HAYAT BİLGİSİ DERSİNDE BİREYSEL FARKLILIKLARA YAKLAŞIM

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "HAYAT BİLGİSİ DERSİNDE BİREYSEL FARKLILIKLARA YAKLAŞIM"

Deniz Talay
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 HAYAT BİLGİSİ DERSİNDE BİREYSEL FARKLILIKLARA YAKLAŞIM

2 EĞİTİMİN, OKULUN, DERSİN, KONUNUN AMACI NEDİR?

3 Bireysel Farklılıklar KALITIMSAL Takvim yaşı Görünüş: ağırlık, boy, ırk vb. Algısal güçler: görme, işitme, dokunma, tatma vb. Genel sağlık: metabolizma, alerji, çeşitli özürler Özel yetenekler: atletik, artistik, müzik, sayısal, dil Zekâ: akademik yetenek, yaratıcılık vb. ÖĞRENİLMİŞ Dil: kelime hazinesi, cümle kurma, konuşma vb. Duygusal uyum: güven, cesaret, mutluluk, sevgi, öfke, nefret Sosyal Davranışlar: içe çekilme, saldırganlık, alçak gönüllülük, gücenme Çalışma alışkanlıkları: tembel, çalışkan Ahlâki davranışlar: dürüst, sahtekâr İlgiler***: Tabiat, sanat, edebiyat, müzik

4 Bireysel Farklılık Olarak ÇZK Çoklu zeka eğitime ne getirecek? Amaç mı yoksa araç mı? Öncelikle öğretmenin baskın zekâ alanlarını belirlemesi gerekir! Amaç baskın zekâ alanlarını daha da geliştirmek mi, yoksa diğer zekâ alanlarını da aynı seviyeye çıkartmak mı? Öğrencileri gözlemlemek Belge toplamak Oku kayıtlarını incelemek Diğer öğretmenlerle görüşmek Velilerle görüşmek Öğrencilere sormak Ürün dosyası tutmak ve incelemek

5 ZEKÂ NEDİR? Spearman a göre; sayısal ve sözel alanlar olarak iki grupta değerlendirebileceğimiz özel yeteneklerdir Türk Eğitim Sistemi ile ilişkisi var mıdır? Zekâ testleri ve üstün yetenekli çocuklar Üstün yetenekli bir öğrenciniz olsa, onun için neler yapardınız?

6 Zekâyı Güçlendiren/Körelten Etmenler Küçük yaşta karşı karşıya kaldığı olumlu olaylar/armağanlar (Einstein babasının dört yaşında iken kendisine pusula vermesinin, evreni araştırma merakını uyardığını belirtmişti; Paganini ye babası küçük bir keman hediye ederek, onun büyük bir keman ustası olmasına zemin hazırlamıştı) Küçük yaşta karşılaştığı olumsuz olaylar (Yaptığınız bir resimle öğretmenin alay etmesi) Gerekli araç gereçlere ulaşma olanağı (Ailenin fakirliğinden enstrüman alamamaları) Tarihsel ve Kültürel faktörler (Müziğe büyük değer verilen çağda yaşama) Coğrafi faktörler (Kinestetik zekanın gelişmesi açısından küçük yaşta köyde yaşayan bir çocuk ile 10. katta yaşayan çocuk) Ailesel faktörler (Aile çocuğunun ressam olmasını değil avukat olmasını isteyebilir ve sürekli onu resim aleyhinde etkilemeye çalışır) Ortamsal faktörler (Gelişme çağında büyük bir aileye yardımcı olmaya çalışırken, yetişkinlikte de böyle bir aileye sahip olan kişiler, kendilerine vakit ayıramayabilirler. Bu nedenle de içsel zekalarının gelişmesi olumsuz yönde etkilenebilir.)

