AB Kulisi. Ajanda Türkiye nin AB katılım sürecinde önemli tarihler ve dönüm noktaları...

Transkript

1 AB Kulisi Temmuz 2009 Editör den AB Kulisi nin bu ayki sayısının Editör den bölümü; Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı nı 1 Temmuz tarihinde devr alan İsveç in ve AB üyesi Fransa nın Türkiye nin AB üyeliğine ilişkin yaklaşımlarını irdeliyor Gündem Bu ay AB gündeminde öne çıkan gelişmeler... Ajanda Türkiye nin AB katılım sürecinde önemli tarihler ve dönüm noktaları... 1

2 Editör den Türkiye yi Destekleyen Bir AB Dönem Başkanı... Avrupa Birliği nin Dönem Başkanlığı nın bu ay başında İsveç e geçmesi ile Türkiye-AB ilişkilerinin seyrinin, Güney Kıbrıs ile limanlar sorununa endekslendiği bir döneme girmiş olduk. Zira İsveç önümüzdeki altı ay içerisinde Ankara ile iki başlıkta daha müzakereleri başlatmak istese de, limanlar sorununa bir çare bulunamaması halinde, hiçbir başlığın açılmaması da söz konusu olabilir. Brüksel deki diplomatik çevreler, İsveç in Türkiye nin AB üyeliğine destek verse de özellikle Güney Kıbrıs ın baskısının çok yoğun olacağı görüşündeler. Türkiye ye hava ve deniz limanlarını açması için bu yılın sonuna kadar mühlet veren AB tarafı da bu nedenle müzakereleri, Ankara ya baskı aracı olarak kullanabilir. Zira İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, kısa bir süre önce, Ankara nın yıl sonuna kadar böyle bir adım atmaması halinde, müzakere başlıklarının açılmasının da bir anlamı olmayacağını belirtti. Önümüzdeki dönemde, siyasi engellere takılan Enerji ile Eğitim ve Kültür, ayrıca Fransa nın engellediği Ekonomik ve Parasal Politikalar, Çevre, Rekabet Politikası ve İstihdam ve Sosyal Politika Ankara nın masada açılmasını beklediği müzakere başlıkları olarak açıklanıyor. Sarkozy den Şartlı Evet Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, Avrupa Birliği nin (AB) yeni dönem başkanı olan İsveç e yaptığı resmi gezi sırasında, Türkiye nin AB entegrasyonunu frenlemek için koyduğu vetoyu kaldırmayacağı mesajını verdi. Sarkozy nin bu sözleri, geçtiğimiz yıldan bu yana AB müktesebatının 35 başlığından 5 ini veto eden Fransa nın bu tavrından vazgeçmeyeceği anlamına geliyor. Sarkozy, İsveç Başbakanı Fredrik Reindfeldt ile yaptığı görüşmenin ardından, Türkiye nin, AB ile imtiyazlı ortaklık kurması ile sonuçlanabilecek tam üyelik müzakereleri başlıklarını ise engellemeyeceğini kaydetti. Duygu Leloğlu BRÜKSEL 2

3 Gündem AB ile Onbirinci Başlıkta Müzakereler Açıldı Avrupa Birliği ve Türkiye arasındaki tam üyelik müzakereleri çerçevesinde Vergilendirme başlığında müzakereler, Çek Cumhuriyeti nin AB Dönem Başkanlığı nın son günü açıldı. Başmüzakereci ve Devlet Bakanı Egemen Bağış ın Brüksel de katıldığı Hükümetlerarası Konferans ta 35 başlıktan 11. faslın açılması ile müzakere başlıklarının yaklaşık üçte biri açılmış oldu. Yapılan ortak basın toplantısında, Avrupa Komisyonu nun Genişleme Müdürü Michael Leigh, Meclis