ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 1. HAFTA

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 1. HAFTA"

Transkript

1 ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 1. HAFTA

2 1. GİRİŞ VE TANIMLAR Endüstriyel hammadde terimi, çok çeşitli tanımlamaların yapılabileceği geniş kapsamlı bir terim olmakla birlikte, Glossary of Geology 'de verilen tanımı genel çerçeveyi çizmesi açısından belki de en uygunudur. Bu tanıma göre bir endüstriyel hammadde " metalik cevherler, mineral yakıtlar ve süs taşları dışında ekonomik değer ifade eden herhangi bir kayaç, bir mineral veya doğal oluşumlu herhangi bir maddedir."

3 Manyezit (MgCO3)

4 Kil ocağı

5 Ancak uygulamada, yapılan hiç bir tanım konunun çok geniş kapsamı içinde yeterli kalmamaktadır. Örneğin, elmasın ve safirin süs taşı olarak kullanılan çok kıymetli formları dışında, sanayi kullanımına arz edilen düşük kaliteli türleri de mevcuttur.

6 Mücevher kalite elmas

7 Mücevher kalite elmas

8 İşlenmiş elmas

9 Bunun gibi boksit (Al2O3.H2O) ve ilmenit (Fe2TiO3) metalik mineraller olmalarına karşılık, aynı zamanda metal dışı kullanım alanları da söz konusudur.

10 Ekonomik açıdan yaklaşıldığında ise, tonu 5-6 dolardan satılan kum, çakıl ve kırma taştan, tonu yaklaşık 20 milyon doları bulan endüstriyel elmas bu mineraller grubunun iki uç üyesini temsil etmektedir.

11 Endüstriyel elmas Kum halinde matkap ucunda

12 Kum

13 Diğer yandan, modern sanayi toplumlarında tek bir endüstriyel mineraller sanayiinden değil çok çeşitli endüstrilerden söz etmek gerekir. Çeşitli endüstri dalları bazen keskin çizgilerle birbirinden ayrılırlarken bazen de ayrılamazlar. Örneğin, feldspat madenciliği ve zenginleştirilmesi mineral endüstrisidir; fakat bunu girdi olarak kullanan seramik endüstrisi farklı teknolojik uygulamaları ile ondan çok keskin çizgilerle ayrılır.

14 Çimento ve kireç üretiminde ise bu çizgi belirgin değildir, zira cevher hazırlama ve üretim iç içe gelişir. Doğal göl ve kaynaklardan tuz ve diğer kimyasallar üretiminde ise söz konusu çizgi tamamen ortadan kalkar. Burada mineral endüstrisi ve mamul üretimi aynı proseste birleşmiştir.

15 Tuzlu göl sularından tuz üretimi

16 İstatistikler, dünya ticareti içerisinde, endüstriyel hammaddelerin payının ne denli önemli boyutlara ulaştığını açıkça ortaya koymaktadır.

17 Dünya madencilik sektöründe, üretim miktarı olarak kırma ve kesme taşlar ile kum ve çakıl, petrol ve antrasitten daha önde bulunmakta bunları çimento hammaddeleri, kömür, demir cevheri, killer, tuz, kalker, boksit, jips, fosfat, potasyum klorür, kaolin, manyezit ve diğerleri izlemektedir.

18 Ticari değer açısından ele alındığında ise petrol ve antrasit, kırma ve kesme taşlar, kum ve çakıl, çimento hammaddeleri, killer, boksit, doğal gaz, demir cevheri, bakır, kireçtaşı, fosfat, uranyum, kükürt ve diğerleri şeklinde bir sıralanma gözlenmektedir.

19 İnsanlar tarafından çok değerli olarak kabul edilen altın, gümüş ve diğer metaller, gerek üretim miktarı ve gerekse de ticari değer olarak bir çok endüstriyel hammaddeden daha sonra yer almaktadır.

20 Altın madenciliği

21 Türkiye 'de madencilik sektörünün GSMH içindeki yeri, 1986 yılında % 1.80, 1989 yılında % 1.60 civarında gerçekleşmiştir. Son yıllarda ise bu oranın daha da aşağılara düştüğü gözlenmektedir. Bu oran tarihsel gelişim içinde asla % 2.50 'yi aşamamıştır.

22 Madencilik sektörünün 2000 li yıllardaki GSMH içindeki yeri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.(dpt, Temel Ekonomik Göstergeler) Son yılda endüstriyel hammaddelerin bu oran içindeki payı ise yaklaşık % 30 'dur.

23 yılları arasında Türkiye de madencilik sektörünün GSMH içindeki yeri (DPT, Temel Ekonomik Göstergeler) Yıl Madencilik/GSMH (%) Yıl Madencilik/GSMH (%) , , , , , , , , ,21

24 Tanımlar Mağma; kendi kendine hareket edebilen, gazlar ve su buharı ile doygun ve yüksek basınç altında bulunan ağdalı bir silikat ergiyiğidir.

25 Mineral: Yerkabuğunda bulunan, belli bir kimyasal formülle ifade edilebilen, genellikle bileşik nadiren element halde bulunan, genellikle katı ve inorganik nadiren sıvı ve organik, genellikle kristalli nadiren amorf maddelere verilen isim.

26 Kuvars minerali Turmalin minerali

27 Jips minerali

28 Çeşitli mineraller

29 Bazı minerallerin fiziksel ve kimyasal özellikleri

30 PARAJENEZ, 1) Yanında, birlikte teşekkül etme. 2) Bir kayaçta veya maden yatağında minerallerin, beraberce zuhur etmeleri esasına dayanan, oluşumları (karşılıklı bağımlılık). Kısaca parajenez, biribirlerine komşu mineral topluluğu anlamına gelir.

31 Parajenez Plj: Plajyoklas, Mc: Mikroklin (bir alkali feldspat cinsi) Qz: Kuvars, Bt: Biyotit (siyah mika)

32 MADEN 1) Yerkabuğunun kimi bölgelerinde çeşitli iç ve dış doğal etkenler nedeni ile oluşan, ekonomik yönden değer taşıyan mineral bileşimi. 2) Kendine özgü bir parıltısı olan, genellikle elektriği ve ısıyı ileten, oksijenle birleşerek bazal etki veren (basit cisim) element. 3) Maden ocağı, -işletmesi.

33 Maden Ocağı Minerali

34 MADEN CEVHERİ, Bileşiminde önemli ölçüde değerli madenler bulunan doğal madde. Buna maden filizi de denir.

35 MADENCİLİK FONU, Madencilik faaliyetlerinde istikrarı sağlamak ve desteklemek amacı ile teşekkül ettirilmiş fon. Fonun kaynakları; 1) İrad kaydedilen teminatlar, 2) Müsadere edilen cevher ve malzemelerin satışından elde edilen gelirler, 3) İhale gelirleri, 4) Maden ithalat ve ihracatından alınacak fon kesintileri, 5) Bütçeden ayrılacak ödenek, 6) Diğer gelirlerdir.

36 Fonun işleyişi Muhasebe-i Umumiye Kanunu, Devlet İhale Kanunu ve Harcırah Kanunu hükümlerine tabi değildir. Fonun denetimi 20/10/1983 tarih ve 72 sayılı Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Hakkında Kanun Hükmünde Kararname esaslarına tabidir. Fon, Bakanlar Kurulu Kararı ile kritik madenlerin stoklanmasında, yurt içi denetleme maden alımlarında, zararına yapılacak maden ihraç bağlantılarının sübvansiyonunda kullanılabilir.

