LABORATUVAR GÜVENLİK REHBERİ

Transkript

1 Sayfa No 1/11 1. GİRİŞ Tıbbi laboratuvarlar, tehlikeli mikroorganizmalar içeren insan kanı, idrarı, dokusu ve diğer vücut materyallerinin analiz için gönderildiği birimlerdir. Bu durum laboratuar personelini güvenlik açısından biyolojik tehlikelere maruz bırakır. Laboratuvar ortamı biyolojik tehlikelerin yanı sıra, kimyasal ve fiziksel tehlikeler de içerir. Bu yüzden, tüm laboratuvar çalışanları hem kendi güvenlikleri, hem de çalışma arkadaşlarının ve hastaların güvenlikleri için potansiyel tehlikelere ve risklere karşı bilgilendirilmiş olmalı, laboratuvar çalışmalarında bu bilgilerle hareket etmelidir. Dolayısıyla, laboratuvar güvenliği, hem tüm laboratuvar personelinin ortak sorumluluğunu, hem de her bir personelin bireysel sorumluluğunu gerekli kılar. Burada verilen Laboratuvar Güvenliği Rehberi, İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi laboratuvarlarında uyulması gereken güvenlik önlemlerini özet halde sunmayı amaçlamaktadır. 2. LABORATUVAR GÜVENLİĞİ TANIMI Laboratuvar Güvenliği, laboratuvar çalışanlarının sağlığının korunması için, laboratuvarda yapılan işlemler sırasında, başta laboratuar çalışanının kendisine ve çalışma arkadaşlarına olmak üzere, araçgereçlere, makine donanımlara ve çevreye yönelik tehlikelere karşı önlemler alma, aksayan durumları belirleme ve giderme amacını taşıyan, süreklilik arzeden, bilimsel yöntemlerin kullanıldığı bir süreçtir. 3. LABORATUVAR NİN AMACI Doğru ve güvenilir analiz sonuçları elde etmek, her şeyden önce analizi yapan kişinin temiz, dikkatli ve düzenli çalışmasıyla mümkündür. Amaç, yapılacak analizin tam bir güvenlik içinde, en az hata ile ve olabildiğince çabuk gerçekleştirilmesidir. Bu da ancak çalışılan laboratuvarda çok dikkatli ve düzenli olmakla, uygulanacak yöntemlerin çok iyi bilinmesiyle ve hata kaynaklarının minimuma indirilmesiyle başarılabilir. Bu nedenle bu rehberde belirtilen laboratuvar güvenlik rehberine uymak hem analizi yapan kişi, hem de laboratuvardaki diğer çalışanlar için önemlidir. 4. LABORATUVAR ÇALIŞANLARINININ UYMASI GEREKEN KURALLAR Laboratuvarda çalışılırken önlük ve kapalı ayakkabı giyilmelidir. Çalışmanın niteliğine göre gerektiğinde eldiven ve koruyucu gözlük kullanılmalıdır. Laboratuvar dışına laboratuvarda kullanılan önlük, eldiven, vb. ile çıkılmamalıdır. Çalışma esnasında saçlar uzun ise mutlaka toplanmalıdır. Laboratuvarda çatlak ve kırık cam eşyalar kullanılmamalıdır. Laboratuvarda çalışılırken ağız yoluyla sıvı çekilmemelidir.

