İnformel Eğitim - çocukistanbul. Faaliyet Özeti 2015 ve sonrası

Transkript

1 İnformel Eğitim - çocukistanbul Faaliyet Özeti 2015 ve sonrası

2 İNFORMEL EĞİTİM - çocukistanbul HAKKINDA İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri (çocukistanbul), çocukların formel eğitim alanı dışında ve yanı sıra, akranlarıyla birlikte eşit ve paylaşımcı bir ortamda eğlenerek öğrenecekleri, birey olarak kendilerini tanıyacakları, beceri ve kavrayışlarını geliştirip zenginleştirecekleri kalıcı ve nitelikli ortam ve fırsatlar oluşturmayı amaçlamaktadır. FAALİYET ÖZETİ Eğitim Programları ve Etkinlikler çocukistanbul faaliyetlerine 2011 yılında başlamış, eğitim döneminden bu yana da İstanbul Bilgi Üniversitesi santralistanbul kampüsünde, Enerji Müzesi merkezli eğitim programlarını üstlenmiştir. çocukistanbul un bir kurucu ortağının, 2007 yılından bu yana santralistanbul da eğitim koordinatörü olarak program hazırlama ve yürütme sorumluluğunu üstlenmiş olması, tüm bu deneyim, birikim ve sürekliliğin çocukistanbul bünyesinde devamlılığını sağlamıştır. çocukistanbul çalışmalarını çocukistanbulenerji, çocukistanbulbilim, çocukistanbulatölye, çocukistanbulsergi ve Eğitimci Eğitimi başlıkları altında sürdürmektedir. Faaliyet alanında uluslararası işbirliği ve ortaklıklar, kamu ve özel kurumlar için çocuklar ve gençlere dönük proje ve program geliştirme ve bu alanda danışmanlık hizmetleri çalışmalarının doğal bir parçasıdır. çocukistanbul, misyonu doğrultusunda okul dışı ortamlardan her kesimden çocuk ve gençlerin yararlanmalarını hedeflemekte ve destekçi/sponsor katkısıyla program ve etkinliklerini devlet okullarına pozitif ayrımcılık yaparak mümkün olan oranda ücretsiz olarak gerçekleştirmektedir yıllarını kapsayan eğitim öğretim dönemlerinde sadece belirtilen başlıklar altında gerçekleştirilmiş olan Okul Eğitim Programlarına yaklaşık 35 bin öğrenci katılmış, aynı dönemde hafta sonu atölye programları ve interaktif geçici sergi etkinliği ile birlikte çeşitli yaş gruplarından erişilen toplam çocuk sayısı 50 bini aşmıştır. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 1

3 Yukarıdaki tablo, sadece hafta içi rezervasyonlu okul eğitim programları bilgisini yansıtmaktadır. Eğitim Programlarına katılımın okullara göre dağılımı ise ortalama olarak %65,4 Devlet ve %34,6 Özel Okul şeklinde gerçekleşmiştir. Uluslararası ilişkiler çocukistanbul, uluslararası kurum, organizasyon ve proje işbirlikleri ile informel eğitim alanında geniş bir uluslararası ağın aktif bir üyesidir. Bu temelde zengin bir deneyim paylaşımı ve birikim inşa etmiş, aynı zamanda bu alanda ülkemizi de temsil etmiş ve etmektedir. Uluslararası üyelikler Hands On! International Association of Children in Museums EUCU Net European Children Universities Net İnformel Eğitim çocukistanbul, Hands On! International Türkiye temsilcisidir. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 2

4 Proje Ortaklıkları Londra Bilim Müzesi ile işbirliği ve program ortaklığı ile eğitim döneminden bu yana sürdürülmekte olan, bilim ve bilimsel düşünce temalı interaktif atölyeler programı: (Mystery Boxes / Gizemli Kutular) ZOOM Kindermuseum/Viyana ile Flying High sergi etkinliği ve Kim Bilim İnsanıdır? ortak projeleri. EU SiS Catalyst (Science in Society) Mentoring Project kapsamında ZOOM Kindermuseum ile birlikte Türkiye partneri ve Çocuklarla Bilim Buluşmaları program geliştirmesi. SiS Catalyist / EUCU Net in Avrupa Birliği Komisyonu için hazırladığı What We Recommend (Ne Öneriyoruz?) fokus grup çalışması Türkiye uygulaması. SPONSORLARIMIZ / DESTEKÇİLERİMİZ son üç yıllık dönemde çocukistanbul un çeşitli program ve etkinliklerinin %90 a yaklaşan oranlarda ücretsiz gerçekleşmesini ve böylelikle her kesimden çocuklara ulaşmasını olanaklı kılmış olan destekçilerimize teşekkür ederiz. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 3

