SEVİNÇLER A ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ

Transkript

1 1 ÖNSÖZ Günümüzde teknolojinin ilerlemiş boyutlara ulaşması haberleşme sistemlerini de etkilemiştir. Günümüzün deniz haberleşmesinde kullanılan GMDSS sistemi bunun en iyi kanıtıdır. Bu sistem eski tehlike ve emniyet haberleşmesinin dezavantajlarını tamamı ile ortadan kaldırmakta ve son derece etkin ve güvenilir, mesafe sınırı olmaksızın gemilere, kıyı ve gemi yönünde her türlü haberleşme imkanını çok hızlı ve basit bir şekilde sağlamaktadır. GMDSS sisteminin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren gemiler bu sisteme uyum sağlamak ve sistem gerekliliklerini yerine getirmek zorundadırlar. 1 Şubat 1999 da tam olarak yürürlüğe giren GMDSS sistemi, çeşitli uygulamaları ve kuralları beraberinde getirmektedir. Bu kurallara uymayan ve GMDSS gereklerini ortaya koymayan gemilere ağır para cezaları ve seferlerine izin verilmemeleri durumuda gerçekleşmektedir. Bu sistem eski haberleşme sistemindeki tonaja göre cihaz sistemini tamamen ortadan kaldırmakta ve gemiler haberleşme cihazlarını gidecekleri deniz alanına göre bulundurmak zorundadır. Bu sisteme uyum sağlayan gemilerde de denizciler bu sistemi öğrenmek, tanımak, uygulamak zorundadır. Hazırlamış olduğum bu projede amaç GMDSS sisteminin tanıması, anlaşılması,ve bilinmesidir. Bu proje aynı zamanda General Operator Certificate (GOC) sınavına gireceklerin bu kaynaktan yararlanmaları durumunda, temel bilgilerini karşılamak için tek bir ortamda bir araya getirilip kendi anlatımımla tarafımdan Sayın Hocam BAYRAM DENİZ e özel olarak hazırlanmıştır. Onur SEVİNÇLER A ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ YALOVA MESLEK YÜKSEK OKULU GÜVERTE 2.SINIF (GENEL TELSİZ OPERATÖRÜ)

2 INDEX 2 1.GMDSS NEDİR? GMDSS ÖNCESİ NASILDI? GMDSS E NEDEN İHTİYAÇ DUYULMUŞTUR? GMDSS GEREKLERİNİ TAMAMLAMA SÜRESİ GMDSS ÖNEMLİ TARİHLER GMDSS DENİZ ALANLARI A1 Deniz Alanı A2 Deniz Alanı A3 Deniz Alanı A4 Deniz Alanı GMDSS Deniz Alanlarının Sınırları GMDSS KOŞULLARI Denizde Elektronik Bakım Kıyıda Elektronik Bakım Cihaz Çiftlemesi Cihaz Çiftlemesi İçin Dikkat Edilecek Hususlar GMDSS E TABİ GEMİLERİN TELSİZ CİHAZLARI A1 Deniz Sahası İçin Telsiz Cihazları A1 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi A2 Deniz Sahası İçin Telsiz Cihazları A2 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi A3 Deniz Sahası İçin Telsiz Cihazları A3 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi A4 Deniz Sahası İçin Telsiz Cihazları A4 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi GMDSS HABERLEŞMESİ GMDSS Haberleşmesi Kuralları Haberleşmede Kontrol Yetkisi Haberleşmede Öncelik Sırası Haberleşmenin Gizliliği Kaptanın Sorumluluğu Telsiz Kurallarının İhlali İhlalin Bildirimi Tehlike Haberleşmesi Tehlike Trafiği Tehlike Trafiğinin Kontrolü ve Sessizliğin Sağlanması Tehlike Trafiğinin Sona Ermesi GMDSS Tehlike Haberleşmesi İçin Pratik Usûl OLAY-YERİ Haberleşmeleri Acelelik Haberleşmeleri Emniyet Haberleşmeleri Deniz Emniyet Bilgilerinin Yayınlanması Yer Tespit Etme ve Belirleme Sinyalleri GMDSS TE KULLANILAN TANIMLAR Deniz Haberleşmesinin Tanımı İstasyon Tanımı AAIC: Hesap Otoritesi Tanınma Numarası SDR: Özel Çekim Hakkı Tehlike (Distress) Acelelik (Urgency) Emniyet (Safety)

3 1.9.8 Tehlike Uyarısı (Distress Alert) Tehlike, Acelelik, Emniyet Mesajları Tehlike İşareti (Distress Signal) Acelelik İşareti (Urgency Signal) Emniyet İşareti (Safety Signal) Tehlike Aktarım İşareti (Distress Relay Signal) Tehlike Trafiği (Distress Traffic) Telsiz Telefon Alarm Sinyali (RT Alarm Signal) Sessizlik Periyodu (Silence Period) Sessizlik İşareti (Silence Signal) Tehlike Trafiğinin Bitişi Arama Ve Kurtarma Bölgesi (Search And Rescue Region SRR) Olay Yeri (On Scene) Olay Yeri Haberleşmesi (On Scene Communication) GMDSS OPERATÖR BELGELERİ GMDSS Lİ GEMİDE BULUNDURULACAK DÖKÜMAN VE YAYINLAR Gemi Telsiz İstasyonu Ruhsatı GMDSS Telsiz Jurnali Nomanklatörler LIST IV: LIST OF COAST STATIONS LIST V: LIST OF SHIP STATIONS LIST VI: LIST OF RADIODETERMINATION AND SPECIAL SERVICE STATIONS LIST VII A: LIST OF CALL SIGNS AND NUMERICAL IDENTITIES ALRS Volume V GMDSS GMDSS KİMLİK BİLGİLERİ MID: Marine Identification Digit MMSI: Maritime Mobile Service Identities Gemilerin MMSI Numarası Grup Gemilerin MMSI Numarası Kıyı İstasyonları ve Grup Kıyı İstasyonları MMSI Numarası Türkiye deki Kıyı İstasyonlarının MMSI Numaraları INMARSAT Numaraları Çağrı İşaretleri SELCALL Numaraları FONETİK ALFABE VE RAKAMLAR MORS ALFABESİ GMDSS TE KULLANILAN SİSTEMLER Yersel Sistem (Terrestrial Communication) Göksel Sistem (Satellite Communication) GMDSS TEHLİKE VE EMNİYET FREKANSLARI VE FREKANS BANDLARI DENİZDE KULLANILAN FREKANSLAR VE İSTASYON ÇIKIŞ GÜÇLERİ Telsiz İstasyonlarının Verici Çıkış Güçleri Çalışma Saatlerine Göre İstasyonlar GMDSS TEHLİKE VE EMNİYET FREKANSLARI DSC Tehlike ve Emniyet Çağrı Frekansları TelsizTelex (NBDP) Tehlike ve Emniyet Çağrı Frekansları TelsizTelefon Tehlike ve Emniyet Çağrı Frekansları MSI ve NAVTEX Frekansları Konum Saptama ve Hedef Belirleme İşaretleri Frekansları Diğer Frekanslar Uydu Frekansları

4 2.3 GMDSS TEHLİKE VE EMNİYET FREKANSLARININ KORUNMASI FREKANS BANDLARI VE EMİSYON FREKANS İLE İLGİLİ TANIMLAR EMİSYONLAR Emisyon Saptanması GMDSS Cihazlarında Kullanılan Emisyon Sınıfları En Çok Kullanılan Emisyon Türleri VHF DUBLEX KANALLAR SIMPLEX KANALLAR KANAL KANAL VHF KANALLARI PORTATİF VHF EL TELSİZİ VHF MF-HF TELSİZ TELEFON GMDSS TE TELSİZ TELEFON İLE TEHLİKE HABERLEŞMESİ GMDSS TE TEHLİKE VE EMNİYET TRAFİĞİ İÇİN KULLANILACAK TELSİZ TELEFON FREKANSLARI VHF Bandı TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Frekansı MHZ VHF TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Trafiği Frekanslarında Kullanılacak Yayın Sınıfı MF Bandı TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Frekansı 2182 KHZ HF Bandı TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Frekansı 4125 ve 6215 khz" HF Bandı, Diğer TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Frekansları MF-HF TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Trafiği Frekanslarında Kullanılacak Yayın Sınıfı TEHLİKE TRAFİĞİNİN TELSİZ TELEFON İLE YAYINLANMASI VHF-MF-HF TELSİZ TELEFON PROSEDÜRLERİ Tehlike Mesajı Acelelik Mesajı Emniyet Mesajı DSC Tehlike Çağrısı Alındı Onayı (Kıyı istasyonu alındı verdikten sonra) DSC Tehlike Çağrısı Alındı Onayı (Kıyı istasyonu alındı veremezse (DSC sonrası) Tehlike Aktarımı (MAYDAY RELAY) Sessizlik Tehlike Mesajı (Yetkili Birimler Tarafından) Tehlike Trafiğinin Bitmek Üzere Olması (PRUDONCE) yada Bitmesi (FEENEE) Yanlış Tehlike Uyarısının İptal Edilmesi (Yollanan aynı frekanstan yapılır) Kıyı İstasyonu Aracılığıyla Denizden Karadak Aboneyle Telefon Görüşmesi KARADAN GEMİYE DOĞRU ARAMALAR ULUSLAR ARASI TELEFON KODLARI VHF-MF-HF DSC DSC Tehlike Türleri DSC Tehlike-Emniyet Çağrı Frekansları DSC Test Çağrısı ve Alındı Onayı

5 7.MF-HF TELSİZ TELEX İSTANBUL TÜRK RADYO ÇALIŞMA FREKANSLARI (TelsizTelex) TelsizTelex Haberleşmesi İçin Kıyı İstasyonu İle İrtibat Kurulması Tam Otomatik Kıyı İstasyonları Yarı Otomatik Kıyı İstasyonları Karadan Gemiye Yönünde Telex Haberleşmeleri GMDSS de Tehlike ve Emniyet Trafiği İçin Kullanılacak TelsizTelex Frekansları GMDSS de TelsizTelex ile Tehlike Haberleşmesi Tehlike Trafiğinin TelsizTelex İle Yayınlanması TELEX İLE TEHLİKE MESAJI TELEX İLE TEHLİKE MESAJI ALINDISI TELEX İLE TEHLİKE TRAFİĞİ BİTMESİ MF-HF TelsizTelex Tehlike-Emniyet Trafiği Frekanslarında Kullanılacak Yayın Sınıfı NBDP Sisteminin Genel Özellikleri KHZ Bandı KHZ Bandı KHZ Bandı MHZ Bandı TelsizTelex İle Haberleşme Sırasında Yapılacaklar TelsizTelex Haberleşmesi Sırasında Alışın Durdurulması Gönderme Sırasında Mesajın İptal Edilmesi Hataların Düzeltilmesi TELEX KISALTMALARI Q KODLARI ÜLKE TELEX KODLARI NAVTEX NAVTEX Frekansları NAVTEX Yayın Formatı NAVTEX Mesaj Kategorileri Türkiye deki NAVTEX İstasyonları EPIRB EPIRB TÜRLERİ VE KODLARI EPIRB lerin Kullanımıyla İlgili Uyarılar EPIRB'in Genel Kontrolü EPIRB in Test Edilmesi SART SART ın Çalışması ve Kullanımı INMARSAT Uzay Bölümü Kara Bölümü Gezici Uç Birimler INMARSAT A INMARSAT A Cihazının Bölümleri INMARSAT B INMARSAT B Cihazının Bölümleri INMARSAT C INMARSAT C Cihazının Bölümleri

6 INMARSAT C Ücretlendirme INMARSAT C SERVİSLERİ FAX PSTN TELEX X X EGC EGC Güvenlik Ağı EGC Filo Ağı EGC Yayınlarının Alınması INMARSAT E (L- BAND EPIRB) INMARSAT M INMARSAT MINI-M INMARSAT Sisteminde İki Haneli Kod Sistemi Listesi INMARSAT Numaraları INMARSAT Uyduları Telefon ve Telex Kodları GMDSS Sisteminde INMARSAT ın Rolü INMARSAT İle Genel Haberleşmeler COSPAS-SARSAT Uzay Bölümü Sabit Uçlar LUT MCC RCC Gezici Uçlar COSPAS-SARSAT SİSTEMİNİN ÇALIŞMASI Real Time Usûlü Küresel Kaplama Usûlü AKÜLER, BATARYALAR, ANTENLER UPS AKÜLER Kurşunlu Akümülatörler Nikel Kadmiyum Akümülatörler Demir Nikelli Akümülatörler Akülerin Genel Bakımları Günlük Bakımları Haftalık Bakımları Aylık Bakımları BATARYALAR Birincil Bataryalar İkincil Bataryalar ŞARJ SİSTEMLERİ VE ŞARJ TÜRLERİ Elle Kumanda Edilebilen Şarj Sistemleri Otomatik Kontrollü Şarj Sistemleri ANTENLER PERİYODİK TESTLER VE KONTROLLER Periyodik Testler Günlük Testler

7 Haftalık Testler Aylık Testler Periyodik Kontroller Günlük Kontroller Haftalık Kontroller Aylık Kontroller GMDSS TE KULLANILAN KISALTMALAR TELSİZ OPERATÖR YETERLİKLERİ VE SINAV YÖNETMELİĞİ TANIMLAR YETERLİKLERİN VERİLMESİ YETERLİK SINIFLARI SINAV TARİHLERİ VE YERLERİ SINAVA GİRECEK ADAYLARDA ARANACAK ŞARTLAR EĞİTİM KURUMLARININ VE EĞİTİCİLERİN NİTELİKLERİ SINAV İÇİN BAŞVURMA SORU HAZIRLAMA VE SINAV KOMİSYONLARI Komisyonların Görevleri SINAVLAR VE SINAV SORULARI SINAVLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ Yeterlik Almaya Hak Kazanma Sınavda Başarısız Olma Sınav Sonuçlarının İlanı YETERLİKLERİN DÜZENLENMESİ YETERLİKLERİN YENİLENMESİ TELSİZ OPERATÖR YETERLİĞİ BELGELERİNİ KAYBEDENLER YETERLİKLERİN GEÇİCİ OLARAK GERİ ALINMASI VE İPTALİ Yeterliklerin 3 Ay Süre İle Geçici Olarak Geri Alınmasını Gerektiren Fiiller Yeterliklerin İptal Edilmesi ve Belgenin Süresiz Geri Alınmasını Gerektiren Fiiller SONUÇ KAYNAKLAR

8 1.GMDSS NEDİR? 8 GLOBAL MARITIME DISTRESS SAFETY SYSTEM tanımı türkçe olarak Küresel Deniz Tehlike Emniyet Sistemi kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısaltmadır. GMDSS sistemi, ULUSLAR ARASI DENİZCİLİK ÖRGÜTÜNÜN (INTERNATIONAL MARITIME ORGANIZATION (IMO) nun 1959 yılında kurulmasıyla denizde tehlike ve emniyet yönünden can ve mal güvenliği haberleşmesinin en iyi şekilde sağlanması için ULUSLAR ARASI HABERLEŞME BİRLİĞİ (INTERNATIONAL TELECOMMUNICATION UNION (ITU), ULUSLAR ARASI TELSİZ DANIŞMA KOMİTESİ (COMITE CONSULTATIVE INTERNATIONAL RADIOCOMMUNICATION (CCIR), DÜNYA METEOROLOJİ ORGANİZASYONU (WORLD METEOROLOGICAL ORGANIZATION (WMO), ULUSLAR ARASI HİDROGRAFİ ORGANİZASYONU (INTERNATIONAL HYDROGRAPHIC ORGANIZATION (IHO), INMARSAT VE COSPAS-SARSAT işbirliği ile ortak çalışmalar sonucu ile kurulmuştur. Bu sistemin teknik ve hukuki düzenini IMO ve ITU sağlar ve düzenler. Bu sistemin amacı deniz haberleşmesinde yersel ve göksel sistemler kullanılarak tehlike ve emniyet haberleşmelerinin ve her tür iletişimin (Telefon, Telex, Fax, Data) farklı cihazlar ile çok hızlı, etkin ve güvenilir bir şekilde yapılmasını sağlamaktır. GMDSS te mesafe sınırı yoktur, tehlike uyarıları doğrudan kıyı istasyonlarına ve çevredeki gemilere yapılarak tehlike alarmı güvenilir bir şekilde karşı tarafa ulaşır. Sistemin en büyük özelliği de budur. GMDSS te tehlike haberleşmesinin yanında acelelik, emniyet ve rutin haberleşmelerde yapılabilmektedir. GMDSS sisteminde aynı zamanda denizcilik ve meteorolojik uyarı bilgilerinin gemilere ulaştırılması sağlanmaktadır. GMDSS te gemiler haberleşme cihazlarını geminin gideceği sefer bölgelerine göre donatmak zorundadır. GMDSS e tabi olan gemiler 300 GROSSTON ve üzeri yük gemileri ile uluslar arası sefer yapan yük ve yolcu (12 den fazla yolcu taşıyan) gemileridir. GMDSS e tabi olmayan gemileri ise, askeri gemiler, küçük gezi tekneleri, makinesi olmayan gemiler, spor tekneleri, eğitim gemileri, 300 GROSSTON altındaki gemiler, balıkçı tekneleri ve özel yatlar olarak örnek gösterebiliriz. 1 Şubat 1992 de yürürlüğe girerek gemilerin sisteme uyum sağlaması için 7 yıllık bir süre tanınmıştır. Bu nedenle 7 yıllık geçiş sürecinin sonunda yani 1 Şubat 1999 da GMDSS sistemi tamamen yürürlüğe girmiştir ve uygulanmaktadır. GMDSS sistemine göre donatılmış gemiler; 1-İKİ FARKLI CİHAZLA TEHLİKE UYARISINI GEMİDEN KARAYA GÖNDEREBİLECEK 2-KARADAN GELEN TEHLİKE UYARILARINI ALABİLECEK 3-GEMİDEN GEMİYE TEHLİKE MESAJLARINI GÖNDEREBİLECEK VE ALABİLECEK 4-ARAMA VE KURTARMA HABERLEŞMESİ YAPABİLECEK, BİLGİ ALIP-VEREBİLECEK 5-YER BELİRTME VE YER TESPİT ETME (EPIRB, SART) SİNYALLERİ YOLLAYABİLECEK VE ALABİLECEK 6-DENİZ GÜVENLİK BİLGİLERİNİ (MARINE SAFETY INFORMATION: MSI)ALABİLECEK VE GÖNDEREBİLECEK 7-KÖPRÜÜSTÜNDEN KÖPRÜÜSTÜNE SEYİR HABERLEŞMESİ YAPABİLİR 8-GEMİDEN KARAYA YADA GEMİDEN GEMİYE RUTİN İLETİŞİM YAPABİLECEKTİR 9-OLAY YERİ HABERLEŞMESİ YAPABİLECEKTİR.

9 1.1 GMDSS ÖNCESİ NASILDI? 9 GMDSS sisteminden önce cihazlar gemi tonajına göre değişmekteydi. Ayırıcı tonaj 1600 ve 300 GROSSTON idi. Eskiden tüm yolcu gemileri ile 1600 GROSSTON ve üzeri gemilerde TELSİZ TELGRAF ve TELSİZ TELEFON bulunması zorunluydu GROSSTON arası gemilerdeki bulunması gereken TELSİZ TELEFON dur. Tehlike sinyali kodu CQD idi daha sonra SOS çıktı ve 500 KHZ TELSİZ TELGRAF sisteminde kullanıldı. Daha sonra VHF sistemi ortaya çıktı. Bu sınıftaki yük gemilerinde en az 1, yolcu gemilerinde de sefer bölgesine ve tonajına göre 1, 2, 3 TELSİZ TELGRAF operatörü gerekirdi. Haberleşmede mesafe sorunu vardı yalnızca kısa mesafelerde iletişim yapılıyordu. Kısacası haberleşmeler her zaman etkin ve güvenilir değildi. Gemiler tonajlarına göre farklı haberleşme sistemleri taşıdıklarından dolayı 18 GROSSTON un üzerindeki tüm gemilerde VHF cihazı, GROSSTON arasındaki tüm gemilerde VHF ve MF TELSİZ TELEFON cihazları ve 1600 GRT ve üzerindeki tüm gemilerde VHF, MF, HF TELSİZ TELEFON ile TELSİZ TELGRAF haberleşmesi yapacak sistemlerin bulundurulması zorunlu tutulmuştu. Bu sistemin en büyük dezavantajı ise 1600 GROSSTON dan ufak bir geminin çevresinde, tehlikede olan 1600 GROSSTON luk bir geminin MORS (Telsiz Telgraf) tehlike çağrısını 1600 GROSSTON dan ufak gemilerin alamaması ve gemilerin batmasıdır. Böyle olayların hızla fazlalaşması nedeni ile sistem tamamen değişerek GMDSS sistemi geliştirildi. Gemiler için dinlenmesi zorunlu olan frekanslar, MF TELSİZ TELGRAF bandında 500 KHZ, MF TELSİZ TELEFON bandında 2182 KHZ ve VHF TELSİZ TELEFON bandında Kanal 16 idi. Bu sistemden önceki haberleşmede tehlikedeki geminin tehlike alarmı verebilme mesafesi mil arasında değişmekteydi (VHF sistemi ile sadece mil) ve tehlikedeki geminin alarmını çevresindeki gemiler sadece alabilmekteydi ve kıyı istasyonlarına aktarılması ile tehlike haberleşmesi yapılabiliyordu ve tehlike alarmının ulaşmasının garantisi yoktu, yapılan görüşmeler manueldi. Gemiden bir abone arandığında ( veya tersi ) sahil istasyonundaki operatör olmadan haberleşme yapılması mümkün değildi. Gemi-kara arasındaki haberleşme, başka gemiler tarafından dinlenebildiğinden gizlilik yoktu, bir geminin adını ve çağrı işaretini vererek kaçak haberleşme yapma imkanı bulunuyordu, prosedür yavaş işlediğinden çok zaman kaybı oluyordu. 1.2 GMDSS E NEDEN İHTİYAÇ DUYULMUŞTUR? GMDSS öncesi haberleşme sistemindeki mesafe sınırı ve haberleşmenin etkin ve güvenilir olmayışı ve tehlike mesajlarının belirli mesafeden sonra iletilememesi gibi zorluklardan dolayı bu sistemle ilgili çalışmalar yapılmıştır. Uluslar arası Denizcilik Örgütü, denizden gelecek tehlike çağrılarının kısa sürede işleme konularak arama kurtarma çalışmalarının etkin hale getirilebilmesi için, gelişen haberleşme teknolojisine uygun, tam otomatik cihazlar kullanılarak, dünyadaki tüm denizlerde seyir halinde olan gemiler tarafından, tehlike ve emniyet haberleşmeleriyle ilgili bilgilerin süratle alınıp gönderilmesine imkan sağlayan, arama ve kurtarma alt yapı tesisleriyle işbirliği içinde çalışacak müşterek bir haberleşme ağının kurulmasını kararlaştırmıştır. Bu düşünce ile geliştirilen Küresel Deniz Tehlike Emniyet Sistemi gelişmiş haberleşme tekniği ile gemilerde bulundurulacak telsiz cihazları ve telsiz operatörleri ile birlikte düşünüldüğünde, GMDSS sistemi eski sistemin bütün dezavantajlarını ortadan kaldırmakta ve deniz haberleşmesinde bir dönüm noktası olarak görülmektedir. 1.3 GMDSS GEREKLERİNİ TAMAMLAMA SÜRESİ 1 Şubat 1995 öncesi gemiler ya doğrudan SOLAS-88 GMDSS e uyumlandırılır yada 31 Ocak 1999 tarihine kadar NAVTEX, UYDU EPIRB, SART, VHF TELSİZ TELEFON cihazlarını hemen yerleştirmek şartıyla SOLAS-74 gereklerine uyumlu olması ve 1 Şubat 1999 tarihinden itibaren SOLAS-88 GMDSS kurallarının tümüyle yerine getirilmesini seçecektir. 1 Şubat 1995 sonrası gemiler direkt SOLAS-88 GMDSS e uyumlandırılır ve zorunludur. 1.4 GMDSS ÖNEMLİ TARİHLER Gemilerde GMDSS in tümüyle uygulamaya konulması için 1 Şubat 1992 de başlayan 7 yıllık bir geçiş süreci belirlenmiştir. Bu süreç 1 Şubat 1999 da son bulmuştur. Tüm gemilerin 1 Şubat 1999 a kadar GMDSS in tüm yükümlülüklerini yerine getirecek donanımlara sahip olmaları istenmiştir. *1 ŞUBAT 1992: GMDSS Uygulanmaya başlandı* *1 ŞUBAT 1999: GMDSS tamamen eski sistemin yerini aldı* Söz konusu 7 yıllık süreç içinde bazı haberleşme cihazları da zorunlu hale gelmiş ve bunların gemilere tesisi için 7 yıllık süreç beklenmemiştir. Bu tarihler şunlardır.

10 10 *1 AĞUSTOS 1993 den itibaren tüm gemilerde NAVTEX ve EPIRB cihazının bulundurulması zorunludur* *1 ŞUBAT 1995 den itibaren tüm gemilerde SART cihazının bulundurulması zorunludur* *1 ŞUBAT 1995 den itibaren denize indirilen tüm gemiler GMDSS in tüm yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadırlar* 1.5 GMDSS DENİZ ALANLARI Tüm ülkeler GMDSS deniz alanlarını ve GMDSS ile ilgili tüm düzenlemeleri IMO çatısı altında birlikte taahhüt ettikleri tesis, istasyon, kurum, kuruluş ve organizasyon ile kanuni düzenlemeleri bir araya getirdikleri GMDSS MASTER PLAN çerçevesinde oluşturulur ve uygular. GMDSS te alanları belirlerken 3 önemli kıstas vardır. 1.si sahillerde kurulu VHF kıyı istasyonları 2.si sahillerde kurulu MF-HF istasyonları 3.sü ise INMARSAT ve COSPAS-SARSAT uydularıdır. Bu 3 şebekenin kapsama alanı GMDSS deniz alanlarını belirler A1 Deniz Alanı : En az bir VHF kıyı istasyonu tarafından kesintisiz 24 saat DSC dinlemesi yapılan alanı kapsar. Bu tanıma göre yapılan yuvarlak hesap kıyıdan mil demek aslında pek doğru olmaz. VHF konusunun işlendiği kısımda da göreceğiniz gibi VHF kıyı istasyonlarının erişim alanı standart mil değildir. Bazı istasyonlar 17 mil erişim mesafesine sahipken başka bir istasyon mil erişim mesafesine sahip olabilir. Bu kıyı istasyonunun anten yüksekliğine çevresinde yayını engelleyecek bir engel (dağ bina) bulunup bulunmamasına bağlıdır. Ayrıca bir bölgede kıyı istasyonu bulunmadığında orada A1 diye tanımlayabileceğimiz bir alan olmaması anlamına gelir. Örneğin Marmara denizi A1 deniz alanıdır. Çünkü Türk Radyo nun İstanbul ana istasyonu ve yardımcı 6 monitör istasyonu ile tamamen kapsama alanına alınmış ve kesintisiz DSC dinlemesi sağlanmıştır. Ancak Marmara A1 deniz alanı olmasına rağmen boyutları milden büyüktür. Aynı şekilde Ege denizi Yunan adalarındaki istasyonlar sayesinde tamamen VHF kapsamına girdiğinden A1 kabul edilmiştir.

11 A2 Deniz Alanı : A1 dışında en az bir MF kıyı istasyonu tarafından kesintisiz 24 saat DSC dinlemesi yapılan alanı kapsar. Buda sıkça yapılan tanıma göre kıyıdan mildir. Bu konuda A1 alanındaki gibi aynı çelişkiyi içerir A3 Deniz Alanı : A1 ve A2 deniz alanlarının dışında kalan INMARSAT uyduları tarafından kapsanan CES ler tarafından tehlike çağrılarının kesintisiz dinlendiği bölgedir. Buda yine aynı şekilde kesin bir sınırmış gibi 70 derece kuzey ve 70 derece güney enlemleri arasında kalan bölge şeklinde tanımlanır. Ancak durum böyle değildir. Son yıllarda yapılan ölçümlerde INMARSAT uydularının 76 derece enlemlerine kadar ulaşabildikleri kanıtlanmıştır.

12 1.5.4 A4 Deniz Alanı : INMARSAT uydularının erişim alanı dışında kalan 76 kuzey ve 76 güney enlemlerinden sonraki kutup bölgelerini tanımlar. Bu bölgeler COSPAS-SARSAT uyduları ve HF istasyonları tarafından kapsanır. INMARSAT uydularının erişim alanındaki değişimler, bu bölge alanının da değişmesine sebep olur. 12 Peki bu bölgeler yapılan bu tanımlara göre nasıl belirleniyor? Biz bulunduğumuz yada sefer yaptığımız bölgenin hangi alan olduğunu nasıl bilebiliriz? Bunu kıyıdan yada istasyondan olan mesafemizi ölçerek mi bulacağız? A1 bölgesi ile başlayalım. Bu bölge için geçerli olan tanımdan yola çıkarak kurulan bir VHF kıyı istasyonu çevresinde ölçümler yapılır. İstasyonun sinyallerinin ulaşım mesafesi, sinyal gücü ve diğer istasyonların yayınlarını ne kadar mesafeden alabildiği ölçülür. Bu ölçümler neticesinde o istasyonun kapsadığı alan tespit edilir ve bu alan GMDSS MASTER PLAN a eklenir. Örneğin Malta da geçen yıl yapılan yeni bir istasyon ile Malta adası çevresinde yeni bir A1 deniz alanı oluşmuş ve çevrede yapılan ölçümlerle bu istasyonun kapsama alanı A1 olarak GMDSS MASTER PLAN a ilave edilmiştir. Avustralya çevresinde VHF kıyı istasyonu bulunmadığından A1 alanı da yoktur. Bu yüzden bu kıtanın çevresinde limanlar hariç A1 deniz alanı bulunmaz. Ayrıca Avustralya da MF istasyonu da bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu alanda da tehlike haberleşmesi dinlemesi yapılmadığından A2 deniz alanı da yoktur. Yani Avustralya çevresi neredeyse tamamen A3 deniz alanıdır. Demek ki o bölgede kıyıdan değil yada mil değil 10 metre açıkta bile olsanız A3 deniz alanıdır. Kullanımdan kaldırılan bir istasyonun olması mevcut bir A1 alanının silinmesi demektir. O halde alanlar ve MASTER PLAN sürekli değişmektedir. Bu değişimler her yıl güncellenen GMDSS MASTER PLAN ile tüm ilgililere duyurulur. Ayrıca tüm bu bilgiler dünya haritasına işlenerek daha anlaşılır ve görsel duruma getirilir. Bu liste ve harita her gemide bulunması zorunlu yayın kitap ve dokümanlardan olan ALRS VOLUME V kitabında bulunmaktadır. Tüm bu belirlenen alanlar gemilerin seyir yaptığı ve yapacağı alanı seçtiklerinde bulundurmaları gereken cihazları, gemide istihdam edilecek telsiz zabitinin niteliklerini ve bunların adet ve yedekleme kriterlerini belirler GMDSS Deniz Alanlarının Sınırları: A4 cihazları yalnız kutup bölgelerini değil tüm yer küreyi kapsarlar. Kural gereği bölge hem A4 hem A2 yada A1 oluyorsa,bölge A2 yada A1 olur.a3 alanının içinde A2 deniz alanı varsa bu deniz alanı A2 sayılır. Yine aynı şekilde A2 deniz alanının içinde bir A1 deniz alanı varsa bu alan A1 olarak kabul edilir. Dünya üzerindeki denizlerin kıyı istasyonu (VHF-MF-HF) menzili A1-A2 olarak kabul edilir. Kıyı istasyonları menzilinden ileride kalan alanlar A3 olur. 76 Kuzey ve 76 Güneyden sonra yine A1 yada A2 deniz alanı olabilir. Yalnız bu yine oradaki kıyı istasyonların kurulu olup olmamasına bağlıdır.

13 1.6 GMDSS KOŞULLARI 13 Denizde, GMDSS in gerektirdiği telsiz cihazlarının çalışır durumda tutulması yani, GMDSS in dünya genelinde aksamadan sürdürülebilmesi için, SOLAS tarafından üç metot sunulmuştur. Bunlar: 1-Denizde Elektronik Bakım 2-Kıyıda Elektronik Bakım 3-Cihaz Çiftlemesi A1 ve A2 deniz sahalarında seyir yapacak olan gemiler, yukarıda belirtilen bakım seçeneklerinden en az birini, A3 ve A4 deniz sahalarında seyir yapacak gemiler ise, bu metotlardan en az ikisini seçeceklerdir. Bu temel seçeneklerin tercihi ve gemideki uygulaması aşağıda anlatıldığı gibi yapılacaktır Denizde Elektronik Bakım Denizde elektronik bakım seçeneği tercih edildiğinde, seyir sırasında arızalanabilecek telsiz cihazlarının onarım işleminin, (yeterli yedek malzeme ve kullanma ve bakım el kitabı da bulundurulmak suretiyle) gemideki teknik vasıfa sahip GMDSS 1. yada GMDSS 2. sınıf Telsiz-Elektronik Operatörleri tarafından sağlanması planlanmıştır Kıyıda Elektronik Bakım Kıyıda elektronik bakım seçeneğinin tercih edilmesi durumunda, bu işlem kıyıdaki yetkili telsiz bakım servisleri tarafından sağlanacaktır Cihaz Çiftlemesi GMDSS sisteminde cihaz çiftlemesi zorunlu değildir. Bununla birlikte, A1 ve A2 deniz sahaları için, kıyıda yada denizde elektronik bakım seçeneklerinden birisinin yerine cihaz çiftlemesinin tercih edilmesi durumunda, mevcut cihazlara ilaveten; A1 deniz sahası için: Bir adet VHF TELSİZ TELEFON (VHF + DSC) A2 deniz sahası için: Bir VHF TELSİZ TELEFON (VHF + DSC) ve bir MF TELSİZ TELEFON (MF + DSC +NBDP) bulundurulması gerekecektir. A3 ve A4 deniz sahalarında ise, bu seçeneklerin bir kombinasyonu gerekecektir. Üç temel seçeneğin ikisi, cihaz çiftlemeyi içeriyorsa (bakım seçeneklerinden her hangi biri ile birlikte) mevcut cihazlara ilaveten; A3 deniz sahası için: Bir VHF TELSİZ TELEFON (VHF + DSC) ve bununla birlikte, gemideki mevcut cihaz bir MF-HF TELSİZ TELEFON (MF-HF + DSC + NBDP) ise, ya ilave bir INMARSAT terminali, yada mevcut cihaz bir INMARSAT terminali ise, ilave bir INMARSAT terminali veya bir MF-HF TELSİZ TELEFON (MF-HF + DSC + NBDP) tesisatı daha gerekmektedir. A4 deniz sahası için: Bir VHF TELSİZ TELEFON (VHF + DSC) ve bir MF-HF TELSİZ TELEFON (MF-HF + DSC + NBDP) yedek olarak bulundurulması gerekmektedir Cihaz Çiftlemesi İçin Dikkat Edilecek Hususlar Cihaz çiftlemesinin uydu cihazları ile yapılması zorunlu değildir. Geminin mevcut MF-HF telsiz sistemi, GMDSS için gerekli ilaveler yapılmak suretiyle GMDSS e uygun hale getirilebilir ve aynı sistemin A2 deniz sahası için en az bir MF TELSİZ TELEFON+DSC sistemi, A3 ve A4 deniz sahaları için ise MF-HF TELSİZ TELEFON+DSC sistemleriyle yedeklenmesiyle, tehlike-emniyet ve genel haberleşmelerin YERSEL SERVİS vasıtası ile yapılabilmesi sağlanabilir. Bu şekilde bir düzenlemeye gidildiği takdirde, ayrı bir INMARSAT uydu terminaline ihtiyaç duyulmayacaktır. Böylelikle hem pahalı bir sistem olan uydu cihazlarından tasarruf edilmiş olacak ve hem de aynı işlevi görecek olan yersel haberleşme sisteminin INMARSAT'a oranla çok daha ucuz olması nedeniyle sürekli bir ekonomi söz konusu olacaktır. Bugün, (İstanbul) Türk Radyo, birden fazla HF bandında TelsizTelefon ve tam otomatik TelsizTelex hizmeti vermektedir. Özellikle, Akdeniz ve yakın sularda çalışan gemilerimiz GMDSS haberleşmelerini bu istasyonumuz üzerinden, MF-HF sistemi vasıtasıyla rahatlıkla sürdürebilirler. Hatta, Atlantik ve uzak doğu hattına çalışan gemilerimiz bile genel haberleşmelerini (İstanbul) Türk Radyo üzerinden ve GMDSS haberleşmelerini de yöresel MF istasyonlarıyla birlikte diğer HF istasyonları üzerinden sağlayabilirler. Ancak, Pasifik gibi daha uzak yörelere seyir yapacak gemiler için uydu imkanlarından yararlanılması yerinde bir tercih olacaktır. Unutulmaması gereken hususlar cihaz çiftlemesi durumunda INMARSAT-M cihazının GMDSS e uygun olmadığı ve cihaz çiftlemesinin bu cihazla yapılamayacağı ve sürekli A4 deniz alanında seyir yapan gemilerin A4 alanında INMARSAT sisteminin çalışmaması nedeniyle cihaz çiftlemesini MF-HF donanımıyla yapmaları yerinde bir tercih olacaktır.