2 Sayfa No 2/11 Hiçbir kimyasal madde koklanmamalı veya tadılmamalıdır. Deri yoluyla hastalıkların bulaşma riskinden dolayı laboratuvar ortamında çalışılırken açık yaralar mutlaka yara bandı ile kapatılmalıdır. Laboratuvar kapıları güvenlik açısından her zaman kapalı tutulmalıdır. Toksik gazları, buharları ya da tozları kullanmayı gerektiren çalışmalar setin üstünde değil çeker ocak üstünde yapılmalıdır. Tehlikeli kimyasalları -çeker ocaklar bu amaçla tahsis edilmediği sürece- çeker ocak içinde saklanmamalıdır. Göz kazaları halinde, göz duşları kullanılmalı ve tıbbi yardıma başvurulmalıdır. Yaralanma halinde ilk yardım istenmeli veya yapılmalı, sorumluya haber verilmeli ve Olay Bildirim Formu doldurularak Yönetim Sistemleri Birimine bildirilmelidir. Saçılma, kırılma veya kaza durumunda sorumlular mümkün olan en kısa sürede haberdar edilmelidir. Kaza, acil durum ve boşaltma işlemlerinde acil durumla görevli personel ve amirlerin talimatlarına uyulmalıdır. Kimyasallar veya elektrikli cihazlar ön bilgilendirme ve risk değerlendirmesi yapılmadan, normal bulunduğu mahalden diğer bir mahale götürülmemelidir. Yangın söndürücülerin düzenli kontrollerinin yapılması sağlanmalıdır. Kimyasallarla temas eden deri bölgesi, kimyasalın konsantrasyonu ne olursa olsun yıkanmalıdır. Açık alevli veya kıvılcım çıkarıcı cihazlar, yanıcı sıvı ve buharlardan uzak tutulmalıdır. Tüm kimyasal kap ve şişeleri kullanım haricinde kapalı tutulmalıdır. Bu buharların ortama karışmasını sınırlar, saçılma riskini azaltır. Şişmiş, akıtan veya şüpheli kimyasal kapları, şişeleri kullanılmamalı veya açılmamalıdır. Asitlerin ve katı kostiklerin üzerine hiçbir zaman su dökülmemelidir. 5. LABORATUVARLARA GİRİŞ VE ÇIKIŞLARA İLİŞKİN KURALLARI Laboratuvar kapıları çalışma devam ederken kapalı tutulur. Sadece görevli personel ve laboratuar sorumlusunun izin verdiği kişiler laboratuvarlara girebilirler. Ziyaretçiler laboratuvar çalışma alanlarına giremezler, ziyaretler laboratuvar dışında gerçekleştirilir.

3 Sayfa No 3/11 Laboratuvarlara giren her kişi laboratuvar kurallarına uymak, gerekiyorsa iş ve iş ortamının gerektirdiği kıyafeti giymek, koruyucu ekipmanı takmak zorundadır. Çocuklar çalışma alanlarına giremezler. Laboratuvara yiyecek içecek sokulmamalıdır. 6. KULLANILAN KİMYASAL MADDELERE KARŞI ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER Kullanılan kimyasalların özelliklerini biliniz. İşlem sırasında sadece gerekli olan kimyasalı bulundurunuz. Kimyasal madde ile çalışma sırasında personelin gerekli kişisel koruyucu ekipmanları (koruyucu önlük, eldiven, yüz maskesi, gözlük vb.) kullanması ve çalışma alanlarında bulundurulması sağlanacaktır. Her kimyasal madde için düzenlenen Güvenlik Bilgi Formunda belirlenen önlemler alınır, maruziyet durumunda güvenlik bilgi formu ile Acil Ünitesinde başvurulacaktır. Laboratuardaki solusyonlar asla solunmayacak, bileşiğini anlamak için çözücü şişesindeki etiketi okunarak belirtilen riske göre önlem alınacaktır. Herhangi bir infeksiyöz materyalle temas durumunda laboratuar sorumlusu teknisyen ve hekimine haber verilecektir. Kimyasal maddeler sınıflandırılmasına göre etiketli olacaktır, etikette isimleri, özellikleri ve son kullanma tarihleri olacaktır. Kimyasalların güvenli bir şekilde kullanımı için risk ve güvenlik kodları, tehlike sembolleri, materyal güvenlik veri bilgileri ve depolama sistemi hakkında bilgi edinilecektir. Kimyasal maddeler tehlikeli olacağından gelişigüzel birbirine karıştırılmayacaktır. Yakıcı kimyasallarla çalışırken; Temas eden cildi, derhal su ile en az 5 dakika yıkayın. Kimyasal göze kaçıcak olursa suyla en az 15 dakika yıkayın. Yanık bölgeyi suyla yıkadıktan sonra, tıbbi yardıma başvurun. Asitler kimyasallarla çalışırken; Suyun içine ağır ağır ilave ederek yavaşca karıştırarak seyreltilir Konstre asit üzerine su ilavesi kesinlikle yapılmaz. Asitler alkaliler ve oksitleyici ajanları yavaş ekleyin.

