Gencim, Özgürlükçüyüm, Ne İstiyorum?

Transkript

1 Gencim, Özgürlükçüyüm, Ne İstiyorum? #direngeziparkı Anketi Sonuç Raporu Esra Ercan Bilgiç - Zehra Kafkaslı

2

3 ESRA ERCAN BİLGİÇ İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Sitemleri Bölümü nde öğretim görevlisidir. Bilgiç, 1998 yılında Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü nden mezun oldu yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sinema Televizyon Programı nı bitirdi akademik yılında London School of Economics te araştırma yöntemleri ve sosyal araştırmalar için istatistik dersleri aldı. Bilgiç, Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü nde doktora tezini tamamlamak üzeredir. Vatan, Millet, Reyting Televizyon Haberlerinde Milliyetçilik adlı kitabı 2008 yılında Evrensel Yayınları tarafından basılmıştır. ZEHRA KAFKASLI İstanbul Bilgi Üniversitesi TV Haberciliği ve Programcılığı Lisans Programı nda araştırma görevlisidir. Kafkaslı, 2003 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi Medya ve İletişim Sistemleri Lisans Programı ndan mezun oldu yılında, aynı üniversitenin İnsan Hakları Hukuku Yüksek Lisans Programı nı bitirdi. Tarih Vakfı nın Sözlü Tarih Atölyesi ile docistanbul tarafından düzenlenen Yurttaş Haberciliği ve Video Aktivizmi Atölyesi ne katıldı. Bahçeşehir Üniversitesi Sinema ve Medya Araştırmaları Programı nda doktora öğrencisidir yılından bu yana Güncel Hukuk Dergisi Yayın Kurulu üyesidir.

4

5 Esra Ercan Bilgiç - Zehra Kafkaslı GENCİM, ÖZGÜRLÜKÇÜYÜM, NE İSTİYORUM? #direngeziparkı Anketi Sonuç Raporu

6 çin de ki ler 5 Sunuş 11 #direngeziparkı Anketi Sonuç Raporu 13 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı 14 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Protestolara Sokağa Çıkarak Katılma Oranı 15 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Daha Önce Sokağa Çıkarak Kitlesel Bir Eyleme Katılma Oranı 16 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Kendilerini Bir Siyasi Partiye Yakın Hissetme Oranı 17 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Kendilerini Tanımlarken Geçerli Olduğunu Düşündükleri Nitelendirmeler 20 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Kendilerini Tanımlarken Geçerli Olduğunu Düşündükleri Nitelendirmelere Verdikleri Kesinlikle Katılıyorum Cevaplarının Yüzdeleri 21 #direngeziparkı Protestolarını Desteklemede Etkili Olan Gerekçeler 23 #direngeziparkı Protestolarını Desteklemede Etkili Olan Gerekçelere Verilen Kesinlikle Katılıyorum ve Katılmıyorum Cevaplarının Yüzdeleri 24 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Bundan Sonrası İçin Önerileri 25 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Bundan Sonrası İçin Sunulan Önerilere Verdikleri Kesinlikle Katılıyorum ve Katılmıyorum Cevaplarının Yüzdeleri 26 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Bundan Sonrası İçin Önerileri

7 Sunuş Bu rapor, sosyal medyada #direngeziparkı olarak anılan, 31 Mayıs 2013 tarihinde İstanbul da başlayarak diğer illere de yayılan protestolara destek verenlerin profil ve motivasyonlarının anlaşılmasına yönelik olarak hazırlanmış bir on-line anketin sonuçlarını paylaşmak için hazırlandı. Hatırlanacağı gibi 31 Mayıs, 1 Haziran ve 2 Haziran tarihlerinde İstanbul başta olmak üzere ülkenin pek çok yerine yayılan protestolar geniş çaplı bir hal aldı. Polis, silahsız protestoculara karşı çok yoğun biber gazı ve tazyikli su kullanarak orantısız güç sergilerken, Türkiye nin başlıca televizyon kanalları yaşananları sistematik bir şekilde görmezden geliyordu. Yalnızca sosyal medya ve uluslararası televizyon kanalları vasıtasıyla haber alabilmek mümkündü. Oysa biz derslerimizde medyanın temel işlevinin, uygar vatandaşların zihinlerinde enformasyon yoluyla siyasi alana dair anlam yaratmak ve demokrasiye bilinçli katılımlarını sağlamak olduğunu anlatıyorduk. Az izlenen birkaçı hariç, ulusal televizyon kanalları vasıtasıyla protestolara dair haber ve enformasyon alınamadığından, zihinlerde pek çok soru oluşmaya başladığını gördük. Bu sorulardan en önemlisi, kanımızca, protestocuların kim olduğuna ve siyasi bağlantılarına dairdi. Bir diğer önemli soru da neyin protesto edildiği ya da neye tepki gösterildiği idi. Bunlarla birlikte, protestocuların beklentilerinin ya da taleplerinin ne olduğu da merak ediliyordu. Bu soruların yanıtlarını herkes gibi biz de merak ediyorduk; hem yurttaş, hem de akademisyen olarak. Böyle bir merakla hareket ettiğimiz için protestolarla ilgili hızlı bir keşif araştırması (exploratory research) yürütebileceğimizi düşündük. Yaşanan-

