İletşm Teknolojler le Eğtm Educaton wth Informaton and Communcaton Technologes n the Scope of Globalsaton and Network Socety do number: 0.686/BUEFAD.06 Yrd. Doç. Dr. Serkan TİMUR Şrn YILMAZ Yrd. Doç. Dr. Betül TİMUR Fen ve Teknoloj Öğretmenler İle Öğretmen Adaylarının Fen Deneylernn Amaçlarını Kavramaya Yönelk Tutumlarının İncelenmes Investgatng Scence and Technology Teachers and Pre-Servce Teachers Atttudes towards Understandng the Objectves of Scence Experments do number: 0.686/BUEFAD.066 Fazlet Eda YILMAZ Gülşah TOPALOĞLU Mustafa AKYÜZLÜER Grupla Yapılan Müzk Etknlğnn Otzml Çocukların Sosyal Becerlerne Etksnn Betmlenmes Descrpton of the Effect of Muscal Actvty wth Group on Socal Sklls of Chldren wth Autsm do number: 0.686/BUEFAD.067 Yrd. Doç. Dr. Özcan Erkan AKGÜN Şrn KÜÇÜK Barış ÇUKURBAŞI İsmal TONBULOĞLU Sözel veya Görsel Baskın Öğrenme Stln Belrleme Ölçeğ Türkçe Formunun Geçerlk ve Güvenrlk Çalışması Valdty and Relablty Study of the Vsual versus Verbal Style of Processng Scale Turksh Form do number: 0.686/BUEFAD.068 Arş. Gör. Ruhşen ALDEMİR Doç. Dr. Enver TATAR Teknoloj Destekl Matematk Eğtm Hakkında Yayınlanan Makalelernn İncelenmes An Analyss of Artcles on Technology Asssted Mathematcs Educaton do number: 0.686/BUEFAD.069 İsmal TONBULOĞLU Prof. Dr. Aytekn İŞMAN Öğretmenlern Sosyal Ağları Kullanım Profllernn İncelenmes Explorng Teachers Socal Network Usage do number: 0.686/BUEFAD.060 Arş. Gör. Dr. Osman ÇİMEN Prof. Dr. Mehmet YILMAZ Dönüşümsel Öğrenme Kuramına Dayalı Çevre Eğtmnn Byoloj Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelk Algılarına Etks The Influence of Transformatve Learnng Based Envronmental Educaton on Preservce Bology Teachers' Percepton of Envronmental Problems do number: 0.686/BUEFAD.06 Doç. Dr. İ. Hall TÜRKER Yrd. Doç. Dr. Fath ÖZDEMİR Resm-İş Eğtm Programları Grafk Ana Sanat Ders İçerkler ve İşlenş Bçmler Course Outlnes and Teachng Styles at Graphc Desgn Lessons at Fne Arts Educaton Departments do number: 0.686/BUEFAD

9 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, Yaz 0, BARTIN-TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton, Volume, Issue, Summer 0, BARTIN-TURKEY Yrd. Doç. Dr. Süreyya GENÇ Sanat Eğtmnde Eğtsel Oyunların Önem Importance of Educatonal Games n Arts Educaton do number: 0.686/BUEFAD.06 İÇİNDEKİLER / CONTENTS Doç. Dr. Lale HÜSEYNOVA Müzk Öğretmenlğ Bölümü Öğrenclernn Keman Çalma Performanslarını Etkleyen Bazı Değşkenler Some Varables that Affect the Voln - Playng Performance of Students n the Department of Musc Teachng do number: 0.686/BUEFAD.06 Yrd. Doç. Dr. Vafa SAVAŞKAN Eğtm Fakültes Öğrenclernn Günlük Tutma Alışkanlıklarının Öğrenc Görüşler Doğrultusunda İncelenmes Investgate the Loggng Habts of the Faculty of Educaton Students n Terms of Students Opnon do number: 0.686/BUEFAD.06 Arş. Gör. Melehat GEZER Prof. Dr. İbrahm Fevz ŞAHİN Yrd. Doç. Dr. Meral ÖNER SÜNKÜR Arş. Gör. Elf MERAL 8. Sınıf Türkye Cumhuryet İnkılâp Tarh ve Atatürkçülük Ders Öğretm Programı Kazanımlarının Revze Edlmş Bloom Taksonomsne Göre Değerlendrlmes An Evaluaton of the Outcomes of the 8th Grade Hstory of Turksh Revoluton and Kemalsm Lesson Accordng to Revzed Bloom s Taxonomy do number: 0.686/BUEFAD.066 Prof. Dr. Frdevs GÜNEŞ Doç. Dr. Coşkun ARSLAN Arş. Gör. Ayşe ELİÜŞÜK Atılganlık Eğtmnn Ünverste Öğrenclernn Kşler Arası Problem Çözme, Algılanan Sosyal Destek ve Atılganlık Düzeyler Üzerne Etks The Impact of Assertveness Tranng on Interpersonal Problem Solvng Perceved Socal Support and Assertveness of Unversty Students do number: 0.686/BUEFAD

10 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0 BARTIN TÜRKİYE ISSN: Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0 BARTIN TURKEY Eleştrel Okuma Özyeterllk Algısı Ölçeğnn Geçerllk ve Güvenrlk Çalışması Yrd. Doç. Dr. Ah Evran Ünverstes Eğtm Fakültes akaradenz@ahevran.edu.tr Özet: Bu araştırmanın amacı ünverste öğrenclernn eleştrel okuma özyeterllk algılarını ölçmede kullanılablecek br ölçek gelştrmektr. Ölçeğn geçerllk ve güvenrlk çalışmaları toplam 60 öğrencnn katılımıyla gerçekleştrlmştr. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analz sonucunda ölçeğn, toplam varyansın %,87 sn açıklayan faktörlü br yapıya sahp olduğu belrlenmştr. Ölçeğn Kaser-Meyer-Olkn (KMO) katsayısı 0,97; Barlett Test anlamlılık değer bulunmuştur. Ölçeğn Cronbach Alpha güvenrlk katsayısı 0,97 olarak bulunmuştur. Ayrıca ölçeğn güvenrlğne lşkn blgler elde etmek amacıyla kararlılık özellğ ncelenmş ve test-tekrar-test yöntem kullanılmıştır. Ölçeğn kararlılığı çn kanıt gösterleblecek k uygulama arasındak korelasyon,90 dır. Doğrulayıcı faktör analz de açımlayıcı faktör analz sonuçlarını doğrulamıştır. Anahtar Sözcükler: Eleştrel okuma, okuma becers, ölçek gelştrme, ünverste. Crtcal Readng Self-Effcacy Percepton Scale Valdty and Relablty Study Abstract: The purpose of ths study s to develop a scale whch can be used for measurng unversty students' crtcal readng self-effcacy percepton. Valdty and relablty studes of the scale was carred out wth the partcpaton of 60 students. It s determned by exploratory factor analyss and confrmatory factor analyss that the scale has factors explanng %,87 of the total varance. Kaser- Meyer-Olkn (KMO) value was found 0,97 and Barlett test sgnfcance value was establshed to be Cronbach Alpha was calculated 0,97. In addton, test-retest method was used n order to obtan nformaton about the relablty of the scale. The correlaton between the two applcatons that can be shown evdence for the stablty of the scale s,90. Confrmatory factor analyss also had confrmated the results of exploratory factor analyss. Key Words: Crtcal readng, readng skll, scale development, unversty.

