BAŞVURU SAHİBİ: Asil İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Hoşdere Cad. Nazilli Sok. No: 13/6 Çankaya/ANKARA

Transkript

1 TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER: Başkan: Mahmut GÜRSES Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ, Dr. Mehmet AKSOY BAŞVURU SAHİBİ: Asil İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Hoşdere Cad. Nazilli Sok. No: 13/6 Çankaya/ANKARA İHALEYİ YAPAN İDARE: Şanlıurfa Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı, Paşabağı Mah. Cumhuriyet Cad. No: 77 (Hükümet Konağı 3. Kat Kapı No: 160) ŞANLIURFA BAŞVURUYA KONU İHALE: 2015/59156 İhale Kayıt Numaralı Şanlıurfa İli Viranşehir İlçesi Emniyet Müdürlüğü ve 96 Daireli Polis Lojmanı İnşaatı Yapım İşi İhalesi KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Şanlıurfa Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen Şanlıurfa İli Viranşehir İlçesi Emniyet Müdürlüğü ve 96 Daireli Polis Lojmanı İnşaatı Yapım İşi ihalesine ilişkin olarak Asil İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince tarih ve sayı ile Kurum kayıtlarına alınan tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Başvuruya ilişkin olarak 2015/2788 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir. KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi. İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihalede daha önce alınan tarihli ihale komisyon kararına karşı yapmış oldukları itirazen şikayet neticesinde alınan 2015/UY.II-2141 sayılı Kamu İhale Kurul kararına binaen idare tarafından teklifleri sınır değer altında kalan iki istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, tarihinde EKAP üzerinden indirdikleri "KİK019.1/Y Kesinleşen İhale Kararının Bildirilmesi" formunda ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli olan Abuzer Doğan- Birha İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerine bırakıldığının ve ekonomik açıdan en avantajlı 2'nci teklif sahibinin ise Cankaya Müh. Müt. İnş. Ltd. Şti. Umut Taah. İnş. Pet. Ltd. Şti. İş Ortaklığı olduğunun bildirildiği fakat bildirim ekinde yer alan ihale komisyonu kararında ise Abuzer Doğan- Birha İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük sorgulaması neticesinde teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin ise Cankaya Müh. Müt. İnş. Ltd. Şti., Umut Taah. İnş. Pet. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, kendilerinin ise ekonomik açıdan en avantajlı 2'nci teklif sahibi olarak belirlendiğinin görüldüğü, idarenin yapılan şikayet neticesinde henüz kendilerine cevap vermeden tarihinde bildirim yazısını düzelterek ihale komisyonu kararı ile uyumlu hale getirdiği, bu yapılan hatanın sehven yapılan basit bir hata olamayacağı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu nun 5 inci 1

2 maddesinde sayılan temel ilkelere aykırı hareket edildiği, bununla birlikte bu özensizliğin kendilerini aşırı düşük sorgulamasının da sağlıklı bir şekilde yapılmadığı şüphesine sevk ettiği, ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının aşağıda sayılan nedenlerle uygun olmadığı, (a) İhale üzerinde kalan isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği nin maddelerine uygun olmadığı, açıklama için kullanılan belgelerin (teklif yazısı, proforma fatura, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları vb.) son geçici vergi beyan dönemine ait olmadığı, ortalama birim maliyetlerin ilgili belgelerde belirtilmediği, SMMM veya YMM tarafından mevzuata uygun olarak onaylanmadığı, mükellef ile tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura ve fiyat tekliflerinde Anılan Tebliğ in üncü maddesinde yer alan ibarelerin yazılmadığı, (b) Sunulan analizlerde yer alan malzeme nakliyelerinin K katsayılarını, malzeme yoğunluk katsayılarını, malzeme sıkışma katsayılarını, zayiat katsayılarını, malzeme yükleme-boşaltma-istif giderlerini ve depo sahası nakliye mesafelerinin analizdeki miktarlarının teklif fiyatını tutturmak amacıyla düşük tutulduğu, ayrıca nakliye hesabında kamu kurum ve kuruluşlarının nakliye formüllerinin kullanılmadığı, (c) İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatlarının 2015 yılı tarihleri arasında yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin altında olduğu, (d) Sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında maliyet bileşenleri arasında amortisman, bakım onarım, akaryakıt, yedek parça, motorlu taşıtlar vergisi, işçi ücretleri, SGK, stopaj giderleri, zorunlu mali sorumluluk sigortası, ali risk sigortası, iş sağlığı ve güvenliği, sözleşme karar pulu, sözleşme damga vergisi, KİK payı ve şantiye giderlerinin gösterilmediği, bu giderleri tevsik edici belgelerin sunulmadığı ya da eksik sunulduğu iddialarına yer verilmiştir. Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği nin Sınır değer ve aşırı düşük teklifler başlıklı 60 ıncı maddesinde (1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar. (2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır. a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu; 1) Yapım yönteminin ekonomik olması, 2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, 3) Teklif edilen işin özgünlüğü, 2