14 Ayrıca cihaz çiftlemesinde NAVTEX,EPIRB,SART,VHF EL TELSİZİ cihazlarının çiftlenmesinin gerekmediğidir. Gelişen haberleşme teknolojisinin sonucu olarak, denizdeki haberleşmelerin daha kolay ve daha kısa bir zamanda gerçekleştirilebiliyor hale gelmesi, bunun yanı sıra belirli bir süre eğitim ve özel bir hüner gerektiren bir haberleşme tekniği olan MORS un yazılı iletişimde artık kullanılmıyor olması nedeniyle, gemilerde bu vasıfa sahip müstakil bir telsiz operatörünün varlığına artık gerek duyulmamakta ve geminin telsiz haberleşmesini güverte zabitlerinin üstlenmesi planlanmıştır. Bu amaçla güverte zabitlerinin, GMDSS Genel Operatör (GOC) ehliyetnamesi ile belgelendirilmeleri ve GMDSS'e adaptasyonları sağlanmaya çalışılmaktadır. Öte yandan, mevcut TELSİZ TELGRAF operatörlerinin de mağdur edilmemesi için, Telsiz Operatörleri Derneğinin girişimleri ve süregelen çalışmaları sonucu, bu kesime de güverte zabiti olabilme imkanları tanınmıştır. Daha şimdiden, iş başvurularında Telsiz-Elektronik Operatörlerinden güverte zabitliği özelliğinin, güverte zabitlerinden de, telsiz operatörü (GOC) ehliyetnamelerinin olup olmadığı sorulmaya başlanmıştır. Bununla birlikte, gemi armatörlerinin bu amaçla istihdam edecekleri personel için en azından belirli bir süre bir tercih yapma durumunda kalacak oldukları da ayrı bir gerçektir. Özel bir bilgi ve beceri gerektiren MF-HF haberleşmesini yapabilen, gerektiğinde telsiz cihazlarını onarabilen, teknik vasıflı bir REO ehliyetnamesine sahip ancak, güverte zabitliğinde fazla bir deneyimi olmayan bir personel istihdam ettikleri takdirde GMDSS için zorunlu üç temel bakım seçeneğinden biri olan Denizde Elektronik Bakım REO tarafından sağlanacağı için, özellikle A1 ve A2 deniz sahalarındaki gemiler için cihaz çiftlemesi gerekmeyecektir. A3 ve A4 deniz sahalarında ise, REO ehliyetli personelin yanı sıra, Kıyıda Elektronik Bakım seçeneğinin tercih edilmesiyle yine cihaz çiftlemesine gerek kalmayacaktır. Eğer, A3 ve A4 te GMDSS REO ehliyetli bir telsiz personelinin istihdam edilmemesi durumunda, GOC ehliyetine sahip en az iki güverte zabitinin bulunması gerekmektedir. Bu durum A1 ve A2 deniz sahaları için pek bir sorun teşkil etmemekle birlikte, A3 ve A4 deniz sahalarına seyir yapacak gemiler için, kıyıda elektronik bakım ve cihaz çiftlemesi ve seçeneklerinin her ikisinin birden seçilmesini gerektirecektir. Cihaz çiftlemesi için MF-HF yada uydu, hangi sistem tercih edilirse edilsin, her durumda artı bir masraf söz konusu olacaktır. Ayrıca, MF-HF telsiz tesisatıyla donatılmış ve uzak seyir yapan gemilerde, gerek tehlike ve gerekse rutin amaçlı haberleşmelerin kesintisiz sağlanabilmesi için, özellikle gök dalgası kullanılarak yapılan HF bandına özgü, bazı pratik bilgi eksikliği nedeniyle bir takım sıkıntılar yaşanabilecektir. Bir uydu terminali tercih edildiğinde ise, bu sıkıntılar ortadan kaldırılmış ve bir haberleşme kolaylığı sağlanmış olacaktır. Fakat bu kez, hem geminin ve hem de personelin haberleşme masrafları (daha ucuz bir alternatif olmasına rağmen) oldukça artacaktır. Ancak her iki kesime mensup kişiler yani güverte zabitliği özelliği kazanmış REO'lar güverte zabitliği hususunda, mevcut güverte zabitleri de yersel ve uydu servisleriyle yapılan tüm GMDSS haberleşmelerinin temini için gerekli teorik ve pratik bilgi seviyesine ulaşmak için gayret gösterdiklerinde, bu ek görevlerde deneyime sahip olup yeterli seviyeye geldiklerinde, sorunlar yavaş yavaş ortadan kalkacaktır GMDSS'E TABİ GEMİLERİN TELSİZ CİHAZLARI Temelde, GMDSS'in gemi telsiz sistemlerine ait talepleri: Her bir gemi, seyir yapacağı sulara göre tehlikeemniyet haberleşmelerini yapabileceği yeterli miktarda telsiz cihazı ile donatılmış olmalıdır şeklindedir. Telsiz donanımının cinsi ve miktarı, geminin büyüklüğüne göre değil, seyir yapılacak deniz sahasına göre belirlenmektedir. Yani, aynı sularda seyir yapan 300 GROSSTON luk küçük bir yük gemisi ile GROSSTON luk dev bir tanker aynı miktarda telsiz cihazı bulunduracaklardır. Örneğin A4 deniz sahasındaki gemiler A1, A2, ve A3 deniz sahaları için talep edilen telsiz cihazlarını da bulundurmak zorundadırlar. GMDSS in cihaz talepleri aşağıdaki gibi özetlenebilir: A1 deniz sahası için: VHF TELSİZ TELEFON + DSC ve VHF yada uydu EPIRB i, A2 deniz sahası için: VHF ve MF TELSİZ TELEFON + DSC + NBDP ve uydu EPIRB i, A3 deniz sahası için: VHF, MF, HF TELSİZ TELEFON + DSC + NBDP yada uydu terminali ve uydu EPIRB i, A4 deniz sahası için: VHF, MF, HF TELSİZ TELEFON + DSC + NBDP ve uydu EPIRB i gerekmektedir Ayrıca bütün gemiler, açık denizde MSI alımı için gerekli cihazlarla birlikte NAVTEX alıcısı ve can kurtarma aracı için SART, VHF El Telsizi ve EPIRB bulunduracaktır. Geminin sadece 500GROSSTON un altıda olup olmaması SART ve VHF El Telsizinin sayısını etkilemektedir. Bu talepler detaylı olarak aşağıdaki gibi olacaktır.

15 15 VHF EL TELSİZLERİ: 500GROSSTON ve daha büyük gemiler için 3 adet, daha küçük tonajlı gemiler için 2 adet SART: 500GROSSTON ve daha büyük tonajlı gemiler için 2 adet, daha küçük gemiler için 1 adet Ayrıca sefer bölgelerinde bulundurulması zorunlu olan cihazlar ile ilgili aşağıdaki hususlara da dikkat edilmesi gerekir. 1-Her deniz alanında VHF DSC-TELSİZ TELEFON sistemi-navtex-sart-epirb-vhf EL TELSİZLERİ olacaktır 2-INMARSAT Sistemleri A4 Deniz alanında kullanılmaz 3-NAVTEX ile kapsanamayan deniz alanlarında EGC yada MF-HF TelsizTelex bulundurulması zorunludur 4-EGC cihazları INMARSAT C cihazı ile birlikte çalışmaktadır 5-VHF ve DSC cihazlarının antenleri farklı olmalıdır 6-Distress mesajları kayıt kapasitesi 20 den az olan DSC cihazlarına Printer eklenmelidir 7-Gemi sadece A1 deniz sahasında seyir yapıyorsa, VHF-DSC EPIRB i bulundurabilir. Aksi takdirde, 406 MHZ uydu EPIRB i yada 1.6 GHZ INMARSAT EPIRB i bulundurmalıdır, yada gemi sadece INMARSAT uyduları kapsam sahası içinde seyir yapıyorsa 1.6 GHz INMARSAT uydu EPIRB i yada 406 MHZ uydu EPIRB i bulundurulabilir 8-MF-HF cihazları genelde aynı cihazlardır, iki frekans bandındada çalışabilmektedirler A1 Deniz Sahası İçin Telsiz Cihazları Sadece A1 deniz sahasında yani kıyısal sularda seyir yapan gemiler, bulundukları deniz sahası içinde kaldıkları takdirde, En az VHF donanımına sahip olmaları yeterlidir. Yani bu gemiler, GMDSS e tabi gemilerin telsiz cihazları konusunda anlatılan telsiz cihazlarını bulundurmalıdırlar A1 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi A1 deniz sahasındaki gemiler, gemiden-kıyıya yönünde DSC tehlike alarmını köprü üstünden yayınlayabilmek için, VHF DSC MHZ (Kanal 70) frekansını kullanacaklardır. DSC tehlike alarmı, aynı frekans kullanılarak VHF-DSC EPIRB i vasıtasıyla da yayınlanabilir. Tehlike alarmı için, uydu EPIRB leri yada INMARSAT terminalleri de ayrıca kullanılabilir. VHF DSC ile yollanan tehlike alarmında ileri haberleşme için sadece TelsizTelefon seçilir. Telex haberleşmesi VHF bandında yapılamaz A2 Deniz Sahası İçin Telsiz Cihazları A1 deniz sahası dışında ve A2 deniz sahasında (gerektiğinde A1 deniz sahasındada) seyir yapan bütün gemiler, En az VHF-MF TELSİZ TELEFON + DSC + NBDP ve gemiden-kıyıya yönünde tehlike alarmını ayrıca aşağıdakilerden birisi vasıtasıyla yollayabilecek donanıma sahip olmalıdır. 406 MHZ EPIRB, HF-DSC, INMARSAT A, B yada C terminali yada, 1.6 GHZ EPIRB

16 A2 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi A2 deniz sahasındaki gemiler: Gemiden-kıyıya yönündeki DSC tehlike alarmı için, KHZ frekansını kullanacaklardır. Ayrıca, 406 MHZ veya 1.6 GHZ uydu EPIRB leri, HF-DSC, INMARSAT A, B, C terminalleri de kullanılabilir. MF bandından yayınlanan DSC tehlike alarmından sonra, tehlike trafiğinin ilerleyen safhaları için TelsizTelefon yada TelsizTelex haberleşme usullerinden birisi tercih edilecektir. Bu seçim: TelsizTelefon olduğu takdirde 2182 KHZ frekansından, TelsizTelex olduğunda ise, KHZ frekansından tehlike trafiğine devam edilecektir A3 Deniz Sahası İçin Telsiz Cihazları A1 ve A2 deniz sahalarının dışında, ancak A3 deniz sahasının içinde(gerektiğinde A1 ve A2 deniz sahalarında da) seyir yapan bütün gemiler: A1 ve A2 cihazlarına ilave olarak; Bir INMARSAT-C terminali (EGC alabilen) yada müstakil bir EGC alıcısı ile herhangi bir INMARSAT terminali, ve aşağıdakilerden biri vasıtasıyla gemiden-kıyıya yönünde tehlike alarmını başlatan bir telsiz tesisatı, Bunlar; 406 MHZ uydu EPIRB i yada, 1.6 GHZ uydu EPIRB i olabilir. Yada MF-HF TELSİZ TELEFON + DSC + NBDP donanımı: KHZ frekans bantlarında, DSC, TelsizTelefon ve TelsizTelex olarak tehlike ve emniyet amaçlarıyla bütün tehlike- emniyet frekanslarında alma ve gönderme yapabilen bir MF-HF telsiz tesisatı bulunduracaklardır A3 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi A3 deniz sahasındaki gemiler DSC tehlike alarmını: gemiden-gemiye yönünde KHZ frekansından, gemiden-kıyıya yönünde ise, INMARSAT gemi uydu-yer istasyonu yada HF bandındaki 4, 6, 8, 12, 16 MHZ DSC tehlike frekanslarının birinden yada uydu EPIRB leri vasıtasıyla yayınlayabileceklerdir. MF-HF seçeneğini tercih eden gemiler, DSC tehlike çağrısından sonra, TelsizTelefon yada TelsizTelex tercihlerinden birisini seçeceklerdir. TelsizTelefon tercih edildiği takdirde, tehlike haberleşmesinin ilerleyen safhaları bu amaçla tahsis edilmiş olan 4125, 6215, 8291, ve KHZ frekanslarından birisi, TelsizTelex usulü seçildiğinde ise, NBDP tehlike ve emniyet trafiği frekansları olan , 6268, , ve KHZ den birisi vasıtasıyla, sürdürülecektir A4 Deniz Sahası İçin Telsiz Cihazları A1, A2, A3 ve A4 deniz sahalarının hepsinde seyir yapan gemiler, A1-A2-A3 kısmında bahsedilenlere ilave olarak: a) KHZ bandında, DSC, TelsizTelefon ve TelsizTelex olarak tehlike ve emniyet amaçlarıyla bütün tehlike-emniyet frekanslarında alma ve gönderme yapabilen bir MF-HF telsiz tesisatına sahip olmaları gerekmektedir. A4 deniz alanında INMARSAT sistemi geçerli değildir bu yüzden A4 deniz alanında MF-HF donanımı bulundurulması zorunludur ve tek seçenektir. Bunlara ilaveten, Gemiden-kıyıya tehlike alarmı yayınlamak için 406 MHZ uydu EPIRB ine sahip olmaları gerekmektedir A4 Deniz Sahasında Tehlike Alarmı Yayınlama Yöntemi A4 deniz sahasında yani INMARSAT uydularının kapsam sahası dışında seyir yapan gemiler, gemiden-gemiye yönündeki tehlike alarmlarını KHZ den, gemiden-kıyıya yönünde ise, HF Bandındaki DSC tehlike frekanslarından yada 406 MHZ uydu EPIRB i yada her ikisi vasıtasıyla gönderebileceklerdir. A4 deniz sahası için hatırlanması gereken en önemli husus, bu deniz sahasının INMARSAT kapsamı dışında olduğudur. Dolayısıyla, INMARSAT uydu terminalleri ve INMARSAT uydu EPIRB leri bu deniz sahasında kullanılamaz. 16

17 1.8 GMDSS HABERLEŞMESİ GMDSS Haberleşmesi Kuralları 1-Ruhsat bulunan istasyonlar ITU/RR-IMO-Ulusal Haberleşme İşletme ve Güvenlik kurallarına uymak zorundadır, Telsiz kurallarını ihlal eden herhangi bir istasyon tespit edilirse bu istasyon sahil istasyonuna derhal ihbar edilmelidir 2-İstasyonların operatörlerle çalıştırılması zorunludur, en iyi hizmet verecek şekilde bulundurulur 3-Telsiz Genel Müdürlüğünden izinsiz hiçbir değişiklik yapılamaz 4-Tahsis edilen ve tescili yapılmış, belirlenmiş frekanslar dışında frekans kullanılamaz 5-Tehlike, Çağrı, Arama kurtarma frekanslarında ticari ve rutin haberleşme yapılamaz 6-Sahil istasyonlarının genel yayınları sürekli dinlenir 7-İstasyonlar yanlış ve aldatıcı telsiz çıkışı yapamaz 8-MF-HF TELSİZ TELEFON istasyonları yakın mesafede düşük, uzak mesafede yüksek frekansları kullanmalıdır 9-Mürettebat ve yolcuların haberleşme ihtiyaçları, ücreti karşılığında gemi telsiz istasyonu ve personelince karşılanır 10-Yabancılar kendi telsizlerini Türk mevzuatına uyarak kullanabilir 11-Limanda demirde bulunan gemiler hiçbir zaman MF-HF bandlarında haberleşme yapamazlar 12-Kanallar kullanım amaçlarının dışında kullanılmamalıdır 13-VHF 15. ve 17. Kanallarda verici gücü 1 Watt ı geçmemelidir 14-Liman içinde VHF deniz telsizleri 1 Watt tan yüksek çalıştırılmamalıdır 15-Kanal 67 Meteoroloji için saat başlarından 5 dakika önce ve 10 dakika sonra olmak üzere 15 dakika kullanılamaz 16-Her saat ve yarım saat başlarında +3 dk içerisinde kalan zamanda yayın yapılmamalı, sadece dinlemede kalınmalıdır. 17-VHF ten veya diğer cihazlardan minimum güçte yayın yapılmalı, TelsizTelefon kullanılacaksa kanalda başka haberleşme yapan kişilerin olmamasına dikkat edilmeli, istasyon çalışma saatlerine de dikkat edilmeli 18-Seyirdeki her gemi VHF Kanal 16 yı dinlemeli, VHF-DSC Kanal 70 i, MF-HF DSC khz i ve diğer tehlike ve emniyet frekanslarının birini ve INMARSAT donanımlarını dinlemek zorundadır Haberleşmede Kontrol Yetkisi Sahil istasyonu-gemi istasyonu haberleşmesinde trafiği sahil istasyonu yönlendirir. (Trafik sırası veya saati, frekans seçimi, emisyon sınıfı, çalışma süresi, zaman) Gemi-Gemi trafiğinde çağrılan istasyon kontrol yetkisine sahiptir.gerekirse bu trafiğe sahil istasyonu müdahale edebilir sonrada 2 istasyon sahil istasyonuna uymak zorunda olur Haberleşmede Öncelik Sırası 1-Tehlike Çağrıları-Mesajları-Haberleşmesi-Trafiği 2-Acelelik Mesajları 3-Emniyet Mesajları 4-Rutin Haberleşmeler (Ücretlidir) Tehlike-Acelelik-Emniyet mesajlarının gönderimi açık bir dille, yavaş ve temiz bir telafuzla yapılmalıdır. Zor durumlarda kısaltma ve fonetik alfabe kullanılmalıdır. GMDSS sisteminde en büyük öncelik tehlike haberleşmesindedir, öncelik Derecesi 3 tür. Acelelik haberleşmelerinin öncelik derecesi 2 dir. Emniyet haberleşmelerinin ise öncelik derecesi 1 dir. Son olarakta rutin haberleşmelerin öncelik derecesi 0 dır. Yani GMDSS sisteminde öncelik her zaman tehlike haberleşmesindedir ve sonra sırasıyla diğerlerindedir Haberleşmenin Gizliliği Haberleşmede gizlilik esastır. Hiçbir istasyon diğer iki istasyon arasındaki haberleşmeye giremez, yasaktır. Hiçbir kimse gemiye gelen bilgiyi yada metni yetkisiz üçüncü şahıslara duyuramaz.

18 1.8.5 Kaptanın Sorumluluğu 18 Gemi istasyonundan sorumludur. Tüm operatörlerin kurallara uygun olmasını ve telsiz istasyonunun kurallara uygun işletilmesini sağlamalıdır. Haberleşmenin gizlilik ilkelerine karşı sorumludur Telsiz Kurallarının İhlali Kurallara uymayanlar yetkili birimlerce tespit edilerek bakanlığa bildirilir. İstasyonların kayıtları tutulur yılda 3 kez ihlalde bulunanların ruhsatları iptal edilir. Hakkında yasal işlem yapılır İhlalin Bildirimi Yurt dışında yapılan ihlaller yetkili birimlerce tespit edilip istasyonun kayıtlı olduğu idareye bildirilir Tehlike Haberleşmesi Tehlike alarmı, bir seyyar ünite (gemi, uçak yada diğer taşıtlar) yada kişinin tehlikede olduğunu ve acil yardım talebinde bulunulduğunu gösterir. Tehlike alarmı, yersel telsiz haberleşme frekans bantlarında VHF, MF, HF tehlike çağrı formatını kullanan bir DSC çağrısı yada uydular vasıtasıyla iletilen tehlike mesaj formatını kullanan bir çağrıdır. Gemiden-kıyıya yönündeki tehlike alarmları, kıyı istasyonları yada kıyı uydu yer istasyonları vasıtasıyla kurtarma koordinasyon merkezlerine (RCC : Rescue Coordination Center) iletilerek geminin tehlikede olduğundan haberdar etmek için kullanılır. RCC ise Arama ve Kurtarma işlemi için birimleri ve yakın gemileri görevlendirerek Arama ve Kurtarma işleminin başlatılmasını sağlar. Bu alarmların uydu (INMARSAT, COSPAS-SARSAT) ve yersel servisler (MF, HF, VHF yada VHF-EPIRB) vasıtasıyla yapılması esas alınmıştır. Gemiden-gemiye yönündeki tehlike alarmlarının ise tehlikedeki geminin civarındaki diğer gemileri tehlikenin varlığından haberdar etmek için, VHF-DSC ve MF-HF DSC kullanılarak yapılması esas alınmıştır Tehlike Trafiği Tehlike trafiği, tehlikedeki gemi tarafından ihtiyaç duyulan arama ve kurtarma ve olay yeri haberleşmelerini içeren tüm mesajlardan oluşur. Tehlike trafiği, mümkün olduğunca GMDSS tehlike frekanslarında yapılmalıdır. TelsizTelefon yada TelsizTelex ile tehlike trafiği kurulurken, çağrılar tehlike sinyali MAYDAY ile başlamalıdır. TelsizTelex ile yapılacak tehlike trafiğinde, hata düzeltici sistemler (FEC yada ARQ) kullanılabilir. Ancak tehlike trafiği, tehlikedeki gemi tarafından TelsizTelex kullanılarak normalde FEC usulü ile kurulmalıdır. Faydası olacaksa, ARQ usulü daha sonra kullanılabilir. Tehlike trafiğinden haberdar olan ve tehlike trafiğine katılmayan bütün istasyonların, normal çalışmaya tekrar başlanabileceğini belirten mesaj işitilinceye kadar, tehlike trafiğinin devam ettiği frekansta herhangi bir yayın yapmaları yasaktır. Deniz seyyar servisindeki bir istasyon, tehlike trafiği tam olarak kurulduktan sonra ve (yukarıda anlatıldığı şeklide) tehlike trafiğine zararlı müdahalede bulunmamak şartıyla, tehlike trafiğinin devam ettiği süre içinde normal servisini devam ettirebilir Tehlike Trafiğinin Kontrolü ve Sessizliğin Sağlanması Arama ve kurtarma çalışmalarının kontrolünden, arama kurtarma merkezi (RCC) sorumludur ve tehlike trafiğini düzenler yada bu işi yapmak üzere bir başka istasyonu görevlendirebilir. Tehlike trafiğini düzenleyen arama ve kurtarma merkezi, arama kurtarma çalışmalarını düzenleyen birim (OSC veya CSS) yada kıyı istasyonu, tehlike trafiğine zararlı müdahalede bulunan istasyonları sessizliğe zorlayabilir. Bu çağrı, duruma göre bütün istasyonlara yada bir istasyona hitaben yapılabilir. Her ikisinde de aşağıdaki usul kullanılacaktır. - TelsizTelefon da SEELONCE MAYDAY sinyali, - TelsizTelex te ise, normalde FEC usulü kullanılarak SILENCE MAYDAY sinyali. Bununla birlikte, yararlı olacaksa ARQ usulü de kullanılabilir Tehlike Trafiğinin Sona Ermesi Tehlike trafiği için kullanılmış olan frekanslarda tehlike trafiği sona erdiğinde, arama ve kurtarma çalışmasını kontrol etmiş olan arama kurtarma merkezi, bu frekanslardan, tehlike trafiğinin bittiğini belirten bir mesaj yayınlamalıdır.

19 19 TelsizTelefon ile yayınlanacak bu mesaj aşağıdaki gibi olmalıdır: - MAYDAY - HELLO ALL STATIONS (X3) - THIS IS - Mesajı yayınlayan istasyonun çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri - Mesajın veriliş saati - Tehlikedeki seyyar istasyonun ismi ve çağrı işareti - SEELONCE FEENEE TelsizTelex ile yayınlanması ise aşağıdaki gibi olacaktır: - MAYDAY - CQ - DE - Mesajı yayınlayan istasyonun çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri - Mesajın veriliş saati - Tehlikedeki seyyar istasyonun ismi ve çağrı işareti - SILENCE FINI GMDSS Tehlike Haberleşmesi İçin Pratik Usûl A) GEMİ BATIYOR YADA TERK EDİLECEKSE 1-Tehlike çağrısını VHF, MF, HF DSC yada INMARSAT vasıtasıyla yayınlayın 2-Geminin can kurtarma aracına, VHF El Telsizi, SART ve mümkünse EPIRB i de alarak binin 3-EPIRB ve SART ı derhal çalıştırın B) GEMİ BATMAK ÜZERE DEĞİL ANCAK ACİL YARDIMA İHTİYAÇ VARSA 1-Tehlike çağrısını VHF, MF, HF bantlarından birinden DSC vasıtasıyla yada INMARSAT ile yayınlayın 2-Cevap alındıysa VHF, MF, HF yada INMARSAT vasıtasıyla RCC ve gemilerle haberleşmeye başlayın Cevap alınamadıysa SART ve EPIRB i gemide manuel olarak çalıştırın. EPIRB can kurtarma aracına alınamıyorsa, serbest hale geldiğinde yüzebilen ve yüzmeye başladığında otomatik olarak çalışabilecek durumda olmalıdır OLAY-YERİ Haberleşmeleri Olay yeri (ON-SCENE) haberleşmeleri, tehlikedeki seyyar araç ile, yardım eden seyyar birimler arasında ve seyyar birimlerle arama-kurtarma çalışmalarını düzenleyen birim arasındaki (tehlikedeki gemi yada kazazedelerin kurtarılması için yardımın sağlanması amacıyla yapılan) haberleşmelerdir. Olay yeri haberleşmelerinin kontrolü, frekansların seçimi yada düzenlenmesi, arama-kurtarma çalışmalarını düzenleyen birimin (OSC yada CSS) sorumluluğundadır. Olay yeri haberleşmelerinde simplex usul kullanılmalıdır. Böylelikle, olay yeri haberleşmesini sürdüren bütün seyyar istasyonlar tehlikeyle ilgili bilgileri aynı anda elde edebileceklerdir. Olay yeri haberleşmeleri için TelsizTelefon olarak tercih edilen frekanslar: VHF ve MF bantlarındaki tehlike-emniyet trafiği frekansları olan MHZ yani kanal 16 ve 2182 KHZ'dir KHZ frekansı: TelsizTelex ile ve ileri hata düzeltici usul (FEC) ile gemiden-gemiye yönlerindeki olay yeri haberleşmelerinde kullanılabilir MHZ ve 2182 KHZ frekanslarına ilaveten, 3023 KHZ, 4125 KHZ, 5680 KHZ, MHZ ve MHZ frekansları, gemiden-uçak istasyonlarına doğru olay yeri haberleşmelerinde kullanılabilir Acelelik Haberleşmeleri TelsizTelefonda acelelik sinyali, PAN PAN kelime gurubundan oluşur. Acelelik çağrısı yapan istasyon, bir seyyar birim yada bir kişinin emniyeti ile ilgili olarak yayınlanacak çok acil bir mesaja sahip olduğunu belirtir. TelsizTelefonda acelelik mesajı, üç defa tekrar edilen acelelik sinyali ve çağrı yapan istasyonun kimliği ile başlamalıdır. TelsizTelex te ise, yine acelelik sinyali (bir defa) ve çağrı yapan istasyonun kimliği ile başlamalıdır. Acelelik mesajının TelsizTelex ile yayınlanması için hata düzeltici teknikler kullanılacaktır. Acelelik haberleşmesi normalde FEC usulü ile kurulacaktır. Yararı olacaksa ARQ usulü daha sonra

20 kullanılabilir. TelsizTelex ile yayınlanacak bütün mesajlar en az bir satırbaşı, bir satır yukarı kaydırma, bir harf değiştirme tuşlarına basılarak ve acelelik sinyali PAN PAN la başlamalıdır. VHF, MF, HF frekans bantlarındaki acelelik mesajlarının anonsları, DSC ve acelelik çağrısı kullanılarak bir yada daha fazla tehlike-emniyet çağrı frekansından yapılmalıdır. Acelelik mesajı deniz seyyar uydu servisinde yayınlanacaksa ayrı bir acelelik anonsuna gerek yoktur. Acelelik sinyali ve mesajı bir yada daha fazla tehlike-emniyet trafiği frekansından yada deniz seyyar-uydu servisi vasıtasıyla yada bu amaçla kullanılan diğer frekanslardan yayınlanmalıdır. Acelelik çağrısı yada acelelik sinyali sadece, seyyar istasyon yada seyyar uydu yer istasyonu taşıyan mobil üniteden (gemi, yat) kaptanın izni ile yayınlanmalıdır. Acelelik mesajını alan istasyonları bir çalışma yapmaları için çağıran bir acelelik mesajı yayınlandığında, bu çalışmaya artık gerek kalmadığı takdirde acelelik mesajının iptal edilmesi sorumluluğu, çağrı yapan istasyona aittir Emniyet Haberleşmeleri TelsizTelefonda emniyet sinyali, SECURITE sözcüğünden ibarettir. Emniyet çağrısı veya emniyet sinyali, çağrı yapan istasyonun, yayınlanacak önemli bir denizcilik uyarısı (emniyet mesajı) yada meteorolojik uyarı (fırtına ihbarı) mesajına sahip olduğunu belirtir. TelsizTelefonda emniyet mesajı, üç defa tekrar edilen emniyet sinyali ve çağrı yapan istasyonun kimliği ile başlamalıdır. TelsizTelex te ise, yine emniyet sinyali (bir defa) ve çağrı yapan istasyonun kimliği ile başlamalıdır. Emniyet mesajının TelsizTelex ile yayınlanması için hata düzeltici teknikler kullanılacaktır. Emniyet haberleşmesi normalde FEC usulü ile kurulacaktır. Yararı olacaksa ARQ usulü daha sonra kullanılabilir. TelsizTelex ile yayınlanacak bütün mesajlar, en az bir satırbaşı, bir satır yukarı kaydırma, bir harf değiştirme tuşlarına basılarak ve emniyet sinyali SECURITE ile başlamalıdır. Yersel servisteki emniyet mesajlarının anonsları, DSC çağrı tekniği kullanılarak bir yada daha fazla tehlike-emniyet çağrı frekansından yapılmalıdır. Emniyet mesajı deniz seyyar-uydu servisinde yayınlanacaksa ayrı bir anonsa gerek yoktur. Emniyet sinyali ve mesajı, bir yada daha fazla tehlike-emniyet trafiği frekansından veya deniz seyyar-uydu servisi vasıtasıyla yada bu amaçla kullanılan diğer frekanslardan yayınlanmalıdır Deniz Emniyet Bilgilerinin Yayınlanması Deniz emniyet bilgileri, uluslararası NAVTEX sistemi vasıtasıyla 518 KHZ frekansından yayınlanmaktadır. Ayrıca bu yayınlar için ülkelerin kendi dilindeki yayını için 490 KHZ ve KHZ ile birlikte MF-HF NAVTEX frekansları da tahsis edilmiştir Yer Tespit Etme ve Belirleme Sinyalleri LOCATING (yer tespit etme) sinyalleri, tehlikedeki seyyar ünitenin yada kazazedelerin yerlerinin bulunmasını kolaylaştırmak amacıyla yayınlanan telsiz yayınlarıdır. Bu sinyaller, tehlikedeki seyyar istasyon, can kurtarma aracı, serbestçe yüzen EPIRB, Uydu EPIRB leri ve SART vasıtasıyla, arama ve kurtarma birimlerine, yerlerinin tespit edilebilmesine yardımcı olmak üzere yayınlanmış sinyalleri içerir. Yer tespit etme sinyalleri, aşağıdaki frekans bantlarında yayınlanabilir MHZ = MHZ COSPAS-SARSAT EPIRB MHZ = MHZ VHF DSC EPIRB MHZ = 406 MHZ COSPAS-SARSAT EPIRB 1.6 GHZ = 1.6 GHZ INMARSAT EPIRB (E) MHZ = SART