4 Sayfa No 4/11 Şişenin kırılması durumunda çevresini hızlıca soğutunuz. Dökülen madde asit alkali ise asitle nötralize ediniz. Koruma gözlük takın. Güçlü asitler,kostik materyal ve güçlü okside edici ajanların dağıtımı otomatik Cihazla yapın.hiç bir durumda ağız ile pipetleme yapılamayacaktır. Reaktif kimyasallarla çalışırken; Tüm kimyasalları ve prosedürlerini reaktive açısından gözden geçirin Reaktif kimyasallar ve işlemler için yazılı prosedürlere uyun Çalışmalarda en az miktarda kimyasal kullanınız. Beklenmedik, normal dışı tüm etkileri laboratuar yönetime iletin. Gerekli kişisel koruyucu ekipmanı kullanın. Gerekli yangın söndürme ekipmanı yerini biliniz,kullanımı öğreniniz Reaktif taşıyan bütün şişeleri uygun etiketleyin.etiket,reaktifin hazırlama tarihi,başlangıçta hazırlayan kişi,reaktifin konsantrasyonu ve adını taşımalıdır.son kullanım tarihi üzerine ayrıca yazınız.özel depolama bilgileri içeren ek bir etiket ekleyiniz. Reaktif içeren şişe ya da cam malzemeler hiçbir zaman boyun kısmından tutulmayıp malzemenin boyutuna göre bir ya da iki elle ana gövde kısmından tutularak hareket ettirilecektir. Yanıcı kimyasallarla çalışırken; Kimyasalı ısı, kıvılcım ve ateşleme kaynaklarından uzak durunuz. Kimyasal kaplarını sürekli kapalı tutunuz. Kimyasalları içeren metal kapları ve transfer kaplarını daime zemine yerleştirin Bulundukları mekanda yeterli havalandırmayı sağlayın. Bulundukları kapları ve dolapları uygun şekilde etiketleyin Çalışma alanlarında yanıcı kimyasal maddeleri en aza indirin Yanıcı madde döküldüğünde buharlaşmayı önleyici malzeme kullanın. Korozif kimyasallarla çalışırken; Uygun yüz ve göz koruyucu ekipman (gözlük,maske)takınız.

5 Sayfa No 5/11 Korozof kimyasal duman ve buharına maruz kalmaktan kaçının. Yeterli havalandırma sağlayın. Yeterli kişisel dekontaminasyon ekipmanı bulundurun. Korozif kimyasalları ikinci bir kap içinde taşıyın. Korozif kimyasalları uygun şekilde dökün. Toksik kimyasallarla çalışırken; Toksik kimyasallara maruz kalma ihtimalini en aza indirin ve kontrol edin. Rutin sağlık kontrollerini yaptırın. Çalışılan alanlarda düzenli düzenli kontrol programı yürütün İyi kişisel hijyen kurallarına uyun. Kimyasal çalışma alanlarında sigara içmeyin. Kimyasal kullanılan bir alanda görevli iseniz, kullanmakta olduğunuz ilaçlar hakkında üst sorumlunuzu bilgilendirin. El, yüz, vücut koruyucu malzeme kullanın. Sıkıştırılmış gazlarla çalışırken; Gaz tankını/tüpünü tanımlayın, içindeki kimyasalları bilin. Tüp üzerinde kimyasalı tanımlayan tüm bandrol ve etiketleri gözden geçir. Ne olduğunu bilmediğiniz gazları kullanmayın. Tanktan çıkan gazın olası maksimum basıncını bilin 7. KİMYASAL MADDELERİN SAÇILMASI DURUMUNDA YAPILACAKLAR Saçılmalar ile derhal uygun bilgi ve yapılan isin tehlikesinin bilincinde olarak ilgilenilmelidir. Tehlikeyi arttırabilecek olası riskler, mümkünse öncelikle yok edilmelidir. Saçılma laboratuar veya güvenlik sorumlusuna bildirilmelidir. Saçılma temizlerken uygun kişisel koruyucu malzeme kullanılmalıdır. Asit Saçılmaları Durumunda Yapılacak İşlemler Saçılma bölgesi suyla yıkanmalı, fakat saçılma yayılmamalıdır. Saçılma toprak/kum ile örtülmelidir.