3 gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir... hükmü, Kamu İhale Genel Tebliği nin Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler başlıklı 45 inci maddesinde Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80 lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden ( ) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, ( ) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir. İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde ( ) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında; a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri, sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir. Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında; b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.) sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, (Ek-Y.2) de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir. 3

4 İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır. Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar maddesi uyarınca yapılabilir İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların üzerine, kendi belirledikleri kar ve genel gideri ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun kar ve genel gider hariç birim fiyatını kullandıklarını ve kendi belirledikleri kar ve genel gider tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır. İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini; 4

5 a) Yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar, c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir. İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler; a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri, b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri, c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri, ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar, d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları, f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir. İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır. Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu 5

6 değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir. Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80 inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve ( ) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80 inin altında olmadığını beyan ederim. ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir. İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır. 6

7 Örneğin; tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi Ekim-Kasım-Aralık 2013, tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi Nisan-Mayıs-Haziran 2014 tür İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; ( ) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir. açıklamaları yer almaktadır. İdari Şartname nin Teklif fiyata dahil olan giderler başlıklı 25 inci maddesinde İsteklinin sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince ödeyeceği her türlü vergi, resim, harç, yapı kullanım izin belgesi giderleri ve benzeri giderler ile ulaşım, nakliye ve her türlü sigorta giderleri teklif fiyatına dahildir düzenlemesi yer almaktadır. Yukarda anılan mevzuat hükümleri ve düzenlemeler değerlendirildiğinde, yapım işi ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklamasının, idare tarafından hazırlanan açıklama istenecek iş kalemleri ile açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin tespiti ile yapılacağı söz konusu ihalenin anahtar teslim götürü bedel teklif ile gerçekleştirildiği, ulaşım, nakliye ve her türlü sigorta giderlerinin teklif fiyatına dâhil olduğu anlaşılmaktadır. Başvuru sahibinin ihale komisyonu kararının çelişkili bir şekilde tebliğ edildiği iddiasıyla ilgili olarak EKAP üzerinden yapılan tebligatların incelenmesinde, tarihli Kesinleşen İhale Kararının Bildirilmesi Formu nda ihalenin Abuzer Doğan- Birha İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde kaldığı, tarihli Kesinleşen İhale Kararının Bildirilmesi Formu nda ise ihalenin Cankaya Müh. Müt. İnş. Ltd. Şti.- Umut Taah. İnş. Pet. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerine bırakıldığı belirtilmişse de her iki tebligatın ekinde yer alan ihale komisyonu kararının aynı olduğu ve ihalenin aşırı düşük teklif değerlendirmesi sonucu Cankaya Müh. Müt. İnş. Ltd. Şti. Umut Taah. İnş. Pet. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerine bırakıldığı görüldüğünden, tarihli Kesinleşen İhale Kararının Bildirilmesi Formu nda yapılan hatanın sehven yapılmış olabileceği ve isteklileri tereddüde düşürecek bir hata olmadığı sonucuna varılmıştır. İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemede, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında teklifi aşırı düşük bulunan isteklilere verilen belgelerin gönderilmediği tespit edilmiş, tarih ve 2345 sayılı yazı ile incelemeye esas eksik belgeler talep edilmiş, tarihinde Kurumumuza ulaşan belgelerle incelemeye başlanmıştır. Yapılan incelemede idare tarafından teklifi sınır değer altında olan Abuzer Doğan- Birha İnşaat Makina Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı ile Cankaya Mühendislik Müt. İnş. Tur. Teks. San. Tic. Ltd. Şti.- Umut Taahhüt İnşaat Petrol ve Turizm San. Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığına aşırı düşük teklif sorgulamasına esas belgelerin tebliğ/tebellüğ belgesi düzenleyerek elden teslim edildiği, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerden Abuzer Doğan- Birha İnşaat Makina Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı nın açıklama sunmadığı, Cankaya Mühendislik Müt. İnş. Tur. Teks. San. Tic. Ltd. Şti.- Umut Taahhüt İnşaat Petrol ve Turizm San. Tic. Ltd. Şti İş Ortaklığının ise sunmuş olduğu açıklamanın uygun görülerek ihalenin üzerine bırakıldığı tespit edilmiştir. 7

