DARBOĞAZ ELEKTRİK ÜRETİM SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ.

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DARBOĞAZ ELEKTRİK ÜRETİM SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ."

Transkript

1 DARBOĞAZ ELEKTRİK ÜRETİM SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ. Dünya Ticaret Merkezi A2 Blok K:2 No: Bakırköy/İstanbul Tel: Faks: OBELYA Mühendislik Çevre ve Yatırım Danışmanlığı Hizmetleri Tic.Ltd.Şti. Atatürk Cad. Koruyucu İşhanı K:1 No: Heykel/BURSA Tel: Faks: HAZİRAN-2009

2 PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJE TANITIM DOSYASININ SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) DARBOĞAZ ELEKTRİK ÜRETİM SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ. Dünya Ticaret Merkezi A2 Blok K:2 No: Bakırköy/İstanbul Tel: +90(212) Fax: +90(212) ALABALIK I-II REGÜLATÖRLERİ VE HİDROELEKTRİK SANTRALLERİ(16,315 MW) TL Erzurum İli,Olur İlçesi, Soğukgöze-Aşağıçayır ve Taşgeçit Köyleri 6 Derecelik koordinatlar arka sayfada verilmiştir. EK II/,Enerji-Turizm-Konut Madde 28)Kurulu gücü 0,5 MW ve üzeri olan nehir tipi santraller Obelya Mühendislik Çevre ve Yatırım Danışmanlığı Hizmetleri Tic.Ltd.Şti. Atatürk Cad.Koruyucu İşhanı K:1 No: Heykel-Bursa Tel: Fax:

3 ALABALIK I REGÜLATÖRÜ VE HES ÜNİTE KOORDİNATLAR NO X Y S , ,330 S , ,630 S , ,550 S , ,690 S , ,710 S , ,370 S , ,960 S , ,990 S , ,370 S , ,120 S , ,870 S , ,810 S , ,960 A REGÜLATÖRÜ S , ,370 S , ,950 S , ,450 S , ,280 S , ,620 S , ,040 S , ,970 S , ,170 S , ,640 S , ,430 S , ,730 S , ,340 S , ,920 S , ,910 S , ,950 S , ,920 NO X Y S , ,660 S , ,080 S , ,680 S , ,480 S , ,820 S , ,070 S , ,430 S , ,240 S , ,460 S , ,020 B REGÜLATÖRÜ S , ,410 S , ,320 S , ,890 S , ,150 S , ,800 S , ,650 S , ,120 S , ,960 S , ,380 S , ,710 S , ,660 S , ,230 S , ,130

4 A REGÜLATÖRÜ İLETİM HATTI B REGÜLATÖRÜ İLETİM HATTI S , ,110 S , ,090 S , ,770 S , ,730 S , ,170 NO X Y S , ,510 S , ,910 S , ,510 S , ,760 S , ,820 S , ,140 S , ,070 S , ,040 S , ,270 S , ,160 S , ,040 S , ,780 S , ,140 S , ,680 S , ,160 S , ,560 S , ,860 S , ,830 S , ,880 S , ,060 S , ,990 NO X Y S , ,910 S , ,630 S , ,420 S , ,980 S , ,820 S , ,290 S , ,220 S , ,660 S , ,490 S , ,960 S , ,990 S , ,670 S , ,280 S , ,650 S , ,020 S , ,240 S , ,480 S , ,670 S , ,910 S , ,910 S , ,920 S , ,220 S , ,240 S , ,470 S , ,870 S , ,820 S , ,510 S , ,860 S , ,890

5 TOPLAMA HAVUZU YÜKLEME HAVUZU ARASI İLETİM HATTI CEBRİ BORU YÜKLEME HAVUZU S , ,540 S , ,850 S , ,530 NO X Y S , ,600 S , ,610 S , ,480 S , ,080 S , ,350 S , ,030 S , ,570 S , ,660 S , ,080 S , ,830 S , ,380 S , ,670 S , ,960 S , ,090 S , ,530 S , ,290 S , ,280 S , ,280 S , ,320 S , ,690 S , ,560 S , ,860 S , ,050 S , ,060 S , ,500 S , ,850 S , ,900 S , ,510 S , ,990 S , ,360 S , ,240 S , ,700 S , ,770 S , ,700 NO X Y C , ,620 C , ,420 C , ,220 C , ,720 C , ,090 C , ,240 NO X Y S , ,980 S , ,560 S , ,640 S , ,610 S , ,730 S , ,400 S , ,250 S , ,000 S , ,190 S , ,120 S , ,450

6 SANTRAL BİNASI S , ,210 S , ,320 S , ,430 S , ,870 S , ,310 S , ,910 S , ,010 S , ,500 S , ,650 S , ,360 S , ,140 S , ,010 S , ,810 S , ,640 S , ,770 S , ,670 S , ,400 S , ,890 S , ,350 S , ,830 S , ,550 S , ,040 S , ,390 S , ,410 S , ,530 S , ,030 S , ,320 S , ,770 S , ,180 S , ,570 S , ,630 S , ,360 S , ,760 S , ,180 S , ,110 S , ,530 S , ,650 S , ,070 S , ,980 S , ,730 S , ,350 NO X Y S , ,670 S , ,300 S , ,720 S , ,100 S , ,050 S , ,370 S , ,900 S , ,130 S , ,530 S , ,960 S , ,560 S , ,810 S , ,030 S , ,700 S , ,210

7 ALABALIK I HAFRİYAT DÖKÜM ALANI S , ,070 S , ,970 S , ,820 S , ,080 S , ,540 S , ,670 S , ,250 S , ,640 S , ,780 S , ,540 S , ,360 S , ,890 S , ,030 S , ,100 S , ,190 S , ,270 S , ,220 S , ,360 S , ,560 S , ,800 S , ,950 S , ,020 S , ,440 S , ,330 NO X Y S , ,120 S , ,120 S , ,830 S , ,840 ALABALIK II REGÜLATÖRÜ VE HES ÜNİTE KOORDİNATLAR NO X Y S , ,870 S , ,880 S , ,860 S , ,190 S , ,810 S , ,420 S , ,030 S , ,720 S , ,740 S , ,200 ALABALIK II REGÜLATÖRÜ S , ,020 S , ,630 S , ,820 S , ,680 S , ,960 S , ,380 S , ,500 S , ,490 S , ,480 S , ,340 S , ,030 S , ,680

8 ALABALIK II REGÜLATÖRÜ İLETİM HATTI S , ,820 S , ,260 S , ,970 S , ,790 S , ,430 S , ,700 S , ,290 S , ,660 S , ,040 S , ,030 S , ,460 S , ,260 S , ,190 S , ,230 S , ,150 S , ,170 S , ,360 S , ,180 S , ,120 S , ,900 S , ,220 S , ,050 S , ,050 S , ,090 S , ,610 S , ,130 S , ,320 S , ,270 S , ,980 S , ,660 S , ,610 S , ,880 NO X Y S , ,250 S , ,860 S , ,650 S , ,470 S , ,120 S , ,670 S , ,830 S , ,590 S , ,500 S , ,250 S , ,460 S , ,710 S , ,350 S , ,740 S , ,560 S , ,710 S , ,390 S , ,100 S , ,270 S , ,350 S , ,870 S , ,020 S , ,750 S , ,670

9 YÜKLEME HAVUZU S , ,170 S , ,110 S , ,320 S , ,060 S , ,770 S , ,250 S , ,100 S , ,810 S , ,700 S , ,460 S , ,110 S , ,770 S , ,540 S , ,900 S , ,680 S , ,190 S , ,520 S , ,100 S , ,790 S , ,180 S , ,710 S , ,380 S , ,620 S , ,600 S , ,960 S , ,550 S , ,350 S , ,730 S , ,550 S , ,120 S , ,650 S , ,170 S , ,850 S , ,640 S , ,200 S , ,610 S , ,820 S , ,970 S , ,350 S , ,550 S , ,050 S , ,220 S , ,130 NO X Y S , ,990 S , ,110 S , ,870 S , ,390 S , ,790 S , ,430 S , ,080 S , ,700 S , ,204 S , ,017 S , ,130 S , ,950 S , ,600

10 CEBRİ BORU SANTRAL BİNASI S , ,210 S , ,050 S , ,560 S , ,930 S , ,400 S , ,080 S , ,130 S , ,380 S , ,880 NO X Y C , ,300 C , ,690 C , ,990 C , ,460 C , ,160 NO X Y S , ,830 S , ,360 S , ,630 S , ,100 S , ,330 S , ,070 S , ,730 S , ,610 S , ,380 S , ,130 S , ,460 S , ,250 S , ,870 S , ,500 S , ,150 S , ,130 S , ,800 S , ,720 S , ,070 S , ,540 S , ,980 S , ,510 S , ,790 S , ,210 S , ,580 S , ,720 S , ,390 S , ,250 S , ,200 S , ,260 S , ,680 S , ,040 S , ,680 S , ,340 S , ,870 S , ,380 S , ,380 S , ,990 S , ,380 S , ,370 S , ,610

11 ALABALIK II HAFRİYAT DÖKÜM ALANI S , ,200 S , ,180 S , ,380 S , ,320 S , ,260 S , ,330 S , ,800 S , ,940 S , ,510 S , ,590 NO X Y S , ,330 S , ,340 S , ,050 S , ,040

12 PROJE SAHİBİNİN ADI DARBOĞAZ ELEKTRİK ÜRETİM SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ. ADRESİ Dünya Ticaret Merkezi A2 Blok K:2 No: Bakırköy/İstanbul TELEFON +90(212) FAKS +90(212) PROJENİN ADI ALABALIK I-II REGÜLATÖRLERİ VE HİDROELEKTRİK SANTRALLERİ(16,315 MW) PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN ADI, MEVKİİ ADI, MEVKİİ Erzurum İli, Olur İlçesi, Soğukgöze-Aşağıçayır ve Taşgeçit Köyleri, G48.a2-G48.a3-G48.b1 ve G48.b4 paftalar PROJENİN TANIMI VE GAYESİ Proje; Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından Erzurum İli, Olur İlçesi, Soğukgöze-Aşağıçayır ve Taşgeçit Köyleri, G48.a2-G48.a3-G48.b1 ve G48.b4 paftalarda kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santrallerini kapsamaktadır. Projenin kurulu gücü; Alabalık I Regülatörü ve HES 11,36 MW, Alabalık II Regülatörü ve HES ise 4,955 MW olmak üzere toplam 16,315 MW olacaktır. Proje kapsamında elektrik enerjisi üretilecektir. RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI Obelya Mühendislik Çevre ve Yatırım Danışmanlığı Hizmetleri Tic.Ltd.Şti. ADRESİ Atatürk Cad. Koruyucu İş hanı K:1 No: Heykel/BURSA TELEFON FAX WEB obelya@obelyamuhendislik.com YETERLİK BELGE NO 151 RAPORUN HAZIRLANIŞ TARİHİ Haziran 2009 DARBOĞAZ Elektrik Üretim San.ve Tic.Ltd.Şti. ve OBELYA Mühendislik Çevre ve Yatırım Danışmanlığı Hizmetleri Tic. Ltd.Şti. nin izni olmadan bu raporun tamamı veya bir kısmı kullanılamaz ve kopya edilemez.

13 İ Ç İ N D E K İ L E R İÇİNDEKİLER TABLOLAR LİSTESİ ŞEKİLLER LİSTESİ EKLER LİSTESİ 1 PROJENİN ÖZELLİKLERİ a Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı. 1 1.b 1.c Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb.) 19 Atık Üretim Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri ç Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski d Projenin Olası Çevresel Etkilerine Karşı Alınacak Tedbirler 32 2 PROJENİN YERİ a Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi(Tarım Alanı,Orman Alanı, Planlı Alan, Su Yüzeyi vb.) 36 2.b Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak;sulak alanlar, kıyı kesimleri, dağlık ve ormanlık alanlar, tarım alanları, mili parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik ve benzeri önemi olan alanlar, erozyon alanları, heyelan alanları,ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları ile 16/12/1960 tarihli ve 167 sayılı Yer Altı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akiferler 38 3 PROJENİN VE YERİN ALTERNATİFLERİ 42 SONUÇLAR 43 EKLER 50 NOTLAR VE KAYNAKLAR 79 PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYANLARIN TANITIMI 81

14 TABLOLAR LİSTESİ Tablo No Adı Sayfa 1 Alabalık Projesindeki Ünitelerin Kaplayacağı Alan Miktarları 2 2 Alabalık I Regülatörleri ve HES Üniteleri Koordinatları Alabalık II Regülatörü ve HES Üniteleri Koordinatları. 7 4 Türkiye de Enerji Tesisleri 12 5 Türkiye de Enerji Üretiminin Kaynaklara Göre Dağılımı Türkiye nin Uzun Dönem Elektrik Arz Projeksiyonu 13 7 Dünya ve Türkiye HES Potansiyeli 13 8 Emisyon Faktörleri 23 9 Alabalık I HES Sahası İnşaatında Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Alabalık I HES Sahası İnşaatında Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren 11 Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde Belirtilen Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Alabalık I-A Regülatörü Sahası İnşaatında Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Alabalık I-A Regülatörü Sahası İnşaatında Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Alabalık I-B Regülatörü Sahası İnşaatında Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Alabalık I-B Regülatörü Sahası İnşaatında Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Alabalık II HES Sahası İnşaatında Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Alabalık II HES Sahası İnşaatında Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Alabalık II Regülatör Sahası İnşaatında Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Alabalık II Regülatör Sahası İnşaatında Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Projesi Yerleşim Yerlerine Uzaklıkları Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Atıklar 46

15 ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil No Adı Sayfa 1 İş Akım Şeması 1 2 Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Sahası(1) Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Sahası(2).. 37 EKLER LİSTESİ Ek No Adı Sayfa 1 Proje Tanıtım Dosyası Taahhütnamesi 51 2 Üretim Lisansı Alabalık Regülatörleri ve HES Projesi Genel Vaziyet Planı(1/25000) 62 4 Proje Sahası ve Çevresini Gösteren Jeoloji Haritası ve Jeolojik Bilgiler 64 5 Yer Bulduru Haritası 75 6 Fosseptik Planı 77

16 1- PROJENİN ÖZELLİKLERİ : 1.a.Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı Projenin İş Akım Şeması Şekil 1.İş Akım Şeması İnşaat Öncesi Hazırlık Dönemi Şantiye Tesislerinin Kurulması Şantiye Ulaşım Yollarının Yapılması Regülatörlerin Yapılması İletim Kanallarının Yapılması İletim Tünellerinin Yapılması Yükleme Havuzlarının Yapılması HES lerin Yapılması 1

17 Projenin Kapasitesi Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) kurulum amacı enerji üretimidir. Alabalık I-II Regülatörleri ile çevrilen sular, iletim tesisleri vasıtasıyla santral binalarına ulaştırılacak ve burada türbinlenerek enerji üretimi yapılacaktır. Alabalık I Regülatörü ve HES toplam kurulu gücü 11,36 MW olacak ve yıllık toplam 32,591 GWh enerji üretilecektir. Alabalık II Regülatörü ve HES toplam kurulu gücü ise 4,955 MW olacak ve yıllık toplam 12,153 GWh enerji üretilecektir. Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) projesinin toplam kurulu gücü 16,315 MW,yıllık enerji üretimi ise 44,744 GWh olacaktır. Bu projede sadece Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) değerlendirilmiş, enerji iletim hattı bu rapor kapsamında değerlendirilmeyip, proje faaliyete geçmeden önceki aşamalarda tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği uyarınca ayrıca başvurulacaktır. Kapladığı Alan Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) projesi; Erzurum İli, Olur İlçesi, Soğukgöze- Aşağıçayır ve Taşgeçit Köyleri, G48.a2-G48.a3-G48.b1 ve G48.b4 paftalarda yer alacaktır. Proje kapsamındaki ünitelerin kaplayacağı alan miktarları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 1.Alabalık Projesindeki Ünitelerin Kaplayacağı Alan Miktarları ÜNİTELER TEL FENS İÇİ (m²) YAPI İÇİ (m²) ALABALIK I A REG. 7867, ,03 ALABALIK I B REG. 4824,37 668,37 ALABALIK I YÜKLEME HAVUZU 4009, ,11 ALABALIK I SANTRAL BİNASI 3443,21 627,75 ALABALIK II REG. 6585,61 254,30 ALABALIK II YÜKLEME HAVUZU 3691, ,16 ALABALIK II SANTRAL BİNASI 5149,29 616,25 Projede yer alan tüm ünitelerin koordinatları aşağıdaki tablolarda verilmiştir. 2

18 Tablo 2. Alabalık I Regülatörleri ve HES Üniteleri Koordinatları ALABALIK I REGÜLATÖRÜ VE HES ÜNİTE KOORDİNATLAR NO X Y S , ,330 S , ,630 S , ,550 S , ,690 S , ,710 S , ,370 S , ,960 S , ,990 S , ,370 S , ,120 S , ,870 S , ,810 S , ,960 A REGÜLATÖRÜ S , ,370 S , ,950 S , ,450 S , ,280 S , ,620 S , ,040 S , ,970 S , ,170 S , ,640 S , ,430 S , ,730 S , ,340 S , ,920 S , ,910 S , ,950 S , ,920 NO X Y S , ,660 S , ,080 S , ,680 S , ,480 S , ,820 S , ,070 S , ,430 S , ,240 S , ,460 S , ,020 B REGÜLATÖRÜ S , ,410 S , ,320 S , ,890 S , ,150 S , ,800 S , ,650 S , ,120 S , ,960 S , ,380 S , ,710 S , ,660 S , ,230 S , ,130 3

19 A REGÜLATÖRÜ İLETİM HATTI B REGÜLATÖRÜ İLETİM HATTI S , ,110 S , ,090 S , ,770 S , ,730 S , ,170 NO X Y S , ,510 S , ,910 S , ,510 S , ,760 S , ,820 S , ,140 S , ,070 S , ,040 S , ,270 S , ,160 S , ,040 S , ,780 S , ,140 S , ,680 S , ,160 S , ,560 S , ,860 S , ,830 S , ,880 S , ,060 S , ,990 NO X Y S , ,910 S , ,630 S , ,420 S , ,980 S , ,820 S , ,290 S , ,220 S , ,660 S , ,490 S , ,960 S , ,990 S , ,670 S , ,280 S , ,650 S , ,020 S , ,240 S , ,480 S , ,670 S , ,910 S , ,910 S , ,920 S , ,220 S , ,240 S , ,470 S , ,870 S , ,820 S , ,510 S , ,860 S , ,890 S , ,540 4

20 TOPLAMA HAVUZU YÜKLEME HAVUZU ARASI İLETİM HATTI CEBRİ BORU YÜKLEME HAVUZU S , ,850 S , ,530 NO X Y S , ,600 S , ,610 S , ,480 S , ,080 S , ,350 S , ,030 S , ,570 S , ,660 S , ,080 S , ,830 S , ,380 S , ,670 S , ,960 S , ,090 S , ,530 S , ,290 S , ,280 S , ,280 S , ,320 S , ,690 S , ,560 S , ,860 S , ,050 S , ,060 S , ,500 S , ,850 S , ,900 S , ,510 S , ,990 S , ,360 S , ,240 S , ,700 S , ,770 S , ,700 NO X Y C , ,620 C , ,420 C , ,220 C , ,720 C , ,090 C , ,240 NO X Y S , ,980 S , ,560 S , ,640 S , ,610 S , ,730 S , ,400 S , ,250 S , ,000 S , ,190 S , ,120 S , ,450 S , ,210 S , ,320 5

21 SANTRAL BİNASI S , ,430 S , ,870 S , ,310 S , ,910 S , ,010 S , ,500 S , ,650 S , ,360 S , ,140 S , ,010 S , ,810 S , ,640 S , ,770 S , ,670 S , ,400 S , ,890 S , ,350 S , ,830 S , ,550 S , ,040 S , ,390 S , ,410 S , ,530 S , ,030 S , ,320 S , ,770 S , ,180 S , ,570 S , ,630 S , ,360 S , ,760 S , ,180 S , ,110 S , ,530 S , ,650 S , ,070 S , ,980 S , ,730 S , ,350 NO X Y S , ,670 S , ,300 S , ,720 S , ,100 S , ,050 S , ,370 S , ,900 S , ,130 S , ,530 S , ,960 S , ,560 S , ,810 S , ,030 S , ,700 S , ,210 S , ,070 S , ,970 S , ,820 6

22 ALABALIK I HAFRİYAT DÖKÜM ALANI S , ,080 S , ,540 S , ,670 S , ,250 S , ,640 S , ,780 S , ,540 S , ,360 S , ,890 S , ,030 S , ,100 S , ,190 S , ,270 S , ,220 S , ,360 S , ,560 S , ,800 S , ,950 S , ,020 S , ,440 S , ,330 NO X Y S , ,120 S , ,120 S , ,830 S , ,840 Tablo 3. Alabalık II Regülatörü ve HES Üniteleri Koordinatları ALABALIK II REGÜLATÖRÜ VE HES ÜNİTE KOORDİNATLAR NO X Y S , ,870 S , ,880 S , ,860 S , ,190 S , ,810 S , ,420 S , ,030 S , ,720 S , ,740 S , ,200 S , ,020 S , ,630 ALABALIK II REGÜLATÖRÜ S , ,820 S , ,680 S , ,960 S , ,380 S , ,500 S , ,490 S , ,480 S , ,340 S , ,030 S , ,680 S , ,820 S , ,260 S , ,970 S , ,790 7