5 DÖNEMİ ÇALIŞMALARI VE ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEM çocukistanbulenerji Enerji Eğitim Programı Enerji Eğitim Programında görmüş olduğum en önemli şey, en zor konularda bile gereken özen gösterildiğinde her yaş grubunun bilgiye ulaşabileceğini farketmekti. (Anaokulu öğretmeni) Enerji Eğitim Programında sınıf seviyesine göre, basitten karmaşığa doğru olan akış aynı zamanda eğlenceli bir sunum ile birleştirildi. (5. Sınıf öğretmeni) çocukistanbulenerji başlığı altında gerçekleştirilen Enerji Eğitim Programları, enerji tasarrufu, verimliliği ve alternatif enerji kaynakları temalarına odaklanmış olup, eğitim konusunda misyonunu bugünün etkin aktörleri ve geleceğin enerji tüketicileri ve karar vericilerinin eğitimi olarak belirlemiştir. Programların içeriği 3-6 yaş okul öncesinden yaş grubuna kadar 4 farklı yaş grubuna dönük olarak, ilgili yaş gruplarının duygusal, sosyal, zihinsel gelişimleri ve müfredat bağlantısı göz önünde bulundurularak oluşturulmuştur. Çocuklar hemen her şeye dokunabildikleri Enerji Müzesinde, Müze nin tarihi, tükenen ve alternatif enerji kaynakları, enerji tasarrufu ve verimliliği ile elektriğin elde edilme yöntemleri gibi konularda çeşitli oyun, aktivite ve çalışma kağıtları ile zenginleştirilmiş interaktif bir programa katılmaktadırlar. Program, Enerji Oyun Alanı nda yer alan ve tüm yaş gruplarının ilgisini çeken elektrik ve enerji temalı interaktif ünitelerin deneyimlenmesiyle tamamlanmaktadır yılından bu yana İstanbul Bilgi Üniversitesi santralistanbul Enerji Müzesinde devam etmekte olan Enerji Eğitimi Programlarından her yıl farklı yaş gruplarından yaklaşık öğrenci yararlanmaktadır. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 4

6 2051 yılında Nasıl Bir Dünya? çocukistanbulenerji başlığı altında eğitim döneminde başlayacak olan bu program kapsamında öğrenciler, hava durumu ve iklim arasındaki farkları ve iklim değişikliğinin yaşam ve yaşam biçimimiz üzerinde ne tür etkileri olabileceği üzerinde düşünme fırsatı buluyorlar. İklim, hava durumu, küresel ısınma, sera etkisi, karbon döngüsü gibi temel kavramlarla tanışıyor, günümüz dünyasından 2051 yılı için öngörülen koşullara yolculuk yapıyor, Türkiye ye uyarlayarak olası geleceği ve etkilerini, ne yapılmalı sorusu ile birlikte tartışıyorlar. Tüm ortaokul sınıf öğrencilerine yönelik olan program, çeşitli grup oyunları, görsel ve fiziksel materyaller, grup çalışmaları, sunum ve tartışmalar ile interaktif bir atölye ortamda gerçekleşiyor. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 5

7 çocukistanbulbilim çocukistanbulbilim başlığı altında uyguladığımız programlarla bilim ve bilimsel düşünme yöntemleri üzerine bir yolculuğa çıkmayı hedefliyoruz. Bilim nedir? Bilimsel düşünmenin kabul görmüş yöntemleri nelerdir? İnsan, bilim insanı mı olur, yoksa bilim insanı olarak mı doğar? Bilim ve bilimsel düşünce gündelik hayatımızın dışında mı yoksa içinde mi?... gibi soruların cevaplarını buldukları uluslararası ortaklıklar da içeren program başlıklarımız; ORTAOKUL PROGRAMLARI Gizemli Kutular (Mystery Boxes) Bilimin ana teması meraktır. Gizemli Kutular programında, basit bir etkinlikle bile bu meraklarının arttırılabileceğini gördüm. Asla unutamayacakları bir deneyim oldu. Bir an önce eğitim sistemimiz değişmeli!!! Emeğinize, düşüncenize sağlık. (6. Sınıf öğretmeni) Çok kısa sürede bilimi anlatan harika bir çalışma. (7. Sınıf öğretmeni) Gizemli Kutular Programı Londra Bilim Müzesi tarafından geliştirilmiş ve Londra Bilim Müzesi işbirliği ile çocukistanbul tarafından uyarlanarak uygulaması gerçekleştirilen, çocuklarda bilimsel düşüncenin geliştirilmesini hedefleyen, Türkiye de 3 yıldır uygulamakta olduğumuz interaktif bir atölye çalışmasıdır. Program, bilim insanlarının teorilerini ve hipotezlerini oluşturma, test etme, araştırma ve ellerindeki verilerle sonuca varma süreçleri ile paralellik göstermektedir. Video gösterimi, çeşitli egzersizler, çalışma kâğıtları, grup çalışmaları ve öğrenci sunumları ile desteklenen interaktif atölye çalışması boyunca öğrenciler, kutuların içinde ne var? sorusunun cevabını bulmaya çalışırken bilim ile ilgili süreçleri ve yöntemleri pratik olarak deneyimlemekte ve unutulmaz, farklı ve ilginç bir çalışma gerçekleştirmektedirler. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 6