8 Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında isteklilere teslim edilen belgelerin incelemesinde, anahtar teslim götürü bedel şeklinde teklif alınan söz konusu ihalede teklifi aşırı düşük bulunan isteklilere sıralı iş kalemleri listesinin, açıklama istenecek iş kalemleri listesinin, açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin, iş kalemlerinin girdilerinin bulunduğu inşaat analiz girdileri listesinin, sadece malzeme ve işçilik girdilerinin bulunduğu tesisat kalemleri listesinin açıklamada bulunmaları için teslim edildiği görülmüştür. Açıklama istenilecek iş kalemlerinin sayısının 99 olduğu, bunlardan 26 adedinin inşaat işleri ile ilgili 73 adedinin ise tesisat işleri ile ilgili kalemler olduğu tespit edilmiştir. Başvuru sahibinin itirazen şikâyetinin (a) bölümünde yer alan ihale üzerinde kalan isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği nin maddelerine uygun olmadığı, açıklama için kullanılan belgelerin (teklif yazısı, proforma fatura, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları vb.) son geçici vergi beyan dönemine ait olmadığı, ortalama birim maliyetlerin ilgili belgelerde belirtilmediği, SMMM veya YMM tarafından mevzuata uygun olarak onaylanmadığı, mükellef ile tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura ve fiyat tekliflerinde anılan Tebliğin üncü maddesinde yer alan ibarelerin yazılmadığı iddialarına ilişkin olarak, öncelikle şikâyete dayanak olarak gösterilen Kamu İhale Genel Tebliği nin maddelerinin söz konusu ihaleyi ilgilendiren kısımlarının, inceleme kapsamını belirlemek amacıyla yapılan değerlendirilmesinde; - Anılan Tebliğ de anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizlerin sunulması gerektiği, - Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesinin yeterli olacağı, - Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektiği, (Ek-Y.2) de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerektiği, - İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemelerinin zorunlu olmadığı, bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların üzerine, kendi belirledikleri kar ve genel gideri ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun kar ve genel gider hariç birim fiyatını kullandıklarını ve kendi belirledikleri kar ve genel gider tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş 8

9 kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemelerinin zorunlu olmadığı, bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmadığı, - İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabileceği, analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmadığı, - İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılmasının kabul edileceği, - Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait tekliflerin reddedileceği, - Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re sen düzeltileceği, bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, - Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanun un 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektikleri, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, - Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80 inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve ( ) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80 inin altında olmadığını beyan ederim. ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerektiği, - Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesinin zorunlu olduğu, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; ( ) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı 9