7 ÇZ Alanları ve HB Dersinde Kullanılabilecek Etkinlikler Zekâ Türleri Sözel/Dil Mantıksal/Matematiksel Görsel/Uzamsal Müziksel/Ritmik Bedensel/Kinestetik Sosyal İçsel Doğacı Bu zekâ alanlarına başka zeka türleri ilave edilebilir mi? Varoluşçu zekâ

8 SÖZEL / DİL ZEKÂSI Meslekler: Romancı Öğretmen Spiker Reklâmcı Tur rehberi Avukat Hİ Uzmanı Editör Yazar Yorumcu Verilen bilgileri betimleme Araştırma raporu yazma Şiir, hikaye vb. yazma Günlük yazma Sözlük kullanma Kelime bankası oluşturma Sözlük dizini oluşturma Bulmaca hazırlama Yüksek sesle okuma Röportaj yapma Tartışma yaratma Mektup yazma Slogan yaratma Bülten, kitapçık hazırlama Sunu yapma

9 MANTIKSAL / MATEMATİKSEL ZEKÂ Meslekler; Matematikçi Astronom Mucit Mantıkçı Mühendis Muhasebeci Hukukçu Ekonomist Bilgisayar programcısı Çizelgeler hazırlama Zihin haritaları hazırlama Sorunu akış şeması haline getirme Plan hazırlama Anahtar kelime belirleme 5N1K soruları sorma Yaşanılanları matematiksel olarak formülleştirme Strateji geliştirme Açıklamak için analoji oluşturma Şifre tasarlama

10 GÖRSEL/UZAMSAL ZEKÂ Meslekler; Mimar Ressam Mühendis Şehir planlamacısı Grafiker Pilot Su tesisatçısı Tasarımcı Fotoğrafçı Karikatür çizme Notları renklerle kodlama Fikirleri tablolaştırma Hikaye panosu hazırlama Konuşulanları, hikayeyi resimleştirme Zihin haritası yapma Fotoğraf çekme Videoya kaydetme Sembolleştirme Afiş, ilan vb. hazırlama Fotoğraf albümü yapma

11 MÜZİKSEL / RİTMİK ZEKÂ Meslekler; Besteci Müzisyen Koro şefi Ses düzenleyici Ses eğitmeni Müzik eleştirmeni Konuşma hastalıkları uzmanı Müzik terapisti Dinlenen müziğin yarattığı duyguları ifade etme Tekerlemeler söyleme Ritim yaratma Konuyla ilgili şarkı bulma, yazma, söyleme Mırıldanma Tempo tutma Kelimeleri ritimlerle öğrenme Şarkı söyleme Kafiye bulma Konuyu müzik eşliğinde sunma Müzik aleti yapma

12 BEDENSEL / KİNESTETİK ZEKÂ Meslekler; Dansçı Atlet Koreograf Çömlekçi Dokumacı Kaynakçı Araba tamircisi Boyacı Marangoz Aktör Masör Göstererek yaptırma Heykel yapma Koreografi hazırlama Kesip yapıştırma Dans etme Taklit yapma Drama yapma Gezi yapma Beden dilini kullanma Okunan bir şeyi canlandırma

13 SOSYAL ZEKÂ Meslekler; Din adamı Öğretmen Satış elemanı Terapist Çocuk bakıcısı Avukat Politikacı Pazarlamacı Yönetici Grup çalışmaları yapma Tartışma Görüşme yapma Dinleme Yardım derneklerine üye olma, aktivist Rol yapma Birine bir şeyler öğretme İnsanları betimleme Sınıfta varlığını gösterme Sınıf mitingi düzenleme Organizasyon yapma

14 İÇSEL ZEKÂ Meslekler; Felsefesi Araştırmacı İlahiyatçı Antropolog Arkeolog Psikolog Psikiyatrist Dedektif Danışman Yansıtıcı Düşünce etkinlikleri Senaryo yazma Günlük tutma Fonda müzik dinleme Araştırma Soru üretme Kişisel sözlük geliştirme Öğretme ve öğrenme yolları geliştirme Neden sorusu üretme Kendini değerlendirme, eleştirme Konuyla ilgili his ve düşünceleri yazma Deneme yazma