ten geçen yeni yasayı, sivil-asker ilişkilerinin AB standartlarına getirilmesi yönünde önemli bir adım olarak değerlendirdi. Leigh, ayrıca Ceza Muhakemeleri Kanunu nda yapılan değişikliğe destek vermeyi ihmal etmedi. Leigh, sivil-asker ilişkilerine vurgu yaparak; sivillerin ordu üzerindeki kontrolünün Katılım Ortaklığı Belgesi kapsamında Türkiye nin kilit önceliklerden biri olduğunu ve doğru yolda bir adım atıldığı konusunda Türkiye ye güven duyduğunu açıkladı. Yasa metninin incelenmesi için zamana ihtiyaç olduğunu belirterek sivilasker ilişkilerinin AB standartlarına getirilmesinin önemine vurgu yaptı. AB ile Kıbrıs Çıkmazı Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın dört ay sonra Avrupa Birliği nin (AB) başkenti Brüksel e geçtiğimiz ay ikinci defa gerçekleştirdiği resmi ziyareti, Kıbrıs a kilitlendi. Erdoğan, Avrupa Birliği (AB) Türkiye masasına, Kuzey Kıbrıs a doğrudan ticareti başlatın. Biz de Güney Kıbrıs a hava ve deniz limanlarını açarız. Bu iki sorunu aynı anda çözelim önerisi ile geldi. Ankara nın 2006 yılında yaptığı Kıbrıs eylem planını hatırlattı. AB tarafı ise, limanların açılması konusunda Ankara ya yıl sonuna kadar mühlet verdiğinin altını çizerek, Siz açılım yaparsanız, bizim de elimiz güçlenir. cevabını verdi. Doğrudan ticaretin başlatılması konusunda ise, Güney Kıbrıs ın vetosu ile karşı karşıya olduğunu belirtti. Erdoğan ın, Komisyon Başkanı Jose Manuel Barroso ve genişleme üyesi Olli Rehn ile ayrı ayrı yaptığı ikili görüşmeler, Kıbrıs konusunda AB ile yaşanan açmaza odaklandı. Ayrıca Brüksel ziyareti sırasında dünyanın en önemli forumlarından biri olan Crans Montana nın oturumuna katılan Erdoğan, forumun, kendisine verdiği Vakıf Ödülünü törenle aldı. AP de Türkiye Yarışı Önümüzdeki beş yıl içinde merkez sağın kontrolüne giren Avrupa Parlamentosu nun (AP) Türkiye politikasının nasıl şekilleneceği merak ediliyor. AP nin 7 Haziran da tamamlanan seçimlerinin ardından, yeni oluşan siyasi gruplar arasında Türkiye dosyasını ele geçirme konusunda siyasi bir yarış başladı. AP, şu anda iki hafta sonra Parlamento da yapılacak Avrupa Komisyonu nun yeni Başkanı seçimine kilitlenmiş durumda. Ama şimdiden kulisler, Türkiye pazarlığına sahne oluyor. 736 koltuk sayısından oluşan AP nin en büyük grubunu oluşturan Hıristiyan Demokratlar bu yarışta en avantajlı konumda bulunuyor. Türkiye nin AB üyeliği konusunda ikiye bölünen bu grup, Parlamento nun Türkiye raportörlüğünü kimseye kaptırmamakta kararlı. Türkiye politikasında etkin olma yarışını, AP nin yeni Türkiye raportörünün kim olacağı ve TBMM-AP arasındaki Karma Parlamento Komisyonu (KPK) Başkanlığının hangi siyasi grupta kalacağı belirleyecek. Son iki yıldır Türkiye raportörlüğünü üstlenen Hollandalı milletvekili Ria Oomen Ruijten in ise raportör olarak devam etmekte ısrarlı 3