11 . GİRİŞ Okuma, nsanın br metn karşısında gerçekleştrdğ zhnsel br süreçtr. Okuma dar anlamıyla nsanın karşısındak harflerden oluşmuş metn çözmes, br bütün hâlnde anlamlandırma çabasıdır. Daha genş anlamı le okuma, okuyucunun br yazınsal metn kendne mâl etmesdr. Yan, nsanın okuduklarını özümsemes ve okuduklarından hayatın her aşamasında faydalanması sürecdr. Bu bakımdan okuma eğtm, eğtmn öneml merkez noktalarından br olarak karşımıza çıkmaktadır. Yalçın da (00, ) okuma eğtmnn önemne dkkat çekerek üzernde ttzlkle durulması gereken, her aşaması çn blmsel verlern göz önünde bulundurulması gereken br eğtm olduğunu söyler. Ona göre bu, elbette yalnızca öğretmenn çabasına dayalı değldr; ders ktaplarının, eğtm-öğretm malzemelernn başarılı br bçmde hazırlanmasına da bağlıdır. Eleştrel okuma becers günümüzde her nsanın sahp olması gereken temel becerlerden brdr. Çünkü letşm mkânlarının ve blgye ulaşma olanağının sınırsız br şeklde arttığı günümüz toplumunda, karşılaştığı blgy sorgulayablen, eleştrel br süzgeçten geçrerek değerlendreblen breylern yetştrlmes, eğtmn ana hedeflernden br hâlne gelmştr. 00 Türk Edebyatı Öğretm Programı, edebyat eğtm le edebî metnlerdek sanat değern sezmey, dln metnde kazandığı anlamı kavramayı ve metn yorumlamayı sağlayacak becerler kazandırmayı amaçlar (MEB, 00, 7). Bunun yanı sıra edebyat eğtm le öğrenclern, kazandıkları yöntem ve dkkatle karşılaştıkları her türlü yazılı ve sözlü metn anlamalarını, değerlendrmelern ve yorumlamalarını sağlamak amaçlanmaktadır (MEB, 00, ). Bu kazanımlar da ancak eleştrel okuma becersn ednmş breylern sahp olableceğ özellklerdr. Günümüz blg toplumunda blgye ulaşmak artık br problem olmaktan çıkmıştır; basılan ktap, derg ve gazetelere ulaşmak geçmşe göre artık çok daha kolaydır. İnternet kullanımının oldukça yaygınlaştığı günümüzde artık blgye ulaşmak değl, ulaşılan blgnn güvenlr olup olmadığını belrlemek nsanlar çn br problem hâlne gelmştr. Bu nedenle nsanların yazılı ve görsel medyada karşılaştıkları blgy olduğu gb alıp kullanmak yerne sorgulaması, değerlendrmes ve eleştrmes gerekmektedr. Bu durum da eleştrel okuma becersne sahp breylern yetştrlmesn eğtmn öncelkl amaçlarından br hâlne getrmş ve eleştrel okumanın öğrenclere kazandırılması konusunda eğtmn çeştl kademelernde gerek deneysel gerekse betmsel çalışmalar yapılmıştır. Yapılan bu çalışmaların ortak görüşü eleştrel okuma becersne yönelk olarak düzenlenen ders etknlklern, dğer etknlklere göre çok daha başarılı olduğudur (Karabay, 0; Bayraktar, 0; Özensoy, 0). Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

12 Eleştrel okumada esas olan, okurun metn yüzeysel br şeklde okumasından zyade dernlemesne okumasını sağlamaktır. Çünkü br metnde asıl anlatılmak stenenler kendn hemen ele vermez, bunların anlaşılması çn metndek düşüncelern ayrıntılı olarak değerlendrlmes gerekr. Günay (00, 9) okumayı, alıcının metn karşısında yaptığı düşünsel br etknlk olarak tanımlar ve okumanın yazılı br metnn şfresn çözmek, grafksel olarak kodlanmış br bldrnn kodunu çözmek olduğunu söyler. Günay a (00) göre okuma aynı zamanda yazınsal br metn yorumlamak demektr. İşn bu kısmında se metnn kend çersnde sahp olduğu anlamın çözülmes, kelmelern gerçek anlamlarının dışındak anlamlarının keşfedlmes ve metnn yenden anlamlandırılması hususları öne çıkmaktadır. Eleştrel düşünme; eleştrel okuma, eleştrel yazma ve eleştrel dnleme becerlern de çne alan çok genş br kavramdır. Eleştrel okuma, eleştrel düşünmenn lk ve en öneml basamağıdır, nsanlara eleştrel bakış açısının kazandırılmasında öneml br yere sahptr; çünkü nsanlar sahp olduğu blglern büyük br kısmını okuyarak ednr. Okuma, yalnızca blg ednmede ya da beynmz meşgul eden soruların yanıtını bulmada kullandığımız br araç değldr. Okuma aynı zamanda davranış bçmlermz ve düşünme yeteneğmz de gelştrr. Eleştrel okuma, br nsanın karşılaştığı br metn değerlendrmes, sorgulaması, açıklaması ve bu becerlerden hareket ederek ve daha öncek blglernden hareketle br sonuca varmasıdır. Öğrenclern eleştrel düşüneblmeler çn eleştrel okumaları gerekmektedr. Flemmng (0, 0) eleştrel okumanın anlamadan tamamen farklı br şey olmadığını söyler; yan eleştrel okuma çn öncelkle metnn sağlıklı br şeklde anlaşılması gerekr. Frere ve Macedo da (987, 0) metnn eleştrel okunması le elde edlen anlama nın, metn ve bağlam arasındak lşky anlamak anlamına geldğn söyler. Flemmng e (0) göre eleştrel okuma çn metndek ana düşüncenn anlaşılması, metnde ulaşılan sonuçların değerlendrlmes, desteklenen düşüncelern anlaşılması ve mantıklı sonuçların değerlendrlmes gerekr. Darch ve Kammenu (987, 8) se eleştrel okumayı yargılama ve sonuç çıkarma, gerçek ve düşünce arasındak ayrımı fark etme ve yazarın amacını ya da bakış açısını fark etmek olarak tanımlar. Kurland (000) eleştrel okumayı eleştrel düşünmeden bahsederek tanımlar. Ona göre karar verme üzerndek vurgunun, hem eleştrel okuma hem de eleştrel düşünmede ortak olmasına rağmen aralarında bazı farklar vardır: Eleştrel okuma br metndek blg ve düşünceler keşfetme teknğdr. Eleştrel düşünme se neyn kabul edleceğne, neye nanılacağına karar vermek çn blg ve düşünceler değerlendrme teknğdr. Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