8 Tüm ortaokul sınıflarına dönük olarak 3 yıldır sürüdürülmekte olan Gizemli Kutular interaktif atölye çalışmalarına yılda ortalama öğrenci katılmaktadır. Programın Adana ile başlamış olan İstanbul dışı uygulamasının STK ve Milli Eğitim Bakanlığı na bağlı Bilim ve Sanat Merkezleri işbirlikleri ile yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. Bilim Çekicidir Hayatın İçinde Bilim Bilimin temelinde araştırma, yenilikçilik, analiz ve tartışma olmasına rağmen, öğrenciler genellikle fen ve bilimi sadece bir bilgi yığını olarak algılamaktadırlar eğitim döneminde başlayacak olan program öğrencilerin bu algılarını değiştirmeleri ve bakış açılarının zenginleştirilmesine yönelik kart oyunları, bilgi kartları, tartışmalar ve sunumlar gibi unsurlarla desteklenen interaktif atölye çalışmaları şeklinde yürütülmektedir. Ortaokul 6, 7 ve 8. sınıflara dönük olan programda, günlük yaşam içindeki soru ve sorunlar bilimle bağlantılı bir araştırma ve tartışma ortamı içinde ele alınmaktadır. Öğrencilerin güncel konularda görüş geliştirmeyi ve tartışmayı deneyimledikleri program kapsamında, Kolalı İçecekler Yasaklanmalı mı?, Her Yer Plastik Poşet Dolu!, öğrencilerin belki de ilk arabalarını alacakları 2020 yılı için tercihlerini tartışarak belirleyecekleri Araba Savaşları!, GDO Kararım gibi farklı konu başlıkları yer almaktadır. İLKOKUL PROGRAMLARI Kim Bilim İnsanıdır? Kim Bilim İnsanıdır? programına katılmadan önce hiç bilim insanı olacağım diyen öğrencim yoktu, artık var. (4.sınıf öğretmeni) Çocukların bilim ve bilim insanı ile ilgili fikirleri çizgi filmlerden kalmaydı. Kim Bilim İnsanıdır? programında bu konudaki algıları zenginleşti, sıkılan bir tek öğrencimi bile gözlemlemedim. (4.sınıf öğretmeni) Kim Bilim İnsanıdır?, Viyana ZOOM Çocuk Müzesi ile çocukistanbul tarafından birlikte geliştirilmiş ve eğitim döneminde İstanbul ve Viyana da eş zamanlı olarak uygulanmıştır. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 7

9 eğitim döneminde de sürdürülecek olan bu interaktif program, çocukların bilim insanları ve bilimsel çalışma alanları konusunda yerleşik kalıpçı yaklaşımlarının farkına varmalarını, araştırma yapmanın heyecan verici bir şey olduğunu ve bilim insanlarının bazı özelliklere sahip olmaları gerekmekle birlikte, herkesin bilim insanı olma potansiyeli taşıdığını fark etmelerini sağlamayı amaçlıyor. İlkokul 4. sınıflara dönük olan programda öğrenciler, bilim insanı deyince ne algıladıklarını, nasıl bir kişi ve çalışma ortamı hayal ettiklerini çiziyor, çizimler üzerinde gruplar halinde çalışıyor, ortak algıları üzerinde tartışıyor ve bilim insanlarının hangi alanlarda ve nasıl çalıştıklarını heyecan verici ve gizemli bir araştırma çalışmasıyla keşfediyorlar. Mühendislik Vakti! Avrupa Birliği 7.çerçeve programı kapsamında yürütülen ENGINEER projesi, Boston Museum of Science tarafından geliştirilen EiE (Engineering is Elementary) modelini temel alan, çocukların farklı bilim ve mühendislik alanlarında basit materyal kullanımıyla tasarım yaptıkları, araştırarak, soru sorarak ve sorun çözerek bilim ve mühendislik alanı ile tanıştıkları bir dizi atölye çalışmasını kapsamaktadır. Engineer (Mühendis) kelime anlamı ötesinde, İngilizcede bilim eğitimi alanında yeni bir sayfa açmak tümcesinin belli harflerinin birleşmesinden oluşmaktadır. Amerika da yaklaşık 4,5 milyon öğrencinin katıldığı başarılı program, Avrupa da 12 farklı ülkede uygulanmıştır eğitim döneminde ilkokul 3 ve 4. sınıflara dönük olarak uygulamasına başlanılacak programda öğrenciler, mühendislik prensiplerini ve beş aşamalı tasarım sürecini (Sor - Hayal Et Planla Yarat - İyileştir) belli bir proje üzerinde somut bir prototipe dönüştürerek deneyimliyorlar. Grup çalışmaları şeklinde yürütülen programda birer mühendis olarak çalışıyor, belirli bir sorunu çözmeye dönük mekanizmalar tasarlıyor ve üretiyorlar. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 8