4 olduğunu belirtiliyor. Ruijten, grubuna rağmen, geçtiğimiz yıllarda nispeten dengeli raporlar hazırlamıştı. Yeşiller grubu ise, kendi grubundan KPK Eşbaşkanı Joost Lagendijk tan boşalan koltuğu diğer gruplara kaptırmama derdine düştü. Ancak şimdilik Yeşillerin Lagendijk in yerine koyacağı çok güçlü bir adayı bulunmuyor. Siyasi gruplar bu konudaki kararlarını tatil sonrası, eylül ayında netleştirecekler. Nabucco Projesi Hükümetlerarası Anlaşması İmzalanıyor Kafkaslar ve Asya doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa ya taşıyacak olan Nabucco Boru Hattı Projesi Hükümetlerarası Anlaşması nın 13 Temmuz 2009 tarihinde Ankara da imzalanmasının öngörüldüğü açıklandı. Anlaşmayı Türkiye haricinde boru hattının geçeceği diğer ülkeler; Avusturya, Bulgaristan, Macaristan ve Romanya nın yanı sıra Alman RWE şirketinin Nabucco konsorsiyumundaki ortaklığı sebebi ile Almanya nın imzalaması bekleniyor. Avrupa Komisyonu Başkanı José Manuel Barroso, 2014 yılında operasyona başlaması beklenen boru hattı projesinde imza aşamasına gelinmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirirken, projenin Avrupa da enerji güvenliği, kaynakların, ortak ülke ve transit yollarının çeşitlendirilmesi ve Güney Koridoru nun geliştirilmesi yönünde önemli rolüne değindi. Hırvatistan Müzakerelerde Yerinde Sayıyor Türkiye ile dört yıl önce aynı zamanda Avrupa Birliği (AB) tam üyelik müzakerelerine başlayan Hırvatistan, Slovenya ile yaşadığı sınır sorunu nedeniyle yerinde sayıyor. AB nin geçtiğimiz ay görev süresi dolan Çek Cumhuriyeti Dönem Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada bu hafta başında ülke ile açılması beklenen yeni müzakere başlığının ülkenin yaşadığı sınır sorunları nedeniyle ertelendiği belirtildi. Son altı aydır Slovenya ve Hırvatistan arasında arabuluculuk yapan AB cephesi, geçen hafta bu müzakerelerden hiçbir sonuç elde edememişti. Hırvatistan ile, Slovenya engeli yüzünden son iki seferdir yeni müzakere başlığı açılamıyordu. AB Dönem Başkanlığı İsveç e Geçti AB nin 1 Temmuz tarihinden itibaren dönem başkanlığı koltuğuna oturan İsveç i zor bir dönem bekliyor. İsveç i, önümüzdeki altı ay boyunca mali ve ekonomik krizin sonuçları, küresel ısınma, AB seçimlerinin ardından kurumsal değişiklikler, AB nin yeni Lizbon Antlaşması nın belirsizliğini koruması gibi zor konular bekliyor. İsveç Başbakanı Fredrik Reinfeldt, ülkesinin engebeli koşu için hazırlıklı olduğunu söyledi. Bu arada genişleme konusu da AB yeni dönem başkanının vazgeçilmez gündem maddelerinden biri olacak. AB de Çirkin Meyve ve Sebze Dönemi Pörsümüş kiraz, benekli mantar, şekilsiz havuç ve kabuksuz soğanı, artık Avrupa Birliği (AB) pazarında satmak mümkün olacak. Zira AB, bu aydan itibaren yirmi yıllık uygulamasını değiştirerek, çirkin meyve ve sebze satma yasağına son verdi. Buruşuk meyve ve sebzeler, AB de daha güzel görünümlü olan hemcinslerine göre % 40 ucuza satılacak. Artık piyasada satılan karnabaharın çapının en az 11 cm. olması gerekmeyecek. Veya havuçların küçüğünün ağırlığının da en az 8 gr. olması zorunluluğu aranmayacak. AB nin yıllardır uyguladığı kuralları değiştirmesinin nedeni, taze yiyeceklerin fiyatlarını düşürmek ve özellikle de mali kriz yüzünden zor günler geçiren meyve ve sebze üreticilerine yardımcı olmak olarak açıklıyor. Böylece tüketiciler de daha ucuza meyve ve sebze alma imkanı bulacak. 4