13 6 Collns (99), eleştrel okuma becersnn gelştrleblmes çn öğrenclern soru sormaya, tahmnde bulunmaya ve yen fkrler ortaya koymak çn düşüncelern düzenlemeye teşvk edldğ uygun sınıf ortamlarının gerekl olduğunu söyler. DeVoogd (008) se eleştrel okuma becersnn kazanılmasında dört temel yaklaşım üzernde durur: Doğal olarak kabul edlene meydan okuma, problem yaklaşımlı sorular, tarhtek çoklu karakterler, tematk edebyat çalışmaları sırasında ktaplarla farklı bakış açılarını yan yana koymak. Bu yaklaşımların serglenmesnde doğru olarak kabul ettğmz blglern sorgulanması, tartışılması ve faklı bakış açıları gelştrlmes öneml hususlardır. DeVoogd (008) bu yaklaşımların eleştrel anlamaya br başlangıç olableceğn lave eder. Adalı (00, -) kurmaca metnlern okunması sırasında uygulanması gereken teknkler şöyle sıralar: Okuma amacını belrleme, tahmn etme, olayları zhnde canlandırma, sorgulama, kapalı noktaları açığa kavuşturma, sonuçlar çıkarma, sonuca varma. Adalı ya (00) göre kurmaca metn okumanın lk basamağı okurun metn okuma amacını belrlemesdr; çünkü okur, okumasını bu amaca göre yönlendrecektr. Tahmn etmede se okur, kend kşsel brkm le metnde verlen ayrıntılarda saklı olan puçlarını bulmaya çalışır. Br dğer teknk olan olayları zhnde canlandırma, okurun okuduklarını zhnnde resme dönüştürmesdr. Bununla amaç ayrıntıların daha y görülmesdr. Sorgulama se metnn okura kapılarını açmasını sağlayan teknktr. Bununla edeb yapıtın ntelğ üzerne kafa yormak amaçlanır. Sonuçlar çıkarma ve sonuca varma eleştrel okumada kullanılablecek en öneml teknklerdr. Okur, yazarın metnde verdğ puçlarından ve ayrıntılardan yararlanarak brtakım sonuçlara ulaşır. Okurun sonuçlara ulaşması; metnn dernlemesne anlaşılması, satır aralarının okunması ve söylenenden söylenmeyenn çıkarılması çn önemldr. Ayrıntıların br araya getrlmesyle metnn temasının bulunması, temel letsnn belrlenmes ve yazarla lgl sonuçlara varılması eleştrel okumada kullanılablecek son teknktr. Adalı ya (00, ) göre olgu ve görüşlern ayrılması, eleştrel okumadak en öneml noktalardan brdr. Olgular var olan gerçeklerdr, görüşler se yazarın kşsel görüşlerdr. Km yazılarda olgu ve görüşler brlkte yer aldığı çn Yazar görüşünü hang olgularla desteklemş? sorusu bu ayrımın yapılablmesne yardımcı olacaktır. Maker ve Lener e (996, 0) göre eleştrel okuma yazarın söyledkler hakkında değer yargılarını bulma ve satır aralarını okumadır. Doğru ya da yanlış, y ya da kötü, etkl ya da etksz, pratk ya da değl. Maker ve Lneer (996, ), aktf eleştrel okuyucular çn önkoşul olan temel becerlern olduğunu söylemşlerdr. Bu becerlerden lk blglendrc metnlerde kullanılan, Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

14 7 metnn ana fkrn, metnn konusunu ve metndek öneml ayrıntıları anlamadır. Dğer becer kna edc metnlerde kullanılan, yazarın bakış açısını, ddalarını ve metndek öneml ayrıntıları fark etmedr. Maker ve Lneer (996) metnler eleştrel okuyablen öğrenclern başarılı olacağını belrterek eleştrel okumanın amacının mümkün olduğunca gerçeklere yakınlaşmak olduğunu vurgulamışlardır. Maker ve Lneer (996, ) eleştrel okumanın şu dört unsuru çerdğn belrtmşlerdr: Yazarın görüş açısını belrleme, öncelkl ana düşünce ve ddaları saptama, düşünceler güçlendrmede kullanılan destekleyc detayları belrleme, destekleyc detayları değerlendrme. (Maker ve Lneer, 996 dan aktaran Özensoy: 0, 0) Prozz (00, ) eleştrel okumayı yorumlama ve değerlendrme becerlern gerektren yazılı materyallern çok yüksek sevyede anlaşılması olarak tanımlar ve ona göre eleştrel okuma aynı zamanda blg ntelğndek eksklkler doldurmayı ve mantıksal sonuçlara ulaşmayı gerektrr. Odabaş, Odabaş ve Polat a (008, ) göre eleştrel okuma breyn blg brkm le okuduğu konuyu sınama ve değerlendrmesdr. Eleştrel okuma, okuma şlevnn büyük br stek ve lg le sürdürülmesn, tam olarak anlayablmek çn gerektğnde yenden okunmasını ve yazıda geçen olgu ve düşüncelern dkkatle zlenmesn gerektrr. Okuduğu metn eleştrel br gözle okuyan brey, zhnn sürekl olarak yoklama ve canlı tutma becersne de sahp olur. Aşılıoğlu na (008, 0) göre eleştrel okuma; düşünme, breşm yapma (sentez) ve değerlendrme etknlğdr; merak etme, sorgulama, eleştrme ve özeleştr yapma gb çocuğun çeştl konulara lg duymasını, düşünmesn ve kend kendsn değerlendrmesn sağlayacak ortamlar yaratılması ve bunların okuma etknlklerne yansıtılması gerektğn söyler. Ona göre eleştrel okuyucunun analz, sentez ve değerlendrme düzeylerndek davranışları kazanması söz konusu olablmektedr. Çünkü eleştrel okuyucu kendsne letlenler olduğu gb kabul etmek yerne, bunları zhnnde oluşturduğu sorular yardımıyla değerlendrr. Eleştrel okuma aktf ve sürekl br katılımı gerektrmektedr. Kurland (000) eleştrel okumanın amacından bahsederken öğrenclern belrl amaçları gerçekleştrmeler gerektğnden bahseder. Bunlar: yazarın amacının fark edlmes, konuyu ele alış bçmnn ve kna edc unsurların anlaşılması ve ön yargıların tanınmasıdır. Kurland a göre bu amaçların her br, metnn çndek kanıtlardan sonuç çıkarmayı gerektrr. Özdemr (00, 6-7), okuma sözcüğünün dlmzde üç farklı anlam boyutuyla kullanıldığını söyler: Bunlardan lk, breyn kâğıt üzerndek mler brbrne çatarak sesbrmler, sözcükler ve sözcük dzlernden anlamlar çıkarablme becersdr. Okumanın knc boyutu okuma becersnn sürekl okuma alışkanlığına dönüştürülmesdr. Özdemr e göre okumanın üçüncü Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