21 1.9 GMDSS TE KULLANILAN TANIMLAR Deniz Haberleşmesinin Tanımı Telsiz iletişimi olarakta tanımlanan deniz haberleşmesi, gemi-gemi ve gemi-kara arasında karşılıklı olarak yapılan haberleşmeyi ifade etmektedir. Telsiz ifadesinin ingilizcesi Radio olduğundan, deniz haberleşmesindeki muhabere türleri TelsizTelefon:RadioTelefon, TelsizTelex:RadioTelex şeklinde ifade edilmektedir. Deniz haberleşmesinde gemi-gemi ve gemi-kara arasında haberleşmede yüksek frekanslı işaretlerden yararlanılmakta ve bu işaretlere elektromagnetik dalga denmektedir. Bu işaretlerin hızı (saniyede km) ve uzak mesafelere ulaşabilme özelliği, arada fiziki bir ortam olmadan gemilerin haberleşmesine ortam hazırlamaktadır İstasyon Tanımı Deniz haberleşmesinde kullanılan telsiz cihazlarının bulunduğu mahallere istasyon denilmektedir. Bu cihazlar gemilerde bulunuyorsa bu istasyona gemi istasyonu (Ship Station), karada bulunuyorsa kıyı istasyonu (Coast Station) denilmektedir. INMARSAT sisteminde gemilere Gemi Yer İstasyonu (Ship Earth Station(SES), gezici diğer birimlere Gezici Yer İstasyonu (Mobile Earth Station(MES), Kıyı Uydu Yer İstasyonlarına ise (Coast Earth Station(CES) yada Land Earth Station(LES) denilmektedir. LES ile CES arasındaki fark: CES: Sahildeki istasyonlara denir. LES: Sahilde olmayan istasyonlara denir. Gemi istasyonlarının ismi, çağrı işaretleri, sahip oldukları telsiz teçhizatı, tonajı gibi bilgiler Gemi İstasyonları Kitabında (List Of Ship Stations), kıyı istasyonları ile ilgili özellikler kıyı istasyonunun adı, çağrı işareti, çalışma frekansları, çalışma saatleri, MID numarası, trafik saatleri gibi bilgiler, Kıyı İstasyonları Kitabında (List Of Coast Stations) gösterilmektedir AAIC: Hesap Otoritesi Tanınma Numarası Accounting Authority Identification Code kelimelerinin baş harflerinden oluşan bu kısaltma, gemilerin yabancı kıyı (yada kıyı uydu-yer) istasyonlarıyla yapacakları telsiz haberleşmelerinin ücretlendirilebilmesi amacıyla, haberleşme ücretlerini ödeyecek yetkili kurumu belirtmek için kullanılmaktadır. Eskiden açık adres verilerek yapılan bu tanıtım uluslararası olarak, iki harf ve takiben iki rakamdan oluşacak şekilde yeniden düzenlenmiştir. Kod grubunun baş tarafındaki harfler hesaplaşma yetkilisi olan ülkeyi sembolize etmektedir. Bu kod ifadelerin açık adres olarak gösterimi, LIST OF COAST STATIONS kitabının IV bölümünün 2.kısmında verilmiştir. Gemiler, yabancı istasyonlar ile yapacakları telsiz haberleşmeleri sırasında, ücreti ödeyecek yetkili kurumun adresini bildirmek zorundadırlar. Türk gemilerine tahsis edilen bu kod grubu TR01 dir. Türk bayraklı deniz araçlarının yabancı kıyı istasyonlarıyla yapacakları haberleşmelerin ücretleri, bu kod grubunun belirtilmesiyle doğrudan Türk Telekom AŞ ye gönderilir ve bu kurum tarafından ödenir. Daha sonra ise, geminin bağlı olduğu şirkete fatura gönderilerek haberleşme ücreti ilgili ay için Merkez Bankası tarafından belirlenmiş olan SDR/TL kuruna göre Türk Lirası olarak tahsil edilir. Göksel sistemde INMARSAT A ve B de telefon görüşmeleri süre ile (6 saniye ve katları), INMARSAT C ile data mesajları 256 bit ve katları şeklinde belirlenir. Yersel sistemde telefon ve telex görüşmeleri süreyle belirlenir. Otomatik çağrılar arada operatör bulunan çağrılardan daha ucuzdur.inmarsat iletişiminin ücretlendirmesi kıyı uydu yer istasyonlarına göre değişmektedir. Bunun için ITU LIST OF COAST STATIONS kitabından kıyı uydu yer istasyonlarının ücret tarifesine bakılmalıdır. Tehlike ve Emniyet haberleşmelerinden ücret alınmamaktadır SDR: Özel Çekim Hakkı Uluslararası telsiz haberleşmelerinin ücretlendirilmesinde eskiden kullanılmakta olan Altın Frank (GF) kullanımdan kaldırılmış olup, bunun yerine Özel Çekim Hakkı şeklinde ifade edilen Special Drawing Right kelimelerinin baş harflerinden oluşan SDR kullanılmaktadır. SDR/TL kuru, her ayın 24'ü için Merkez bankasınca belirlenmekte ve Resmi Gazetede yayınlanmaktadır. Bu SDR/TL kuruna, %30 oranında işletme (Türk Telekom) hissesi ilave edilerek yurt dışı telsiz haberleşmelerinde esas alınacak kesin ücret oluşturulmaktadır. 1 SDR=3.061 GF 1 SDR=1.37 USD 1 GF=0.45 USD

22 1.9.5 Tehlike (Distress) : Denizdeki bir birimin ve onun içindeki kişilerin, yangın, patlama, çatışma, su alma denge kaybı gibi olaylara ve bunların sonuçlarına maruz kalması veya bu olaylarla karşılaşma olasılığı içinde bulunması durumudur Acelelik (Urgency): Denizdeki bir birimde bulunan kişi yada kişilerin güvenliğini tehdit eden bir etmenin ortaya çıkması durumudur. Denize adam düşmesi, denizde kazazedelerin görülmesi, bir tekne veya insanın kaybolması, gemide bir hastanın yada yaralının bulunması, denizde acelelik olaylarına verilebilecek belirleyici örneklerdir Emniyet (Safety) : Bir fenerin işlevini yitirmesi, denizde bir mayın yada buz kütlesi görülmesi, su altı kablo çalışmaları ve tatbikatlar gibi, denizdeki teknelerin seyir şartlarını etkileyebilecek olayların oluşması, ayrıca fırtına, sis gibi meteorolojik olayların gerçekleşmesi durumudur Tehlike Uyarısı (Distress Alert) : Denizde tehlike tanımına giren olaylarla karşılaşıldığını ve acil ihtiyaç duyulduğunu, tehlikedeki birimin tanımını yaparak ve konumu bildirerek farkettiren en çabuk, en kısa iletişim yoludur Tehlike, Acelelik, Emniyet Mesajları : Denizde tehlike, acelelik ve emniyet durumları ile ilgili bir olayın oluştuğunu, olaydan etkilenen geminin yada kişinin kimliğini, konumu, istenen yardımın türünü,durumun gidişini ve çevresel etkenlerin gemilere ve karasal kurtarma uçlarına bildirilmesini sağlayan çağrı parçasıdır Tehlike İşareti (Distress Signal) : Bir tehlike mesajının verileceğini işaret eden çağrı parçası olup MAYDAY kelimesinin yazılı yada sözlü olarak yayınlanmasıdır Acelelik İşareti (Urgency Signal) : Bir acelelik mesajının verileceğini işaret eden çağrı parçası olup PAN PAN kelimesinin yazılı yada sözlü olarak yayınlanmasıdır. Eğer acelelik mesajı sağlık ile ilgili konuya yönelik olarak veriliyorsa, kullanılan işaret MEDICAL PAN PAN veya PAN PAN MEDICO olarak ifade edilir Emniyet İşareti (Safety Signal) : Bir emniyet mesajının verileceğini işaret eden çağrı parçası olup SECURITE kelimesinin yazılı yada sözlü olarak yayınlanmasıdır Tehlike Aktarım İşareti (Distress Relay Signal) : Tehlikedeki bir teknenin, uçağın veya kişinin yardım çağrısı yapmaması veya çağrısını kurtarma birimlerine ulaştıramaması durumunda, karadaki kurtarma birimleriyle olan iletişimin, çağrıyı alan yada tehlike durumu fark eden başka bir gemi aracılığı ile kurulmasına tehlike uyarısının mesajının aktarılması denir. Sadece HF bandlarında yapılır Tehlike Trafiği (Distress Traffic) : Denizde tehlikeli bir durumla ilgili olarak yapılan her türlü telsiz iletişimine tehlike trafiği denir Telsiz Telefon Alarm Sinyali (RT Alarm Signal) : Eski sistemde kullanılan ve çevre gemilerin telsiz telefon nöbet alıcılarını devreye sokmak ve vardiyadaki zabitin dikkatini çekmek için, tehlikedeki geminin telsiz telefonu ile yayınlanan ve süresi 30 saniye-1 dakika arası kadar olabilen 2200 HZ ve 1300 HZ frekanslarındaki ikili seda tonudur. Bu seda Two Tone Alarm olarak da bilinir Sessizlik Periyodu (Silence Period) : Denizde güvenlik koşullarını artırmak ve yardım ihtiyacında olan bir birimi fark edebilmek için, tüm deniz gezici birimleri telsiz telefonlarının 2182 KHZ tehlike frekansında, UTC zaman ayarına göre, her saatte iki kez, X saat 00 dakika ve X saat 30 dakikadan başlayarak 3 dakika dinlemede kalmalıdırlar. Öncelikli durumlar dışında iletişimin yapılmadığı bu periyoda, sessizlik periyodu denir Sessizlik İşareti (Silence Signal) : TelsizTelefon kullanılarak, çevredeki gezici yada sabit tüm istasyonlara, ilgili frekansta tehlike haberleşmesi yapıldığını belirten ve sessiz kalınması konusunda uyaran işarete sessizlik işareti denir. Böyle bir uyarı, tehlike trafiğini yönetmeye yetkisi olan kıyı istasyonu veya tehlikedeki gezici birim tarafından yapılırsa, SEELONCE MAYDAY, eğer böyle bir uyarının yapılması gereğini hisseden başka bir istasyon tarafından yapılırsa SEELONCE DISTRESS kelimeleri ile ifade edilir Tehlike Trafiğinin Bitişi : TelsizTelefon yada TelsizTelex ile tehlike trafiğinin sonuçlanmak üzere olduğunu SEELONCE PRUDONCE, tehlike trafiğinin tamamen bittiğini belirtmek için kullanıldığında ise SEELONCE FEENEE olarak ifade edilen işarete, tehlike trafiği bitiş işareti denir. 22

23 Arama Ve Kurtarma Bölgesi (Search And Rescue Region SRR) : Deniz trafiğinin yoğunluğu, kıyı devletlerin durumu, haberleşme olanaklarının sınırlılıkları gibi etmenler ile, bu sınırlarda bazı değişiklikler yapılarak belirlenen bölgelerdir. Her bir bölgedeki arama ve kurtarma faaliyetlerin düzenlenmesinde RCC isimli bir merkez sorumludur. Günümüzde 13 Arama ve Kurtarma bölgesi bulunmaktadır Olay Yeri (On Scene) : Deniz arama ve kurtarma işlemlerinin uygulandığı ve tehlikedeki birimin yakın çevresi olduğu öngörülen deniz alanıdır Olay Yeri Haberleşmesi (On Scene Communication) : Arama ve kurtarma sahnesinde tehlikeli durum ile ilgili olarak yapılan, kısa yada orta erimli telsiz iletişimine verilen isimdir. 23

24 1.10 GMDSS OPERATÖR BELGELERİ 24 GMDSS sistemiyle donatılmış gemilerde bulunan telsiz cihazlarını kullanmakta yükümlü olan personelin ehliyeti 4 e ayrılmıştır. Bunlar: 1-Birinci Sınıf Telsiz Elektronik Operatör Sertifikası (First Class Radio Electronic Operator Certificate) 1. Sınıf REO olarak tanımlanmaktadır 2-İkinci Sınıf Telsiz Elektronik Operatör Sertifikası (Second Class Radio Electronic Operator Certificate) 2. sınıf REO olarak tanımlanmaktadır 3-Genel Operatör Sertifikası (General Operator Certificate ) GOC olarak tanımlanmaktadır 4-Tahditli Operatör Sertifikası (Restricted Operator Certificate ) ROC olarak tanımlanmaktadır GMDSS te bu ehliyetleri almak için standartlar belirlenmemiş olup, bu konu her ülkenin yetkili otoritelerinin insiyatifine bırakılmıştır. Türkiye de bu konuda yapılan düzenlemelere göre telsiz operatörü sınavları GASM (Gemi Adamları Sınav Merkezi) tarafından yılda üç kez ŞUBAT-TEMMUZ-EYLÜL aylarında yapılır. Sınav yeri ve tarihleri sınavdan 1 ay önce sitesinden yada liman başkanlıklarından duyurulur. Bu ehliyetlerden herhangi birini almak isteyen personelin yönetmelikte belirtilen şartlara ve kriterlere uygun olması gerekmektedir. Sınavlar Yazılı ve Uygulama Sınavı olarak 2 tanedir. Yazılı sınavı geçme notu 70 dir. Yazılı sınavı geçenler uygulama sınavına girmeye hak kazanırlar, uygulama sınavındanda 70 alan kişi ehliyeti almaya hak kazanır. REO 1 ve REO 2 ehliyeti en üst düzey ehliyettir. Bu ehliyetlerle GMDSS sistemi cihazları kullanılabilir ve gerektiğinde tamir, bakım ve tutumları da yapılabilir. Bu ehliyeti almak isteyen kişilerin elektronik bilgisi çok ileri düzeyde olmalıdır. REO 1 ve REO 2 Sınavlarında TEKNİK-İŞLETME-İNGİLİZCE-YÖNETMELİK soruları sorulur. Uygulama sınavında GMDSS sistemi cihazlarının ve dökümanlarının kullanımı ile birlikte cihaz tamir sınavıda yapılmaktadır. REO 1 ehliyeti alınabilmesi için REO 2 ehliyeti ile 3 sene hizmet etmiş olmak gerekmektedir. REO ehliyetli personelin gemide bulunması, GMDSS şartlarında belirtilen Denizde Elektronik Bakım, Kıyıda Elektronik Bakım, Cihaz Çiftlemesi koşullarından DENİZDE BAKIM seçeneğinin aynı zamanda seçilmiş olması demektir. Gemiyi cihaz çiftlemesi masrafından kurtarır, REO ehliyetli birinin alacağı ücret çok fazladır. Ama bu ehliyete sahip kişi sayısı çok azdır. GOC ehliyeti en yaygın ehliyet türüdür. Bu ehliyet GMDSS cihazlarının tam kullanımı için yeterlidir. REO 1 ve REO 2 gibi tamir, bakım, tutum yapamaz. Bu ehliyeti alabilmek için kişinin GMDSS bilgisinin çok ileri düzeyde olması gerekmektedir. GOC sınavlarında İŞLETME-İNGİLİZCE-YÖNETMELİK soruları sorulur, uygulama sınavında ise sadece GMDSS cihazları ve dökümanları kullanımı sorulur ve teorik bilgi ölçülür. GOC ehliyeti iş bulmada çok büyük avantaj sağlar ve alacağı ücret GOC ehliyetsiz personele göre baya fazladır. ROC Ehliyeti ise A1 dışına çıkmayacak gemilerde çalışacak personel için yeterlidir. Kısa Mesafe iletişim yani VHF alanı içinde kullanılabilir. A1 dışında geçerli değildir. Sınavlarda İŞLETME-İNGİLİZCE-YÖNETMELİK soruları sorulur. İşletme konuları VHF donanımı ve NAVTEX, SART, VHF DSC EPIRB, VHF EL TELSİZLERİ konularından ve yüzeysel GMDSS bilgisinden oluşur. Göksel haberleşme teknikleri ve prosedürleri sorulmaz. Bu ehliyete sahip kişi sayısı azdır.

25 25 Bu Ehliyetlerde görüldüğü gibi 1.Sınıf REO tüm deniz alanlarında cihazların tam bakım, tutum, tamirinden yetkili olarak görev yapabilmektedir. 2.Sınıf REO yine tüm deniz alanlarında cihazların bakım, tutum ve tamirini sınırlı olarak yapabilmektedir. GOC ehliyeti her deniz alanında çalışabilir fakat A3-A4 bölgelerinde kıyıda bakım ve cihaz çiftleme zorunluluğunun seçilmesi gerekmektedir. ROC ehliyeti A1 deniz bölgesi dışına çıkamaz, bunun nedeni ROC ehliyeti alan personel sadece yersel sistemde VHF haberleşmesini ve yakın mesafe haberleşmesi yapabildiği ve göksel sistem ile uzak mesafe iletişimi yapamadığı içindir. Bu ehliyetlerin dışında olan Kısa Mesafe Telsiz Operatörü ve Uzun Mesafe Telsiz Operatörü ehliyetleri GMDSS kapsamı dışında kalan tekne ve gemilerde geçerlidir. Örneğin Balıkçı Tekneleri, Yatlar, 300 GROSSTON altındaki gemiler örnek gösterilebilir.

26 1.11 GMDSS Lİ GEMİDE BULUNDURULACAK DÖKÜMAN VE YAYINLAR 26 GMDSS gereği gemilerde bulundurulması zorunlu olan kitap ve dökümanlar aşağıda verilmiştir. Bu belgelerin eksik olması durumunda geminin seferine izin verilmez ve kural ihlali yapılmış olur. 1-Gemi Telsiz İstasyonu Ruhsatı 2-GMDSS Operatör Belgeleri 3-GMDSS Telsiz Jurnali 4-Deniz mobil araçların ve deniz uydu servislerinin numaraları ve çağrı işaretleri listesi (LIST OF CALL SIGNS AND NUMERICAL IDENTITIES) 5-Sahil istasyonları (Coast Stations) ve uydu kara yer istasyonlarının listelerini gösteren yayınlar (LIST OF COAST STATIONS) 6-Gemi istasyonlarının (Ship Stations) listelerini gösteren yayınlar (LIST OF SHIP STATIONS) 7-Deniz gemi ve deniz uydu servisleri el kitapları (LIST OF RADIODETERMINATION AND SPECIAL SERVICE STATIONS)!!! A1 DENİZ ALANI DIŞINA ÇIKMAYACAK GEMİLERDEN NUMARALI DÖKÜMANLAR İSTENMEYEBİLİR!!! Ve Aşağıdaki kitaplar, *ALRS VOLUME V GMDSS* *SAFETY OF LIFE AT SEA* *STANDART MARINE NAVIGATIONAL VOCABULARY* *INTERNATIONAL TELECOMMUNICATİON UNIONS* *GMDSS MASTER PLAN* *MERCHAND SHIP SEARCH AND RESCUE MANUAL* Gemi Telsiz İstasyonu Ruhsatı GMDSS e göre donatılmış bir gemide ruhsatsız telsiz istasyonu olamaz. Bu telsiz istasyon ruhsatı 3 bölümden oluşur: A-Gemi Bilgileri: (Gemi Adı,Çağrı İşareti,Grosston) B-Haberleşme Sınıfı C-İstasyonun Genel Özellikleri Ruhsat çıkarılacak ancak gecikecek ise idare geçici belge düzenler. Sefer sonuna kadar yada 3 ay geçerli olacaktır (Hangisi daha kısa ise). Daima gemide ve istasyona yakın bulundurulmalı. Bunları Telsiz Genel Müdürlüğü, Telsiz Bölge Müdürlükleri Sörveyleri kontrol eder, denetler. Ayrıca Liman başkanlıklarıda Telsiz Genel Müdürlüğü ile ilişkili olacak şekilde gerektiğinde denetim yapabilirler GMDSS Telsiz Jurnali GMDSS hükümlerine göre, GMDSS kapsamındaki gemilerde telsiz jurnalinin tutulması ve usulüne uygun olarak doldurulması zorunludur. Bu jurnalin, ülkemizde Liman Otoriteleri veya Telsiz Genel Müdürlüğü tarafından görevlendirilen surveyörlere, yurt dışında ise o ülkenin yetkili makamlarının görevlendirdiği yetkililere gösterilmesi gerekmektedir. Cihazların yakınında bulundurulur. 3 bölümden oluşur:

27 A:Gemi Bilgileri: 27 Gemi Adı, Çağrı İşareti, Sicil Limanı, GROSSTONAJI, IMO numarası, Sefer yapılacak deniz alanları, Telsiz Emniyet Belgesinin geçerlilik süresinin bitim tarihi, Geminin cihaz bakım tutum kapasitesi ve yeterliği, Gemi sahibi veya işletmecisinin isim ve adresi B:Telsiz Personeline Ait Bilgiler: Operatörlerin Ad Soyadları, Gemiye katılım tarihleri, Telsiz operatörü yeterlik belge numaraları, Acil durum haberleşmesinden sorumlu operatörün adı, Jurnalin tutulmasından cihazların testlerinden ve gerekli periyodik kontrollerin yapılmasından sorumlu operatör adı C:Haberleşme Kayıtları Bölümü: Kayıt tutulması belirtilen konu, olayların ve haberleşmelerin oluş tarihi ve saatlere göre kayıtları tutulur. Bunlar: 1-Tehlike-Acelelik-Emniyet haberleşmelerinin özetleri 2-Telsiz istasyonlarının hizmetleri ile ilgili kayda değer olaylar 3-Geminin hareket saati ve dinleme nöbeti başlangıç zamanı, varış ile nöbetin bitiş zamanı 4-Dinleme nöbeti durmuşsa yada kesilmişse saati ve nedeni yazılır, tekrar başlama saati yazılır 5-Periyodik test ve kontrollerin bakım tutum kayıtları 6-Günde en az 1 kez geminin mevkii Jurnalin tutulması, sorumlu operatör tarafından yapılır ve günde 1 kez imzalanır. Kaptan tarafından Jurnal sayfaları incelenir ve her dolu sayfayı kaptan imzalar. Kaptan yeterlikli personeli kayıtların sürdürülmesi ve testlerin gerçekleştirilmesi için görevlendirir. EGC, NAVTEX ten alınan tehlike ve diğer haber kopyalarını jurnale kaydetmelidir, tarih sırası ile saklanmalıdır. İstenilen şekilde çalışmayan cihaz, Kaptana rapor edilmeli ve jurnale kaydedilmelidir Nomanklatörler GMDSS sistemine göre donatılmış gemilerde bulunması gereken yayınlardır. Bu kitaplar ITU tarafından yayınlanır ve 4 adettir. Bu kitaplar FRANSIZCA-İNGİLİZCE-İSPANYOLCA olmak üzere 3 bölümden oluşur. Bu kitaplar aşağıda belirtilmiştir. 1-LIST OF COAST STATIONS 2-LIST OF SHIP STATIONS 3-LIST OF RADIODETERMINATION AND SPECIAL SERVICES STATIONS 4-LIST OF CALL SIGNS AND NUMERICAL IDENTITIES LIST IV: LIST OF COAST STATIONS 4 ana bölüm ve 4 ekten oluşur. Kıyı istasyonlarına ait tüm ayrıntılar vardır. 2 senede yayınlanır 6 ayda bir güncelleştirilir. Bu yayının içeriği aşağıdaki gibidir. 1.Bölüm: SEMBOLLER VE KISALTMALAR 2.Bölüm: A) Yönetim ve Coğrafi bölgeler B) İstasyonlara ait alfabetik index 3.Bölüm: A) Gemiden kıyıya bağlantı yapma özelliği olan istasyonlar B) Bu istasyonların kanal özellikleri 4.Bölüm: ÜCRETLENDİRME VE HESAP OTORİTELERİ EK 1: Deniz gezici uydu sistemleri ile ilgili bilgiler EK 2: A) VHF-MF-HF DSC kapsamındaki istasyonların dinleme yaptığı frekanslar B) Kıyı istasyonlarının GMDSS kapsamındaki özellikleri C) NAVTEX istasyonları ile ilgili bilgiler D) NAVTEX sistemi içerisinde IMO tarafından koordinasyonu yapılmış birimlerin özellikleri EK 3: ve KHZ frekans gruplarına ait doküman ve yayınlar EK 4: HF MORS için coğrafi bölgelere göre planlanmış grup dökümanları

28 LIST V: LIST OF SHIP STATIONS 4 ana bölüm ve 3 ekten oluşur. Gemilere ait tüm ayrıntılar vardır. Her yıl yayınlanır. 4 ayda bir ana listeler güncelleştirilir ve 6 ayda bir tamamen güncelleştirilir. Bu yayının içeriği aşağıdaki gibidir. 1.Bölüm: SEMBOLLER VE KISALTMALAR 2.Bölüm: KÜRESEL İSTATİSTİKLER VE ÇALIŞMA SAATLERİ 3.Bölüm: GEMİ İSTASYONLARININ ÖZELLİKLERİ 4.Bölüm: GEMİ İSTASYONLARINA AİT İLAVE BİLGİLER EK 1: Önceden belirlenen grup istasyonlarının SELCALL numaraları EK 2: Gemi istasyonlarının yeni ve eski isimleri EK 3: Gemileri uyarmakla sorumlu idarelerin isim ve adresleri LIST VI: LIST OF RADIODETERMINATION AND SPECIAL SERVICE STATIONS 4 ana bölümden oluşur. Bulundurulması gereken en önemli kitaptır. A bölümünde istasyonlar, B bölümünde özel servis istasyonları bulunur. Bu yayının içeriği aşağıdaki gibidir. 1.Bölüm: TABLOLAR 2.Bölüm: İSTASYONLARA AİT INDEX 3.Bölüm: A) 1-9 arası bölümlerde yer alan istasyonların özellikleri B) 1-9 arası bölümlerde yer alan istasyonlara ait notlar 4.Bölüm: numaralı istasyonların özellikleri 1:RDF 2:RADIO-RADAR BEACON 3:OKYANUS İSTASYON GEMİLERİ 4:DF KALİBRASYON İSTASYONLARI 5:DENİZCİLİK RADYO TANIMLAMA YER UCU 6:DENİZCİLİK RADYO TANIMLAMA UYDU UCU 7:ZAMAN SİNYALİ YAYINLAYAN İSTASYONLAR 8:FREKANS YAYINLAYAN İSTASYONLAR 9:SUN SPOT SİNYALİ YAYINLAYAN İSTASYONLAR 10:METEOROLOJİK BÜLTEN YAYINLAYAN İSTASYONLAR 11:SEYİR BİLGİLERİ YAYINLAYAN İSTASYONLAR 12:TIBBİ TAVSİYE SERVİSİ YAYINLAYAN İSTASYONLAR LIST VII A: LIST OF CALL SIGNS AND NUMERICAL IDENTITIES 2 cilt 1 yayındır. 4 ana bölüm ve 2 ekten oluşur. Denizcilikte kullanılan istasyonların çağrı işaretlerinin ve digital kimliklerinin alfabetik sıralamasını gösterir. 2 senede bir yayınlanır 3 ayda bir güncelleştirilir. Bu yayının içeriği aşağıdaki gibidir. 1.Bölüm: TABLOLAR 2.Bölüm: DENİZ SEYYAR SERVİSİNDE KULLANILAN RADIO BEACON İSTASYONLARININ KARAKTERİSTİK SİNYAL YAYINLARINI GÖSTERİR 3.Bölüm: DENİZ SEYYAR SERVİSİNDEKİ İSTASYONLARIN ÇAĞRI İŞARETLERİ LİSTESİ 4.Bölüm: DIGITAL KİMLİK NUMARALARI A) Gemi ve Kıyı istasyonlarının SELCALL numaraları B) Sadece İSVEÇ e ait milli sistem telex numaraları C) INMARSAT numaraları D) MMSI numaraları EK 1: Grup istasyonlara tahsis edilmiş çağrı işaretleri ve digital kimlik numaraları EK 2: Gemilerin eski ve yeni çağrı işaretleri

29 ALRS Volume V GMDSS: Bu yayın ALRS nin yayınıdır. İçeriğinde aşağıdaki bilgiler bulunur. 1-NAVTEX BİLGİLERİ 2-UYDU HABERLEŞMESİNE AİT DETAYLAR 3-SAR ÇALIŞMALARI 4-MSI BİLGİLERİ GENEL TANIMI 5-NAVTEX-EGC-RADIOTELEX 6-NAVTEX İLE YAPILACAK HİZMETLER 7-TEHLİKE-ACELELİK-EMNİYET HABERLEŞMELERİNDE İZLENECEK PROSEDÜR

30 1.12 GMDSS KİMLİK BİLGİLERİ 30 Gemilerin ve kıyı istasyonlarının tanınmaları için her gemi ve istasyonlara ait özel numaralar vardır. Bunlar MMSI numarası, INMARSAT numaraları, Çağrı işaretleri, Selective Call numaraları. Bu numaralar her gemiye ve kıyı istasyonuna göre değişmektedir ve bu numaralar sadece 1 tane vardır ve tahsis edildiği gemiye ve kıyı istasyonuna aittir. Bu durumu aynı cep telefonu numarası gibi düşünebiliriz. Bu numaraların anlamları aşağıdadır MID: Marine Identification Digit: Ülkelere tahsis edilen 3 haneli numaradır. MMSI ve INMARSAT numarası ile kullanılır. Türkiye için bu numara MMSI: Maritime Mobile Service Identities: Deniz Mobil Servisi Tanıtıcı Numarasıdır. DSC numarası olarakta bilinir Gemilerin MMSI Numarası : MID XXXXXX formatındadır. Buradaki MID ülke kodunu, XXXXXX ise gemilere tahsis edilen numarayı belirtir. Örneğin TÜRK bir geminin MMSI numarası: olabilir Grup Gemilerin MMSI Numarası : 0 MID XXXXX formatındadır. Buradaki tek fark grup gemiler için MID numarasından önce 0 karakterinin gelmesidir ve grup gemilerin MMSI numarası böyledir. Örneğin Türk herhangi bir grup gemilerin MMSI numarası: olabilir Kıyı İstasyonları ve Grup Kıyı İstasyonları MMSI Numarası : 00MIDXXXX formatındadır. Buradaki yine tek fark grup gemilerin numarasında olduğu gibi kıyı istasyonlarının ve grup kıyı istasyonlarının MMSI numarası bu kez 00 ile başlar ve aynı formatta devam eder. Aşağıda Türkiye ye ait kıyı istasyonlarının MMSI numaraları verilmiştir Türkiye deki Kıyı İstasyonlarının MMSI Numaraları İstanbul : Samsun : Antalya : Çanakkale : İskenderun : İzmir : Mersin : Trabzon : Zonguldak : Geminin tanıtıcı numaraları, INMARSAT iletişimi, DSC iletişimi, TelsizTelefon, TelsizTelex iletişiminde ve EPIRB iletişiminde karşı tarafa bildirilir. Böylece eski sistemde olduğu gibi kaçak görüşme imkanı önlenmiş olur. Gemilerin yada sahil istasyonlarının kim olduğu çok rahat anlaşılabilir INMARSAT Numaraları INMARSAT numaraları gemideki her INMARSAT cihazı için ayrı olup, bir gemide birden fazla INMARSAT cihazı varsa, bu cihazların her birinin numarası da farklı olmaktadır. Bu numaralar gemilere INMARSAT tarafından tahsis edilir. INMARSAT A: 1 MID XXX 7 HANELİ INMARSAT B: 3 MID XXXXX 9 HANELİ INMARSAT C: 4 MID XXXXX 9 HANELİ INMARSAT M: 6 MID XXXXX 9 HANELİ INMARSAT MINI-M: 8 MID XXXXX 9 HANELİ Yukarıda Türk gemilerine ait olabilecek INMARSAT numaraları örneklerle gösterilmektedir.

31 Çağrı İşaretleri 31 Gemilerin kimlik bilgileri içinde en önemlisi çağrı işaretidir. Çünkü bir geminin adı, rengi, tonajı değişse bile bu gemi yabancı bir ülkeye satılmadığı (bayrak değiştirilmedikten) veya sicili değişmediği takdirde çağrı işareti değiştirilmez. İngilizce Call Sign olarak da tanımlanan çağrı işaretleri Türk gemilerinde TA, TC, TB ve YM olarak başlamaktadır. Bu işaretler dört harf (TCAB), dört rakam iki harf şeklinde (YM2941) veya dört harf bir rakam (TCAD5) olmaktadır. *TA ile başlayan çağrı işaretine sahip gemi sayısı son derece azdır* *TB ile başlayan çağrı işaretleri Askeri gemiler için tahsis edilmiştir* *TC ile başlayan çağrı işareti Türkiye Cumhuriyeti ifadesinin kısaltılmış şekli olup, genelde büyük gemilere verilmektedir. TC ile başlayan çağrı işaretleri dört harf veya dört harf bir rakam şeklinde olmaktadır* *YM ile başlayan çağrı işaretleri önceleri sadece küçük teknelere verilmiş olup, bu semboller Yat Motor anlamına gelmektedir. YM den sonra genellikle 4 rakam devam etmektedir* SELCALL Numaraları Selective Call Number ifadesinin kısaltılmış hali ile Selcall olarak tanımlanan Seçilmiş Çağrı Numaraları, MF- HF bandı üzerinden yapılan TelsizTelex haberleşmesinde kullanılan bir kimlik bilgisidir. Selcall numaraları ülkemizde Telsiz Genel Müdürlüğü tarafından tahsis edilmekte ve işletmeler tarafından TelsizTelex cihazlarına işletilmektedir. Bu şekilde söz konusu cihazlar üzerinden yapılan çağrılarda, Selcall numaraları otomatik olarak karşı tarafa gönderilmekte ve kaçak haberleşme imkansız hale gelmektedir. Selective Call numaraları gemiler için 5 rakam. Sahil istasyonları için 4 rakamlıdır. Türk bayraklı gemilerin Selcall numaraların çoğunluğu 65 ile başlamakta ve 3 rakam ile devam etmektedir. (65750). Türk Radyonun HF TelsizTelex sisteminde Selcall numarası 4360 dır FONETİK ALFABE VE RAKAMLAR: GMDSS sisteminde ve normal denizde haberleşmede TelsizTelefon ile çağrı işaretleri belirtilmesi, lisan anlaşılmasının zor olduğu durumlarda kelime kodlamak için fonetik alfabedeki harfler ve rakamlar tek tek kendi okunuşlarıyla telafuz edilir. Bu karakterler aşağıdadır. A:ALFA N:NOVEMBER 0:NADAZERO B:BRAVO O:OSCAR 1:UNAONE C:CHARLIE P:PAPA 2:BISSOTWO D:DELTA Q:QUEBEC 3:TERRATHREE E:ECHO R:ROMEO 4:KARTEFOUR F:FOXTROT S:SIERRA 5:PENTAFIVE G:GOLF T:TANGO 6:SOXISIX H:HOTEL U:UNIFORM 7:SETTESEVEN I:INDIA V:VICTOR 8:OKTOEIGHT J:JULIET W:WHISKEY 9:NOVENINE K:KILO X:X-RAY,:DECIMAL L:LIMA Y:YANKEE.:STOP M:MIKE Z:ZULU

32 1.14 MORS ALFABESİ: GMDSS sisteminden önce TELSİZ TELGRAF MORS iletişiminde kullanılan MORS karakterleri aşağıdadır. Bu karakterler ayrıca normal denizde haberleşmede FLAŞ çakılarak yapılan iletişimlerde de kullanılır ve her karakterin anlamı vardır. Mesela buna Uluslar arası kod flamaları ile sis ve ses işaratleri örnek gösterilebilir. Örneğin cep telefonunda çalan SMS sesi anlamını taşır. (Short Message Service). MORS karakterleri söylenirken: NOKTA:DI HAT:DA şeklinde telafuz edilir. 32

33 1.15 GMDSS TE KULLANILAN SİSTEMLER 33 GMDSS haberleşmesinde kullanılan 2 Sistem vardır. Bunlar: 1-YERSEL SİSTEM 2-GÖKSEL SİSTEM Yersel Sistem (Terrestrial Communication): Doğrudan 2 yer istasyonu arası antenden antene gönderilen elektromagnetik dalgalarla yapılan haberleşme sistemidir. Bu sistemin tek dezavantajı TelsizTelefon iletişiminin hava şartlarının ve atmosferik koşullarından etkilenmesidir. TelsizTelex kullanırken böyle durumlar iletişime fazla etki etmez ve çoğunlukla devam eder, uydu sisteminden daha ucuzdur. Kısa erimde (A1): VHF TelsizTelefon ile sesli haberleşme, VHF DSC ile veri haberleşmesi, SART ile arama kurtarma birimlerinin RADAR ekranında görülmesi, VHF DSC EPIRB ile VHF DSC frekansı üzerinden veri gönderimi yoluyla konum bilgisi verilir. NAVTEX yayınları alınır. TelsizTelex kullanılamaz. Orta Erimde (A2):MF teknikleri ile TelsizTelefon ve TelsizTelex sistemi ve ayrıca NAVTEX ile MSI (MARINE SAFETY INFORMATION: Deniz Güvenlik bilgileri ) alınır. Uydu EPIRB ile mevkii belirtme sinyalleri yollanır. Uzun Erimde (A3-A4):NAVTEX yayınları alınır. MF-HF teknikleri ile TelsizTelefon ve TelsizTelex sistemi kullanılır. Uydu EPIRB ile mevkii belirtme sinyalleri yollanır Göksel Sistem (Satellite Communication): Direkt olmayarak, uydular aracılığıyla gerçekleşen haberleşme sistemidir.2 tür uydu sistemi vardır. Bunlar: 1-KUTUPSAL YÖRÜNGELİ COSPAS-SARSAT 2-EKVATORAL YÖRÜNGELİ INMARSAT uydularından oluşur COSPAS-SARSAT sadece EPIRB ile tehlike haberleşmesi için kullanılır, INMARSAT ise Tehlike-Acelelik- Emniyet-Rutin-Ticari haberleşme için kullanılır. Uydu haberleşmesinde atmosferik koşulların ve hava şartlarının iletişimi etkilemesi söz konusu olamaz. İletişim karadaki iki abone arasında kablo bağlantısı varmışçasına çok kaliteli ve kolay yapılabilmektedir. Dezavantajları ise INMARSAT sisteminin 76 Kuzey ile 76 Güney sonrasında yani A4 deniz alanında çalışmaması ve uydu iletişiminin yersel iletişimin sistemine göre daha pahalı olmasıdır.