23 ALABALIK II REGÜLATÖRÜ İLETİM HATTI S , ,430 S , ,700 S , ,290 S , ,660 S , ,040 S , ,030 S , ,460 S , ,260 S , ,190 S , ,230 S , ,150 S , ,170 S , ,360 S , ,180 S , ,120 S , ,900 S , ,220 S , ,050 S , ,050 S , ,090 S , ,610 S , ,130 S , ,320 S , ,270 S , ,980 S , ,660 S , ,610 S , ,880 NO X Y S , ,250 S , ,860 S , ,650 S , ,470 S , ,120 S , ,670 S , ,830 S , ,590 S , ,500 S , ,250 S , ,460 S , ,710 S , ,350 S , ,740 S , ,560 S , ,710 S , ,390 S , ,100 S , ,270 S , ,350 S , ,870 S , ,020 S , ,750 S , ,670 S , ,170 S , ,110 S , ,320 S , ,060 S , ,770 8

24 YÜKLEME HAVUZU S , ,250 S , ,100 S , ,810 S , ,700 S , ,460 S , ,110 S , ,770 S , ,540 S , ,900 S , ,680 S , ,190 S , ,520 S , ,100 S , ,790 S , ,180 S , ,710 S , ,380 S , ,620 S , ,600 S , ,960 S , ,550 S , ,350 S , ,730 S , ,550 S , ,120 S , ,650 S , ,170 S , ,850 S , ,640 S , ,200 S , ,610 S , ,820 S , ,970 S , ,350 S , ,550 S , ,050 S , ,220 S , ,130 NO X Y S , ,990 S , ,110 S , ,870 S , ,390 S , ,790 S , ,430 S , ,080 S , ,700 S , ,204 S , ,017 S , ,130 S , ,950 S , ,600 S , ,210 S , ,050 S , ,560 S , ,930 S , ,400 S , ,080 9

25 CEBRİ BORU SANTRAL BİNASI S , ,130 S , ,380 S , ,880 NO X Y C , ,300 C , ,690 C , ,990 C , ,460 C , ,160 NO X Y S , ,830 S , ,360 S , ,630 S , ,100 S , ,330 S , ,070 S , ,730 S , ,610 S , ,380 S , ,130 S , ,460 S , ,250 S , ,870 S , ,500 S , ,150 S , ,130 S , ,800 S , ,720 S , ,070 S , ,540 S , ,980 S , ,510 S , ,790 S , ,210 S , ,580 S , ,720 S , ,390 S , ,250 S , ,200 S , ,260 S , ,680 S , ,040 S , ,680 S , ,340 S , ,870 S , ,380 S , ,380 S , ,990 S , ,380 S , ,370 S , ,610 S , ,200 S , ,180 S , ,380 S , ,320 S , ,260 S , ,330 S , ,800 10

26 ALABALIK II HAFRİYAT DÖKÜM ALANI S , ,940 S , ,510 S , ,590 NO X Y S , ,330 S , ,340 S , ,050 S , ,040 Projenin Teknolojisi Günümüzde artan nüfus ve gelişen teknoloji ile birlikte, günlük hayatın devamlılığını sağlamak için gerek duyulan enerji ihtiyacı hızla artmaktadır. Ancak tükenen yakıtlar dünyamızı enerji dar boğazına sürüklerken, enerji kaynaklarının çevre üzerinde oluşturduğu olumsuz etkiler, bu tür kaynaklardan mümkün mertebede uzak durulmasına neden olmaktadır. Hidrolik enerji dünya üzerinde yenilenebilir enerji türlerinin en yaygını olmakla beraber, çevre üzerinde oluşturduğu olumlu etkilerde göz ardı edilmemelidir. Hidroelektrik enerji hızla akan suyun enerjisiyle döndürülen elektrik jeneratörlerinden elde edilen elektriktir. Hidroelektrik enerji santralleri içme, kullanma ya da sanayi suyu sağlamak amacıyla ırmakların önü kesilerek oluşturulan baraj göllerinde kurulmaktadır. Hidroelektrik santralin ana bölümleri cebri borular, hidrolik türbinler, jeneratörler, transformatörler ile su akışını ve elektrik enerjisi dağıtımını denetleyen yardımcı donanımlardır. Cebri borular suyu aşağıya doğru türbinlere ileten büyük borular ya da tünellerdir. Türbinler, akan suyun hidrolik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren makinalardır. Transformatörler üreteçlerden elde edilen alternatif gerilimi uzak mesafelere iletmek üzere çok yüksek gerilim değerlerine yükseltmekte kullanılır. Türkiye de ilk hidroelektrik üretimi, küçük ölçekteki hidroelektrik santrallerle başlamıştır. Türkiye de HES ilk defa 1902 Tarsus ta yılında yapılan 60 kw lık HES dir. Sadece 3 şehirde yani, İstanbul, Adapazarı ve Tarsus ta elektriğin olduğu yıllarda Türkiye nin toplam kwh kurulu gücü ve yıllık 45 GWh üretimi vardı. Ülkenin elektrik talebini tahmin etmek ve ayrıca bu talebi hidroelektrik yada diğer enerji kaynaklarıyla karşılamak için gerekli araştırmaları yapmak üzere Elektrik İşleri Etüd İdaresi 1935 yılında kuruldu. Türkiye de 1950 li yıllarda toplam güç santrali 408 MW idi, bu gücün sadece %4,4 ü (18 MW Kurulu Kapasite) hidroelektrik enerjisiydi. Sonra, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü su kaynaklarının planlaması, projelendirmesi, inşaatı ve işletilmesi amacıyla kuruldu. Tarımsal sulamanın geliştirilmesi, şehirlere içme kullanma suyu temini, taşkın kontrolü ve diğer çevresel çalışmaların yanında, Hidroelektrik Santral (HES) projelerinin geliştirilmesi DSİ nin en önemli görevlerinden biridir. Bir ülkenin elektrik enerjisi tüketimi o ülkenin kalkınmışlığının bir göstergesidir yılında Türkiye de kişi başına yıllık elektrik tüketimi kwh (kilovat saat) iken, dünya ortalaması kwh, gelişmiş ülkelerde kwh, Çin'de 827 kwh, ABD'de ise kwh civarındadır. Ülkemizin ekonomik ve sosyal bakımdan kalkınmasının sağlanması için endüstrileşme bir hedef olduğuna göre bu endüstrinin ve diğer kullanıcı kesimlerin ihtiyacı olan enerjinin, yerinde, zamanında ve güvenilir bir şekilde karşılanması gerekmektedir. 11

27 Tablo 4. Türkiye de Enerji Tesisleri Türkiye de 1950 li yıllarda yılda sadece 800 GWh (gigavat saat) enerji üretimi yapılırken, bugün bu oran yaklaşık 256 misli artarak yılda GWh e ulaşmıştır yılı itibariyle, MW (megavat) a ulaşan kurulu güç ile yılda ortalama olarak GWh/yıl enerji üretimi mümkün iken; arızalar, bakım-onarım, işletme programı politikası, ekonomik durgunluk, tüketimde talebin azlığı, kuraklık, randıman vb. nedenlerle ancak GWh/yıl enerji üretilebilmiştir. Yani kapasite kullanımı %68 olmuştur. Termik santrallerde kapasite kullanım oranı %87 iken hidroelektrik santrallerde %70 olmuştur yılı itibariyle, enerji üretimimizin %17 si yenilenebilir kaynak olarak nitelendirilen hidrolik kaynaklardan, %81 i ise fosil yakıtları olarak adlandırılan termik (doğal gaz, linyit, kömür, petrol gibi) kaynaklardan üretilmektedir. Son zamanlarda rüzgar ve jeotermal şeklinde alternatif kaynaklara önem verilmektedir yılı itibariyle rüzgar ve jeotermal kaynaklardan enerji üretimimi, toplam enerji üretimimizin içinde %2 ye ulaşmıştır. Nükleer enerji kullanımı için de çalışmalar yapılmaktadır. Tablo 5. Türkiye de Enerji Üretiminin Kaynaklara Göre Dağılımı 12

28 Türkiye de doğal gaz ve petrol rezervleri yok denecek kadar azdır. Bu sebeple Türkiye enerji ihtiyacını karşılamak için, doğal gaz, petrol, hatta kömür ihraç etmek zorundadır. Son yıllarda hem evlerde hem de sanayide doğal gaz kullanımı hızlı bir tırmanışa geçmiştir. Endüstrinin artan enerji ihtiyacı için doğalgaz ile çalışan güç santralleri kurulmuştur. Bundan dolayı, toplam enerji üretiminde hidroelektriğin payı azalırken, termik santrallerden üretilen enerjinin payı yükselmiştir. Yine de, Avrupa Birliği Topluluğu enerji politikalarında yeşil enerjiye (hidroelektrik, rüzgar, güneş ve biokütle) büyük önem vermiştir. Bu durumda, Türkiye de yürürlükte bulunan enerji politikaları ve ilgili yasal mevzuat ile Avrupa Birliği mevzuatı arasındaki farklılıkların giderilmesi zorunlu hale gelmiştir. Sonuç olarak Türkiye deki toplam enerji üretiminde hidroelektrik enerjinin payı artırılmalıdır. Türkiye de hidroelektrik potansiyelin geliştirilerek ülke ekonomisinin istifadesine sunulmasında Devlet Su İşleri (DSİ) ve Elektrik İşleri Etüd İdaresi (EİE) görevlidir. EİE daha çok etüt ve planlama aşamasında, DSİ ise planlamayla birlikte projelerin hayata geçirilmesinde görevlendirilmiştir. Çeşitli enerji kaynakları içerisinde hidroelektrik enerji santralleri çevre dostu olmaları ve düşük potansiyel risk taşımaları nedeniyle tercih edilmelidir. Bu tür santraller ani talep değişimlerine cevap verebilmektedir. Bu nedenle ülkemizde de pik santral olarak kullanılmaktadır. Hidroelektrik Santralar, çevreyle uyumlu, temiz, yenilenebilir, pik talepleri karşılayabilen, yüksek verimli (% 90 ın üzerinde), yakıt gideri olmayan, enerji fiyatlarında sigorta rolü üstlenen, uzun ömürlü (200 yıl), yatırımı geri ödeme süresi kısa (5-10 yıl), işletme gideri çok düşük (yaklaşık 0,2 cent/kwh), dışa bağımlı olmayan yerli bir kaynaktır. Dünyada ekonomik olarak yapılabilir hidroelektrik üretim potansiyelinin yarısının bile geliştirilmesi sera gazı emisyonlarının %13 oranında azalmasını sağlayacaktır. Hidroelektrik santraller diğer üretim tipleri ile kıyaslandığında, en düşük işletme maliyetine, en uzun işletme ömrüne ve en yüksek verime haizdirler. Hidroelektrik enerji sadece, temiz ve yenilenebilir enerji değil aynı zamanda elektrik talebindeki ani artışlara cevap vererek elektrik talebini düzenleme rolü vardır. Tablo 6.Türkiye nin Uzun Dönem Elektrik Arz Projeksiyonu Santralın Tipi Yağışlı Kurak Yağışlı Kurak Yağışlı Kurak MW Milyar kwh MW Milyar kwh MW Milyar kwh Termik Hidroelektrik Toplam Arz Kaynak: TEİAŞ-Türkiye Elektrik Enerjisi Üretim Planlama Çalışması-1997 Tablo 7. Dünya ve Türkiye HES Potansiyeli Brüt HES Potansiyeli (GWh/yıl) Teknik HES Potansiyeli (GWh/yıl) Ekonomik HES Potansiyeli (GWh/yıl) DÜNYA AVRUPA TÜRKİYE

29 Hidroelektrik santraller,suyun enerjisinden faydalanarak elektrik üreten yapılardır. Hidroelektrik santral, suyun potansiyel enerjisinin mekanik enerjiye ve mekanik enerjinin de elektrik enerjisine dönüştürüldüğü yerdir. Hidroelektrik santraller suyu depolayıp depolamamasına göre ikiye ayrılırlar. a.deposuz Santraller : Bunlar doğrudan doğruya nehir veya kanal üzerine kurulmuştur. Su depoları (gölleri) olmadığından akan suyun enerjisini elektriğe çevirirler. Nehir santralleri ve kanal santralleri bu tip santral çeşitlerindendir. b. Doğa veya Yapay Su Deposu (Gölü) Olan Santraller : Bu tip santrallerde suyun depolanması esastır. Genellikle su rejimlerinin düzensiz olduğu akarsularda suyun depolanması zorunluluk haline gelmekte ve böylece bütün yıl boyunca düzenli olarak elektrik enerjisi üretilmektedir. Baraj santralleri ve pompaj rezervuarlı santraller bu tip santral çeşitlerindendir. Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) projesi; Erzurum İli, Olur İlçesi, Soğukgöze- Aşağıçayır ve Taşgeçit Köyleri, G48.a2-G48.a3-G48.b1 ve G48.b4 paftalarda yer alacaktır. Proje konusu olan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri tesisi yukarıda belirtilen deposuz santraller içine girmektedir. Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) kurulum amacı enerji üretimidir. Alabalık I-II Regülatörleri ile çevrilen sular, iletim tesisleri vasıtasıyla santral binalarına ulaştırılacak ve burada türbinlenerek enerji üretimi yapılacaktır. Alabalık I Regülatörü ve HES toplam kurulu gücü 11,36 MW olacak ve yıllık toplam 32,591 GWh enerji üretilecektir. Alabalık II Regülatörü ve HES toplam kurulu gücü ise 4,955 MW olacak ve yıllık toplam 12,153 GWh enerji üretilecektir. Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) projesinin toplam kurulu gücü 16,315 MW,yıllık enerji üretimi ise 44,744 GWh olacaktır. Proje kapsamında inşa edilecek tesisler ile ilgili karakteristikler aşağıda verilmektedir. Alabalık I Regülatörleri ve Hidroelektrik Santrali A Regülatörü Tipi : Dolu Gövdeli Regülatör Talveg Kotu : 1650,00 m. Kret Kotu : 1653,00 m. Talvegten Yükseklik : 3,00 m. Dolusavak Kapasitesi : 61,20 m 3 /s Regülatör Havuz Uzunluğu : 10,00 m. Kret Genişliği : 20,00 m. Çakıl Geçidi Yeri : Sağ Sahil Çakıl Geçidi Kapağı : 1 x 1,50 x 2,00 m. Priz Yapısı Yeri : Sağ Sahil Priz Yapısı Kapağı : 2 x 1,00 x 2,00 m. B Regülatörü Tipi : Dolu Gövdeli Regülatör Talveg Kotu : 1651,00 m. Kret Kotu : 1654,00 m. Talvegten Yükseklik : 3,00 m. Dolusavak Kapasitesi : 37,60 m 3 /s 14

30 Regülatör Havuz Uzunluğu : 10,00 m. Kret Genişliği : 20,00 m. Çakıl Geçidi Yeri : Sağ Sahil Çakıl Geçidi Kapağı : 1 x 1,50 x 2,00 m. Priz Yapısı Yeri : Sağ Sahil Priz Yapısı Kapağı : 2 x 1,00 x 2,00 m. A Regülatörü ile Toplama Havuzu Arası İletim Hattı Toplam Uzunluk : 732,53 m. Proje Debisi : 3,10 m 3 /s İletim Hattı Tipi : Basınçsız CTP Boru Yeri : Km:0+000, ,53 Boru Çapı : 1,80 m. Uzunluk : 752,53 m. Kapasitesi : 3,1 m 3 /s Eğimi : 0,0005 B Regülatörü ile Toplama Havuzu Arası İletim Hattı Toplam Uzunluk : 1839,69 m. Proje Debisi : 1,50 m 3 /s İletim Hattı Tipi : Basınçsız CTP Boru Yeri : Km:0+000, ,02 Boru Çapı : 1,40 m. Uzunluk : 41,02 m. Kapasitesi : 1,5 m 3 /s Eğimi : 0,0005 İletim Sifonu Tipi : CTP Boru (Sifon Yapısı) Yeri : Km:0+041, ,97 Boru Çapı : 1,10 m. Uzunluk : 212,95 m. Kapasitesi : 1,5 m 3 /s Basınç Sınıfı : PN 6 İletim Hattı Tipi : Basınç CTP Boru Yeri : Km:0+253, ,69 Boru Çapı : 1,40 m. Uzunluk : 1585,72 m. Kapasitesi : 1,5 m 3 /s Eğimi : 0,

31 Toplama Havuzu Uzunluk : 8,35 m. En : 3,00 m. Su Kotu : 1652,48 m. Kapasitesi : 90 m 3 Duvar Üst Kotu : 1654,40 m. Toplama Havuzu ile Yükleme Havuzu Arası İletim Hattı Toplam Uzunluk : 2217,75 m. Proje Debisi : 4,6 m 3 /s İletim Sifonu Tipi : CTP Boru (Sifon Yapısı) Yeri : Km:0+000, ,43 Boru Çapı : 1,60 m. Uzunluk : 806,43 m. Kapasitesi : 4,6 m 3 /s Basınç Sınıfı : PN 10 İletim Hattı Tipi : Basınçsız CTP Boru Yeri : Km:0+806, ,75 Boru Çapı : 2,00 m. Uzunluk : 1411,32 m. Kapasitesi : 4,6 m 3 /s Eğimi : 0,0006 Yükleme Havuzu Uzunluk : 45,00 m. En : 20,00 m. Su Kotu : 1648,63 m. Kapasitesi : 5880 m 3 Duvar Üst Kotu : 1649,54 m. Dolusavak Kotu : 1648,68 m. Cebri Boru Uzunluk : 1169,27 m. Çapı : 1,40 m. Adet : 1 Et Kalınlığı : 8-20 mm. Malzeme : St-52 çeliği Yatay Dirsek : 1 Düşey Dirsek : 13 Branşman Adedi : 2 Branşman Uzunluğu : 10,90-14,48 m. Çapı : 0,90 m. 16

32 Santral Binası Eni : 17,00 m. Boyu : 30,50 m. Yükseklik(Türbin Katı) : 7,00 m. Yükseklik(Temel) : 9,50 m. Kren Kapasitesi : 20 ton Kuyruksuyu Kanalı Giriş Taban Kotu : 1355,37 m. Uzunluğu : 21,00 m. Tipi : Betonarme kutu kesit menfez Boyutları : 2,00 x 1,50 m. Kanal Sonu Taban Kotu : 1355,27 m. Su Yüksekliği : 0,53 m. (Tek türbin çalışırken) 0,87 m. (Her iki türbin çalışırken) Kanal Sonu Su Kotu : 1355,80 m. (Tek türbin çalışırken) 1356,14 m. (Her iki türbin çalışırken) HES Özellikleri Brüt Düşü : 288,63 m. Net Düşü : 282,03 m. (Her iki türbin çalışırken) 286,34 m. (Tek türbin çalışırken) Türbin Tipi : Yatay eksenli Pelton Türbin Eksen Kotu : 1360,00 m. Kurulu Gücü : 11,36 MW Üretilen Toplam Enerji : 32,591 GWh/yıl Firm Enerji : 6,745 GWh/yıl Sekonder Enerji : 25,846 GWh/yıl Ünite Sayısı : 2 adet Ünite Debisi : 2,30 m 3 /s Alabalık II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali Regülatör Tipi : Dolu Gövdeli Regülatör Talveg Kotu : 1875,00 m. Kret Kotu : 1878,00 m. Talvegten Yükseklik : 3,00 m. Dolusavak Kapasitesi : 52,90 m 3 /s Regülatör Havuz Uzunluğu : 20,00 m. Kret Genişliği : 40,00 m. Çakıl Geçidi Yeri : Sol Sahil Çakıl Geçidi Kapağı : 1 x 1,50 x 2,00 m. Priz Yapısı Yeri : Sol Sahil Priz Yapısı Kapağı : 2 x 2,00 x 1,00 m. İletim Hattı Tipi : CTP Boru Yeri : Km:0+000, ,20 Boru Çapı : 1,80 m. Basınç Sınıfı : PN 4 17

33 Uzunluk : 4290,20 m. Kapasitesi : 3,10 m 3 /s Yükleme Havuzu Uzunluk : 45,00 m. En : 20,00 m. Su Kotu : 1873,15 m. Kapasitesi : 5880 m 3 Duvar Üst Kotu : 1873,99 m. Dolusavak Kotu : 1873,20 m. Cebri Boru Uzunluk : 479,48 m. Çapı : 1,20 m. Adet : 1 Et Kalınlığı : 8,8-16 mm. Malzeme : St-37 çeliği Yatay Dirsek : 0 Düşey Dirsek : 6 Branşman Adedi : 2 Branşman Uzunluğu : 33,68 m. Çapı : 0,80 m. Santral Binası Eni : 17,00 m. Boyu : 30,50 m. Yükseklik(Türbin Katı) : 7,00 m. Yükseklik(Temel) : 9,50 m. Kren Kapasitesi : 20 ton Kuyruksuyu Kanalı Giriş Taban Kotu : 1682,70 m. Uzunluğu : 24,00 m. Tipi : Betonarme kutu kesit menfez Boyutları : 2,00 x 1,50 m. Kanal Sonu Taban Kotu : 1682,46 m. Su Yüksekliği : 0,32 m. (Tek türbin çalışırken) 0,51 m. (Her iki türbin çalışırken) Kanal Sonu Su Kotu : 1682,78 m. (Tek türbin çalışırken) 1682,97 m. (Her iki türbin çalışırken) HES Özellikleri Brüt Düşü : 191,00 m. Net Düşü : 182,57 m. (Her iki türbin çalışırken) 182,04 m. (Tek türbin çalışırken) Türbin Tipi : Yatay eksenli Pelton Türbin Eksen Kotu : 1687,00 m. Kurulu Gücü : 4,955 MW Üretilen Toplam Enerji : 12,153 GWh/yıl Firm Enerji : 2,139 GWh/yıl 18