15 8 anlam boyutu se okuma alışkanlığına düşüncey, duyarlığı gelştrc eleştrel br bçm kazandırılmasıdır. Eleştrel okur, okudukları üzernde düşünmey, değerlendrmey, kend yargılarını kullanablmey alışkanlık durumuna getrmeldr. Knott (00, 0) eleştrel okumada beş adımlı br analz model önermektedr:. Eleştrel okumada lk basamak metnn temel dda ve amaçlarının belrlenmesdr. Br eleştrel okuma, bu temel ddaların nasıl gelştrldğn ve tartışıldığını belrlemeye çalışır.. İknc basamakta bağlamla lgl yargılama yapılmaya başlanır: Metn hang okur ktles çn yazılmıştır? Kmnle dyalog hâlndedr? Metn hang tarhsel bağlamda yazılmıştır? Bağlamın bütün bu konuları metnn nasıl gelşeceğ hususundak değerlendrmelere katkıda bulunablr.. Metnde kullanılan muhakeme türlern ayırt etmek: Hang kavramlar tanımlandı ve kullanıldı? Metn teor ya da teorlere başvurmuş mu? Belrl br metodolojye yer vermş m? Eğer belrl br kavram, teor ya da metoda yer verlmşse bu kavram, teor ya da metot, blgler düzenlemek ve yorumlamak çn nasıl kullanıldı?. Metnde kullanılan kanıtları ncelemek: İlk üç adım metnn bağlamındak kanıtları görmeye zn verecektr. Destekleyc kanıtlar br argüman çn gerekl m? Bu argümanda kanıt olarak ne sunuldu? Kanıt statstksel m, edebî m, tarhî m? Kanıt hang kaynaklardan alındı? Bu kaynaklar brnc elden m yoksa knc elden m?. Eleştrel okuma br değerlendrme çereblr. Eğer sz metnn dda ettğ şey le lgl muhakeme yapıp bunları göz önüne alıyorsanız szn metn okumanız zaten eleştreldr. Ancak bazı metnler br argümanın güçlü ve zayıf yanlarını belrlemenz gerektreblr. Eğer argüman güçlü se neden güçlü? Argüman daha y ve daha farklı destekleneblr myd? Argümanda eksklkler ve tutarsızlıklar var mı? Analz yöntem sorunlu mu? Kanıt farklı yorumlanablr m? Sonuçlar, sunulan kanıt tarafından desteklenyor mu? Eleştrel okuma becersn öğretmek, öğrencnn karşılaştığı herhang br durum ve blg arasındak mantıksal bağları kurarak güvenlr kanıtlara dayanan br düşüncey yargılama ve sorgulama sürecnde öğrencye rehberlk etmek anlamına gelmektedr. Bu bakımdan eleştrel okuma metotlu br yaklaşımla öğretmenn rehberlğnde öğrenclere kazandırılacak br becer olarak düşünüleblr. Stapleton (00, 6-8) bu becernn ednlmesnde öğretmenlern, öğrenclern şunları algılamasını ve anlamasını beklemeler gerektğn söyler:. İddalar,. Nedenlerle ddalar (Argümanlar),. Kanıt,. Karşı argümanlar,. Aksn spatlama, 6. Mantıksızlıklar. Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

16 Çıkarsama Değerlendrme Analz Etme Sentez Yapma Çıkarım Yapma Sorgulama Algılama Düzenleme Düşünme Yorumlama Tümevarım Tümdengelm Fark Etme 9 Wallace (00, ) yönlendrc sorular olarak adlandırdığı eleştrel okuma kursuna rehberlk eden soruları şöyle lsteler:. Metn nçn yazıldı?. Metn kme htap edyor?. Konu nedr?. Konu le lgl yazılanlar nasıldır?. Konu le lgl farklı yazma yolları nelerdr? Sonuç olarak eleştrel okumada okur, karşısına çıkan metn güçlü br şüpheclkle okur. Metn anlayana kadar ve metn değerlendrrken ön yargılarını br tarafa bırakır. Eleştrel okuyanlar, yazarın ne söylemek stedğn, fadelern daha açık hâle getrerek sorgular. Ders ktapları da dâhl bütün yazarların hata yapableceğnn farkındadır. Herkesn yanılableceğn göz önünde bulundururlar. Önüne konan metn belrl krterlere tâb tutmadan doğru olarak kabul etmez. Eleştrel okuyucular ktabı okurken kendne brtakım sorular sorar, okuduğu metnn nçn yazıldığını merak eder. Yazılanlar kend görüşüne uymasa ble önyargıda bulunmadan bütün metn okur ve daha sonra okuduklarını değerlendrr. Yukarıdak açıklamalar da göstermektedr k günümüz blg çağında eleştrel okuma becersne sahp breylern yetştrlmes oldukça önemldr. Bu bakımdan araştıran, sorgulayan, çok yönlü düşüneblen breylern yetştrlmes adına eleştrel okuma becersnn öğrenclere kazandırılması gerektğ brçok araştırmacı tarafından ler sürülmektedr. Bu bakımdan öğrenclere bu becernn kazandırılması sırasında kullanılablecek geçerl ve güvenlr ölçme araçlarının kullanılması önem arz etmektedr. Çalışmada eleştrel okumanın alt boyutları belrlenrken eleştrel düşünme ve eleştrel okuma le lgl daha önce yapılmış çalışmalar ncelenmş, bu çalışmalarda eleştrel düşünme ve eleştrel okumanın hang boyutlarda ele alındığı belrlenmş ve faktörlern smlendrlmesnde bu boyutlardan yararlanılmıştır. Tablo : Araştırmacıların Üzernde Durduğu Eleştrel Düşünme ve Eleştrel Okuma İle İlgl Alt Becerler Adalı X X X X Adler X X X X X X X X Aşılıoğlu X X X Collns X X X Darch ve Kammenu X X X X X X DeVoogd X X Enns ve Mllman X X X Facone X X X X X X X Flemmng X X X Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