34 2.GMDSS TEHLİKE VE EMNİYET FREKANSLARI VE FREKANS BANDLARI 34 Tehlike ve emniyet haberleşmesinin en etkin şekilde yapılabilmesi için GMDSS te bir çok frekansın dinlenilmesi zorunlu tutulmuştur. Bu frekanslardan bir kısmı DSC dinleme ve tehlike yayını frekansları, diğerleri tehlike mesajının alınıp, alındı onayı verildikten sonra tehlike trafiğinin TelsizTelefon veya TelsizTelex olarak devam edeceği frekanslar ve kıyıdan denize doğru yapılacak MSI yayını frekanslarıdır. 2.1 DENİZDE KULLANILAN FREKANSLAR VE İSTASYON ÇIKIŞ GÜÇLERİ MF: KHZ: MSI yayınları (NAVTEX) MF: KHZ: Tehlike uyarıları, tehlike trafiği ve genel iletişim HF: KHZ: Tehlike uyarıları, tehlike trafiği, genel iletişim, MSI yayınları VHF:121.5 ve 123 MHZ: Arama ve Kurtarma çalışmaları VHF: MHZ: Tehlike uyarıları, tehlike trafiği, genel iletişim, MSI yayınları UHF: MHZ: Tehlike uyarısı ve konum saptama işaretleri UHF: GHZ: Tehlike uyarıları, tehlike trafiği, genel iletişim, MSI yayınları SHF:9 GHZ: Arama Kurtarma çalışmaları ve hedef saptama işaretleri KHZ: MF bandının TelsizTelgraf (NAVTEX) için frekans bandıdır KHZ: MF bandının TelsizTelefon ve TelsizTelex için frekans bandıdır KHZ: HF bandının TelsizTelefon, TelsizTelgraf ve TelsizTelex frekans bandıdır MHZ: COSPAS-SARSAT EPIRB frekansı ve havacılık arama kurtarma frekanslarıdır MHZ: VHF bandının sadece TelsizTelefon sisteminin frekans bandıdır. Telex, telgraf kullanılmaz 406 MHZ: COSPAS-SARSAT EPIRB frekansıdır. Dünyadan uzaya tehlike alarmı yollamada kullanılmaktadır GHZ: INMARSAT sistemlerinin dünyadan uzaya yönünde tehlike alarmlarında ve genel iletişimlerinde kullanılır 9 GHZ: Arama ve Kurtarma olaylarında yer tespiti sağlayan SART sinyalleri frekansıdır Telsiz İstasyonlarının Verici Çıkış Güçleri KHZ arasında çalışan kıyı istasyonları: 4 ve 6 MHZ bantları için 8 KW 8 MHZ bandı için 10 KW MHZ bantları için 15 KW KHZ arasında yalnız denizcilik bantlarında F1B emisyonuyla çalışan kıyı istasyonları: Gemi istasyonlarının kullandıkları verici donanımlarının çıkış gücü: 4 ve 6 MHZ için 5 KW 8 MHZ için 10 KW MHZ bantları için 15 KW MF-HF DSC çağrıları için W VHF DSC çağrıları için 6-25 W Diğer iletişim türleri için(telefon, Telex) 1.5 KW

35 2.1.2 Çalışma Saatlerine Göre İstasyonlar 35 1.Sınıf istasyonlar Günde 24 saat çalışırlar H24 Sembolü ile gösterilir 2.Sınıf istasyonlar Günde 16 saat çalışırlar H16 Sembolü ile gösterilir 3.Sınıf istasyonlar Günde 8 saat çalışırlar H8 Sembolü ile gösterilir 4.Sınıf istasyonlar Çalışma saati belli olmayan istasyon 8 saatten azdır HX ile gösterilir 5.Sınıf istasyonlar Gece çalışırlar HN Sembolü ile gösterilir 6.Sınıf istasyonlar Gündüz çalışırlar HJ Sembolü ile gösterilir 2.2 GMDSS TEHLİKE VE EMNİYET FREKANSLARI DSC Tehlike ve Emniyet Çağrı Frekansları VHF: MHZ Kanal 70 DSC MF: KHZ HF: KHZ Tehlike ve güvenlik çağrı frekanslarıdır. MF: 1 HF: 5 VHF: 1 olmak üzere toplam 7 tanedir TelsizTelex (NBDP) Tehlike ve Emniyet Çağrı Frekansları VHF: MF: KHZ HF: KHZ Tehlike ve güvenlik çağrı frekanslarıdır.!!!***vhf bandında TelsizTelex frekansı yoktur***!!! TelsizTelefon Tehlike ve Emniyet Çağrı Frekansları VHF: MHZ (Kanal 16) MF:2182 KHZ HF:4125* KHZ Tehlike ve güvenlik çağrı frekanslarıdır. Buradaki frekanslar dikkate alınarak, örneğin 4207,5 KHZ DSC üzerinden gönderilen bir tehlike mesajına bir sahil istasyonu veya gemiler tarafından alındı onayı verildikten sonra, eğer gemi tarafından tehlike trafiğinin devamı TelsizTelefon olarak talep edilmişse, bu banttaki telefon bağlantısı olan 4125 KHZ e geçilmesi gerekmektedir. Gemi tarafından tehlike trafiğinin TelsizTelex olarak devamı talep edildiği takdirde, DSC alındı onayı 4 MHZ den (4207,5 KHZ) verildiği takdirde bunun TelsizTelex karşılığı olan 4177,5 KHZ den tehlike trafiğine devam edilmesi zorunludur. GMDSS e göre gemiler tarafından dinlenilmesi gereken diğer önemli frekans NAVTEX sistemindeki 518 KHZ frekansıdır. *4125 KHZ frekansı SAR çalışmalarına katılan kava araçlarının deniz araçları ile iletişiminde de kullanılır MSI ve NAVTEX Frekansları Yalnızca kıyı istasyonları tarafından gemilere yönünde yayınlanacak NAVTEX yayınlarında kullanılır. MF: 490 KHZ (Milli lisanlarda yapılacak yayınlar) MF: 518 KHZ (NAVTEX VE MSI yayınları) HF: KHZ = NAVTEX, MSI (NBDP FEC)

36 2.2.5 Konum Saptama ve Hedef Belirleme İşaretleri Frekansları 36 Konum Saptama (EPIRB): MHZ MHZ MHZ 1.6 GHZ Hedef Belirleme (SART): GHZ (X-Band 3 Cm) frekans bantlarındaki ilgili frekanslardan yapılır Diğer Frekanslar Bazı frekanslar gerektiğinde tehlike ve güvenlik için deniz-hava arası iletişimde kullanılır. Böyle bir hava aracı, 4125 KHZ (J3E),2182 KHZ (J3E), yada MHZ (G3E) emisyon sınıfı ile kullanabilir KHZ : Gemilerarası DSC frekansı KHZ : Gemiden kıyı istasyonuna DSC frekansı KHZ : Hava araçlarının SAR için iletişim kurabileceği frekanslardır MHZ : Hava araçları Tehlike ve Emniyet frekans bandıdır MHZ : Hava araçlarının tehlike ve emniyet telsiz telefon frekansıdır. Aynı zamanda EPIRB frekansıdır MHZ : MHZ nin yedeğidir. SAR için hava-kara-deniz araçları arasında kullanılır (A3E) MHZ : VHF Kanal 06: SAR ve Güvenlik amaçlı kanal MHZ : VHF Kanal 13: Gemilerarası seyir güvenliği kanalıdır MHZ : VHF KANAL 16: ULUSLAR ARASI TEHLİKE VE GÜVENLİK KANALI *KAZAZEDE ARACI DONANIMI MHZ BANDINDA MHZ İLE BİRLİKTE EN AZ BAŞKA BİR FREKANSTA ALMA VE GÖNDERME YAPABİLMELİDİR* Uydu Frekansları UYDU-YERYÜZÜ yönünde MHZ (Bu frekans uydularla yer istasyonları arası iletişimde kullanılır) YERYÜZÜ-UYDU yönünde MHZ(Bu frekanslar sadece tehlike,güvenlik ve rutin haberleşme içindir) UYDU-YERYÜZÜ yönünde MHZ (Ek olarak EPIRB emisyonlarının aktarılması için kullanılır) YERYÜZÜ-UYDU yönünde MHZ (Yalnız EPIRB emisyonlarını INMARSAT uydularına aktarır)!!! 406 MHZ ile MHZ COSPAS-SARSAT EPIRB lerinin uydu yönünde olan sinyal frekansıdır!!! 2.3 GMDSS TEHLİKE VE EMNİYET FREKANSLARININ KORUNMASI Aşağıda gösterilen frekanslarda, (amacına uygun yayınlar dışında) tehlike, alarm, acelelik yada emniyet haberleşmelerine zararlı müdahaleye sebep olabilecek her türlü yayın yasaklanmıştır. Bu frekanslar: , 2182, ,4125, , , 6215, 6268, 6312, 8291, , , 12290, 12520,12577, 16420, 16695, KHZ, , , , 406, , MHZ bandıdır. Bunların dışında, aşağıdaki frekanslarda da, tehlike-emniyet haberleşmelerine zararlı müdahalede bulunabilecek her hangi bir yayın yasaklanmıştır. Bu frekanslar; 490, 518, 3023, , 4210, 5680, 6314, , 12579, , , 22376, KHZ, , , ,1530, 1544, , , 9200, 9500 MHZ bandıdır. Yukarıdaki frekanslarda yapılacak test yayınları en az süreye indirgenmeli ve yetkililerce düzenlenmelidir. Mümkün olduğunca kısa tutulmalı yada düşük güç ile test yapılmalıdır. Bununla birlikte tehlike ve emniyet çağrı frekanslarında test yayınından kaçınılmalı, bu mümkün olmadığı takdirde, yapılan yayının test yayını olduğu mutlaka belirtilmelidir. Yukarıdaki her hangi bir frekansta, tehlike amaçlarının dışında bir yayın yapmadan önce, bir tehlike yayınının bulunmadığından emin olmak için yeterince dinleme yapılmalıdır.

37 3.FREKANS BANDLARI VE EMİSYON 37 VLF (Very Low Frequency): Miryametrik dalga 3-30 KHZ: Uzak erimlere ulaşabilirler. Yeryüzü ile iyonosfer arasında yayılırlar. LF (Low Frequency): Kilometrik dalga KHZ: Aynı miryametrik dalga gibidir. İkinci yayılma şekli kırılma ile yayılmadır. (Küresel Yayılma) km arasındadır mesafe. Bazı bozulmalar olur yayılırken. MF (Medium Frequency): Hektometrik dalga KHZ: Gece ve gündüze bağlı olarak 100 km ile birkaç bin km arasında değişir. HF (High Frequency): Dekametrik dalga 3-30 MHZ: İyonosferden yansıyarak yayılır. Mesafesi bin km arasındadır. Etkilenme oranları fazladır. Haberleşmede tüm doğa koşulları göz önünde tutulmalıdır. Frekans alçak ise iyonosfer tarafından soğurulur. Yüksek olursa iyonosferden yansımadan uzay boşluğuna gider. 8 MHZ bandı en ideal band olur. VHF (Very High Frequency): Metrik dalga MHZ UHF (Ultra High Frequency): Desimetrik dalga MHZ SHF (Super High Frequency): Santimetrik dalga 3-30 GHZ Bu dalgalar ışık yayılmasına benzer şekilde yayılırlar. Erim mesafeleri azdır. Uzak mesafe erimleri için verici gücünün yüksek olması gerekir. EHF (Extreme High Frequency): Milimetrik dalga Ghz Bu dalgaların yayılmaları atmosferin bileşik yapısına bağlıdır. Atmosfer tarafından çoğunlukla soğurulur ve genelde dış uzayda gerekli telsiz iletişim sistemlerinde kullanılır. 3.1 FREKANS İLE İLGİLİ TANIMLAR Frekans: İletişimde kullanılan elektromagnetik dalgalar elektronik devreler sayesinde üretilirler ve bu üretilen elektromagnetik dalganın bir frekansı olur bu frekans + ve hareketinin yani dalganın 1 saniyedeki turunu tamamlama sayısıdır. Birimi HERTZ dir. Amplitude(Genlik): +6 Volt ile -6 Volt arasıdır. 0 ile -6 ve 0 ile +6 arası genişliklere yan bantlar denir. +6 Volt: Üst yan band: USB, -6 Volt: Alt yan band: LSB olur. Modulation: Dalga üzerinde değişiklik yapılmasıdır. Değişimler, Frekansta yada genlikte yapılabilir. Dalga üzerine çeşitli bilgilendirmeler taşıyan işaretler yüklenebilir. Böyle durumda taşıyıcı dalga olur. Periyod: Dalga hareketinin tüm aşamalarıyla tamamlanarak başladığı yere dönmesine kadar geçen süredir. Dalganın Zaman Frekansı: Enerji dalgasının 1 saniye içindeki dalga periyodu sayısıdır. Birimi Hertz dir. (Hz) Işık Hızı: 1 Saniye / km Dalga Boyu: Bir dalganın uzayda yayılma sırasında 1 saniyede kat ettiği mesafedir. Telsiz dalgalarının dalga boyları, ışık hızının telsiz dalga frekansına bölünmesiyle bulunur.

38 38 ÖRNEK: Frekansı 100 KHZ olan bir dalganın dalga boyu: / = 3000 Metre olur. Yani bu dalganın periyodu 3000 metrede tamamlanmaktadır. ÖRNEK: Frekansı 518 KHZ olan NAVTEX cihazının dalgasının boyu: / = 579 Metre olur. Yine aynı şekilde dalganın periyodu 579 metrede tamamlanmaktadır. 3.2 EMİSYONLAR Telsiz verici istasyonunun oluşturduğu radyasyona emisyon denir. Yayın sınıflarını gösteren emisyonların kısaltmaların oluşumunda üç ayrı sembol kullanılmaktadır. Bu sembollerden birincisi harf, ikincisi sayı, üçüncüsü tekrar harf olmalıdır. 1-Birinci Sembol : Ana taşıyıcının modülasyon türünü gösterir A Genlik Modülasyonlu Çift Yan Band B Genlik Modülasyonlu Bağımsız Yan Band C Genlik Modülasyonlu Atık Yan Band D Eş zamanlı olarak veya önceden belirlenen bir sırayla Genlik ve Açı Modülasyonu F Frekans Modülasyonu G Faz Modülasyonu H Genlik Modülasyonlu Tam Taşıyıcı Tek Yan Band J Genlik Modülasyonlu Bastırılmış Taşıyıcı Tek Yan Band K Genlik Modülasyonlu Pulse Emisyon Dizini L Süre ve Uzunluğu oranına göre Modüleli Pulse Emisyon Dizini M Konum ve Faz oranına göre Modüleli Pulse Emisyon Dizini N Modülesiz Taşıyıcı P Modülesiz Pulse Emisyon Dizini Q Emisyon yapıldığı süre boyunca taşıyıcısı Açısal Modüleli Pulse Emisyon Dizini R Genlik Modülasyonlu Azaltılmış yada düzeyi Değişken Taşıyıcı, Tek Yan Band V Taşıyıcı Modülasyonlarının bir kombinezonu veya başka şekilde üretilmiş Pulse Emisyon Dizini W Yukarıdakilerin olmadığı, eş zamanlı veya önceden belirlenen bir sırayla Açı, Genlik ve Pulse dan ikisi veya ikiden çoğuyla oluşan Modülasyonlu Taşıyıcı X Yukarıda olmayan 2- İkinci Sembol : Ana taşıyıcıyı modüle eden sinyalin özelliklerini gösterir 0 Modüle edilen sinyalin bulunmadığı 1 Digital bilgi içeren ve modüle edilen bir alt taşıyıcının bulunmadığı tek bir kanal 2 Digital bilgi içeren ve modüle edilen alt taşıyıcı kullanılmış tek bir kanal 3 Analog bilgi içeren tek bir kanal 7 Digital bilgi içeren birden fazla kanal 8 Analog bilgi içeren birden fazla kanal 9 Digital veya Analog bilgi içeren bir veya daha çok sayıda kanalı içeren birleşik sistem X Yukarıdakilerin olmadığı yöntem 3-Üçüncü Sembol: Gönderilen bilgilerin türünü göstermektedir A B C D E F N W X Telgraf yayını (MORS) Otomatik telgraf yayını Faksimile (FAX) Data (VERİ) yayını Telefon ve Sesli yayın Televizyon (Video-Görüntü) yayını Hiçbir bilginin yayınlanmadığını gösterir Yukarıdakilerin bir karışımını gösterir Yukarıdakilerin olmadığı yöntem

39 3.2.1 Emisyon Saptanması 39 Emisyon saptanması: NON emisyon sınıfı: N: Modülesiz taşıyıcı(yani taşıyıcı dalgada hiçbir değişiklik yapılmamış) 0: İşaret yok(taşıyıcı dalgada herhangi bir değişiklik yoksa işaret olmaz) N: Çıkışta bilgilendirme yok(telsiz çıkışı hiçbir bilgi içermiyor) A1A-A2A-A3E-A9W-H2A-H3E-J2B-J3E-R3E: Bu emisyon sınıflarının ilk simgeleri A-H-J-R dir. Yani ortak olarak ana taşıyıcının genlik modülasyonu olduğunu gösterir. Genlik modülasyonun her iki yan banda uygulandığını A harfi, Tek bir yan banda uygulandığını ve taşıyıcının tam olduğunu H harfi, Tek bir yan banda uygulandığını ve taşıyıcının bastırılmış olduğunu J harfi, Tek bir yan banda uygulandığını ve taşıyıcısının azaltılmış yada değişken değerlerde olduğunu R harfi göstermektedir. A1A-A2A-H2A-J2B: Bu grubun ikinci simgeleri modüle edilen ana taşıyıcının işaret türünün belirli sayıda veya digital bilgilendirmeler olduğunu ve alt taşıyıcılı olduğunu göstermektedir. Yalnız A1A nın modüle edilen alt taşıyıcısının olmadığı görülür. A3E-H3E-J3E-R3E: Bu grubun ikinci simgesi ana taşıyıcıyı modüle eden işaret türünün Analog olduğunu gösterir. A9W: Bu sınıfın ikinci simgesi ana taşıyıcıyı modüle eden işaret türünün Analog yada Digital bilgilendirmeler taşıyan bir yada daha çok kanalın kombinezonu olduğunu gösterir. F1B-F3E: Bu emisyon sınıflarının ilk simgedende anlaşılacağı gibi ana taşıyıcısı frekans modülasyonludur. İkinci simgeler ise F1B için ana taşıyıcıyı modüle eden işaret türünün Digital bilgilendirmeler olduğunu, F3E için ana taşıyıcıyı modüle eden işaret türünün Analog işaretler olduğunu gösterir. Her iki örnektede üçüncü simgeler verilen bilgilendirmenin türü olarak A: Sesli yada kulakla alınan telgrafı B: Otomatik telgrafı E: Telefon ve Ses yayınları W: Bilgilendirme türlerinin bir kombinezonunu ifade etmektedir GMDSS Cihazlarında Kullanılan Emisyon Sınıfları VHF RADIOTELEFON: F3E-G3E VHF DSC ve EPIRB: G2B MF-HF RADIOTELEFON: J3E MF-HF DSC: F1B-J2B NAVTEX: F1B SART: P0N EPIRB: G1B En Çok Kullanılan Emisyon Türleri NON: Modülasyonsuz Emisyon A1A: Genlik Modülasyonlu, Çift Yan Band, Alt Taşıyıcısız, Digital bilgi tek kanallı telgraf yayını (MORS) A2A: Genlik Modülasyonlu, Çift Yan Band, Alt Taşıyıcılı Digital bilgi tek kanallı telgraf yayını A3C: Genlik Modülasyonlu, Çift Yan Band, Analog bilgi içeren faks yayını A3E: Genlik Modülasyonlu, Çift Yan Band, Analog bilgi içeren telefon yayını F1B: Frekans Modülasyonlu, Alt taşıyıcısız, Digital bilgi içeren tek kanallı, otomatik telgraf yayını F1C: Frekans Modülasyonlu, Alt taşıyıcısız, Digital bilgi içeren tek kanallı faks yayını F2B: Frekans Modülasyonlu, Alt taşıyıcılı, Digital bilgi içeren tek kanallı otomatik telgraf yayını F3E: Frekans Modülasyonlu, Analog bilgi içeren telefon yayını G3E: Faz Modülasyonlu, Analog bilgi içeren telefon yayını H2B: Genlik Modülasyonlu Tek Yan Band, Tam Taşıyıcı, Digital bilgi içeren,alt taşıyıcılı otomatik telgraf yayını J3E: Genlik Modülasyonlu, Tek Yan Band, Bastırılmış Taşıyıcı, Analog bilgi içeren,tek Kanallı, telefon yayını R3E: Genlik Modüasyonlu, Tek Yan Band, Azaltılmış Taşıyıcı, Analog bilgi içeren, Tek Kanallı, telefon yayını PON: Modülasyonsuz Pulse darbeler dizisi yayını (SART)

40 4.VHF 40 VHF cihazı, adını Very High Frequency (Çok Yüksek Frekans) kelimelerinin kısaltmasından alır. VHF sisteminin kullanıldığı frekans bandı aralığı MHZ dir. Bu cihazda MF-HF gibi TelsizTelefon dur. Kullanım amacı kısa mesafe sesli haberleşme sağlamaktır. Telex haberleşmesi bu frekans bandlarında yapılamaz. VHF menzili mil arasında değişmektedir, ama bu mesafeyi kıyı istasyonlarının ve gemilerin anten büyüklüğü belirler bazı durumlarda VHF mesafesi mil olabilmektedir bu durum göz önüne alınmalıdır ve VHF erim mesafesi daha doğru bir tanım olacaktır. İletişim için antenlerin birbirini görmesi gerekir. FM (Frekans Modülasyonu) kullanır. Bu modülasyon tipi hava şartlarından etkilenmez. Çıkış gücü maximum 25 Watt tır. (DSC için en az 6 Watt) Bu güç koruma kanallarında ve liman içi haberleşmede yapılırken 1 Watt a düşürülür. VHF lerin çalışma gerilimi genellikle Volt tur. VHF antenleri Yaklaşık 1 metrelik (Yarım boy) yada 2 metrelik (Tam Boy) dipole çubuk antenlerdir. Esnek olanlarına kamçı anten de denilir. Bu antenlerde çelik kullanılır. VHF antenleri genellikle yarım boydur, bu antenler esnek yapıda olduklarından deniz koşullarına dayanıklıdır. VHF anteni Dipole yani çift kutupludur. VHF ler normal şartlar altında elektriğini gemi şebekesinden alır. Acil durumlarda yada jeneratörler çöktüğünde akü dairesindeki akülerden yada emergecy jeneratörden beslenen acil durum elektrik şebekesinden alır. Tüm deniz alanlarında zorunludur. Kullanım alanı genelde A1 deniz alanıdır. MF-HF cihazlarındaki gibi frekans ayarlanamaz, kanal numarası söylenerek iletişim yapılır. Her kanal farklı bir amaç için kullanılır. VHF cihazlarında kanal numaraları ve arasında olup, toplam 57 kanal mevcuttur. 75. ve 76. Kanal 16.Kanalın koruma kanalıdır ve bu nedenle kullanılmaz. 70.Kanal DSC kanalıdır ve bu nedenle 54 TelsizTelefon kanalı bulunmaktadır. Her kanal arasındaki frekans aralığı 25 KHZ dir. Baktığımızda ard arda gelen 01 ve 02. kanallar arasında 50 KHZ lik fark olduğunu, 01 ve 60 kanal arasında 25 KHZ frekans farkı olduğunu görüyoruz. Buna VHF te tarak sistemi denir. VHF sistemleri ile ilgili son yapılan düzenlemelerde 87. ve 88. kanallar AIS (Automatic Information System: Otomatik Bilgi Sistemi) için tahsis edilmiştir. VHF Kanal 16 nın koruma bandı: dir. VHF sistemlerinde TelsizTelefon olarak kullanılan kanalların emisyon sınıfı F3E ve G3E dir. G3E özel kanalların ( ) emisyon sınıfıdır. F3E diğer kanalların emisyonudur. DSC olarak Data iletiminde kullanılan 70. kanalın emisyon sınıfı ise G2B dir. VHF sistemlerinde arasındaki kanallar ülkemizde ve bir çok ülkede kullanımı bulunmamaktadır. Diğer kanallar uluslar arası anlaşmalar ve belirli amaçlar için tahsis edilmiştir. Bu kanalların numaraları, frekans değerleri ve kullanım amaçları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. 4.1 DUBLEX KANALLAR Alma ve gönderme iletişiminin farklı frekanslar üzerinden yapıldığı kanallardır. Örneğin 1. Kanal gönderme frekansı 160,650 MHZ Alma frekansı 156,050 MHZ dir. Bu tip kanalarda haberleşme için iki anten gerekir. Dublex kanallarda konuşurken mandala basılı tutarak telefon gibi hem konuşma hem dinleme yapılabilir. Gemi-Kıyı iletişimlerinde Dublex kanallar kullanılır ve 88 (AIS Kanallarıdır) 4.2 SIMPLEX KANALLAR Alma ve göndermenin aynı frekans üzerinden yapıldığı kanallardır. Örneğin Kanal 17 nin hem alma hem gönderme Frekansı 156,850 MHZ dir. Bu kanallar için tek anten kullanmak yeterlidir. Aynı frekans kullanıldığı için sıra ile konuşulur. Aynı anda hem konuşma hem dinleme yapmak mümkün değildir. Simplex Kanallar Gemiler arası iletişimlerde Kullanılır KANAL 16 En önemli kanal 16.Kanaldır. Bu kanal buluşma kanalıdır. Bunun anlamı telsizde herhangi bir istasyon çağrıldığında kullanılacak kanal budur. Her istasyon bu kanalı sürekli kesintisiz dinlemeye mecburdur. Dolayısı ile herhangi bir istasyon anons edildiğinde herkesin duyabileceği tek kanal budur. Aynı zamanda bu yüzden tehlike emniyet ve acelelik kanalı olarak kullanılır. ( MHZ) 4.4 KANAL 70 VHF sistemindeki 70.Kanal DSC kanalıdır. VHF DSC sistemi üzerinden gönderilen bütün yayınlar bu kanal üzerinden yayınlanır. Frekansı MHZ dir. Aynı zamanda VHF DSC EPIRB frekans kanalıdır.

41 4.5 VHF KANALLARI Sıra VHF KANALLARI, FREKANSLARI VE KULLANIM AMAÇLARI Kullanım Amacı Yayın sınıfı, emisyon / modülasyon tipi Kanal Simplex Gönderme (Tx) Alma (Rx) No Dublex Frekansı (Mhz) Frekansı (Mhz) 1 1 Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Simplex ARAMA KURTARMA (SAR) KANALI 7 7 Dublex Simplex Simplex BALIKÇI KANALI Simplex BALIKÇI KANALI Simplex GEMİLERARASI Simplex GEMİLERARASI Simplex GEMİLER ARASI SEYİR GÜVENLİĞİ KANALI Simplex GEMİLERARASI Simplex GEMİ İÇİ HABERLEŞME KANALI ÇIKIŞ GÜCÜ 1 Watt Simplex TEHLİKE EMNİYET ACELELİK ve BULUŞMA KANALI Simplex GEMİ İÇİ HABERLEŞME KANALI ÇIKIŞ GÜCÜ 1 Watt Dublex LİMAN HABERLEŞMESİ Dublex LİMAN HABERLEŞMESİ Dublex LİMAN HABERLEŞMESİ Dublex LİMAN HABERLEŞMESİ Dublex LİMAN HABERLEŞMESİ Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex 156, Dublex Dublex Dublex Simplex Simplex METEOROLOJİ Simplex GEMİLERARASI Simplex Simplex DSC KANALI Simplex GEMİLERARASI Simplex YATLAR ARASI HABERLEŞME Simplex YATLAR ARASI HABERLEŞME Simplex GEMİLERARASI Simplex İPTAL EDİLDİ KORUMA KANALI YDI ÇIKIŞ GÜCÜ 1 Wattı Simplex İPTAL EDİLDİ KORUMA KANALI YDI ÇIKIŞ GÜCÜ 1 Wattı Simplex BALIKÇI KANALI Dublex Dublex Dublex LİMAN HABERLEŞMESİ Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex AIS OTOMATİK BİLGİ SİSTEMLERİ Dublex AIS OTOMATİK BİLGİ SİSTEMLERİ 41

42 VHF bandında 29 ile 59.Kanallar arası özel olarak ilgili birimlere tahsis edilmiştir. Örnek( Sahil güvenlik, Deniz Polisi) Bunların dışında Amerika ve Kanada gibi bazı ülkelerde kullanılan kanallar vardır ancak bu kanalların ülkemizde kullanımı yasaktır. 4.6 PORTATİF VHF EL TELSİZİ Portatif VHF El Telsizleri, GMDSS sisteminde, can kurtarma aracında bulundurulması gereken telsiz cihazlarından bir tanesidir. Bu cihazlar gemiyi terk ederek can kurtarma aracına binen kazazedeler ile, arama çalışmaları yapan gemiler arasında yapılacak haberleşmeler için düzenlenmiştir. Bu VHF El Telsizleri, deniz bandında ve sadece ses iletişimi şeklinde çalışmaktadır. Yani DSC özelliği yoktur. IMO standartlarına göre bu cihazlar, VHF Kanal 16 ve ayrıca bir diğer kanalda çalışmalıdır. En az 8 saat çalışma kapasitesi olmalıdır telsiz ile ilgisi olmayan kişiler tarafından ve ayrıca eldivenli bir personel tarafından kullanılabilecek durumda olmalıdır. Kanal değiştirme işlemi hariç, tek elle kullanılabilmeli ve kullanıcının elbisesine tutturulabilmelidir. Bir metre yüksekten sert bir zemine düşmeye karşı dayanıklı olmalıdır. 1 metre derinlikte, en az 5 dakika su geçirmez durumda olmalı ve 45 C ısıda da su geçirmezliğini sürdürmelidir. Deniz suyu ve yağdan aşırı derecede etkilenmemeli, tasarımı can kurtarma salına zarar verecek şekilde keskin, sivri olmamalı, küçük ve hafif olmalıdır. Ayrıca iyi görülebilecek sarı yada turuncu renkte olmalı yada üzerinde cihazı çevreleyen sarı yada turuncu renkli bir şerit bulunmalıdır. Güneşe uzun süre maruz kalma durumunda çürümeye karşı dayanıklı olmalıdır. GMDSS e tabi GROSSTON arasındaki gemilerde 2, 500 GROSSTON üzerindeki gemilerde ise 3 adet portatif VHF El Telsizi bulundurulmalıdır. Portatif VHF El Telsizleri, 16.kanaldan başka bir kanalda en az ayda bir defa test edilmelidir. 42

43 5.VHF MF-HF TELSİZ TELEFON GMDSS TE TELSİZ TELEFON İLE TEHLİKE HABERLEŞMESİ GMDSS sistemindeki haberleşme tekniklerinden birisidir. GMDSS te TelsizTelefon haberleşmesi, VHF bandında MHZ bandı arasında kullanılan kanallarla yapılır. MF-HF bandında ise KHZ, (MF) ve KHZ (HF) bandlarında kullanılan kanal ve frekanslarda yapılır. VHF iletişiminde kanal numarası söylenir. MF-HF bandında frekans söylenir. VHF TelsizTelefon haberleşmesinde gemilerin antenlerinin birbirlerini görmesi yada A1 deniz alanı içinde bulunmaları gerekir, MF-HF bandında antenlerin birbirini görmesi gerekmez. MF-HF ile elektromagnetik dalgaların iyonosfer tabakasından yansıması ile uzun mesafe iletişimi sağlanmaktadır. TelsizTelefon ile tehlike çağrısı yapılırken DSC üzerinden yayınlanan tehlike frekansının TelsizTelefon karşılığı olan frekansına geçilerek iletişim kurulur. Tüm deniz alanlarında seyir yapan ve VHF, MF, HF telsiz tesisatına sahip gemiler, GMDSS sistemindeki tehlike, acelelik ve emniyet haberleşmelerini TelsizTelefon yada TelsizTelex haberleşme tekniklerinden birisini tercih etmek suretiyle yapacaklardır. Yani, A2 deniz sahasında seyreden ve MF telsiz donanımına sahip bir gemi istasyonu, gemiden-kıyıya (ve tabii gemiden-gemiye) yönündeki tehlike çağrısı için, KHZ frekansından yapacağı DSC tehlike alarmında tehlike haberleşmesinin ilerleyen safhalarında kullanacağı usulü belirtecektir. TelsizTelefon tercih edildiği takdirde tehlike trafiği, 2182 KHZ frekansından tehlike trafiği yayınlama yöntemi ile sürdürülecektir. GMDSS sisteminde TelsizTelefon ile tehlike haberleşmesi yöntemine teknik açıdan bakıldığında GMDSS de DSC tekniği ile yayınlanan tehlike alarmının amacı, gemi ve kıyı istasyonlarında bulunan DSC dinleme nöbeti alıcılarını aktif hale getirmek, sesli ve ışıklı uyarı sistemini harekete geçirerek telsiz operatörünü olaydan haberdar etmektir. 5.2 GMDSS TE TEHLİKE VE EMNİYET TRAFİĞİ İÇİN KULLANILACAK TELSİZ TELEFON FREKANSLARI VHF, MF ve HF frekans bantlarında yayınlanan DSC alarmının içeriğinde, tehlike haberleşmesinin ilerleyen safhalarında kullanılacak haberleşme usulü, TelsizTelefon olduğu takdirde, tehlike trafiğine aşağıda belirtilen TelsizTelefon tehlike trafiği frekanslarında devam edilecektir. Bunlar; A) VHF bandı için MHZ frekansı B) MF bandı için 2182 KHZ frekansı, C) HF bandı için, 4125 KHZ, 6215 KHZ 8291 KHZ KHZ ve KHZ frekanslarıdır VHF Bandı TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Frekansı MHZ VHF Kanal 16 nın yani uluslar arası tehlike güvenlik ve çağrı frekansıdır tehlike haberleşmeleri VHF bandında bu kanaldan yapılmaktadır VHF TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Trafiği Frekanslarında Kullanılacak Yayın Sınıfı VHF bandında, MHZ TelsizTelefon (Kanal 16) da kullanılacak yayın sınıfı G3E olmalıdır MF Bandı TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Frekansı 2182 KHZ 2182 KHZ, Uluslararası TelsizTelefon tehlike frekansıdır. GMDSS sisteminde 2182 KHZ taşıyıcı frekansı, GMDSS e tabi gemiler tarafından TelsizTelefon tehlike acelelik ve emniyet trafiği için kullanılacaktır. Yani; KHZ DSC tehlike frekansından yapılan DSC tehlike, acelelik ve emniyet çağrılarından sonra, haberleşmenin ilerleyen aşamaları için TelsizTelefon seçeneği tercih edilmiş ise, haberleşmeye 2182 KHZ frekansından devam edilecektir. Bu frekans ayrıca gemiden-gemiye ve gemiden-hava taşıtlarına doğru yapılacak Olay yeri haberleşmelerinde de kullanılabilecektir.