37 MADENCİLİK SEMBOLÜ, İki tarafı düz olan saplı bir çekiçle bir tarafı keski şekline getirilmiş diğer bir çekicin çatılmış durumundaki görünümü. Bu sembol maden ocağında üretimin devam ettiğini ifade eder. Haritalarda, çalıştırılan maden yeri madencilik sembolüyle gösterilir. Tükenmiş veya terkedilmiş maden sahalarında maden ocaklarının yeri bu sembolün, saplar yukarı gelecek şekilde çizilmesi suretiyle işaretlenir.

38 aktif maden ocağı terkedilmiş maden ocağı

39 MADEN YATAĞI, Damar veya kitle halinde teşekkül etmiş; büyüklük, miktar ve kalitesi açısından ekonomik olarak işletilebilecek faydalı kayaç veya minerâl birikimi.

40 Kromit maden yatağı (Siyah tabaka )

41 GANG, 1) Bir cevher yatağında cevherle birlikte bulunabilen ve ekonomik değeri olmayan mineral veya yan kayaç parçası 2) Damar taşı.

42 Kassiterit (SnO2) maden minerali kuvars (SiO2) gang minerali

43 kalkopirit kristalleri (sarı) ve yankayaç (gang)

44 TENÖR, Cevherde bulunan veya cevherin zenginleştirilmesi veya işlenmesi sonucunda elde edilen ürün içerisindeki kıymetli maddenin yüzdesel bir oran olarak ifadesi.

45 Yani belirli bir cevher numunesinin belirli bir element veya bileşik bakımından, bu element veya bileşiğin numune içindeki ağırlığının, numuneyi meydana getiren tüm maddenin kuru haldeki ağırlığına oranı.

46 REZERV, Bir maden yatağındaki ya da havzasındaki henüz işletilmemiş maden miktarı, birimi ton veya metre küp.

47 TUVÖNAN, Maden ocağından çıkarılan ve herhangi bir zenginleştirme işlemine tabi tutulmamış ham cevher.

48 Tüvonan kromit cevheri ve bu yığını oluşturan parçalardan birinin görünümü

49 TÜNEL, 1) Aynı seviyede veya az meyilli olarak devam eden, girişi ve çıkışı olan yeraltı yolu. 2) İki ucu açık galeri.

50 GALERİ, 1) Bir tarafı kapalı tünel. 2) Yeraltında açılan geçit yolu.

51

52 TAHKİMAT, 1) Maden ocağını teşkil eden galeri, kuyu ve üretim yerlerini mal ve can emniyeti bakımından çalışılabilinir duruma sokmak ve çalışılabilir durumda tutmak için yerine göre ağaç, demir ve beton kullanılarak yapılan takviye. 2) İksa. 3) Destek düzeni.

53

54

55

56 2. MADEN VE ENDÜSTRİYEL HAMMADDE YATAKLARININ OLUŞUMLARI (Bölümümüz ders planlarında Maden Yatakları dersi olmadığı için bu eksikliği kapatmak ve konuya genel bir açıdan yaklaşmak için, bu bölümde, ekonomik bir değer ifade eden metalik madenler ve endüstriyel hammaddelerin oluşumları bir bütün olarak ele alınmış ve en yaygın oluşum biçimleri özetlenmiştir).

57 Petrografik anlamda özel birer kayaç olan maden ve endüstriyel hammadde yatakları tıpkı kayaçlar gibi 3 farklı oluşum biçimine sahiptirler. 1 Mağmatik Oluşum 2. Metamorfik 3. Sedimanter

58 2.1. MAĞMATİK OLUŞUM Likid Magmatik Oluşum Bu evrede doğrudan sıvı mağmadan kristalleşen mineraller söz konusudur. Likid magmasal oluşumda derinlik kayaçlarının oluşumu sürecinde yalnız bazik veya çok bazik kayaçlara bağlı olarak, likid magmasal maden yatakları oluşmaktadırlar. Diğer kayaçların maden yatağı denebilecek madde konsantrasyonlarına götürmesi, ancak differansiasyonun pegmatitikpnömatolitik evreye girmesi ile başlayarak hidrotermal oluşumda devam eder ve magmasal kristallenme son bulur. Bu döngüde elementin veya elementler grubunun özellikle zenginleştiği, bir kayaç veya kayaçlar grubu vardır.

59

60 Likid veya orto magmasal oluşumda C,Ti,Fe,Cr,Pt,Cu,Ni,Co gibi elementlerin maden yatakları oluşmaktadır.bu yatakların oluşumu,zaman,yer ve neden bakımından ultrabazik ve bazik kayaçların oluşumlarıyla çakışır.

61 Cevher minerallerinin bu ilk kristallenme oluşumunda doğal olarak zenginleşmeleri,«intra magmasal» olarak,başka bir deyişle bazı magma kısımlarında metal miktarının çeşitli nedenlerle konsantre olmasıyla veya büyük magma hacimlerinde uzun zaman devam eden zenginleşme olayları sonucu vuku bulmaktadır.

62 Bazik mağmatik kayaçlar içindeki tabakalı kromit yatakları

63 Likid magmasal element zenginleşmesinin iki ana yolu vardır. 1-Magma içinde ilk kristallenen mineraller arasında bulunan cevher mineralleri, özgül ağırlıklarının yüksekliği nedeniyle sıvı magmadan gravitatif olarak ayrılmakta ve dibe çökerek dar bir hacim içinde toplanabilmektedirler. Kromit, platin ve titanomagnetitlerin oluşumlarına yol açan bu olaya «gravitatif kristallenme farklılaşması» denir.

64 2-Özellikle kolay uçucu maddelerden yana zengin mağmalarda, henüz kristallenme başlamadan evvel silikat ergiyiği ve cevher ergiyiği olmak üzere magmasal ergiyik ayrışması vuku bulmaktadır. Cevher ergiyiğinin ürün verme mekanizması da iki ayrı yol izlemektedir.

65 Birinci yolda, ergiyik halde ayrışmış cevher magması, sıvı magma içinde damlacıklar halinde oluşmakta ve gravitasyonla toplanan damlacıkların oluşturduğu konsantrasyonun katılaşmasıyla yerinde «in situ»cevher yatağı oluşmaktadır.

66 İkinci yolda, cevher ergiyiği ayrışması likid magmasal safhada olmakla beraber, cevher ergiyiğindeki yüksek miktardaki kolay uçucu madde nedeniyle kristallenme koşul ve şekilleri pnömatolitik altevredekilere benzediğinden geçiş tipi yataklar söz konusudur. Likid magmasalpnömatolitik geçiş yatakları ismi verilen bu yataklar, özellikle magnetit zenginleşmeleri için önemlidir.

67 Bu evrede endüstriyel hammadde olarak; elmas, grafit, forsterit, korund, granat, apatit, zirkon vb. minerallerle gabro, diorit, granodiorit ve granit gibi derinlik kayaçları oluşmaktadır. Bu kayaçlardan fiziksel durumları uygun olanlar serttaş mermer ve yapı taşı olarak kullanılmaktadırlar.