17 0 Halvarson X X X Knott X X Kurland X X X X Maker ve Lener X Odabaş vd. X X Prozz X X X Yukarıdak tablo ncelendğnde araştırmacıların en çok değerlendrme boyutu üzernde durdukları görülmektedr. Bunun dışında çıkarım yapma ve sorgulama eleştrel düşünme ve okumanın öneml boyutları olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunlara lave olarak analz ve benzerlk ve farklılıkları bulma eleştrel okuma özyeterllk algısı ölçeğnn alt boyutları olarak belrlenmştr.. ÇALIŞMANIN AMACI VE ÖNEMİ Ülkemzde farklı eğtm kademelernde eleştrel okuma becers le lgl ölçek gelştrme çalışmaları yapılmıştır. Algıları Küçükoğlu (008) İnglzce Öğretmen Adaylarının Eleştrel Okumaya Yönelk Özyeterllk adlı yüksek lsans teznde İnglzce öğretmen adaylarının eleştrel okumaya yönelk özyeterllk algılarını belrmek çn maddeden oluşan br ölçek gelştrmş; ölçeğn geçerllk ve güvenrlk çalışmalarını yapmıştır. Ünal (006) lköğretm beşnc sınıf öğrenclernn eleştrel okuma becerlern ölçmek amacıyla maddeden oluşan br ölçek hazırlamıştır. Araştırmacının çalışma grubunda 76 lköğretm beşnc sınıf öğrencs yer almıştır. Araştırmacı ölçeğn geçerllk ve güvenrlk çalışmalarını yapmış ve ölçeğn güvenrlk katsayısını 0,88 olarak bulmuştur. Yukarıda bahsedldğ üzere yapılan lteratür çalışması sonucunda ülkemzde ünverste öğrenclernn eleştrel okuma özyeterllk algılarını ölçmek çn akademk araştırmalarda kullanılablecek geçerl ve güvenlr ölçme araçlarının oldukça sınırlı olduğu görülmektedr. Bu nedenle bu çalışma, ünverste öğrenclernn eleştrel okuma becerlerne lşkn özyeterllk algılarını belrleyeblecek br ölçek gelştrmek amacıyla yapılmıştır.. YÖNTEM Eleştrel Okuma Özyeterllk Algısı Ölçeğnn gelştrme çalışmasının hang aşamalarda gerçekleştğ ve çalışma grubunun özellkler aşağıda sunulmuştur. Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

18 .. Çalışma Grubu Ölçek gelştrme sürecne toplam 60 öğrenc katılmıştır. Taslak ölçek eğtm fakültesnde öğrenm gören 6 öğrencye uygulanmıştır. Bu öğrenclerden 67 s dördüncü sınıf, ü üçüncü sınıf, 7 knc sınıf ve 6 ü brnc sınıf öğrenclerdr. Asıl uygulama se 79 öğrenc üzernde gerçekleştrlmştr. Bu öğrenclern ü dördüncü sınıf, üçüncü sınıf, knc sınıf ve 9 u brnc sınıf öğrenclerdr. Açımlayıcı faktör analz le ortaya konan yapıyı sınamak çn yapılan doğrulayıcı faktör analz öğrencnn katılımıyla gerçekleştrlmştr. Ölçeğn güvenrlğne lşkn blgler elde etmek amacıyla kullanılan test-tekrar-test yöntem se ölçeğn daha öncek aşamalarına katılmamış öğrencnn katılımıyla gerçekleştrlmştr... Ver Toplama Aracının Hazırlanması Eleştrel Okuma Özyeterllk Algısı Ölçeğnn deneme formunun oluşturulması çn, lk olarak eleştrel okuma becers le lgl yurt ç ve yurt dışında yapılan araştırmalar ve lgl kavramsal çerçeve taranmıştır. Öncelkle lgl lteratürden elde edlen blgler ve alandan uzmanların görüşler değerlendrlerek eleştrel okuma özyeterllk algısı ölçeğ çn kaynak oluşturulmuştur. İknc aşamada, eleştrel okuma özyeterllk algısına lşkn lteratürden elde edlen blgler değerlendrlerek farklı boyutlarda 8 maddeden oluşan br madde havuzu oluşturulmuş ve ünverste öğrenclernn eleştrel okuma özyeterllk algılarını belrlemeye yönelk 8 maddelk br taslak form oluşturulmuştur. Sonrak aşamada, hazırlanan ölçeğn kapsam ve geçerllğn sağlamak amacıyla uzman görüşüne başvurulmuştur. Ölçülmek stenen özellkler çn kullanılan maddelern ncelk ve ntelk olarak yeterllğn fade eden kapsam geçerllğn belrlemede sıkça kullanılan yöntemlerden br uzman görüşüne başvurmaktır (Büyüköztürk, 008, 67-68). Bu çerçevede, hazırlanan taslak formun öğrenclern eleştrel okuma özyeterllk algılarını tespt edp edemeyeceğ konusunda, statstk analzler konusunda çalışan üç Türkçe eğtm uzmanı, dört Türk dl ve edebyatı eğtm uzmanı ve k ölçme ve değerlendrme uzmanının görüşlerne başvurulmuştur. Uzmanların görüşlernn alınablmes çn lü derecelendrme formu kullanılmıştır. Hazırlanan formda uzmanların her br madde çn uygun, kısmen uygun ve uygun değl seçeneklernden brn seçmeler stenmştr. Uzmanlardan alınan görüşler doğrultusunda maddelern kapsam geçerllğ, Venezano ve Hooper (997, 68-69) tarafından gelştrlen kapsam geçerllk oranı le belrlenmştr. Söz konusu oranlar her br madde çn olumlu yanıt vermş uzman sayısı toplamının, toplam uzman sayısına oranının br eksğ alınarak belrlenmştr. Maddelern kapsam geçerllk ndeksler çn de Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

19 uzman sayıları ve elde edlen kapsam geçerllk oranlarının değerler belrlenmştr. Maddeler çn kapsam geçerllk oranı 0,80 n altında değer alan maddeler çalışma kapsamından çıkarılmıştır. Elde edlen kapsam geçerllk oranları hesaplamaları doğrultusunda ölçekten bazı maddeler çıkarılmış, bazı maddelerde düzenlemelere gdlmştr. Bu çalışmanın ardından ölçek 66 maddelk deneme formuyla ön uygulamaya hazır hâle getrlmştr. Ön uygulama Ah Evran Ünverstes Eğtm Fakültes nde öğrenm gören 6 öğrenc üzernde gerçekleştrlmştr. Ön uygulama sonucunda faktör yükü,0 ın altında olan 6 maddenn ölçekten çıkarılmasına karar verlmştr. Ölçeğn asıl uygulaması, ön uygulamaya katılmayan Ah Evran Ünverstes Eğtm Fakültes öğrencler üzernde gerçekleştrlmştr. Asıl anket 79 öğrenc üzernde uygulanmıştır. Verler toplandıktan sonra anketn yapı geçerllğ çn faktör analzne başvurulmuştur... Verlern Analz Araştırmanın verler, 0-0 öğretm yılında Ah Evran Ünverstes Eğtm Fakültesnde öğrenm gören Türkçe Öğretmenlğ, Sosyal Blgler Öğretmenlğ, Fen Blgs Öğretmenlğ, Sınıf Öğretmenlğ, İlköğretm Matematk Öğretmenlğ ve BÖTE bölümlernde öğrenm gören, ön uygulama, asıl uygulama, doğrulayıcı faktör analz ve test-tekrar-test uygulamasına katılan 60 öğrencye araştırma kapsamında gelştrlen ver toplama aracının uygulanmasıyla toplanmıştır. Ölçeğn yapı geçerllğn belrlemek çn, varmax döndürme le temel bleşenler analz kullanılarak açımlayıcı faktör analz (AFA, exploratory factor analyss) yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analz le ölçekte yer alan maddelern ölçtükler faktörlern keşfedlmes amaçlanmıştır (Büyüköztürk, 008, 68-69). Analzde faktör yükler en az,0 olarak belrlenmştr. Ölçeğn güvenrlğ çn, lk olarak Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmıştır. Ölçekte yer alan soruların, breyler ölçülen özellk bakımından ayırt etmedek yeterllğ; düzeltlmş maddetoplam korelasyonu ve toplam ölçek puanları arasındak farklar bağımsız t-test kullanılarak ncelenmştr (Büyüköztürk, 008, 7-7). Ayrıca ölçeğn güvenrlğne lşkn blgler elde etmek amacıyla kararlılık özellğ ncelenmş ve test-tekrar-test yöntem kullanılmıştır. Bunun yanında açımlayıcı faktör analz le ortaya konan yapının doğruluğunun test edleblmes çn doğrulayıcı faktör analz yapılmıştır. Ölçeğn alt faktörlernde yer alan maddelern ölçtükler özellk açısından kşler ayıt etmede ne kadar yeterl olduklarının belrlenmes amacıyla lk olarak düzeltlmş madde-toplam puan korelasyonları hesaplanmıştır. Ek olarak toplam puana göre belrlenmş üst %7 ve alt %7 lk grupların ölçek puanları ve madde puanları arasında anlamlı br fark olup olmadığını Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

