EKO OKUL PROJESİ DÜNYAMI SEVİYORUM, Atıkları GERİ DÖNÜŞÜME GÖNDERİYORUM. Bahçelievler İlkokulu

Transkript

1 EKO OKUL PROJESİ DÜNYAMI SEVİYORUM, Atıkları GERİ DÖNÜŞÜME GÖNDERİYORUM. Bahçelievler İlkokulu

2 Eko Okul projesi İlköğretim okullarında çevre bilinci, çevre yönetimi ve sürdürülebilir kalkınma eğitimi vermek için uygulanan uluslararası bir projedir.

3 Katılımcı yaklaşımıyla okullardaki öğrenciler hem çevresel konularda bilgi edinirler, hem de ailelerini, yerel yönetimleri ve sivil toplum kuruluşlarını çevresel konularda bilinçlendirmede etkin rol alırlar.

4 Yeşil bayrak,uluslararası düzeyde tanınan ve saygınlığı olan,çevreye duyarlı okulu simgeleyen bir ekoetikettir.

5 PROGRAMIN FAYDALARI Programın uygulanması, öğrencilere çevre konusunda olduğu kadar, yaşamları boyunca kullanacakları ve başarılarını etkileyecek alışkanlıklar kazandırır. ÖĞRENCİLER; bir grup üyesidir ve yeni bir kimlik geliştirir, grup çalışmasına alışır, katılımcı bir yapı oluşturur, sorunları tanıma, çözüm üretme, ve tartışma becerisi geliştirir, inisiyatif kullanma, karar verme yeteneği gelişir, plan yapma, rapor yazma becerisi gelişir, tüketim alışkanlıkları değişir, savurganlık önlenir, doğal kaynakları koruma bilinci gelişir.

6 Bunların yanında programın OKULA faydaları şöyledir; temizlik ve düzenini sürekli kılar, su ve elektrik tasarrufu öğrenci eliyle sağlanır, okul öğrencilerce sahiplenilir, okul, bulunduğu bölgenin merkezi durumundadır, yerel, ulusal, hatta uluslararası boyutta tanınır, isterse iletişim ağı kanalıyla ulusal ve uluslararası düzeyde etkileşir.

7 Eko Okullar Projesi, okullara çevre eğitimi konusunda yol gösterici bir program sunmanın yanı sıra; proje dahilinde yaptıkları çalışmalarda ve verdikleri çevre eğitimi ile üstün başarı sağlamış okullara yeşil bayrak ödülü vermesi ile aynı zamanda bir ödül planı olma özelliğini de taşır.

8 Bahçelievler İlkokulu olarak biz de bu yıl Eko-Okullar projesine dahil olduk. Bu yıl çöp,atık ve geri dönüşüm konusu ile çalışmalarımıza başladık.

9 KATI ATIKLAR Üreticisi tarafından atılmak istenen ve toplumun huzuru ile özellikle çevrenin korunması bakımından düzenli bir şekilde bertaraf edilmesi gereken maddelerdir.

10 Katı Atık halk dilinde çöp olarak bilinir. Aslında atıkların içinde kâğıt, cam, metal, plastik ve benzeri gibi yeniden değerlendirebilir nitelikte malzemeler bulunmaktadır. Çöp terimi hiçbir şekilde dönüşümü olmayan ve mutlak suretle herhangi bir yöntemle bertarafı gereken artık malzemelerdir.

11 Katı atıklar evde, okulda, hastanede, endüstride, bahçelerde ve daha birçok yerde oluşabilir. Katı atıklar oluştukları yerlere göre adlandırılırlar. * Evsel katı atıklar *Tıbbi katı atıklar *Tehlikeli katı atıklar *Endüstriyel katı atıklar *Tarımsal ve bahçe atıkları *İnşaat artığı ve molozlardır.