44 KHZ frekansı ayrıca, 1-Çağrı ve cevaplar, genel haberleşmeler için, 2-Kıyı istasyonları tarafından, trafik listelerinin bir başka çalışma frekansından yayınlanacağının duyurulması amacıyla kullanılabilir. Bu frekansın tehlike amaçlı olarak kullanımını kolaylaştırmak için, 2182 KHZ deki bütün yayınlar en aza indirgenmelidir. (Tehlike, acelelik yada emniyet hariç, çağrı ve trafiğe hazırlık sinyalleri bir dakikayı geçmemelidir) 2182 KHZ taşıyıcı frekansında her hangi bir yayın yapmadan önce, bu frekansta devam eden tehlike trafiğinin bulunmadığından emin olmak için yeterli bir süre dinleme yapılmalıdır. (Bu kural, tehlikedeki gemi için uygulanmaz) HF Bandı TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Frekansı 4125 ve 6215 khz" 4125 ve 6215 KHZ taşıyıcı frekansı, GMDSS sisteminde, 4 ve 6 MHZ bandında yapılan DSC tehlike, acelelik yada emniyet çağrısından sonra haberleşmenin TelsizTelefon ile devam etmesi durumunda, kıyı ve gemi istasyonları tarafından ortaklaşa, MF-HF TelsizTelefon ile ve simplex olarak tehlike-emniyet trafiği için kullanılacaktır. Bu frekans ayrıca hava taşıtları tarafından, deniz seyyar servisi istasyonları ile, arama ve kurtarma çalışmalarını da içeren tehlike ve emniyet amaçlarıyla haberleşme yapmak için kullanılabilir. Bunların yanı sıra, diğer olay yeri frekanslarında olduğu gibi, gemiden-hava taşıtlarına doğru yapılacak Olay Yeri haberleşmelerinde de kullanılabilir. Bu frekans, tehlike-emniyet amaçlı kullanımıyla birlikte, gemi ve kıyı istasyonları tarafından ortaklaşa MF-HF TelsizTelefon ile simplex olarak çağrı ve cevap amacıyla da kullanımına müsaade edilmiştir. Ancak, çalışma frekansı olarak ve 1 Kilowatt tan fazla çıkış gücü ile kullanılması yasaktır HF Bandı, Diğer TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Frekansları 4125 KHZ ve 6215 KHZ nin yanı sıra, 8291,12290 ve KHZ taşıyıcı frekansları, kıyı ve gemi istasyonları tarafından ortaklaşa, MF-HF TelsizTelefon ile ve simplex olarak tehlike-emniyet trafiği için kullanılacaktır MF-HF TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Trafiği Frekanslarında Kullanılacak Yayın Sınıfı MF-HF frekans bandında TelsizTelefon ile kullanılacak yayın sınıfı J3E olmalıdır. 5.3 TEHLİKE TRAFİĞİNİN TELSİZ TELEFON İLE YAYINLANMASI DSC tehlike alarmının alındı onayı elde edildikten sonra, tehlike trafiği TelsizTelefon ile aşağıdaki gibi yayınlanır. MAYDAY x 3 This is (Burası) Geminin 9 rakamlı kimliği ve çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri x 3 Enlem ve Boylam olarak geminin pozisyonu Tehlikenin türü ve istenilen yardım Kurtarmayı kolaylaştıracak her hangi diğer bilgi Over Örnek: MAYDAY MAYDAY MAYDAY THIS IS TCAB TCAB TCAB yada M/V PİYALE PAŞA x 3 MY POSITION IS N W WE ARE SINKING AND REQUESTING VERY IMMEDIATE ASSISTANCE OVER

45 5.4 VHF-MF-HF TELSİZ TELEFON PROSEDÜRLERİ 45 VHF-MF-HF bandında TelsizTelefon ile yapılacak yayınlar prosedürlere uygun olarak aşağıda belirtilen biçimde yapılacaktır Tehlike Mesajı MAYDAY x3 THIS IS PİYALE PAŞA 40 N 079 E SINKING I NEED HELICOPTER UTC OVER Acelelik Mesajı PAN PAN PAN PAN PAN PAN ALL STATIONS ALL STATIONS ALL STATIONS THIS IS TCQXx3 ACELELİK MESAJI OVER Emniyet Mesajı SECURITE SECURITE SECURITE ALL STATIONS ALL STATIONS ALL STATIONS THIS IS TCQX x3 EMNİYET MESAJI OVER DSC Tehlike Çağrısı Alındı Onayı (Kıyı istasyonu alındı verdikten sonra) 1-TELSİZ TELEFON 2-TELSİZ TELEX MAYDAY MAYDAY SİNAN PAŞA ( ) x3 PİYALE PAŞA THIS IS PİYALE PAŞA x3 DE SİNAN PAŞA RECEIVED MAYDAY RRR MAYDAY DSC Tehlike Çağrısı Alındı Onayı (Kıyı istasyonu alındı veremezse (DSC sonrası) MAYDAY TCAB TCAB TCAB THIS IS TCQX RECEIVED MAYDAY Tehlike Aktarımı (MAYDAY RELAY) MAYDAY RELAY x3 THIS IS PİYALE PAŞA x3 MAYDAY RECEIVED THE FOLLOWING FROM UTC 45 S 032 E SINKING OVER Sessizlik Tehlike Mesajı (Yetkili Birimler Tarafından) ALL STATIONS ALL STATIONS ALL STATIONS THIS IS TCQX x3 SEELONCE MAYDAY yada SEELONCE DISTRESS

46 5.4.8 Tehlike Trafiğinin Bitmek Üzere Olması (PRUDONCE) yada Bitmesi (FEENEE) 46 MAYDAY ALL STATIONS x3 THIS IS TCQX x UTC SİNAN PAŞA SEELONCE PRUDONCE veya SEELONCE FEENEE Yanlış Tehlike Uyarısının İptal Edilmesi (Yollanan aynı frekanstan yapılır) ALL STATIONS x3 THIS IS PIYALE PAŞA TCAX N W CANCEL MY DISTRESS ALERT OF 21 APRIL UTC MASTER OF SHIP Kıyı İstasyonu Aracılığıyla Denizden Karadak Aboneyle Telefon Görüşmesi ROMA RADIO ROMA RADIO ROMA RADIO THIS IS PİYALE PAŞA x3 ON KHZ REQUEST RADIO TELEPHONE CALL ON CHANNEL 419 OVER PİYALE PAŞA PİYALE PAŞA PİYALE PAŞA THIS IS ROMA RADIO x3 ROMEO CHANNEL 419 ROMEO (KANAL 419 a geçilir) ROMA RADIO x3 THIS IS PİYALE PAŞA x3 HOW DO YOU READ ME? OVER PİYALE PAŞAx3 THIS IS ROMA RADIO x3 I READ YOU EXCELLENT WHAT IS YOUR RADIO COMPANY AND WHAT TELEPHONE NUMBER YOU REQUIRE? OVER MY RADIO COMPANY TR01 TELEPHONE NUMBER COUNTRY CODE 90 AREA CODE 226 TELEPHONE NUMBER OVER (KONUŞMA BİTİNCE) ROMA RADIO ROMA RADIO ROMA RADIO WHAT IS MY CHARGE? YOUR CHARGE IS 4 MINUTES OVER Burada aradaki fark VHF bandında KANAL16 dan irtibat kurulur, MF-HF bandında ise Tehlike ve Güvenlik frekanslarından yada kıyı istasyonlarının dinledikleri frekanslardan yayın yapılır.

47 5.5 KARADAN GEMİYE DOĞRU ARAMALAR 47 Karadan gemiye doğru yapılacak otomatik TelsizTelefon görüşmelerinde aşağıdaki numaralarla irtibat sağlanır. İSTANBUL RADYO NUMARALARI: ANTALYA RADYO NUMARALARI: SAMSUN RADYO NUMARALARI: Karadan gemiye doğru yapılacak operatör yardımı ile görüşmelerde aşağıdaki numaralarla irtibat sağlanır. İSTANBUL RADYO NUMARALARI: ANTALYA RADYO NUMARALARI: SAMSUN RADYO NUMARALARI:

48 ULUSLAR ARASI TELEFON KODLARI

49 6.VHF-MF-HF DSC 49 DSC (Digital Selective Calling) Digital Seçmeli Çağrı VHF-MF-HF bandları kullanarak, Gemi-Gemi, Gemi-Kıyı, Kıyı Gemi yönünde Tehlike, Acelelik, Emniyet veya Rutin çağrı gönderilmesi için oluşturulmuş sistemdir. Cep telefonu gibi düşünülebilir. Gönderimler alarmlı ve kısıtlı bilgiler içerir. Bunlar: Format belirleyici-adres bilgisi-çağrı türü- Kategori bilgisi-istasyonun MMSI Numarası-İleri haberleşme türü-geminin pozisyonu ve Zaman bilgilerini içerir. Bu bilgiler özel bir gemiye, istasyonlara, tüm gemilere yönlendirilerek gönderilir. VHF DSC Kanal 70 te dinleme yapılır ve gönderilir. MF-HF DSC de ise MF ve HF frekanslarında olmak üzere 6 frekanstan ayrıca yayın yapılabilir. DSC de otomatik pozisyon güncelleme yoksa (Gemi GPS e bağlı değilse)en az her vardiyada yenilenmesi gerekir. DSC cihazlarının VHF,MF,HF cihazları ile birlikte kullanımı sonucu, bu cihazlar üzerinden yapılan görüşmelerin dinlenmesi, kaçak muhabere imkanı, başka bir gemi adına görüşme gibi olumsuzluklar önlenmektedir. Ayrıca tehlike-emniyet haberleşmesine ilişkin yapılacak yayınların data şeklinde otomatik olarak gönderilmesi ve bu yayınların karşı tarafa insan olmadan yine otomatik olarak alınması mümkün olmaktadır. Gelişen haberleşme teknolojisinin ürünü olan DSC, bu sistemle yapılacak yayın ile yayın yapan istasyonun tehlikede olduğunun belirtilmesinin yanı sıra tehlike trafiğinin ön aşaması olan bu ilk uyarı esnasında bazı önemli bilgilerin (gemi MMSI numarası, pozisyonu, tehlike türü) anında ve kulakla alındığında oluşabilecek bir yanlış anlaşılmaya sebebiyet vermeden bilgilerin yazılı olarak cihazda görülmesi sağlanmaktadır. DSC sistemi kullanılarak yapılan çağrılarda, geminin DSC cihazına işlenmiş olan MMSI numarası yayın sırasında otomatik olarak gönderilir. Ayrıca bu yayın sırasında belirli bir istasyon ( kıyı veya gemi istasyonu ) çağrılıyorsa MMSI numarasının yazılması gerekir. DSC sistemleri kullanılarak yapılan tehlike yayınında umuma çağrı yapılıyorsa herhangi bir MMSI numarası yazılmaz. Tehlike yayını bir grup gemiye veya coğrafi bir bölge içine yapılıyorsa, bu takdirde grup çağrısı yapılan gemilerin kodu veya coğrafi bölge içine yapıldığında bu bölgelerin koordinatlarının yayın yapmadan önce DSC cihazına işlenmesi gerekir. DSC ile gönderilen tehlike alarmlarına alındı onayı sadece kıyı istasyonları tarafından tehlike alarmı yapılan aynı frekanstan DSC ile verilir, istisnai durumlarda kıyı istasyonu alındı vermezse gemiler alındı vererek kıyı istasyonuna tehlike alarmı aktarımı yapmalıdır (Sadece HF bandlarında). Normalde gemiler tarafından kıyı istasyonu alındı verdikten sonra alındı onayı TelsizTelefon ile verilir. Acelelik ve Emniyet mesajlarının DSC ile yollanmasından sonra alındı onayı verilmeyerek belirtilen kanala geçilerek dinleme yapılır. Kısacası DSC sistemi TelsizTelefon yada TelsizTelex ile yapılacak Tehlike, Acelelik, Emniyet ve Rutin mesajlardan önce her zaman ilk adım olarak kullanılmaktadır. Ayrıca A1 alanında VHF DSC, A2 alanında MF DSC, A3 ve A4 alanlarında ise HF DSC frekansı ve/veya frekansları ilk planda kullanılmalıdır. *ACKNOWLEDGEMENT:Bir mesajın alındığının bildirilmesi RELAY:Mesajın aktarılmasıdır* DSC sistemi üzerinden umuma yapılan tehlike-emniyet çağrılarında kullanılan frekanslar aşağıda verilmiştir. VHF MHZ (Kanal 70) MF 2187,5 KHZ HF 4207,5 KHZ HF 6312 KHZ HF 8414,5 KHZ HF KHZ HF 16804,5 KHZ

50 50 DSC sistemleri üzerinden sahil istasyonuna yapılacak genel çağrılarda kullanılacak frekanslar ise şunlardır. VHF MHZ (Kanal 70) MF KHZ HF 4219,5 KHZ HF 6331 KHZ HF 8436,5 KHZ HF KHZ HF KHZ HF KHZ HF KHZ HF KHZ GEMİDEN GEMİYE OLAN FREKANS: 2177 KHZ 6.1 DSC Tehlike Türleri DSC cihazlarının hafızalarında standart olarak yer alan tehlike türleri şunlardır. FIRE OR EXPLOSION: FLOODING: COLLISION: GROUNDING: LISTING AND IN DANGER OF CAPSING: SINKING: DISABLED AND DRIFT: UNDESIGNATED DISTRESS: ABONDONING SHIP: PIRACY/ARMED ROBBERY ATTACK: MAN-OVERBOARD: YANGIN YADA PATLAMA SU ALMA ÇATIŞMA KARAYA OTURMA YATMA VE ALABORA TEHLİKESİ BATMA ACİZLİK VE SÜRÜKLENME TANIMLANMAMIŞ TEHLİKE GEMİYİ TERK KORSAN SALDIRISI DENİZE ADAM DÜŞMESİ Distress-Urgency-Safety-Routine:Tehlike-Acelelik-Emniyet ve Rutin: Sadece DSC cihazlarından yapılan öncelikli ikaz ve genel çağrıları için kullanılır. DSC üzerinden yapılan telefon bağlantıları tam otomatik, VHF-MF-HF TelsizTelefon ile aracı kullanılarak yapılan telefon bağlantısı ise yarı otomatik telefon bağlantısıdır. Not: 2182 KHZ nin VHF te karşılığı Kanal 16 dır, KHZ nin karşılığı Kanal 70 dir. DSC cihazlarının yayın mesafesi TelsizTelefon iletişiminden daha fazladır. TelsizTelefon ile yapılacak iletişimlerin başarısızlıkla sonuçlanması halinde DSC ile iletişim kurulur (Tehlike alındı onayı verilmesi gibi) VHF Bandındaki DSC çağrılarının hızı 1200 baud dur. MF-HF bandında 100 baud tur. Tek bir DSC çağrısı, çağrının tipine bağlı olarak MF ve HF frekans bantlarında saniye, VHF bandında ise, saniye arasında değişmektedir. Bu nedenle MF-HF DSC frekansları sadece tehlike, acelelik ve emniyet haberleşmesi için kullanılır. Rutin haberleşmeler için VHF DSC kullanılır. Digital seçmeli çağrı tekniği ile MF ve HF frekans bantlarında kullanılacak yayın sınıfı, frekans modülasyonu (FM) kullanıldığı takdirde F1B, genlik modülasyonu (AM) kullanıldığında ise J2B olacaktır. VHF de ise G2B dir.

51 6.2 DSC Tehlike-Emniyet Çağrı Frekansları 51 DSC tekniği ile, tehlike-emniyet amaçlarıyla yapılacak çağrılar için MF-HF-VHF frekans bantlarında frekanslar tahsis edilmiştir. Bu frekanslar, MF Bandında 1 ( KHZ), HF bandında ise 5 ( KHZ, 6312 KHZ, KHZ, KHZ ve KHZ) ve VHF bandında 1 ( MHZ Kanal 70)olmak üzere MF-HF VHF bantları için toplam 7 adettir KHZ, A2 deniz sahasında gemiden-kıyıya, A3 ve A4 deniz sahalarında ise gemiden-gemiye yönündeki DSC çağrıları için kullanılacaktır. Yüksek frekans (HF) bandındaki frekanslar ise A3, A4 deniz sahalarında gemiden-kıyıya ve kıyıdan-gemiye yönlerindeki DSC çağrıları için kullanılabilecektir. VHF DSC ise sadece A1 deniz alanında gemiden kıyıya yada birbirlerinin antenlerini gören gemiler arasında kullanılır. GMDSS sisteminin koşullarına uyan bütün gemi istasyonları, seyirde oldukları sürece, çalıştıkları frekans bantlarındaki uygun tehlike ve emniyet çağrı frekanslarında, yani aşağıda gösterilen frekanslarda devamlı olarak tehlike ve emniyet amaçlı (otomatik DSC) dinleme nöbetini sürdürmelidirler. - Gemi VHF telsiz tesisatı ile donatılmışsa (A1 deniz sahasında seyir yapıyorsa) uluslararası DSC kanalı olan VHF Kanal 70 de, Ayrıca Kanal 16 TelsizTelefon kanalında dinleme yapacaktır. - Gemi MF telsiz tesisatı ile donatılmışsa (A1 ve A2 deniz sahalarında seyir yapıyorsa) uluslararası MF-DSC frekansı olan KHZ frekansında dinleme yapacaktır. - MF-HF telsiz tesisatıyla donatılmışsa (tüm deniz sahalarında seyir yapıyorsa) ve eğer geminin telsiz istasyonunda TelsizTelex haberleşmesi yapabilen bir gemi uydu-yer istasyonu (INMARSAT A yada C terminalleri) varsa, KHZ frekansında (uydu frekanslarının yanı sıra) dinleme yapması yeterli olacaktır. Aksi takdirde, yani INMARSAT cihazı yerine MF-HF telsiz tesisatı ile donatılmışsa, ve KHZ DSC frekanslarında ve ayrıca 4, 6, 12 yada 16 MHZ frekans bantlarının birindeki DSC tehlike ve emniyet frekanslarında gün içindeki zaman dilimlerine göre yada geminin coğrafi pozisyonuna uygun olarak dinleme nöbetini sürdürmelidir. Bu nöbet, tüm frekansları belirli sürelerde dinleyen bir DSC nöbet alıcısı ile de yapılabilir. 6.3 DSC Test Çağrısı ve Alındı Onayı DSC test çağrısı, 2, 4, 6, 8, 12 ve 16 MHZ frekans bantlarındaki DSC tehlike çağrı frekansları üzerinden yayınlanır. Ancak bu çağrılar için DSC tehlike frekanslarının kullanılıyor olması nedeniyle, hem bu frekansların ve hem de kıyı istasyonlarının fazla meşgul edilmemesi için gerekli olmadıkça test çağrısı yapılmamalıdır. Bu nedenle, DSC donanımına sahip gemilerin DSC telsiz cihazlarının çalışıp çalışmadığının kontrolü amacıyla yapacakları test çağrılarına bir standart getirilmiştir. Şöyle ki gemi seyirdeyken, DSC tekniğini kullanarak alma-gönderme şeklinde haberleşme yapabilen bir kıyı istasyonunun haberleşme sahası içinde bulunduğunda, haftada bir test çağrısı yapılarak MF-HF telsiz cihazlarının çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. Gemi, DSC haberleşmesi yapabilen bir kıyı istasyonunun haberleşme sahasının dışında bir haftadan daha uzun bir süre kaldığı takdirde, telsiz operatörü gemi bir kıyı istasyonunun haberleşme sahasına girdikten sonra ilk fırsatta test çağrısı yapmalıdır. Bununla birlikte, A2 deniz sahasındaki gemiler MF DSC frekansından, A3 ve A4 deniz

52 sahalarındaki gemiler ise HF DSC frekanslarından, her hangi bir kıyı istasyonuna sürekli olarak DSC test çağrısı yapabilme imkanı bulabileceklerdir. Ancak bazı istisnai durumlarda belirtilen bir haftalık süre belki aşılabilir. MF-DSC tehlike ve emniyet çağrı frekansı olan KHZ de diğer metotlar kullanılarak test yapılmasından mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. VHF Kanal 70 de ise test yayınına izin verilmemektedir. Bu nedenle VHF DSC cihazları ile SELF TEST yapılmalıdır. MF-HF bandındaki test çağrıları aşağıdaki gibi yapılmalıdır. Çağrı, gemi istasyonu tarafından yayınlanmalı ve alındı onayı da kıyı istasyonu tarafından verilmelidir. Normalde test yapan iki istasyon arasında (test dışında) daha fazla bir çalışma yapılmamalıdır. Geminin verici cihazının kontrolü amacıyla yapılacak test çağrısı, verici cihazın normalde kullanılan anteni ile yapılmalıdır. Kıyı istasyonuna yapılacak test çağrısı aşağıdaki gibi olmalıdır. - Verici cihaz DSC tehlike ve emniyet frekansı KHZ e ayarlanır - DSC cihazından test çağrı formatı girilir - Çağrılacak kıyı istasyonunun 9 rakamlı kimliği girilir - Tehlike frekansında, yayınlanmakta olan bir başka çağrının bulunmadığı mümkün olduğunca kontrol edildikten sonra, DSC test çağrısı yayınlanır - Kıyı istasyonundan alındı onayı beklenir HF bandındaki DSC tehlike frekanslarında yapılacak DSC test çağrıları için işlem usulü, MF bandında anlatılanlar ile aynıdır.tek fark kullanılacak HF frekansının belirlenmesidir. 52

53 7.MF-HF TELSİZ TELEX 53 GMDSS sisteminden önce kullanılan MORS TelsizTelgraf haberleşmesindeki zorluk ve zaman kaybını önlemek için GMDSS in başladığı tarihten itibaren kullanılan ve MORS TelsizTelgraf ı kullanımdan kaldıran TelsizTelex zaman kaybını önemli ölçüde azaltmakta ve büyük bir iletişim kolaylığı sağlamaktadır. Çok kolay ve etkili bir sistemdir. Bu sistem MF-HF bandlarında yani KHZ arasında TelsizTelefon iletişimine alternatif olarak kullanılan iletişim tekniğidir. Telex kısaltmaları ve Q kodları kullanılır. Bu iletişim hava şartlarından ve atmosferik şartlardan fazla etkilenmez bunu önlemek için mevsim ve gün şartları, haberleşme yapılacak mesafe ve uygun frekanslar kullanılarak kaliteli bir TelsizTelex iletişimi yapılabilir. TelsizTelex te haberleşme ücretleri tam otomatik istasyonlar yardımıyla olduğunda haberleşme yapılan süre ile, manuel yani yarı otomatik istasyonlar yardımıyla yapılan haberleşmeler ise minimum süreye ve katlarına göre ücretlendirilir. İlk haberleşme için yine DSC cihazı kullanarak ileri haberleşme seçeneği TelsizTelex olarak belirtilerek çağrının yollandığı frekansın TelsizTelex olarak karşılığı olan frekansa geçilerek iletişim kurulur ve karşılıklı ANSWERBACK alınmasıyla konuşmaya geçilir. VHF bandında bu özellik yoktur. Sadece MF-HF bandı için geçerlidir. Bu sistemin tanımı aşağıda verilmiştir. NBDP:Narrow Band Direct Print: Dar Band Doğrudan Yazma Sistemi ile kullanılır ANSWERBACK: Telex numarası ve takiben yazılan harf grubunu içerir. Answerback ler numaranın doğru aboneye ait olup olmadığının anlaşılmasını sağlar ÖRNEK: JRIS TR Bu örnekte Telex numarasını, JRIS harf grubunu ve TR ise ülkeyi göstermektedir ARQ Modu: Karşılıklı Telex çalışma tekniğidir. Cihaz bu modda çalıştırıldığında gönderim iki istasyona sahiptir ve istasyonlar karşılıklı yazışırlar. Bir istasyon dinler diğeri alır, diğeri yazar diğeri alır yani alma ve gönderme sıra ile yapılır. İlk istasyon ISS(Information Sending Station), ikinci istasyon IRS (Information Receiving Station) durumunda olur. Bunu MSN Messengerda konuşuyormuş gibi düşünebiliriz. FEC Modu: Alındı onayı istenilmeden sürekli gönderim yaparak istenen mesajın iletilmesidir. Umuma yapılan yayınlarda FEC Modu kullanılır. FEC modunda yazışma tek taraflıdır, alıcı karşılık vermez sadece alır.arq iletişimi gibi değildir, NAVTEX yayınında olduğu gibidir. Yayın yapan istasyon BSS(Broadcast Sending Station),yayın alan istasyon BRS (Broadcast Receiving Station) durumunda olur. Bunuda cep telefonlarımıza gelen bilgi ve uyarı mesajları olarak düşünebiliriz. COLL-FEC:Birden fazla istasyonlara yapılan yayınlarda kullanılır. Örnek: NAVTEX SEL-FEC:Tek istasyona Selcall numarası girilerek yapılan yayınlarda kullanılır. Cep telefonumuza başkaları tarafından özel gelen mesajlar gibi düşünebiliriz. ***KARA ABONELERİNİN TELEX KODU 5 RAKAMLIDIR: Örneğin ***KIYI İSTASYONLARININ TELEX KODU 4 RAKAMLIDIR: İstanbul Radyo 4360 ***GEMİ İSTASYONLARININ TELEX KODU 5 RAKAMLIDIR: gibidir. ***GRUP GEMİ İSTASYONLARININ NUMARALARI: 5 kez tekrarlanmış aynı rakam yada sıra ile tekrar edilmiş iki farklı rakam formatındadır yada Kıyı istasyonlarının numarası 00 ile başlayamaz ve bütün genel haberleşmeler TelsizTelex te NNNN yada + ile sonlanır. İletişim kurduğumuz abone ile irtibatın kesilmesi için KKKK, kıyı istasyonuyla bağlantıyı koparmak için BRK kısaltmaları kullanılır. 7.1 İSTANBUL TÜRK RADYO ÇALIŞMA FREKANSLARI (TelsizTelex) 4219 KHZ KHZ KHZ KHZ KHZ Bu frekanslar 24 Saat hizmet vermektedir

54 7.2 TelsizTelex Haberleşmesi İçin Kıyı İstasyonu İle İrtibat Kurulması 54 Gemiden-kıyıya doğru yapılacak TelsizTelex çağrılarında kıyı istasyonları aracılığı ile istenilen telex abonesiyle İrtibatın kurulması 2 şekilde gerçekleşir. 1-Tam Otomatik (Doğrudan Telex Abonesiyle) 2-Yarı Otomatik (Operatör Yardımı İle) Tam Otomatik Kıyı İstasyonları: Bu usülde araya kıyı istasyonundaki operatör girmeden doğrudan irtibat kurulmak istenen aboneyle telex haberleşmesi için tam otomatik hizmet veren kıyı istasyonları kullanılır. Kıyı istasyonu ile yine belirtildiği gibi irtibat kurulur. Bu usüldeki format DIRTLX YZ+ dir. Yine aynı şekilde Y ülke kodunu Z telex numarasını belirtmektedir. Sonrada abonenin Answerback inin elde edilmesiyle iletişime hazır hale gelinir Yarı Otomatik Kıyı İstasyonları: Yarı otomatik hizmet veren kıyı istasyonu aracılığı ile karadaki bir telex kullanıcısı ile irtibat kurulmak istendiğinde önce LIST OF COAST STATIONS kitabından irtibat kurulmak istenen kıyı istasyonunun alma ve gönderme frekansları bulunur ve alıcı verici cihazlar bu frekansa ayarlanır. Yani kıyı istasyonunun alma frekansı bizim verme frekansımız, bizim alma frekansı kıyı istasyonunun verme frekansı olmalıdır. Sonra kıyı istasyonunun 4 haneli telex numarasını cihaza girmeliyiz. Kıyı istasyonu ile bağlantı kurulduktan sonra TLX YZ+ komutunu yazarız. Buradaki Y: Ülke Telex kodu Z: Abone Telex numarasıdır. Kıyı istasyonuna bu formatı yazdıktan sonra bizi bağlayacak ve haberleşme başlayacaktır. 7.3 Karadan Gemiye Yönünde Telex Haberleşmeleri Karadan gemiye doğru yapılacak TelsizTelex haberleşmelerinde aboneler aşağıdaki telex istasyonlarıyla irtibat kurarak telex görüşmesi yapılmak istenen gemiyle iletişim kurabilmeleri için; KENDİ TELEX NUMARALARI VE ANSWERBACK KODU-GEMİNİN TELEX NUMARASI- GEMİNİN İSMİ VE ÇAĞRI İŞARETİ-EĞER BİLİNİYORSA GEMİ POZİSYONU bilgilerini vererek irtibatın kurulmasını bekleyeceklerdir. İSTANBUL RADYO ANTALYA RADYO SAMSUN RADYO RATG TR RDRD TR TAH TR TAHI TR ISTZ TR ASTZ TR SSTZ TR 7.4 GMDSS de Tehlike ve Emniyet Trafiği İçin Kullanılacak TelsizTelex Frekansları MF ve HF frekans bantlarındaki DSC tehlike-emniyet frekanslarından yayınlanan DSC alarmının içeriğinde, tehlike haberleşmesinin ilerleyen safhalarında kullanılacak haberleşme usulü, Dar Bant Doğrudan Yazma Tekniği yani TelsizTelex olarak belirtildiği takdirde, tehlike trafiğinin ilerleyen aşamaları, aşağıdaki NBDP tehlike-emniyet frekanslarından devam edilir. Bu frekanslar: MF bandı için: KHZ, HF bandı için: KHZ, 6268 KHZ, KHZ, KHZ ve KHZ'dir.

55 7.5 GMDSS de TelsizTelex ile Tehlike Haberleşmesi 55 MF bandındaki DSC tehlike frekansı olan KHZ'den yada HF 4, 6, 8, 12 ve 16 MHZ frekans bantlarındaki DSC tehlike frekanslarının her hangi birinden yapılacak DSC tehlike alarmının içeriğinde, tehlike haberleşmesinin ilerleyen safhalarında kullanılması düşünülen haberleşme usulü belirtilecektir. Genelde, tehlike haberleşmesinin bu aşamasında özellikle yabancı kelimelerin yazılışlarının bilinmesi gibi zorlukların olması, yazılı iletişimin daha uzun zaman alması ve dolayısıyla pratik olmaması gibi nedenlerden dolayı, TelsizTelefon usulü daha çok tercih edilmektedir. Bununla birlikte sesin zayıf olması, telafuzun anlaşılamaması gibi duyma güçlüğü yaşandığı durumlarda ise TelsizTelex haberleşme usulü tercih edilebilir. TelsizTelex haberleşmesi tercih edildiğinde yani KHZ'den yapılacak DSC çağrısından sonra, haberleşmenin ilerleyen aşamalarında kullanılacak haberleşme tekniği Dar Bant Doğrudan Yazma Tekniği TelsizTelex olarak belirtildiği takdirde, MF bandındaki NBDP tehlike ve emniyet trafiği frekansı olan KHZ frekansından, TelsizTelex tekniği kullanılarak haberleşmeye devam edilebilecektir. HF bandında ise, 4, 6, 8, 12 ve 16 MHZ bantlarındaki DSC frekanslarından yayınlanacak DSC tehlike alarmından sonra, yine her bir frekans bandına karşılık gelecek şekilde tahsis edilmiş olan NBDP tehlike-emniyet trafiği frekanslarından tehlike trafiğine devam edilecektir. NOT: Tehlike trafiğinde sessizliğin sağlanması amacıyla RadioTelex te SILENCE MAYDAY kullanılır. RadioTelefon da ise SEELONCE MAYDAY Tehlike Trafiğinin TelsizTelex İle Yayınlanması DSC tehlike alarmının alındı onayını DSC terminalinde elde eden tehlikedeki gemi, tehlike trafiğinin ilerleyen safhalarında TelsizTelex haberleşme usulünü tercih ettiği takdirde, verici-alıcısını MF-HF bandı NBDP tehlike trafiği frekansı olan herhangi bir TelsizTelex frekansına ayarlar ve dar bant doğrudan yazma tekniği ve FEC usulünü kullanarak tehlike trafiğini yayınlar. - MAYDAY - DE - Geminin 9 rakamlı kimliği ve çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri - Geminin pozisyonu - Tehlikenin türü - Kurtarmayı kolaylaştıracak her hangi diğer bilgi - Over TELEX İLE TEHLİKE MESAJI TELEX İLE TEHLİKE MESAJI ALINDISI MAYDAY MAYDAY DE PİYALE PAŞA PİYALE PAŞA N W DE SİNAN PAŞA SINKING RRR I NEED HELICOPTER MAYDAY OVER TELEX İLE TEHLİKE TRAFİĞİ BİTMESİ MAYDAY CQ DE SAR UNITS TCQW 1510 UTC PİYALE PAŞA TCAX SILENCE FINI 7.6 MF-HF TelsizTelex Tehlike-Emniyet Trafiği Frekanslarında Kullanılacak Yayın Sınıfı MF ve HF bantlarındaki tehlike-emniyet trafiği frekanslarında NBDP yani TelsizTelex olarak kullanılacak yayın sınıfı F1B olmalıdır.