68

69

70 grafit

71 zirkon

72 Zirkon kumu

73 Pegmatitik Oluşum Yer magmasal kristallenmenin devamı ile kolay uçucu maddeden yana zengin bir kalıntı ergiyik ayrılmaktadır. Bu ergiyik, ya ana magmanın kristallenmesinin geç evresi olarak doğrudan doğruya bu magma içinde zenginleşmekte ya da magma katılaşmasından sonra yan kayaçların zayıf zonlarına damarlar biçiminde ve hatta yantaşın içine girmektedir.

74 Pegmatitik oluşumda kristallenme evresine giren elementler, iyon yarıçapları ya çok küçük elementler(li, Be, B gibi) ya da iyon yarıçapı çok büyük olan elementlerdir. İyon yarıçapı çok büyük olan elementler, nadir toprakların tamamı, Nb, Ta, W,U,Th, Zr, Hf gibi özel değer ve önemde olan elementlerdir; pegmatitlerde zenginleşir ve yataklar verirler.

75 Bu evrede pegmatit adı verilen iri kristalli ve açık renkli damar kayaçları oluşur. Pegmatitlerin ince kristalli olanlarına aplit denir. Aplit ve pegmatitler; feldspat, mika, spodümen, lepidolit, beril, kristal kuvars, apatit, kriyolit, zümrüt, rutil, topaz, turmalin, zirkon, nadir toprak elementleri, zeolit vb. pek çok endüstriyel hammaddenin kaynağıdır.

76 Pegmatit damarları

77 Pegmatit el örneği

MADEN YATAKLARI 1 METALİK MADEN YATAKLARI 1

MADEN YATAKLARI 1 METALİK MADEN YATAKLARI 1 MADEN YATAKLARI 1 METALİK MADEN YATAKLARI 1 Gökçe, A., 2000. Maden Yatakları. İkinci Baskı, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, No:85, Sivas, 335 s. Temur, S., 2001. Endüstriyel Hammaddeler. Üçüncü baskı,

Detaylı

MAGMATİK KAYAÇLAR. Magmanın Oluşumu

MAGMATİK KAYAÇLAR. Magmanın Oluşumu MAGMATİK KAYAÇLAR Magmanın Oluşumu Taş hamuru veya taş lapası anlamına gelen magma,yer kabuğundaki yükselişleri sırasında meydana gelen olaylarla Magmatik Kayaçlara dönüşür. Magma, ergime sıcaklıkları

Detaylı

Grafik 14 - Yıllara Göre Madencilik ve Taş Ocakçılığı Faaliyetlerinin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçerisindeki Payı ( )

Grafik 14 - Yıllara Göre Madencilik ve Taş Ocakçılığı Faaliyetlerinin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla İçerisindeki Payı ( ) MADEN Madencilik sektörünün ülke üretimindeki payı giderek artmaktadır. TÜİK Ulusal Hesaplar İstatistiklerine göre 1998 fiyatlarıyla iktisadi faaliyet kollarına göre incelendiğinde; Grafik 14 te de görüldüğü

Detaylı

KONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER. Taşın Hammadde Olarak Kullanımı

KONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER. Taşın Hammadde Olarak Kullanımı KONU 11: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: MİNERALLER Taşın Hammadde Olarak Kullanımı Odun ve kemik gibi, taş da insanın varlığının ilk evrelerinden bu yana elinin altında bulunan ve doğanın ona verdiği

Detaylı

1.1. MET. VE MALZ. MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM 1 GİRİŞ MİSYON VE VİZYON

1.1. MET. VE MALZ. MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM 1 GİRİŞ MİSYON VE VİZYON 1.1.1. MİSYON VE VİZYON MİSYON Ülkenin bir hammadde kaynağını yüksek teknoloji ürünü olan bir malzemeye dönüştürmek VİZYON Kendine bir hedef seçerek, girişimci olmak, üreteceği malzeme için plan kurmak

Detaylı

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I KAYAÇ ÇEŞİTLERİ VE OLUŞUMLARI soğuma ergime Mağmatik Kayaç Aşınma ve erosyon ergime Sıcaklık ve basınç sediment

Detaylı

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu.

TOPRAK ANA MADDESİ Top T rak Bilgisi Ders Bilgisi i Peyzaj Mimarlığı aj Prof. Dr Prof.. Dr Günay Erpul kar.edu. TOPRAK ANA MADDESİ Toprak Bilgisi Dersi 2011 2012 Peyzaj Mimarlığı Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Ana Maddesi Topraklar, arz kabuğunu oluşturan kayalar, mineraller ve organik maddelerin

Detaylı

D) ASİDİK SOKULUM KAYAÇLARINA BAĞLI YATAKLAR

D) ASİDİK SOKULUM KAYAÇLARINA BAĞLI YATAKLAR I ) MAĞMATİK MADEN YATAKLARI D) ASİDİK SOKULUM KAYAÇLARINA BAĞLI YATAKLAR A) Bazik ve U.bazik Kayaçlara Bağlı Maden Yatakları B) Karbonatitlere Bağlı Maden Yatakları C) Kimberlitlere Bağlı Maden Yatakları

Detaylı

AR& GE BÜLTEN. Türkiye de Maden Sektörü

AR& GE BÜLTEN. Türkiye de Maden Sektörü Türkiye de Maden Sektörü Hande UZUNOĞLU Temel sanayi girdilerine ham madde sağlayan bir sektör olan Madencilik, ülkemiz temel sektörleri arasında önemli bir yer teşkil ediyor. Nitekim ülkemiz hem çeşitlilik

Detaylı

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 9.HAFTA

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 9.HAFTA ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 9.HAFTA 17. ZİRKON 17.1. Mineralojik, kimyasal ve fiziksel özellikler Zirkonyum ( Zr ) elementi periyodik cetvelin 4. grubunda olup, atom numarası 40, atom ağırlığı 91.22 dir. Doğada

Detaylı

MADEN YATAKLARI 1. HAFTA İÇERİĞİ GİRİŞ: Terimler. Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler

MADEN YATAKLARI 1. HAFTA İÇERİĞİ GİRİŞ: Terimler. Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler MADEN YATAKLARI 1. HAFTA İÇERİĞİ GİRİŞ: Terimler Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler Genel Terimler Metalik Madenler Altın madeni, Gümüş madeni vs. Maden Metalik olmayan Madenler Ekonomik

Detaylı

3. DÜNYA MİNERAL VE METAL İSTATİSTİKLERİ^

3. DÜNYA MİNERAL VE METAL İSTATİSTİKLERİ^ 3. DÜNYA MİNERAL VE METAL İSTATİSTİKLERİ^ Dünya ve Türkiye Madenciliğine Toplu Bakış, Aralık, 1983 Madencilik Özel Sayısında 1982 yılına kadar verilen dünya mineral istatistiklerine kalındığı yerden devam

Detaylı

CEVHER YATAKLARININ SINIFLANDIRILMASI

CEVHER YATAKLARININ SINIFLANDIRILMASI CEVHER YATAKLARININ SINIFLANDIRILMASI Kullanım alanlarına göre Türemsel(Jenetik) Sınıflandırma Jeolojik Sınıflandırma Doğal Sınıflandırma Kullanıldıkları yere göre yapılan sınıflamalar Yakıtlar : Kömür,