12 Katı Atıklar

13 ATIK YÖNETİMİ DEPOLAMA:Çöplerin toprağa yerleştirildiği planlı alanlarda gerçekleştirilir. Depolama alanları genellikle yer altı suyu kirliliğinin önlenmesi için dolgu ile doldurulmuş sistemlerdir. YAKMA:Düzenli depolama alanı ayarlamak için gerekli yer ihtiyacının azaltılmasına yardımcı olan bir diğer yöntemdir. Yakma tesislerinde çöpler yüksek sıcaklıkta yakılarak, atık hacmi azaltılır ve aynı zamanda elektrik enerjisi üretilir. KOMPOSTLAMA:Yemek artıkları ve bahçe artıkları gibi organik çöplerin mikroorganizmalar tarafından giderilmesi ile humus benzeri maddelerin oluşturulmasıdır.

14 BU ATIKLARI NE YAPACAĞIZ? Katı atık miktarının yıllar geçtikçe artması yüzünden oluşan katı atık miktarının bu yöntemlerle azaltılması zorlaşmaktadır. Bu nedenle, tüm dünyada katı atık miktarının azaltılması için üç ilke uygulanmaya başlanmıştır. Bu üç ilke azaltma, yeniden kullanma ve geri kazanımdır.

15 ATIK YÖNETİMİ AZALTMA: Ürünlerin tasarımı üretimi ve kullanımı sırasında uygulanan yöntemlerin değiştirilerek daha az atılacak madde oluşturulmasıdır. YENİDEN KULLANIM: Atılması düşünülen, artık işe yaramayan eşyaların başka bir amaçla tekrar kullanılmasıdır. GERİ DÖNÜŞÜM: Kağıt, cam, plastik ve metal gibi maddelerin diğer maddeler ile birlikte atılmadan ayıklanması ve bunların yeni bir ürün gibi tekrar kullanılmasıdır.

16 AZALTMA Bir şeyi daha az kullanmak ve küçültmek daha az çöp oluşmasını sağlar. Üretim aşamasında daha az atık üreten yöntemler kullanılır. Kaynakta atık daha az atık oluşturacak eşyalar alınarak sağlanabilir.

17 * * ATIKLARI AZALTARAK ÇEVRE İÇİN YAPABİLECEKLERİMİZ: Günlük faaliyetlerimiz sırasında oluşan çöplerin miktarını ve çevreye zararlı etkilerini azaltmalıyız. *Daha uzun ömürlü ve dayanıklı eşyaları satın almalıyız. *Eski bir eşyamızı atmak yerine başka bir amaçla tekrar kullanmaya çalışmalıyız. *Kullan-at piller yerine yeniden doldurulabilir pilleri kullanmalıyız.

18 AZALTMA Atıkları azaltarak çevre için yapabileceklerimiz; * Ödev ya da resim yaparken kağıdın her iki sayfasını da kullanmalıyız. Eğer kağıdın yalnız bir sayfasını kullanmamız gerekiyorsa kağıdı daha sonra tekrar kullanmak için tek kullanım kutusuna koymalıyız. *Eski kıyafetlerimizi atmak yerine başkalarına vermeliyiz.

19 YENİDEN KULLANIM Artık kullanılmayan eşyaları atmak yerine başka bir faydalı amaçla kullanmaya tekrar kullanım denir. Tekrar kullanımda, eşyalar tekrar kullanılmadan önce bir işlem görmediği için tekrar kullanım geri kazanımdan daha iyi bir yöntemdir.

20 Eşyalarımız kırıldığında yenisini almak yerine eskilerini tamir ettirip yeniden kullanmalıyız. Kullanmadığımız eşyalarımızı çöpe atmak yerine başkalarına vererek veya satarak tekrar kullanımını sağlayabiliriz. Çay ve kahve içerken plastik bardaklar yerine tekrar kullanabileceğimiz bardakları tercih etmeliyiz. Böylece her seferinde bir plastik bardak harcamak yerine kendi bardağımızı tekrar kullanabiliriz.

21 Kağıt peçete ve havlu yerine bez peçete ve havlu kullanmalıyız. Su şişelerini atmak yerine tekrar doldurmalıyız. Eski dergileri ve gazeteleri çöpe atmak yerine bunları toplayan kişilere vermeliyiz. Her türlü boş kutuyu kullanışlı hale getirerek tekrar kullanmalıyız.