34 Sekonder Enerji : 10,014 GWh/yıl Ünite Sayısı : 2 adet Ünite Debisi : 1,55 m 3 /s Projede Çalışacak Personel Sayısı Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) tesisleri inşaatında 50 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. İşletme aşamasında ise deneyimli 10 kişi çalıştırılacaktır. 1.b.Doğal Kaynakların Kullanımı Arazinin Kullanımı Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) projesi, Erzurum İli, Olur İlçesi sınırlarında yer almaktadır. Projenin su kaynağı Alabalık Deresi ve ona bağlanan Beğendik Deresi dir. Alabalık I Regülatörü ve HES, Alabalık Deresi nin 1653 ve 1355 kotları arasında; Alabalık II Regülatörü ve HES ise Alabalık Deresi nin 1875 ve 1687 kotları arasında yer alacaktır. Alabalık I Regülatörü ve HES projesi orman, hazine ve şahıs arazilerinden geçmektedir. Proje sahasının mülkiyet çalışmaları inşaat aşamasına başlanmadan önce yapılacaktır. Şahıslara ait arazilere kiralama veya satın alma işlemi yapılacaktır. Anlaşma sağlanamayan araziler için EPDK ya (Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu) kamulaştırma talebinde bulunulacaktır. Alabalık II Regülatörü ve HES projesinin ise tamamı orman arazisidir. Yine de inşaata başlanmadan detaylı mülkiyet çalışmaları yapılarak, Orman Bölge Müdürlüğü nden gerekli izinler alınacaktır. Proje sahasındaki mülkiyetlere ilişkin tüm izin ve ruhsatlar alınmadan inşaata başlanmayacaktır. Proje sahasında ünitelerin yerini hazırlamak için hafriyat yapılacaktır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat işlemleri sırasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili tüm maddelerine uyulacaktır. Alabalık I Regülatörleri ve HES için m 3, Alabalık II Regülatörü ve HES için ise m 3 hafriyat yapılacaktır. Su Kullanımı Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında çalışacak personelin kullanma suyu Olur İlçesi nden tankerlerle temin edilecektir. İnşaat ve işletme aşamasında çalışacak personelin içme suyu ise damacanalarla satın alınarak karşılanacaktır. Projede proses amaçlı su kullanımı olmayacaktır. İnşaat aşamasında çalışacak personelin içme ve kullanım suyu miktarları aşağıda hesaplanmıştır. Çalışacak personel için su kullanım miktarı; kişi başına günlük kullanım 150 lt/kişi.gün (Kaynak: Su Temini ve Çevre Sağlığı,Doç.Dr.Mehmet Karpuzcu,İTÜ İnşaat Fakültesi,Çevre Mühendisliği Bölümü,1985) alınarak, 50 personel için; Günlük Su Kullanımı : 50 kişi/gün x 150 lt/kişi.gün = lt/gün olarak hesaplanmıştır. 19

35 İşletme aşamasında çalışacak personelin içme ve kullanım suyu miktarları aşağıda hesaplanmıştır. Çalışacak personel için su kullanım miktarı; kişi başına günlük kullanım 150 lt/kişi.gün (Kaynak: Su Temini ve Çevre Sağlığı,Doç.Dr.Mehmet Karpuzcu,İTÜ İnşaat Fakültesi,Çevre Mühendisliği Bölümü,1985) alınarak, 10 personel için; Günlük Su Kullanımı : 10 kişi/gün x 150 lt/kişi.gün = lt/gün olarak hesaplanmıştır. Kullanılan Enerji Türü İnşaat aşamasında sahada kullanılacak iş makineleri ve araçlar için mazot, benzin, makine yağı vb. Olur İlçesi ndeki akaryakıt istasyonlarından karşılanacaktır. Bunun yanı sıra projenin inşaat aşamasında, ihtiyaç duyulması durumunda elektrik enerjisi sahaya kurulacak olan jeneratör ile karşılanacaktır. Projenin işletme aşamasında ise idari kısımda elektrik enerjisi kullanılacaktır. Bunların dışında bir enerji kullanımı olmayacaktır. 1.c.Atık Üretim Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri Katı Atıklar İnşaat Aşaması: Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaatı esnasında; yapılacak hafriyat ve çalışacak personelin kullanımından doğacak evsel nitelikli katı atık oluşumu olacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak m 3 hafriyat, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Madde 14 e göre yeniden değerlendirmek üzere saha içerisinde geçici olarak depolanacaktır. Hafriyat sırasında çıkarılacak bitkisel toprakla alt toprak ayrı olarak depolanacaktır. Bu hafriyat toprağı daha sonra Madde 26 ya uygun olarak sahadaki eğime bağlı engebelerin düzeltilmesi ve peyzaj işlemlerinde değerlendirilmek üzere kullanılacaktır. Tüm bu işlemler için Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği uyarınca gerekli izinler alınacaktır. Ayrıca tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili maddelerine de uyulacaktır. Proje sahası ve çevresine herhangi bir atık bırakılmayacaktır. Projenin inşaatında çalışacak olan 50 personelden oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı kişi başına 1,34 kg/kişi.gün (Kaynak:Belediye Katı Atık Anket Sonuçları, DİE, )alınarak; Personelden kaynaklanacak toplam katı atık miktarı = 1,34 kg/kişi.gün x 50 kişi = 67 kg/gün İnşaat aşamasında oluşacak 67 kg/gün evsel nitelikli katı atık, gerekenler ayrı ayrı toplanmak üzere saha içinde ağzı kapalı çöp konteynerlerinde biriktirilecek, dolduğunda Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından Olur Belediyesi katı atık sahasına götürülerek bertaraf edilecektir. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. inşaata başlamadan önce; Olur Belediyesi ne başvurarak evsel katı atıkların bertarafı için gerekli izinleri alacaktır. 20

36 İşletme Aşaması: Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri işletmesi sırasında ise sadece çalışacak olan personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atık oluşumu olacaktır. İşletme sırasında çalışacak olan 10 personelden oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı ise kişi başına 1,34 kg/kişi.gün (Kaynak:Belediye Katı Atık Anket Sonuçları, DİE, )alınarak; Personelden kaynaklanacak toplam katı atık miktarı = 1,34 kg/kişi.gün x 10 kişi = 13,4 kg/gün İşletme aşamasında oluşacak 13,4 kg/gün evsel nitelikli katı atık, gerekenler ayrı ayrı toplanmak üzere saha içinde ağzı kapalı çöp konteynerinde biriktirilecek, dolduğunda Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından Olur Belediyesi katı atık sahasına götürülerek bertaraf edilecektir. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. ; Olur Belediyesi ne başvurarak evsel katı atıkların bertarafı için gerekli izinleri alacaktır. İnşaat ve işletme aşamalarında evsel nitelikli katı atıkların toplanması, biriktirilmesi ve bertarafı için tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne ve bu yönetmelikte değişik tarihlerde yapılan tüm değişikliklere uyulacaktır. Ayrıca Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesinin hazırlık, inşaat ve montaj çalışmalarında; hafriyat ve personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar dışında inşaat(demir, tahta, metal vb) ve ambalaj(çimento torbaları, ekipmanların kapları, kağıt vb) atıkları oluşacaktır. Bunlar hurda olarak toplanacak, geri kazanımı mümkün olan atıklar yeniden kullanılacak ve/veya lisans almış geri dönüşüm firmalarına verilecektir. Bunların toplanması ve diğer işlemler esnasında; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili maddelerine uyulacaktır. Sıvı Atıklar Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında çalışacak personelden ötürü su kullanımı ve buna bağlı olarak atıksu oluşumu olacaktır. İnşaat Aşaması: Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat sahasında çalışacak personel için su kullanım miktarı; kişi başına günlük kullanım 150 lt/kişi.gün (Kaynak: Su Temini ve Çevre Sağlığı,Doç.Dr.Mehmet Karpuzcu,İTÜ İnşaat Fakültesi,Çevre Mühendisliği Bölümü,1985) alınarak, 50 personel için; Günlük Su Kullanımı : 50 kişi/gün x 150 lt/kişi.gün = lt/gün olarak hesaplanmıştır. Günlük su tüketiminin tamamının atıksuya dönüşeceği varsayılarak; 50 kişiden oluşacak sıvı atık miktarı; lt/gün dür. 21

37 Oluşacak evsel nitelikli atık suların içerdiği kirlilik yükleri ise şöyledir. BOİ (mg/lt) = 400 alınarak ; BOİ = lt/gün x 400 mg/lt = 3 kg/gün BOİ/KOİ arasındaki 1/3 oranından ; KOİ (mg/lt) = 3 kg/gün x 3 = 9 kg/gün Azot (mg/lt) = 85 alınarak ; Azot = lt/gün x 85 mg/lt = 0,64 kg/gün Katı madde (mg/lt) = 350 alınarak ; K.M. = lt/gün x 350 mg/lt = 2,63 kg/gün (Kaynak: Benefield, L. And Randall, G., Biological process design for wastewater treatment, 1980) İnşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksular tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümleri gereğine uyularak yapılacak olan sızdırmasız bir fosseptikte toplanacaktır. Fosseptikte biriken atıksular doldukça Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kiralanacak bir vidanjörle Olur Belediyesi kanalizasyon sistemine iletilecektir. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. inşaata başlamadan önce ; Olur Belediyesi ne başvurarak evsel nitelikli atıksuların doldukça ücreti karşılığı çekilmesi için anlaşma yapacaktır. İşletme Aşaması: Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri işletmesi sırasında çalışacak personel için su kullanım miktarı; kişi başına günlük kullanım 150 lt/kişi.gün (Kaynak: Su Temini ve Çevre Sağlığı,Doç.Dr.Mehmet Karpuzcu,İTÜ İnşaat Fakültesi,Çevre Mühendisliği Bölümü,1985) alınarak, 10 personel için; Günlük Su Kullanımı : 10 kişi/gün x 150 lt/kişi.gün = lt/gün olarak hesaplanmıştır. Günlük su tüketiminin tamamının atıksuya dönüşeceği varsayılarak; 10 kişiden oluşacak sıvı atık miktarı; lt/gün dür. Oluşacak evsel nitelikli atık suların içerdiği kirlilik yükleri ise şöyledir. BOİ (mg/lt) = 400 alınarak ; BOİ = lt/gün x 400 mg/lt = 0,60 kg/gün BOİ/KOİ arasındaki 1/3 oranından ; KOİ (mg/lt) = 0,60 kg/gün x 3 = 1,80 kg/gün Azot (mg/lt) = 85 alınarak ; Azot = lt/gün x 85 mg/lt = 0,12 kg/gün Katı madde (mg/lt) = 350 alınarak ; K.M. = lt/gün x 350 mg/lt = 0,52 kg/gün (Kaynak: Benefield, L. And Randall, G., Biological process design for wastewater treatment, 1980) İşletme sırasında çalışacak personelden kaynaklanacak evsel nitelikli atıksular; inşaat aşamasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümleri gereğine uyularak yapılacak olan sızdırmasız fosseptikte toplanacaktır. 22

38 Fosseptikte biriken atıksular doldukça Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kiralanacak bir vidanjörle Olur Belediyesi kanalizasyon sistemine iletilecektir. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti., Olur Belediyesi ne başvurularak evsel nitelikli atıksuların doldukça ücreti karşılığı çekilmesi için anlaşma yapılacaktır. İşletme aşamasında proses kaynaklı bir su kullanımı söz konusu olmayacaktır. Ayrıca projenin tüm aşamalarında; tarih ve sayılı Resmi Gazeet de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Yönetmelikleri nin hükümlerine uyulacaktır. Toz Atıklar Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılıp işletilmesi planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaatında hafriyat işlemleri sırasında toz oluşumu olacaktır. İşletme aşamasında herhangi bir toz oluşumu söz konusu olmayacaktır. İnşaat aşamasında m 3 hafriyat yapılacaktır. Proje sahasında arazinin hazırlanması ve hafriyat işlemleri 18 ay sürecektir. Ayda 26 gün ve günde 16 saat iki vardiya olarak çalışılacaktır. Alabalık I Regülatörleri ve HES için m 3, Alabalık II Regülatörü ve HES için m 3 hafriyat yapılacağı için toz emisyonları ayrı ayrı hesaplanmıştır. Alabalık I Regülatörleri ve HES Toplam hafriyat miktarı = m 3 x 1,6 ton/m 3 = ton Toplam hafriyat süresi = 16 saat/gün x 26 gün/ay x 18 ay = saat Bir saatte yapılacak hafriyat miktarı = ton / saat = 12,8 ton/ saat Bir günde yapılacak hafriyat miktarı = 12,8 ton/saat x 16 saat/gün= 204,8 ton/gün Bir saatte yapılacak sefer sayısı = 12,8 ton/saat / 20 ton/araç = 0,64 araç/saat Kamyonlar hafriyatı proje sahası içinde en fazla 500 m. mesafede oluşturulacak pasa sahalarına götürecektir. Gidiş dönüş düşünülürse alınan mesafe 1 km. olacaktır. Hafriyat işlemleri sırasında oluşabilecek toz emisyon hesaplarında, aşağıda verilen emisyon faktörleri kullanılmıştır. Tablo.8.Emisyon Faktörleri İşin Cinsi Emisyon Faktörü Malzemelerin Sökülmesi 0,025 kg/ton Malzemelerin Yüklenmesi 0,01 kg/ton Malzemelerin Nakliyesi 0,7 kg/km.araç Malzemelerin Boşaltılması 0,01 kg/ton (Kaynak:ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü,Endüstri Yatırımları ÇED Dairesi Başkanlığı, Madencilik Faaliyetleri İçin Hazırlanan ÇED Raporlarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar,2006, Malzemelerin sökülmesi sırasında oluşacak toz miktarı; Toz emisyonu = 12,8 ton/saat x 0,025 kg/ton = 0,32 kg/saat Malzemelerin yüklenmesi sırasında oluşacak toz miktarı; Toz emisyonu = 12,8 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,128 kg/saat 23

39 Malzemelerin taşınması sırasında oluşacak toz miktarı; Toz emisyonu = 0,64 araç/saat x 0,7 kg/km.araç x 1 km = 0,448 kg/saat Malzemelerin boşaltılması sırasında oluşacak toz miktarı; Toz emisyonu = 12,8 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,128 kg/saat Toplam oluşacak toz miktarı; Toplam toz emisyonu = 0,32 kg/saat + 0,128 kg/saat + 0,448 kg/saat + 0,128 kg/saat = 1,024 kg/saat tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ek-2, Tesislerin Hava Kirlenmesine Katkı Değerlerinin Hesaplanması ve Hava Kalitesi Ölçümü ekinde: hava kirlenmelerini temsil eden değerler, ölçümlerle elde edilen hava kalitesi değerleri, hesapla elde edilen hava kirlenmesine katkı değerleri ve bu değerlerle teşkil edilen toplam kirlenme değerlerinin tespit edilmesine; baca dışındaki yerlerden yayılan emisyonlar 1,5 kg/saat ten küçükse gerek olmadığı belirtilmiştir. Alabalık I Regülatörleri ve HES inşaat aşamasında toz emisyonu için hesaplanan toplam değer 1,024 kg/saat olduğu için hava kalitesi katkı değerlerinin tespit edilmesine gerek yoktur. Projede Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin İzne Tabi Tesisler İçin Emisyon Sınırları eki (Ek-1) d bendinde belirtilen hususlara uyulacaktır. Alabalık II Regülatörü ve HES Toplam hafriyat miktarı = m 3 x 1,6 ton/m 3 = ton Toplam hafriyat süresi = 16 saat/gün x 26 gün/ay x 18 ay = saat Bir saatte yapılacak hafriyat miktarı = ton / saat = 3,2 ton/ saat Bir günde yapılacak hafriyat miktarı = 3,2 ton/saat x 16 saat/gün = 51,2 ton/gün Bir saatte yapılacak sefer sayısı = 3,2 ton/saat / 20 ton/araç = 0,16 araç/saat Kamyonlar hafriyatı proje sahası içinde en fazla 500 m. mesafede oluşturulacak pasa sahalarına götürecektir. Gidiş dönüş düşünülürse alınan mesafe 1 km. olacaktır. Hafriyat işlemleri sırasında oluşabilecek toz emisyon hesaplarında, aşağıda verilen emisyon faktörleri kullanılmıştır. Malzemelerin sökülmesi sırasında oluşacak toz miktarı; Toz emisyonu = 3,2 ton/saat x 0,025 kg/ton = 0,08 kg/saat Malzemelerin yüklenmesi sırasında oluşacak toz miktarı; Toz emisyonu = 3,2 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,032 kg/saat Malzemelerin taşınması sırasında oluşacak toz miktarı; Toz emisyonu = 0,16 araç/saat x 0,7 kg/km.araç x 1 km = 0,112 kg/saat 24

40 Malzemelerin boşaltılması sırasında oluşacak toz miktarı; Toz emisyonu = 3,2 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,032 kg/saat Toplam oluşacak toz miktarı; Toplam toz emisyonu = 0,08 kg/saat + 0,032 kg/saat + 0,112 kg/saat + 0,032 kg/saat = 0,256 kg/saat tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ek-2, Tesislerin Hava Kirlenmesine Katkı Değerlerinin Hesaplanması ve Hava Kalitesi Ölçümü ekinde: hava kirlenmelerini temsil eden değerler, ölçümlerle elde edilen hava kalitesi değerleri, hesapla elde edilen hava kirlenmesine katkı değerleri ve bu değerlerle teşkil edilen toplam kirlenme değerlerinin tespit edilmesine; baca dışındaki yerlerden yayılan emisyonlar 1,5 kg/saat ten küçükse gerek olmadığı belirtilmiştir. Alabalık II Regülatörü ve HES inşaat aşamasında toz emisyonu için hesaplanan toplam değer 0,256 kg/saat olduğu için hava kalitesi katkı değerlerinin tespit edilmesine gerek yoktur. Projede Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin İzne Tabi Tesisler İçin Emisyon Sınırları eki (Ek-1) d bendinde belirtilen hususlara uyulacaktır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesinin işletilmesi aşamalarında toz veya gaz emisyonu oluşmayacaktır. Gürültü İnşaat Aşaması Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat aşamasında hafriyat çalışmalarında kullanılacak iş makinelerinden dolayı gürültü oluşumu olacaktır. Regülatörlerin ve Hidroelektrik Santrallerin inşaat çalışmaları aynı anda başlayacaktır. Ancak sahaların birbirlerine olan mesafeleri yüzünden her birim için gürültü hesaplamaları ve değerlendirmeleri ayrı ayrı yapılmıştır. Alabalık I HES Sahası Alabalık I HES Sahası inşaatı esnasında gürültüye neden olacak iş makinelerinin gürültü seviyeleri aşağıda verilmiştir. Tablo.9. Alabalık I HES Sahası İnşaatında Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Ekipman Adı Ekipman Adeti Ekipman Gürültü Seviyesi (dba) Ekskavatör Kamyon 4 90 Paletli Yükleyici Beton Pompası Transmikser Traktör Jeneratör 1 90 Kompresör 2 95 (Not: Ekipmanların gürültü seviyelerinde tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik teki benzer ekipmanların gürültü seviyeleri baz olarak alınmıştır.) 25

41 İnşaat esnasında kullanılacak bütün makinelerin gün boyunca çalıştığı varsayılarak en olumsuz şartlarda ortaya çıkacak gürültü seviyesi hesaplanmıştır. Her bir ekipmandan kaynaklanacak gürültünün mesafelere göre seviyeleri şu şekilde hesaplanmıştır: Lp=Lw +10 Log Q / A Q= 2 (Eğimli alanlar için) A= 4*π*r 2 Oluşacak ortalama eşdeğer gürültünün mesafelere göre seviyeleri ise şu şekilde hesaplanmıştır: Lp : 10 log 1/n 10 Lp/10 dba i:1 Buna göre hesaplanan ortalama eşdeğer gürültü seviyeleri Tablo.10 da verilmiştir. Tablo.10. Alabalık I HES Sahası İnşaatında Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Mesafeler (m) Eşdeğer Gürültü Seviyeleri (Lp ) (dba) 1 93, , , , , , , , , , , ,47 Tablo tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde Belirtilen Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Faaliyet Türü (Yapım, yıkım ve onarım) L gündüz (dba) Bina 70 Yol 75 Diğer 70 Tablo.10 ve Tablo.11 in karşılaştırılması sonucunda kurulması planlanan Alabalık I HES Sahası inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinden dolayı oluşacak gürültü değerleri gündüz yaklaşık 20 m.den itibaren tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen sınır değerlerin altına düşecektir. Alabalık I A Regülatörü Sahası Alabalık I-A Regülatörü Sahası inşaatı esnasında gürültüye neden olacak iş makinelerinin gürültü seviyeleri aşağıda verilmiştir. 26

