ANLATIM BOZUKLUĞU BAĞDAŞIKLIKLA İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI (ANLAMSAL)

Transkript

1 ANLATIM BOZUKLUĞU

2 ANLATIM BOZUKLUĞU BAĞDAŞIKLIKLA İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI (ANLAMSAL) Bağdaşıklık, ü lelerde ya da eti lerde ir araya getirile keli eleri a la a uyu içi de ol alarıdır. 1. KELİMELERİN YANLIŞ ANLAMDA KULLANILMASI 2. ANLAMCA ÇELİŞEN KELİMELERİN BİR ARADA KULLANILMASI 3. KELİMELERİN YANLIŞ YERDE KULLANILMASI 4. AYNI ANLAMA GELEN KELİMELERİN BİR ARADA KULLANILMASI GEREKSİZ KELİME 5. YARDIMCI FİİLLERİN GEREKSİZ KULLANILMASI 6. ÇOĞUL / İYELİK / OLUMSUZLUK EKİNİN GEREKSİZ KULLANILMASI 7. ATASÖZÜ VE DEYİMLERLE İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI 8. NOKTALAMA EKSİKLİĞİ VE ANLAM BELİRSİZLİĞİ 9. SIRALAMA YANLIŞLARI VE MANTIK HATALARI

3 ANLATIM BOZUKLUĞU BAĞLAŞIKLIKLA İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI (YAPISAL) Bağlaşıklık, ü lelerde ya da eti lerde keli eleri dil ilgisi kuralları a uygu ola ak içi de ir araya getiril esidir. 1. YÜKLEM EKSİKLİĞİ 2. FİİLİMSİ EKSİKLİĞİ 3. ÇATI UYUŞMAZLIĞI 4. EK FİİL EKSİKLİĞİ 5. ÖZNE YÜKLEM UYUŞMAZLIĞI 6. ÖZNE EKSİKLİĞİ 7. NESNE EKSİKLİĞİ 8. DOLAYLI TÜMLEÇ EKSİKLİĞİ 9. EDAT TÜMLECİ EKSİKLİĞİ 10. TAMLAYAN EKSİKLİĞİ VE ANLAM BELİRSİZLİĞİ 11. TAMLAYAN / TAMLANAN EKİ İLE İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI 12. TAMLAYAN TAMLANAN UYUŞMAZLIĞI

4 BAĞDAŞIKLIKLA İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI (ANLAMSAL)

5 . KELİMELERİN YANLIŞ ANLAMDA KULLANILMASI Bir iriyle ses ya da a la yakı lığı ulu a söz üklerde iri i, diğeri i yeri e kulla ak, a latı ozukluğu a se ep olur. Pazarda aldığı u örgü kazağı ü reti edir peki? Öğret e i i dikkatle di liyoru, a ak o u söyledikleri i algıla akta zorla ıyoru.

6 Aşağıda verile ve araları da ses ya da a la yö ü de e zerlikler ulu a söz üklere dikkat edeli : Anlamak: Bir şeyi e olduğu u, eye işaret ettiği i kavra ak. Algıla ak: Bir olayı ya da ir es e i varlığı ı duyu yolu ile yalı içi de ili ç ala ı a al ak. Ayrı : Bir şeyi aşkasıyla karıştırıl a ası ı sağlaya ayrılık, aşkalık, fark. Ayrı tı: Detay. Ayrı alık: Başkaları da ayrı ve üstü tutul a, i tiyaz. Azı sa ak: Nicelik olarak az bulmak, az görmek. Küçümsemek: Hor gör ek, aşağı gör ek. Bası : Gazete, dergi gi i eserleri as a işi. Bası : Gazete, dergi gi i asılı eserleri tü ü.