8 6 sunuş ların Türkiye tarihinde siyasi ve sosyolojik bakımdan son derece önemli bir dönüm noktası olacağı belliydi, bunu hissedebiliyorduk. Muhtemelen bundan sonra Türkiye nin sosyal bilimler alanındaki üretimi büyük oranda bu protestolara ve iktidarın verdiği tepkiye yoğunlaşacaktı, bunu da görebiliyorduk. Uzun vadede derinlemesine araştırmaya ve analize ihtiyaç duyulacağı kesindi. Ancak kısa vadede ne olup bittiğini anlamamıza yardımcı olacak verilerin de hızla üretilmesi gerekiyordu. Dar kapsamlı #direngeziparkı anketini bu amaçla hazırladık. Kendimiz de sosyal medya kullanıcıları olduğumuz için, protestoların sosyal medya üzerinden yayıldığını görebiliyorduk. Balkonlarında tencere ve tavalara vurarak seslerini duyurmaya çalışanların da, sokaklara dökülenlerin de, meydanları dolduranların da ellerinden akıllı telefonlar, tabletler düşmüyordu. Bu aynı zamanda on-line bir eylemdi. Bu nedenle on-line anket tabanı hizmeti veren bir site üzerinde, çok az maliyetle, hızlıca yanıtlanabilecek sorular hazırladık. Katılımcılara kartopu (snowball) tekniğiyle ulaşma kararını vererek, ilgili linki, 3 Haziran günü saat 17:50 de Facebook ve Twitter daki hesaplarımız üzerinden dolaşıma soktuk. Protestoları destekleyen herkes bu anketi doldursun lütfen, ricasıyla linki paylaştık. Linki paylaşmamızı takip eden bir saat içinde çeşitli yayın organlarından sonuçları ne zaman açıklayacağımızı soran telefonlar ve e-postalar almaya başladık. Bin beş yüz civarı katılım sağlayana kadar anketi açık tutacağımızı söylüyorduk. Akşam 21:00 de #direngeziparkı anketi yaklaşık bin altı yüz kişiye ulaşmıştı. Ertesi gün öğleni beklemeye karar verdik. 4 Haziran günü 12:45 te, anketin erişime açık kaldığı yaklaşık yirmi saat içinde, katılımcı sayısı üç bin sekiz olduğunda anketi erişime kapattık. Anketin özet raporunu yine aynı site üzerinden indirerek inceleyip, dikkat çekici olduğunu düşündüğümüz ilk bulguları fakültemizin yayını olan vasıtasıyla aynı gün 18:15 te paylaştık. İnternete erişimi olan tablet ve bilgisayarların yanında, akıllı telefonlar vasıtasıyla da yanıtlanabilen #direngeziparkı anketinde sorulan kapalı uçlu sorulara, yüzde 73.2 si İstanbul dan olmak üzere toplam 3008 kişi yanıt verdi. Ankete yanıt veren 3008 kişinin yüzde 75.8 i eylemlere sokağa çıkarak katıldığını belirtti. Değerlendirmede kullanılan tüm bulgular, her bir soruya verilen geçerli yanıtlar üzerinden hesaplandı. Buna göre, öncelikle anket sonuçlarının genel olarak İstanbul daki ve sokaktaki protestolara dair ipuçları verdiğini söylemek mümkün. Elde edilen bulgular, yaş gruplarına ve bulunulan şehre göre çapraz tablolar hazırlanarak da değerlendirildiyse de, hazırlanan çapraz tabloların anlamlı sonuçlar vermediği görüldü. Diğer bir deyişle, ait olunan yaş grubu ve bulunulan şehir ile