56 7.7 NBDP Sisteminin Genel Özellikleri KHZ Bandı Bu frekans bandında NBDP ile çalışacak cihazlarla donatılmış gemiler, F1B yayın sınıfı ile alma ve gönderme yapabilmelidirler. İlaveten, gemi istasyonları GMDSS'in ilgili koşullarına uyuyorsa (NAVTEX alıcısı ile donatılmaları gerekiyorsa) 518 KHZ frekansında F1B yayın sınıfı ile alma yapabilmelidirler KHZ Bandı Bu bantta NBDP ile çalışacak cihazlarla donatılmış bütün gemiler, F1B yada J2B yayın sınıfı ile en az iki çalışma frekansında alma ve gönderme yapabilmelidirler. ( KHZ bandında(2177 KHZ ve KHZ frekansları hariç) NBDP çalışması yasaktır) KHZ Bandı Bu bantta NBDP ile çalışacak cihazlarla donatılmış bütün gemiler, F1B yayın sınıfı ile alma ve gönderme yapabilmelidirler MHZ Bandı Bu frekans bandında TelsizTelex sistemi yoktur. 7.8 TelsizTelex İle Haberleşme Sırasında Yapılacaklar TelsizTelex mesajına başlarken kendimizi belirtmek ve nereye yolladığımızı karşı tarafa bildirmek için mesajlara FROM, burası anlamına gelen kısaltmayı önce yazarız. Sonra TO, mesajı yollamak istediğimiz yerin adresini yazarız. Bu durum karşılıklı kimliklerin bilinmesini ve kimin nereye yazdığını göstermede kullanılır. Uluslar arası haberleşmelerde Türkçe karakterler kullanılmamalıdır. Örneğin Ç Ğ İ Ö Ş Ü harfleri kullanılmamalıdır. Telex te test mesajı yazmak için kullanılan bütün harflerin doğru çalışıp çalışmadığını anlamak için şu 3 mesaj yazılmalıdır. Uluslar arası haberleşme test sırasında: VOYEZ LE BRICK GEANT QUE J EXAMINE PRES DU WHARF THE QUICK BROWN FOX JUMPS OVER THE LAZY DOG Türkçe haberleşmelerde ise test sırasında: MEVCUT WXO JELATİNSİZ BAND FENA HALDE KOPTUĞUNDAN TEKRARLAYINIZ Kelimeleri ile test mesajı yazılmalıdır TelsizTelex Haberleşmesi Sırasında Alışın Durdurulması Mesajın alınışı sırasında, yazılan metnin bozuk çıkması halinde, alan operatör seri halde T harfi yada 5 rakamını göndererek yayını durdurabilir. Yada dublex devrelerde BK kısaltması ve zil sesinin birkaç kez tekrar edilmesiyle karşı istasyonun yazması durdurulabilir. Göndermenin durdurulmasından sonra, durdurmanın sebebi açıklanmalıdır. Ayrıca kesintinin sebebini takiben, son kelime ve soru işareti yazılmalıdır. Sonra GA+ (Go Ahead) devam edilmesini ifade eden kısaltmaların alınmasından sonra, gönderme yapan istasyon, belirtilen kelimeden sonrasını yazmaya devam eder Gönderme Sırasında Mesajın İptal Edilmesi Gönderme sırasında her hangi bir sebepten dolayı mesaj iptal edilmek istendiğinde, yeni bir satıra geçilir ve ANUL kelimesi üç kez yazılarak durum açıkça belirtilir Hataların Düzeltilmesi Karşılıklı haberleşme sırasında, manuel gönderme yapılırken hatalı yazılan karakterin düzeltilmesi için, hatalı yazılan kelimeye bitişik beş adet x harfi yazılır ve bir adet boşluk bırakılarak doğru kelimenin yazımına devam edilir. Örnek : (ETA İSTANULxxxxx İSTANBUL) Ayrıca, hatalar E harfi, bir boşluk yine E harfi şeklinde üç kez tekrar edilmek suretiyle ( E E E den sonra bir boşluk ve doğru kelimenin tekrar edilmesi şeklinde) de düzeltilebilir. Örnek : (0800 VARIK E E E VARIŞ) şeklindedir.

57 7.9 TELEX KISALTMALARI 57 ABS+ Abone yok, ofis kapalı ACB+ Çağrı engelleniyor ADD+ Uluslar arası telex numaranızı yazınız ADR+ Yanlış adresli mesaj AMV+ Amver mesajları için kullanılır ANUL+ İptal ATD+ Mesajın teslimine çalışılıyor BCT+ Broadcast (birden fazla istasyona tek yönlü yayın) çağrısı BK+ Kıyı istasyonu ile yayını kesmek için kullanılan kod (kesiyorum) BMC+ Mesajın yada göndermenin sonu alınmadığı için iptal edilmiştir BRK+ Telsiz bağlantısını kesmek için kullanılan kod BUS+ Meşgul CCD+ Çağrının kesilmesi CFM+ Doğrulayınız, doğruluyorum CI + Konuşma mümkün değil CIE+ Yer istasyonunun kapasitesi yeterli değil CNS+ Çağrı henüz başlamadı COL+ Karşılaştırınız, karşılaştırıyorum CRV+ Göndermeyi iyi alabiliyor musunuz DE+ Burası DER+ Arızalı, hizmet dışı DF+ Aranılan abone ile haberleşme halindesiniz DIRTLX+ Doğrudan telex bağlantı sistemi + Elektronik Posta mesajı göndermek için kullanılır ERR+ Hata (Dış Etkenler) FAX+ Gemiden-kıyıya yönünde faks mesajları için kullanılır FAU+ Hata (İç Etkenler) FMT+ Format hatası FREQ+ Kıyı istasyonu ile belirli saat ve frekansta haberleşme yaparken bilgi vermede kullanılır FSA+ Sisteme girmemiş abone GA+ Gönderme yapabilirsiniz. HELP+ İşletim prosedürü hakkında bilgi almak için kullanılan kod IAB+ Varış merkezinden geçersiz ANSWERBACK IAM+ Mesaj adresinin geçersiz oluşu IDS+ Geçersiz çıkış DATA sı IDT+ Data zamanının işlenmediği IFR+ Geçersiz talep IMA+ Mesajın alındısını yazınız IMS+ Maximum 7932 karakterden fazla mesaj INF+ Sahil istasyonunun komut listesi IND+ Alakasız varış adresi INH+ Mesajın içeriği ile ilgili olmayan adres INV+ Geçersiz ISR+ Geçersiz SES talebi ITL+ Daha sonra göndereceğim JFE+ Ofis tatil nedeniyle kapalı K+ Göndermeye başlatma işareti KKKK+ Sahil radyo istasyonunun yaptığı hizmeti kesmek için kullanılan kod LDE+ Kabul edilebilir en fazla mesaj uzunluğu yada süre aşılmıştır LEF+ Yeterli olmayan tesisat LPD+ Uygulama hatası MAN+ Otomatik telex şebekesine bağlı olmayan abonelere gönderilen mesajlar için kullanılır MBB+ Önceliği olan mesaj dolayısıyla iletişimin kesilmesi MCC+ Kanallar dolu MCF+ Kanalların yetersiz oluşu MED+ Tıbbi yardım talebi için kullanılır MKO+ Mesajın operatör tarafından iptali MNS+ Dakika MOM+ Bekle-bekleyiş MSG+ Kendisine ait telex trafiğini alma talebi (Kıyı istasyonu tarafından gemilere verilir) MSO+ Kapalı cihaz

58 MUT+ Bozuldu NA+ Bu abone ile haberleşme imkanı yoktur NC+ Bağlantı yok NCH+ Abonenin numarası değiştirildi NDA+ Mesaj teslim edilemedi NDN+ Teslim ihbarsız NFA+ Mesaj sonunda abone tanınma kodu alınamadı NI+ Şebeke ile ilgili kimlik bilgisi yok NIA+ Mesaj başında abone tanınma kodu alınamadı NIL+ Gönderilecek her hangi bir trafiğim yok NOB+ Bulunamayan abone NOC+ Temin edilemeyen bağlantı NP+ Abone yok NR+ Çağrı numaranızı belirtin NTC+ İletişim hatlarının yoğun oluşu NW+ Şimdi OBS+ Hava gözlem raporu OCC+ Abone meşgul OK+ Mutabıkız-mutabık mısınız? OOO+ Hizmet dışı OPR+ Operatör yardım talebi POS+ Pozisyon mesajları için kullanılır PPR+ Kağıt PRF+ Kural dışı PSE+ Lütfen R+ Alındı RAP+ Tekrar arayacağım REF+ Telex-Teletex arası çalışmalar için bir değişim kolaylığından, telex tarafına teslim edilmiş mesajın referansı RPT+ Tekrar, tekrarlıyorum RSBA+ Tekrar göndermeye çalışılıyor RTL+ TelsizTelex mektup için kullanılır RTL TARIFES INF+ TelsizTelex mektupları için ücret skalası sorma SNF+ Uydu şebeke bağlantısı yapılamadı SPE+ SES ten yapılan kural hatası SSSS+ Alfabe değişimi STA+ Sakla ve ilet şeklinde gönderilmek üzere kıyı istasyonuna bırakılan mesajın (son 48 saat içindeki) durumunun (telex abonesine iletilip iletilmediği) öğrenilmesi için kullanılır STS+ Gemi-gemi mesajı SUC+ Test sonucunun verilmesi SVC+ Servis mesajları için kullanılır SVP+ Lütfen T (5)+ Göndermeyi durdurun (Gönderme duruncaya kadar tekrar edilmelidir) TAX+ Ücret nedir? TBY+ Telefon hatlarının meşgul oluşu TDM+ Çok adresli TEST MSG+ Test mesajı gönderiniz TGM+ TelsizTelgraf TIM+ Zaman harici THRU+...ile telex pozisyonunda haberleşme halindesiniz TLX+ Sakla ve gönder (manuel) telex talebi TMA+ Fazla adreslerin maximum sayısı TPR+ Teleprinter TTX+ Telex/teletex arası çalışmalar için değişim kolaylığının düzenlenmesi UNK+ Bilinmeyen URG+ Tehlike yada acelelik haberleşmesiyle ilgili durumlar için kullanılır VAL+ Cevap onayı W+ Kelime, kelimeler WFA+ Hatalı tanınma kodu WIA+ Mesaj başındaki hatayı tanıtma kodu WRU+ Karşı abonenin Answerback inin elde edilmesi talebi XXXXX+ Hata + Kelime sonu +? Karşılıklı telex iletişiminde ARQ modda sırayı karşı tarafa vermek için kullanılır 58

59 7.10 Q KODLARI 59 QRA : İstasyonunuzun ismi nedir? QRB : Benden ne kadar uzaksın? QRC : İstasyonunuzun AAIC kodu nedir? QRD : Nereye gidiyorsun? QRE : ETA? QRG : Tam frekansımı bildirir misin? QRH : Frekansım değişiyor mu? QRI : Göndermemin tonu nasıldır?( 1-iyi, 2-değişken, 3-kötü) QRJ : Kaç adet TelsizTelefon kayıt talebiniz var? QRK : Sinyallerimin anlaşılması nasıldır? (Sinyallerinizin anlaşılması; 1-fena, 2-zayıf, 3-orta, 4-iyi, 5-çok iyi QRL : Meşgul müsünüz? QRM : Yayınım karışıyor mu? (Yayınız 1-hiç, 2-az, 3-orta derecede, 4-fazla, 5- çok fazla karışıyor) QRN : Parazitten etkileniyor musunuz? (Parazitten; 1-hiç, 2-az, 3-orta, 4-fazla,5-çok fazla etkileniyorum) QRO : Verici gücünü yükselteyim mi? QRP : Verici gücünü azaltayım mı? QRT : Göndermeyi durdurayım mı? QRU : Bana ait her hangi bir trafiğiniz var mı? QRV : Hazır mısınız? QRW : Kendisini...KHZ veya MHZ den çağırdığınızı...ye bildireyim mi? QRX : Beni tekrar ne zaman çağıracaksınız? QRY : Sıram nedir? QRZ : Beni kim çağırıyor? QSA : Sinyallerimin kuvveti nedir? (Sinyallerinizin kuvveti; 1-anlaşılması güç,2- zayıf, 3- oldukça iyi, 4-iyi, 5-çok iyidir) QSJ : Dahili ücretinizle birlikte alınacak ücret ne kadardır? QSL : Alındı onayı verebilir misiniz? QSO :...ile doğrudan (veya...aracılığı ile) haberleşebilir misiniz? QSP :...ya (isim ve/veya çağrı işareti) ücretsiz olarak iletir misiniz? QSS : Hangi çalışma frekansını kullanacaksınız? QSW : Bu frekanstan (veya KHZ/MHZ den...yayın sınıfı ile gönderme yaparmısınız? QSX :...ni (isim ve/veya çağrı işareti) khz veya MHZ de yada...bandında kanal...de dinler misiniz? QSY : Göndermeyi başka bir frekanstan yapayım mı? QTA :...no lu mesajı iptal edeyim mi? QTB : Kelime sayımında mutabık mıyız? QTC : Gönderilecek kaç tane telgrafınız var? QTE : Size göre gerçek kerterizim nedir? QTF : Kontrol ettiğiniz DF istasyonundan alınan kerterize göre pozisyonumu bildirir misiniz? QTH : Enlem ve boylam olarak pozisyonunuz nedir? QTI : Hakiki rotanız nedir? QTJ : Hızınız nedir? QTO : Limandan ayrıldınız mı? QTP : Limana giriyor musunuz? QTR : Doğru saat kaçtır? QTU : İstasyonunuz hangi saatlerde açıktır? QUM : Normal çalışmaya tekrar başlayabilir miyim? QUZ : Kısıtlı çalışmaya başlayabilir miyim?

60 7.11 ÜLKE TELEX KODLARI 60

61 8.NAVTEX 61 NAVTEX (Navigational Telex) Seyir telexi anlamına gelmektedir. NAVTEX alıcı cihazları, NAVTEX kıyı istasyonlarının denizcilik ve seyir uyarılarının yapıldığı frekansa sabit olarak ayarlanmış bir alıcı cihaz ve aldığı bilgileri özel bobin halindeki kağıda yazan printer (yazıcı) den oluşan küçük bir cihazdır. NAVTEX sisteminde her istasyonun ayrı ayrı tanıtım kodu vardır, aynı durum mesaj kategorileri içinde söz konusudur. NAVTEX alıcıları tam otomatik olarak çalışmakta ve geminin gideceği deniz alanı ile ilgili yayın yapan NAVTEX istasyonundan gönderilecek bilgileri almaktadır. NAVTEX alıcı cihazı, sürekli olarak açık olarak bırakılabilir. Cihaz istenilen istasyona veya istenilen tip mesajlara programlanabilir. Böylece istenilmeyen istasyon mesajları ile istenilmeyen diğer mesajlar kayıt edilmez ve kağıt tasarrufu yapılmış olur. Aynı zamanda bu cihazların diğer bir özelliğide istasyon ve mesaj karakterleri hatasız alınamamışsa kağıda baskı yapmamaktadır. Denizcilik güvenlik bilgilerinin en kısa zamanda ve etkin olarak gemilere ulaşması için Dar Bant Doğrudan Yazma tekniğini kullanan sistemdir. NAVTEX yayınları 15 OCAK 1985 tarihinden itibaren 1983 WARC kararları uyarınca uluslararası alanda yapılmaya başlanmıştır. Dünya Seyir Uyarıları Servisince (WORLD WIDE NAVIGATION WARNING SERVICE (WWNWS) oluşturulan sisteme göre dünya, çeşitli coğrafik bölgelere ayrılmıştır ve bu alanlara NAVAREA denilmektedir. Her NAVAREA nın koordinatörlüğü ait olduğu ülkenin sorumluluğundadır. Dünyada 16 NAVAREA vardır. Türkiye 3. NAVAREA dadır. Her NAVAREA daki istasyonlar Watt arası değişen güçlerde yayın yaparlar 518 KHZ frekansını zaman paylaşımı içinde kullanırlar. NAVTEX yayınları öncelik derecelerine göre 3 gruba ayrılırlar: Vital (çok önemli), Important (önemli) Rutin (genel). Maximum 400 mil deniz alanı mesafesi vardır. Her NAVAREA da 4 NAVTEX istasyon grubu vardır ve her istasyonda 6 adet NAVTEX kıyı istasyonu vardır. NAVTEX yayınları 4 saatte bir 10 dakika İngilizce olarak sürer. NAVTEX istasyonları günde toplam 1 saat yayın yapar. Eğer zaman kalırsa istasyon kendi dilinde mesajları 490 KHZ den tekrar yayınlar. Her bir satırın uzunluğu maximum 40 karakterdir. 52 adet harf ve işaretten oluşan bir alfabesi vardır. NAVTEX mesaj numaraları arasındadır,00 numaralı mesajlar Çok Önemli mesaj anlamına gelir. Mesaj Sonundaki CER kısaltması ise mesajın % kaç hata ile alındığını gösterir. Emisyon sınıfı: F1B Yayın şekli : FEC Yayın tekniği: NBDP Verici maximum Gücü:1000 Watt Frekansı: 518 KHZ MF Frekansı: 490 KHZ MF (Ulusal Dil yayını) Yayın Alanı: 400 mil civarı 8.1 NAVTEX Frekansları MF-HF bandındaki NAVTEX frekansları 11 tanedir. Bunlar: KHZ

62 8.2 NAVTEX Yayın Formatı 62 NAVTEX yayınlarının içerdiği bilgiler ve formatı şu şekildedir. ZCZC:NAVTEX MESAJI BAŞLIYOR, FAZ SİNYALLERİNİN SONUNU GÖSTERİR B1: MESAJI GÖNDEREN İSTASYONUN TANITIM KODU B2: MESAJIN İÇERİĞİNİ TANIMLAYAN KOD B3B4:00 DAN 99 A KADAR İKİ HANELİ MESAJ NUMARASI HHMM:YEREL SAAT OLARAK MESAJ SAATİ ODR NN:YAYINLANMIŞ OLAN AYNI TÜR MESAJIN SIRA NUMARASI UTC:GMT OLARAK MESAJIN YAYIN SAATİ MMM-YY:MESAJIN YAYINLANDIĞI AY VE YIL NNNN:NAVTEX YAYINI BİTİYOR 8.3 NAVTEX Mesaj Kategorileri A:Seyir Bilgileri ve Uyarıları B:Meteorolojik Uyarılar C:Buz Raporu D:Arama Kurtarma Bilgileri ve Korsan Saldırıları E:Hava Tahminleri F:Kılavuzluk Hizmetleri G-H-I:Decca-Loran- Omega Mesajları J:Seyir Uydu Sistemleri K:Diğer Elektronik Seyir Yardımcıları L:A ya ilave mesajlar V-W-X-Y:Özel Servisler Z:Gönderilecek Mesaj Yok!!! A-B-D-L Mesajları her zaman alınır.iptal edilemez.diğerleri isteğe göre seçilebilir kaldırılabilir!!! 8.4 Türkiyedeki NAVTEX İstasyonları: İSTANBUL-SAMSUN-ANTALYA-İZMİR 518 KHZ İÇİN NAVTEX İSTASYONLARININ YAYIN KODU VE YAYIN ZAMANI (İNGİLİZCE)

63 490 KHZ İÇİN NAVTEX İSTASYONLARININ YAYIN KODU VE YAYIN ZAMANI (TÜRKÇE) KHZ İÇİN TELSİZTELEX TEN YAPILAN TÜRKÇE NAVTEX YAYINLARI ***NAVTEX in erişemediği alanlarda INMARSAT tan yararlanılıyorsa buna EGC Safety Net denir. Aynı NAVTEX sistemi gibidir ve denizcilik ile meteorolojik uyarı mesajlarının gemilere ulaştırılması söz konusudur. Bunun için karadan gelen bilginin önce uyduya, uydudan uydu alanındaki gemilere gönderilmesi için, gemide INMARSAT sistemi içinde EGC sistemi bulunması gereklidir. Gemi NAVTEX erişimi dışında ise ve INMARSAT kullanılmıyorsa, MF-HF TelsizTelex cihazı kullanmak zorundadır.

64 9.EPIRB 64 EPIRB: (Emergency Position Indicating Radio Beacon) Acil Durum Konum Gösterici GMDSS kapsamında kullanılan 3 tür EPIRB vardır. Bunlar: 1-COSPAS-SARSAT EPIRB 2-INMARSAT EPIRB 3-VHF DSC EPIRB COSPAS-SARSAT ve INMARSAT EPIRB ler tehlikedeki bir geminin durumunu uydulara ve dolayısıylada kıyıdaki istasyonlara gemi mevkii bilgilerini sinyalleriyle bildiren cihazlardır. VHF DSC EPIRB leri ise sadece A1 deniz alanında kıyı istasyonuna yapılan tehlike çağrılarında kullanılan cihazdır. EPIRB ler suda yüzebilirler, manuel yada otomatik çalışabilirler. COSPAS- SARSAT EPIRB leri ve 406 MHZ Frekansını kullanırlar MHZ kıyı bölgelerinde etkin olmalarına rağmen küresel olarak hizmet veremezler ve havacılar kullanır, gemilerde zorunluluğu 1 Şubat 1999 da kalkmıştır. 406 MHZ EPIRB ler küreseldirler ve daha yaygın ve üstün EPIRB türüdür.epirb ler 5 Watt çıkış kullanır derece arasındaki sıcaklıklara dayanıklıdırlar, 48 saat çalışabilirler. EPIRB ile uydu arasında aktarma olması için, COSPAS- SARSAT uydusunun EPIRB i ve LUT u aynı anda görmesi gerekir MHZ EPIRB ile kazazedelerin yerinin tespiti saat sürer. Bu yöntemle kazazedelerin tespiti maximum 25 km lik bir hata ile tespit edilir. 406 MHZ de yer tespiti maximum dakika sürer ve hata oranı 2-5 km arası olur. Uydulardan LUT lara giden bilgiler MHZ frekansında iletilir. Tespit hataları çevresi Arama Kurtarma alanı olarak kabul edilir. INMARSAT E (L BAND INMARSAT EPIRB) INMARSAT uydularını kullanarak tehlike alarmı veren EPIRB türüdür. 1.6 GHZ bandında 1 Watt çıkış gücü ile çalışır. A3 Deniz alanına kadar kullanılabilir yani A4 te kullanılamaz. VHF DSC EPIRB leri ise sadece A1 deniz alanında kullanılabilir ve MHZ bandında çalışır çıkış gücü 100 Mili Watt tır. EPIRB ler VHF, MF ve HF-DSC cihazları gibi MMSI numarasına sahip cihazlardır. EPIRB, geminin köprü üstüne yakın, kolayca bulunabilecek bir yere monte edilmeli, el ile tahliye edilmeye hazır ve bir kişi tarafından can kurtarma aracına taşınabilecek şekilde konumlandırılmalıdır. EPIRB (gemide yada gemi terk edildikten sonra can kurtarma filikasında çalıştırılmak üzere) el ile çalıştırılabilme özelliğine de sahip olmalıdır. Bazı EPIRB ler küçük ve taşınabilir boyuttadırlar. Bazıları, özellikle uydu EPIRB leri büyük ve geminin köprü üstü seviyesinde bir yere sabitlenmiş durumdadır. Bu tip EPIRB ler, gemi battığında yerinden kurtulabilmeli ve serbestçe yüzebilecek durumda olmalı ve yüzmeye başladığında otomatik olarak çalışabilmelidirler. 9.1 EPIRB TÜRLERİ VE KODLARI EPIRB ler çalıştıkları tehlike frekansına göre harflerle sembolize edilmiş olup, gemide hangi tür EPIRB bulundurulduğu LIST OF SHIP STATIONS yayınının 4 numaralı sütununda gösterilmektedir. EPIRB frekansları ve sembolleri aşağıdaki gibidir. A:2182 KHZ (MF EPIRB) B:121.5 MHZ (HAVACILIK) VHF EPIRB) C:243 MHZ (HAVACILIK) VHF EPIRB) D: MHZ (VHF DSC EPIRB) E:406 MHZ (COSPAS-SARSAT EPIRB) F:1.6 GHZ (INMARSAT E (L-BAND) EPIRB) G: GHZ (SART)!!!A-B-C sembolleriyle gösterilen EPIRB ler GMDSS öncesi eski sistemde kullanılırdı ve artık kullanılmamaktadır. D-E-F-G sembolleriyle gösterilenler ise GMDSS te kullanılır ve bunlardan sadece B sembolüyle gösterilen EPIRB MHZ havacılık EPIRB i COSPAS- SARSAT sisteminde kullanılmakta olup sadece havacılıkta kullanılır

65 9.2 EPIRB lerin Kullanımıyla İlgili Uyarılar 65 EPIRB ler, tehlike durumunda kullanıldığı ve yayın yaptığı frekansların sürekli gözlendiği için amaç dışı ve yanlışlıkla çalıştırılmamaya özen gösterilmelidir. Ancak, kaza ile çalıştırılmışsa bir kıyı yada kıyı uydu-yer istasyonu vasıtasıyla, uygun bir RCC ile irtibat kurulmalı ve tehlike alarmı iptal edilmelidir. Aksi takdirde, arama-kurtarma merkezi, alarmın gerçek bir alarm olduğunu varsayacak ve kazazedeleri arama çalışmalarına devam edecektir. Böylesi istenmeyen durumların oluşmaması için son derece dikkatli davranılmalıdır. Çünkü EPIRB sinyali alındığında, bir deniz vasıtası veya uçağın tehlikede olduğu, kendisine yapılacak çağrılara cevap veremeyeceği anlaşılır. 9.3 EPIRB'in Genel Kontrolü EPIRB in elektriki kısımları on metre derinlikte en az beş dakika su geçirmez şekilde imal edilmiş olmalıdır. EPIRB kontrol edilirken, bu elektriki kısma su girmesine sebep olabilecek her hangi bir çatlak, kırık, delik olup olmadığına dikkat edilmelidir. Ayrıca, EPIRB'in üzerinde bulunan ve Lithium tipi uzun ömürlü özel bataryasının son kullanma tarihini gösteren etiket kontrol edilmeli ve süresi dolmuşsa orijinali ile değiştirilmelidir. Bunların yanı sıra EPIRB in çalışırlığı periyodik olarak (ayda bir defa) test edilmelidir. 9.4 EPIRB in Test Edilmesi EPIRB cihazının üzerinde bulunan test butonu vasıtası ile test edilebileceği gibi, yayınlarının uydu tarafından alınmasını önleyecek şekilde dizayn edilmiş bir konteynır içinde de kontrolü yapılabilir. Ancak amaç cihazın çalışırlığının anlaşılması olduğu için bu riskli usule pek gerek yoktur. Cihazın test edilebilmesi için, imalatçı firmanın kullanma kılavuzunda belirttiği esaslara dikkat edilmelidir. Bununla birlikte pratik olarak EPIRB in üzerinde bulunan çalıştırma butonunun TEST yazan konuma getirilmesi (ve yaklaşık iki saniye tutulması) test işlemi için yeterdir. Işıklı uyarı (üzerindeki LED) EPIRB in pilinin sağlam ve cihazın çalışır durumda olduğunu gösterecektir. Aksi takdirde, yani LED yanmıyorsa (büyük bir ihtimalle) pilin değişmesi gerektiği (yada az da olsa bir başka sorun olduğu anlaşılmalıdır. EPIRB in çalışırlığı periyodik olarak (ayda bir defa) test edilmelidir.

66 10.SART 66 SART (Search And Rescue Radar Transponder) Arama ve Kurtarma Radar Transponderi Tehlikedeki geminin pozisyonunu çevredeki gemilerin radarında gösteren mevkii bildiricisidir. 9 GHZ (3 cm) bandında çalışır ve X band radarlardan yansıyan dalgalarla aktif olur. SART aygıtlarının alıcıları, çevrelerindeki gemilerin gönderdikleri radar pulse larına karşı çok hassas çalışırlar. Bu yetenek onlara uzak mesafelerdeki pek çok geminin radar gönderimlerini algılama özelliği kazandırır, fakat SART aygıtlarına ait vericiler, alıcılarına oranla daha kısıtlı mesafelerdeki gemilere ulaşma izni verebilen bir niteliğe sahiptirler. Can salında deniz yüzeyinden 1 metre yüksekte olması gerekir. 1 m X 15 m(radar Anten Yüksekliği) =5 deniz milinden fark edilir. 1 m X 3000 Feet(Uçak Yüksekliği)=40 deniz milinden fark edilir. Radar ekranında SART sinyalleri 20 noktadan oluşur, her nokta arası 0.6 deniz milidir. SART a yaklaştıkça sinyaller nokta pozisyonundan halka durumuna geçerler. 96 Saat Stand-By süresi ve 8 saat aktif çalışma süresi vardır. Radarın yeteneği ve iyi çalışması ile hava ve deniz koşulları, SART ın verimli olabilmesi için çok önemlidir, kendiliğinden denizde yüzebilir. 300 GROSSTON ve üzeri gemilerde 1 adet, 500 GROSSTON ve üzeri gemilerde 2 adet SART olmalıdır. 5 yıl batarya ömrü vardır. Yayın gücü 400 Mili Watt tır. Ayda bir kez kontrolü yapılır yeri ve sağlamlığı kontrol edilir. Tepki gecikmesi 0,5 milisaniyedir. -20 ile +50 derece arasında çalışabilmelidirler. 14 saniye radar sinyali almazsa Stand-By moduna geçer. Suda yüzebilmektedir ve anteni açık tutulmalıdır. Radarın cinsi ve radar anteninin deniz seviyesinden yüksekliği ile radar ekranının büyüklüğünün yanı sıra, SART'ın monte edildiği yükseklik ve deniz şartları (dalga yüksekliği) SART sinyallerinin alınmasında önemli rol oynamaktadır. SART cihazı aslında filika ve can salı için tasarlanmıştır. Çünkü filikalar genellikle fiberden, cansalları ise PVC den imal edilir ve radarda görünmeleri zordur. Radar ışınları fiber malzemeden geri yansımazlar. Bu nedenle onlar radarda görülemez. Dalgalı, sisli yada kötü hava şartlarında olduğu gibi bir filika yada can salını normal şartlarda dahi çıplak gözle veya radarla fark etmemiz oldukça zayıf bir ihtimaldir. Bu sorunun üstesinden gelmek için kazazedelerin radar frekansları ile aynı frekansı kullanarak radar ekranlarında görünmelerini sağlayan bu cihaz geliştirilmiştir.

67 10.1 SART ın Çalışması ve Kullanımı 67 SART cihazı iki şekilde aktif olur. Birinci şekil cihazın deniz suyuna teması ile çalışmaya başlamasıdır. İkinci yöntem ise manual olarak yani elle üzerindeki düğmenin ON konumuna getirilerek çalıştırılmasıdır. Hangi marka olursa olsun cihazın çalıştırma düğmesinin genellikle 3 konumu vardır. TEST, OFF, ve ON. Birinci konum olan TEST, cihazın kendi kendini test etmesini sağlayan aylık testlerde kullanılan kontrol durumudur. Her ay bu konumda test edilerek jurnale işlenir. (Self Test Haftalık, Radar Testi Aylıktır)Test konumunda iken, cihaz üzerinde bulunan ışıklı ve/veya sesli uyarı ile, kullanım kılavuzunda belirtilen çalışıyor sinyalini verir. Bu genellikle yeşil ışık ve / veya bip sesidir. Cihaz ON konumuna getirildiğinde çalışmaya başlar. Bu konumda yaptığı şey ilk olarak Stand-By yani beklemede kalmaktır. Bu bekleme süreci cihaz üzerine X-band radar sinyali gelene kadar devam eder. 9 GHZ frekansında herhangi bir radarın sinyalini aldığında cihaz aynı frekansta karşı sinyal göndermeye başlar. Bu gönderdiği sinyal radarla aynı frekanstadır. İlk olarak deniz yüzeyi radarlarında 5 milde SART ın bulunduğu yönde 12 nokta olarak görülür. Noktalar arası 0.6 mildir. Bu durum yaklaştıkça değişir ve gittikçe (yaklaşık 1 milde)daire şekline dönüşen yaylar şeklini alır.

68 11.INMARSAT 68 INMARSAT,(International Maritime Satellite) sözcüklerinin kısaltılmasından oluşan bu kelime, Uluslararası Deniz Uydu Haberleşmesini simgelemektedir. INMARSAT sistemi de, deniz seyyar uydu servisindeki rutin amaçlı kullanımının yanı sıra, öncelikle tehlike-emniyet amaçlı olarak da kullanılabilme özelliği nedeniyle, GMDSS'in bir parçası olarak kabul edilmiştir. INMARSAT 3 Eylül 1976 da IMO tarafından düzenlenen bir toplantı ile kabul edilmiştir ve 16 Temmuz 1979 tarihinde uluslar arası bir sözleşme olarak yürürlüğe girmiştir. 79 devletin resmi ve özel kuruluşları oluşturur. 200 milyon USD başlangıç sermayesidir. 76 Kuzey 76 Güney enlemleri arasındaki deniz haberleşmesinde her türlü haberleşmeyi gemilerin ve istasyonların birbirleriyle olan haberleşmelerini etkinlikle sağlamaktadır. Sistemin kullanıcılarına sunduğu üstün kaliteli telex, veri aktarımı, telefon ve fax haberleşmesinin yanında, tehlike ve emniyet ile ilgili haberleşmelere hız ve kolaylık getirici pek çok düzenleme de bulunmaktadır. INMARSAT bir teşkilat olarak, aygıt üretimi yapmaz, ancak üretilecek cihazların sistemle uyumlu çalışmasını sağlamak için bazı gerekler ortaya koyar ve cihazların ilk örneklerinin üretimi aşamasında üretici firmalara destek verir. 3 bölümden oluşur: UZAY BÖLÜMÜ-KARA BÖLÜMÜ-GEZİCİ UÇ BİRİMLER 11.1 Uzay Bölümü Uydular yerden Km yüksektedirler 4 tane uydu vardır. Bunlar dünyanın dönüş hızına eşit olarak Ekvatoral yörüngede ve ekvator üzerinde hareket ederler. Mevkiileri hep sabittir yani uyduların yer küre üzerindeki iz düşümleri tam ekvator üzerindedir ama her uydunun bulunduğu boylam değişiktir. Her uydu 1300 Kg ağırlığındadır. Uydular metre arasında ve bir gövde iki kanattan oluşur, güneş enerjisini alarak cihazlarının güç kaynağı olarak kullanır. Verici ve çeşitli kumanda işlemlerini yerine getiren elektronik devre bulunur. Bu uydular genelde çift olarak uzaya fırlatılır ve diğeri işlevini yaparken diğeri Stand- By modunda bekler, arıza durumunda otomatik devreye girerler. Uyduların ömrü 10 yıldır. Tüm Uydular LONDRA dan işletilir. AOR-E ve IOR uyduları İtalyadan, POR uydusu Çinden, AOR-W uydusu ise Amerikadan izlenerek Londra ya bilgi akışı sağlanır. (Bu izlemeleri TT&C ler yapar) INMARSAT uydularının adı ve konumu aşağıdaki gibidir. AOR-E :Atlantic Ocean Region-East: Atlantik Okyanusu Doğu Bölümü 15.5 W AOR-W:Atlantic Ocean Region-West:Atlantik Okyanusu Batı Bölümü 54 W IOR : Indian Ocean Region:Hint Okyanusu Bölümü 64.5 E POR :Pacific Ocean Region:Pasifik Okyanusu Bölümü 178 E Gemilerden uydulara MHZ CES lerden uydulara MHZ Uydulardan Gemilere MHZ Uydulardan CES lere MHZ Frekansları kullanılır.