42 Tablo.12. Alabalık I-A Regülatörü Sahası İnşaatta Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Ekipman Adı Ekipman Adeti Ekipman Gürültü Seviyesi (dba) Ekskavatör Kamyon 2 90 Paletli Yükleyici Beton Pompası Transmikser Traktör Jeneratör 1 90 Kompresör 1 95 (Not: Ekipmanların gürültü seviyelerinde tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik teki benzer ekipmanların gürültü seviyeleri baz olarak alınmıştır.) İnşaat esnasında kullanılacak bütün makinelerin gün boyunca çalıştığı varsayılarak en olumsuz şartlarda ortaya çıkacak gürültü seviyesi hesaplanmıştır. Her bir ekipmandan kaynaklanacak gürültünün mesafelere göre seviyeleri şu şekilde hesaplanmıştır: Lp=Lw +10 Log Q / A Q= 2 (Eğimli alanlar için) A= 4*π*r 2 Oluşacak ortalama eşdeğer gürültünün mesafelere göre seviyeleri ise şu şekilde hesaplanmıştır: Lp : 10 log 1/n 10 Lp/10 dba i:1 Buna göre hesaplanan ortalama eşdeğer gürültü seviyeleri Tablo.13 te verilmiştir. Tablo.13. Alabalık I-A Regülatörü İnşaat Sahasında Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Mesafeler (m) Eşdeğer Gürültü Seviyeleri (Lp ) (dba) 1 93, , , , , , , , , , , ,52 Tablo.13 ve Tablo.11 in karşılaştırılması sonucunda kurulması planlanan Alabalık I-A Regülatörü Sahası inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinden dolayı oluşacak gürültü değerleri gündüz yaklaşık 20 m.den itibaren tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen sınır değerlerin altına düşecektir. 27

43 Alabalık I-B Regülatörü Sahası Alabalık I-B Regülatörü Sahasında inşaat esnasında gürültüye neden olacak iş makinelerinin gürültü seviyeleri aşağıda verilmiştir. Tablo.14. Alabalık I-B Regülatörü Sahasında İnşaatta Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Ekipman Adı Ekipman Adeti Ekipman Gürültü Seviyesi (dba) Ekskavatör Kamyon 2 90 Paletli Yükleyici Beton Pompası Transmikser Traktör Jeneratör 1 90 Kompresör 1 95 (Not: Ekipmanların gürültü seviyelerinde tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik teki benzer ekipmanların gürültü seviyeleri baz olarak alınmıştır.) İnşaat esnasında kullanılacak bütün makinelerin gün boyunca çalıştığı varsayılarak en olumsuz şartlarda ortaya çıkacak gürültü seviyesi hesaplanmıştır. Her bir ekipmandan kaynaklanacak gürültünün mesafelere göre seviyeleri şu şekilde hesaplanmıştır: Lp=Lw +10 Log Q / A Q= 2 (Eğimli alanlar için) A= 4*π*r 2 Oluşacak ortalama eşdeğer gürültünün mesafelere göre seviyeleri ise şu şekilde hesaplanmıştır: Lp : 10 log 1/n 10 Lp/10 dba i:1 Buna göre hesaplanan ortalama eşdeğer gürültü seviyeleri Tablo.15 de verilmiştir. Tablo.15. Alabalık I-B Regülatörü İnşaat Sahasında Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Mesafeler (m) Eşdeğer Gürültü Seviyeleri (Lp ) (dba) 1 93, , , , , , , , , , , ,52 28

44 Tablo.15 ve Tablo.11 in karşılaştırılması sonucunda kurulması planlanan Alabalık I-B Regülatörü Sahası inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinden dolayı oluşacak gürültü değerleri gündüz yaklaşık 20 m.den itibaren tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen sınır değerlerin altına düşecektir. Alabalık II HES Sahası Alabalık II HES Sahası inşaatı esnasında gürültüye neden olacak iş makinelerinin gürültü seviyeleri aşağıda verilmiştir. Tablo.16. Alabalık II HES Sahasında İnşaatta Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Ekipman Adı Ekipman Adeti Ekipman Gürültü Seviyesi (dba) Ekskavatör Kamyon 4 90 Paletli Yükleyici Beton Pompası Transmikser Traktör Jeneratör 1 90 Kompresör 1 95 (Not: Ekipmanların gürültü seviyelerinde tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik teki benzer ekipmanların gürültü seviyeleri baz olarak alınmıştır.) İnşaat esnasında kullanılacak bütün makinelerin gün boyunca çalıştığı varsayılarak en olumsuz şartlarda ortaya çıkacak gürültü seviyesi hesaplanmıştır. Her bir ekipmandan kaynaklanacak gürültünün mesafelere göre seviyeleri şu şekilde hesaplanmıştır: Lp=Lw +10 Log Q / A Q= 2 (Eğimli alanlar için) A= 4*π*r 2 Oluşacak ortalama eşdeğer gürültünün mesafelere göre seviyeleri ise şu şekilde hesaplanmıştır: Lp : 10 log 1/n 10 Lp/10 dba i:1 Buna göre hesaplanan ortalama eşdeğer gürültü seviyeleri Tablo.17 de verilmiştir. 29

45 Tablo.17. Alabalık II HES Sahası İnşaatında Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Mesafeler (m) Eşdeğer Gürültü Seviyeleri (Lp ) (dba) 1 93, , , , , , , , , , , ,09 Tablo.17 ve Tablo.11 in karşılaştırılması sonucunda kurulması planlanan Alabalık II HES Sahasında inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinden dolayı oluşacak gürültü değerleri gündüz yaklaşık 20 m.den itibaren tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen sınır değerlerin altına düşecektir. Alabalık II Regülatör Sahası Alabalık II Regülatör Sahası inşaatı esnasında gürültüye neden olacak iş makinelerinin gürültü seviyeleri aşağıda verilmiştir. Tablo.18. İnşaatta Kullanılacak Ekipmanlar ve Gürültü Seviyeleri Ekipman Adı Ekipman Adeti Ekipman Gürültü Seviyesi (dba) Ekskavatör Kamyon 3 90 Paletli Yükleyici Beton Pompası Transmikser Traktör Jeneratör 1 90 Kompresör 1 95 (Not: Ekipmanların gürültü seviyelerinde tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik teki benzer ekipmanların gürültü seviyeleri baz olarak alınmıştır.) İnşaat esnasında kullanılacak bütün makinelerin gün boyunca çalıştığı varsayılarak en olumsuz şartlarda ortaya çıkacak gürültü seviyesi hesaplanmıştır. Her bir ekipmandan kaynaklanacak gürültünün mesafelere göre seviyeleri şu şekilde hesaplanmıştır: Lp=Lw +10 Log Q / A Q= 2 (Eğimli alanlar için) A= 4*π*r 2 Oluşacak ortalama eşdeğer gürültünün mesafelere göre seviyeleri ise şu şekilde hesaplanmıştır: Lp : 10 log 1/n 10 Lp/10 dba i:1 30

46 Buna göre hesaplanan ortalama eşdeğer gürültü seviyeleri Tablo.19 da verilmiştir. Tablo.19. Mesafelere Göre Tüm Ekipmanların Çalışması Sonucu Oluşacak Gürültü Seviyesi Mesafeler (m) Eşdeğer Gürültü Seviyeleri (Lp ) (dba) 1 93, , , , , , , , , , , ,42 Tablo.19 ve Tablo.11 in karşılaştırılması sonucunda kurulması planlanan Alabalık II Regülatör Sahası hafriyat aşamasında kullanılacak iş makinelerinden dolayı oluşacak gürültü değerleri gündüz yaklaşık 20 m.den itibaren tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen sınır değerlerin altına düşecektir. İş makinelerinden kaynaklanacak gürültünün çalışanları olumsuz yönde etkilemesini önlemek amacıyla Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ne ve tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik e uyulacak, bu yönetmelikler uyarınca her bir makine ile gürültüye maruz kalan işçiler bazında sorumlu kurum veya kuruluşlarca hazırlanan ilgili mevzuat çerçevesinde getirilen tedbirler alınacaktır. İşletme Aşaması Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santrallerinde yapılacak tesislerin tamamı enerji amaçlıdır. Su alma yapısından iletim tünelleri ile alınacak su, cebri borular vasıtasıyla santrale giriş yapacaktır. Cebri boru öncesindeki vana odaları kattaki darbeleri elimine edecek ve su hareketinden dolayı olabilecek vibrasyonu emecektir. Türbinlerin çalışması ile meydana gelecek gürültünün en aza indirilebilmesi için gerekli ses yalıtımı ve izolasyonu yapılacaktır. Kurulacak Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santrallerinde oluşacak gürültünün çevre yerleşimlere ve çalışanlara zarar vermemesi için tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik ve 23/12/2003 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Titreşim Yönetmeliği nde belirtilen tüm hususlara uyulacaktır. 31

47 Atık Yağlar Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat aşamasında kullanılacak iş makinalarının bakım ve yağ değişme işlemleri Olur İlçesi ne götürülerek yapılacaktır. İşletmede atık yağ oluşturabilecek parçaların bakım-onarım işlemleri, proje alanı içerisinde periyodik olarak teknik servis tarafından gerçekleştirilecektir. Proje alanında atık yağların bırakılması söz konusu değildir. Bakım ve onarım için seçilen yerin atık yağların alınmasına uygun olmasına dikkat edilecektir. İşletme sırasında yapılacak bakım-onarım işlemlerinde, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği nin tüm maddelerine uyulacaktır. Tehlikeli Atıklar Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında tehlikeli atık oluşumu olmayacaktır. Olması durumunda tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili tüm maddelerine uyulacaktır. Tıbbi Atıklar Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında saha içerisinde revir bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Faaliyet sırasında meydana gelebilecek tıbbi müdahale gerektiren durumlarda, ecza dolabında olan tıbbi malzemeler ile müdahale edilecek ve ihtiyaç duyulması halinde en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılacaktır. Bu sebeplerden dolayı faaliyet sahasında tıbbi atık oluşması muhtemel değildir. Ancak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Atık Pil ve Akümülatör Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uyulacaktır. 1.ç.Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri işletilmesi aşamasında, riskli ve tehlikeli olabilecek her türlü olaya karşı tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği nin ilgili tüm hükümlerine uyulacak, personelin güvenliğini sağlamak için gerekli tüm önlem ve tedbirler alınacaktır. Ayrıca tesiste inşaat ve işletme aşamalarında 4857 Sayılı İş Kanunu ve İlgili Diğer Yönetmelik Hükümlerine, buna bağlı olarak çıkarılan Yönetmelik ve Tüzüklerin ilgili hükümlerine uyulacaktır. 1.d.Projenin Muhtemel Çevresel Etkilerine Karşı Alınacak Tedbirler Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesinin çevresel etkilerine karşı alınacak tedbirler başlıklar halinde anlatılmıştır. 32

48 Evsel Nitelikli Katı Atıklar Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaatı esnasında; yapılacak hafriyat ve çalışacak personelin kullanımından doğacak evsel nitelikli katı atık, işletme aşamasında ise sadece çalışacak personelin kullanımından doğacak evsel nitelikli katı atık oluşumu olacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak m 3 hafriyat, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Madde 14 e göre yeniden değerlendirmek üzere saha içerisinde geçici olarak depolanacaktır. Hafriyat sırasında çıkarılacak bitkisel toprakla alt toprak ayrı olarak depolanacaktır. Bu hafriyat toprağı daha sonra Madde 26 ya uygun olarak sahadaki eğime bağlı engebelerin düzeltilmesi ve peyzaj işlemlerinde değerlendirilmek üzere kullanılacaktır. Tüm bu işlemler için Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği uyarınca gerekli izinler alınacaktır. Ayrıca tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili maddelerine de uyulacaktır. Proje sahası ve çevresine herhangi bir atık bırakılmayacaktır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaatında; çalışacak olan 50 personelden günde 67 kg ve işletme aşamasında çalışacak olan 10 personelden ise günde 13,4 kg evsel nitelikli katı atık oluşacaktır. Bunlar gerekenler ayrı ayrı toplanmak üzere saha içinde ağzı kapalı çöp konteynerinde biriktirilecek, dolduğunda Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından Olur Belediyesi katı atık sahasına götürülerek bertaraf edilecektir. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaatına başlamadan ; Olur Belediyesi ne başvurularak evsel katı atıkların bertarafı için gerekli izinler alınacaktır. İnşaat ve işletme aşamalarında evsel nitelikli katı atıkların toplanması, biriktirilmesi ve bertarafı için tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne ve bu yönetmelikte değişik tarihlerde yapılan tüm değişikliklere uyulacaktır. Ayrıca hazırlık, inşaat ve montaj çalışmalarında; hafriyat ve personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar dışında inşaat(demir, tahta, metal vb) ve ambalaj(çimento torbaları, ekipmanların kapları, kağıt vb) atıkları oluşacaktır. Bunlar hurda olarak toplanacak, geri kazanımı mümkün olan atıklar yeniden kullanılacak ve/veya lisans almış geri dönüşüm firmalarına verilecektir. Bunların toplanması ve diğer işlemler esnasında; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili maddelerine uyulacaktır. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. proje çalışmalarına başladığında; atıkların yönetmelikler çerçevesinde bertarafı için lisans almış firmalarla gerekli anlaşmalar yapılacaktır. Evsel Nitelikli Atık Sular Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında çalışacak personelden ötürü su kullanımı ve buna bağlı olarak atıksu oluşumu olacaktır. Projenin işletme aşamasında proses kaynaklı bir atıksu oluşmayacaktır. 33

49 Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat sahasında çalışacak 50 kişiden oluşacak evsel nitelikli atık su miktarı; lt/gün dür. İşletmesi sırasında çalışacak 10 kişiden oluşacak evsel nitelikli atıksu miktarı ise; lt/gün dür. Oluşacak evsel nitelikli atıksular projenin inşaat aşamasından önce tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümleri gereğine uyularak yapılacak olan sızdırmasız bir fosseptikte toplanacaktır. Fosseptikte biriken atıksular doldukça Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kiralanacak bir vidanjörle Olur Belediyesi kanalizasyon sistemine iletilecektir. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. inşaat aşamalarında; Olur Belediyesi ne başvurularak evsel nitelikli atıksuların doldukça ücreti karşılığı çekilmesi için anlaşma yapılacaktır. Ayrıca projenin tüm aşamalarında; tarih ve sayılı Resmi Gazeet de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Yönetmelikleri nin hükümlerine uyulacaktır. Toz ve Gaz Emisyonları Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaatında hafriyat işlemleri sırasında toz oluşumu olacaktır. İşletme aşamasında herhangi bir toz oluşumu söz konusu olmayacaktır. İnşaat aşamasında m 3 hafriyat yapılacaktır. Alabalık I Regülatörleri ve HES projesinin inşaat aşamasında toz emisyonu için hesaplanan toplam değer 1,024 kg/saat ve Alabalık II Regülatörü ve HES inşaat aşamasında toz emisyonu için hesaplanan toplam değer 0,256 kg/saat olduğu için hava kalitesi katkı değerlerinin tespit edilmesine gerek yoktur. Projede Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin İzne Tabi Tesisler İçin Emisyon Sınırları eki (Ek-1) d bendinde belirtilen hususlara uyulacaktır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesinin işletilmesi aşamalarında toz veya gaz emisyonu oluşmayacaktır. Atık Yağlar Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat aşamasında kullanılacak iş makinalarının bakım ve yağ değişme işlemleri Olur İlçesi ne götürülerek yapılacaktır. İşletmede atık yağ oluşturabilecek parçaların bakım-onarım işlemleri, proje alanı içerisinde periyodik olarak teknik servis tarafından gerçekleştirilecektir. Proje alanında atık yağların bırakılması söz konusu değildir. Bakım ve onarım için seçilen yerin atık yağların alınmasına uygun olmasına dikkat edilecektir. İşletme sırasında yapılacak bakım-onarım işlemlerinde, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği nin tüm maddelerine uyulacaktır. Tehlikeli Atıklar Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında tehlikeli atık oluşumu olmayacaktır. Olması durumunda tarih ve sayılı Resmi 34

50 Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili tüm maddelerine uyulacaktır. Tıbbi Atıklar Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında saha içerisinde revir bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Faaliyet sırasında meydana gelebilecek tıbbi müdahale gerektiren durumlarda, ecza dolabında olan tıbbi malzemeler ile müdahale edilecek ve ihtiyaç duyulması halinde en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılacaktır. Bu sebeplerden dolayı faaliyet sahasında tıbbi atık oluşması muhtemel değildir. Ancak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Atık Pil ve Akümülatör Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uyulacaktır. Gürültü Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santrallerinde yapılacak tesislerin tamamı enerji amaçlıdır. Su alma yapısından iletim tünelleri ile alınacak su, cebri borular vasıtasıyla santrale giriş yapacaktır. Cebri boru öncesindeki vana odaları kattaki darbeleri elimine edecek ve su hareketinden dolayı olabilecek vibrasyonu emecektir. Türbinlerin çalışması ile meydana gelecek gürültünün en aza indirilebilmesi için gerekli ses yalıtımı ve izolasyonu yapılacaktır. Kurulacak Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santrallerinde oluşacak gürültünün çevre yerleşimlere ve çalışanlara zarar vermemesi için tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik ve 23/12/2003 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Titreşim Yönetmeliği nde belirtilen tüm hususlara uyulacaktır. 35

51 2- PROJENİN YERİ 2.a.Mevcut Arazi Kullanımı Ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su Yüzeyi vb.) Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) projesi; Erzurum İli, Olur İlçesi, Soğukgöze- Aşağıçayır ve Taşgeçit Köyleri, G48.a2-G48.a3-G48.b1 ve G48.b4 paftalarda yer alacaktır. Projenin kaplayacağı alan miktarları Tablo.1 de verilmiştir. Projenin su kaynağı Alabalık Deresi ve ona bağlanan Beğendik Deresi dir. Alabalık I Regülatörü ve HES, Alabalık Deresi nin 1653 ve 1355 kotları arasında; Alabalık II Regülatörü ve HES ise Alabalık Deresi nin 1875 ve 1687 kotları arasında yer alacaktır. Alabalık I Regülatörü ve HES projesi orman, hazine ve şahıs arazilerinden geçmektedir. Proje sahasının mülkiyet çalışmaları inşaat aşamasına başlanmadan önce yapılacaktır. Şahıslara ait arazilere kiralama veya satın alma işlemi yapılacaktır. Anlaşma sağlanamayan araziler için EPDK ya (Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu) kamulaştırma talebinde bulunulacaktır. Alabalık II Regülatörü ve HES projesinin ise tamamı orman arazisidir. Yine de inşaata başlanmadan detaylı mülkiyet çalışmaları yapılarak, Orman Bölge Müdürlüğü nden gerekli izinler alınacaktır. Proje sahasındaki mülkiyetlere ilişkin tüm izin ve ruhsatlar alınmadan inşaata başlanmayacaktır. Şekil.2. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Sahası(1) 36

52 Proje sahasında yerüstü su kaynağı Alabalık Deresi ve kollarıdır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri proje sahasında herhangi bir sulama tesisi bulunmamaktadır. Türbinleri çevirmeyecek düzeydeki ufak debili sular regülatör üstünden savaklanarak derenin doğal akışına bırakılacaktır. Saha genelinde dere yatağı yamaçları oldukça meyilli olduğundan tarım yapılamamaktadır. Daha çok az meyilli orman arazileri içinde teraslanmış olarak küçük cep arazilerde tarımsal faaliyetler yürütülmektedir. Şekil.3. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Sahası(2) Proje sahasının yerleşim yerlerine uzaklığı, tablo halinde verilmiştir. Tablo 20. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Projesi Yerleşim Yerlerine Uzaklıkları Ünite Yerleşim Yeri Uzaklık(m) Yön A Regülatörü Soğukgöze 250 m. Doğu Toplama Havuzu Altunkaya 750 m. Batı Ana Boru Hattı Ürünlü 1500 m. Batı Yükleme Havuzu Filizli 1000 m. Güneydoğu Yükleme Havuzu Aşağı Çayırlı 750 m. Güney B Regülatörü Taşgeçit 750 m. Batı B Regülatörü Beğendik 2000 m. Kuzeybatı Yükleme Havuzu Yukarı Çayırlı 2000 m. Doğu HES Aşağı Karacasu 2750 m. Güney Proje sahası 2. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Proje alanı ile ilgili olarak Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar hakkındaki yönetmeliğe istinaden hazırlatılacak jeolojik ve jeoteknik etüt raporlarında belirtilecek hususlara uyulacaktır. Tüm proje ve hesaplamalarda, temel yapı ile ilgili kısımların inşaatında yürürlükte olan tüm yapı ve deprem yönetmeliklerine, genel ve fenni şartnamelere ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Yönetmeliklerine uyulacaktır. 37

53 2.b.EK-V Deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak; Sulak Alanlar, Kıyı Kesimleri, Dağlık Ve Ormanlık Alanlar, Tarım Alanları, Milli Parklar, Özel Koruma Alanları, Nüfusça Yoğun Alanlar, Tarihsel, Kültürel, Arkeolojik, Ve Benzeri Önemi Olan Alanlar, Erozyon Alanları, Heyelan Alanları, Ağaçlandırılmış Alanlar, Potansiyel Erozyon Ve Ağaçlandırma Alanları İle tarihli ve 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında Kanun Gereğince Korunması Gereken Akiferler Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-V dikkate alınarak aşağıda değerlendirilmiştir. 1.Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları", Erzurum da milli park olarak; bir kısmı Erzurum İl sınırları içerisinde kalan Sarıkamış- Allahüekber Dağları Milli Parkı bulunmaktadır. Erzurum daki Aziziye ve Mecidiye Tabyaları da tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren karar uyarınca Nene Hatun Tarihi Milli Parkı olarak ilan edilmiştir. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri sahası milli parklar sınırları içinde kalmamaktadır. Bunun dışında Erzurum İli nde Tabiat Parkı, Tabiat Anıtı veya Tabiat Koruma Alanı bulunmamaktadır. b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları", Erzurum İli nde 3 adet Yaban Hayatı Geliştirme Sahası bulunmaktadır. Bunlar Oltu İlçesi-Damlıca Dağı nda Yaban Keçisi Geliştirme Sahası, İspir İlçesi-Verçenik Dağı nda Çengel Boynuzlu Dağ Keçisi Geliştirme Sahası ve Çat İlçesi genelinde Çengel Boynuzlu Dağ Keçisi Geliştirme Sahası bulunmaktadır. Bunun dışında bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar, Proje sahası ve yakın çevresinde Erzurum İli nde bulunan kentsel ve arkeoljik sit alanları, tescilli sit alanları ve yapılardan hiç biri bulunmamaktadır. ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. d) 31/12/2004 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. 38