9 sunuş 7 protestoları destekleyenlerin kendilerini tanımlama biçimleri, protestoları destekleme gerekçeleri ya da protestolardan beklentileri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı anlaşıldığından, bu raporda çapraz tablolara yer verilmedi. Anketin kamuoyunda çokça tartışılan en önemli bulgularından biri protestolara destek verenlerin yaş gruplarına dairdi. Protestolara destek verenlerin yüzde 39.6 sının yaş, yüzde 24 ünün ise yaşları arasında olduğu görüldü. Yüzde 63.6 sının yaş aralığında olması, protestolara destek verenlerin genç bir kitle olduğuna dair izlenimlerimizi doğruladı. Bu kitlenin yüzde 53.7 si daha önce hiç bir kitlesel eyleme sokağa çıkarak katılmadığını belirtti. Protestolara destek verenlerin yüzde 70 i kendini hiç bir siyasi partiye yakın hissetmediğini belirtti. Bu bulgu, protestocuların siyasi profiline dair kamuoyunda konuşulan pek çok spekülasyonun asılsız olduğunun anlaşılmasına yardımcı oldu. Yüzde 14.7 nin bu konuda kararsız olması ve yalnızca yüzde 15.3 ün ise kendini bir siyasi partiye yakın hissettiğini belirtmesi, mevcut siyasi partilerin protestoları destekleyenlerin beklentilerine karşılık veremediğine yönündeki kanıyı destekler nitelikteydi. Ankette hangi nitelendirmelerin kendilerini tanımlarken ne derecede geçerli olduğu katılımcılara soruldu. Katılımcılardan her bir nitelendirme için Kesinlikle katılıyorum, Katılıyorum, Kararsızım ve Katılmıyorum seçeneklerinden birini işaretlemeleri istendi. Buna göre protestolara katılanların en çok Özgürlükçü nitelemesinin kendilerini tanımlarken geçerli olduğunu düşündüğü anlaşıldı. Özgürlükçüyüm seçeneğine Kesinlikle katılıyorum diyenlerin oranı yüzde 81.2 oldu. Bunu yüzde 64.5 oranındaki kesinlikle katılıyorum cevabıyla Laikim seçeneği takip etti. Apolitiğim seçeneğine katılmıyorum diyenlerin oranı yüzde 54.5 oldu. Protestolara destek verenler arasında, kendilerini tanımlarken AK Parti seçmeniyim nitelemesine Katılmıyorum diyenler yüzde 92.1 oranındaydı. Muhafazakarım seçeneğine Katılmıyorum diyenlerin oranı ise yüzde 75 oldu. Elde edilen yanıtlar, reyting averajları baz alınarak da sıralandı. Buna göre protestoları destekleyenlerin kendilerini nitelendirmeleri için sunulan 28 seçenek arasında, Özgürlükçüyüm, Çevreciyim, Laikim, Demokratım, Türk üm, Atatürkçüyüm, İstanbulluyum, Antimilitaristim, Antikapitalistim ve Sosyalistim nitelendirmelerinin ilk on içinde yer aldığı görüldü. Milliyetçiyim nitelendirmesi 18. sırada yer aldı. Bir diğer soruda, hangi gerekçelerin protestolara destek vermelerinde ne derecede etkili olduğu katılımcılara soruldu. Soruda, sosyal medyada ve kamuoyunda sıklıkla protestoların sebebi olarak dile getirilen başlıca gerekçeler sıralandı. Katılımcılardan her bir gerekçe için Kesinlikle katılıyorum,

10 8 sunuş Katılıyorum, Kararsızım ve Katılmıyorum seçeneklerinden birini işaretlemeleri istendi. Buna göre, protestolara destek vermelerinde; Başbakanın otoriter tavrının etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 92.4, Polisin protestoculara uyguladığı orantısız gücün etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 91.3, Demokratik hakların ihlal edilmesinin etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 91.1, Medyanın suskunluğunun etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 84.2, Ağaçların kesilmesinin etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 56.2, Bağlı bulunduğu siyasi hareketin yönlendirmesinin etkili olduğuna kesinlikle katılanlar yüzde 7.7 oldu. Elde dilen yanıtlar reyting averajları baz alınarak da sıralandı. Buna göre sunulan 13 gerekçe arasında Başbakanın otoriter tavrı, Polisin protestoculara uyguladığı orantısız güç, Demokratik hakların ihlal edilmesi, Özgürlüklerin kısıtlanması ve Polis devleti uygulamaları ilk beş sırada yer aldı. Son olarak potestoların sonucunda ne olmasını istedikleri katılımcılara soruldu. Soruda, kamuoyunda ve sosyal medyada sıklıkla protestoların hedefi olarak dile getirilen önerilere yer verildi. Katılımcılardan her bir öneri için Kesinlikle katılıyorum, Katılıyorum, Kararsızım ve Katılmıyorum seçeneklerinden birini işaretlemeleri istendi. Elde edilen yanıtlar reyting averajları baz alınarak da sıralandı. Buna göre, protestoları destekleyenler kendilerine sunulan 17 öneri arasında şu önerileri ilk beş içine koydu: Polis şiddeti dursun (yüzde 96.7 kesinlikle katılıyor), Bundan sonra özgürlüklere saygı gösterilsin (yüzde 96.1 kesinlikle katılıyor), Özellikle kamusal alanlarla ilgili kararlar verilirken yerel yönetimler halkın taleplerini dikkate alsın (yüzde 93.7 kesinlikle katılıyor), Uygulanan polis şiddeti için özür dilensin (yüzde 94.3 kesinlikle katılıyor), AKP seçmeni olmayanların sesine kulak verilsin (yüzde 92.2 kesinlikle katılıyor).