7 Büyümek: E i e oyu a oyutları art ası. Uzamak: Boyu büyümek. Barı dır ak: Barı ası ı sağla ak. Sahip olmak: Elinde bulundurmak. Çekingen: Ürkek, sıkılga. Çekimser: Oy ver ekte ya da ir eyle i gerçekleştir ekte kaçı a. Dek / Deği : Bir eyle i so a erdiği oktayı ya da za a ı a latır. Denli: "kadar" a la ı da, üstü lük dere esi ildirir. Kadar: Ölçüsü de, dere esi de, üyüklüğü de. Dikmek: Fide hali deki itkiyi toprağa yerleştir ek. Ekmek: Bir itkiyi üret ek içi toprağa tohu at ak ya da tohu u gö ek. Duyurmak: Duy ası ı sağla ak, ilâ et ek. Hatırlat ak: Bili e ir şeyi, karşısı daki i aklı a getir ek.

8 Dokumak: Tezgâh üzeri de ip ile halı, kili, ku aş yap ak. Örmek: Elde şiş, tığ yardı ıyla kazak v. yap ak. Etkin: Çalışa, hareket hali de ola, faal, aktif. Etken: Etki yapan, neden, faktör. Etkili: Değiştiri i gü ü yüksek ola. Etki: Bir ki se ya da es e i aşka ir es e ya da kişi üzeri deki gü ü. Tepki: Bir is i aşka ir is e gösterdiği karşı etki, ir ki se i aşka ir ki seye karşı söylediği söz ya da yaptığı duru. İddia et ek / İleri sür ek: Sözü de dire ek, ir düşü e ya da tasarıyı ö er ek. Savunmak: Müdafaa et ek; ir görüşü ya da ki seyi haklı göster ek. İkilik: Görüşleri ikiye ölü üş ol a duru u. İkile : İ sa ı iste eye iki duru arası da kal ası.

9 Fiyat: Alı veya satı da ir alı para karşılığı değeri. Ücret: İş gü ü ü, hiz eti karşılığı ola para. Karşılık: Cevap, edel, ir davra ışı karşı tarafta uya dırdığı aşka davra ış. Karşı : Rağ e. Karşıt: Bir iri e aykırı ola, zıt. Kapsamak: İçi e al ak, içer ek. Kaplamak: Yayılıp her ya ı ı ört ek. Süreli: Belirli aralıklarla çıka. Sürekli: Kesintisiz olarak süren. Neden olmak / Yol açmak: Olu suz ir duru ortaya çıkar ak. Sağla ak: Olu lu ir duru ortaya çıkar ak.

10 Çalmak: Bir eşyayı sahi i i ha eri yokke art iyetle al ak. Alıp kaç ak: Sahi i de eşyası ı zor kulla arak art iyetle al ak. Yetki: Bir görevi yeri e getir eyi sağlaya hak. Görev: Bir es e ya da ir kişi i, yeri e getirdiği iş. Görünüm: Bir şeyi dışta akılı a görü e içi i es el. Görü üş: Gözü ve zih i, dolaysız olarak algıladığı içi öz el. Resim: Varlıkları doğadaki görü üşleri i kale, oya gi i araçlarla kağıt üzeri e aktarıl ası. Fotoğraf: Görü tüyü ışığa karşı duyarlıklı ir yüzey üzeri de özel makine ile tespit etme yöntemi. Yaşa : Hayat, ömür. Yaşa tı: Yaşa ı ir ölü ü, hayat tarzı, yaşa a larda edi ile te rü e.

11 Ba a ı işte atıl ası da, işe geç kal ası ı etki olduğu u söylediler. Çektiği ilgi ç fotoğraflar, ir dergide yayı la ıştı. Bu asılsız ilgileri üdüre aktarıp işte atıl a ı sağlaya lar, a a hesap verecekler.

12 - 5 dere e i üstü de soğukla aş et ek zoru daydık. Se i saye de sı avı ortası da sı ıfta kovul uştu. Birlikte hareket ederek yapa ağı ız her ha le daha etki ola aktır.

13 Kala alığa karış ak iste ezdi; çok çeki ser, sessiz ir ada dı. Fiyatlar çok pahalı olduğu içi satışlar çok durgu. Sözü ü ettiği iki ko u arası da ö e li ir ayrı tı var.

14 Yaşlı kadı ı kolu daki ilezikleri çal ışlar. Sa a verdiği haftalığı ede küçü süyorsu, a la ıyoru. Bütü evrakları ta a ladı ama bir de resim çektirmem gerekiyor.