10 çocukistanbulatölye HAFTA İÇİ OKUL PROGRAMLARI Okul gruplarına dönük olarak eğitim dönemleri boyunca sürdürdüğümüz enerji ve bilim temalı eğitim programları yanısıra, eğitim döneminden itibaren okul programları yine tematik, yeni atölye programları ile zenginleştirilmektedir dönem atölye programları aşağıdadır: Eko Tasarım Atölyeleri Çocuklar ve gençler soruyor, sorguluyor, geleceği tasarlıyorlar onar / az tüket / uzun kullan / dönüştür / yenile /yenilenebilir malzeme / çok fonksiyonluluk basitlik / modüler yapı / sağlamlık / daha az enerji / az malzeme / az atık Gezegenimizin kaynaklarının azaldığı, buna karşılık tüketimin giderek daha çok ve hızla arttığı bu dönemde çocukların ve gençlerin hem tüketici olarak kendi rollerini fark eedip sorguladıkları, hem de ekolojiyi de göz önünde bulunduran geleceğin tasarımcıları olarak rollerini deneyimledikleri Eko Tasarım Atölyeleri 2 farklı başlık altında ve ilgili yaş grubu özellikleri temelinde yürütülmektedir. Her atölye çalışması 2 bölümden oluşmaktadır. Öğrenciler ilk bölümde, gezegenimizin sınırları, ekoloji, tasarım ve ekolojik tasarım kavramlarıyla kart oyunları, çalışma kağıtları ve grup çalışmaları ile tanıştıktan sonra ikinci bölümde, eko tasarım konsepti ile kendi tasarımlarını yapma fırsatı bulmaktadırlar. Kendi Ejderhanı Tasarla Okul Öncesi (4-5 Yaş) ve İlkokul I. Sınıf Kendi Ürünümü Tasarlıyorum Ortaokul V, VI,VII ve VIII.Sınıflar İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 9

11 KENT ATÖLYELERİ Günümüzde çocuklar daha çok iç mekanlarda zaman geçiriyorlar ve yaşadıkları şehirle doğrudan etkileşimleri giderek azalıyor. Kent Atölyeleri, çocukların çevrelerini algılamaları, tanımaları, gözlemlerini yansıtmaları ve yaşadıkları semt ve şehirde istedikleri, ihtiyaç duydukları ve hayal ettikleri şeyleri ifade edebildikleri, farklı yaş gruplarına yönelik atölyelerden oluşmaktadır. Atölyelerde çocuklar yaş gruplarına göre farklılaşan içerik ve yöntemlerle, bir şehrin içinde neler olduğunu, şehirleri ve çevreyi şekillendiren etmenleri, şehir planlamasını keyifli ve eğlenceli biçimde keşfederken, aynı zamanda yaşadıkları çevreyi kendi istek ve hayallerine göre dönüştürme fırsatı buluyorlar. Kağıttan Şehirler Gelin Yakından Bakalım - Okul Öncesi (4-5 Yaş) ve İlkokul I. Sınıf Yaşadığım Yer İlkokul II, III, IV ve Ortaokul V.Sınıf HAFTA SONU ATÖLYE PROGRAMLARI 2015 yılı ilkbahar hafta sonu atölyeleri Columbia Üniversitesi nin bir kuruluşu olan Studio X İstanbul işbirliği ile ve Studio X İstanbul un mekanında gerçekleştirilmektedir. Atölyeler serisi çocukların büyüdükleri metropollerde bir nesne değil, aktif özneler olmaları sürecine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Farklı sosyo-ekonomik yapıdan çocukların ve ailelerin birbirleriyle buluşmaları, sadece amacın gerçekleşmesi açısından değil, bir karşılıklı anlama, öğrenme, tanıma ortamı oluşturması yönüyle de çok değerlidir. Bu amaçla programın ücretsiz gerçekleşmesini hedefliyor ve organizasyonda önceliklerimizi bu doğrultuda belirliyoruz. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 10