Detaylı

I ) MAĞMATĠK MADEN YATAKLARI

I ) MAĞMATĠK MADEN YATAKLARI I ) MAĞMATĠK MADEN YATAKLARI A) Bazik Ve Ultrabazik Kayaçlara Bağlı Maden Yatakları B) Karbonatitlere Bağlı Maden Yatakları C) Kimberlitlere Bağlı Maden Yatakları D) Asidik Sokulum Kayaçlarına bağlı Maden

Detaylı

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 3.HAFTA

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 3.HAFTA ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 3.HAFTA 3. MADEN YATAKLARININ BİÇİMLERİ Maden yatakları doğal olaylar sonucu oluşan madde zenginleşmeleridir. Bu zenginleşmeler, homojen bir madde karakterinde olmayıp, yöne bağlı

Detaylı

MADEN SEKTÖRÜ/ AKSARAY

MADEN SEKTÖRÜ/ AKSARAY MADEN SEKTÖRÜ/ AKSARAY Ramazan ÖZDEMİR T.C.AHİLER KALKINMA AJANSI AKSARAY YATIRIM DESTEK OFİSİ İçindekiler 1. MADENCİLİK... 3 1.1. Aksaray ın Maden Potansiyeli... 3 1.2. Aksaray daki Maden Kaynaklarının

Detaylı

Magmatik kayaçlar Sedimanter (tortul) kayaçlar Metamorfik (başkalaşım) kayaçları

Magmatik kayaçlar Sedimanter (tortul) kayaçlar Metamorfik (başkalaşım) kayaçları Magmatik kayaçlar Sedimanter (tortul) kayaçlar Metamorfik (başkalaşım) kayaçları Magmanın derinlerde ya da yüzeye yakın kesimlerde soğumasıyla magmatik kayaçlar oluşur. Tektonik hareketler sonucunda

Detaylı

YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR. YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar

YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR. YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar YAPRAKLANMALI METAMORFİK KAYAÇALAR YAPRAKLANMASIZ Metamorfik Kayaçlar Dokanak başkalaşım kayaçlarında gözlenen ince taneli, yönlenmesiz ve yaklaşık eş boyutlu taneli doku gösteren kayaçlara hornfels denir.

Detaylı

MADEN KANUNU ve BU KAPSAMDA VERİLEN RAPORLAMA SİSTEMLERİ

MADEN KANUNU ve BU KAPSAMDA VERİLEN RAPORLAMA SİSTEMLERİ T.C. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI MADEN KANUNU ve BU KAPSAMDA VERİLEN RAPORLAMA SİSTEMLERİ Erdal Kaçmaz 29 Eylül 2011 1 İÇERİK Maden Kanununun Kapsamı Maden Grupları, Alanları ve Süreleri Kimler

Detaylı

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri

7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞĐMĐ 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersi 4. Ünite: Madde ve Yapısı Konu: Elementler ve Sembolleri Çalışma Yaprağı Konu Anlatımı-Değerlendirme çalışma Yaprağı- Çözümlü

Detaylı

2. Bölüm: TOPRAK ANA MADDESİ

2. Bölüm: TOPRAK ANA MADDESİ 2. Bölüm: TOPRAK ANA MADDESİ Topraklar, yerküresinin en üst bölümünde bulunan kayalar, mineraller ve organik maddelerin çeşitli doğal faktörlerin etkileriyle parçalanması, ayrışması ve ayrışan bir kısım

Detaylı

Potansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale www.madencilik-turkiye.com

Potansiyel. Alan Verileri İle. Hammadde Arama. Endüstriyel. Makale www.madencilik-turkiye.com Makale www.madencilik-turkiye.com Seyfullah Tufan Jeofizik Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ seyfullah@madenarama.com.tr Adil Özdemir Jeoloji Yüksek Mühendisi Maden Etüt ve Arama AŞ adil@madenarama.com.tr

Detaylı

Piroelektrisite vepiezoelektrisite arasında ne fark vardır? Örnekliyerek açıklayınız.

Piroelektrisite vepiezoelektrisite arasında ne fark vardır? Örnekliyerek açıklayınız. 15 ARALIK 2014 Piroelektrisite vepiezoelektrisite arasında ne fark vardır? Örnekliyerek açıklayınız. Işığın dalga karakteri göz önüne alındığında madde ile etkileşiminde hangi özellikler gözlenir. İzotropik

Detaylı

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI BİTLİS İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Bitlis ili, Doğu Anadolu Bölgesinde yer almakta olup, engebeli bir topoğrafyaya sahiptir. Ahlat Ovasıyla, bir düzlük gibi Bitlis in kuzeydoğusundan Van Gölüne doğru

Detaylı

JEOLOJĠ TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR

JEOLOJĠ TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR JEOLOJĠ TOPOĞRAFYA VE KAYAÇLAR Bir nehir kenarında gezerken çakılların renk ve biçim bakımından birbirlerinden farklı olduğunu görürüz. Bu durum bize, kayaçların farklı ortamlarda oluştuğunu gösterir.

Detaylı

1 PÜSKÜRÜK ( MAGMATİK = KATILAŞIM ) KAYAÇLAR :

1 PÜSKÜRÜK ( MAGMATİK = KATILAŞIM ) KAYAÇLAR : Kayaçlar Nelerdir Kayaçlar su, gaz ve organik varlıkların dışında yerkabuğunu meydana getiren unsurlardır. Yol yarmaları, maden ocakları ve taş ocakları gibi yerlerle, toprak veya enkaz örtüsünden yoksun

Detaylı

1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya

1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya 1.Bölüm: Kayaçlar vetopoğrafya KAYAÇ (TAŞ) :Bir ya da birden fazla. doğal olarak birleşmesiyle oluşan katılardır. PAna kaynakları..' dır, P ana malzemesini oluştururlar, PYer şekillerinin oluşum ve gelişimlerinde

Detaylı

DENİZLİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

DENİZLİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI DENİZLİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Denizli ili gerek sanayi (tekstil, iplik, dokuma, tuğla-kiremit ve mermer vb.) ve ekonomi gerek turizm açısından Batı Anadolu Bölgesinin önemli illerinden biridir

Detaylı

MADEN YATAKLARI 1. HAFTA ĠÇERĠĞĠ. GĠRĠġ: Terimler. Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler. Slayt - 1

MADEN YATAKLARI 1. HAFTA ĠÇERĠĞĠ. GĠRĠġ: Terimler. Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler. Slayt - 1 MADEN YATAKLARI 1. HAFTA ĠÇERĠĞĠ GĠRĠġ: Terimler Genel Terimler Kökensel Terimler Mineralojik Terimler Slayt - 1 Genel Terimler Metalik Madenler Altın madeni, Gümüş madeni vs. Maden Metalik olmayan Madenler

Detaylı

MİNERALLER

MİNERALLER MİNERALLER Yer kabuğu mineraller ve minerallerin oluşturduğu kayaçlardan meydana gelmektedir. Bütün inşaat işlerinde proje hazırlanmadan önce mühendislik yapısının (bina, tünel, baraj, yol vs.) yapılacağı

Detaylı

YERKÜRE VE YAPISI. Çekirdek (Ağır Küre) Manto (Ateş Küre (Magma)) Yer Kabuğu (Taş Küre) Hidrosfer (Su Küre) Atmosfer (Hava Küre)

YERKÜRE VE YAPISI. Çekirdek (Ağır Küre) Manto (Ateş Küre (Magma)) Yer Kabuğu (Taş Küre) Hidrosfer (Su Küre) Atmosfer (Hava Küre) YERKÜRE VE YAPISI Dünya iç içe kürelerden meydana gelmiştir. Bu katmanların kalınlıkları, yoğunlukları ve bileşimleri birbirinden çok farklıdır. Yoğunlukları dışarıdan Dünya nın merkezine doğru artar.

