Rusya Gümrüklerinde Uygulanan Gümrük Kıymetinin Düzeltilmesi (Referans Fiyat) Nedir?

Transkript

1 Rusya Gümrüklerinde Uygulanan Gümrük Kıymetinin Düzeltilmesi (Referans Fiyat) Nedir? Gümrük Kıymetinin Düzeltilmesi- GKD (referans fiyat) ithal edilen ürünlerin kıymetinin kontrol edilmesi sırasında ek gümrük vergisi almak amacıyla gümrük idareleri tarafından uygulanan bir yöntemdir. İthal edilen ürünün istatistiki kıymeti risk seviyesinden daha az olduğu zaman GKD (referans fiyat) uygulanmaktadır. Gümrük Birliği sınırlarından ithal edilen malların gümrük kıymeti, Rusya Federasyonu, Belarusya ve Kazakistan Hükümetleri tarafından 25 Ocak 2008 tarihinde imzalanan 1994 yılı Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Hakkında Genel Anlaşmasının 7. maddesinde yer alan genel kurallara dayanarak belirlenmektedir. Gümrük kıymetini ihracatçı beyan eden şirket belirtmek ve beyan etmektedir. Gümrük ise beyan edilen kıymeti kabul edebilir veya düzeltebilir. Gümrük kontrolü sırasında kontrol eden taraf (gümrük idaresi), karar almayı zorlaştıran evraklardan şüphe duyduğu, evraklarda yanlış verilerin bulunduğu veya diğer faktörlerin ortaya çıkması halinde, ek kontrol yapabilir. Ek kontrol sırasında, ürünün gümrük kıymetini ispat eden evraklar istenmekte ve GDD yi hesaba katarak gümrük ödemelerini sağlayabilecek miktarın ön hesaplanması yapılmaktadır.

2 Beyan eden kişi/şirketin gereken evraklarını vermediği veya gümrük müfettişi verilmiş evrakları ikna edici bulmadığı halde beyan eden şirketin GDD ye uygun olarak garanti tutarını ödemek veya ürün beyannamesini geri çekmek olmak üzere iki seçeneği bulunmaktadır. Ürün beyannamesinin geri çekilmesi meydana gelen sorunu çözmemekle beraber zaman kaybına sebep olmaktadır. Risk yönetim sistemi ve onun GDD ye etkisi Gümrük kontrol prosedüründe Risk Yönetim Sistemi (RYS) bulunmaktadır. Federal Gümrük Servisi risklerin türlerini/tiplerini yayımlamaktadır. Söz konusu belgeler hizmet içi olarak sadece gümrük idaresi görevlileri tarafından kullanılabilmekte; gönderici ülke, 1 kilogram başına istatistiki kıymet değeri, net ağırlığın bürüt ağırlığa oranı gibi farklı risk göstergelerini kapsamaktadır. RYS nin ana amacı Gümrük Birliğine ithal edilen ürünlerin gümrük kıymetlerinin seviyesini kontrol etmektir. Beyan verme sırasında, ithalatçı, ürünlerin gümrük kıymetlerini ve her ürün türü için net ağırlığını bildirmektedir. Program otomatik olarak ürünün istatistiki kıymetini hesaplamaktadır. Ürünün istatistiki kıymeti ürünün ABD Doları cinsinden hesaplanan değerdir. Ürünün gümrük kıymeti ödenmiş veya ödenecek olan ürünü değerini ve Gümrük Birliği sınırlarına kadar nakliye giderlerini kapsayan ürünün gerçek fiyatıdır. Örneğin, ürünün istatistiki kıymeti 1 kilogram için 1 ABD Doları olarak hesaplanmıştır. Ancak, Federal Gümrük İdaresinin risk profilinde bu tür ürün için kontrol değerinin göstergesi 2 ABD Doları olarak belirtilmektedir. Bu halde, otomatik olarak bir risk ortaya çıkmaktadır ve gümrük müfettişi çıkan riski en aza indirmek amacıyla

3 önlemleri uygulamak zorundadır. Söz konusu önlemlerden birisi ürünün beyan edilen fiyatını ispat edebilecek evrakların gümrüğe ibraz edilmesi talebidir. Ürünün değerini ispat eden evrak listesi çok geniş olduğu için dış ticareti ile uğraşanlar gümrükleme sırasında talep edilen evrakları verememektedir. Böylece, ithalatçı, gümrük tarafından hesaplanan para tutarını devlet bütçesine ödemektedir. Ürünlerin gümrük kıymetini düzeltme formları GKD koşullu ve kesin olmaktadır. GKD, gümrükleme esnasında belirlendiğinden/ortaya çıktığından ne tür bir formu olacağını hemen anlamak mümkün değildir. Gümrük İdaresi, GKD ile ilgili kararında gereken evrakların listesini ve ibraz edilme süresinin belirtmektedir. Bununla birlikte, beyan edene, gümrük ödemelerinin yapılması için hesaplama verilmektedir. İhracatçı, gümrük idaresi tarafından talep edilen evrakları ibraz edip gümrük idaresinin cevabını bekleyebilir veya GKD yi kabul ettiğini yazı ile bildirip bildirilen süre içeresinde gereken evrakları ibraz edebilir. Beyan eden kişi/şirket değer düzeltmesini kabul etmediği durumunda gümrük idaresi ödeme konusunda zorlayamaz. Beyan eden kişi ödeme talebinin reddedebilir ve ürün beyannamesinin geri çekebilir. Böyle bir durumda, ürünlerini alamayacak çünkü söz konusu sorun çözülene kadar ürünler gümrük depolarında kalacaktır. Ürünü geri alabilmek ve saklama giderlerinde kaçınmak için ihracatçılar genellikle GDD y i kabul edip gümrük ödemelerini gerçekleştirmektedir. Gümrük depolarında ürünlerin maksimum bekleme süresi 4 aydır ve saklama ücreti yüksektir. İhracatçılar için en önemlisi ürünlerin gümrükten hızlı bir şekilde çıkmasıdır.