5 AB de Doğum İzni Dört Aya Çıkartılacak Avrupa Birliği nde (AB) doğum izni, çalışanın anlaşma şekline bakılmaksızın, üç aydan dört aya çıkartılacak. AB de sosyal ortaklar, bu konuda var olan anlaşmanın gözden geçirilmesi konusunda uzlaştılar. Bu uzlaşmaya göre, doğum izni çalışanların cinsiyetine bakılmasızın, yasalarla tanımlanan iş anlaşması mevcut tüm çalışanlara uygulanacak. Yeni anlaşmaya göre, doğum izni bitince çalışanlar aynı işlerine istedikleri takdirde geri dönebilecekler. AB Endüstriyel Kirliliğe ilişkin Yasada Uzlaştı AB nin Çevre Bakanları, geçtiğimiz ay, entegre kirliliğin önlenmesi ve kontrolü kapsamında mevcut yedi yönergenin tek bir yönerge kapsamında düzenlenmesi ve su ve toprak kirliliğini azaltmak amacıyla sülfür ve nitrojen bileşenli kimyasal maddeler ile toz parçacıkları, asbest, ağır metal salınımlarında üst sınırların azaltılması konusunda anlaşmaya vardı. Ağır sanayi kaynaklı kirliliğinin önlenmesini ve kontrolünü amaçlayan mevzuat kapsamında, mevcut tesisler, 2016 yılına kadar, en son teknoloji ve tekniklerin uygulanması ile söz konusu kirleticiler için belirlenen tavan sırlarına uyum sağlayacak. Bununla birlikte, üye devletler 2020 yılına kadar geçiş döneminden yararlanabilecek. Yeni kurulacak olan sanayi tesislerinin ise yeni kurallara 2012 yılına kadar uyum sağlaması öngörülüyor. Söz konusu yasa tasarısı üzerinde kararın yıl sonuna kadar alınması bekleniyor. Türkiye, Kyoto Protokolü ne Resmen Taraf Olacak Türkiye, Kyoto Protokolü'ne 26 Ağustos ta resmen taraf olacak tarihli Kyoto Protokolü ne hükümet tarafından taraf olma süreci 2007 yılında başlatıldı. Bu süreç 17 Şubat 2009 tarihinde ise tamamlandı. Protokol ün 25. Maddesi uyarınca; 26 Ağustos ta Türkiye protokole resmen taraf olacak. AB Küresel Isınmayla Mücadeleye Mali Destek Kararını Erteledi AB liderleri, geçtiğimiz ay yapılan AB Zirvesi nde kalkınmakta olan ülkelerin küresel ısınmaya karşı mücadelesine mali destek olmaya ilişkin kritik kararlarını, ekim ayında yapılacak toplantıya erteleme kararı aldılar. Ancak liderler, bu ülkelere mali destekte bulunma konusunda prensip olarak uzlaştılar. Avrupa Komisyonu, ocak ayında AB nin 27 ülkesine yaptığı öneriler dizisinde, Çin, Hindistan gibi ülkelerden emisyon oranlarını 2020 yılına kadar %15 ila %30 un altına düşürmelerini istemişti. Kalkınmakta olan ülkeler ise endüstrileşmiş ülkelerden, bu konudaki çabalarını mali olarak desteklemelerini istiyor. AB nin İstihdamı Canlandırma Planı Avrupa Komisyonu, ekonomik krizden etkilenen Avrupa da işsizlik oranının artmasına karşı, 19 milyar Euro