Detaylı

ÇANKIRI İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

ÇANKIRI İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI ÇANKIRI İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Çankırı ili, Orta Anadolu'nun kuzeyinde, Kızılırmak ile Batı Karadeniz ana havzaları arasında yer almaktadır. Çankırı-Çorum havzası İç Anadolu nun Tersiyer deki en

Detaylı

KIRKLARELİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

KIRKLARELİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI KIRKLARELİ İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Kırklareli ili Marmara Bölgesinin kuzeybatısında yer almakta olup, Dereköy sınır kapısıyla Türkiye yi Bulgaristan a bağlayan geçiş yollarından birine sahiptir.

Detaylı

Feldispatlar: K (Alkali Felds.): Mikroklin, Ortoklaz, Sanidin. Na Na: Albit, Oligoklaz Ca: Andezin, Labrador, Bitovnit, Anortit Ca

Feldispatlar: K (Alkali Felds.): Mikroklin, Ortoklaz, Sanidin. Na Na: Albit, Oligoklaz Ca: Andezin, Labrador, Bitovnit, Anortit Ca B) FELDİSPAT GRUBU MİNERALLER: Feldispatlar: K (Alkali Felds.): Mikroklin, Ortoklaz, Sanidin. Na Na: Albit, Oligoklaz Ca: Andezin, Labrador, Bitovnit, Anortit Ca Kumtaşlarında genellikle arkoz feldispatı

Detaylı

YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MİNERALLER İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Yerkabuğunun Yapısı. Yerkürenin Yapısı. Dr.

YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MİNERALLER İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ. Yerkabuğunun Yapısı. Yerkürenin Yapısı. Dr. İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ 17.03.2015 YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MİNERALLER Dr. Dilek OKUYUCU Yerkürenin Yapısı Yerkabuğunun Yapısı 1 Yerkabuğunun Yapısı ~100 km ~10 km Yerkabuğunun Yapısı Yerkabuğunu

Detaylı

2017 YILI MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ RAPORU

2017 YILI MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ RAPORU 2017 YILI MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ RAPORU İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Binler MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2017 yılında 156,7 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %3 pay alan madencilik

Detaylı

3,4 3,4 4,0 4,7 H,4 6,0 4,7 3,0 (1.507,0) 135,0 932,0. 53,0 53,2 44,5 55,0 57,0 58,9 60,6 55,0 (-) 14,0 20,0 (Manyetit tenörü) 36,4 16,0 23,0

3,4 3,4 4,0 4,7 H,4 6,0 4,7 3,0 (1.507,0) 135,0 932,0. 53,0 53,2 44,5 55,0 57,0 58,9 60,6 55,0 (-) 14,0 20,0 (Manyetit tenörü) 36,4 16,0 23,0 Adana - Saimbeyli - Aşıhk Kayseri - Yahyalı - Karamadası Kayseri - Uzunpmar Ankara - Balâ - Kesikköprü Balıkesir - Havran - B. Eğmir Balıkesir - Merkez - Şamlı Balıkesir - Ayvalık - Ayazmant Aydın - Söke

Detaylı

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR

KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR KAYAÇLARDA GÖRÜLEN YAPILAR Kayaçların belirli bir yapısı vardır. Bu yapı kayaç oluşurken ve kayaç oluştuktan sonra kazanılmış olabilir. Kayaçların oluşum sırasında ve oluşum koşullarına bağlı olarak kazandıkları

Detaylı

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖR GÖRÜNÜMÜ 2016 yılında 142,1 milyar USD olarak gerçekleşen ülkemiz toplam ihracatından %2,7 pay alan madencilik sektörü ihracatı, bir önceki yıla göre %3,1 lik azalışla 3,79 milyar USD olarak

Detaylı

ÖZGÜL AĞIRLIK (ton/m 3 ) YIĞMA YOĞUNLUĞU

ÖZGÜL AĞIRLIK (ton/m 3 ) YIĞMA YOĞUNLUĞU TAŞLARIN ÖZELLİKLERİ Sık rastlanan taşların yapısal ve mekanik özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. TAŞIN ADI KAYAÇ TÜRÜ DARBE DAYANIM İNDEKSİ (Wi) ÖZGÜL AĞIRLIK (ton/m 3 ) YIĞMA YOĞUNLUĞU (ton/m

Detaylı

Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Đnci MORGĐL Hazırlayan: Ebru AYSAN 20338408

Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Đnci MORGĐL Hazırlayan: Ebru AYSAN 20338408 PUDRAMDAKĐ MĐNERAL PUDRAMDAKĐ MĐNERAL Ders Sorumlusu: Prof. Dr. Đnci MORGĐL Hazırlayan: Ebru AYSAN 20338408 Günlük Yaşam Olayı: Günlük hayatta kullandığımız talk pudranın içerdiği mineralden yola çıkarak

Detaylı

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I

SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I SEDİMANTER KAYAÇLAR (1) Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi J 103 Genel Jeoloji I KAYAÇ ÇEŞİTLERİ VE OLUŞUMLARI soğuma ergime Mağmatik Kayaç Aşınma ve erosyon ergime Sıcaklık ve basınç sediment

Detaylı

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL MAD-5501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 MAD-5601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 SEÇMELİ DERS SEÇMELİ DERS SEÇMELİ DERS SEÇMELİ DERS 20 1 21 12 30

Detaylı

MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ

MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ MADEN SEKTÖRÜ GÖRÜNÜMÜ Ülkemizin karmaşık jeolojik ve tektonik yapısı çok çeşitli maden yataklarının bulunmasına olanak sağlamıştır. Günümüzde dünyada yaklaşık 90 çeşit madenin üretimi yapılmaktayken ülkemizde

Detaylı

KONU 12: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: KAYAÇLAR

KONU 12: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: KAYAÇLAR KONU 12: TAŞIN HAMMADDE OLARAK KULLANIMI: KAYAÇLAR Yerkürenin iskeletini oluşturan kayaçlar kökenleri bakımından üç ana gruba ayrılırlar: 1. Magmatik Kayaçlar (Volkanik kayaçlar) 2. Tortul Kayaçlar (Sedimanter

Detaylı

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Magmatik (Püskürük) Kayaçlar Ýç püskürük Yer kabuðunu oluþturan kayaçlarýn tümünün kökeni magmatikdir. Magma kökenli kayaçlar dýþ kuvvetlerinin etkisiyle parçalara ayrýlýp, yeryüzünün çukur yerlerinde

Detaylı

AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI)

AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI) AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI) AYRIŞMA, EROZYON ve TAŞINMA Yer yüzeyindeki kayaçlar su, hava, sıcaklık değişimler ve diğer etkenler tarafından devamlı değişmektedir. Ayrışma Yer yüzeyinde veya Yer yüzeyinin