22 GERİ DÖNÜŞÜM NEDİR? Yeniden değerlendirilme imkanı olan atıkların çeşitli fiziksel ve/veya kimyasal işlemlerden geçirilerek ikincil hammaddeye dönüştürülerek tekrar üretim sürecine dahil edilmesine geri dönüşüm denir.

23 Diğer bir tanımlamayla herhangi bir şekilde kullanılarak kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile hammadde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılması olarak tanımlanabilir.

24 Doğal kaynakların sonsuz olmadığı, dikkatlice kullanılmadığı takdirde bir gün bu doğal kaynakların tükeneceği akıldan çıkarılmamalıdır. Bu durumun farkına varan ülke ve üreticiler kaynak israfını önlemek ve ortaya çıkabilecek enerji krizleri ile baş edebilmek için atıkların geri dönüştürülmesi ve tekrar kullanılması için çeşitli yöntemler aramış ve geliştirmişlerdir.

25 Geri dönüşümde amaç; kaynakların lüzumsuz kullanılmasını önlemek ve atıkların kaynağında ayrıştırılması ile birlikte atık çöp miktarının azaltılması olarak düşünülmelidir. Demir, çelik, bakır, kurşun, kâğıt, plastik, kauçuk, cam, elektronik atıklar gibi maddelerin geri dönüşüm ve tekrar kullanılması, doğal kaynakların tükenmesini önleyecektir.

26 Geri dönüşüm, bir ülkenin ekonomisinin gelişmesini sağlayan en önemli etkenlerden biridir. Özellikle kâğıt geri dönüşümünün gerek ülke ekonomisi açısından gerekse gelecek nesillere miras olarak bırakacağımız ormanlarımız açısından önemi büyüktür.

27 Çünkü, kâğıt için gerekli olan ana madde selüloz ağaçlarımızda bulunmaktadır. Öyleyse atık kâğıt; ağaç demek, orman demek,su demek, nefes alıp verdiğimiz hava demek kısacası YAŞAM demektir.

28 Örneğin kullanılmış kağıdın tekrar kağıt imalatında kullanılması hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azalttığı ve bir ton atık kağıdın kağıt hamuruna katılmasıyla 8 ağacın kesilmesi önlenebilmektedir.

29 Geri Dönüşümün Önemi 1.Doğal kaynaklarımızın korunmasını sağlar. 2.Enerji tasarrufu sağlamamıza yardım eder. 3.Atık miktarını azaltarak çöp işlemlerinde kolaylık sağlar. 4.Geri dönüşüm geleceğe ve ekonomiye yatırım yapmamıza yardımcı olur.

30 Geri Dönüşebilen Maddeler Demir Çelik Bakır Alüminyum Piller Kurşun Plastik Kağıt Cam Kauçuk Motor yağları Demir Atık yağlar Akümülatörler Araç lastikleri Beton Röntgen filmleri Organik atıklar Elektronik atıklar

31 Geri Dönüşüm Sisteminin Basamakları 1.Kaynakta ayrı toplanması; Değerlendirilebilir nitelikli atıkların oluştukları kaynakta çöple karışmadan ve kirlenmesine izin verilmeden ayırarak toplanması.bu şekilde bu tür atıkların diğer çöplerle karışmadan ayrı toplanması geri dönüşüm basamaklarında zamandan tasarruf sağladığı gibi kirlenmesinin önlenmesi ile ayrıca yıkanmasına gerek kalmayacaktır. Bu da yeniden yıkanmasına engel olacağından sudan da tasarruf sağlanmış olacaktır.

32 2.Sınıflama; Bu işlem kaynağında ayrı toplanan malzemelerin cam, metal plastik ve kağıt bazında sınıflara ayrılmasını sağlayacaktır. Bu sınıflama değerlendirilecek çöplerin ayrı ayrı olarak geri dönüşüm tesislerine ulaştırılması sağlanacaktır. Kaynağında sınıflama yapılmadan toplanan çöpler ana çöp alanlarına taşınarak bu bölgelerde ayrıştırılarak yeniden değerlendirilme işletmelerine taşınacaktır. Kaynağında sınıflara ayrılması zaman, nakliye ve işçilikten tasarruf yapılmasını sağlayacaktır.