54 e) 2/11/1986 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri", Erzurum İli genelinde Hassas Kirlenme Bölgeleri bulunmamaktadır. f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu na göre koruma altına alınan alanlar, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler, Proje sahası ve çevresinde orman alanı sayılan yerler için inşaata başlamadan önce başvurularak ilgili yasa ve yönetmelikler çerçevesinde gerekli izinler alınacaktır. h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda belirtilen alanlar, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar, Proje alanı ve çevresinde bu alanların varlığı, mülkiyetler hakkında ilgili kurumlarla yapılacak yazışmalar sonucunda belli olacaktır. j) 17/5/2005 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlar Proje alanı ve çevresinde yasal koruma statüsüne alınmış bu tür bir alan yoktur. 2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar a) 20/2/1984 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları", Proje alanı ve çevresinde Bern Sözleşmesine göre koruma altına alınmış alanlar bulunmamaktadır. b) 12/6/1981 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar, Erzurum İli sınırları içinde Barcelona Sözleşmesine göre koruma altına alınmış alanlar bulunmamaktadır. 39

55 ı) 23/10/1988 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan "Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiş alanlar, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. ıı) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit" listesinde yer alan alanlar, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. ııı) Cenova Deklerasyonu nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. c) 14/2/1983 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. ç) 17/5/1994 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. d) 27/7/2003 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa Peyzaj Sözleşmesi kapsamında alanlar Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. 3. Korunması gereken alanlar a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri), Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II. sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı, Proje alanı ve çevresinde bu alanların varlığı, mülkiyetler hakkında ilgili kurumlarla yapılacak yazışmalar sonucunda belli olacaktır. c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem 40

56 taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler, Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları, Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesi Alabalık Deresi ve kolları üzerine kurulacaktır. d) Bilimsel araştırmalar için önem arz eden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar Proje sahası ve çevresinde bu maddede belirtilen alanlar bulunmamaktadır. 41

57 3- PROJENİN VE YERİN ALTERNATİFLERİ Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) projesi; Erzurum İli, Olur İlçesi, Soğukgöze- Aşağıçayır ve Taşgeçit Köyleri, G48.a2-G48.a3-G48.b1 ve G48.b4 paftalarda yer alacaktır. Sahaların çoğunluğu Hazine ye ait orman arazisi olup, proje sahasının kesin mülkiyet çalışmaları inşaata başlamadan yapılacaktır. Şahıslara ait arazileri kiralama veya satın alma yoluna gidilecektir. Anlaşma sağlanamayan araziler için EPDK ya (Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu) kamulaştırma talebinde bulunulacaktır. Hazine ye ait araziler içinde yasalar çerçevesinde gerekli izinler alınacaktır. Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) kurulum amacı enerji üretimidir. Alabalık I-II Regülatörleri ile çevrilen sular, iletim tesisleri vasıtasıyla santral binalarına ulaştırılacak ve burada türbinlenerek enerji üretimi yapılacaktır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesi planlanırken, projeye ilişkin fizibilite raporu hazırlanmış ve detaylı çalışmalar yapılmıştır. Sahadaki mevcut vadinin jeolojik yapısı nedeniyle depolama tesisi yapma imkanı olmadığından bu alternatif düşünülmemiştir. Ayrıca; meteorolojik, jeolojik ve topoğrafik koşulları dikkate alarak yapılan çalışmalarda değişik kotlarda dere suyunun daha optimum kullanılabileceği başka bir alternatif proje üretmenin mümkün olmadığı, değişik alternatifler içinde en uygun çözümün üretildiği sonucuna varılmıştır. 42

58 SONUÇLAR Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) projesi; Erzurum İli, Olur İlçesi, Soğukgöze- Aşağıçayır ve Taşgeçit Köyleri, G48.a2-G48.a3-G48.b1 ve G48.b4 paftalarda yer alacaktır. Alabalık I Regülatörü ve HES toplam kurulu gücü 11,36 MW olacak ve yıllık toplam 32,591 GWh enerji üretilecektir. Alabalık II Regülatörü ve HES toplam kurulu gücü ise 4,955 MW olacak ve yıllık toplam 12,153 GWh enerji üretilecektir. Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) projesinin toplam kurulu gücü 16,315 MW,yıllık enerji üretimi ise 44,744 GWh olacaktır. Bu projede sadece Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) değerlendirilmiş, enerji iletim hattı bu rapor kapsamında değerlendirilmeyip, proje faaliyete geçmeden önceki aşamalarda tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği uyarınca ayrıca başvurulacaktır. Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) kurulum amacı enerji üretimidir. Alabalık I-II Regülatörleri ile çevrilen sular, iletim tesisleri vasıtasıyla santral binalarına ulaştırılacak ve burada türbinlenerek enerji üretimi yapılacaktır. Darboğaz Elektrik Üretim San. ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali(HES) tesisleri inşaatında 50 kişi çalıştırılması planlanmaktadır. İşletme aşamasında ise deneyimli 10 kişi çalıştırılacaktır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesinin çevresel etkileri aşağıda değerlendirilmiştir. Hava kirliliği açısından Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Projesi nin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi; Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılıp işletilmesi planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaatında hafriyat işlemleri sırasında toz oluşumu olacaktır. İşletme aşamasında herhangi bir toz oluşumu söz konusu olmayacaktır. İnşaat aşamasında m 3 hafriyat yapılacaktır. Proje sahasında arazinin hazırlanması ve hafriyat işlemleri 18 ay sürecektir. Ayda 26 gün ve günde 16 saat iki vardiya olarak çalışılacaktır. Alabalık I Regülatörleri ve HES inşaat aşamasında toz emisyonu için hesaplanan toplam değer 1,024 kg/saat ve Alabalık II Regülatörü ve HES inşaat aşamasında toz emisyonu için hesaplanan toplam değer 0,256 kg/saat olduğu için hava kalitesi katkı değerlerinin tespit edilmesine gerek yoktur. Projede Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin İzne Tabi Tesisler İçin Emisyon Sınırları eki (Ek-1) d bendinde belirtilen hususlara uyulacaktır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesinin işletilmesi aşamalarında toz veya gaz emisyonu oluşmayacaktır. Hafriyat işlemleri sırasında toz oluşumunu en aza indirmek için; kamyonlara savurma yapılmadan yükleme ve boşaltma yapılacak, taşıma esnasında kamyonların üstü branda ile örtülecek, spreyleme yapılacaktır. Tüm işlemler esnasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ne uyulacaktır. 43

59 Su kirliliği açısından Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Projesi nin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi; Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında çalışacak personelden ötürü su kullanımı ve buna bağlı olarak atıksu oluşumu olacaktır. Projenin inşaat aşamasındaki günlük su kullanım miktarı lt, işletme aşamasındaki günlük su kullanım miktarı ise lt. olarak hesaplanmıştır. Günlük su tüketiminin tamamının atıksuya dönüşeceği varsayılarak; inşaat aşamasındaki günlük atıksu miktarı lt., işletme aşamasındaki günlük atıksu miktarı ise lt. olacaktır. Çalışacak personelden kaynaklanacak evsel nitelikli atıksular; inşaat aşamasında tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümleri gereğine uyularak yapılacak olan sızdırmasız fosseptikte toplanacaktır. Fosseptikte biriken atıksular doldukça Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kiralanacak bir vidanjörle Olur Belediyesi kanalizasyon sistemine iletilecektir. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti., Olur Belediyesi ne başvurularak evsel nitelikli atıksuların doldukça ücreti karşılığı çekilmesi için anlaşma yapılacaktır. İşletme aşamasında proses kaynaklı bir su kullanımı söz konusu olmayacaktır. Ayrıca projenin tüm aşamalarında; tarih ve sayılı Resmi Gazeet de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Yönetmelikleri nin hükümlerine uyulacaktır. Toprak kirliliği ve atıklar açısından Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Projesi nin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi; Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaatı esnasında; yapılacak hafriyat ve çalışacak personelin kullanımından doğacak evsel nitelikli katı atık oluşumu olacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak m 3 hafriyat, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Madde 14 e göre yeniden değerlendirmek üzere saha içerisinde geçici olarak depolanacaktır. Hafriyat sırasında çıkarılacak bitkisel toprakla alt toprak ayrı olarak depolanacaktır. Bu hafriyat toprağı daha sonra Madde 26 ya uygun olarak sahadaki eğime bağlı engebelerin düzeltilmesi ve peyzaj işlemlerinde değerlendirilmek üzere kullanılacaktır. Tüm bu işlemler için Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği uyarınca gerekli izinler alınacaktır. Ayrıca tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili maddelerine de uyulacaktır. Proje sahası ve çevresine herhangi bir atık bırakılmayacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak 67 kg/gün evsel nitelikli katı atık ve işletme aşamasında oluşacak 13,4 kg/gün evsel nitelikli katı atık, gerekenler ayrı ayrı toplanmak üzere saha içinde ağzı kapalı çöp konteynerlerinde biriktirilecek, dolduğunda Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından Olur Belediyesi katı atık sahasına götürülerek bertaraf edilecektir. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. inşaata başlamadan önce; Olur Belediyesi ne başvurarak evsel katı atıkların bertarafı için gerekli izinleri alacaktır. 44

60 İnşaat ve işletme aşamalarında evsel nitelikli katı atıkların toplanması, biriktirilmesi ve bertarafı için tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne ve bu yönetmelikte değişik tarihlerde yapılan tüm değişikliklere uyulacaktır. Ayrıca Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesinin hazırlık, inşaat ve montaj çalışmalarında; hafriyat ve personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar dışında inşaat(demir, tahta, metal vb) ve ambalaj(çimento torbaları, ekipmanların kapları, kağıt vb) atıkları oluşacaktır. Bunlar hurda olarak toplanacak, geri kazanımı mümkün olan atıklar yeniden kullanılacak ve/veya lisans almış geri dönüşüm firmalarına verilecektir. Bunların toplanması ve diğer işlemler esnasında; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili maddelerine uyulacaktır. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat aşamasında kullanılacak iş makinalarının bakım ve yağ değişme işlemleri Olur İlçesi ne götürülerek yapılacaktır. İşletmede atık yağ oluşturabilecek parçaların bakım-onarım işlemleri, proje alanı içerisinde periyodik olarak teknik servis tarafından gerçekleştirilecektir. Proje alanında atık yağların bırakılması söz konusu değildir. Bakım ve onarım için seçilen yerin atık yağların alınmasına uygun olmasına dikkat edilecektir. İşletme sırasında yapılacak bakım-onarım işlemlerinde, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği nin tüm maddelerine uyulacaktır. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında tehlikeli atık oluşumu olmayacaktır. Olması durumunda tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili tüm maddelerine uyulacaktır. Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından yapılması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme aşamalarında saha içerisinde revir bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır. Faaliyet sırasında meydana gelebilecek tıbbi müdahale gerektiren durumlarda, ecza dolabında olan tıbbi malzemeler ile müdahale edilecek ve ihtiyaç duyulması halinde en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılacaktır. Bu sebeplerden dolayı faaliyet sahasında tıbbi atık oluşması muhtemel değildir. Ancak tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilişkin hükümlerine uyulacaktır. Tesiste tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uyulacaktır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat ve işletme safhasında oluşacak atıklar aşağıdaki tabloda toplu olarak gösterilmiştir. 45

61 Tablo.21.Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Atıklar İNŞAAT AŞAMASI KAYNAK MİKTAR Katı Atıklar Personel(50 kişi) Hafriyat Alabalık I Alabalık II Sıvı Atıklar Personel(50 kişi) lt/gün Toz Atıklar Atık Yağlar İŞLETME AŞAMASI Hafriyat Alabalık I Alabalık II İnşaat sırasında kullanılacak kamyonekskavatör bakımı KAYNAK BERTARAF YÖNTEMİ Olur Belediyesi Çöp 67 kg/gün Döküm Sahası m 3 Engebelerin m 3 düzeltilmesi/projede dolgu amaçlı Olur Belediyesi Kanalizasyon Sistemi 1,024 kg/saat 0,256 kg/saat - MİKTAR Katı Atıklar Personel(10 kişi) 13,4 kg/gün Sıvı Atıklar Personel(10 kişi) lt/gün ETKHKKY sınır değerinin altındadır. Yağ değişimi için yetkili servisler BERTARAF YÖNTEMİ Olur Belediyesi Çöp Döküm Sahası Olur Belediyesi Kanalizasyon Sistemi Projenin inşaat ve işletme aşamalarında, doğal ortama hiçbir katı veya sıvı atık bırakılmayacaktır. Bu nedenle Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri projesinin toprak kalitesi üzerinde olumsuz bir etkisi beklenmemektedir. Gürültü düzeyi açısından Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri Projesi nin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi; Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat aşamasında hafriyat çalışmalarında kullanılacak iş makinelerinden dolayı gürültü oluşumu olacaktır. Regülatörlerin ve Hidroelektrik Santrallerin inşaat çalışmaları aynı anda başlayacaktır. Ancak sahaların birbirlerine olan mesafeleri yüzünden her birim için gürültü hesaplamaları ve değerlendirmeleri ayrı ayrı yapılmıştır. Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santralleri inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinden dolayı oluşacak gürültü değerleri gündüz yaklaşık 20 m.den itibaren tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nde belirtilen sınır değerlerin altına düşecektir. İş makinelerinden kaynaklanacak gürültünün çalışanları olumsuz yönde etkilemesini önlemek amacıyla Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ne ve tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik e uyulacak, bu yönetmelikler uyarınca her bir makine ile gürültüye maruz kalan işçiler bazında sorumlu kurum veya kuruluşlarca hazırlanan ilgili mevzuat çerçevesinde getirilen tedbirler alınacaktır. 46

62 Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. tarafından kurulması planlanan Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santrallerinde yapılacak tesislerin tamamı enerji amaçlıdır. Su alma yapısından iletim tünelleri ile alınacak su, cebri borular vasıtasıyla santrale giriş yapacaktır. Cebri boru öncesindeki vana odaları kattaki darbeleri elimine edecek ve su hareketinden dolayı olabilecek vibrasyonu emecektir. Türbinlerin çalışması ile meydana gelecek gürültünün en aza indirilebilmesi için gerekli ses yalıtımı ve izolasyonu yapılacaktır. Kurulacak Alabalık I-II Regülatörleri ve Hidroelektrik Santrallerinde oluşacak gürültünün çevre yerleşimlere ve çalışanlara zarar vermemesi için tarih sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, tarih ve sayılı Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik ve 23/12/2003 tarih ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Titreşim Yönetmeliği nde belirtilen tüm hususlara uyulacaktır. 47

63 Projenin sahibi olan Darboğaz Elektrik Üretim Sanayi ve Tic.Ltd.Şti. ; ϒ tarih ve 1813 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, 2872 sayılı Çevre Kanunu, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, 5491 sayılı Çevre Kanunu nda değişiklik yapılmasına dair kanun, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, 4857 sayılı İş Kanunu, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Gürültü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu ile İlgili Yönetmelik, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Titreşim Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Ömrünü Tamamlamış Lastikleri Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, 48

64 Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, ϒ tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, hükümlerine uyacak, yukarıda verilen mer i mevzuatla ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli izinleri alacaktır. 49

65 50

66 51

67 52

68 53

69 54

70 55

71 56

72 57

73 58

74 59

75 60

76 61

77 62

78 63

79 64

80 GENEL JEOLOJİ Stratigrafik jeoloji 1.Boğazgören Formasyonu (Kb) Formasyon bölgede, doğu-batı uzanımlı dik kornişler halinde oluştukları topoğrafik görünümü ile belirgin olan, kirli gri altere renkli tüfit, kireçtaşı ardışımlı bir istifle temsil edilir. ilk kez Yılmaz [1985) tarafından Kilis Tepe formasyonu olarak adlanmıştır. Ancak Bozkuş(1992) tarafından yüzlek alanı içerisinde yer alan Boğazgören köyünden dolayı birimin adı Boğazgören formasyonu olarak verilmiştir. Formasyon, Hotriviyen Kampaniyen yaşlı Karmasor formasyonu üzerine geçişli bir dokunakla uyumlu olarak gelir, Üstte ise Alt Maastrihtiyen yaşlı Akbayır formasyonu tarafından uyumlu olarak yüzerlenir. Karakuz tepe güneydoğusunda ise Pliyo-Kuvarterner yaşlı Erdavut bazatları tarafından kısa mesafeli bir dokunak ilişki ile uyumsuzlukla örtülür. Formasyon, altta kirli gri-yeşil renkli, ince-çok ince katmanlı, yer yer çok kalın katmanlı kumtaşı, tüfit ardışımı ile başlar, Orta seviyelerde açık gri renkli, çok ince katmanlı, karbonatlı kumtaşı-silttaşı-kiltaşı ardışımı ve en üstte ise gri-yeşil renkli, kalın-orta katmanlı yer yer dalgalı laminalı kumtaşı tüfit ardışımdan oluşan istifle temsil edilir. Birimin en üst seviyelerinde yer alan kumtaşlarının yer yer çapraz katmanlı oldukları gözlenmiştir. Batıya doğru aglomera ve volkanik breşlere yanal yönde geçiş göstermesi, formasyonun kaynak malzemesinin batıda yer alan volkanik çıkış merkezinden gelmiş olabileceğini gösterir. Birimin tip kesit yeri olan Boğazgören köyü doğusu Sürmeli tepe güneyinde ölçülen kalınlığı 93 m. dir. Bu kalınlık doğuya doğru incelmekte, batıya doğru ise kalınlaşmaktadır. Birimde esas kaya türü olan kumtaşı ve tüfitler fosilsiz olup, orta seviyelerde yer alan çok ince katmanlı karbonatlı siltaşlarında; Globotruncana bulloides Vogler, Globotruncana linneiana (d'orbigny), Globotruncana sp. Globigerlnelloides sp., Heteroheliı sp., Ticinella sp,, Hedbergella sp. Gibi fosiller saptanmıştır. Bu rnikro fosillere göre formasyona senoniyen yaşı verilmiştir. Birim, Hotriviyen- Kampaniyen yaşlı Karmasor formasyonunu uyumlu olarak üstlemesi ve Alt Maastrihtiyen yaşlı Akbayır formasyonu ile uyumlu olarak üstlenmesi göz önüne alınarak yaşı, Üst Kampaniyen-Alt Maastrihtiyen olarak benimsenmiştir. Boğazgören formasyonu kaya türü, fosil içeriği gibi Özellikleri, yakın dolayında özellikle proklastikli volkanik etkinliğin devam ettiği, kıta şelfi veya kıta yamacı üzerinde çökeldiğini göstermektedir(bozkuş, 1992). 2.Akbayır Formasyonu (Ka) Olur ilçesi kuzey kuzeydoğusunda doğu-batı uzanımlı yüzlek alan içerisinde kireçtaşı-killi kireçtaşı-marn-kiltaşından oluşan bir istifle temsil edilir. İlk kez Yılmaz (1985) tarafından Âkbayır kireçtaşları olarak adlandırılmıştır. Ancak birim, sadece kireçtaşından oluşmaması nedeniyle Akbayır formasyonu olarak adlanması benimsenmiştir (Bozkuş, 1992). Formasyon, Olur ilçesi kuzey-kuzeydoğusunda doğubatı uzanımlı yüzlek alanı içerisinde batıdan doğuya doğru. Pullar tepe, Kaçaklar tepe, Boğazgören köyü, Sürmeli tepe, Akbayır tepe, Büyükkillik tepe, Küçükkilliktepe ve Yukarı Karacasu köyü dolayında yüzeyler. Formasyon tabanda Üst Kampaniyen-Alt Maastrihtiyen yaşlı Boğazgören formasyonu uyumlu olarak üzerler. Tavanda İse Alt-Orta Eosen yaşlı Dağdibi formasyonun Sağlıcak üyesi tarafından açısal uyumsuzlukla yüzeylenir. Boğazgören köyü doğusunda Karakuz tepe güney-güneydoğusunda Pliyosen yaşlı İğdeli formasyonu ile açısal uyumsuzlukla ve Yukarı Karacasu doğusunda ise Erdavut bazaltları tarafından uyumsuzlukla örtülmektedir. Birim, altta gri, yeşil, yeşilimsi gri, açık renkli, seyrek kumtaşı, tüf, silttaşı ara katkılı, çok ince-inceorta düzensiz ve dalgalı katmanlı kireçtaşı-killi kireçtaşları ile başlar. Üste doğru açık gri renkli, katmansız, yer yer ince katmanlı marn, bej-gri renkli, ince-orta katmanlı kireçtaşı ve en 65