6 Sayfa No 6/11 Sodyumbikorbonat tozu ile nötrleştirilmelidir. Kağıt havluya veya uygun adsorplama malzemesine emdirilmelidir. Atık, laboratuar atıkları toplama kabına bertaraf için atılmalıdır. Baz Saçılmaları Durumunda Yapılacak İşlemler Saçılma toprak/kum ile örtülmelidir. Sitrik asit tozu ile nötrleştirilmelidir. Kağıt havluya veya uygun adsorplama malzemesine emdirilmelidir. Atık, laboratuar atıkları toplama kabına bertaraf için atılmalıdır. Civa Dökülmeleri Durumunda Yapılacak İşlemler Kaza alanında bulunan insanları bulaş yönünden tetkik ettikten sonra kaza alanını boşaltınız. Çalışan ısıtıcı ve benzeri araçları kapatarak ortam ısısını düşmesine katkıda bulununuz (ısı artışı ile kokusuz ve renksiz civa buharı daha hızlı havaya karışır). Çalışan klima ve benzeri havalandırma sistemlerinin kapatılması için ilgili yer ile irtibata geçiniz. Bina içine açılan odaların kapı ve pencerelerini kapatınız. Civa ile cilt temasından, olayın meydana geldiği alandaki havayı solumaktan kaçınınız. Civa buharı akciğerlerce hızla absorbe edilerek kana karışabilir, havadan daha ağır olduğundan yere çökerek yerde birikebilir. Odanın dışarıya açılan kapı ve pencerelerini açarak odayı havalandırınız. Havalandırma işlemine en az 2 gün devam ediniz. El ve bileğinizdeki tüm metalleri çıkararak civanın metalleri etkilemesini önleyiniz. Temizlemek için uygun kıyafet ve gözlük takarak temizlemeye başlayınız. Metalik civa boncuklarını plastik bir kürek veya kart yardımı ile bir araya toplayınız, tüm civa parçacıklarını kalın plastik yardımı ile cam olmayan plastik bir kap içine koyunuz, bu plastik kabı da ikinci bir plastik kap ve sonrasında plastik kilitli poşet içerisine koyarak üzerine mutlaka civa olduğunu ve tehlikesini belirten bir not yazınız. Çevrede toplanamamış olan civa parçacıklarını izolabant yardımı ile toparlayarak çevrede hiç civa kalıntısı kalmadığından emin olunuz. Civanın dökülmüş olduğu alana toz sülfür veya çinko serperek civanın bağlanmasını sağlayabilirsiniz.