10 hususlar içeren isteklilerin tekliflerinin gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedileceği anlaşılmaktadır. İhale üzerine bırakılan istekli olan Cankaya Mühendislik Müt. İnş. Tur. Teks. San. Tic. Ltd. Şti.- Umut Taahhüt İnşaat Petrol ve Turizm San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idareye sunmuş olduğu belgelerin incelenmesi neticesinde, açıklaması istenilen 99 adet iş kaleminin bulunduğu hesap cetvelini sunduğu, söz konusu cetvelde yukarda Anılan Tebliğ açıklamalarına uygun şekilde açıklama istenilen iş kalemlerinin miktarları, birim fiyatlarının aktarıldığı, açıklaması istenmeyen iş kalemlerinin toplam tutarları ile birlikte teklif bedelinin de belirtildiği görülmüştür. Hesap cetvelinin satır, sütun ve toplam tutar kısmında bulunan tüm rakamlara ait işlemler aritmetik açıdan incelenmiş herhangi bir işlem hatası/aritmetik hata tespit edilememiştir. Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan iş kalemi analizlerinin tutarı ile hesap cetveline aktarılan tutarların karşılaştırılmasında, analizlerde yer alan tutarlarla hesap cetveline aktarılan tutarların birebir uyumlu olduğu görülmüştür. İsteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmuş olduğu iş kalemli analizlerin incelemesinde, sunulan analizlerin bir kısmında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın analiz ve birim fiyatlarından yararlanıldığı bir kısmın da ise fiyat tekliflerinin sunulduğu görülmüştür. Bu kapsamda ihale ilan tarihi itibari ile 2015 Yılı İnşaat Tesisat Analiz ve Birim Fiyatları yayınlandığı bilindiğinden inceleme 2015 yılı miktar ve fiyatları dikkate alınarak yapılmıştır. İsteklinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın analiz ve birim fiyatlarından faydalanarak hazırlamış olduğu iş kalemlerine bakıldığında, iş kalemi girdilerinin miktarlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın yayınlamış olduğu analizlerdeki girdi miktarlarından düşük olmadığı, bahsi geçen girdilere ait birim fiyatların ise bir kısmının adı geçen Bakanlığın yayınlamış olduğu 2015 fiyatları ile uyumlu olduğu, daha düşük fiyatlar için ise usulüne uygun fiyat teklifi alındığı görülmüştür. İhale üzerine bırakılan isteklinin üçüncü kişilerden alınan 55 adet fiyat teklifi sunduğu, alınan bu fiyat tekliflerinin tamamının son geçici vergi beyan dönemine ait olduğu, ilgili belgelerin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri olduğu düşünüldüğünde ortalama birim maliyetlerin belirtilmesini gerektirir bir durum bulunmadığı, mükellef ile tam tasdik sözleşmesi yapan/ beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından (SMMM/ YMM) mevzuata uygun olarak onaylanıp imzalandığı, TURMOB kaşelerinin tüm belgelerde mevcut olduğu, fiyat tekliflerinde Kamu İhale Genel Tebliği nin inci maddesinde anılan Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve ( ) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80 inin altında olmadığını beyan ederim. ibarelerinin bulunduğu görüldüğünden, başvuru sahibinin itirazen şikâyetinin (a) bölümünde yer alan iddiaların yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin itirazen şikâyetinin (b) bölümünde yer alan sunulan analizlerde malzeme nakliyelerinin K katsayılarını, malzeme yoğunluk katsayılarını, malzeme sıkışma katsayılarını, zayiat katsayılarını, malzeme yükleme- boşaltma- istif giderlerini ve depo sahası nakliye mesafelerinin analizdeki miktarlarının teklif fiyatını tutturmak amacıyla düşük tutulduğu, ayrıca nakliye hesabında kamu kurum ve kuruluşlarının nakliye formüllerinin kullanılmadığı iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında teklifi aşırı düşük olan isteklilere verilen açıklama istenilen 99 iş kalemi 10