81 üstte de gri-yeşil-kahverengi renkli, masif ve kumtaşı ara katkılı kiltaşlarından oluşan bir istifle temsil edilir. Alt seviyelerdeki yeşilimsi gri renkli kireçtaşları içerisinde ara katman halinde seyrek ve değişik kalınlıkta (0,70-3,20 m.) kumtaşı, silttaşı ve tüf seviyeleri gözlenmiştir. Akbayır formasyonunun tip kesit yeri olan Akbayır tepede ölçülen kalınlığı 384 m dir. Formasyonun tip kesit yerinden alman seri örnekler K, Erdoğan tarafından incelenerek; Globotruncana stuartlformis (Daibiez), Globotruncana bulloldes (Vogler), Stibspliiosa Pessagno, Globotruncana ventricose White, Globotruncana sp,, Globotruncanella sp., Radiolarla sp,, Heterohellx sp., Pithonella sp,? mikro fosillere göre Alt Maastrihtiyen yaşı verilmiştir, Formasyonu oluşturan kireçtaşlarının pelajik Özellikte olması, yer yer radiolaria içermesi ve mikrofosil özellikleri de göz önüne alınarak sakin derin şelf ortamında çökelmiş olabileceği söylenebilir. Ayrıca seyrek de olsa gözlenen volkanik bileşenli kumtaşı ve tüf ara katmanları, proklastikli Boğazgören formasyonu çökelim dönemindeki aktif volkanik faaliyetin, Akbayır formasyonu çökelimi sırasında zaman zaman devam ettiğini gösterir(bozkuş, 1992). 3.Dağdibi formasyonu (Td) Bozkuş (1990) tarafından adlandırılan birimin tip yeri Dağdibi köyüdür, inceleme alanı kuzeydoğusunda çakıltaşı, nummulitesli kumtaşı, silttaşı ve kiltaşından oluşan bir istifle temsil edilir. Birim, Pullar tepe, Kaçaklar tepe, Akbaba tepe ve Hınzörük sırtı boyunca yüzeyler. Formasyon Alt Maastrihtiyen yaşlı Akbayır formasyonu üzerine açılı uyumsuzlukla gelir ve Üst Eosen yaşlı Karataş formasyonu tarafından uyumlu olarak üzerlenir. Formasyonun inceleme tip yeri olan Dağdibi köyü civarında tabanda, gri-yeşil renkli, katmansız, yer yer kalın-çok kalın katmanlı, yuvarlak ve çok tür bileşenli, merceksel kumtaşı ara katmanlı, kötü boylanmalı polijenik çakıltaşları ile başlar. Üste doğru gri, açık gri ve grimsi mavi renkli, katmansız, bol fosilli ince taneli kumtaşı ve silttaşı devam eder. Tip kesit yerinde, formasyonunun en alt düzeyini oluşturan taban çakıltaşlarının Sağlıcak üyesi, onun üzerinde yer alan ve genelde ince taneli kumtaşlarından oluşan üst kesimi ise Devehane üyesi olarak adlanmıştır. İnceleme alanı içerisinde de benzer litofasiyes özellikleri gösteren birim, tabanda, açık gri-beyaz renkli, az yuvarlak, yuvarlak, kötü boylanmalı, çakıl boyutundan blok boyutuna kadar değişen tamamen kireçtaşı bileşenli, katmansız, monojenik çakıltaşları ile başlar. Üste doğru açık gri renkli kumtaşı, gri-kahverengi renkli, bol fosilli kiltaşları ile devam eder, Sağlıcak üyesin, Yukarı Karacasu köyünün 500m, kuzeydoğusunda ölçülen kalınlığı 15, m. dir. Bu kalınlık batıya doğru incelenir. Akbayır tepe kuzeyinde ölçülen kalınlık ise 5,5 m, dir. Devehane üyesinin Akbayır tepe köyünde ölçülen kalınlığı 66 m dir. Fosilli kum taşları içerisinde S. Örçen (M.T.A) tarafından belirlenen Nummulites cf. uranensis de la Harpe (A ve B formları), Nummulites sp., Discocyclina sp., Operculina sp. fosillerine göre Dağdibi formasyonuna Alt Orta Eosen (Kuviziyen-Alt Lütesiyen) yaşı verilmiştir. Birimin gerek kaya türü, gerekse fosil içeriği, onun yüksek enerjili sığ denizel bir ortamda oluştuğunu gösterir(bozkuş, 1992). 4.Karataş formasyonu (Tk) Bozkuş (1990) tarafından adlandırılan birimin tip yeri Karataş köyüdür. Tip yerinde, kirli gri renkli ve merdiven basamaklı aşanım yüzeyli, kumtaşı, lav ve tüf ardışımlı volkanotortul bir istifle temsil edilir. İnceleme alanı içerisinde ise kahverengi yeşil- sanrımsı rengi ile alacalı bir dış görünüş arz eder ve proklastikli kayaların hakim olduğu volkano-tortul bir istifle temsil edilir. Yukan Karacasu ve Aşağı Karacasu köyleri kuzeyinde, doğu-batı uzanımlı olarak Kavaklı sırtı Taşbaşı sırtı ve Hınzörük sırtı boyunca yüzeyler. Birim tabanda, Dağdibi formasyonunu uyumlu olarak üzerler. Tavanda ise Tavşantepe bazaltları ile uyumsuzlukla üzerlenir. Birim kumtaşı, tüf, tüfit, kiltaşı, karbonatlı kiltaşı ardışımından oluşan bir istifle 66

82 temsil edilir Bu istif içerisinde seyrek de olsa lav ara katkıları gözlenir. Birimin Tavşantepe güneyinde, Kavaklı sırtı boyunca ölçülen kalınlığı 395m. dir. Birimden alınan örneklerde fosil bulgusuna rastlanmamıştır. Küviziyen-Alt Lütesiyen yaşlı Dağdibi formasyonu üzerine uyumlu olarak gelmesi, Üst Oligosen yaşlı Tavşan tepe bazaltları tarafından uyumsuzlukla üzerlenmesi göz önüne alınarak olası yaşının Üst Eosen olabileceği kabul edilmiştir. Birimin kaya türü ve sedimanter yapı özellikleri göz önüne alınarak yoğun volkanik etkinliğin etken olduğu sığ denizel bir ortamda oluştuğunu gösterir(bozkuş, 1992). 5.Tavşantepe bazaltları (Tt) İnceleme alanı kuzeyinde yeşil, siyahımsı yeşil renkli, prizmatik sütunsal eklemli, küresel ayrışmalı bazaltlar ile temsil edilir. Birimin en iyi yüzlek yeri Tavşan tepedir. Galuk tepe Tavşan tepe, Uzunhannan köyü civarında doğudan batıya doğru incelerek, dar bir şerit şeklinde yüzlek verirler. Alt dokanağında, Üst Eosen yaşlı Karataş formasyonunu uyumsuzlukla üzerler. Tavanda ise Pliyosen yaşlı İğdeli formasyonu ile uyumsuzlukla üzerlenir, Ilıkkaynak köyü güneydoğusunda ise altta Oligosen yaşlı Deliktaş formasyonunu uyumlu olarak üzerlerken, tavanda ise yine İğdeli formasyonu ile uyumsuzlukla üzerlenir. Birimi oluşturan bazaltların altere yüzeyleri kirli kahverengi, taze yüzeyleri İse camsı yeşil, siyahımsı yeşil renklidir, Alt seviyelerinde küresel ayrışmak, üst seviyesine doğru prizmatik sütunsal eklemler içerirler. Alınan örneklerin petrografik incelenmesinde ofitik tekstür gösteren, içerisinde fazla miktarda labrador karakterli plajiyoklas lataları, az miktarda proksen(ojit) ile eser miktarda olivin içeren bazalt oldukları belirlenmiştir Birimin Tavşan tepede, kesit yöntemi ile belirlenen kalınlığı 250 m. dır. Birim, inceleme alanı güneyindeki Deliktaş formasyonu üst seviyelerinde yer alan bazaltlar ile korele edilmiştir Narman-Oltu Tersiyer havzası içerisinde düzenli bir seviye halinde yüzeylenen bu bazaltik volkanitlerin Narman yöresinde İzotopik K/Ar yöntemi ile belirlenen yaşı 25±3 milyon yıldır. Buna göre Tavşantepe bazaltlarının olası yaşı Üst Oligosen olarak kabul edilmiştir(bozkuş, 1992). 6.İğdeli Formasyonu (Ti) Bozkuş (1990) tarafından adlandırılmış olan birimin tip yeri İğdeli köyüdür. Birim tip yerinde, kömür ara katkılı, ince piroklastik ve kırıntılı tortul kayaların ardalanmasından oluşan bir istifle temsil edilir. Bölgede Karakuz tepe, Santaş tepe ve Galuk tepe dolayında yüzeyler. Formasyon Galuk tepe civarında Tavşan tepe bazaltlarını uyumsuz olarak üzerlerken, Erdavut bazaltları ile uyumlu olarak üzerlenir, Akbayır tepe kuzeyinde ise Akbayır, Dağdibi, Karataş formasyonları ile Tavşantepe bazaltlarını açılı uyumsuzlukla üzerler. Birim gri-yeşil renkli ve katmansız kiltaşları ile temsil edilir Bu kiltaşları içerisinde yer yer laminalı marn ile tek bir seviyeli halinde jips gözlenir, Birimin kalınlığı 234 m dir. İnceleme alanında, birim içerisinde herhangi bir fosil bulgusuna rastlanmamıştır. Daha önce Bozkuş (1990) tarafından belirlenen yaşı göz önüne alınarak olası yaşı Pliyosen olarak kabul edilmiştir. Kaya türü ve sedimantolojik özellikleri, İğdeli formasyonunun gölsel bir ortamda oluştuğunu gösterir(bozkuş, 1992). 7.Aglomera (Ta) Bozkuş (1990) tarafından adlandırılmış olan İğdeli Formasyonunun aglomera seviyeleri bu çalışmanın özelliği gereği ayrı birim olarak tanımlanmıştır. Aglomeralar değişik boyda volkanik kırıntılardan oluşmaktadır. Volkanik kırıntıların boyları kum boyutundan 5m ye varan blok boyutuna kadar değişmektedir. Ortalama tane boyu ise 5cm-50cm arasındadır. Tane boylanması tarafından kontrol edilen bir tabakalanma gözlenir. Bu durum genel değildir. Genel olarak yığışım şeklinde bir yapı sunmaktadır. İğdeli formasyonu ile aynı yaşlıdır. Olası yaşı Pliyosen olarak kabul edilmiştir (Bozkuş, 1990). 67

83 8.Erdavut Bazaltları (TQe) Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde oldukça yaygın, koyu renkli, yer yer ince tüf ara katkılı, akıntı katmanlı, bolca soğuma boşluklu bazaltik volkanitlerin inceleme alanı içerisindeki devamını oluştururlar» İnceleme alanı doğusunda oldukça geniş bir alanda yüzlek vererek, kendisinden yaşlı tüm birimleri uyumsuz olarak örter. Bozkuş (1990) tarafından adlandırılan birimin inceleme alanı dışında kalan ve büyük olasılıkla çıkış merkezlerinden biri olan Erdavut dağında kalınca yüzeylemesi nedeniyle Erdavut bazaltları olarak adlandırılmıştır. inceleme alanı doğusunda Zamp dağı, Karacaba tepe, Taros tepe ve Toptepe dolayında yüzeyler. Karacaba tepe ve kuzeyinde, iğdeli formasyonunu uyumlu olarak üzerler, Karacaba tepeden itibaren güneydoğuya doğru ise, Oligosen ve daha yaşlı birimleri uyumsuz olarak örter. Tavanda ise eski akarsu taraçaları, yamaç molozu ve alüvyonlarla uyumsuz olarak örtülür. Siyah, yeşilimsi siyah, siyahımsı gri renkli, yer yer ince tüf ara katkılı, akıntı katmanlı, bolca gaz boşlukları içeren, yer yer breşik yapılı, yer yer sütunsal eklemli ve değişik fazlarda üst üste akmış bazaltik lavlardan oluşur, Mikroskobik incelemelerinde, ofitik tekstür gösteren, içerisinde labrador karakterli plajiyoklas lataları, piroksen ve az miktarda olivin içeren, mafik minerallerde opaklaşma gösteren olivinli bazalt oldukları belirlenmiştir. Birimin kesit yöntemi ile Erdavut dağında belirlenen kalınlığı 650 m, dir. Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde oldukça yaygın olan plato bazaltlarının inceleme alanı içerisindeki devamını oluşturan bu volkanitler Pliyosen yaşlı iğdeli formasyonunu uyumlu olarak üzerler. Ayrıca daha önce yapılan çalışmalarda bu volkanitlerin yaşı Pliyo-Kuvatener olarak belirlenmiştir (Erentöz, 1954). Buna göre Erdavut bazaltları olası yaşı, Pliyo- Kuvaterner olarak belirlenmiştir(bozkuş, 1992). 9.Taraça (Qt) Birim, genelde akarsu ortamı ürünü çakıltaşları yanı sıra daha ince boyutlu kırıntılı tortul kayalar ile temsil edilir, inceleme alanı içerisinde Olur kuzeyi ile bazı tepeler üzerinde lokal olarak askıda kalmış kalıntılar halinde yüzeyler. Yüzlek alanları içerisinde yatay konumlu olan birim, kendisinden yaşlı kaya birimlerini açılı uyumsuzlukla örter. Birim iyi seçilmemiş, gevşek tutturulmuş bloktaşı ve çakıltaşlarından oluşur. Bileşenleri orta, iyi yuvarlaklaşmış olup, boyutları birkaç santimetreden 1,10 m. yedeğin değişir. Başlıca bazalt» andezit» dasit, kireçtaşı, kumtaşı ve diğer volkanitler olmak üzere değişik kaya türlerinden türemiş çakıl, blok ve bunların arasını dolduran gevşek kumtaşı, silttaşı ile tutturulmuşlardır. Yer yer ritmik dereceli katmanlanma yanı sıra yer yerde teknemsi çapraz katmanlaşma gösterirler. Birimin ölçülebilen kalınlığı bir kaç m. ile 80 m, arasında değişmektedir, Birim içerisinde herhangi bir fosil bulgusuna rastlanmamıştır, Kesin yaşı bilinmemekle beraber olası yaşı Pleyistosen olarak kabul edilmiştir. Birim kaya türü özelliğine göre, yüksek alanlardan sellenmelerle aşağı inen malzemenin, yüksek enerjili akarsular tarafından taşınması sırasında akak düzlüklerinde birikmeleri ile oluşmuş olmalıdır. 10.Yamaç Molozu (Qym) İnceleme alanında yaygın olarak yüzeyleyen, özellikle yüksek tepelerin eteklerinde geniş alanlar kaplayan, kaynak malzemesi en yakın kaya türünden türemiş ve tutturulmamış köşeli çakıl, bloklar ile temsil edilir. İnceleme alanı kuzeydoğusunda Yukarı Çayırlı ve Filizli köyleri ile diğer yüksek tepelerin eteklerinde yüzeyler Birim kaynak alandaki kaya türüne bağlı olarak oluşmuş, oldukça köşeli, çoğunlukla bazalt ve azda olsa diğer volkanitlerin ayrışma ürünlerinden oluşur Bu malzemenin çekim kaymaları ve sellenenmelerle kısa mesafelerde taşınarak yamaç eteklerinde birikmeleri oluşur. 68

84 11.Alüvyon (Qal) İnceleme alanının morfolojik özelliği nedeniyle oldukça sınır alanlarda gelişmiştir. İnceleme alanı doğusunda Erdavut bazaltları üzerinde yeni gelişmekte olan alüvyon oluşuklarının yanı sıra Olur çayının belli kemlerinde gelişmiş blok, çakıl, kum, silt, kil gibi tutturulmamış kırıntılılardan meydana gelir. Birim kalınlığı bir kaç m. ile 30 m. arasında değişmektedir. Jeolojik Tarihçe İnceleme alanında Permo-Karbonifer'den günümüze kadar çeşitli fasiyeslerde gelişmiş kaya birimleri yüzeyler. Bunlardan olası yaşı Permo-Karbonifer olan asit mağmatitler inceleme alanının temelini oluşturur. Bu temel üzerine açılı uyumsuzlukla, volkanotortul nitelikli ve sığ denizel bir ortamda oluşmuş Liyas-Alt Malm istifi gelir. Bu da Üst Jura-Alt Kretase kireçtaşları ile uyumlu olarak üzerlenir. Alt Kretase ortalarında (Hotriviyen) ortamın ani derinleşmesiyle oluşan Hotriviyen-Kampaniyen flişi, Üst Jura-Alt Kretase karbonatları üzerine uyumlu olarak gelmiştir. Üst Kretase sonuna doğru Üst Kampaniyen piroklastik volkanitlerle, Alt Maastrihtiyen ise pelajik karbonatlarla temsil edilmektedir. Böylece, Liyas'da başlayan denizel çökelme, Üst Kretase sonuna kadar kesintisiz devam etmiştir. Eosen, tabanda sığ denizel kırıntılılarla başlar ve üste doğru volkano-tortul istiflerle son bulur. Oligosen ise, karasal kırıntılılar ve bazik volkanitlerle temsil edilir. Bu birimler, yörede yaygın olan Pliyo-Kuvaterner volkanitleri ile uyumsuzlukla örtülür(bozkuş, 1992). Deprem durumu Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından hazırlanan haritada çalışma alanı 2. (ikinci) derece deprem bölgesi olarak belirtilmiştir. Şekil Erzurum deprem bölgeleri haritası. 69

85 Alabalık I jeoloji-1 70

86 Alabalık I jeoloji-2 71

87 Alabalık I jeoloji-3 72

88 Alabalık II jeoloji-1 73

89 Alabalık II jeoloji-2 74

90 75

91 76

92 77

93 78

94 79

95 Erzurum İl Çevre ve Orman Müdürlüğü,2008 İl Çevre Durum Raporu TÜRKİYE ÇEVRE VAKFI, Türk Çevre Mevzuatı, Cilt 1 TÜRKİYE ÇEVRE VAKFI, Türk Çevre Mevzuatı, Cilt 2 Hidroelektrik Santraller, Kadir Yıldız, DSİ Yayınları Alabalık I HES Projesi Uygulama Aşaması Jeoteknik Raporu, Mart/2009, SİMA Jeoloji Ltd.Şti. Alabalık II HES Projesi Uygulama Aşaması Jeoteknik Raporu, Mart/2009, SİMA Jeoloji Ltd.Şti. Alabalık Regülatörü ve HES Fizibilite Raporu,Ocak/

96 81

97 ALABALIK I II REGÜLATÖRÜ VE HES PROJE TANITIM DOSYASI 82

98 ÖZGEÇMİŞ ADI VE SOYADI PETEK DOSDOĞRU T.C.KİMLİK NO BABA ADI CEMAL DOĞUM YERİ VE YILI SARIKAMIŞ 1968 MESLEĞİ JEOLOJİ MÜHENDİSİ YABANCI DİLİ İNGİLİZCE MEZUN OLDUĞU OKUL VE BÖLÜMÜ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN FAKÜLTESİ / JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ İŞ / EV ADRESİ ATATÜRK CAD. KORUYUCU İŞHANI KAT:1 NO:136 HEYKEL / BURSA TELEFONU EMAİL GÖREV YAPTIĞI KURUM / KURULUŞLAR KISA ÖZGEÇMİŞ RAPORA KATKISI (224) petekdosdogru@obelyamuhendislik.com - VOLKAN MADENCİLİK LTD. ŞTİ YILLARI ARASINDA JEOLOJİ MÜHENDİSİ OLARAK ÇALIŞMIŞTIR. - TİDAP LTD. ŞTİ YILLARI ARASINDA ÇED KOORDİNATÖRÜ OLARAK ÇALIŞMIŞTIR. - OBELYA MÜHENDİSLİK ÇEVRE VE YATIRIM DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİ TİC. LTD. ŞTİ YILINDAN BERİ ŞİRKET MÜDÜRÜ OLARAK GÖREV YAPMAKTADIR. ÇED RAPORLARI VE PROJE TANITIM DOSYALARININ HAZIRLANMASI ZEMİN VE TEMEL ETÜT RAPORLARININ HAZIRLANMASI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ KOORDİNASYON 83

99 ÖZGEÇMİŞ ADI VE SOYADI FATİH DİLEK T.C.KİMLİK NO BABA ADI ALİ DOĞUM YERİ VE YILI ANKARA 1973 MESLEĞİ JEOFİZİK MÜHENDİSİ YABANCI DİLİ İNGİLİZCE MEZUN OLDUĞU OKUL VE BÖLÜMÜ KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAK. / JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ İŞ / EV ADRESİ ATATÜRK CAD. KORUYUCU İŞHANI KAT:1 NO:136 HEYKEL / BURSA TELEFONU EMAİL GÖREV YAPTIĞI KURUM / KURULUŞLAR KISA ÖZGEÇMİŞ RAPORA KATKISI (224) fatihdilek@obelyamuhendislik.com - TİDAP LTD. ŞTİ YILLARI ARASINDA ÇED BÖLÜMÜNDE ÇALIŞMIŞTIR. - OBELYA MÜHENDİSLİK ÇEVRE VE YATIRIM DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİ TİC. LTD. ŞTİ YILINDAN BERİ ŞİRKET MÜDÜRÜ OLARAK GÖREV YAPMAKTADIR. ÇED RAPORLARI VE PROJE TANITIM DOSYALARININ HAZIRLANMASI ZEMİN VE TEMEL ETÜT RAPORLARININ HAZIRLANMASI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ KURUM VE KURULUŞLAR İLE İLETİŞİM 84