11 sunuş 9 Aynı soruya verilen yanıtlar doğrultusunda, protestoları destekleyenlerin Yeni bir siyasi parti kurulsun önerisine yüzde 37.0 oranında kesinlikle katıldığı anlaşıldı. Bununla birlikte protestoları destekleyenler Askerî müdahale olsun önerisine yüzde 6.6 oranında kesinlikle katılıyor, yüzde 2.3 oranında katılıyor, yüzde 11.7 oranında bu konuda kararsız, yüzde 79.5 ise bu öneriye katılmıyor. Yürüttüğümüz çalışmanın bir keşif araştırması olduğunun altını yeniden çizerek, elde ettiğimiz bulgular doğrultusunda büyük genellemeler yapmanın doğru olmayacağına inanıyoruz. Yine de şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki #direngeziparkı protestoları yalnızca Gezi Parkı ndaki ağaçlar kesilmesin diye yapılmamıştır. Kanımızca, araştırmanın sonunda elde edilen bulgulara bakarak tek bir cümleyle bir değerlendirme yapabılabilir. Buna göre, protestolara destek veren gençlerin özgürlükleri için bir direniş sergilediklerini, temsilî demokrasi anlayışının onların demokratik taleplerini karşılamada yetersiz kaldığını ve katılımcı demokrasinin yollarının açılmasını istediklerini söyleyebiliriz. Yukarıda da paylaştığımız bulgulara yerel, ulusal ve uluslararası düzeyde pek çok gazete, dergi, radyo ve TV kanalı, haberlerde, köşe yazılarında ya da tartışma programlarında yer verdi. Gösterilen ilgi çerçevesinde kapsamlı araştırma raporunun ivedilikle beklendiğini anlayınca, anket sonuçlarını grafiklerle aktaran bu raporu hazırladık. Yine de asıl amacımız, araştırmanın sonunda elde ettiğimiz verileri yeni, derinlemesine araştırma ve analizlerle destekleyerek, uzun vadede daha kapsamlı bir akademik çalışmada kullanmak. Şimdiye kadar, anketin paylaştığımız ilk sonuçlarına gösterilen ilgi, çıkış noktamızı doğrular nitelikte. Türkiye medyasının protestoların başlangıcındaki suskunluğu, devamında süregiden misenformasyon (eksik bilgilendirme) ve dezenformasyon (yanlış bilgilendirme) tartışmaları belli ki uzun süre devam edecek. Elbette bu süreçte sosyal medyadan yayılan yanıltıcı haberleri de unutmamak gerek. Herkesi şaşırtan #direngeziparkı hareketinin başlangıcından bugüne yaşananlar çerçevesinde, zihinlerde oluşan soruları yanıtlayabilmek, olup biteni tartışabilmek, anlayabilmek, yorumlayabilmek için üretilen her türlü güvenilir enformasyona ihtiyaç duyulduğu ortada. Eğer bir katkımız olduysa, bu nedenledir. Son söz olarak, değerli katkılarından ötürü Halil Nalçaoğlu na, Yonca Aslanbay a, Alper Kırklar a, Esra Elmas Balancar a, Vehbi Görgülü ye, Ulaş Bilgiç e ve İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları na teşekkür ederiz. Esra Ercan Bilgiç Zehra Kafkaslı 12 Haziran 2013 İstanbul Bilgi Üniversitesi

12

13 #direngeziparkı anketi

14

15 #direngeziparkı anketi 13 GRAFİK 1 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı % 15.9 % 24.0 % 39.6 % 11.0 % 4.6 % 3.5 % yaş yaş yaş yaş yaş 18 yaş ve altı 56 yaş ve üstü Grafik 1 Gezi Parkı Protestoları nı destekleyenlerin yaş gruplarına göre dağılımını gösteriyor. Buna göre; protestolara en yüksek oranda katılan yaş grubu yüzde 39.6 yla yaş arası oldu. TABLO 1 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Yaşınız? Yanıt Yüzdesi Yanıt Adedi 18 ve altı % % , % % % % ve üstü % Yanıtlanan Soru 2,996 Atlanan Soru 12

16 14 #direngeziparkı anketi GRAFİK 2 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Protestolara Sokağa Çıkarak Katılma Oranı % 75.8 % 24.2 Sokağa çıkarak destekleyenler Sokağa çıkmadan destekleyenler Grafik 2 Gezi Parkı Protestoları na sokağa çıkarak ya da çıkmayarak destek verenlerin yüzdesini gösteriyor. Ankete katılanların %75.8 i eylemlere sokağa çıkarak destek verdi. TABLO 2 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Protestolara Sokağa Çıkarak Katılma Oranı Protestolara sokağa çıkarak katıldınız mı? Yanıt Yüzdesi Yanıt Adedi Evet % ,263 Hayır % Yanıtlanan Soru 2,984 Atlanan Soru 24