11 bulunduğu, bunlardan 26 iş kaleminin inşaat, 73 iş kaleminin ise tesisat iş kalemleri olduğu, isteklinin kazı nakliyesi hariç diğer tüm nakliye giderlerini (demir nakli, tuğla nakli, beton nakli vb.) fiyat tekliflerine dâhil bir şekilde aldığı, kazı nakliyesi için hesaplama ve analiz yaparak Y /2B Makine ile her derinlik ve her genişlikte yumuşak ve sert küskülük kazılması (Derin kazı) iş kalemi içerisinde kullandığı, başvuru sahibinin iddiası kapsamında kazı nakli ile ilgili yapılan hesaplama incelendiğinde, isteklinin kazı nakli hesabındaki formülü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 10 km ye kadar olan nakliyeler için yayınlanan F = KxAxYx x M kullandığı, yine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan poz no lu K taşıma katsayısının kullanıldığı, mesafe ve A katsayılarının ise idare tarafından hazırlanan nakliye ve mesafe analizlerine uygun olduğu, Y yoğunluk katsayısının Y /2B Makine ile her derinlik ve her genişlikte yumuşak ve sert küskülük kazılması (Derin kazı) iş kaleminde yer alan yumuşak ve sert küskülük kazılmasına uygun olarak, analiz içerisinde 2,2 ton/m^3 alındığı, alınan yoğunluk değerinin Bayındırlık ve İskan Bakanlığı (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) tarafından yayımlanmış Yapı İşleri İnşaat, Makine ve Elektrik Tesisatı Genel Teknik Şartnamelerine Dair Tebliğ in ekinde yer alan İnşaat Genel Teknik Şartnamesinin Uygulama Esasları başlıklı 2.3 üncü maddesinde; Taşıma formülleri taşınan malzemenin bir tonunun bedelini verdiğinden; m3 olarak taşınan malzemenin, kazı için projesindeki ölçülere göre 1 nolu cetvelde, ihzar edilmiş malzemenin figüredeki ölçülere göre 2 nolu cetvelde, kullanılmış malzeme cinsine bağlı olarak mevcut yapı imalatları hacim miktarlarına göre ise 3 nolu cetvelde, gösterilen birim hacim ağırlıklarıyla çarpılarak taşıma bedeli hesaplanır. Cetvel 1 : Proje Kesitinde Ölçülen Kazının Zemin Cinslerine Göre Birim Hacim Ağırlıkları KAZININ ZEMİN CİNSİ TON/M 3 - Batak ve balçık 1,400 - Yumuşak toprak 1,600 - Sert toprak 1,800 - Yumuşak küskülük 2,000 - Sert küskülük 2,200 - Yumuşak kaya 2,400 - Sert kaya 2,600 açıklanan değerlere uygun olduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının (b) bölümünün yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin itirazen şikâyetinin (c) bölümünde yer alan iş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatlarının 2015 yılı tarihleri arasında yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin altında olduğu iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede, söz konusu ihalenin ilan tarihinin ihale tarihinin ise olduğu dikkate alındığında asgari işçilik saatinin hesabına esas tarih aralığının olarak alınması gerektiği, bu şekilde hesaplama yapıldığında ise ( tarih aralığında geçerli yayınlanan aylık asgari ücret 1201,50 TL 1201,50 TL / 30 gün / 7,5 saat = 5,34 TL) saatlik asgari ücretin 5,34 TL olduğu tespit edilmiştir. İhale üzerine bırakılan ve teklifi aşırı düşük teklif olarak belirlenen Cankaya Mühendislik Müt. İnş. Tur. Teks. San. Tic. Ltd. Şti. Umut Taahhüt İnşaat Petrol ve Turizm San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının açıklamaları kapsamında belirlediği saatlik ücretlerin 5,34 TL nin altında olmaması gerektiği anlaşılmış olup adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklamış olduğu iş kalemleri ve analiz girdilerinde yer 11

12 alan saatlik işçilik ücretlerinin tamamının 5,34 TL nin üzerinde olduğu görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının (c) bölümü yerinde görülmemiştir. Başvuru sahibinin itirazen şikâyetinin (d) bölümünde yer alan sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında maliyet bileşenleri arasında amortisman, bakım onarım, akaryakıt, yedek parça, motorlu taşıtlar vergisi, işçi ücretleri, SGK, stopaj giderleri, zorunlu mali sorumluluk sigortası, ali risk sigortası, iş sağlığı ve güvenliği, sözleşme karar pulu, sözleşme damga vergisi, KİK payı ve şantiye giderlerinin gösterilmediği, bu giderleri tevsik edici belgelerin sunulmadığı yada eksik sunulduğu iddiası ile ilgili olarak yapılan incelemede, yapım işleri ihalelerinde aşırı düşük tekliflerle ilgili açıklamaların ne şekilde isteneceği Kamu İhale Genel Tebliği nin 45 inci maddesinde düzenleniş olup özetle sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80 lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar idare tarafından yazılı olarak isteneceği, ihale komisyonunca, idarece hazırlanan sıralı iş kalemleri/grupları listesi kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80 lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirleneceği, sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirleneceği, bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacağı açıklanmıştır. Dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının (d) bölümünde sıralamış olduğu maliyet bileşenlerin aşırı düşük teklif kapsamında açıklama istenilecek iş kalemleri ve analiz girdileri arasında yer almadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının (d) bölümü yerinde görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere, Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine, Oybirliği ile karar verildi. Mahmut GÜRSES Başkan Kazım ÖZKAN II. Başkan Ahmet ÖZBAKIR Kurul Üyesi Mehmet Zeki ADLI Kurul Üyesi Hasan KOCAGÖZ Kurul Üyesi Hamdi GÜLEÇ Kurul Üyesi Dr. Mehmet AKSOY Kurul Üyesi 12