T.C. SAĞLıK BAKANLıĞı

Transkript

1 T.C. SAĞLıK BAKANLıĞı Dr. Mustafa Kemal ÇETİN Hasta Hakları ve Tıbbi Sosyal Hizmetler Daire Başkanlığı

2 BAĞıMLıLıK NEDIR? Madde kullanımına bağlı olarak beyinde oluşan değişimlerin, kompulsif madde arayışı ve kullanımına yol açtığı süreğen bir beyin hastalığıdır. Çok etkenli bir hastalıktır: çevresel, genetik, davranışsal, ruhsal, öğrenme ve şartlanma ile ilgili etkenlerin hep birlikte yol açtığı karmaşık bir hastalık!

3 Kötüye kullanım Bağımlılık Tekrar tekrar madde kullanımına bağlı yineleyen ve önemli olumsuz sonuçlarına karşın uyum bozucu bir biçimde madde kullanımının olmasıdır Maddeyle ilişkili önemli sorunlara rağmen kişinin maddeyi sürekli bir biçimde kullandığına işaret eden bilişsel, davranışsal ve fizyolojik bir grup belirti

4 KIME BAĞıMLı DENIR? 1 yıllık süre içinde aşağıdakilerden en az 2 tanesi 1. İş, okul, ev sorumluluklarını yapamayacak düzeyde madde kullanma 2. Fiziksel olarak tehlikeli durumlarda yineleyici madde kullanımı 3. Toplumsal ya da kişiler arası sorunlar 4. Tolerans 5. Yoksunluk

5 Uyuşturucu madde kullanımının önlenmesi, bağımlı hale gelen kişilerin tedavisi ve topluma kazandırılması, başkalarını madde kullanmaya sevk etmelerinin önlenmesi, ülkedeki madde talebinin bu yolla azaltılması amacıyla, Bakanlığımızca bu alanda hizmet veren kurumların nitelik ve nicelik yönünden yeterliliğini arttırılması hedeflenmiştir. Mevcut yapı itibariyle tedavi talebinde bulunan bağımlıların tedavileri karşılanabilmekle beraber hizmete kolay ulaşılabilirliği sağlamak açısından bağımlılık tedavisine yönelik hizmetlerin yurt geneline yayılması planlanmaktadır.

6 BU KAPSAMDA; NO KURUM ADI AÇILIŞ YILI YATAK SAYILARI Bünyesinde Uzmanlaşmış Tedavi Merkezi Bulunan Sağlık Bakanlığına Bağlı Hastaneler 1 Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi (AMATEM) 2 Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi (ÇEMATEM) Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi (AMATEM) Elazığ Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi (AMATEM) Samsun Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi (AMATEM) Adana Dr. Ekrem Tok Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi (AMATEM) Denizli Devlet Hastanesi (AMATEM) Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi (AMATEM) İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi (AMATEM) Diyarbakır Devlet Hastanesi (ÇEMATEM)

7 NO KURUM ADI AÇILIŞ YILI YATAK SAYILARI Bünyesinde Uzmanlaşmış Tedavi Merkezi Bulunan Sağlık Bakanlığına Bağlı Hastaneler 11 Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi (AMATEM) Gaziantep 25 Aralık Devlet Hastanesi (AMATEM) Bursa Devlet Hastanesi (AMATEM) Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi (AMATEM) Konya Eğitim ve Araştırma Hastanesi (AMATEM) Bünyesinde Uzmanlaşmış Tedavi Merkezi Bulunan Üniversite Hastaneleri 16 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi (AMATEM) Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi (AMATEM) Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi (AMATEM) Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi (AMATEM) İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi (AMATEM) Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi (AMATEM) Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi (AMATEM)

8 NO KURUM ADI AÇILIŞ YILI YATAK SAYILARI Uzmanlaşmış Tedavi Uygulayan Kamu-Üniversite-STK Ortaklığındaki Merkezler 23 EGEBAM AKDENİZBAM Bünyesinde Uzmanlaşmış Tedavi Merkezi Bulunan Özel Hastane 25 Özel Balıklı Rum Hastanesi (AMATEM) TOPLAM 688

9 Bakanlığımıza bağlı madde bağımlılığı tedavi merkezlerinin yanında üniversitelerde ve özel sektörde de hizmet veren merkezler bulunmaktadır. Genel olarak merkezlerdeki tedavi uygulamalarıyla, madde kullanımının azaltılması veya ortadan kaldırılması, yoksunluk ile ilgili sorunların giderilmesi, relapsın önlenmesi ve psikolojik ve sosyal işlevsellikte düzelme sağlanması amaçlanmaktadır. Yatarak tedavi sonrası taburcu edilen hastaların ayakta tedaviye devam etmesi veya belli dönemlerde kontrollere gelmesi gerekmektedir.