17 #direngeziparkı anketi 15 GRAFİK 3 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Daha Önce Sokağa Çıkarak Kitlesel Bir Eyleme Katılma Oranı % 46.3 İlk kez sokağa çıkarak bir eyleme katılanlar % 53.7 Daha önce sokağa çıkarak bir eyleme katılanlar Grafik 3 Gezi Parkı Protestoları nı destekleyenlerin daha önce kitlesel bir eyleme sokağa çıkarak katıldınız mı? sorusuna verdikleri cevapların yüzdesini gösteriyor. Buna göre; protestocuların yüzde 53.7 si ilk kez bir kitlesel eyleme sokağa çıkarak katıldı. TABLO 3 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Protestolara Sokağa Çıkarak Katılma Oranı Daha önce sokağa çıkarak kitlesel bir eyleme katıldınız mı? Yanıt Yüzdesi Yanıt Adedi Evet % ,379 Hayır % ,597 Yanıtlanan Soru 2,976 Atlanan Soru 32

18 16 #direngeziparkı anketi GRAFİK 4 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Kendilerini Bir Siyasi Partiye Yakın Hissetme Oranı % 15.3 % 70.0 % 14.7 Yakın hissetmiyorum Yakın hissediyorum Kararsızım Grafik 4 Gezi Parkı Protestoları nı destekleyenlerin Kendinizi bir siyasi partiye yakın hissediyor musunuz? sorusuna verdikleri cevapların yüzdesini gösteriyor. Buna göre, katılımcıların yüzde 70 i kendilerini bir siyasi partiye yakın hissetmiyor, yüzde 14.7 si bu konuda Kararsız, yüzde 15.3 ü ise kendini bir siyasi partiye yakın hissediyor. TABLO 4 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Protestolara Sokağa Çıkarak Katılma Oranı Kendinizi bir siyasi partiye yakın hissediyor musunuz? Yanıt Yüzdesi Yanıt Adedi Evet % Hayır % ,087 Kararsızım % Yanıtlanan Soru 2,982 Atlanan Soru 26

19 #direngeziparkı anketi 17 GRAFİK 5 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Kendilerini Tanımlarken Geçerli Olduğunu Düşündükleri Nitelendirmeler Özgürlükçüyüm Çevreciyim Laikim Demokratım Türküm Atatürkçüyüm İstanbulluyum Anti-militaristim Anti-kapitalistim Sosyalistim Solcuyum Öğrenciyim Müslümanım Kemalistim Liberalim Milliyetçiyim Feministim Ateistim Ulusalcıyım Apolitiğim Dindarım Komünistim Azınlık mensubuyum Anarşistim Muhafazakarım LGBTT bireyim Kürtüm Ak Parti seçmeniyim Grafik 5 Gezi Parkı Protestoları nı destekleyenlerin kendilerini yakın hissettikleri nitelendirmelerin reyting averajlarına göre sıralamasını gösteriyor. Tablo 5, katılımcıların kendilerini tanımlarken geçerli olduğunu düşündükleri nitelendirmelere verdikleri Kesinlikle katılıyorum, Katılıyorum, Kararsızım ve Katılmıyorum cevaplarının yüzdelerini içeriyor.

20 18 #direngeziparkı anketi TABLO 5 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Kendilerini Tanımlarken Geçerli Olduğunu Düşündükleri Nitelendirmeler Aşağıdaki nitelendirmelerin kendinizi tanımlarken ne kadar geçerli olduğunu düşünüyorsunuz? Derecelendirerek belirtiniz. Kesinlikle katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Reyting Averajı Reyting Adedi Çevreciyim % 55.6 (1,397) % 37.7 (948) % 4.7 (118) % 2.0 (50) ,513 Demokratım % 55.4 (1,301) % 30.3 (712) % 7.4 (174) % 6.9 (162) ,349 Milliyetçiğim % 24.2 (547) % 20.5 (462) % 14.7 (331) % 40.6 (916) ,256 Liberalim % 22.4 (475) % 23.8 (505) % 21.2 (449) % 32.6 (691) ,120 Özgürlükçüyüm % 81.2 (2,028) % 16.0 (401) % 1.1 (27) % 1.7 (43) ,499 Muhafazakarım % 6.5 (139) % 7.8 (167) % 10.8 (231) % 75.0 (1,611) ,148 Kürtüm % 6.9 (145) % 2.6 (55) % 4.1 (87) % 86.4 (1,818) ,105 Anti-Kapitalistim % 36.2 (793) % 21.3 (467) % 18.6 (408) % 23.8 (521) ,189 Feministim % 24.1 (516) % 17.9 (382) % 15.5 (332) % 42.4 (907) ,137 Kemalistim % 34.4 (775) % 18.6 (419) % 12.2 (275) % 34.7 (781) ,250 Solcuyum % 33.0 (724) % 23.5 (516) % 17.1 (375) % 26.5 (582) ,197 Laikim % 64.4 (1,504) % 22.6 (528) % 5.3 (124) % 7.6 (178) ,334 Öğrenciyim % 47.1 (1,047) % 7.8 (173) % 1.3 (29) % 43.9 (976) ,225 Ak Parti Seçmeniyim % 3.6 (76) % 1.5 (32) % 2.7 (56) % 92.1 (1,924) ,088