20 belrlemek çn t-test kullanılmıştır. Ölçeğn her br faktörünün güvenrlğn belrlemek çn Cronbach Alpha ç tutarlılık katsayısına bakılmıştır. Ayrıca ölçeğn faktör puanlarının ortalama ve standart sapma değerler le faktörler arasındak korelasyonlar, Pearson Moment Çarpım Korelasyon teknğ le hesaplanmıştır (Büyüköztürk, 008, 70-7). Araştırmada elde edlen verlern betmlenmesnde artmetk ortalama ve standart sapma değerler kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularının yorumlanmasında 0.0 anlamlılık düzey esas alınmıştır. Açımlayıcı faktör analz, güvenrlk katsayısı ve t-test hesaplamaları SPSS.0 paket programı, doğrulayıcı faktör analz se Lsrel 8.7 programı kullanılarak gerçekleştrlmştr.. BULGULAR Bu bölümde Eleştrel Okuma Özyeterllk Algısı Ölçeğnn geçerllk ve güvenrlk çalışmalarına lşkn bulgulara yer verlmştr... Açımlayıcı Faktör Analzne Yönelk Bulgular a) Ölçeğn Geçerllğne İlşkn Bulgular Açımlayıcı faktör analz yapılmadan önce verlern faktör analzne uygunluğu Kaser Meyer Olkn (KMO) ve Bartlett Sphercty testyle belrlenmştr. Çünkü verler üzernde faktör analznn yapılablmes çn KMO değernn en az,60 olması ve Bartlett Sphercty testnn anlamlı çıkması önerlmektedr. Oran ne kadar yüksek olursa ver set faktör analz yapmak çn o kadar ydr deneblr (Kalaycı, 009, ). KMO test değer,97; Bartlett Sphercty test değer 8,6 (p<.000) olarak bulunmuştur. Bu da verlern faktör analz çn uygun olduğunu göstermştr. Maddeler arasındak lşkler az sayıda ve en etkn şeklde ortaya koyablecek faktör sayısını belrlemek çn k krterden faydalanılmıştır: öz değer ve çzg grafğnn ncelenmes (Büyüköztürk, 008, ; Kalaycı, 009, 9). Faktör analznde yapılan temel bleşenler çözümlemes ve Varmax teknğ le yapılan döndürme şlem sonunda, özdeğer,00 den büyük olan 0 faktör tespt edlmştr. Bu faktör sayısının fazla olması nedenyle Cattel n scree sınaması yapılmıştır. Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

21 Şekl : Eleştrel Okuma Özyeterllk Algısı Ölçeğ Öz Değer Faktör Grafğ Bryman ve Cramer (00, ) ve Büyüköztürk (008, -6) çzg grafğnn, maddelern öz değerlernn brleştrlmes sonucunda elde edldğn, bu nedenle grafkte görüleblecek hızlı düşüşlern (kırılma noktalarının) faktör sayısını vereceğn belrtmektedr. Öz değer-faktör grafğnde, grafk eğrsnn lk noktadan başlayarak hızlı br düşüş gösterdğ ve bu düşüşün. noktaya kadar devam ettğ ve. noktadan sonra eğrnn aynı doğrultuda lerledğ görülmektedr. Dolayısı le bundan hareketle ölçektek faktör sayısının le sınırlandırılableceğn söylemek mümkündür. Ancak faktörlern sınırlandırılmasında SPSS yolu le sınırlama terch edlmemş, maddelern faktör yükler göz önünde bulundurulmuştur. Açımlayıcı faktör analz sonucunda ölçekte lk başta belrlenen faktör sayısından daha fazla faktör çıkmıştır. Maddelern faktör yük değerler ncelenmş ve brden fazla faktörde yüksek yük değer gösteren madde, hang faktörü ölçtüğü konusunda belrleyc olmadığı gerekçesyle ölçekten çıkarılmıştır. Ardından faktör analz, ölçeğn uzman görüşler dkkate alınarak meydana getrlen beş faktörden oluştuğu göz önünde bulundurularak beş faktörlü olarak tekrar edlmş ve yne brden fazla faktörde yüksek yük değer veren 8 madde ölçekten çıkarılmıştır. Bu maddeler de ölçekten çıkarılarak analzler tekrar edlmş ve madde daha ölçekten çıkarılmıştır. Daha sonra yapılan analzlerde ortak faktör varyansı,0 ın altında kalan maddeler, ölçeğn güvenrllğne lşkn düzeltlmş madde toplam korelasyonları da hesaplanarak ve maddenn slnmes durumundak Cronbach Alpha değerler de ncelenerek madde daha ölçekten çıkarılmıştır. Bryman ve Cramer (999) öz değer veya den büyük olan faktörlern öneml faktör Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