10 MADDE BAĞIMLILIĞI TEDAVİ MERKEZLERİ YÖNETMELİĞİ Madde bağımlılığı sorununa temel yaklaşımlardan birisini oluşturan tedavi uygulamalarında bağımlıların tedavilerinin yapıldığı kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde veya müstakil olarak kurulacak tedavi merkezlerinin tesis, hizmet ve personel kıstaslarının tespit edilmesine ve bunların açılmalarına, faaliyetlerine, denetlenmelerine ve kapanmalarına ilişkin usûl ve esasları düzenleme amacıyla hazırlanarak, 16/02/2004 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır.

11 YASAL YAPTıRıMLAR Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak Madde 191- (Değişik: 6/12/ /7 md.) (1) Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi, bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Bu suçtan dolayı açılan davada mahkeme, birinci fıkraya göre hüküm vermeden önce uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi hakkında, tedaviye ve denetimli serbestlik tedbirine; kullanmamakla birlikte, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişi hakkında, denetimli serbestlik tedbirine karar verebilir. (Ek cümle: 31/3/ /20 md.) Bu karar, durma kararının hukuki sonuçlarını doğurur.

12 YASAL YAPTıRıMLAR ADLİ KONTROL Madde 109 (1) (Değişik: 2/7/ /98 md.) Bir suç sebebiyle yürütülen soruşturmada, 100 üncü maddede belirtilen tutuklama sebeplerinin varlığı halinde, şüphelinin tutuklanması yerine adlî kontrol altına alınmasına karar verilebilir. Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tâbi olmak ve bunları kabul etmek. Madde 231 Hükmün açıklanması ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması (8) (Ek: 6/12/ /23 md.) Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur. Bu süre içinde bir yıldan fazla olmamak üzere mahkemenin belirleyeceği süreyle, sanığın denetimli serbestlik tedbiri olarak; c) Belli yerlere gitmekten yasaklanmasına, belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü kılınmasına ya da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesine, karar verilebilir. Denetim süresi içinde dava zamanaşımı durur.

13 YASAL YAPTıRıMLAR Tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri ve bu tedbirin yerine getirilmesi MADDE 72 (1) Tedavi; uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri kullanan kişinin bağımlılık yapan maddeden vücudunun arındırılmasına, bu maddelere olan ihtiyacı sonucunda ortaya çıkan yoksunluk belirtilerinin giderilmesine yönelik resmi veya özel kurumlarca yürütülen işlemleri ifade eder. (3) Tedavi ve denetimli serbestlik kararının kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra sanık veya hükümlünün müdürlüğe müracaat etmesi için tebligat çıkartılır. Müdürlüğe müracaat eden sanık veya hükümlü, kayıt kabul bürosunca infaz bürosunda görevli vaka sorumlusuna gönderilir. Vaka sorumlusu, tedavi tedbirinin yerine getirilmesi için aynı gün ilgili kuruma sevk işlemlerini başlatır ve yükümlüden beş iş günü içerisinde tedavi için ilgili kuruma başvurmasını ister. Sevk yazısında kişinin kuruma başvurduğu tarih ile tedavinin olumlu ya da olumsuz sonuçlandığına ilişkin nihai raporun müdürlüğe iletilmesi istenir. Rehberlik çalışmalarının takibi ile gerektiğinde rehberlik çalışmalarının planlanması ve yürütülmesi için karar eğitim ve iyileştirme bürosuna gönderilir.

14 DENETIMLI SERBESTLIK HIZMETLERI T.C.K. nun 191 inci maddesinde de yasadışı madde bağımlılarının tedaviyi kabul etmeleri durumunda da haklarında mahkemelerce cezai işlem yerine denetimli serbestlik tedbiri kararı alınmakta; Madde bağımlılığına yönelik yapılan tetkik ve tedaviye ilişkin iş ve işlemler Bakanlığımız Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından çıkarılan 2006/19 ve 2009/82 sayılı Genelgeler gereğince yapılmaktadır.