21 #direngeziparkı anketi 19 TABLO 5 Devamı #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Kendilerini Tanımlarken Geçerli Olduğunu Düşündükleri Nitelendirmeler Aşağıdaki nitelendirmelerin kendinizi tanımlarken ne kadar geçerli olduğunu düşünüyorsunuz? Derecelendirerek belirtiniz. Kesinlikle katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Reyting Averajı Reyting Adedi Sosyalistim % 35.0 (782) % 22.8 (497) % 15.7 (341) % 26.5 (578) ,178 Ateistim % 30 (645) % 7.9 (171) % 10.4 (223) % 51.7 (1,114) 2,16 2,153 LGBTT bireyim % 5.6 (110) % 2.1 (41) % 10.6 (208) % 81.7 (1,606) ,965 Apolitiğim % 18.2 (383) % 12.8 (270) % 14.6 (306) % 54.4 (1,143) ,102 Müslümanım % 38.5 (868) % 16.0 (360) % 9.9 (224) % 35.7 (805) ,257 Anarşistim % 9.5 (196) % 7.7 (160) % 15.5 (321) % 67.2 (1,389) ,066 İstanbulluyum % 55.6 (1,280) % 10.9 (250) % 3.1 (71) % 30.4 (700) ,301 Türküm % 63.8 (1,496) % 15.8 (371) % 7.9 (184) % 12.5 (292) ,343 Dindarım % 12.1 (255) % 14.5 (307) % 13.0 (275) % 60.4 (1,276) ,113 Atatürkçüyüm % 50.0 (1,163) % 17.7 (412) % 9.4 (218) % 22.9 (533) ,326 Azınlık mensubuyum % 14.0 (288) % 7.0 (143) % 8.0 (165) % 70.9 (1,455) ,051 Anti-militaristim % 41.6 (869) % 16.7 (348) % 16.0 (335) % 25.7 (538) ,090 Ulusalcıyım % 22.0 (468) % 14.7 (311) % 14.9 (314) % 48.2 (1,018) ,111 Komünistim % 11.3 (233) % 8.4 (173) % 17.5 (360) % 62.8 (1,291)/ ,057 Diğer (belirtiniz) 126 Yanıtlanan soru 2,602 Atlanan soru 406

22 20 #direngeziparkı anketi GRAFİK 6 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Kendilerini Tanımlarken Geçerli Olduğunu Düşündükleri Nitelendirmelere Verdikleri Kesinlikle Katılıyorum Cevaplarının Yüzdeleri % 100 % 80 % 60 % 40 % 20 % 0 % 55.6 % 81.2 % 63.8 % 55.4 % 64.4 % 50.0 % 55.6 % 48.5 % 24.2 % 34.4 % 47.1 % 33.0 % 35.0 % 36.2 % 30.0 % 24.1 % 22.4 LGBTT bireyim Azınlık mensubuyum Komünistim Anarşistim Ak Parti seçmeniyim Anti-militaristim Apolitiğim Kürtüm Ulusalcıyım Dindarım Liberalim Feministim Muhafazakarım Ateistim Sosyalistim Anti-kapitalistim Soluyum Öğrenciyim Kemalistim Milliyetçiyim Müslümanım İstanbulluyum Atatürkçüyüm Laikim Türküm Demokratım Özgürlükçüyüm Çevreciyim % 6.5 % 12.1 % 22.2 % 6.9 % 18.2 % 41.6 % 3.6 % 9.5 % 9.7 % 14.0 % 5.6 Kesinlikle katılıyorum Grafik 6 Gezi Parkı Protestoları nı destekleyenlerin kendilerini hangi nitelendirmelere yakın hissettiklerinin yüzdelerini Kesinlikle katılıyorum oranları üzerinden gösteriyor.

23 #direngeziparkı anketi 21 GRAFİK 7 #direngeziparkı Protestolarını Desteklemede Etkili Olan Gerekçeler Başbakanın otoriter tavrı Polisin protestoculara uyguladığı orantısız güç Demokratik haklarımızın ihlal edilmesi Özgürlüklerimizin kısıtlanması Polis devleti uygulamaları Belli bir hayat tarzının dayatılmaya çalışılması Medyanın suskunluğu Kamusal alanların elimizden alınıyor olması Yetkili siyasilerin protestolara karşı tutumu Ağaçların kesilmesi Laik Cumhuriyete sahip çıkma isteği Yerel seçimlerde İstanbul un AKP nin elinden alınması amacı Bağlı bulunduğum siyasi hareketin beni yönlendirmesi Grafik 7 Gezi Parkı Protestoları nı destekleyenlerin, hangi gerekçelerle protestoları desteklediklerinin sıralamasını gösteriyor. Ankette sunulan gerekçeler, sıklıkla protestoların sebebi olarak dile getirilen ifadelerden derlendi. Sıralama reyting averajları baz alınarak hazırlandı.