Detaylı

oksijen silisyum tetrahedron

oksijen silisyum tetrahedron SİLİKATLAR Silikat mineralleri doğada bulunan bütün minerallerin üçte birini, yer kabuğunun bileşiminin ise yüzde doksanını teşkil eder. Silikatlar yalnızca magmatik kayaçların değil aynı zamanda metamorfik

Detaylı

TABAKALI SİLİKATLAR (Fillosilikatlar)

TABAKALI SİLİKATLAR (Fillosilikatlar) TABAKALI SİLİKATLAR (Fillosilikatlar) Kaolinit Al 4 Si 4 O 10 (OH) 8 Serpantin Mg 6 Si 4 O 10 (OH) 8 Pirofillit Al 2 Si 4 O 10 (OH) 8 Talk Mg 3 Si 4 O 10 (OH) 8 Muskovit KAl 2 (AlSi 3 O 10 )(OH) 2 Flogopit

Detaylı

III VE IV.GRUP MADENLER 2017 YILI OCAK BAŞI SATIŞ FİYATLARI A. IV-B GRUBU MADENLER

III VE IV.GRUP MADENLER 2017 YILI OCAK BAŞI SATIŞ FİYATLARI A. IV-B GRUBU MADENLER III VE IV.GRUP MADENLER 2017 YILI OCAK BAŞI SATIŞ FİYATLARI A. IV-B GRUBU MADENLER KÖMÜR VE ASFALTİT 1. Termik santral, sanayi, ısınma amaçlı olarak satışı yapılan Kömür / Asfaltit için ocak başı satış

Detaylı

4. RAKAMLARLA TÜRKİYE MADENCİLİĞİ^

4. RAKAMLARLA TÜRKİYE MADENCİLİĞİ^ 4. RAKAMLARLA TÜRKİYE MADENCİLİĞİ^ Bu bölümde Türkiye'nin toplam ihracat ve ithalatındaki madenciliğin payına ilişkin bilgiler verilmiştir. Ayrıca Türkiye'nin 1987 yılı madencilik üretim değerleri, enerji

Detaylı

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL MAD-5501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 MAD-5601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 SEÇMELİ DERS SEÇMELİ DERS SEÇMELİ DERS SEÇMELİ DERS 20 1 21 12 30

Detaylı

MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ

MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ MİNERAL VE KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Yapılar zemin veya kayalardan oluşan bir temel üzerine oturtulur. Kum, çakıl, şilt ve kil gibi malzemeler ve ayrık tortul kayaçlar zemin ortamını, KAYA Diyajeneze

Detaylı

MİNERALLER. Tek mineralden oluşan kayaçlar. Kireçtaşı (Kalsit). Kaya tuzu (Halit). Buzul

MİNERALLER. Tek mineralden oluşan kayaçlar. Kireçtaşı (Kalsit). Kaya tuzu (Halit). Buzul Kayaçlar minerallerden oluşan Yer materyalidir. Çoğu kayaçlar birden fazla mineralden oluşmaktadır. Örnek: Granit Potasyum feldspat. Plajioklas (Feldspat). Kuvars. Hornblende. Biyotit MİNERALLER Tek mineralden

Detaylı

Bazı Endüstriyel Hammaddeler İçin Sanayide Aranan Koşullar

Bazı Endüstriyel Hammaddeler İçin Sanayide Aranan Koşullar Bazı Endüstriyel Hammaddeler İçin Sanayide Aranan Koşullar Maden Y, Müh, Î8MAÎL ALP } Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Ankara, ÖZ : Jeolojik etüd ve aramaların amacı bir yandan bilimsel olarak konuları

Detaylı

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI DOKTORA PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL ADI MAD-6501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 MAD-6601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 20 1 21 12 30 İKİNCİ YARIYIL ADI MAD-6502 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0

Detaylı

2018-MART İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU

2018-MART İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU 2018-MART İHRACAT LENDİRME RAPORU OCAK-MART 2018 1 2018 YILI MART AYI İHRACAT LENDİRME 1. MART AYI LENDİRMESİ 1.1. Türkiye İhracatı TR 2017 MART TR 2018 MART TR 2018/2017 (Milyar $) (Milyar $) % Değişim

Detaylı

KĐMYA EĞĐTĐMĐ DERSĐ PROF. DR. ĐNCĐ MORGĐL

KĐMYA EĞĐTĐMĐ DERSĐ PROF. DR. ĐNCĐ MORGĐL KĐMYA EĞĐTĐMĐ DERSĐ PROF. DR. ĐNCĐ MORGĐL SINIF : 12 DERS SAATĐ: 6 KONU: Kimyasal maddelerin kaynağı olarak jeolojik yapılar,kayalar, ve mineraller Kayaç çeşitleri Mineraller Maden Yatakları Metallerin

Detaylı

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI

TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI TOPRAK OLUŞUMUNDA AŞINMA, AYRIŞMA VE BİRLEŞME OLAYLARI Toprak Bilgisi Dersi Prof. Dr. Günay Erpul erpul@ankara.edu.tr Toprak Oluşumunda Kimyasal Ayrıştırma Etmenleri Ana kayanın kimyasal bileşimini değiştirmek

Detaylı

HALOJENLER HALOJENLER

HALOJENLER HALOJENLER HALOJENLER HALOJENLER Bu grup bileşimlerinde flor (F), klor (Cl), brom (Br) ve iyot (I) gibi halojen iyonlarının hakim olmaları ile karakterize olurlar. Doğada 85 çeşit halojenli mineral tespit edilmiştir.

Detaylı

TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar

TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR. Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar TOPRAK ANA MADDESİ KAYAÇLAR Oluşumlarına göre üç gruba ayrılırlar 1. Tortul Kayaçlar 2.Magmatik Kayaçlar 3.Metamorfik (başkalaşım) Kayaçlar 1. Magmatik Kayaçlar Magmanın arz kabuğunun çeşitli derinliklerinde

Detaylı

en.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi

en.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi METAMORFİZMA VE METAMORFİK KAYAÇLAR I en.wikipedia.org Prof.Dr. Atike NAZİK, Çukurova Üniversitesi KAYAÇ DÖNGÜSÜ VE METAMORFİK KAYAÇLAR METAMORFİZMA Metamorfizma; Yunanca değişme anlamına gelen meta ve

Detaylı

OKSİT VE HİDROKSİTLER

OKSİT VE HİDROKSİTLER Yaygın mineral içeriğine sahip olan bu grupta bir veya birden fazla metal oksijen ile bileşik yaparak oksitleri oluşturmuşlardır. Metal ile birlikte hidrojenin oksijen ile bileşiklerine de hidroksit denilmektedir.