33 3.Değerlendirme; Temiz ayrılmış kullanılmış malzemelerin ekonomiğe geri dönüşüm işlemidir. Bu işlemde malzeme kimyasal ve fiziksel olarak değişime uğrayarak yeni bir malzeme olarak ekonomiye geri döner. 4.Yeni ürünü ekonomiye kazandırma; Geri dönüştürülen ürünün yeniden kullanıma sunulmasıdır

34 Geri Dönüşüm Metotları Geri dönüştürme metotları her malzeme için farklılık göstermektedir:

35 Alüminyum: Atık alüminyum küçük parçacıklar halinde doğranır. Daha sonra bu parçalar büyük ocaklarda eritilerek, dökme alüminyum üretilir. Bu sayede atık alüminyum, saf alüminyum ile neredeyse aynı hale gelir ve üretimde kullanılabilir. Alüminyumun geri kazanımıyla; enerji tüketiminde azalma % 95, hava kirliliğinde azalma % 90, su kirliliğinde azalma % 97, baca gazı kirletici emisyonunda azalma % 99 oranında olur ve boksit cevherinde korunmuş olur.

36 Bir kilogram alüminyum kutu geri kazanıldığında; 8 kg boksit madeni, 4 kg kimyasal madde, 14 kw/sa elektrik enerjisi kullanımı korunmuş olur. On adet alüminyum içecek kutusu geri kazanıldığında, 100 kw/sa bir lambanın 35 saatte veya bir TV nin 30 saatte harcadığı elektrik enerjisi korunmuş olur. Bir ton kullanılmış alüminyumdan alüminyum üretilirse; 1300 kg boksit bakiyesi, litre soğutma suyu, 860 litre prosesn suyu, 2000 kg CO2 ve 11 kg SO2 emisyonu daha az oluşur.

37 Kağıt: Kağıt, insanlığın önemli ihtiyaç maddelerinden biri olup, kağıt sanayinin gelişmesi bir ülkenin sanayi ve kültürel gelişmişlik düzeylerinin belirleyici etmenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

38 Kağıt Geri Dönüşüm İşlemi

39 1 ton kullanılmış kağıt çöpe atılmayıp geri dönüştürüldüğü ve kağıt üretiminde tekrar kullanıldığı zaman; m3 havadaki sera gazı olan karbon dioksitin bertaraf edilmesi, m3 oksijen gazının üretilmeye devam etmesi, 34 kişinin oksijen ihtiyacını sağlayan 17 yetişkin ağacın korunması, Ayda 3 ailenin tükettiği 32 m3 su tasarrufu,

40 Kış aylarında ısınma amacı ile iki ailenin tüketeceği 1750 litre fuel-oil tasarrufu, 2,4 m3 çöp depolama alanından tasarruf, 20 ailenin bir ay süreyle tüketeceği 4100 kw/sa elektrik enerjisinden tasarruf edilebilmesi mümkündür.

41 CAM Hammaddesi kum olan camın geri dönüştürülmesi ile tekrardan şişe, kavanoz ve cam üretilir.

42 Cam Ambalaj Geri Kazanım Döngüsü

43 Camın Geri Kazanımıyla Sağlanan Tasarruf Enerji tüketiminde azalma %25 Hava Kirliliğinde azalma %20 Maden atığında azalma %80 Su Tüketiminde azalma %50 Korunan doğal kaynaklar: kum, soda, kireç

44 Plastik: Plastik geri dönüşüm işlemi hurda veya atık plastiklerin toplanarak tekrar işlenmesi ve kullanılabilir maddeler haline getirilmesi işlemidir, bazen bu işlem sonunda atığın orijinal halinden çok farklı maddeler ortaya çıkabilmektedir. Örneğin, süt şişesi geri dönüşümle model uçak veya silah haline getirilebilir.

45 Plastik Geri Dönüşüm İşlemi

46 PİL Çeşitli cihazlarda kullandığımız pek çok pil çeşidinde yüksek miktarda ağır metal (civa, katminyum vb.) bulunmaktadır. Bunlar kontrolsüz bir şekilde doğaya atılırsa doğaya oldukça önemli zararlar verebilmektedirler.