24 22 #direngeziparkı anketi TABLO 6 #direngeziparkı Protestolarını Desteklemede Etkili Olan Gerekçeler Aşağıda sıralanan gerekçeler sıklıkla protestoların sebebi olarak dile getirilmektedir. Protestolara dahil olmanızda bu gerekçelerin etkili olduğuna katılıyor musunuz? Lütfen derecelendiriniz. Kesinlikle katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Reyting Averajı Reyting Adedi Ağaçların kesilmesi % 56.2 (1,515) % 29.8 (803) % 4.5 (121) % 9.6 (258) ,697 Yerel seçimlerde İstanbul'un % 27.7 (714) % 21.0 (540) % 13.9 (359) % 37.3 (961) ,574 AKP'nin elinden alınması amacı Kamusal alanların elimizden % 77.1 (2,069) % 16.7 (449) % 2.1 (57) % 4.0 (107) ,682 alınıyor olması Belli bir hayat tarzının % 86.7 (2,342) % 8.1 (219) % 1.2 (33) % 4.0 (108) ,702 dayatılmaya çalışılması Bağlı bulunduğum siyasi % 7.7 (198) % 2.9 (75) % 4.8 (122) % 84.6 (2,172) ,567 hareketin beni yönlendirmesi Polisin protestoculara uyguladığı % 91.4 (2,473) % 5.6 (151) % 0.7 (20) % 2.3 (63) ,707 oranıtısız güç Başbakan'ın otoriter tavrı % 92.4 (2,496) % 4.6 (125) % 0.5 (13) % 2.5 (67) ,701 Laik Cumhuriyete sahip % 59.5 (1,586) % 17.3 (461) % 9.8 (260) % 13.4 (358) ,665 çıkma isteği Medyanın suskunluğu % 84.2 (2,274) % 10.7 (290) % 1.7 (45) % 3.4 (91) ,700 Demokratik haklarımızın % 91.1 (2,462) % 5.2 (140) % 0.7 (18) % 3.0 (82) ,702 ihlal edilmesi Yetkili siyasilerin protestolara % 77.8 (2,077) % 12.3 (329) % 4.2 (111) % 5.7 (153) ,670 karşı tutumu Polis devleti uygulamaları % 89.8 (2,416) % 5.8 (156) % 1.1 (30) % 3.3 (88) ,690 Özgürlüklerimizin kısıtlanması % 91.1 (2,458) % 5.0 (135) % 0.6 (16) % 3.3 (90) ,699 Diğer (belirtiniz) 211 Yanıtlanan Soru 2,736 Atlanan Soru 272

25 #direngeziparkı anketi 23 GRAFİK 8 #direngeziparkı Protestolarını Desteklemede Etkili Olan Gerekçelere Verilen Kesinlikle Katılıyorum ve Katılmıyorum Cevaplarının Yüzdeleri % 100 % 80 % 91.4 % 86.7 % 91.1 % 92.4 % 84.2 % 91.1 % 89.8 % 77.1 % 77.8 % 84.6 % 60 % 40 % 20 % 0 % 2.3 % 4.0 % 3.0 % 2.5 % 3.4 % 3.3 % 56.2 % 9.6 % 3.3 % 4.0 % 6.7 % 59.5 % 13.4 % 27.7 % 37.3 % 7.7 Kesinlikle katılıyorum Katılmıyorum Bağlı bulunduğum siyasi hareketin beni yönlendirmesi Yerel seçimlerde İstanbul un AKP nin elinden alınması amacı Laik Cumhuriyete sahip çıkma isteği Yetkili siyasilerin protestolara karşı tutumu Kamusal alanların elimizden alınıyor olması Polis devleti uygulamaları Ağaçların kesilmesi Özgürlüklerimizin kısıtlanması Medyanın suskunluğu Başbakanın otoriter tavrı Demokratik haklarımızın ihlal edilmesi Belli bir hayat tarzının dayatılmaya çalışılması Polisin protestoculara uyguladığı orantısız güç Grafik 8, Gezi Parkı Protestoları nı destekleyenlerin, sıralanan katılma gerekçelerine verdikleri Kesinlikle katılıyorum ve Katılmıyorum cevaplarının yüzdelerini gösteriyor. Sol sayfadaki Tablo 6 katılımcıların sıralanan gerekçelere ne derecede katıldıklarının yüzdelerini içeriyor.