Detaylı

2018-EKİM İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU

2018-EKİM İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU 2018-EKİM İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU OCAK-EKİM 2018 1. EKİM AYI DEĞERLENDİRMESİ 1.1 Türkiye İhracatı TR 2017 EKİM TR 2018 EKİM TR 2018/2017 (Milyar $) (Milyar $) % Değişim 13,91 15,73 13,1% 2018 yılı

Detaylı

MAGMATİK KAYAÇLAR DERİNLİK (PLUTONİK) KAYAÇLAR

MAGMATİK KAYAÇLAR DERİNLİK (PLUTONİK) KAYAÇLAR DERİNLİK (PLUTONİK) KAYAÇLAR Tam kristalli, taneli ve yalnızca kristallerden oluşmuştur Yalnızca kristallerden oluştuklarından oldukça sağlam ve dayanıklıdırlar Yerkabuğunda değişik şekillerde Kütle halinde

Detaylı

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ 2. HAFTA Arş. Gör. Dr. Kıymet DENİZ GENEL BİLGİLER Petrografi Ve Petroloji Nedir? Latince Petr- taş kelimesinden türetilmiş petrografi ve petroloji birbirini

Detaylı

AYDIN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

AYDIN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI AYDIN İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Ege bölgesinin tarım ve turizm bakımından önemli illerinden biri olan Aydın ili, madenciliğin de yoğun olarak yapıldığı illerden biridir. Metalik madenler bakımından

Detaylı

İLERİ YAPI MALZEMELERİ-1 MALZEMELERİN GENEL TANIMI

İLERİ YAPI MALZEMELERİ-1 MALZEMELERİN GENEL TANIMI İLERİ YAPI MALZEMELERİ-1 MALZEMELERİN GENEL TANIMI MALZEMELERİN GENEL TANIMI Giriş: Tasarlanan yapının belirli bir amaca hizmet edebilmesinde en önemli öğe malzemedir. Bu nedenle yapı malzemelerinin özelliklerinin

Detaylı

YOZGAT İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

YOZGAT İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI YOZGAT İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Yozgat ili Kızılırmak Nehrinin İç Anadolu Bölgesinde çizmiş olduğu yay içerisinde yer alan Bozok yaylası üzerindedir. Coğrafi bakımdan Başkent'e yakın olması ve Doğu

Detaylı

AFYONKARAHİSAR İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

AFYONKARAHİSAR İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI AFYONKARAHİSAR İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Afyon ili sahip olduğu jeolojik yapı gereği çeşitli maden yatakları oluşumu için uygun bir ortam sunmaktadır. Bu nedenle hem maden rezervleri, hem de maden

Detaylı

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ

JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ JEM 419 / JEM 459 MAGMATİK PETROGRAFİ DERSİ 5. HAFTA Arş. Gör. Dr. Kıymet DENİZ Bu ders notlarının hazırlanmasında özellikle Kadıoğlu 2001, Koralay 2016 dan yararlanılmıştır. MAGMATİK KAYALARIN ADLAMASI

Detaylı

ELEMENTLER VE BİLEŞİKLER

ELEMENTLER VE BİLEŞİKLER ELEMENTLER VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri a) ELEMENTLER Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere

Detaylı

İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ MAGMATİK KAYAÇLAR TORTUL KAYAÇLAR METAMORFİK KAYAÇLAR. Kayaç nedir?

İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ MAGMATİK KAYAÇLAR TORTUL KAYAÇLAR METAMORFİK KAYAÇLAR. Kayaç nedir? İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ 24.03.2015 MAGMATİK KAYAÇLAR TORTUL KAYAÇLAR METAMORFİK KAYAÇLAR Dr. Dilek OKUYUCU Yerkürenin Yapısı Kayaç nedir? Kayaç, çeşitli minerallerin veya bir tek mineralin;

Detaylı

NİSAN İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU

NİSAN İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU 2018 - NİSAN İHRACAT LENDİRME RAPORU OCAK - NİSAN 2018 1 2018 YILI NİSAN AYI İHRACAT LENDİRME 1. MART AYI LENDİRMESİ 1.1. Türkiye İhracatı TR 2017 NİSAN (Milyar $) TR 2018 NİSAN (Milyar $) TR 2018/2017

Detaylı

FİZİK. Mekanik İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ. Mekanik Nedir? Mekanik Nedir?

FİZİK. Mekanik İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ. Mekanik Nedir? Mekanik Nedir? İNM 102: İNŞAAT MÜHENDİSLERİ İÇİN JEOLOJİ 14.04.2015 KAYAÇLARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Dr. Dilek OKUYUCU Mekanik Nedir? Mekanik: Kuvvetlerin etkisi altında cisimlerin davranışını inceleyen bilim dalıdır.

Detaylı

NEFELİNLİ SİYENİT Sodyum & Potasyum Feldspat B & S YATIRIM A.Ş. KIRŞEHİR NEFELİN İŞLETMELERİ

NEFELİNLİ SİYENİT Sodyum & Potasyum Feldspat B & S YATIRIM A.Ş. KIRŞEHİR NEFELİN İŞLETMELERİ NEFELİNLİ SİYENİT Sodyum & Potasyum Feldspat B & S YATIRIM A.Ş. KIRŞEHİR NEFELİN İŞLETMELERİ B& S YATIRIM A.Ş. Kırşehir Nefelin İşletmeleri w w w. b s ya t i r i m.co m.t r Ankara Merkez Kırşehir Nefelin

Detaylı

GİRİŞ YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MADDELER 1. ATOM 2. ELEMENTLER TANIMLAMALAR

GİRİŞ YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MADDELER 1. ATOM 2. ELEMENTLER TANIMLAMALAR GİRİŞ YERKABUĞUNU OLUŞTURAN MADDELER Yerkabuğu minerallerden ve bunları oluşturan kayaçlardan meydana gelmiştir. Her türlü inşaatta temel ve üst yapı projeleri hazırlamadan önce, temel zemininde rastlanılacak

Detaylı

Kodu Ders Adı AKTS D+U+L Z/S Dili Güz Dönemi

Kodu Ders Adı AKTS D+U+L Z/S Dili Güz Dönemi Dersler AKTS Kredileri Her hangi bir dersin amaç, öğrenme çıktıları, içerik, değerlendirme ve iş yükü AKTS gibi detay bilgilerini görmek için aşağıdaki tabloda dersin ismine tıklayınız. 1. Yıl 151711133

Detaylı

UŞAK İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI

UŞAK İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI UŞAK İLİ MADEN VE ENERJİ KAYNAKLARI Uşak ili, Ege Bölgesinin İçbatı Anadolu bölümünde Batı ve Orta Anadolu yu birbirine bağlayan bölgede bulunmaktadır. Menderes masifinin kenarında bulunan Uşak ilinde

Detaylı

BİGA YARIMADASINDA TARİHİ TRUVA HARABELERİNİN GÜNEYİNDEKİ RADYOAKTİF SAHİL KUMLARININ MİNERALOJİSİ VE BUNLARIN ANA KAYAÇLARININ PETROLOJİSİ

BİGA YARIMADASINDA TARİHİ TRUVA HARABELERİNİN GÜNEYİNDEKİ RADYOAKTİF SAHİL KUMLARININ MİNERALOJİSİ VE BUNLARIN ANA KAYAÇLARININ PETROLOJİSİ BİGA YARIMADASINDA TARİHİ TRUVA HARABELERİNİN GÜNEYİNDEKİ RADYOAKTİF SAHİL KUMLARININ MİNERALOJİSİ VE BUNLARIN ANA KAYAÇLARININ PETROLOJİSİ Muzaffer ANDAÇ Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü, Ankara Etüdü

Detaylı

BÖLÜM 3 AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI)

BÖLÜM 3 AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI) BÖLÜM 3 AYRIŞMA (KAYA VE TOPRAK KAVRAMI) AYRIŞMA, EROZYON ve TAŞINMA Yer yüzeyindeki kayaçlar su, hava, sıcaklık değişimler ve diğer etkenler tarafından devamlı değişmektedir. Ayrışma Yer yüzeyinde veya

Detaylı

Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt

Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt http://www.mryorke.com/agriscience/earth Science/Rocks/Rocks and the Rock Cycle.ppt Granit Riyolit 14. Bu iki kayaç hangi yönüyle benzer? Her ikisi de ergimiş kayadan yapılmıştır. Bunların bileşimi aynıdır.