22 olarak ntelendrlmes gerektğn belrtmektedr. Bu çerçevede, çalışma kapsamında öz değer den büyük olan beş faktör olduğu tespt edlmştr. Brnc faktörün açıkladığı varyans %,96; knc faktörün açıkladığı varyans %0,8; üçüncü faktörün açıkladığı varyans %0,; dördüncü faktörün açıkladığı varyans %9,90 ve beşnc faktörün açıkladığı varyans %8,9 tr. Ölçeğn açıkladığı toplam varyans se %,87 dr. Analz sonuçları ölçekte yer alan maddeden 0 unun brnc faktör, 7 snn knc faktör, 6 sının üçüncü faktör, nn dördüncü faktör ve nn beşnc faktörde yüksek yük değer verdğn göstermştr. Son durumda, maddeden oluşan ölçeğn brnc faktörünün faktör yük değerlernn,0 le,76; knc faktörün faktör yük değerlernn,9 le,76; üçüncü faktörün faktör yük değerlernn, le,7; dördüncü faktörün faktör yük değerlernn,88 le,79 ve beşnc faktörün faktör yük değerlernn,69 le,7 arasında değştğ belrlenmştr. Ölçeğe at faktör sayısı belrlendkten sonra değşkenlern (maddelern) faktörlere dağılımı belrlenmştr. Değşkenlern hang faktörle en güçlü korelasyonu olduğunu tespt edeblmek çn yorumlama kolaylığı ve kullanım sıklığı nedenleryle dkey (orthogonal) döndürme yöntemlernden varmax kullanılmıştır. Elde edlen dönüşümlü faktör yükler ve yürütülen analz sürecn daha anlaşılır hâle getrmek çn madde-toplam ölçek korelasyonu, ortak faktör varyans değerler le faktör yük değerler Tablo de sunulmuştur. Taslak Ölçek Madde No Tablo : Seçlen Maddelern Faktör Yükler ve Madde Toplam Korelasyon Değerler Döndürm e Önces Faktör Yükler Faktör Yük Değerler. Faktör. Faktör. Faktör. Faktör. Faktör Madde Toplam Korelasyon Değer m6,86,76,7 m,79,70,9 m,,689, m,89,6, m7,,606,6 m,,60,6 m,,88,8 m,7,78, m9,9,77,8 m8,6,0,69 m,66,76,6 m8,,67,67 m9,8,66,60 m,6,6,7 m,87,,67 m,96,97,66 m,,9,68 m7,66,7,8 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

23 6 m,7,66,7 m8,96,6,6 m6,80,60,96 m,7,,6 m9,0,,68 m6,70,79,09 m7,70,708,606 m,69,68, m,7,7,69 m,09,88, m,69,7,6 m6,6,7, m,66,6,60 m8,,0,98 m,,69,7 Açıklanan Varyans (%) Toplam= %,87,96 0,8 0, 9,90 8,9 Tablo ncelendğnde analze alınan maddelern faktör yüklernn beş faktörde toplandığı görülmektedr. Yapılan tekrarlı faktör analzler sonucunda 60 maddeden oluşan ölçekten faktör yükü 0,0 ın altında olan maddeler atılmış, ayrıca maddelern ayırt edclk gücünün belrlenmes çn, madde-test korelasyonu yapılmıştır. Bu analze göre, br maddeden alınan puanlarla tüm ölçekten alınan puanlar poztf yönde ve yeternce yüksek br korelasyon gösteryorsa o madde ayırt edc olarak kabul edlmekte ve ölçeğe alınmaktadır (Erkuş, 00, 9). Ebel e (97) göre madde-test korelasyon katsayısı 0,0 ve daha yüksek değerdek maddeler çok y ayıt edc maddelerdr; 0,0 le 0,0 arasındak maddeler y, 0,0 le 0,0 arasında olan maddeler düzeltlmes gereken maddelerdr (Erkuş, 00, ). Çalışmada madde-test korelasyonu 0,0 ve üstü değere sahp olan maddeler esas alınmıştır. Sonuçta maddeden oluşan ve beş faktörde toplanan br ölçek yapısına ulaşılmıştır. Tüm maddelern faktör yük değerlernn,9 le,79 arasında olduğu saptanmıştır. Bu faktörlerde yer alan maddeler ve alanyazın doğrultusunda faktörlern smlendrlmesne çalışılmış, daha sonra bu smlerle lgl uzman görüşüne başvurulmuştur. Buna göre brnc faktör sorgulama, knc faktör analz, üçüncü faktör değerlendrme, dördüncü faktör benzerlkler ve farklılıkları bulma ve beşnc faktör çıkarımda bulunma olarak adlandırılmıştır. b) Ölçeğn Güvenrlğne İlşkn Bulgular Ölçeğn ç tutarlılığını belrleme kapsamında başvurulan yollardan br tanes testn toplam puanlarına göre oluşturulan alt %7 lk ve üst %7 lk grupların madde ortalama puanları arasındak farkların bağımsız t-test kullanılarak sınanmasıdır. Analz sonucunda gruplar arasında Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

24 7 stendk yönde anlamlı br farklılığın çıkması, testn ç tutarlılığının br gösterges olarak değerlendrlr (Büyüköztürk, 008, 7-7). Ölçekte yer alan her br maddenn eleştrel okuma özyeterllk algısı bakımından öğrencler ayırt etmede ne derece yeterl olduğunu belrlemek amacıyla ölçek puanlarına göre üst %7 lk ve alt %7 lk grubun madde puanları arasındak farkın anlamlılığına bakılmıştır. Ölçek puanlarına göre, en düşük puandan başlanarak 6 öğrencnn ve en yüksek puandan başlanarak 6 öğrencnn puanları alınmış, arada kalanlar şleme dâhl edlmemştr. Elde edlen bulgular Tablo te sunulmuştur. Tablo : Eleştrel Okuma Özyeterllk Algısı Ölçeğ İç Tutarlılığına Yönelk Üst %7 lk Grup İle Alt %7 lk Grubun Puanları Arasındak Bağımsız t-test Sonuçları Taslak Ölçek Madde No Ölçek Madde No m m m8 m9 m m 6 m 7 m6 8 m7 9 m 0 m m m m m6 m8 6 Grup n SD df t p alt 6,9,8 0 -,8,000 üst 6,,68 alt 6,,00 0-0,,000 üst 6,,86 alt 6,,80 0-9,7,000 üst 6,,809 alt 6,07, ,7,000 üst 6,6,7 alt 6,,9 0 -,,000 üst 6,9,7 alt 6,,96 0-0,0,000 üst 6,,7 alt 6,,0 0 -,,000 üst 6,9,76 alt 6,, ,80,000 üst 6,0,69 alt 6,6,8 0-6,,000 üst 6,8, alt 6,0,9 0 -,66,000 üst 6,7,80 alt 6,80,66 0 -,08,000 üst 6,7, alt 6,, ,07,000 üst 6,0,669 alt 6,9,90 0 -,6,000 üst 6,,6 alt 6,,79 0 -,6,000 üst 6,,7 alt 6,0,9 0 -,,000 üst 6,9,8 alt 6,, ,9,000 üst 6,,660 Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