4 GKD kesin olunca gereken para tutarı dış ticaret faaliyeti yapan şirketin hesabından ülkenin bütçesine hemen alınmaktadır. GKD koşulu olması durumunda ise, son karar alınana kadar ödenmesi gereken para tutarı gümrük idaresinin hesabında tutulması öngörülmektedir. GKD ile ilgili istenen evrakların verilmesi durumunda, Gümrük İdaresi ürünün son değerine ilişkin kararı ile birlikte gümrük ödemeleri ertelendiği için ceza ödemesini de hesaplamaktadır. Yukarıda anlatılan durumun sebebi ihracatçının hesabında bloke edilmiş para ülkenin bütçesine hemen geçmemektedir. Ancak, tüm ihracatçıların, ceza ödemelerinden haberi bulunmamaktadır. Şubat 2016 tarihinde, Malların gümrük değeri ile ilgili alınan kararların kalite kontrolü güçlendirilmesi hakkında ТF-100 sayılı tarihli Rusya Federal Gümrük İdaresi düzenlemesinin çıkmasından sonra durum çok değişti. Bununla beraber, kontrolün etkisinin yükseltilmesi hakkında 280 numaralı Federal Gümrük İdaresi nin kararı yayımlanmıştır. Bahse konu kararların özü, risk yönetim sistemi çerçevesinde gümrük değeri ile ilgili yapılan kontrolü güçlendirmek, riskleri azaltmak, önlemlerin etkinliği ve kalitesi için sorumluluğu RF Gümrük İdaresi yetkililerine vermektedir. Söz konusu kararların ardından gümrük idarelerinde katı bir şekilde kontrol edilen risklerin yeni türleri ortaya çıkmaya başlamıştır. Bahse konu düzenlemelerden sonra istatistiki kıymetleri, risklerin yeni türlerindeki değerlerden az olan ürünlerin fiyatları kontrol seviyesinden daha yüksek bir şekilde değişmeye başlamıştır. Fiyatların seviyesi benzer ürünlerin fiyatlarına göre gümrük idareleri tarafından belirlenmektedir.

5 Halihazırda GDD den kaçmak mümkün değil Ne yazık ki, ürün üreticisiyle doğrudan temasın bulunması ve gereken tüm evrakların ibraz edilmesi ithal edilen ürünlerin fiyatlarının düzeltilmemesine garanti vermemektedir. Ürünün değeri riskten daha az olduğu durumda GKD mutlaka uygulanacaktır. Gümrük İdarelerinin kararının temyizi GKD koşullu olduğu durumda, gereken evrakları ibraz ederek daha önce ödenen parayı geri alabilmek mümkündür. Böyle olaylar Vladivostok, Novorossisk, Nigni Novgorod ve Moskova Bölgesi Gümrük İdarelerinde pratikte gerçekleşmiştir. GKD kesin olduğu halde, ödenen para geri alabilmesi için iki çözüm bulunmaktadır. GKD kararı ile ilgili daha üst gümrük idaresine temyiz etmek veya GKD kararı ile ilgili dava açmaktır. Birinci çözüm bazen sonuç vermektedir. İşin önemlisi, temyizi tecrübeli bir gümrükçünün yapması gerekmektedir. Söz konusu çözüm, gümrük değerini ispat edecek tüm evrakların bulunması durumunda mümkündür. Söz konusu temyiz 30 gün içinde incelenmektedir. Bu da ihracatçı için çok büyük zaman kaybıdır. İkinci çözüm en etkili yöntemdir. Federal Gümrük İdaresi resmi internet sayfasında bu tür davalarla ilgili inceleme ve yorumlar yer almaktadır. Benzer davalar sırasında, mahkeme, Gümrük İdaresine ibraz edilen evrakların yetersizliği veya doğru olmadığı ile ilgili alınan kararını ispat edilemediği için ihracatçının lehine karar almaktadır. Mahkeme istatistiklerine göre, söz konusu davalar ile ilgili kararlar

6 daha çok ihracatçının lehine alınmaktadır. Ancak, anlamamız gerekiyor ki davalar 3-6 ay sürmektedir. Mahkeme kararı çıktıktan sonra, ülkenin bütçesine ödenen paranın geri ödenmesi 30 gün almaktadır. Kaynak: tks.ru Novorossisk Ticaret Ataşeliği