7 Sayfa No 7/11 Civa ile cilt temasınız oldu ise temas bölgesini hemen alkali sabun, su ve bir miktar toz sülfür ile yıkayınız. Sülfür civa ile birleşerek çözünemeyen sülfid haline geçecektir. Yıkama suyunu akarlardan göndermeyiniz ve toplayarak temas etmekten kaçınınız. 8. TEMİZLİK DEZENFEKSİYON VE STERİLİZASYON KURALLARI Tüm kanlar ve kanla bulaşmış örnekler enfekte kabul edilmelidir. Laboratuvar kaynaklı tüm tıbbi atıklar Atık Yönetimi Talimatı na uygun olarak uzaklaştırılmalıdır. Enjektörler işlem sonrası kapakları kapatılmadan delinmeye dayanıklı özel kaplara atılmalıdır. Santrifüjleme ve vorteksleme işlemleri sırasında enfekte aerosol oluşumunun engellenmesi için işlem bittikten sonra 15 dakika beklenerek kapak açılmalı ve tüpler işleme alınmalıdır. Enfekte aerosol oluşumunun engellenmesi için enfekte özeler alevin üst ucunda kurutulduktan sonra alevin içinde kor haline getirilmelidir. Kan ve vücut sıvılarıyla ilgili işlemler sırasında eldiven giyilmeli, eldiven çıkarıldıktan sonra El Yıkama Talimatı na uygun olarak eller yıkanmalıdır. Kan ve diğer vücut sıvılarının sıçraması ihtimali bulunan durumlarda maske ve gözlük takılmalı, önlük giyilmelidir. Laboratuvarlarda yiyecek, içecek tüketilmemeli, sigara içilmemelidir. Laboratuvardaki soğutucularda yiyecek, içecek saklanmamalıdır. Ağız ile pipetleme yapılmamalı, otomatik pipetler kullanılmalıdır. 9. CİHAZ KULLANIMINDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR Bek kullanırken özel dikkat gösteriniz. Saçlar, elbise bek alevinden uzak tutulmalıdır. Bek kullanılmadan önce tüp açılır sonra yakma işleminde kullanılacak kibrit, çakmak v.b. yakılır en sonunda bek açılır. Kapatılırken ilk önce bek sonra tüp kapatılır. Bek alevinde ısıtma işleminde mutlaka tahta maşa kullanılmalıdır. Kullanılmadığı sürece bek veya elektrikli ısıtıcılar daima kapalı tutulmalıdır. Isıtma veya kaynatma işleminde kabın tamamen kapalı olmamasına dikkat edilmelidir. Basınçtan dolayı patlamaya neden olabilir. Tüp içinde sıvı maddeleri ısıtırken aşırı ısınmayla sıçramayı önlemek için tüp sürekli çalkalanmalıdır. Tüpün ağız kısmı deney yapan kişiye veya başkasına yönlendirilmemelidir.

8 Sayfa No 8/11 Isı cihazlarının sıcaklığı elle kontrol edilmemelidir. Etüv veya fırın kullanırken yapılmış sıcaklık ayarı değiştirilmemelidir. Gerekiyorsa görevliye bildirilmelidir. Plastik eldivenle etüv, fırın kullanılmamalıdır. Yüksek sıcaklıklarda çalışırken maşa kullanılmalıdır. Çözücülerle yıkanan malzemeler, patlama riski nedeniyle kurutulmak üzere etüve konulmamalıdır. Numune kaplarının ve maşanın fırın cidarına değmemesine özen gösterilmelidir. Hassas terazi kullanılmadığı zamanlarda kapalı ve yüksüz olmalıdır. Hassas terazinin dengesi kontrol edilmelidir. Su terazisindeki hava kabarcığının ortalanmış olması gerekmektedir. Aksi durumda laboratuvar sorumlusuna başvurunuz. Hassas terazi üzerine veya etrafına kimyasal madde dökülmemesine özen gösterilmelidir. Dökülen kimyasal madde fırça ile temizlenmelidir. Çeker ocaklar kullanılmadan önce havalandırma sistemi çalıştırılmalıdır. Çeker ocakla çalışırken kimyasal maddeler çeker ocağın ön kısmından en az 15 cm içeriye konulmalı ve çeker ocağın camı mümkün olduğunca kapalı tutulmalıdır. Patlayıcı veya yanıcı kimyasallarla çeker ocakta çalışırken tüm cihazların elektrik bağlantısı önceden yapılmalıdır. Elektrikli aletlerin elektrik bağlantısı yapılırken ellerin tamamen kuru olmasına dikkat edilmelidir. Kullanımı tam olarak bilinmeyen cihazlar kesinlikle kullanılmamalıdır. 10. CAM MALZEME İLE ÇALIŞIRKEN UYULMASI GEREKEN KURALLAR Cam eşyaları kullanırken kırık ve keskinlikler içerenler kullanılmamalıdır. Keskin uçlu cam malzemeler bir bek alevinde kütleştirilmelidir. Kirli ve çatlak cam eşyalar kullanılmamalıdır. Özellikle uzun cam eşyalar taşınırken dik tutulmasına özen gösterilmelidir. Termometre, pipet vb. yuvarlanabilecek cam eşyalar laboratuvar tezgâhı üzerine yere düşmelerini önleyecek şekilde konulmalıdır. Cam boru, termometre vb. malzemeleri mantara yerleştirmeden önce kayganlaştırıcı madde kullanılmalıdır. Ani kırılmalara karşı çok dikkatli olmalı aşırı kuvvet uygulamamalı ve kesinlikle eldiven giyilmelidir.