15 Bu ta sa a özel ir davra ış tarzı doğrusu. Merakla eklediği iz tarihi sizlere şi di hatırlatıyoru. Lütfe dikkatle di leyi iz! Şu do ates fida ları ı ahçe i ir köşesi e ekivereli.

16 Okul üdürü ü ağış isteği, velilerde olu suz etki yarattı. Devlet, ilköğre i ala ı da üyük ye ilikler yap ayı pla lıyor uş. Yaşa tısı oyu a, dürüst ir i sa ol ayı hedefle iştir.

17 El ette ir polisi yetkisi, halkı huzurlu yaşa ası ı sağla aktır. Size ke di i ta ıştır ayı u uttu. Be, kulu uz Ah et Se a. Doktorlar, u hasta ı iyileşe eye eği i savu du.

18 Sizi le çalış ayı gerçekte çok isterim a ak ala ağı fiyatı da ko uşalı. Her ya ı ahzu ir ahar kokusu kapsa ıştı. Bu şüpheli akış açısı ı ırak alısı artık.

19 Geç gel esi e karşılık, öğret e i iz Aslı yı derse aldı. Yaz aşladığı da iti are de ize hiç gir edik. Karşılaş a ı so u u da hake iki güreşçi i de eli i sıktı.

20 . ANLAMCA ÇELİŞEN KELİMELERİN BİR ARADA KULLANILMASI Bu tür a latı ozukluğu, olasılık, kesi lik ya da yaklaşıklık a la ı taşıya söz üklere ay ı ü lede yer veril esi de kay akla ır. Hemen hemen tam üç aydır görüş üyoruz. Yaklaşık dört i sekiz yüz doksa altı aday, sı ava gire ek.

21 . KELİMELERİN YANLIŞ YERDE KULLANILMASI Bir söz üğü ya lış yerde kulla ıl ası, a la ı ula ıklaş ası a ya da ya lış ta la alar kurul ası a ede olur. Çok aşı ağrıyor u akşa. Sa a kısa a aşı da geçe leri a latayı.

22 Yasa 5 ye karşı 97 oyla ka ul edildi. Odu lar çok suda kaldıkları içi şiş iş. Yurt uğru a her ka ı ı döke kahra a ödülle diril eli.

23 Ne kadar arka ı dö erse dö eyi, her şeyi aşla gı ı kita ı satırları arası daydı. Yörükler ne kadar Bedevileri sevmeseler de onlarla iç içeydiler. Fazla a ı ı sık a.

24 Bu sıralar, sık sık doğduğu yere gidiyorum. İçişleri Baka ı, eş gü içerisi de petrol çıkara dört ülkeyi ziyaret ede ek. Adliyeye gele ir grup polisi, taş yağ uru a tuttu.

25 . AYNI ANLAMA GELEN KELİMELERİN BİR ARADA KULLANILMASI GEREKSİZ KELİME Ay ı a la a gele söz ükleri ay ı ü lede ir arada kulla ıl ası, duruluğu ozar, a latı ozukluğu ede idir. Neşeli, sağlıklı, şe ir i sa dı. Çocuk merdivenden aşağı düş üş.

26 Sizi çok sevdiği de dolayı yara azlıkları ıza katla ıyoru. Herhalde o da ke di e güve iyor ol alı. İyi ir devlet ada ı olsaydı, ileride ola akları ö ede sezerdi. Gali a u iş iki hafta daha süre eğe e ziyor. Bir günde ancak iki tane ekmek tüketebiliyoruz.

27 Sa ki illur ir pı ar gi iydi kahvere gi gözleri. ÖSS sı avı da kızlar erkeklere açık fark attı. Çok öfkele di, ta a ası ı çekti, az daha e i öldüreyazdı. A a o uzu yürüyüşü so u da ekle edik ir sürprizle itti.

28 Bazı öğre ileri sı avlarda aşarısız ol ası ı ede i, progra sız ders çalış aları da kay akla aktadır. Baş aka, ir saattir aka larla irlikte yapa ağı geziyi görüşüyor. Be i tahtaya yazdıkları ı defteri ize he e yazıveri. Bu ölü ü seçe leri Fra sız a dili i iyi il eleri gerekiyor.