26 24 #direngeziparkı anketi GRAFİK 9 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Bundan Sonrası İçin Önerileri Polis şiddeti dursun Bundan sonra özgürlüklere saygı gösterilsin Özellikle kamusal alanlarla ilgili kararlar verilirken yerel yönetim halka sorsun Uygulanan polis şiddeti için özür dilensin AKP seçmeni olmayanların sesine kulak verilsin Toplumdaki kutuplaşmanın önüne geçilsin Orantısız güç uygulayan polis memurları yargılansın Sorumlu emniyet amirleri istifa etsin Gezi Parkı yıkılmasın İstanbul Valisi istifa etsin İçişleri Bakanı istifa etsin Başbakan istifa etsin Eylemler barışçıl biçimde uzun süre devam etsin Erken seçim olsun Yeni bir siyasi parti kurulsun Protestolar örgütlü bir siyasi harekete dönüşsün Askeri müdahale olsun Grafik 9 Gezi Parkı Protestoları nı destekleyenlerin Bundan sonra ne olmasını isterdiniz? sorularına verdikleri cevapların reyting averajlarına göre sıralamasını gösteriyor. Ankette sunulan öneriler, sıklıkla protestoların hedefi olarak dile getirilen ifadelerden derlendi. Katılımcılar, Tablo 7 de görülen beklentileri Kesinlikle Katılıyorum, Katılıyorum, Kararsızım ve Katılmıyorum seçenekleriyle derecelendirerek işaretleyebildiler.

27 #direngeziparkı anketi 25 GRAFİK 10 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Bundan Sonrası İçin Sunulan Önerilere Verdikleri Kesinlikle Katılıyorum ve Katılmıyorum Cevaplarının Yüzdeleri % 100 % 80 % 96.7 % 96.6 % 94.3 % 91.0 % 87.4 % 93.7 % 79.3 % 88.2 % 92.2 % 91.0 % 84.8 % 85.3 % 71.5 % 79.5 % 60 % 40 % 20 % 0 % 1.5 % 1.4 % 2.3 % 2.4 % 4.4 % 1.6 % 6.6 % 3.3 % 2.1 % 1.9 % 3.8 % 4.3 % 7.4 % 32.6 % 39.1 % 14.2 % 6.6 % 22.7 Kesinlikle katılıyorum Katılmıyorum Yeni bir siyasi parti kurulsun Askeri müdahale olsun Protestolar örgütlü bir siyasi harekete dönüşsün Erken seçim olsun Eylemler barışçıl biçimde uzun süre devam etsin İçişleri Bakanı istifa etsin İstanbul Valisi istifa etsin Toplumdaki kutuplaşmanın önüne geçilsin AKP seçmeni olmayanların sesine kulak verilsin Sorumlu emniyet amirleri istifa etsin Başbakan istifa etsin Özellikle kamusal alanlarla ilgili kararlar verilirken yerel yönetim halka sorsun Gezi Parkı yıkılmasın Orantısız güç uygulayan polis memurları yargılansın Uygulanan polis şiddeti için özür dilensin Bundan sonra özgürlüklere saygı gösterilsin Polis şiddeti dursun Grafik 10 Gezi Parkı Protestoları nı destekleyenlerin, kendilerine sunulan beklentilere verdikleri Kesinlikle katılıyorum ve Katılmıyorum cevaplarının yüzdelerini içeriyor.

28 26 #direngeziparkı anketi TABLO 7 #direngeziparkı Protestolarını Destekleyenlerin Bundan Sonrası İçin Önerileri Aşağıda sıralanan öneriler sıklıkla protestoların hedefi olarak dile getirilmektedir. #direngeziparkı protestolarının sonucunda ne olmasını istersiniz? Derecelendirerek belirtiniz. Kesinlikle katılıyorum Katılıyorum Kararsızım Katılmıyorum Reyting Averajı Reyting Adedi Gezi Parkı yıkılmasın % 84.4 (2,151) % 7.6 (186) % 1.7 (41) % 3.4 (83) ,461 Özellikle kamusal alanlarla ilgili kararlar verilirken yerel % 93.7 (2,294) % 5.4 (133) % 0.3 (8) % 0.6 (14) ,449 yönetimler halkın taleplerini dikkate alsın Polis şiddeti dursun % 96.7 (2,402) % 2.3 (58) % 0.4 (10) % 0.5 (13) ,483 Uygulanan polis şiddeti % 94.3 (2,323) % 3.7 (92) % 0,7 (17) % 1.3 (32) ,464 için özür dilensin Orantısız güç uygulayan % 91.4 (2,251) % 4.8 (117) % 2.5 (61) % 1.4 (34) ,463 polis memurları yargılansın Eylemler barışçıl biçimde % 71.5 (1,726) % 14.6 (353) % 7.5 (181) % 6.4 (155) ,415 uzun süre devam etsin Bundan sonra özgürlüklere % 96.0 (2,370) % 3.2 (80) % 0.3 (7) % 0.4 (11) ,468 saygı gösterilsin AKP seçmeni olmayanların % 92.2 (2,242) % 6.1 (148) % 0.6 (14) % 1.1 (27) ,431 sesine kulak verilsin Toplumdaki kutuplaşmanın % 91.2 (2,215) % 6.8 (164) % 1.2 (28) % 0.9 (22) ,429 önüne geçilsin Protestolar örgütlü bir % 32.6 (764) % 10.7 (251) % 17.6 (412) % 39.1 (915) ,342 siyasi harekete dönüşsün