100 ÖZGEÇMİŞ ADI VE SOYADI MUHAMMET ÜNSAL UZUN T.C.KİMLİK NO BABA ADI MEHMET DOĞUM YERİ VE YILI ZONGULDAK 1973 MESLEĞİ HİDROJEOLOJİ MÜHENDİSİ YABANCI DİLİ İNGİLİZCE MEZUN OLDUĞU OKUL VE BÖLÜMÜ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAK. / HİDROJEOLOJİ MÜH. İŞ / EV ADRESİ ATATÜRK CAD. KORUYUCU İŞHANI KAT:1 NO:136 HEYKEL / BURSA TELEFONU EMAİL GÖREV YAPTIĞI KURUM / KURULUŞLAR KISA ÖZGEÇMİŞ RAPORA KATKISI (224) munsaluzun@obelyamuhendislik.com - TİDAP LTD. ŞTİ YILLARI ARASINDA ÇED BÖLÜMÜNDE ÇALIŞMIŞTIR. - OBELYA MÜHENDİSLİK ÇEVRE VE YATIRIM DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİ TİC. LTD. ŞTİ YILINDAN BERİ ŞİRKET MÜDÜRÜ OLARAK GÖREV YAPMAKTADIR. ÇED RAPORLARI VE PROJE TANITIM DOSYALARININ HAZIRLANMASI ZEMİN VE TEMEL ETÜT RAPORLARININ HAZIRLANMASI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ JEOLOJİ VE HİDROJEOLOJİ 85

101 ÖZGEÇMİŞ ADI VE SOYADI EBRU ERSÖZ T.C.KİMLİK NO BABA ADI BEKİR DOĞUM YERİ VE YILI KÜTAHYA 1979 MESLEĞİ ÇEVRE MÜHENDİSİ YABANCI DİLİ İNGİLİZCE MEZUN OLDUĞU OKUL VE BÖLÜMÜ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAK. / ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ İŞ / EV ADRESİ ATATÜRK CAD. KORUYUCU İŞHANI KAT:1 NO:136 HEYKEL / BURSA TELEFONU (224) EMAİL GÖREV YAPTIĞI KURUM / KURULUŞLAR KISA ÖZGEÇMİŞ RAPORA KATKISI - OBELYA MÜHENDİSLİK ÇEVRE VE YATIRIM DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİ TİC. LTD. ŞTİ YILINDAN BERİ ÇEVRE MÜHENDİSİ OLARAK GÖREV YAPMAKTADIR. ÇED RAPORLARI VE PROJE TANITIM DOSYALARININ HAZIRLANMASI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ 86

102 87

Hidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları

Hidroelektrik Enerji. Enerji Kaynakları Hidroelektrik Enerji Enerji Kaynakları Türkiye de kişi başına yıllık elektrik tüketimi 3.060 kwh düzeylerinde olup, bu miktar kalkınmış ve kalkınmakta olan ülkeler ortalamasının çok altındadır. Ülkemizin

Detaylı

26 Santral Kuyruksuyu Kotu (m) m 27 İletim Yapısı CTP Boru (basınçlı) 28 İletim Yapısı Uzunluğu (m) İletim Yapısı Eğimi ( j ) Değişken

26 Santral Kuyruksuyu Kotu (m) m 27 İletim Yapısı CTP Boru (basınçlı) 28 İletim Yapısı Uzunluğu (m) İletim Yapısı Eğimi ( j ) Değişken 1. ÖZET 1.1. YÖNETİCİ BİLGİLENDİRME FORMU S.NO Açıklamalar 1 Proje Adı Kale Reg. Ve HES 2 Şirket Adı Asa Enerji Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. 3 Şirket Adresi Musazade Mah. Cumhuriyet Meydanı Molla

Detaylı

HİSAR REG. VE HES BİLGİ NOTU

HİSAR REG. VE HES BİLGİ NOTU HİSAR REG. VE HES BİLGİ NOTU ODAŞ ELEKTRİK ÜRETİM SAN. TİC. A.Ş. 2015 ŞUBAT HİSAR HİDRO ELEKTRİK SANRALİ PROJE BİLGİ NOTU : Hisar Regülatörü ve HES projesi Marmara bölgesinde Sakarya Nehri üzerinde Bilecik

Detaylı

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI Sayfa1 MADEN ARAMA PROJELERİNE YÖNELİK UYGULAMA TALİMATI 03.10.2013 tarihli ve 28784 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği nin 5. Maddesi gereği, 26. Maddesi kapsamında yer

Detaylı

BGT MAVİ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM TİC. A.Ş. 8,566 MW SUKENARI HİDROELEKTRİK SANTRALI PROJE BİLGİ NOTU

BGT MAVİ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM TİC. A.Ş. 8,566 MW SUKENARI HİDROELEKTRİK SANTRALI PROJE BİLGİ NOTU BGT Mavi Enerji Elektrik Üretim Dağıtım Pazarlama Sanayi ve Ticaret SU KENARI HİDROELEKTRİK SANTRALİ BGT MAVİ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM TİC. A.Ş. 8,566 MW SUKENARI HİDROELEKTRİK SANTRALI PROJE BİLGİ NOTU

Detaylı

Kalehan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş.

Kalehan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. Kalehan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş. Firma Tanıtım Notu Cengiz İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Özaltın İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş., ortaklığında kurulmuş olan Kalehan Enerji Üretim ve Ticaret A.Ş.,

Detaylı

Düzce nin Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 04 Aralık 2012, Düzce

Düzce nin Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 04 Aralık 2012, Düzce Düzce nin Çevre Sorunları ve Çözüm Önerileri Çalıştayı 04 Aralık 2012, Düzce İÇERİK Enerji Kaynakları HES Faaliyetlerinin Aşamaları Düzce İlindeki HES Faaliyetleri Karşılaşılan Çevresel Sorunlar Çözüm

Detaylı

ENERJİ. Sürekli, Güvenilir ve Ekonomik olarak karşılanmalıdır.

ENERJİ. Sürekli, Güvenilir ve Ekonomik olarak karşılanmalıdır. ENERJİ Sürekli, Güvenilir ve Ekonomik olarak karşılanmalıdır. TÜRKİYE HİDROELEKTRİK ENERJİ POTANSİYELİ VE GELİŞME DURUMU Hidroelektrik Santral Projelerinin Durumu HES Adedi Toplam Kurulu Gücü (MW) Ortalam

Detaylı

İLKTES ELEKTRİK TESİSAT TİC.LTD.ŞTİ.

İLKTES ELEKTRİK TESİSAT TİC.LTD.ŞTİ. MERKEZ EFENDİ MAH. TERCÜMAN SİTESİ A/2 BLOK D.20 ZEYTİNBURNU/İSTANBUL Tel: (212) 679 74 50 Faks: (212) 679 74 54 OBELYA Mühendislik Çevre ve Yatırım Danışmanlığı Hizmetleri Tic.Ltd.Şti. Atatürk Cad. Koruyucu

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR --

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ. Prof. Dr. Zafer DEMİR -- YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIMIZ VE ELEKTRİK ÜRETİMİ Prof. Dr. Zafer DEMİR -- zaferdemir@anadolu.edu.tr Konu Başlıkları 2 Yenilenebilir Enerji Türkiye de Politikası Türkiye de Yenilenebilir Enerji Teşvikleri

Detaylı

PRESTİJ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş.

PRESTİJ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized Public Disclosure Authorized PRESTİJ ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. ÇEVRE YÖNETİM PLANI GİRESUN İLİ, ÇAMOLUK İLÇESİ ANKARA

Detaylı

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr

ENERJİ. KÜTAHYA www.zafer.org.tr ENERJİ 2011 yılı sonu itibarıyla dünyadaki toplam enerji kaynak tüketimi 12.274,6 milyon ton eşdeğeri olarak gerçekleşmiştir. 2011 yılı itibarıyla dünyada enerji tüketiminde en yüksek pay %33,1 ile petrol,

Detaylı

Enerji Yatırımları Fizibilite Raporu Hazırlanması Semineri Enerji Yatırımlarının Çevresel ve Sosyal Etkilerinin Değerlendirilmesi 29 Mart 2012

Enerji Yatırımları Fizibilite Raporu Hazırlanması Semineri Enerji Yatırımlarının Çevresel ve Sosyal Etkilerinin Değerlendirilmesi 29 Mart 2012 Enerji Yatırımları Fizibilite Raporu Hazırlanması Semineri Enerji Yatırımlarının Çevresel ve Sosyal Etkilerinin Değerlendirilmesi 29 Mart 2012 H.Bülent KADIOĞLU Çevre Mühendisi Golder Associates Sunum

Detaylı

YUSUFELİ BARAJI ve HES

YUSUFELİ BARAJI ve HES YUSUFELİ BARAJI ve HES Projenin Tanımı Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi; Doğu Karadeniz Bölgesi nde, Çoruh Nehri üzerinde yer almaktadır. Çoruh Türkiye sınırları içinde 390 km lik bir

Detaylı

Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı

Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Dr. Rüstem KELEŞ SASKİ Genel Müdürü ADASU Enerji AŞ. YK Başkanı Konunun önemi Belediyelerin enerji kaynakları; Hidrolik Bio kütle Bu kaynaklardan belediyeler nasıl yararlanabilir, Yenilenebilir enerji

Detaylı

Ebru ARICI Genel Müdür RES ÖNLİSANS İZİN SÜREÇLERİ VE KURUMLAR ARASI İLİŞKİLER

Ebru ARICI Genel Müdür RES ÖNLİSANS İZİN SÜREÇLERİ VE KURUMLAR ARASI İLİŞKİLER Ebru ARICI Genel Müdür RES ÖNLİSANS İZİN SÜREÇLERİ VE KURUMLAR ARASI İLİŞKİLER 10.05.2018 tarih ve 7828 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararı ile Lisans Başvurusunda Sunulması Gereken Bilgi ve

Detaylı

TÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE NİN RÜZGAR ENERJİSİ POLİTİKASI ZEYNEP GÜNAYDIN ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ENERJİ İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GİRİŞ POTANSİYEL MEVZUAT VE DESTEK MEKANİZMALARI MEVCUT DURUM SONUÇ Türkiye Enerji

Detaylı

Su Yapıları Örnekleri

Su Yapıları Örnekleri Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği IM 101 İnşaat Mühendisliğine Giriş Su Yapıları Örnekleri Arş. Gör. Dr. İbrahim UÇAR 11 Kasım 2015 Baraj Kullanım Amaçları Su Temini Sulama Taşkın

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI VE ÇEVRE MEVZUATI Dr. Gülnur GENÇLER ABEŞ Çevre Yönetimi ve Denetimi Şube Müdürü Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 06/02/2016 YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR? Sürekli devam eden

Detaylı

HİDROELTRİK SANTARALLERİ

HİDROELTRİK SANTARALLERİ HİDROELTRİK SANTARALLERİ Bir miktar yükseklik kazandırılmış akışkanın(suyun) potansiyel enerjisine hidrolik enerji denir. Bu enerjiyi önce çeşitli düzeneklerle mekanik enerjiye, ordanda elektrik enerjisine

Detaylı

ENERJİ ÜRETİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ

ENERJİ ÜRETİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ ENERJİ ÜRETİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLERİ Prof. Dr. Ferruh Ertürk Doç. Dr. Atilla Akkoyunlu Çevre Yük. Müh. Kamil B. Varınca 31 Mart 2006 İstanbul İçindekiler İÇİNDEKİLER...İ ÇİZELGELER LİSTESİ...İİİ ŞEKİLLER

Detaylı

TÜRKİYE ELEKTRİK SİSTEMİ (ENTERKONNEKTE SİSTEM)

TÜRKİYE ELEKTRİK SİSTEMİ (ENTERKONNEKTE SİSTEM) TÜRKİYE ELEKTRİK SİSTEMİ (ENTERKONNEKTE SİSTEM) 8. İLETİM TESİS VE İŞLETME GRUP MÜDÜRLÜĞÜ (İŞLETME VE BAKIM MÜDÜRLÜĞÜ) HAZIRLAYAN TEMMUZ 2008 Ankara 1 Gönderen: Recep BAKIR recepbakir38@mynet.com ENTERKONNEKTE

Detaylı

Akhisar nüfusu (2012),Akhisar ilçe merkezi , Beldeler ( 9 adet) Köyler (86 adet) , İlçe toplam nüfusu kişidir.

Akhisar nüfusu (2012),Akhisar ilçe merkezi , Beldeler ( 9 adet) Köyler (86 adet) , İlçe toplam nüfusu kişidir. PLANLAMA ALANININ KONUMU ve TANITIMI Çalışma alanı, Manisa İli Akhisar İlçesi Akhisar Belediyesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Manisa İli Akhisar ın doğusunda Gördes, güneyinde Gölmarmara, batısında

Detaylı

İzmir İli Enerji Tesislerinin Çevresel Etkileri - RES

İzmir İli Enerji Tesislerinin Çevresel Etkileri - RES TMMOB Çevre Mühendisleri Odası İzmir Şubesi İzmir İli Enerji Tesislerinin Çevresel Etkileri - RES Hasan Sarptaş, Yrd. Doç. Dr. Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Ens. Türkiye de Rüzgar Enerjisinin Görünümü

Detaylı

2013 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2013 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen

Detaylı

Rüzgar Enerji Santrallerinin Türkiye nin Enerji Çeşitliliğindeki Yeri. İstanbul, Kasım 2013

Rüzgar Enerji Santrallerinin Türkiye nin Enerji Çeşitliliğindeki Yeri. İstanbul, Kasım 2013 Rüzgar Enerji Santrallerinin Türkiye nin Enerji Çeşitliliğindeki Yeri İstanbul, Kasım 2013 TÜRKİYE DE RÜZGAR ENERJİ SANTRALLERİ Türkiye de ilk Rüzgar Enerji Santrali Otoprodüktör Lisansı ile Üretim EPDK

Detaylı

YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ

YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Buca/İZMİR YETERLİK BELGESİ TEBLİĞİ Prof.Dr. Abdurrahman BAYRAM Telefon: 0232 3017113/3017080 Faks: 0232 4530922 E-Mail: abayram@deu.edu.tr

Detaylı

2012 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2012 SEKTÖR RAPORU TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TEMSAN TÜRKİYE ELEKTROMEKANİK SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DÜNYADA ELEKTRİK ENERJİSİ SEKTÖRÜNÜN GÖRÜNÜMÜ Bilindiği üzere, elektrik enerjisi tüketimi gelişmişliğin göstergesidir. Bir ülkedeki kişi başına düşen

Detaylı

Hidroelektrik Enerji Yatırımlarında Teşvik Uygulamaları ve Özel Sektör Tarafından Karşılaşılan Zorluklar. Mustafa Gürbüz

Hidroelektrik Enerji Yatırımlarında Teşvik Uygulamaları ve Özel Sektör Tarafından Karşılaşılan Zorluklar. Mustafa Gürbüz Hidroelektrik Enerji Yatırımlarında Teşvik Uygulamaları ve Özel Sektör Tarafından Karşılaşılan Zorluklar Mustafa Gürbüz Sunum Planı Hidroelektrik Santrallerin Avantajları Türkiye nin Hidroelektrik Potansiyeli

Detaylı

BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ

BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ BİYOKÜTLE ENERJİ SANTRALİ BİOKAREN ENERJİ BİYOKÜTLE SEKTÖRÜ Türkiye birincil enerji tüketimi 2012 yılında 121 milyon TEP e ulaşmış ve bu rakamın yüzde 82 si ithalat yoluyla karşılanmıştır. Bununla birlikte,

Detaylı

RÜZGAR ENERJİSİ. Cihan DÜNDAR. Tel: Faks :

RÜZGAR ENERJİSİ. Cihan DÜNDAR. Tel: Faks : RÜZGAR ENERJİSİ Cihan DÜNDAR Tel: 312 302 26 88 Faks : 312 361 20 40 e-mail :cdundar@meteor.gov.tr Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü A r a ş t ı r m a Ş u b e M ü d ü r l ü ğ ü Enerji Kullanımının

Detaylı

Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ

Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ Ek Form-2 İŞLETME PROJESİ 1.1. Ruhsat Sahasının İli : İlçesi : Beldesi : Köyü : Ruhsat Numarası : Ruhsat Grubu : I (a) Maden Cinsi : BÖLÜM I RUHSAT BİLGİLERİ 1.2. Ruhsat Sahibinin Adı Soyadı : Adres :

Detaylı

Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi

Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi MMO TEPEKULE KONGRE VE SERGİ MERKEZİ - İZMİR Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi Maksut SARAÇ Tel: 0532 710 43 31 e-mail : maksutsarac@hotmail.com 1 Rüzgar Gücü İzleme ve Tahmin Merkezi (RİTM) Elektrik

Detaylı

Ülkemizinin Hidroelektrik Potansiyeli

Ülkemizinin Hidroelektrik Potansiyeli Ülkemizinin Hidroelektrik Potansiyeli EKONOMİK % 29 % 21 % 50 TEKNİK K OLARAK DEĞERLEND ERLENDİRİLEMEZ LEMEZ EKONOMİK K OLMAYAN Teorik 433 Milyar kwh Teknik Değerlendirilebilir 216 Milyar kwh Teknik ve

Detaylı

İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği. Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı

İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği. Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı İstanbul Bilgi Üniversitesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Çevreye Duyarlı Sürdürülebilir ve Yenilenebilir Enerji Üretimi ve Kullanımı Günlük Hayatımızda Enerji Tüketimi Fosil Yakıtlar Kömür Petrol Doğalgaz

Detaylı

KÖK ÇEVRE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK İNŞ. MADEN TAR. TURZ. SAN Ve TİC. LTD. ŞTİ.

KÖK ÇEVRE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK İNŞ. MADEN TAR. TURZ. SAN Ve TİC. LTD. ŞTİ. ÇEVREYE DAİR TÜM SORUNLARI ORTAYA KOYARAK, KALİTELİ HİZMET VERMEK AMACIMIZDIR. KÖK ÇEVRE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK İNŞ. MADEN TAR. TURZ. SAN Ve TİC. LTD. ŞTİ. ÇALIŞMA GRUBUMUZ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ

Detaylı

AMASYA GES 10,44 MW TEKNİK OLMAYAN ÖZET (TOÖ) Amasya ili, Kutu Köy

AMASYA GES 10,44 MW TEKNİK OLMAYAN ÖZET (TOÖ) Amasya ili, Kutu Köy AMASYA GES 10,44 MW TEKNİK OLMAYAN ÖZET (TOÖ) Amasya ili, Kutu Köy Proje Tanıtımı: Amasya İlinde bulunan Amasya Güneş Enerji Santrali (GES) işletmeye geçtiğinde; 10,44 MW kurulu güç elektrik üretilecektir.

Detaylı

TÜRKĐYE DE HĐDROELEKTRĐK ENERJĐNĐN DURUMU VE GELECEĞĐ. Gümüşhane Üniversitesi, Đnşaat Mühendisliği Bölümü, 29000, Gümüşhane.