12 Program, eğlenceli ve yaratıcı bir dizi atölye çalışması ve etkinlikler serisi ile çocukları; yaşadıkları semt ve kente ilişkin algılarını yansıtmaları, nüfusunun büyük bir bölümünü oluşturdukları kentin gelişim sürecinde aktif birer katılımcı olmaları, düşünce, ihtiyaç ve önerilerini oluşturmaları ve yansıtabilmeleri için teşvik etmeyi, bunun için araçlar ve fırsatlar sağlamayı hedeflemektedir. Kent ve çocuk ana temalı atölyeler serisi 2014 yılında Çocukların İstanbul u başlığı altında gerçekleştirildi Mart Haziran döneminde her hafta sonu gerçekleştirilen serinin ana başlığı Kent Gözünden Çocuklar ve Çocukların Gözünden Kent olup, 4-6, 7-12 ve olmak üzere üç farklı yaş grubuna göre hazırlanmış sekiz farklı atölye ve çocukların aileleriyle birlikte katılacağı aile etkinliklerinden oluşmaktadır. İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 11

13 Diğer Etkinlikler İnformel Eğitim çocukistanbul yukarıdaki temel faaliyetleri yanısıra sadece döneminde aşağıdaki etkinlik ve çalışmaları gerçekleştirmiştir; Eğitimci Eğitimi : İyi Bir Eğitim Tesadüf Değildir! ana başlığı altında özel okullarda ve karma öğretmen gruplarıyla santralistanbul da gerçekleştirilen öğretmen eğitimleri başlıca; eğitimde değerler - eğitmenliğim kişisel değerlerimden bağımsız (mıdır?)", koçluk tekniklerine giriş / temel teknikler, bir eğitim yöntemi olarak tartışma ve bilim eğitiminin bilimi! başlıklı interaktif atölye çalışmalarını kapsamaktadır. Son 3 yıldır Sabancı Üniversitesi Eğitim Reformu Girişimi (ERG) nin düzenlediği İyi Örnekler Konferansı nda ve Öğretmen Akademisi Vakfı (ÖRAV) nın düzenlediği Yarı Yıl Eğitim Programları nda eğitimcilere dönük gerçekleştirilen interaktif atölye programları da eğitimci eğitimi alanında yürütülen çalışmaların süreli birer parçası olmuştur. Tasarımla Büyümek : İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından 3 Kasım 14 Aralık 2014 tarihleri arasında Galata Özel Rum İlköğretim Okulunda gerçekleştirilen 2. İstanbul Tasarım Bienali boyunca hazırlayıp uyguladığımız Tasarımla Büyümek Eko Tasarım programı, 8 hafta boyunca her gün okul öncesi, ilkokul ve ortaokul öğrenci gruplarını Tasarım Bienali ile buluşturdu. Tarih Vakfı Dünya Kenti İstanbul Sergi etkinliği: 15 Ocak-22 Şubat 2014 arası Galata Rum Okulunda düzenlenen Yine, Yeni: Dünya Kenti İstanbul sergisinin 23 Şubat ta gerçekleşen İstanbul Hayali ne Şenlik kapanış günü etkinlikleri kapsamında gerçekleştirilen İstanbul a Çocuk Eli Değiyor etkinliği. Çocuklarla Bilim Buluşmaları: Çocukları merak ettikleri konularda, bir interaktif konferanslar serisi ile bilim insanlarıyla buluşturmayı amaçlayan program, Avrupa Komisyonu tarafından finanse edilen SiS Catalyst Mentorluk Programı çerçevesinde geliştirildi. Çocuklarla Bilim Buluşmaları serisinin ilk uygulaması, 2014 yılını ilkbaharında 3 ayrı temada 6 konferans olarak gerçekleştirildi yaş grubunu hedefleyen her bir konferans bir kez hafta içi okul grupları, bir kez de aileleriyle birlikte çocukların katıldığı hafta sonu etkinlikleri olarak düzenlendi. santralistanbul - Enerji Müzesi İnformel Eğitim ve Danışmanlık Hizm. - çocukistanbul / 2015 Page 12