Detaylı

Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Bölümü JEM304 JEOKİMYA UYGULAMA

Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Bölümü JEM304 JEOKİMYA UYGULAMA Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Bölümü JEM304 JEOKİMYA UYGULAMA Arazi Çalışmaları ve örnek alımı Örneklerin makro ve optik incelemeleri Analiz için örneklerin seçimi Analiz

Detaylı

Malzeme Bilgisi. Mühendsilik Malzemeleri - RÜ

Malzeme Bilgisi. Mühendsilik Malzemeleri - RÜ Malzeme Bilgisi 1 Giriş Genel anlamda, gereksinme duyulan maddelerin tümüne malzeme denir. Teknik dilde ise malzeme sözcüğünden özellikle, mühendislik yapıtlarının gerçekleştirilebilmesi için gerekli katı

Detaylı

ELEMENT VE BİLEŞİKLER

ELEMENT VE BİLEŞİKLER ELEMENT VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri: a) Elementler: Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere

Detaylı

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ Prof. Dr. Metin OLGUN Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü HAFTA KONU 1 Giriş, yapı malzemelerinin önemi 2 Yapı malzemelerinin genel özellikleri,

Detaylı

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ AUZEF Tüm yayın ve kullanım hakları İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesine aittir. Hiçbir şekilde kopyalanamaz, çoğaltılamaz ya

Detaylı

2018-ŞUBAT İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU

2018-ŞUBAT İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU 2018-ŞUBAT İHRACAT LENDİRME RAPORU OCAK-ŞUBAT 2018 1 2018-ŞUBAT İHRACAT LENDİRME RAPORU 1. ŞUBAT AYI LENDİRMESİ 1.1. Türkiye İhracatı TR 2017 ŞUBAT TR 2018 ŞUBAT TR 2018/2017 (Milyar $) (Milyar $) % Değişim

Detaylı

ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR

ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR Doðal Sistemler ÜNÝTE - 1 TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR TOPOÐRAFYA ve KAYAÇLAR...12 Ölçme ve Deðerlendirme...14 Kazaným Deðerlendirme Testi...16 Ünite Deðerlendirme Testi...18 Doðal Sistemler ÜNÝTE - 2 LEVHA

Detaylı

2018-EYLÜL İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU

2018-EYLÜL İHRACAT DEĞERLENDİRME RAPORU 2018EYLÜL İHRACAT LENDİRME RAPORU OCAK EYLÜL 2018 1. EYLÜL AYI LENDİRMESİ 1.1 Türkiye İhracatı TR 2017 EYLÜL TR 2018 EYLÜL TR 2018/2017 (Milyar $) (Milyar $) % Değişim 11,81 14,48 22,6% 2018 yılı Eylül

Detaylı

TÜRKİYE DE MADENLER ve ENERJİ KAYNAKLARI AHMET KASA COĞRAFYA ÖĞRETMENİ AH-Nİ ANADOLU LİSESİ

TÜRKİYE DE MADENLER ve ENERJİ KAYNAKLARI AHMET KASA COĞRAFYA ÖĞRETMENİ AH-Nİ ANADOLU LİSESİ TÜRKİYE DE MADENLER ve ENERJİ KAYNAKLARI AHMET KASA COĞRAFYA ÖĞRETMENİ AH-Nİ ANADOLU LİSESİ Genel Kavramalar Maden: Yerkabuğunun çeşitli derinliklerinden çıkarılan ve ekonomik değeri olan minerallere denir.

Detaylı

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :

Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri : Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani

Detaylı

AY KAYAÇLARI VE PETROGRAFİK

AY KAYAÇLARI VE PETROGRAFİK AY KAYAÇLARI VE PETROGRAFİK ANALİZLERİ Ercin KASAPOĞLU Pennsylvania Üniversitesi, A.B,D. İlk defa, 24 temmuz 1969 da dünyamızın uydusu olan aydan bazı numuneler, üzerlerinde ilmî araştırmalar yapılmak

Detaylı

GÜNLÜK YAŞAM OLAYI: Kedi kumunun emici, koku giderici ve toksik tutucu özelliklerinin kaynağını açıklama

GÜNLÜK YAŞAM OLAYI: Kedi kumunun emici, koku giderici ve toksik tutucu özelliklerinin kaynağını açıklama KEDĐM VE TUVALETĐ GÜNLÜK YAŞAM OLAYI: Kedi kumunun emici, koku giderici ve toksik tutucu özelliklerinin kaynağını açıklama KĐMYA KONUSUYLA ĐLGĐSĐ: Günlük hayatımızda minerallerin kullanım yeri alanı ve

Detaylı

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI

FENERBAHÇE SPOR KULÜBÜ EĞİTİM KURUMLARI ANADOLU LİSESİ 10. SINIFLAR COĞRAFYA İZLEME SINAVI 1. 2. Kalker gibi tortul kayaçların metamorfik kayaçlarına dönüşmesinde etkili olan faktörler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir (5 puan)? A. Soğuma - Buzullaşma B. Ayrışma - Erime C. Sıcaklık - Basınç

Detaylı

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ

TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bölüm 4 TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra Magnezyum, kalsiyum, stronsiyum, baryum ve radyumdan

Detaylı

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 2. HAFTA

ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 2. HAFTA ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER 2. HAFTA 2.1.3. Pnömatolitik Oluşum Yüksek basınçlı ve kısmen kritik üstü durumlardaki gazlar ve buharlar bu oluşumda egemendirler. Çok hareketli ve reaksiyon yeteneği olan bu gazların

Detaylı

Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu

Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu TOPRAK OLUŞUMU Toprak oluşum sürecinde önemli rol oynadıkları belirlenmiş faktörler şu şekildedir: 1. İklim (su, sıcaklık, oksijen ve karbondioksit) 2. Ana materyal 3. Bitki ve hayvanlar (organik faktörler)

Detaylı

Cevher Zenginleştirme, Ar-Ge ve Analiz Hizmetleri Mineral Processing, R&D And Analysis Services XRF - XRD

Cevher Zenginleştirme, Ar-Ge ve Analiz Hizmetleri Mineral Processing, R&D And Analysis Services XRF - XRD Cevher Zenginleştirme, Ar-Ge ve Analiz Hizmetleri Mineral Processing, R&D And Analysis Services XRF - XRD w w w. a r g e t e s t. c o m İçindekiler / Table of Contents XRF-WR - Tam Kayaç Analizi / Whole

Detaylı

Elektronların Dizilişi ve Kimyasal Özellikleri

Elektronların Dizilişi ve Kimyasal Özellikleri Elektronların Dizilişi ve Kimyasal Özellikleri ELEKTRON ALIŞVERİŞİ VE SONUÇLARI: Helyum (2), neon (10), argon (18)in elektron dağılımları incelendiğinde Eğer bu üç elementin birer elektronu daha olsaydı,

Detaylı