69 11.2 Kara Bölümü 69 INMARSAT haberleşmesinde sürekliliğin ve etkinliğin korunması için, uzaydaki INMARSAT uydularının önceden belirlenen yörüngelerindeki hareketlerinin ve onlara yüklenmiş haberleşme ödevlerinin devamlı denetlenmesi gerekir. İşte bu amaçla yeryüzünde INMARSAT haberleşme sistemini ve buna bağlı alt sistemleri yöneten 4 ayrı yer ucu bulunmaktadır. 1-Uzaydaki uyduların, sonra denizdeki gemilerin ve karadaki sabit istasyonların tümünün ayrıntılı denetimi INMARSAT Şebeke Denetim Merkezi (Network Control Center NCC) tarafından yapılır. 2-INMARSAT uydularının mekanik, elektrik ve elektronik unsurlarına ait hareketlerinin yere ve güneşe göre yönetilmesi, uydu alt sistemlerinin ve yüzeylerinin sıcaklıklarının kontrol edilmesi ve uydu hareketlerinin yakıt harcaması açısından denetlenmesi Uydu Denetim Merkezi (Satellite Control Center SCC) tarafından yapılır. 3-INMARSAT düzeni içindeki gezici yer uç birimlerine ve sabit kara istasyonlarının birbirleri ile uyumlu işleyişini sağlayan ve uyduların haberleşme ile ilgili hizmetlerini denetleyen karasal uç birimlere, Şebeke Koordinasyon İstasyonu (Network Coordination Station NCS) ismi verilir. 4-INMARSAT uyduları ile ulusal ve uluslar arası telefon ve telex ağlarını birbirlerine bağlayan, böylece gemilerden karadaki abonelere yada karadaki abonelerden denizdeki gemilere telex, telefon, fax veri aktarımı ve görüntü biçiminde haber gönderilmesini mümkün kılan yer uçlarına, Kıyı Yer İstasyonu (Coast Earth Station CES-Land Earth Station LES) adı verilir (LES: Deniz Kenarında Olmayan İstasyon, CES: Deniz Kenarında Bulunan İstasyondur). CES ler kurulu oldukları ülkelerin INMARSAT a paydaş olan ulusal telefon şirketleri tarafından işletilirler. Karadaki CES birimleri üç ayrı kısımdan oluşur. Bunlar sırasıyla, 1-Parabolik Antenler, 2-Elektronik Telsiz Haberleşme Unsurları, 3-Ana Bant Sinyal Alma ve Gönderme sistemidir. Parabolik antenler, çapı 14 metre olan çanaklara sahiptirler. Türkiye nin kıyı yer istasyonları ATA 1 ve ATA 2 dir. Atlantik Doğu ve Hint Okyanuslarında INMARSAT A ve INMARSAT C hizmeti verebilmektedirler. Kıyı yer istasyonlarının verebildikleri hizmetler: 1-Tehlike haberleşmeleri 2-Telefon çağrıları 3-Telex haberleşmeleri 4-FAX haberleşmeleri 5-DATA haberleşmeleri 6-Denizcilik ile ilgili yardım, Sağlık ile ilgili yardım, Teknik bilgi, Telefon ve diğer görüşmelerin tarih ve süreleri hakkında bilgi, Yavaş taramalı VIDEO haberleşmesi, İhbarlı,ödemeli,kredi kartlı görüşmeler, Paket bilgisayar bilgileri, Santral operatöründen yardım, Test işlemleri Bütün bu hizmetler telefon veya telex bağlantısı kurulup 2 haneli sistem kodu girilerek uydudan alınabilir Gezici Uç Birimler INMARSAT uyduları aracılığı ile haberleşme yapabilmek için INMARSAT A-B-C-M veya E cihazlarından birini yada birden fazlasını bulunduran seyyar istasyonlara (Gemi, Uçak veya Kara Aracı) Gezici Yer İstasyonları (Mobile Earth Station MES) ismi verilir. MES in bir gemi olması durumunda, buna Gemi Yer İstasyonu (Ship Earth Station SES) denir. Bugün için gemilerde kullanılan ve birbirine göre çok farklı özellikler taşıyan INMARSAT cihazları ve faydalanma alanları şunladır. INMARSAT A: INMARSAT B: MAIL INMARSAT C: INMARSAT E: INMARSAT M: INMARSAT MINI-M: TELEX-TELEFON-FAX-VERİ AKTARIMI- TELEX-TELEFON-FAX-YOĞUN VERİ VE GÖRÜNTÜ AKTARIMI-E- TELEX- -DATA-EGC(NAVTEX) TEHLİKE UYARISI GÖNDERİMİ (INMARSAT EPIRB) SADECE TELEFON VE FAX SADECE TELEFON VE FAX

70 INMARSAT B, A dan daha kullanışlı ve A nın ağır yükünü hafifletmek için 1994 yılında hizmete girmiştir INMARSAT A dan biraz pahalı ama haberleşme giderleri yönünden %30 ucuzdur. INMARSAT C de telefon haberleşmesi yoktur ama A ve B den daha ucuzdur. Çok az yer kaplar. Sakla ve ilet sisteminden oluşur gerçek zamanlı haberleşme olamaz. INMARSAT M de sadece telefon ve veri aktarımı yapılabilir (24 Kbit/saniye). GMDSS e uygun değildirler. Gemilerin en kaliteli iletişimi yapabilmeleri için bulundukları bölgedeki INMARSAT uydularına antenlerinin ayarlanması gerekir. Anten ünitesinin belirlenen uyduya yönlendirilebilmesi için sistemin bilgisayarlı kontrol ünitesine (AUTOMATIC TRACKING) 3 değer girilmelidir. Bunlar: 1-GYRO: Geminin o andaki rotası gereği pruva pusula değeridir 2-AZIMUTH: Geminin seyir ettiği bölgedeki uyduya olan AÇI değeridir 3-ELEVATION: Geminin seyir ettiği bölgedeki uyduya olan YÜKSEKLİK değeridir Azimuth ve Elevation lar INMARSAT SATELLITE COVERAGE AREA MAPS den bulunur ve bu değerleri sisteme girdiğimizde uydu anteni otomatik olarak uyduya döner ve kilitlenerek sinyal alır INMARSAT A INMARSAT A sistemi en eski sistemdir ve analogtur. INMARSAT B ve C ye göre biraz yavaştır ve pahalıdır yılından bu yana gemilerde kullanılmaktadırlar. Kullanımdan kalkması beklenmektedir. Çapı bir metreden küçük parabolik antenler kullanılmaktadır. Antenin uyduyu belli bir açı ile görmesi gerekmektedir. Fırtına veya herhangi bir nedenle geminin yalpaya düşmesinden ötürü antenin uydudan 8 derece fazla sapması halinde haberleşme kesilir. INMARSAT A sisteminde 7 rakamlı tanıtım numarası kullanılır. Telefon, Faks, Telex haberleşmeleri, Data haberleşmeleri (64 kilobit/ sn) ve alma ve gönderme yapılabilir INMARSAT A Cihazının Bölümleri: INMARSAT A cihazları Güverte ve Güverte Altı Kısımlar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Güverte Üzerinde: Cayro dengeli sağlam bir düzlem üzerine yerleştirilmiş 0,8-1,2 metre çapında güçlendirilmiş bir parabolik alıcı-verici anten ve buna ait çanağı, INMARSAT uydularına yönlendirilerek izleme yaptıran bir elektromekanik paket bulunur. Antenin uyduyu izlemesi için yapılan tanımlamalar Yatay Yönlendirme (Azimuth) ve Dikey Yönlendirme (Elevation) isimli iki unsuru içerir. Bu iki unsurun uygun, INMARSAT haritasından bulunan değerleri, sistem bilgisayarına girilerek, anten uyduya yönlendirilir. Geminin cayro pusulası ile antenin irtibatlı olması, rota değişikliklerinden kaynaklanabilecek takip bozukluklarını engeller. Ancak yüksek hızlı gemilerde, ani büyük açılı rota değişikliklerinde, kuvvetli yalpalarda ve geminin güvertesindeki engellerin sebep olduğu kör alanlarda anten istenilen izlemeyi yapamayacaktır. Güverte Altında: Telsiz kamarasında yada köprü üstünde, tüm sistemi kontrol eden bir bilgisayarla birlikte Modülatör ve Demodülatör, ses ve veri sürücüsü, kullanıcı ve kontrol birimi ile bunlara bağlı telex, telefon ve faks aygıtları bulunur. 70

71 11.5 INMARSAT B 71 INMARSAT A cihazı kullanıcıları, bu aygıtların analog teknikleri içermesi bakımından bazı sınırlamalarla karşılaşmaktadırlar. Bu yüzden INMARSAT haberleşmesine olan talep çok artmış ve 1970 li yılların sonlarında planlanmış olan INMARSAT A bu yüklü trafiği karşılamakta zorlanmaktadır. Ayrıca sistem kullanıcılarının, niteliğe ve geliştirilmiş hizmetlere olan ilgileri artmış, özellikle gemi güvenliği ve bakım-tutum konularında şirket-gemi/ gemi-şirket yönlerinde yoğun veri aktarımı yapılmasına olan ihtiyaç artmıştır. Bu nedenlerle, tamamen Digital teknikleri içeren INMARSAT B, 1994 yılından itibaren kullanıcıların hizmetine açılmıştır. INMARSAT A nın tüm fonksiyonlarına ilaveten digital haberleşmenin tüm avantajlarını kullanan bu sistem, daha az güç ve daha dar frekans bandı kullanılır. INMARSAT A ile aynı tür parabolik anten kullanır. INMARSAT A ya göre daha hızlıdır. INMARSAT B nin kurulumu INMARSAT A ya göre daha pahalı ama işletimi daha ucuzdur. INMARSAT B numaraları 3 ile başlayan 9 haneli tanıtım numarası kullanır. Dublex ve Simplex telefon haberleşmesi-50 baud telex haberleşmesi-yüksek hızda DATA haberleşmesi (64 Kilobit/Sn)-Faks haberleşmesi (9.4 Kilobit), Yoğun veri aktarımı, Görüntü aktarımı kısaca ve fazlasıyla INMARSAT A ile yapılan her şey yapılabilir. Cihaza giren yazılı, sesli bilgi, sayısal olarak çıkar, yer ucuna ulaştıktan sonra tekrar yazılı, sesli hale dönüşür INMARSAT B Cihazının Bölümleri: INMARSAT A cihazının bölümleri ile aynıdır.

72 11.6 INMARSAT C 72 Tamamen digital teknikleri kullanarak, uçlar arasında yazılı mesaj ve veri gönderimi yada alımı yapabilen bir sistemdir. INMARSAT C ile sesli haberleşme yapmak mümkün değildir. Az yer kaplaması, yatırım maliyetinin INMARSAT A ve INMARSAT B ye oranla çok daha düşük olması sebebiyle tercih edilmektedir. Ocak 1991 den itibaren ticari kullanıma sunulmuştur. INMARSAT C sisteminde gemi ucu (SES) ile yer ucu (LES) arasındaki veri aktarımı düşük hızdadır(600 bit/sn dir). INMARSAT C gemi aygıtlarına ait antenler, ağır denizlerde yalpaya düşen gemilerde bile etkili bir işleve sahip olup INMARSAT A antenlerinde olduğu gibi hedeflenen uyduya yönlendirilme ihtiyacını ortaya çıkarmaz. Sistemde kullanıcı tarafından hazırlanan haber paketi, Sakla ve İlet (Store And Forward) olarak isimlendirilen bir yöntem kullanılarak, INMARSAT uyduları aracılığı ile, seçilen LES e bırakılır. Yani anında haberleşme yapılamaz. LES de aldığı bu haber paketini, önceliğini değerlendirerek, uluslar arası telefon yada telex ağına aktarır. Sistemde haber paketlerinin ulaştırılmasında Önce gelen mesaj öncelikli olarak alınır ilkesi esas olup, Tehlike ve Güvenlik mesajları her zaman en öncelikli sıradadır. INMARSAT C sisteminde aynı zamanda EGC özelliği ile seyir ve meteorolojik uyarılar NAVTEX mesajlarında olduğu gibi alınabilmektedir. Aynı zamanda EGC sisteminin paralı özel hizmetlerindende yararlanılabilinir. Telex alım-gönderim, düşük hızda veri aktarımı, sadece karakterli faks haberleşmesi yapılabilir. Cihazın kullanılabilmesi için önce cihaz LOGIN yapılmalıdır INMARSAT C Cihazının Bölümleri INMARSAT C Cihazı 2 bölümden oluşur Data Terminal Equipment: Klavye, Monitör,Mouse, Yazıcı gibi birimlerdir Data Circuit Equipment: Uydularla haberleşmeyi sağlayan bölümdür Watt alıcı, Watt vericiden oluşur. Aynı zamanda, tüm yönlerde etkili bir anten ünitesinden oluşur INMARSAT C Ücretlendirme INMARSAT C cihazı menüsünden Transmit Log seçilir Gönderilen bilgi miktarı Kilobit olarak okunur (2.74 Kbit) Kilobit bite çevrilir = 2.74*1024 = 2806 bit Ücretlendirme birimleri 256 bitlik olup grup sayısı bulunur=2806/256 =10,96=11 İstasyon tarifesi ücreti okunur (0.22 SDR/256 bit)=0,22*11=2,42 2,42 SDR gerekirse Altın Frank a dönüştürülür=1 SDR =3.061 GF = 2.42*3.061=7.408 GF bulunur 1 KARAKTER = 8 BITS = 1 BYTE 1 KİLOBİT = 1024 BITS = 128 KARAKTER = 25 KELİME INMARSAT C SERVİSLERİ , Elektronik Posta anlamına gelen bir terimdir. Bu elektronik postalar internet aracılığı ile bilgisayar ağları üzerinden gerçekleştirilen bir sistemdir. Bilgisayar ağlarının oluşturulma nedenlerinden biri, kişilerin, bir yerden diğer bir yere (hızlı ve güvenli bir şekilde) elektronik ortamda yazı gönderme ve haberleşme isteğidir. Bu nedenle servisleri günümüzde çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Internet ve diğer ağlar üzerinde kullanılan pek çok elektronik posta sistemleri vardır. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol, TCP/IP protokolü), IBM PROFS (Professional Office System), SNADS (SNA Distributed Systems), VaxMail bunlardan bazılarıdır. Son zamanlarda, farklı sistemler arasında elektronik posta gönderilmesini sağlamak için X.400 isminde bir mesajlasma protokolü kullanılmaktadır. Bunlara deniz haberleşmesindeki INMARSAT C cihazları örnek gösterilebilir. INMARSAT C sistemindeki elektronik posta özelliği kıyı istasyonlarının sağladığı bir hizmettir. INMARSAT C ile mesaj hazırlanır kıyı istasyonuna yollanır ve kıyı istasyonu elektronik posta formatında ulaştırılmak istenen yere bu mesajı iletir. Sistem bu şekilden oluşur. , başlangıçta sadece düz yazı mesajlar göndermek amacıyla geliştirilmişken, 1995'li yıllardan sonra geliştirilen tekniklerle, içinde resim, ses, video, html dökümanları, çalışabilir program kullanımı mümkün hale gelmiştir. Ancak, henüz tüm e-posta programları bu tip formatları desteklememektedir.

73 73 in kullanım yerlerinden biri de, "E-Posta tabanlı bilgi alma" servisleridir. "ONLINE" tarama yapmak yerine, bir E-Posta mesajı içinde gerekli komutları vererek tarama yapmak ve sonuçları yine E-Posta ile istemek bazı durumlarda çok kullanışlıdır FAX: FAX, Facsimile kelimesinin kısaltılmış halinden oluşan bir terimdir. Fax, telefon hattı ile aynı anda çalışarak kağıt üzerindeki yazı yada şekillerin telefon telleri yada telsiz dalgaları aracılığıyla bir yerden bir başka yere iletilmesi için kullanılan sistemdir. Fax cihazları ile telefon aynı cihaz üzerinde bulunabilir. Telex ile yollanamayacak şekil ve resimler, fax cihazı ile yollanabilir. Sistemin çalışması, Bunu fotokopi makinesi gibi düşünebiliriz. Fax cihazına koyduğumuz döküman telefon hattı yada telsiz dalgaları ile aynı anda yolladığımız kişinin fax cihazından çıkarılır. Çok kullanışlı ve etkili bir sistemdir. Fax makinesi dökümanın her sayfasını bir kerede bir satır olacak şekilde tararlar ve aydınlık ve karanlık noktalarla bir bit map oluştururlar. Bu sinyaller kodlanır ve uzaktaki fax makinesine telefon hatları üzerinden gönderilir. Vardıkları yerde dekod edilirler ve dökümanin bir kopyasını çıktı olarak verirler. Gönderilen originalin bir bit map`i olduğu için fax ile el yazısı ve resim içeren tipte dökümanlarda gönderilebilir. Bu, telex gibi eski döküman transfer yöntemlerinden çok daha uygundur. Deniz haberleşmesinde kullanılan INMARSAT cihazlarından FAX gönderebilmek için yine mesaj kıyı istasyonuna gönderilir ve kıyı istasyonu aldığı bu bilgiyi karadaki herhangi bir fax abonesine uluslar arası telefon hattı üzerinden gönderir PSTN: Public Switched Telephone Network : Halka açık telefon şebekesi PSTN temel olarak bir telefon ağıdır. Diğer bir deyişle, insan sesi şeklindeki bilgiyi karşılıklı olarak değiş tokuş etmek ana görevidir. PSTN analog bir servistir. Analog bağlantılar insan sesi sinyallerini taşımak için çok uygundurlar. Digital bilginin taşınması içinde kullanılabilirler fakat digital bilginin önce analog sinyallere dönüştürülmesi gerekir. Bu da bir modem kullanılarak gerçekleştirilir. Gerçekte, PSTN ses, görüntü, resim ve yazı gibi pek çok çeşitte sinyallerin taşınmasında geniş çapta kullanılmaktadır. PSTN`in sıradan ses telefon çağrıları haricinde en genel kullanımlarından biri FAX tır. FAX makineleri PSTN üzerinde dökümanların taşınmasında kullanılmaktadır.. PSTN bağlantıları originalde ses sinyallerini taşımak için dizayn edilmiştir fakat aynı zamanda bilgi taşımada da kullanılabilir. PSTN üzerinde taşınabilmesi için digital bilgi önce modem tarafından analog sinyallere çevrilmek zorunda olmalıdır. Fakat bu gereksinimin dışında bir bilgi transferi çağrısı ses tabanlı bir telefon çağrısı ile çok benzer bir şekilde yapılır. Diğer bir deyişle sıradan bir Dial-Up telefon bağlantısı üzerinden bilgi transferi yapabilirsiniz. Dial-Up bağlantılar switched bağlantılar olarak ta bilinirler. Bütün ihtiyacınız olan modeminize takabileceğiniz bir telefon soketi. Modem`de bilgisayarınıza bağlanmalıdır. Modem`in ayrı bir cihaz olması gerekmiyor. PC içindeki bir kart ta olabilir. Bağlantı telefon seti yerine terminal ile kuruluyor. Telefon numarası seçimi ve bağlantının kontrolü için bilgisayar terminalini kullanırsınız. Bir Dial-Up bağlanti kullanımında, analog teknolojisine bağlı olarak, bilgi transfer hızları şu an 28,800 bps (bits per second) ile sınırlıdır. Bu seviyedeki bir hız yüksek olarak düsünülemez ama pek çok uygulama için uygundur. Örneğin, müşteri hesabı bilgilerini güncellemek için merkezi bir bilgisayara bağlanan bir satış elemanı için bu hız yeterlidir. Bildiğiniz gibi, PSTN Dial-Up düşükten orta hıza kadar bilgi transferlerinde kullanılabilir. Özel atanmış PSTN bağlantılarını kiralamak mümkündür. Atanmış bağlantılar PSTN ile çalışırlar fakat iki belirli site arasında kalıcı bağlantılar olduklarından switch edilemezler. Diğer bir deyişle sadece bağlantıyı kiralayan müşterinin kullanımı içindirler ve başkaları kullanamaz. Atanmış bağlantılar, kiralamak için daha pahalıdırlar fakat büyük miktarlarda bilgi transferi yapıyorsanız ve uzaktaki bir veri tabanına çabuk erişim ihtiyacınız varsa fiyat uygun olabilir. Atanmış PSTN bağlantılarıyla bile, teknoloji analog olduğu için, hız sınırlamalarını kabullenmek zorundasınız. Eğer daha yüksek hızlar isterseniz özel digital bağlantılar kiralamak zorundasınız. Digital bağlantılar kullanılan sitelerde 56 kbps ve yukarısı hızlar sunulur. Amerika`da T1 bağlantılar Mbps hızlar sunar. Avrupa`da E1 bağlantılar ise Mbps hız sunar. Fractional T1 diye bilinen servislerde mevcuttur. Bu bağlantılar normal 56 kbps digital`den daha yüksek hızlara ihtiyaç duyan fakat T1 bağlantısının tüm Mbps lik hızına ihtiyacı olmayan müşteriler tarafından kullanılabilir. Bu durumda bir müşteri T1 bağlantının yarım, çeyrek, 6 da 1 yada 8 de 1`ini kiralayabilir. Bazı kullanıcılarda 45 Mbps e kadar hızlar sunan T3 bağlantıları tercih edebilir. Bildiğiniz gibi telefon ağları bilgisayarlar arasında bilgi transferi için kullanılabilirler. Bilginin tipini, nasıl kullanmak istediğinizi seçeceğiniz telefon servisinin tipini belirler. Örnek olarak PSTN üzerinden tüm veri ve ses haberleşmeleri yapılabilir. Denizcilikte kullanılan INMARSAT cihazları son derece kaliteli ses,yazı,data iletişimi sağlamaktadır. INMARSAT ile yapılan haberleşmeler kıyı uydu yer istasyonları tarafından yapıldığından burada da kullanılan sistem PSTN dir. Örneğin INMARSAT C cihazlarında sesli iletişim olmadığı için gönderilecek bilgi yazı modunda olduğundan ister telex olarak ister fax olarak gönderilebilir. Bazı

74 74 INMARSAT C cihazlarının seçeneklerinde belirtilen PSTN seçeneğinin telefon haberleşmesi ile karıştırılamaması gerekmektedir. Buradaki PSTN sadece servis türünü yani hangi servisin kullanılacağını belirler TELEX: Telex kelimesi, İngilizce "Teleprinter Exchange" kelimelerinin ilk hecelerinin birleştirilmesinden meydana gelen milletlerarası bir deyimdir. Terim olarak ise yazılı haberleşmeyi bildiren bir isimdir. Dar band direkt yazmalı telgraf sistemini kullanır. Telefon şebekesi, telex santralları ile telgraf kanalları aracılığı ve teleks cihazları yardımıyla abonelerin yurt içi ve yurt dışındaki abonelerle yazılı olarak yaptıkları haberleşmeye teleks haberleşmesi denir. Deniz haberleşmesinde kullanılan telex sisteminde frekanslar kullanılarak iletişim yapılır. Dünyada ilk yazılı haberleşme aracı olan ve 1844 yılında ABD nin başkenti Washington da kullanılmaya başlanan telgrafın tahtına oturan telex, uzun yıllar haberleşmedeki önemini korudu. Yazılı haberleşmede yeni bir dönemin başlangıcı olan ve tüm dünyada kısa sürede kullanıcı sayısı artan telexin önemi, faks cihazının kullanılmaya başlaması ve uydu teknolojisindeki hızlı gelişmeye kadar sürdü. Telex, ilk olarak SAGEM firması tarafından üretildi. Telex in orta bölümünde bulunan, normal daktiloya benzeyen ve "teledaktilo" adı verilen cihaz, klavyeden vuruşu yapılan harf ve rakamları, uzaktaki bir teledaktiloya iletip, yazılı hale çevrilebilecek elektrik sinyallerini doğuruyor. Mesajlar, beş birimlik kodla, dakikada 67 kelime olarak gönderiliyor (Kara Telex haberleşmesinde 5 birimlik kodlar kullanılır, Deniz Telex haberleşmesinde ise 7 birimlik kodlar kullanılır) Türkiye de halen bazı kamu kuruluşları, özel şirketler ve PTT nin telgraf hizmetlerinde kullanılan telex, faks aboneliğinin yaygınlaşmasıyla hızla etkinliğini yitiriyor. Telex in faks karşısında aşırı güç kaybetmesine ise işletme ve bakım masraflarının büyük olması, santrallerde çok büyük yer işgal etmesi, uzman kullanıcı gerektirmesi ve telex makinelerinin hantal yapısının neden olduğu belirtiliyor. Eskiyen teknoloji nedeniyle, Türk Telekom a kayıtlı telex abonelerinde de hızlı bir düşüş yaşanıyor. Türk Telekom kayıtlarına göre, 1996 da 14 bin civarında olan telex kullanıcı sayısının, 2006 yılı başında 3 bine kadar düştüğü bildiriliyor. Faks kullanıcısı ise 2000 kayıtlarına göre 116 bin 929 iken bu sayı 2005 verilerine göre 130 bine yaklaşıyor. Deniz haberleşmesinde kullanılan telex terimi ise herhangi bir şekilde yapılacak yazılı haberleşmeyi ve yazı olarak data haberleşmesini bildirir X.25 :X.25, International Telecommunication Union tarafindan 1970 lerde geliştirilen bir WAN servisidir. WAN ise; Wide Area Network anlamına gelen geniş alan şebekesidir. Local (Yerel) Area Network tan farklı olarak, amaç 2 ya da daha fazla birbirlerinden coğrafi olarak uzak olan bilgisayarların, istasyonların (ya da networklerin) birbirine bağlanmasıdır. X.25 ağlararası bağlantıları OSI tabakasının fiziksel, veri hattı ve ağ tabakalarında, yani 1,2 ve 3. tabakalarında destekler. X.25 hatlarda frame relay e göre daha fazla hata kontrolü uygulandığı için daha yavaş çalışır ve bağlantı yöntemine bağlı olarak hız 9.6 Kbps ile 256 Kbps arasında değişir. X.25 servis sağlayıcısına ödenecek olan ücret ise bağlantının kurulu olduğu süre ile doğru orantılıdır. X.25 servisi ile bir ağ dan aynı anda birçok ağ ile bağlantı kurmak mümkündür. Lan lardan X.25 ağlara erişim standart telefon hatları ile gerçekleşebileceği gibi ISDN veya kiralik hatlar gibi anahtarlanmamış hatlar üzerinden de olabilir. X.25 düşük miktarlarda veri transferi yapmak isteyen kurumlar için ideal bir çözüm olabilir. Örneğin birçok banka uluslar arası ağlarında X.25 hatları kullanmaktadır. X.25, LAN lari X.25 ağ bulutu üzerinden birbirine bağlamak için anahtarlanmış sanal devreler (Switched Virtual Circuits, SVCs ) veya kalıcı sanal devreler (Permanent Virtual Circuits, PVCs ) kullanır. SVC ler bağlantı için kurulan geçici devrelerdir, PVC ler ise her zaman aktiftir. X.25 servisi, halka açık data şebekesi üzerinde paket modunda çalışan DTE, DCE arasındaki ara bağı tanımlayan uluslar arası bir standart protokoldür. X.25 servisi, paket modundaki DTE lere DPN şebekesindeki diğer birçok DTE lerle aynı anda haberleşme olanağı tanır. Bu servis çok çeşitli terminalleri ve host computerleri destekler. X.25 yavaş bir protokoldür. X.25 de paket büyüklükleri değişkendir ve protokoldeki işlem gecikmelerinin sonucunda sadece paketlenmiş veri için uygundur. Gerçek zamanlı servisler örneğin ses ve video X.25 protokolü üzerinden gönderilmeye uygun değildir. DPN-100 X.25 servisi, yoğunlaştırıcıdır, fiziksel bir link üzerinden birden fazla mantıksal kanal sağlar. Yoğunlaşma servis kullanıcısına maliyet indirimi sağlar. X.25 hata kontrolü ve düzeltme mekanizması ile hata eğimli (bozuk) fiziksel devreler üzerinden hatasız ve güvenilir data transmisyonu sağlar.

75 Geliştirilmiş X25 özellikleri 75 DPN-100 X.25 servisi CCITT tarafından tanımlanmamış, ilave birkaç fonksiyonu da destekler. Bunlar : Çoklu şebeke adresi desteklemek Direk çağrılar Öncelikli Lokal adresi tanımlama Akış kontrollü çağrı teşebbüsü Ücretlendirme transferi Mnemonic adresleme DPN-100 X.25 servisi bir tek fiziksel hat üzerinde çoklu şebeke adreslemesini destekler. Buna alt adresleme dahildir. Bu özellik özel şebekeye erişmek, yoğunlaştırıcı her bir terminali adreslemek ya da bir host computerdeki her bir uygulamayı adreslemek için kullanılır. Doğrudan çağrı özelliğiyle, arayıcının herhangi bir çağırma adresi girmeden önceden DPN de tanımlanan adrese bir SVC nin otomatik olarak çağrı kurmasıdır. İstenirse farklı bir sonlanma adresine yeni bir çağrı kurulur. Öncelikli arama özelliği CCITT özelliği olmayıp abone müraacatında belirlenir ya da çağrı isteminde (Call Request) belirtilir. Local adresi tanımama (Ignore Local Address) özelliği, bir accept ya da clear paketi için aranan adresi ve bir OG call request paketi için aranan arayan adresi onaylamamaya izin verir. Doğrulanmamış adres şeffaf olarak geçer. Bu özellik bir şebekeye GW arabağında kullanılır. Call Attempt Flow Control, bir şebeke operatörüne sınırsız sayıda hatalı arama yapan bir kullanıcıdan gelen call request paketlerini azaltma imkanı sağlar. Bu kullanıcıya gereksiz ücretlendirmeyi önler, şebeke üzerindeki trafik ve ücretlendirme yükünü azaltır. Charge Transfer şebeke üzerindeki farklı aygıtlardan gelen IC çağrıların tümü için bir DTE ye ücret yazılmasına izin verir. Bu opsiyonlu bir DTE ye arayan aygıt bir normal ücretlendirme çağrı işareti gönderirse çağrıyı ücretlendirme sorumluluğu aranan DTEye aktarılmış olur. Mnemonic adresleme, aboneye digital şebeke adresi yerine bir karakter dizisi girmesine imkan tanır X.400: için CCITT protokolüdür. Günümüzde sistemleri telefon sistemleri kadar yaygın olmasına rağmen, iki mail sistemi arasında haberleşmeyi sağlamak, telefon sistemleri arasında haberleşmeyi sağlamaktan çok daha karmaşıktır. Aslında bazı durumlarda değişik farklı sistemi kullanan bir kullanıcıya gönderemeyebilirsiniz. Kurumlar iletişimi arttırmak için, kendi içlerinde ve kurum dışına bağlantılarda güçlü ve yönetilebilir bir mesajlaşma sistemi arzularlar. Bu durumda birbirinden farklı iletişim standartlarını kullanan değişik haberleşme sistemlerini birbirinin dilinden anlayacak hale getirmekten başka çare yoktur. X.400 ve X.500 birden fazla sistemi kullanan, ayrıca iş yaptıkları firmalarla ortak bir dil kullanmak isteyen kurumlar için getirilen bir öneridir. X.400 ve X.500 farklı iletişim standardı arasındaki olabilecek en geniş uyumluluğu sağlar. ITU tarafından yaratılan bir standart X.400 bilgisayar tabanlı haberleşme için önerilen bir standarttır. International Telecommunications Union tarafından Open Systems Interconnection (OSI) modeline ve International Standarts Organization (ISO) protokollerine dayanarak geliştirilmiştir. X.400 standardının hedefi, kullanıldıkları sistemi ne olursa olsun, kullanıcıların birbirleri arasında haberleşmesini sağlamaktır. Mesajlaşma için bir seri standart X.400, Global mesajlaşma için endüstri standardı haline gelmiştir. Exchange'in asıl bileşenlerinden olan Message Transfer Agent (MTA) X.400 uyumludur. X.400 Store And Forward olarak adlandırılan modele sahip olmasından dolayı(inmarsat C), kullanıcılar ve uygulamalar bilgileri paylaşmak için koordinasyonlu işlemler yapmak zorunda kalmazlar. Örneğin INMARSAT C sistemi kullanan bir gemi yer istasyonu yazacağı mesajı Store And Forward sistemi ile kıyı istasyonuna iletir. Burada belirtilmek istenen yine PSTN örneği ile aynı olan X.400 seçeneğinin de özel bir anlamı olmasıdır. Bu yüzden gemiden yollanmak istendiğinde bu protokol seçilmelidir. X.400 standardının avantajları şunlardır; Dünyadaki çoğu sistemi kurumunun, ayrıca ana telefon ve telgraf kurumlarının kabul ettiği bir standartdır. Her sisteminin X.400 standardına uyan bir bağlantısı vardır. Bu avantajlar özellikle içinde birden fazla sistemi kullanan kurumlar için çok önemlidir. Ayrıca donanım, network ve iletişim standartlarının değiştirilemediği yerlerde de kullanılabilmesi yaygınlığını arttırmıştır. Global bir mesajlaşma sağlar ve donanım ile yazılım bağımsızdır.

76 EGC 76 (Enhanced Group Call): Genişletilmiş Grup Çağrı Değişik coğrafi bölgelerdeki seçilmiş bazı gemilere yada belirli bir coğrafi bölgedeki tüm gemilere, hava tahmin raporları, seyir uyarıları gibi deniz güvenlik bilgilerini (MSI) veya denizcilik şirketlerinin talep ettiği diğer yayınları, INMARSAT uydularını kullanarak ulaştıran bir alt sistemdir. 2 yayını vardır: 1-Emniyet Ağı(Safety Net) 2-Filo Ağı(Fleet Net) Güvenlik Ağı MSI (Maritime Safety Information) bilgilerini içerir. Filo Ağı Ticari Organizasyon haberleşmeleri ve özel haberleşmeleri içerir. Çoklu gemiler için kullanılır. EGC Sisteminde şu bilgiler alınabilir EGC Emniyet Ağı: a) RCC den gönderilen tehlike-acil durum bilgileri b) Hava durumu, tahmin raporu, meteorolojik uyarılar c) Seyir uyarıları, elektronik harita düzeltme bilgileri d) Kuzey Atlantik buz raporu EGC Filo Ağı: a) Şirket veya bayrak devletinin genelge bildirileri b) Ticari hava bültenleri c) Dünya haberleri d) Yakıt-yağ fiyatları, navlun çizelgeleri EGC Yayınlarının Alınması INMARSAT C terminalleri vasıtasıyla, Enhanced Group Call: Genişletilmiş Grup Çağrı (EGC) konu başlığı ile yukarıda anlatılmış olan yayınları almak mümkündür. Bunun için, OPTIONS kısmına gelinir ve EGC kısmı seçilir. Bütün meteorolojik mesajlar ve meteorolojik uyarılar ile emniyet mesajları, ayrıca diğer sistem mesajlarının otomatik olarak alınması için gerekli programlama buradan yapılmaktadır. Aşağı, yukarı tuşları ile, hangi tür mesajların alınması isteniyorsa seçim işlemi gerçekleştirilir.