15 Ayaktan Başvuru Denetimli Serbestlik Ayaktan Başvuru Denetimli Serbestlik Ayaktan Başvuru Denetimli Serbestlik Ayaktan Başvuru Denetimli Serbestlik Ayaktan Başvuru Denetimli Serbestlik Ayaktan Başvuru Denetimli Serbestlik Türkiye genelinde 2007 yılında ayaktan başvuru yapılmışken 2012 yılında bu rakam e yükselmiştir. Denetimli Serbestlik sayıları ise den ya çıkmıştır Hasta Verileri Hasta Verileri Hasta Verileri Hasta Verileri Hasta Verileri Hasta Verileri 2007 Yılı 2008 Yılı 2009 Yılı 2010 Yılı 2011 Yılı 2012 Yılı Seri 1

16 ÜLKEMIZDEKI DURUM: Grafik 5-1: Yatarak tedavi gören kişilerin yıllara göre dağılımı

17 YATAN HASTA ISTATISTIKLERI Yatan hasta istatistikleri manuel olarak doldurulan Türkiye de Madde Kullanıcılarında Tedavi Bildirim Sistemi formu aracılığıyla toplanmaktadır yılında 5845 hasta ( alkol dışı madde hastası ) tedavi merkezlerimizde yatarak tedavi olmasına rağmen form doldurulan hasta 4720 dir. ( % veri gelmiştir ) Hasta profiline baktığımızda 4720 hastanın yaklaşık %36 sı (1714) ikincil bir madde kullanmaktadır. Yaklaşık 10.6 sı ise (500) üçüncü bir madde kullanmaktadır.

18 Eksen Başlığı YATAN HASTA ISTATISTIKLERI Kullandığı Esas Madde Doğal Cannabinoid Sentetik Cannobinoid Diğer Seri

19 2012 POLIKLINIK ISTATISTIKLERI ICD Kodları; 0 F11; Toplam; 187,329 F12; F19; F13; 669 F18; 2306 F16; 316 F14; 658 F15; 122

20 2012 YATAN HASTA ISTATISTIKLERI F11; 3895 Toplam; 5845 F19; 1252 F12; 409 F13; 56 F14; 42 F15; 6 F16; 1 F18; 184

21 2012 DS HASTA ISTATISTIKLERI ICD Kodları; 0 F11; 7306 Toplam; 90,121 F12; F19; 4027 F18; 28 F13; 40 F15; 2 F16; 220 F14; 330

22 TIBBİ LABORATUVARLAR YÖNETMELİĞİ 9 EKİM 2013 MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; tıbbi laboratuvarların planlanması, ruhsatlandırılması, açılması, faaliyetlerinin düzenlenmesi, sınıflandırılması, izlenmesi, denetlenmesi ve faaliyetlerine son verilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek, kaliteli ve verimli hizmet sunmalarını sağlamaktır. YBD

23 MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik; 19/3/1927 tarihli ve 992 sayılı Seriri Taharriyat ve Tahlilat Yapılan ve Masli Teamüller Aranılan Umuma Mahsus Bakteriyoloji ve Kimya Laboratuvarları Kanununun 7 nci maddesi, 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3 üncü maddesi ile 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ve 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 40 ıncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. YBD

24 MADDE 9 (1) Bu Yönetmelik kapsamında Bakanlıkça, tıbbi biyokimya, tıbbi mikrobiyoloji ve tıbbi patoloji laboratuvarları ruhsatlandırılır. MADDE 10 (1) Tıbbi laboratuvarlar üç sınıfa ayrılır: a) Basit hizmet laboratuvarı. b) Kapsamlı hizmet laboratuvarı. c) Eğitim hizmet laboratuvarı. YBD

25 (3) Eğitim hizmet laboratuvarı; her bir anadal için en az iki tıbbi laboratuvar uzmanı ve bir tıbbi laboratuvar birim sorumlusunun bulunduğu, tıbbi laboratuvar uzmanlık alanında eğitim veren, üniversite ile eğitim ve araştırma hastanelerinde kurulabilen tıbbi laboratuvardır. (4) Kamu sahipliğindeki kurum/kuruluşlarda, ruhsatlı tıbbi laboratuvarlarına bağlı aynı uzmanlık dalındaki birim sorumlusunun sorumluluğunda olmak kaydıyla, Bakanlıkça gözetimli hizmet laboratuvarı kurulmasına izin verilebilir. Gözetimli hizmet laboratuvarlarında Bakanlıkça belirlenen testler çalışılır. YBD

26 MADDE 16 (1) Tıbbi mikrobiyoloji laboratuvarlarında tıbbi mikrobiyoloji uzmanları ve/veya enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanları, tıbbi biyokimya laboratuvarlarında tıbbi biyokimya uzmanları ve tıbbi patoloji laboratuvarlarında tıbbi patoloji uzmanları çalışmaya yetkilidir. YBD

27 TEŞEKKÜR EDERİM