47 GERİ KAZANIM NEDİR? Tekrar kullanım ve geri dönüşüm kavramlarını da kapsayan;atıkların özelliklerinden yararlanılarak içindeki bileşenlerin fiziksel, kimyasal veya biyokimyasal yöntemlerle başka ürünlere veya enerjiye çevrilmesidir. ÖRNEK: Kullanılmış plastiklerin parçalanarak karayollarında dolgu malzemesi olarak kullanımları geri kazanıma örnektir.

48 GERİ KAZANIM Geri Kazanım Konusunda Bunları Biliyor musunuz? Bir ton kullanılmış kâğıt, geri kazanıldığında 17 adet çam ağacının, bir ton kullanılmış gazete kâğıdı kullanıldığında ise 8 adet çam ağacının kesilmesi önlenmiş olacaktır. Geri dönen her bir ton cam için yaklaşık 100 litre petrol tasarruf edilmiş olacaktır. Piller % 99, kâğıt atıklar % 50 ve bahçe atıkları % 62 oranında geri kazanılabilir maddelerdir.

49 GERİ KAZANIM Geri kazanımı uygulamak hiç zor bir iş değildir. Geri kazanılabilir malzemeleri diğer çöplerle birlikte atmayıp geri kazanım merkezlerine göndermemiz bile yeterli olabilir.

50 GERİ KAZANIM Evimizde her gün kullandığımız geri kazanılabilir malzemelerin bazıları: Piller Alüminyum kutular İnşaat malzemeleri Kartonlar Kimyasallar Elektronik ekipmanlar Camlar (şişeler ve kavanozlar) Dergiler Metaller Gazeteler Yağlar Boyalar Plastik poşetler Plastik şişeler Çelik kutular Lastikler Beyaz eşyalar Ahşap malzemeler Yazı ve fotokopi kağıtları Bahçe atıkları

51 GERİ KAZANIM Geri dönüştürülmek üzere kategorilere ayrılmış atıklar: 1-Şişe, 2-Zayıf plastik, 3-Güçlü plastik, 4-Karton, 5-Çeşitli, 6-Konserve, 7-Kâğıt, 8-Polistiren 9-Cam, 10-Pil, 11-Metal, 12-Organik, 13-Tetrapak, 14-Fabrik,

52 Bunları biliyor muydunuz? Geri dönüşüm bir enerji tasarrufu türüdür. Dünyada bir yılda tüketilen kola, meyve suyu gibi içecek kutularından geri dönüşümle 10 adet büyük yolcu uçağı üretilebilir. Dünyada her yıl 7 milyon ton çöp denizlere atılıyor. Gelişmiş ülkelerde bir kişi yılda 550 kg. çöp üretmektedir. Bir bilgisayar çipi üretilirken ağırlığının 4500 katı kadar çöp de üretiliyor. Plajlardan ve piknik yerlerinden toplanan çöplerin %60'ı plastik eşyalar ve sigara izmaritleridir. Uzun süreli kapalı kalacak ise, televizyonların uzaktan kumanda yerine, elle düğmesine basarak kapatmak, her yıl dünyada bir elektrik santrali kadar daha az enerji tasarrufunu sağlar.

53 Son 30 yılda dünya orman örtüsünün beşte biri yok oldu. Yetişmiş bir ağaç günde 17 kişinin oksijen ihtiyacını karşılıyor ve 22.5 kilogram karbondioksiti yok ediyor. Dünyadaki kağıt tüketiminin yarısı geri kazanılsa, Her yıl 8 milyon hektar orman alanı korunabilir. Dünyamız dakikada 21 hektar orman alanı kaybediyor. Her yıl doğaya 7 ağaç borcumuz var! Çünkü bir yıl içinde, kullandığımız kâğıt- kartonlar ve ayrıca yaşamsal ihtiyaçlarımız için 7 adet ağacı tüketiyoruz.

54 SLOGANIMIZ DÜNYAMI SEVİYORUM, ATIKLARI GERİ DÖNÜŞÜME GÖNDERİYORUM.