77 11.7 INMARSAT E (L- BAND EPIRB) 77 INMARSAT uyduları ile kıyı istasyonuna ve dolayısı ile RCC lere tehlike alarmını 1.6 GHZ frekansında yollayan bu EPIRB türü1 Watt çıkış güçlü ve 10 dakikalık zaman diliminde 20 alarm yollar. Dahili GPS özelliği ile 200 metre içinde kusursuz pozisyon bilgisi yollar. Tehlike alarmları RCC ye 2 dakika içinde ulaşır. EPIRB geminin batması ve hidrostatik kilit mekanizmasının otomatik olarak açılması şeklinde çalışmaya başlayabileceği gibi can kurtarma salına taşınarak manuel çalıştırılabilir. Ocak 1997 de kullanmaya başlanmıştır. 48 saat çalışma süresi vardır, cm boyu ve karanlıkta otomatik olarak yanıp sönebilen ışığı vardır ve yaklaşık 5 kg ağırlığındadır. Bu EPIRB lerle giden tehlike alarmında: geminin 9 haneli MMSI numarası, pozisyon, pozisyon saati, tehlike türü, geminin rotası, geminin hızı, yayın zamanı, hata düzeltme bilgisi bulunur. Sistemin izlediği yol; EPIRB UYDU LES (CES) MRCC düzenindedir INMARSAT M Digital sisteme sahip INMARSAT M uydu terminalleri, 1993 yılından itibaren dünya genelinde kullanılmaya başlanmıştır. Digital teknoloji sayesinde minimum bant genişliği ve uydu gücü daha etkin kullanılarak haberleşme yapılabilmektedir. Bu da, işletme maliyetini düşüreceğinden, INMARSAT M sistemi, diğer INMARSAT sistemlerine oranla daha düşük ücretli olarak telefon (6.4 Kilobit), alçak hız (2.4 kbit) faks ve bilgisayar data servislerini sunabilmektedir. INMARSAT M lerin güverte üzerindeki donanımı olan antenler INMARSAT A ve B antenlerine oranla ağırlık olarak % 80 hafif ve çap olarak ta% 50 kısadırlar. INMARSAT M terminalleri denizde, yatlarda, balıkçı teknelerinde, romorkörlerde ve pek çok gemide kullanılmaktadır. Karada ise, gazeteciler, yardım çalışmaları yapan kuruluşlar, iş seyahatleri yapanlar, demiryolları, sınır devriye birimleri gibi çok değişik kullanıcı yelpazesine sahiptir. Farklı model ve boyutlarda INMARSAT M uydu terminalleri mevcuttur. Bunlardan bazıları, bir evrak çantası büyüklüğünde olup, elle taşınabileceği gibi deniz aracına da monte edilebilmektedir. Ayrıca bu terminaller ile, INMARSAT A da olduğu gibi, tek ve çok kanallı çalışma mümkündür. Tek kanallıya oranla daha fazla yayın gücü ve daha büyük antene gereksinim duymakta olan çok kanallı sistemler, özellikle yolcu gemilerinde etkin bir şekilde kullanılmaktadır. INMARSAT M bu üstün özelliklere sahip olmakla birlikte, NBDP imkanının olmaması nedeniyle, GMDSS sistemine uygun olarak kabul edilmemektedir.

78 11.9 INMARSAT MINI-M 78 Ocak 1997 den itibaren servise giren ve INMARSAT TELEFON olarak da isimlendirilen INMARSAT MINI-M, bir diz üstü bilgisayar büyüklüğündeki (yaklaşık 2.5x21x27 cm) terminaliyle digital teknolojisi sayesinde dinlenilmeyi önleyen yüksek kaliteli TelsizTelefon, 2.4 kbit/saniye hızında Faks, Data ve servislerini sunmaktadır. Mini-M, diğer INMARSAT sistemleri gibi dünya genelinde kapsam sahasına sahiptir. INMARSAT uydularıyla çalışan INMARSAT MINI-M, yaklaşık 2 kg ağırlığı ile, şimdiye kadar yapılmış en hafif, en küçük ve en ucuz seyyar uydu-telefon ünitesidir. Anteni ise (yaklaşık 21x24 cm ve 2 kg) dünyanın en küçük, uyduyu izleyebilen çanak antenidir. INMARSAT MINI-M nin diğer özelliği ise, SIM (Subscriber Identity Module) kart ile çalışabilmesidir. Kartın kolayca takılıp çıkartılabilmesi ve kullanıcı kimliği, ücretlendirme detayları gibi bilgilerin karta yüklenmesi sayesinde, MINI-M terminali ücretlendirme hususunda ayrıca bir çalışmaya gerek olmaksızın, birden fazla kullanıcı tarafından kullanılabilmektedir. Ayrıca, kart çalınacak yada kaybolacak olursa, iptal edilebileceği gibi uydu telefonunun yeniden programlanmasına gerek olmadan kolayca yenisiyle değiştirilebilmektedir. MINI-M uydu telefonları, karada araçlara takılabildiği gibi, kırsal bölgelerde de kullanılabilmektedir. Kolayca monte edilebilen bu küçük terminallerin deniz versiyonları, kıyısal sularda seyir yapan gemiler, özellikle yat, balıkçı tekneleri gibi küçük deniz taşıtları için daha uygun olmakla birlikte, büyük gemiler tarafından da yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak INMARSAT M gibi, MINI-M terminalleri de GMDSS'e uygun değildir INMARSAT Sisteminde İki Haneli Kod Sistemi Listesi INMARSAT sistemindeki cihazlarla kullanılacak iki haneli kod sistemi ve anlamları aşağıdaki gibidir 31-Denizcilik ile ilgili bilgi almada kullanılır 32-Sağlık problemlerinde kullanılır 33-Teknik problemler ile ilgili konularda kullanılır 38-Ağır bir hastalık ve yaralanma gibi durumlarda kullanılır 39-Denizde gerekli olan yardım için kullanılır (Romorkör istenmesi) 41-Hava, deniz tahmin raporları mesajlarının verilişinde kullanılır 42-Denizde olan ve seyir emniyeti yönünden tehlikeli görünen olayların bildiriminde kullanılır 43-Gemilerin seyir ve pozisyonlarını bildirmek için kullanılır INMARSAT Numaraları INMARSAT terminallerinin numaraları her cihazda farklıdır ve INMARSAT tarafından gemilere tahsis edilir. INMARSAT A 1 MID XXX (1 ile başlar ve toplam 7 rakam) INMARSAT B 3 MID XXXXX (3 ile başlar ve toplam 9 rakam) INMARSAT C 4 MID XXXXX (4 ile başlar ve toplam 9 rakam) INMARSAT M 6 MID XXXXX (6 ile başlar ve toplam 9 rakam) INMARSAT MINI-M 8 MID XXXXX (8 ile başlar ve toplam 9 rakam) INMARSAT Uyduları Telefon ve Telex Kodları

79 GMDSS Sisteminde INMARSAT ın Rolü GMDSS sisteminde tehlike-emniyet haberleşmeleri, tamamen geminin tercihine bağlı olmak üzere ya, karasal (yersel) servis yani VHF, HF ve MF frekans bantları kullanılarak yada INMARSAT sistemi vasıtasıyla yapılacaktır. Bu tercihin belirlenmesinde, geminin seyir yaptığı sular önemli bir etkendir. Kıyılara yakın ve gelişmiş ülkelerin karasularında seyir yapılıyorsa, yersel servis özellikle VHF ve MF bantlarında güvenilir tehlike-emniyet haberleşmeleri yapılabilir. Ancak, okyanusta, yada az gelişmiş ülkelerin kara sularında seyir yapılacaksa, arama-kurtarma çalışmalarının daha etkin bir şekilde ulaştırılabilmesinin temini için, INMARSAT sistemi tercih edilebilir. Çünkü, INMARSAT A, B, C, M, MINI-M ve E uydu sistemleri vasıtasıyla çok kısa bir zaman dilimi içerisinde güvenilir bir tehlike-emniyet haberleşme imkanı sunulmaktadır. INMARSAT ın tehlike öncelikli çağrı sisteminin en önemli özelliği, karasal serviste olduğu gibi, tehlike ve emniyet haberleşmeleri için tahsis edilmiş ayrı frekanslar gerektirmemesidir. INMARSAT terminallerindeki, bu iş için tahsis edilen butona basılmak suretiyle, genel haberleşme kanallarından gönderilen tehlike mesajları, INMARSAT sisteminde sağlanmış olan tehlike önceliği sayesinde en hızlı şekilde ilerler. Bütün uydu kanalları meşgul olsa dahi, bir kanal boşaltılır ve tehlike alarmı genellikle otomatik olarak kıyıdaki bir RCC ye iletilir. INMARSAT sisteminde RCC vasıtasıyla kıyıdan-gemiye yönünde tehlike alarmı gönderilerek, (INMARSAT C/Emniyet Ağı servisi vasıtasıyla) gemilerin otomatik olarak tehlike alarmını almaları sağlanır. Ayrıca, INMARSAT E sistemi yani EPIRB ler, tehlike alarmı göndermek için bir alternatif olarak kullanılmaktadır INMARSAT İle Genel Haberleşmeler INMARSAT gemi uydu-yer istasyonu terminalleri, anten kısmı ve köprü üstüne konumlandırılan diğer haberleşme üniteleri olarak iki ayrı kısımdan oluşmaktadır. Anten kısmı, geminin miyar güvertesine, elektronik haberleşme üniteleri ise köprü üstünde, genelde harita kamarasına yakın uygun bir yere yerleştirilmektedir. Gemi uydu-yer istasyonlarının elektronik üniteleri aşağıdaki birimlerden oluşmaktadır. INMARSAT C tipi cihazlar, ana haberleşme ünitesi, bir monitör, klavye ve yazıcıdan ibarettir. INMARSAT A ve B tipi terminaller, bu ünitelere ilave olarak bir faks cihazı ve bir telefona sahiptir. INMARSAT M tipi terminaller ise genelde bir haberleşme ünitesi ve bir telefondan ibarettir. Ancak, sisteme faks, yazıcı ve bir lap-top bilgisayar ilave edilebilir. INMARSAT terminallerinin marka ve modeline göre bazı farklılıkları olsa da, temel işlemler için kullanılacak tuşlar ve işlem sırası genelde birbirine benzemektedir. Cihazların kullanım kılavuzlarına başvurulmalıdır.

80 12.COSPAS-SARSAT 80 COSPAS-SARSAT (Space System For Search Of Distress Vessels Search And Rescue Satellite System) Tehlikedeki gemileri Arama ve Kurtarma Uydu Sistemi Kutupsal yörüngeli uydularla tehlikedeki geminin pozisyonunu belirleyen sistemdir. Kullanılan uydular tüm dünyayı kapsayacak düzendedir. Yalnızca EPIRB ler ile tehlike uyarısı yapılır. Acelelik Emniyet Rutin haberleşme yapılamaz. 7 Uydu vardır, karadaki istasyonlar ile bütünlük oluştururlar. 20 ye yakın ülke tarafından işletilir. EPIRB sinyalleri uydularla kara istasyonlarına geçerek mevkii saptanır. COSPAS-SARSAT sisteminin amacı: INMARSAT uyduları tarafından kapsanamayan alanların kapsanarak tüm dünyadaki gemilerin tehlike haberleşmelerini yapabilmelerini sağlamasıdır. COSPAS-SARSAT sistemi 3 Bölümden oluşur: 1-UZAY BÖLÜMÜ 2-SABİT UÇLAR 3-GEZİCİ UÇLAR

81 12.1 Uzay Bölümü 81 COSPAS-SARSAT sisteminin kutupsal yörüngeli tüm dünyayı kapsayan 7 uydusu vardır. Bu uydular yörüngedeki tam dönüşünü 55 dakikada tamamlarlar. Bunlar: 4 Amerikan Uydusu: NOAA I 850 Km Yükseklikte 4 Uydu 3 Rus Uydusu : NADEZHDA Km Yükseklikte 3 Uydu 12.2 Sabit Uçlar LUT (Local User Terminal: Yerel Kullanıcı Terminali)-MCC (Mission Control Center: Görev Kontrol Merkezi)- RCC (Rescue Coordination Center: Kurtarma Koordinasyon Merkezi) LUT: COSPAS-SARSAT uydularından gelen verileri işleyerek gemi mevkiisini belirleyen ünitedir. Dünyada 20 tane LUT vardır. Bunlar COSPAS-SARSAT ın karadaki uçlarıdır. Bazıları ve 406 MHZ verilerini işlerken, bazıları sadece 406 MHZ verilerini işlemektedirler MCC: COSPAS-SARSAT sistemi içindeki Yerel Kullanıcı Terminallerinden ve diğer MCC lerden gelen verileri toplamak, depolamak ve sınıflandırmak olan Görev Denetim Merkezi, bu bilgileri Arama ve Kurtarma (SAR) ağına aktararak, SAR işlemlerinin başlatılmasını sağlar RCC: LUT ve MCC lerden gelen verileri alarak Arama ve Kurtarma işlemlerini yöneten birimdir. Bir RCC ye yersel yada göksel haberleşme teknikleri kullanılarak ulaştırılan tehlike mesajı, Arama ve Kurtarma (SAR) işlemlerinin başlatılması için atılan ilk adımdır. RCC öncelikle, tehlikedeki istasyonla iletişim kurma girişiminde bulunacak ayrıca tehlikedeki uca en yakın olan MCC yi, Kıyı Yer İstasyonu (CES) veya Gemi Yer İstasyonu (SES) Arama ve Kurtarma işlemlerinde görevlendirecektir. 121,5 MHZ EPIRB lerden elde edilen konum bilgilerinin kesinliği 20 km, 406 MHZ EPIRB lerden elde edilen ise 5 km sapma gösterebilir. Bunu göz önüne alan Arama ve Kurtarma (SAR) Birimleri, çapı bu mesafeler olan bir dairesel alanı Olay Yeri (SAR Sahnesi) olarak kabul ederek çalışmalarına başlar.

82 12.3 Gezici Uçlar 82 EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon: Acil Durum Yer ve Konum Gösterici) ELT (Emergency Locating Transmitter: Acil Durum Konum Yollayıcı) PLB (Personel Locator Beacon: Kişisel Konum Belirleyici) COSPAS-SARSAT EPIRB leri ve 406 MHZ frekansında çalışmaktadır EPIRB: Denizcilikte kullanılan EPIRB türüdür ELT: Havacılıkta kullanılan EPIRB türüdür PLB: Karada kullanılan EPIRB türüdür 12.4 COSPAS-SARSAT SİSTEMİNİN ÇALIŞMASI Sistemin çalışması ise şöyledir: EPIRB den yayınlanan sinyaller, uygun alıcı ve processor ler ile donatılmış kutupsal yörüngeli uydular tarafından algılanır ve aldıkları ve değerlendirdikleri bilgileri 1544,5 MHZ frekansını kullanarak LUT lara EPIRB pozisyonunun tespit edilebilmesi için aktarırlar. Alarm daha sonra, yer tespit bilgisi ve diğer bilgilerle birlikte MCC (Görev Kontrol Merkezi) vasıtasıyla, ya bir ulusal RCC'ye (Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi), yada bir diğer MCC ye veya uygun bir SAR Arama ve Kurtarma yetkilisine iletilerek tehlikedeki ünitenin kurtarılması için arama ve kurtarma etkinliği başlatılır. COSPAS-SARSAT sisteminde, EPIRB yerlerinin tespiti için, Real Time (Gerçek Zamanlı) ve Global Coverage (Küresel Kaplama) usulü olarak adlandırılan iki kaplama usulü kullanılır MHZ ve 406 MHZ sistemlerinin her ikisi de Real Time usulünde çalışmaktadır. Bununla birlikte, sadece 406 MHZ sistemi küresel kaplama usulünde çalışmaktadır Real Time Usûlü: COSPAS-SARSAT uydularındaki bir tekrarlayıcı MHZ sinyallerini doğrudan dünyaya iletir. Eğer LUT ve EPIRB uydunun görüş sahası içindeyse, sinyal alınır ve bir sonraki aşama için ilerletilir. Uydu bir 406 MHZ EPIRB inden sinyal aldığında ise, Doppler Kayması ölçülür ve EPIRB sinyalinden digital data çıkartılır. Digital data olarak formatlanmış bu bilgi görüş sahası içindeki her hangi bir LUT e anında aktarılır. Aynı zamanda, bilgi bir sonraki yayın için uydunun hafızasında saklanır Küresel Kaplama Usûlü: Sadece 406 MHZ sisteminin sağlamış olduğu ve uydular tarafından alınarak hafızada saklanan bilgilerin bütün LUT lere aktarılması usulüdür. Bu nedenle, her bir EPIRB in yeri çalışan bütün LUT istasyonları tarafından tespit edilebilir. COSPAS-SARSAT EPIRB inden yayınlanan sinyallerin, arama kurtarma birimlerine ulaşıncaya kadar izlediği yol şöyledir. EPIRB > Uydu > LUT > MCC > RCC > SAR Bu işlem kutba yakın yörüngeli uydular vasıtasıyla yapılmaktadır. İşlem sırasında, gerçek ve yansıyan olarak iki ayrı pozisyon elde edilmektedir. Dünyanın kendi eksenindeki dönüş hareketi göz önünde bulundurularak yapılacak hesaplama ile bu belirsiz durum ortadan kaldırılır. Bu amaçla düzenlenmiş olan 406 MHZ EPIRB lerinde olduğu gibi EPIRB yeterince istikrarlı ise, gerçek çözüm elde etmek için uydunun (EPIRB üzerinden) bir kez geçmesi yeterli olacaktır MHZ EPIRB'inin yerinin tespit edilebilmesi için ise (ilk geçiş başarısızlıkla sonuçlanmışsa) uydunun ikinci kez geçmesi gerekebilir. Bu ise, 30 dakikaya varan bir gecikme demektir. Bununla birlikte yer tespitinde bir yada iki saat kadar gecikmeler olabilmektedir. NOT: COSPAS-SARSAT sisteminde bazı beaconlar 243 MHZ frekansında çalışarak alarm verebilirler ama bu sinyallerin sadece SARSAT uyduları tarafndan alındığı ve her LUT un 243 MHZ dinleyicisi olmadığından, etkin iletişim sağlanamadığından ve GMDSS sisteminde kullanılmadığından söz edilmemiştir.

83 13.AKÜLER, BATARYALAR, ANTENLER 83 Gemilerdeki GMDSS cihazlarının üç değişik güç kaynağı ile beslenmeleri talep edilmektedir. Bunlar: 1-Geminin AC elektrik akımını sağlayan normal jeneratör 2-Emergency jeneratör 3-DC akım kaynağı akü Geminin ana ve acil durum (emergency) elektrik kaynağı olan jeneratörlerinde bir arıza olduğunda, tehlikeemniyet haberleşmelerini yürütmek amacıyla, bütün gemilerin yedek akım kaynağı (akü) ile donatılmaları istenmektedir. Bu akım kaynağı, acil durum (emergency) aydınlatma sisteminin yanı sıra, geminin seyir yapacağı deniz sahalarına göre bulundurulacak VHF ve MF-HF cihazı veya INMARSAT uydu terminalini birlikte çalıştıracak kapasitede olmalıdır. Bu aküler tekrar şarj edilebilecek türde olmalıdır. Aküler, geminin ana ve acil durum jeneratör devresinden beslenen otomatik bir şarj cihazı ile, 10 saat içinde minimum kapasite taleplerini yerine getirebilecek şekilde şarj edilebilmelidir. AC akımdan aküye geçiş mutlaka otomatik olmalıdır ve sistem bu gibi durumlarda yani, her hangi bir elektrik kesintisi sırasında akü voltajı devreye girerken cihazların çalışmasında bir duraklamaya sebebiyet vermeyecek şekilde örneğin NO BREAK sistem denilen kesintisiz güç kaynağı şeklinde olmalıdır. Gemi yardımcı enerji kaynakları ihtiyaç duyulduğunda yolcu gemilerinde 36 saat, kargo gemilerinde 18 saat GMDSS donanımının enerjisini sağlamalıdırlar. Yedek enerji kaynağı akü ise tüm cihazları en az 1 saat en fazla 6 saat çalıştırabilmelidir. SOLAS a göre yedek enerji güç kaynağının şarj süresi 10 saatten fazla olamaz UPS Kesintisiz güç kaynakları, ana güç kaynağı arızalarında GMDSS donanımlarının enerji ihtiyacını karşılarlar. ONLINE ve OFFLINE türleri vardır. ONLINE devamlı hazır,offline ise kesintiden sonra devreye girer. Bellek bilgisinin kesilip kaybolan donanımlarda OFFLINE, diğer donanımlarda ONLINE kullanılır. ONLINE önerilir AKÜLER Akümülatör (Akü) deşarj sırasında kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren, şarjda ise elektrik enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürerek depo eden enerji kaynağıdır. Bataryaların birleşiminden oluşurlar. Kapları ısı, asit, darbeye dayanıklı ebonit yada plastiktendir. Gemidekiler daha kalın ve dayanıklı malzemelidirler.

84 Kurşunlu Akümülatörler 84 En yaygın kullanılan ikincil bataryalardır. Kurşunlu bataryalar, Genelde boşken 2.4 Volt, yükteyken Volt luk 6 hücreden oluşurlar. Akü üstünde her hücreye ait kapak bulunur, dolayısıyla kapak sayısı hücre sayısını gösterir. Özellikleri; *Büyük enerji yoğunluğunun olması *Ucuz fiyat *Sağlam yapı ve hatalı kullanıma dayanıklı olmaları *Geniş sıcaklık aralarında güvenle çalışabilir *İyi bakım ile çok uzun süre hizmet verebilir Deşarj sırasında 2 önemli değişiklik olur bunlar; Elektrolitteki asit yoğunluğu azalır ve buna bağlı olarakta akümülatör gerilimi düşer, plakaların aktif maddeleri, kurşun peroksit ve kurşun, kurşun sülfata dönüşürler ve akümülatör iç direnci büyür. Şarj sırasındaki değişiklikler ise; Pozitif ve negatif plaklardaki kurşun sülfat azalırken, negatif plakalardaki saf kurşun ve pozitif plakalardaki kurşun peroksit miktarı artar. Elektrolitteki su miktarı azalırken asit miktarı, buna bağlı olarakta elektrolitin asit yoğunluğu artar. Akümülatörün şarj sonrası gerilimi 2.4 VOLT civarındadır Nikel Kadmiyum Akümülatörler GMDSS donanımlarında yedek güç kaynağı olarak kullanılabilir fakat kurşunlulara göre daha az güvenilirdir ve pahalıdır. Bu piller çok naziktirler, gerilimleri tamamen bitmeden şarj edilmemeleri gerekir. Kısa devreye dayanamazlar. Yüksek enerji yoğunluğu sağladıklarından EL VHF lerinde kullanılır. Aynı boyuttaki kurşunlulara göre daha fazla enerji depo ettiklerinden el tipi cihazlar için çok idealdir. Fazla yıpranmadan değiştirilmelidirler. Ömürleri çok faktöre bağlıdır. Bunlar: 1-Konstrüksiyon kalitesi 2-Çalışma ortamı 3-Yapılacak işe uygunluğu 4-Akümülatör şarj cihazının dizaynı 5-Çalışma ömrü Demir Nikelli Akümülatörler Yaygınlığı kalmamıştır, kurşunlulara göre bazı avantajları vardır özellikle soğuk bölgelerde çalışan gemilerde kullanılır. Özellikleri: 1-Kg başına sağladıkları enerji 2-Depolama sırasında zamanla bozulmamaları 3-Donma ısılarında bile Zarar görmemeleri 4-Daha az bakım gerektirmeleri 5-Daha az tehlikeli olmaları Akülerin Genel Bakımları Aküdeki sıvı seviyesi düşünce saf su ilave edilmelidir. Çünkü sadece elektrolit içindeki su eksilmiştir. Asit miktarında değişme olmamıştır. Elektrolit, metalin 1-1,5 cm üstünde olmalıdır. Seviye çok artırılırsa gaz sıkışması olur, yetersiz olursa akü verimli kullanılamaz. Kutup başlarına vazelin sürülmesi cihazın ömrünü arttıracaktır.

85 Günlük Bakımları 85 Dıştan gözlem yapılır. Fiziki bozuklukları kontrol edilir. Gerilim kontrolü yapılır, jurnale işlenmez Haftalık Bakımları Kapaklar, dıştan fiziksel durum, seviyeler kontrol edilir. Kontrol gözle yapılır, alet kullanılmaz. MF-HF cihazıyla emisyon yapılır. Bu esnada akünün geriliminde aşırı düşme var mı? Kontrol edilir. Gerilim aşırı düşüyorsa bataryalar güvenilir değil demektir. Jurnale kayıt yapılması gerekir. Kaç amper çekildiği, gerilimin ne kadar düştüğü yazılır Aylık Bakımları Günlük-haftalık bakımlar yapılır, kapakların temiz olması önemlidir. Su seviyesi kontrol edilir. Bakım yapılacak bataryanın muhakkak şarjlı durumda olması gerekir. Sıcak ve sodalı su ile kutup başları yıkanır, oksidasyon varsa yıkanarak temizlenir. Bol soğuk su ile durulanır. Kapakların açılıp temizlenmesi gerekir. Kapaklar tekrar kapatılıp kıl fırça ile kutup başları ince bir tabaka halinde vazelinlenir. Aylık bakımlarda akü şarj edildikten sonra her bir hücrenin elektrolit yoğunluk oranının yeterli olup olmadığını anlamak için akünüm her hücresinden BOME değeri alınır, jurnale işlenir. 32 bome=1,18 gr/cm küp 1-Akümülatör odasına kıvılcıma ve yangına neden olabilecek herhangi bir şeyle girmeyin 2-Akümülatör odasını havalandırın 3-Koruyucu eldiven ve gözlük giyin 4-Akümülatörlerin üzerine düşerek kısa devreye neden olacak malzeme ve takımları uzak tutun 13.3 BATARYALAR GMDSS sistemindeki cihazlarda kullanılan iki tür batarya vardır. Bunlar: 1-Birincil bataryalar 2-İkincil bataryalar Birincil Bataryalar: Pildir. Şarj edilemezler. Pil boyutları büyüdükçe verecekleri enerjide büyür. Deniz koşullarında çalışmaya uygun değillerdir ve GMDSS donanımlarında kullanılmazlar. En yaygınları 1.5 V ALKALINE 1.4V MERCURY 1.45 V LITHIUM. Pillerin içindeki kimyasal maddelerin reaksiyonu nedeniyle zamanla piller performanstan düşerler. LECLANCHE PİLLER: 1 YILDA % Enerji kaybı ALCALINE PİLLER: 2.5 YILDA %8-10 Enerji kaybı MERCURY PİLLER: 5 YILDA %20 Enerji kaybı LITHIUM PİLLER: 5 YILDA %2-3 Enerji kaybı GMDSS te kullanılacaksa sadece LITHIUM bataryalar kullanılır.(epirb-sart)

86 İkincil Bataryalar: İkincil piller donanımın yedek enerji ihtiyacını karşılamak amacıyla GMDSS te kullanılmaya daha uygundur. Şarj edilebilirler. Birincil pillerden daha güçlüdürler. Gerektiğinde çok fazla enerji sağlarlar. Tek olarak gerekli gerilimi sağlayamadıklarından VOLT luk uç gerilimine sahip bataryalar(pil grupları) şeklinde üretilirler. Gemilerdeki akümülatör bataryaları 24 VOLT luktur ve iki bağımsız batarya grubuyla oluşturulur. Her bir akümülatör bataryasının 24 VOLT luk enerjisi 4 Tane 6 VOLT luk yada 2 Tane 12 VOLT luk akümülatörün seri bağlanmasıyla oluşur ŞARJ SİSTEMLERİ VE ŞARJ TÜRLERİ Elle Kumanda Edilebilen Şarj Sistemleri 1-Sabit akımla şarj 2-Sabit gerilimle şarj 3-Sabit ayarlı gerilimle şarj Otomatik Kontrollü Şarj Sistemleri 1-Kontrollü akım ve gerilimle şarj 2-Konikleştirilmiş işaretlerle şarj 3-Darbeli işaretlerle şarj 4-Çok küçük akımla şarj ANTENLER Antenler uydu sistemlerinin ana unsurlarıdır. Hem uydunun üzerinde, hem de yer istasyonlarında bulunurlar. Yer istasyonundan uyduya iletilen sinyale uplink, uydudan yer istasyonunun antenine iletilen sinyale ise downlink adı verilir. Uplink ve downlink frekansları hiçbir zaman aynı değildir. Uplink frekansı her zaman downlink frekansından büyüktür. Çünkü, yüksek güçlerde radyo frekanslarının uydu ortamından ziyade yer ortamında üretilmesi daha kolaydır. Uyduda en önemli parametreler ağırlık ve güç kısıtlamasıdır. Bu nedenle, yerde genellikle büyük çaplı antenler ile, yüksek frekans kullanılarak (bu aynı zamanda kısa dalga boyu demektir), uyduya yönlendirilen sinyal gücü en üst seviyeye çıkarılmak istenir. Bu yöntem önemlidir, çünkü, karşılığında bulunan uyduda sinyalin güçlü olarak alınması ve iletilmesi hususunda kısıtlı ve önceden belirlenmiş bir kapasite bulunmaktadır. Yine, yerde bulunan büyük çaplı antenler ile uydudan iletilen zayıf ve düşük frekanstaki sinyalin toplanması mümkün olacaktır. Yer antenleri değişik çap ve şekillerde ve değişik amaçlar için tasarlanırlar. En temel ve basit anten şekli yönlendirmesiz (omni-directional) veya çubuk (whip) antendir. Bu tür antenler teorik olarak her yöne ve eşit şiddette yayın yaparlar. Uydu haberleşmesi için, yönlendirmesiz çubuk antenlerin en yaygın şekli "sadece alış (receive only)" yapan antenlerdir. GPS antenleri bu türe en güzel örnektir. Bunun yanında, çubuk antenler, uyduya doğru yeterli güç ve yönlendirmede sinyali gönderemeyeceği ve bu nedenle de verimli bir link oluşturamayacakları için, veriş için kullanılamazlar. Uydu anteni mikrodalga frekanslarında çalışır. Teknik olarak anten çapının kullanılan frekans dalga boyuna eşit veya daha büyük olması amaçlanır. En çok kullanılan uydu anten türü parabolik antendir. Parabolik antenin şekli tas şeklindedir. Aldığı veya gönderdiği sinyali, odak noktasındaki bir mikrodalga dalga kılavuzu açıklığından gönderir. Bu dalga kılavuzu açıklığı (aperture) besleme boynuzu (feed horn) diye adlandırılır. Besleme boynuzundan alınan sinyal yükselteç girişine yönlendirilir. Uydu haberleşmesinde kullanılan en iyi yükselteçler "Düşük Gürültülü Yükselteç (Low Noise Amplifier-LNA)" diye adlandırılır. LNA'nın, alınan sinyali geçirirken mümkün olduğu kadar az gürültü katması amaçlanır. Yükselteçten alınan sinyal de çeviriciye (converter) gönderilir. Çevirici modüle edilmiş sinyali elektrik işaretine çevirir ve böylelikle terminal cihazları tarafından daha kolaylıkla işlenebilecek bir forma getirir. Aynı zamanda, çeviricide, bilgiye eşlik eden taşıyıcı sinyali de süzülür. Sinyal bir telefon görüşmesi ise, bir telefon şebekesine bağlanır. Sinyal bir televizyon yayını ise, TV cihazı üzerinde görüntülenebilecek bir forma dönüştürülür. Burada anlatılanlar en basit şekliyle ifade ediliyor olsa da, temel düşünce işaretin iletimi (gönderilmesi) ile aynıdır. Sadece işlem tersine çevrilmiştir. Yer terminali antenlerinin tasarımında, uydu gücünü doğrudan etkileyebilecek parametreler göz önüne alınır. Uydu antenlerinin 2 ana görevi vardır. Bunlardan birincisi yerdeki kullanıcıları desteklemek üzere haberleşme sinyallerinin alış/veriş işidir. Diğeri ise, uyduların yörüngelerinde uygun biçimde işletildiğinden emin olunabilmesi amacıyla uydu kontrol operatör ve işletmecilerinin uydu kontrol istasyonları aracılığıyla

87 kullandıkları telemetri, izleme ve kumanda (TT&C) sinyallerinin iletimidir. Uydunun gücünün çoğunu, yerden gelen sinyallerin iletimini sağlamak üzere bu antenler kullanırlar. Uydular, aynen yer istasyonları gibi, sinyallerin alma, işleme ve göndermesi amacıyla benzer elemanları kullanırlar. Uyduda haberleşme trafiği amacıyla kullanılan antenler fiziksel olarak en büyük ve en karmaşık yapıda olmalarına karşın, TT&C amacıyla kullanılan antenler genellikle boynuz (horn) türü ve küçük antenlerdir. Uydu anteni, yeryüzünde arzu edilen kaplama alanına (izdüşüm) göre enerjilerinin odaklanabilmesi için özel şekillerde tasarlanır ve şekillendirilir. Uydunun haberleşme anteninin en önemli unsurlarından biri de kazancıdır. Antenin kazancı, uyduya gelen veya uydudan giden enerjinin yoğunlaştırılabilmesi yeteneğidir. Yüksek kazanç değerleri, uyduların gelişmiş haberleşme kapasitesi ve performansı ile doğru orantılıdır. Alıcı verici antenler mümkün olduğunca birbirinden uzak tutulmalıdırlar. VHF ile DSC nin de ayrı tutulurlar. Anten kuplörü olan anten, verici antendir. INMARSAT A nın anteni INMARSAT B nin anteninden büyüktür. INMARSAT C nin anteni çok küçüktür. Bu anten aynı zamanda GPS olarak da kullanılır. NAVTEX anteni normalde dikey antendir ve normalinden 1/8 kat küçüktür, bunun için üstte çubuk altta ise, kısa gelen antenin eksikliğini tamamlamak için ampfilikatör kullanılır ve gelen dalga tamamlanarak NAVTEX e iletilir. VHF anteni 60º yada 30º lik her yöne kamçı dipole antendir. MF-HF anteni ise gergi yada dikey antendir. 87