9 Sayfa No 9/11 Sıcak cam malzeme soğuk ortam içerisine veya çalışma tezgahının üzerine konulmamalıdır. Cam malzemenin çatlamasına veya kırılmasına neden olabilir. Soğuyuncaya kadar tahta maşa ile tutulmalıdır. Soğuk ve sıcak camın görüntüleri aynı olduğundan ısıtılmış cam eşya gelişigüzel bir yere konulmamalıdır. Bir başkası bu cam eşyayı eline alabilir. Kesinlikle kırık cam malzemelere çıplak elle dokunulmamalıdır. Kırılan cam malzemeler derhal süpürülüp, dikkatle uygun bir yere atılmalıdır. Kırık camlar, çöp kutusuna değil delici kesici atık kutusuna atılmalıdır. 11. BİYOLOJİK ESASLARI Biyolojik ajanlarla çalışırken insan sağlığı ve çevrenin korunması için belirli kurallara uyulması gereklidir. Kişisel koruyucu önlemler, kişisel hijyen, biyolojik güvenlik kabinleri, belirli dezenfekte etme, belirli imha yöntemleri korunmada önemli rol oynar. Biyolojik materyalle çalışırken dikkat edilmesi gerekenler: Çalışırken temasla infekte olmamak için kimyasala dayanıklı eldivenler kullanılmalıdır veya çalışılan yüzey emici kağıt koyarak sıkça dezenfekte edilmelidir. Oral yolla bulaşmayı önlemek için çalışma sonunda ve laboratuvardan çıkarken eller mutlaka yıkanmalıdır. Aşılanma yapılmış olsa bile iğne, cam pipet, bistüri ucu gibi kesici maddeler kullanırken ciddi önlemler alınmalıdır. Enjektör iğnesi kullanımdan sonra kabına sokulmamalı, kırılıp bükülmemelidir. Kesici delici atık kutusuna atılmalıdır. Çalışma sonrası mutlaka yüzey dezenfekte edilmelidir. Kontamine atıklar belirli prosedürlere uyarak özel eldivenlerle, özel kaplarda taşınmalı ve atılmalıdır. 12. YANGINA KARŞI ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER Laboratuvarda yangın durumunda Hastane Afet Planına uygun davranılır. Bu konuda tüm personel eğitim alır. Çıkış kapıları ve koridorlarda çıkışı engelleyici eşya konulmaz. Gaz kaçaklarına dikkat edilmelidir. Yanıcı ve patlayıcı maddelerle çalışma uygun havalandırma koşullarında ve alev veya kıvılcımdan uzakta yapılır.

10 Sayfa No 10/11 Bek alevinde çalışırken yanıcı maddeler yakında bulundurulmaz. Yüzey dezenfektanları alev varlığında kullanılmaz. Yanıcı maddeler küçük hacimlerde ve yanmayan bölmelerde depolanır. Yangın söndürme cihazlarının periyodik bakım/kontrolleri ve kullanma eğitimleri yapılmalıdır. Tezgahlarda bulundurulan hacim en az olmalı, tüm stok kimyasallar özel bir saklama odası ya da iyi hava alan, ateş almayan bir kabinde saklanmalıdır. Alevlenebilen maddelerin buharlarının birikmesine ve patlayıcı ortam oluşturmasına engel olunmalıdır. Bunların dışında, sigara alevi, açık ateşler, elektrik akımları, uygunsuz atıklar, ısıtma sisteminde yanlışların da yangına yol açabileceği akıldan çıkarılmamalıdır. 13. ELEKTRİK GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAYA YÖNELİK TEDBİRLER Elektrikli cihazlara ıslak ellerle ve ıslak zemine temas sırasında dokunmaktan kaçınınız. Bakıma girecek araçların elektrik bağlantısını kesiniz. Kısa devreye yol açacağı için elektrik hatlarının üzerine sıvı sıçratmayınız. Elektrik devrelerini çok bağlantılı uzatma ve bağlantı kablolarıyla aşırı yüklemeyiniz. Sigortaların ve ana şalterlerin yerini iyi biliniz. Elektrik çarpmasında yaralıya dokunmadan önce elektrik devresini kesiniz, yaralıyı süpürge sapı gibi bir araçla devreden uzaklaştırınız, eğer dokunulacaksa asbest eldivenler kullanınız, solunum durduysa yeniden canlandırma işlemi için yardım çağırınız.