29 . YARDIMCI FİİLLERİN GEREKSİZ KULLANILMASI Yardı ı fiilleri kulla ak yeri e, ir yapı ekiyle ye i ir keli e türetile ilir. Siz lütfe telaş et eyi. Bu eyveler e kadar da pahalı ol uş.

30 Bu ilaç bana hiç etki etmedi. İstediği pua ı alıp iyi ir ü iversiteye yerleş eyi u ut ediyoru. Siz kuşku et eyi, e o u la ilgile e eği.

31 Doktorlar gü de irkaç zeyti de fazlası ı ye e i yasak ettiler. Bugü derste yazdıkları ızı eve gidi e tekrar edi. Se e dişe et e, her şey yolu da.

32 Hayatı u saati ayar yap akla ı geçe ek? Milli takı u açta da ir ye ilgi aldı. Be gele e dek sofrayı hazır ede eksi.

33 . ÇOĞUL / İYELİK / OLUMSUZLUK EKİNİN GEREKSİZ KULLANILMASI Çoğul eki i,. tekil iyelik eki i ya da olu suzluk gereksiz kulla ıl ası a latı ı oza ilir. Birçok öğre iler sı avda aşarı göstere edi. Ayha, sı avdaki çoğu sorularda zorla dığı ı söylüyor. Birçok uyuşturu u ağı lısı ge çler, ili çsizliği kur a ı.

34 Ne se i e de e i ara adı. Ders çalış ası ı da eğle esi i de ile eksi. Yaptıkları a göz yu ası ı ede i se i çok sev esi de dir.

35 Erke kalk ası ı ir türlü öğrete edi sa a. Ara a sür esi i öğre e eği ve u işi ala ağı. Hava kirliliği i ir ede i de yeşil ala ları azlığı da dır.

36 . ATASÖZÜ VE DEYİMLERLE İLGİLİ ANLATIM BOZUKLUKLARI Atasözleri ve deyi ler, kalıplaş ış yapılardır. A la ları a ve içi leri e dikkat edil ede kulla ıl aları, a latı ozukluğu ede idir. Şi di ya oturup doğru ko uşalı. Ço uğu u ayıldığı ı görü e etekleri zil çaldı.

37 Söyledikleri e i a ayı. O deveyi pire yapar. Kara lıkta ada ı görü e korkuda saçları dike dike oldu. Sevi çte paçaları zil çalıyordu.

38 Bu kadar sık dokuyup i e ele ek ya lış e e. Sı avı kaza a il ek içi gü düzü ü ge esi e katıp çalışıyor. Ağaç dalıyla gürler, derler eskiler.

39 Adam olana sivrisinek saz, olmayana davul zurna az. Ko uklarda iri Ne kadar şık görü üyorsu! dediği de Ayşe üstü e alı dı. Yıllardır gör ediği a ası a u akşa kavuşa ağı içi içi ız ediyordu.

40 . NOKTALAMA EKSİKLİĞİ VE ANLAM BELİRSİZLİĞİ Virgülü gereke yerde kulla ıl a ası, ü lede irde fazla a la ı çık ası a yol açar. Kadı doktora ir şeyler a latıyor. Ge ç üdüre erakla akıyordu.

41 Ge ç kız arkadaşı a yetişe il ek içi hızlı hızlı yürüyordu. Çikolata a alajı ı içi de eri iş, ha ura dö üştü. Kadı ahku a ye ek ver e iş?

42 . SIRALAMA YANLIŞLARI VE MANTIK HATALARI Söz ükleri ü le i a la ı a uygu şekilde sırala a ası a latı ozukluğu ede idir. Bu yıl değil teşekkür, takdir ile ala a. Artık, evleri ize e geliş iş tek oloji, hatta ilgisayar ile girdi. Ü lü şairi 7. ölü yıl dö ü ü e katıldık.

43 Önceki ve Sonraki Videolar için OYNATMA LİSTESİNE GEL