25 8 m9 7 m 8 m 9 m 0 m m8 m m m6 m7 6 m8 7 m9 8 m 9 m 0 m m6 m7 * p<.00 alt 6,,9 0 -,8,000 üst 6,,67 alt 6,,86 0 -,,000 üst 6,8,66 alt 6,60,79 0 -,9,000 üst 6,8,6 alt 6,7,79 0 -,98,000 üst 6,6,9 alt 6,99,8 0 -,,000 üst 6,,607 alt 6,,8 0 -,,000 üst 6,8,6 alt 6,8, ,8,000 üst 6,,6 alt 6,, ,6,000 üst 6,0,9 alt 6,,9 0 -,9,000 üst 6,,0 alt 6,,8 0 -,,000 üst 6,9, alt 6,,86 0 -,7,000 üst 6,,6 alt 6,,80 0 -,,000 üst 6,,7 alt 6,,90 0 -,,000 üst 6,,6 alt 6,96,88 0 -,67,000 üst 6,0,7 alt 6,,9 0 -,09,000 üst 6,,6 alt 6,, ,79,000 üst 6,,8 alt 6,7, ,86,000 üst 6,60, Tablo ncelendğnde alt grupla üst grubun eleştrel okuma özyeterllk algısı puanları artmetk ortalamaları ( ) arasında anlamlı br farklılık çıktığı gözlenmektedr (p=0.000<.00). Bu anlamlı farklılığın üst grup lehne olduğu görülmektedr. Elde edlen bu bulguya göre ölçeğn, eleştrel okuma özyeterllk algısına sahp olan öğrenclerle sahp olmayan öğrencler ayırdığı yan ç geçerllğe sahp olduğu söyleneblr. Ölçeğn güvenrlk çalışması çn ç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. 79 öğrencden alınan verler sonucunda ç tutarlılık katsayısı (Cronbach Alpha),97 olarak bulunmuştur. Bu değer oldukça y olarak değerlendrleblr. Ayrıca her br faktörde toplanan maddeler çn ç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Brnc faktörde toplanan maddelern ç tutarlılık katsayısı,866; knc faktörde toplanan maddelern ç tutarlılık sayısı,88; üçüncü faktörde toplanan maddelern ç Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

26 9 tutarlılık katsayısı,8; dördüncü faktörde toplanan maddelern ç tutarlılık katsayısı.80; beşnc faktörde toplanan maddelern ç tutarlılık katsayısı se,798 olarak bulunmuştur. Cronbach Alpha değerlernn,800 ün üzernde olması, ölçeğn yüksek derecede güvenlr olduğunu göstermektedr (Kalaycı, 009, 0). Bu sonuçlara göre Eleştrel Okuma Özyeterllk Algısı Ölçeğ nn yeterl derecede güvenlr br ölçek olduğu söyleneblr. Tablo : Eleştrel Okuma Özyeterllk Algısı Ölçeğ Test-Tekrar Test Uygulama Sonuçları Uygulama N SD R İlk Uygulama 6,8, Son Uygulama 0,,0 p.00 0,90* Ölçeğn güvenrlğne lşkn blgler elde etmek amacıyla kararlılık özellğ ncelenmş ve test-tekrar-test yöntem kullanılmıştır. Bu çalışma grubu eğtm fakültesnde ölçeğn daha öncek aşamalarına katılmamış öğrencnn katılımıyla gerçekleştrlmştr. Çalışma grubunda k uygulama arasındak süre dört hafta olarak belrlenmştr. Tablo te bu çalışmaya katılan öğrenclern her k ölçek uygulamasından aldıkları puanlara lşkn sayısal değerler verlmştr. Tabloda lk ve son ölçümlere lşkn toplam düzeynde ortalama, standart sapma ve k ölçüm arasındak korelasyon değer görülmektedr. Tablo ncelendğnde dört haftalık zaman farkına rağmen, k uygulamada elde edlen ortalamalar ve standart sapmalar brbrne oldukça yakın bulunmuştur. Ölçeğn kararlılığı çn kanıt gösterleblecek k uygulama arasındak korelasyon,90 dr. İk değşken arasındak Pearson korelasyon katsayısının 0,90-,00 arasında olması lşknn çok yüksek değerde olduğunu göstermektedr (Kalaycı, 009, 6)... Doğrulayıcı Faktör Analzne Yönelk Bulgular Ölçeğn geçerllğn belrlemek üzere yapılan açımlayıcı faktör analz sonuçlarına göre belrlenen, beş boyutlu yapının doğruluğunu sınamak çn doğrulayıcı faktör analzne başvurulmuştur. Doğrulayıcı faktör analznde örtük değşkenler teork br yapıyı temsl ederken gözlenen ölçümler se bu yapının göstergeler olarak tasarlanır (Jöreskog ve Sörbom, 99, -). Buradan hareketle Şekl de görüldüğü üzere açımlayıcı faktör analz le ortaya konan beş faktörlü ve gözlenen değşkenl yapının doğru br şeklde yordanabldğ br eştlk modellemes kurulmuştur. Yapılan analz netcesnde ortaya çıkan düzeltme ndeksler ncelenmş; düzeltme ndeksndek hatalar göz önüne alınarak. ve. maddelern, 8. ve 9. maddelern. ve 6. Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

27 0 maddelern ve 6. ve 7. maddelern hata varyansları brbryle lşklendrlmştr. Düzeltme ndekslerndek hata varyanslarının brbryle lşklendrlmeden öncek ve lşklendrldkten sonrak hâl şu şekldedr: Tablo : Doğrulayıcı Faktör Analz Hata Varyansları Düzetme önces hata varyansları Düzeltme sonrası hata varyansları Doğrulayıcı faktör analz sonucunda K Kare (X=98,8), serbestlk dereces (df=8, p=0.00) oranının X/df=,0 olduğu belrlenmştr. Bu değern kabul edleblr br uyum anlamına geldğ söyleneblr (Klne, 00, ). Bunun yanında yapının uygunluğu çn model uygunluk ölçütlernden RMSEA (Root Mean Square Error of Approxmaton), SRMR (Standardzed Root Mean Square Resdual), GFI (Goodness of Ft Index), AGFI (Adjusted Goodness of Ft Index), CFI (Comparatve Ft Index) ve NFI (Normed Ft Index) değerler dkkate alınmıştır. Modeln uygunluğu Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY

28 çn 0,0 n altında olması gereken (Browne ve Cudeck, 99, ) RMSEA değernn 0,0 ve 0,0 değernn altında olması gereken (Klne, 00, ) SRMR değernn 0,00 olduğu belrlenmştr. Bunun dışında modeln uygun olması durumunda 0,90 ve üzernde olması gereken (Klne, 00, ) GFI değernn 0,9; AGFI değernn 0,90; CFI değernn 0,98 ve NFI değernn 0,97 olduğu görülmüştür. Elde edlen verlerden hareketle modeln doğrulandığını görülmektedr. Şekl : Modeln Doğrulayıcı Faktör Analz Çözümlemes (Standardze Edlmş) Bartın Ünverstes Eğtm Fakültes Dergs Clt, Sayı, s. - 0, Yaz 0, BARTIN TÜRKİYE Bartn Unversty Journal of Faculty of Educaton Volume, Issue, p. - 0, Summer 0, BARTIN TURKEY