11 Sayfa No 11/ BİLİNMESİ GEREKEN BAZI SEMBOLLERİ BİYOTEHLİKE! E: Patlayıcı Özelliği: Ekzotermik olarak reaksiyona giren kimyasallardır. Ateşe yaklaştırıldıklarında patlayabilirler. Önlem: Ateşten, ısıdan, darbeden, sürtünmeden uzak tutulmalıdır. Xi: Tahriş Edici Özelliği: Aşındırıcı olmamasına rağmen deriyle ani, uzun süreli veya tekrarlı teması iltihaplara yol açabilir. Önlem: Göz ve deriyle temasından kaçınılmalıdır. F: Şiddetli Alev Alıcı Özelliği: Parlama noktası 21 ºC nin altında olan kolay alev alan sıvılar ile kolay tutuşan katıları belirtir. Önlem: Çıplak ateşten, kıvılcımdan ve ısı kaynağından uzak tutulmalıdırlar. Xn: Zararlı Özelliği: Solunduğunda, yutulduğunda ve deriyle temas ettiği durumda sağlığa zarar verebilir. Önlem: İnsan vücuduyla teması engellenmelidir. F+: Çok Şiddetli Alev Alıcı Özelliği: Alevlenme noktası 0 ºC nin altında, kaynama noktası maksimum 35 ºC olan sıvılardır. Normal basınç ve oda sıcaklığında havada yanıcı olan gaz ve gaz karışımlarıdır. Önlem: Çıplak ateşten, kıvılcımdan ve ısı kaynağından uzak tutulmalıdırlar. O: Yükseltgen Özelliği: Organik peroksitler, herhangi bir yanıcı madde ile temas etmeseler bile patlayıcı özelliği olan yükseltgen maddelerdir. Diğer yükseltgenler ise, kendileri yanıcı olmasalar bile, oksijen varlığında alev alabilirler. Önlem: Yanıcı maddelerden uzak tutulmalıdırlar. Bu tür maddeler alev aldıktan sonra müdahale etmek zordur. T: Zehirli Özelliği: Solunduğunda, yutulduğunda ve deriyle temas ettiği durumda sağlığa zarar verebilir hatta öldürücü olabilir. Önlem: İnsan vücuduyla teması engellenmeli, aksi halde tıbbi yardıma başvurulmalıdır C: Aşındırıcı Özelliği: Canlı dokulara zarar verir. Önlem: Gözleri, deriyi ve kıyafetleri korumak için özel önlem alınmalıdır. Buharları solunmamalı, aksi halde tıbbi yardıma başvurulmalıdır. T+: Çok Zehirli Özelliği: Solunduğunda, yutulduğunda ve deriyle temas ettiği durumda sağlığa zarar verebilir hatta öldürücü olabilir. Önlem: İnsan vücuduyla temasından kaçınılmalıdır. Temas edilmesi halinde derhal tıbbi yardım alınmalıdır. N: Çevre için zararlı Özelliği:: Bu tur maddelerin ortamda bulunması, doğal dengenin değişmesi acısından ekolojik sisteme hemen veya ileride zarar verebilir. Önlem: Risk göz önüne alınarak bu tur maddelerin toprakla ve çevreyle teması engellenmelidir.