15 DOĞACI ZEKÂ Meslekler; Ziraat mühendisi Çiçekçi Zoolog Biyolog Veteriner Çevrebilimci Peyzaj mimarı Hayvan eğiticisi Jeolog Astronom Taş, bitki vb biriktirme Doğal nesnelerle analoji Doğada zaman geçirme Geziler düzenleme Deneyler hazırlama Gözlemler yapma, fotoğraflama Öğrenilenleri doğa ve doğadakilerle ilişkilendirme Hava durumu takip etme Belgesel izleme Empati kurma Doğa seslerini dinleme Bitki, hayvan yetiştirme

16 DERS SIRASINDA; Defterini, sıranın üzerini ve yakınsa duvarı karalıyor. Mesajı; Öğretmenim birazdan bana karalama diyeceksin ama ben zaten resim yapıyorum (GÖRSEL UZAMSAL) Devamlı kıpırdanıyor, sık sık tuvalet için izin istiyor. Mesajı: Öğretmenim hiperaktif değilim, idrar yollarımda da bir sorun yok ama başka türlü ayağa kalkmama izin vermiyorsun (BEDENSEL KİNESTETİK) Yanındaki arkadaşı ile konuşuyor, diğer arkadaşlarının kalemlerini alıyor, onlara sesleniyor ya da soru soruyor. Mesajı: Öğretmenim bana geveze diyeceksin ama dua edin sizi örnek almıyorum hiç susmazdım yoksa. (SÖZEL DİLSEL) Sıranın en arkasında oturuyor, dersle ilgilenmiyor. Mesajı: Öğretmenim benim de kendim hakkında söyleyeceklerim var, bende kendi hakkımda konuyla ilgili örnekler verebilirim ama sizden sıra gelmiyor ki (İÇSEL).

17 DERS SIRASINDA; Derste ıslık çalıyor, şarkı söylüyor, mırıldanıyor. Mesajı: Öğretmenim 5 dediniz de aklıma sağ elimde beş parmak sol elimde beş parmak say bak say bak saaayyy bak şarkısı geldi hatırladınız mı? ana sınıfında öğrenmiştik ne güzeldi o günler (MÜZİKSEL RİTMİK). Pencereden dışarı bakıyor, dalıp dalıp gidiyor. Mesajı: Öğretmenim dışarıda hava sınıftaki havadan çok güzel, bakın şu ağaç bizim çocuk parkındaki ağaca çok benziyor aynı cins olabilirler mi? (DOĞACI ZEKA) Matematik dersinde çok başarılı ama bu derste hep başka şeylerle uğraşıyor. Mesajı: Öğretmenim neden bunları anlatıyorsunuz? Niçin bu ders var? Nasıl bu kadar sıkıcı olabiliyorsunuz? (MATEMATİKSEL-MANTIKSAL) Derste arkadaşı ile konuşuyor, anlamadıklarını arkadaşına soruyor. Mesajı: Öğretmenim arkadaşımla konuşarak daha iyi anlıyorum kıskanmayın (KİŞİLERARASI).

18 NELER YAPABİLİRSİNİZ? Sözel/Dil Mantıksal/Matematiksel Görsel/Uzamsal Müziksel/Ritmik Bedensel/Kinestetik Sosyal İçsel Doğacı ÖRNEK KAZANIM; Okulda karşılaştığı sorunları keşfeder ve bu sorunlardan birden çok çözümü olduğunun farkına varır. Neler yapabilirsiniz?

Benzer belgeler

Zekâya Geleneksel Bakış Açısı

Zekâya Geleneksel Bakış Açısı Howard Gardner zekâyı bir problemi çözme ya da farklı kültürel ortamlarda bir ürüne şekil verme yeteneği olarak tanımlamıştır. Yani zekâ spor, müzik, doğa, resim vb. birçok alanda performans ortaya koymak