luk mali paket hazırladığını açıkladı. Ancak Avrupa iş dünyası ve sivil toplum kuruluşları bu planı, yeterli bulmadıklarını açıkladılar. BusinessEurope tarafından yapılan değerlendirmede, AB nin icra organının kısa dönemli istihdama ilişkin farklı alanlarda geniş kapsamlı düzenleme yapmaması eleştirildi. Avrupa Ticaret Birliği Konfederasyonu ise stratejinin var olan programların tekrar düzenlenmesinden ibaret olduğunu belirtti. AB Liderleri Mali Kontrol Reformuna Yeşil Işık Yaktılar AB liderleri, geçtiğimiz ay yapılan AB Zirvesi nde, Avrupa da mali kontrol reformu için 5

6 anlaştılar. Bu karar, ABD Başkanı Barack Obama nın Amerikan mali kurallarının gözden geçirileceğini anons etmesinden iki gün sonra alındı. Avrupa Komisyonu nun rakamlarına göre, Avrupa da 8 bin dolayında banka bulunuyor. Ama bu bankaların üçte ikisinin toplam malvarlığı, ulusal yetkililer tarafından kontrol edilen, 40 çok uluslu kurumun elinde bulunuyor. Geçtiğimiz yıl kurulan yüksek düzeyli bir ad hoc komitenin hazırladığı rapor, makro düzeydeki sistematik risklerin kontrol altına alınması için Avrupa Merkez Bankası nın gücünün artırılmasını önermişti. Ayrıca sınır ötesi mali grupların mikro düzeyde kontrolü için de ulusal düzeyde işbirliği yapılmasını teklif etmişti. Ajanda 6 Temmuz -AB nin Euro grup toplantısı -AB gayri resmi Sağlık Bakanları Konseyi -AB Bütçe Komitesi 7 Temmuz - AB nin Mali ve Ekonomi Bakanları Konseyi - AB nin Sağlık Bakanları Konseyi -AB nin Deniz Güvenliği Semineri 8 Temmuz -AB nin İstihdam ve Sosyal İşler Bakanları Konseyi -AB nin Deniz Güvenliği Semineri 9 Temmuz -AB nin İstihdam ve Sosyal İşler Bakanları Konseyi 10 Temmuz -AB nin Ekonomik ve Mali İşler Konseyi (Bütçe) -Mali Hizmetler Komitesi gayri resmi toplantısı 11 Temmuz 13 Temmuz -AB nin Tarım ve Balıkçılık Konseyi -Avrupa Parlamentosu Genel İşler Konseyi (13 16 Temmuz) 14 Temmuz -Küresel ısınma üzerine çalışma grubu 15 Temmuz -AB nin gayri resmi Adalet ve İçişleri Bakanları Konseyi -AB dönem başkanı İsveç Başbakanı Fredrik Reindfeldt AP de konuşacak 16 Temmuz -AB nin Adalet ve İçişleri Bakanları Konseyi -AB nin Siyasi ve Askeri Grubu gayri resmi toplantısı 6

7 17 Temmuz -AB nin Adalet ve İçişleri Bakanları Konseyi -AB nin Siyasi ve Askeri Grubu gayri resmi toplantısı 18 Temmuz 19 Temmuz -AB nin İşleri Genel Direktörleri gayri resmi toplantısı 21 Temmuz -AB İşleri Genel Direktörleri gayri resmi toplantısı 22 Temmuz 23 Temmuz -AB nin Enerji Bakanları gayri resmi toplantısı 24 Temmuz -AB nin Çevre Bakanları gayri resmi toplantısı -AB nin Enerji Bakanları gayri resmi toplantısı 25 Temmuz -AB nin Çevre Bakanları gayri resmi toplantısı 27 Temmuz -AB nin Genel İşler ve Dış ilişkileri Konseyi 28 Temmuz -AB nin Genel İşler ve Dış ilişkiler Konseyi 29 Temmuz 31 Temmuz toplantısı CPS Advisory Group Brüksel, İstanbul, Washington CPS AB Kulisi nde yer alan haberler, çeşitli AB haber kaynaklarından derlenmiştir. 7