TÜRKĐYE DE HĐDROELEKTRĐK ENERJĐNĐN DURUMU VE GELECEĞĐ. Gümüşhane Üniversitesi, Đnşaat Mühendisliği Bölümü, 29000, Gümüşhane. TÜRKĐYE DE HĐDROELEKTRĐK ENERJĐNĐN DURUMU VE GELECEĞĐ Adem AKPINAR 1, Murat Đ. KÖMÜRCÜ 2, Murat KANKAL 2 1 Gümüşhane Üniversitesi, Đnşaat Mühendisliği Bölümü, 29000, Gümüşhane. 2 Karadeniz Teknik Üniversitesi,

Detaylı

TÜRKİYE NİN HİDROLİK ENERJİ KAYNAKLARI VE EÜAŞ IN BÖLGEMİZE KATKISI

TÜRKİYE NİN HİDROLİK ENERJİ KAYNAKLARI VE EÜAŞ IN BÖLGEMİZE KATKISI TÜRKİYE NİN HİDROLİK ENERJİ KAYNAKLARI VE EÜAŞ IN BÖLGEMİZE KATKISI Nevzat N. DOĞAN* Aydoğan ÜNVER** *EÜAŞ Karakaya HES İşletme Müdürü **EÜAŞ Atatürk HES İşletme Müdürü 1. GİRİŞ İnsanlık tarihinde geliştirilmiş

Detaylı

PROJE SAHİBİNİN ADI AHMET HAKAN ELEKTRİK ÜRETİM A. Ş. TELEFON VE FAKS NUMARALARI 0312 284 43 30

PROJE SAHİBİNİN ADI AHMET HAKAN ELEKTRİK ÜRETİM A. Ş. TELEFON VE FAKS NUMARALARI 0312 284 43 30 AHMET HAKAN ELEKTRİK ÜRETİM A. Ş. ZALA REGÜLATÖRÜ, HES (5,760 MW m / 5,184 MW e ) VE MALZEME OCAĞI PROJESİ NİHAİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU KASTAMONU İLİ, ARAÇ İLÇESİ, ARAÇ ÇAYI ÇED RAPORUNU

Detaylı

TANITIM KATALOĞU www.enpark.com.tr

TANITIM KATALOĞU www.enpark.com.tr TANITIM KATALOĞU www.enpark.com.tr HAKKIMIZDA Enpark Çevre Danışmanlık; Türkiye nin, kalkınmaya yönelik yapılanmasını uluslararası çevresel değerlerle uyum içerisinde sürdürebilmesine katkı sağlamak, şirketlere

Detaylı

Dünyada ve Türkiye`de Hidroelektrik Enerji, Gelişimi ve Genel Değerlendirme

Dünyada ve Türkiye`de Hidroelektrik Enerji, Gelişimi ve Genel Değerlendirme Dünyada ve Türkiye`de Hidroelektrik Enerji, Gelişimi ve Genel Değerlendirme Süleyman BOZKURT İnş.Yük.Müh., DSİ Etüt ve Plan Dairesi Başkanı (Emekli), Altınkum Mah., 431 Sok., No: 13/4, Konyaaltı, Antalya

Detaylı

TC ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ÇED ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLM MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI

TC ÇEVRE ve ORMAN BAKANLIĞI ÇED ve PLANLAMA GENEL MÜDÜRLM MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARINDA VE PROJE TANITIM DOSYLARI MADENCİLİK PROJELERİNE AİT ÇED RAPORLARI VE PROJE TANITIM DOSYASINDA YER ALAN KONULAR 3 ANA GRUPTA TOPLANMAKTADIR 1- PROJE ALANI VE

Detaylı

Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu

Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu 26. Toplantısı Türkiye nin Enerji Teknolojileri Vizyonu Prof. Dr. Yücel ALTUNBAŞAK Başkanı Enerji İhtiyacımız Katlanarak Artıyor Enerji ihtiyacımız ABD, Çin ve Hindistan

Detaylı

ÇAKIRLAR HİDROELEKTRİK SANTRALİ

ÇAKIRLAR HİDROELEKTRİK SANTRALİ ÇAKIRLAR HİDROELEKTRİK SANTRALİ Bu doküman, Çakırlar Hidroelektrik Santralinin Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır ve projeye ait

Detaylı

ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR

ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİNDE KULLANILAN KAYNAKLAR Alternatör Elektrik elde etmek için bir mıknatısı iletken sargı içinde kendi çevresinde döndürmemiz yeterlidir. Manyetik alanın hareketi ile de elektrik

Detaylı

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarımız ve Mevzuat. Hulusi KARA Grup Başkanı

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarımız ve Mevzuat. Hulusi KARA Grup Başkanı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarımız ve Mevzuat Hulusi KARA Grup Başkanı Sunum Planı Yenilenebilir Enerji Kaynakları Potansiyelimiz ve Mevcut Durum İzmir ve Rüzgar Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin

Detaylı

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİNDE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALLERİ TEİAŞ

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİNDE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALLERİ TEİAŞ TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİNDE RÜZGÂR ENERJİ SANTRALLERİ TEİAŞ Kemal YILDIR Genel Müdür Yönetim Kurulu Başkanı TÜREK, İstanbul Kasım 2013 ANA FAALİYET KONULARI Türkiye Elektrik Sistemini yönetmek Türkiye

Detaylı

ÇED SÜRECİNE HALKIN KATILIMI TOPLANTISI 26 Mayıs 2009 Erzin/HATAY

ÇED SÜRECİNE HALKIN KATILIMI TOPLANTISI 26 Mayıs 2009 Erzin/HATAY ÇED SÜRECİNE HALKIN KATILIMI TOPLANTISI 26 Mayıs 2009 Erzin/HATAY Çevre ve Denizcilik Mevzuatına Uyum Kıyı Tesisi İşletme İzinleri Kıyıda ve Denizde Uygulama İmar Planları Gemi Atık Proje Raporları ve

Detaylı

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ MANİSA TURGUTLU URGANLI TERMAL TURİZM MERKEZİ 1/25000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI PLAN NOTU İLAVESİ AÇIKLAMA RAPORU 2017-ANKARA 1 ALAN TANIMI

Detaylı

HAKKIMIZDA MİSYONUMUZ

HAKKIMIZDA MİSYONUMUZ enerjinin şifresi HAKKIMIZDA EKSENAR, her biri kendi branşlarında deneyimli ve dinamik mühendisler tarafından Ankara da kurulmuş olup, Enerji Teknolojileri, Madencilik, Çevre ve Mühendislik Müşavirlik

Detaylı

GÜRMAT GERMENCİK JEOTERMAL ENERJİ SANTRAL PROJELERİ

GÜRMAT GERMENCİK JEOTERMAL ENERJİ SANTRAL PROJELERİ GÜRMAT GERMENCİK JEOTERMAL ENERJİ SANTRAL PROJELERİ ŞİRKET PROFİLİ GÜRİŞ İNŞAAT VE MÜHENDİSLİK A.Ş. 1958 yılında kurulmuş ve kurulduğu tarihten bu yana yurtiçi ve yurtdışında birçok alanda hizmet vermektedir.

Detaylı

NÜKLEER ENERJİ. Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı

NÜKLEER ENERJİ. Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı NÜKLEER ENERJİ Dr. Abdullah ZARARSIZ TMMOB-Fizik Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dünyada Elektrik Enerjisi Üretimi (2005) Biyomas ve atık: %1,3 Nükleer: %16,5 Kömür: %38,8 Diğer yenilenebilir:

Detaylı

EGEMEN HİDROELEKTRİK SANTRALİ

EGEMEN HİDROELEKTRİK SANTRALİ EGEMEN HİDROELEKTRİK SANTRALİ Bu doküman, Egemen Hidroelektrik Santralinin Gold Standard prosedürlerine uygun şekilde sertifikalandırılması sürecinin bir parçası olarak hazırlanmıştır ve projeye ait Proje

Detaylı

RES YATIRIMLARI VE EKOSİSTEM TEBLİĞİ. Ergün AKALAN Enerji Yatırımları Daire Başkanı yatirim@enerji.gov.tr

RES YATIRIMLARI VE EKOSİSTEM TEBLİĞİ. Ergün AKALAN Enerji Yatırımları Daire Başkanı yatirim@enerji.gov.tr RES YATIRIMLARI VE EKOSİSTEM TEBLİĞİ Ergün AKALAN Enerji Yatırımları Daire Başkanı yatirim@enerji.gov.tr SUNUM PLANI 1. RES lerin Enerji Sektöründeki Durumu 2. Strateji Hedeflerimiz 3. RES Yatırım Süreci

Detaylı

BİLGİ NOTU. Baraj, Cebri Boru Regülatör İletim Sanat Yapıları Santral Depolama İletim Rezervuar. Tesislerinin yeraldığı CBS katmanları bulunmaktadır.

BİLGİ NOTU. Baraj, Cebri Boru Regülatör İletim Sanat Yapıları Santral Depolama İletim Rezervuar. Tesislerinin yeraldığı CBS katmanları bulunmaktadır. BİLGİ NOTU Bu iş kapsamında hazırlanacak olan ve İdare tarafından istenen veriler 2006/7 sayılı Coğrafi Bilgi Sistemi Genelgesi çerçevesinde Coğrafi Bilgi Sistemi-CBS ortamında hazırlanmalıdır. Halihazırda

Detaylı

SANTRAL BİNASI TASARIMI

SANTRAL BİNASI TASARIMI KONU: SUNUM YAPAN: SANTRAL BİNASI TASARIMI ÖZGÜR TUZCU 1 Santral Binası nehir yatağından alınan suyun türbinlenerek enerji üretiminin sağlandığı yer olarak tanımlanabilir. Bu yapının tasarım ve projelendirilmesi

Detaylı

ÖZET AĞAOĞLU ENERJİ GRUBU TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜ YENİLENEBİLİR ENERJİ RÜZGAR ENERJİSİ STATÜ FIRSATLAR ZORLUKLAR/PROBLEMLER TAVSİYELER

ÖZET AĞAOĞLU ENERJİ GRUBU TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜ YENİLENEBİLİR ENERJİ RÜZGAR ENERJİSİ STATÜ FIRSATLAR ZORLUKLAR/PROBLEMLER TAVSİYELER 1 ÖZET AĞAOĞLU ENERJİ GRUBU TÜRKİYE ENERJİ SEKTÖRÜ YENİLENEBİLİR ENERJİ RÜZGAR ENERJİSİ STATÜ FIRSATLAR ZORLUKLAR/PROBLEMLER TAVSİYELER 2 PORTFÖY ÖZETİ Kapasite Dağılımı Üretim Dağılımı Rüzgar 65,3% Rüzgar

Detaylı

ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı

ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı ENERJİ ALTYAPISI ve YATIRIMLARI Hüseyin VATANSEVER EBSO Yönetim Kurulu Sayman Üyesi Enerji ve Enerji Verimliliği Çalışma Grubu Başkanı İZMİR BÖLGESİ ENERJİ FORUMU 1 Kasım 2014/ İzmir Mimarlık Merkezi FOSİL

Detaylı

PROJE SAHİBİNİN ADI MURAT KAAN ELEKTRİK ÜRETİM A. Ş. TELEFON VE FAKS NUMARALARI 0312 284 43 30

PROJE SAHİBİNİN ADI MURAT KAAN ELEKTRİK ÜRETİM A. Ş. TELEFON VE FAKS NUMARALARI 0312 284 43 30 MURAT KAAN ELEKTRİK ÜRETİM A. Ş. KUZKAYA REGÜLATÖRÜ, HİDROELEKTRİK SANTRALİ VE MALZEME OCAĞI PROJESİ (KUZKAYA-1 REGÜLATÖRÜ VE 3,59 MW (3,700 MWm / 3,590 MWe) LIK HES İLE KUZKAYA-2 REGÜLATÖRÜ VE 2,928 MW

Detaylı

EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ

EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ HES İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ EÜAŞ ADANA VE YÖRESİ İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çukurova Elektrik A.Ş. arasında imzalanan imtiyaz sözleşmesinin şirket kusuru nedeniyle 12.06.2003 tarihinde feshedilmesi

Detaylı

Fatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı

Fatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı Fatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı İstanbul, Kasım 2014 Son 10 Yılda Gelinen Nokta(2003-2013) Elektrik tüketimi yaklaşık 2 kat artışla 245 milyar

Detaylı

İZMİR İLİ SEFERİHİSAR İLÇESİ SEFERİHİSAR ENERJİ A.Ş. SEFERİHİSAR RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ

İZMİR İLİ SEFERİHİSAR İLÇESİ SEFERİHİSAR ENERJİ A.Ş. SEFERİHİSAR RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ İZMİR İLİ SEFERİHİSAR İLÇESİ SEFERİHİSAR ENERJİ A.Ş. SEFERİHİSAR RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ 1/5000 ÖLÇEKLİ KORUMA AMAÇLI NAZIM İMAR PLANI VE 1/1000 ÖLÇEKLİ KORUMA AMAÇLI UYGULAMA İMAR PLANI PLAN ARAŞTIRMA

Detaylı

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1

İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ... XIII 1. GENEL ENERJİ...1 1.1. Dünya da Enerji...1 1.1.1. Dünya Birincil Enerji Arzındaki Gelişmeler ve Senaryolar...1 1.2. Türkiye de Enerji...4 1.2.1. Türkiye Toplam Birincil Enerji

Detaylı

ELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011

ELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011 ELEKTRİK ve PLANLAMA 21. YÜZYILDA PLANLAMAYI DÜŞÜNMEK Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Cengiz GÖLTAŞ 14 Mayıs 2011 TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ KURULU GÜCÜ (Nisan 2011) TERMİK - İTHAL KÖMÜR

Detaylı

Yenilenebilir Enerji Kaynakları

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yenilenebilir Enerji Kaynakları Türkiye Enerji Fırsatları Enerji Kaynakları Genel Görünümü Enerji Kaynaklarına Göre Maliyet Ve Fırsatları Enerji Sektöründeki Büyük Oyuncuların Yeri Türkiye de Enerji Sektörü

Detaylı

BALIKESİR İLİ, ERDEK İLÇESİ KAPIDAĞ RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ İLAVE NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

BALIKESİR İLİ, ERDEK İLÇESİ KAPIDAĞ RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ İLAVE NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU BALIKESİR İLİ, ERDEK İLÇESİ KAPIDAĞ RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ İLAVE NAZIM İMAR MART 2016 BALIKESİR İLİ, ERDEK İLÇESİ KAPIDAĞ RÜZGÂR ENERJİ SANTRALİ KAPASİTE ARTIŞI 1/5000 İLAVE NAZIM İMAR 1. GİRİŞ Yurdumuzun

Detaylı

AR& GE BÜLTEN Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri

AR& GE BÜLTEN Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri 2006 Yılına Girerken Enerji Sektörü Öngörüleri Nurel KILIÇ Dünya da ve Türkiye de ulusal ve bölgesel enerji piyasaları, tarihin hiçbir döneminde görülmediği kadar ticaret, rekabet ve yabancı yatırımlara

Detaylı

Türkiye de Rüzgar Enerjisi. Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard.

Türkiye de Rüzgar Enerjisi. Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard. Türkiye de Rüzgar Enerjisi Hakan Şener AKATA ETK Uzm. Yard. Akış Ülkemizde rüzgar enerjisi Destekleme Mekanizmaları Lisanslı Elektrik Üretim Tesisleri Lisanssız Elektrik Üretim Tesisleri Ülkemizde Rüzgar

Detaylı

Dünyada Enerji Görünümü

Dünyada Enerji Görünümü 22 Ocak 2015 Dünyada Enerji Görünümü Gelir ve nüfus artışına paralel olarak dünyada birincil enerji talebi hız kazanmaktadır. Özellikle OECD dışı ülkelerdeki artan nüfusun yanı sıra, bu ülkelerde kentleşme

Detaylı

2007 YILI ELEKTRİK ÜRETİMİ KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI

2007 YILI ELEKTRİK ÜRETİMİ KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI YENİLENEBİLİR ENERJİ MEVZUATI Elekon ve Otomasyon 2008 Fuarı ANKARA Kapsam 1. Elektrik Kurulu Güç ve Enerji Üretiminin Kaynaklara Göre Dağılımı 2. Yenilenebilir Enerji Mevzuatı ve Sağlanan Teşvikler 3.

Detaylı

ELEKTRİK ENERJİSİ TALEP TAHMİNLERİ, PLANLAMASI ve ELEKTRİK SİSTEMİNİN DETAYLI İNCELENMESİ

ELEKTRİK ENERJİSİ TALEP TAHMİNLERİ, PLANLAMASI ve ELEKTRİK SİSTEMİNİN DETAYLI İNCELENMESİ ELEKTRİK ENERJİSİ TALEP TAHMİNLERİ, PLANLAMASI ve ELEKTRİK SİSTEMİNİN DETAYLI İNCELENMESİ YUSUF BAYRAK TEİAȘ APK Daire Bașkanlığı 1. GİRİȘ 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve sektörün yeniden yapılanmasından

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI ENERJİ Artan nüfus ile birlikte insanların rahat ve konforlu şartlarda yaşama arzuları enerji talebini sürekli olarak artırmaktadır. Artan enerji talebini, rezervleri sınırlı

Detaylı

Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi

Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi Türkiye nin Elektrik Üretimi ve Tüketimi -Çimento Sanayinde Enerji Geri Kazanımı Prof. Dr. İsmail Hakkı TAVMAN Dokuz Eylül Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Kaynakları Kullanışlarına Göre

Detaylı

İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...

İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER... İÇİNDEKİLER TABLO VE ŞEKİLLER...4 1.Yönetici Özeti... 11 2.Giriş... 12 3.Sektörel Analiz... 13 3.1 Birincil Enerji Kaynaklarına Bakış...13 3.1.1 Kömür... 13 3.1.1.1 Dünya da Kömür... 14 3.1.1.1.1 Dünya

Detaylı

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM)

YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM) 1 ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI 03.02.2013 YENİLENEBİLİR ENERJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (YEGM) E.Emel Dilaver, 22 Ocak 2013 Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü 2 03.02.2013 TÜRKİYENİN ENERJİ KONUSUNDAKİ

Detaylı

Rüzgar Enerji Santralleri Yatırım Deneyimleri. Kenan HAYFAVİ Genel Müdür Yardımcısı

Rüzgar Enerji Santralleri Yatırım Deneyimleri. Kenan HAYFAVİ Genel Müdür Yardımcısı Rüzgar Enerji Santralleri Yatırım Deneyimleri Kenan HAYFAVİ Genel Müdür Yardımcısı 1 RES Yatırımları RES Yatırımları: Yenilenibilir bir kaynak olması, Yakıt maliyetinin olmamaması, Kısa sürede devreye

Detaylı

Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi

Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi Yenilebilir Enerji Kaynağı Olarak Rüzgar Enerjisi İbrahim M. Yağlı* Enerji üretiminde Rüzgar Enerjisinin Üstünlükleri Rüzgar enerjisinin, diğer enerji üretim alanlarına göre, önemli üstünlükleri bulunmaktadır:

Detaylı

ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU

ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU II. Su Yapıları Konferansı, Diyarbakır, 16 18.9.211 Hazırlayanlar; Burcu Ersoy (FICHTNER, Türkiye) Ronald Haselsteiner (ENERJISA,

Detaylı

Yakın n Gelecekte Enerji

Yakın n Gelecekte Enerji Yakın n Gelecekte Enerji Doç.Dr.Mustafa TIRIS Enerji Enstitüsü Müdürü Akademik Forum 15 Ocak 2005 Kalyon Otel, İstanbul 1 Doç.Dr.Mustafa TIRIS 1965 Yılı nda İzmir de doğdu. 1987 Yılı nda İTÜ den Petrol

Detaylı

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ APK DAİRESİ BAŞKANLIĞI TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ 5 YILLIK ÜRETİM KAPASİTE PROJEKSİYONU (2014 2018)

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ APK DAİRESİ BAŞKANLIĞI TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ 5 YILLIK ÜRETİM KAPASİTE PROJEKSİYONU (2014 2018) TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ APK DAİRESİ BAŞKANLIĞI TÜRKİYE ELEKTRİK ENERJİSİ 5 YILLIK ÜRETİM KAPASİTE PROJEKSİYONU (2014 2018) HAZİRAN 2014 İÇİNDEKİLER I GİRİŞ... 4 II TALEP GELİŞİMİ...

Detaylı

Mars Enerji Hakkında

Mars Enerji Hakkında Mars Enerji Hakkında Mars Enerji International Hollanda Üretim Planı ; RES Servis ve kurulumda, Hollanda lı partner Avrupalı yatırımcıları TR ye gelmesinde köprü Üreticiler ile hızlı işbirlikleri Mars

Detaylı

SORULAR. 2- Termik santrallerden kaynaklanan atıklar nelerdir? 4- Zehirli gazların insanlar üzerindeki etkileri oranlara göre nasıl değişir?

SORULAR. 2- Termik santrallerden kaynaklanan atıklar nelerdir? 4- Zehirli gazların insanlar üzerindeki etkileri oranlara göre nasıl değişir? SORULAR 1- Termik enerji nedir? 2- Termik santrallerden kaynaklanan atıklar nelerdir? 3- Gaz atıklar nelerdir? 4- Zehirli gazların insanlar üzerindeki etkileri oranlara göre nasıl değişir? 5- Bir termik

Detaylı

Hidroelektrik Santraller; Enerji ve Su Hakkı. TMMOB VII. Enerji Sempozyumu

Hidroelektrik Santraller; Enerji ve Su Hakkı. TMMOB VII. Enerji Sempozyumu Hidroelektrik Santraller; Enerji ve Su Hakkı TMMOB VII. Enerji Sempozyumu İnşaat Mühendisi Gökhan MARIM İnşaat Mühendisi Dr.Işıkhan GÜLER 29.12.2009 1 Hidroelektrik Santraller Enerji ve Su Hakkı Enerji

Detaylı

Şekil-4.1 Hidroelektrik enerji üretim akım şeması

Şekil-4.1 Hidroelektrik enerji üretim akım şeması 48 4.1 HİDROELEKTRİK ENERJİSİ Hidroelektrik santraller (HES) akan suyun gücünü elektriğe dönüştürürler. Akan su içindeki enerji miktarını suyun akış veya düşüş hızı tayin eder. Büyük bir nehirde akan su

Detaylı

4.5. DÖNEN SULAR İŞLETME ÇALIŞMALARI PROJE TAŞKIN DURUMU Taşkın Yinelenme Hidrografları Gözlenmiş Akımlard

4.5. DÖNEN SULAR İŞLETME ÇALIŞMALARI PROJE TAŞKIN DURUMU Taşkın Yinelenme Hidrografları Gözlenmiş Akımlard 1. ÖZET... 1 1.1. YÖNETİCİ BİLGİLENDİRME FORMU... 1 1.2. PROJENİN YERİ... 3 1.3. PROJENİN HAVZADAKİ DİĞER TESİSLERLE İLİŞKİSİNİ GÖSTERİR ŞEMATİK PLAN... 3 1.4. TEKLİF EDİLEN TESİSLER... 4 1.5. PROJE KARAKTERİSTİKLERİ...

Detaylı

1 Proje tanımı. Şekil 1: Tokat Güneş Enerjisi Santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattının (mor) uydu görüntüsü. Prepared by Arup Page 1

1 Proje tanımı. Şekil 1: Tokat Güneş Enerjisi Santrali sahası (yeşil) ve enerji nakil hattının (mor) uydu görüntüsü. Prepared by Arup Page 1 1 Proje tanımı Akfen Yenilenebilir (Şirket) Türkiye de Konya, Amasya,, Van ve Malatya illerinde bir fotovoltaik güneş enerjisi portföyü geliştirmektedir. Bu portföyün bütünü Akfen Güneş Enerjisi Projesi

Detaylı

GÖKÇESU (MENGEN-BOLU) BELDESİ, KADILAR KÖYÜ SİCİL 112 RUHSAT NOLU KÖMÜR MADENİ SAHASI YER ALTI PATLAYICI MADDE DEPOSU NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

GÖKÇESU (MENGEN-BOLU) BELDESİ, KADILAR KÖYÜ SİCİL 112 RUHSAT NOLU KÖMÜR MADENİ SAHASI YER ALTI PATLAYICI MADDE DEPOSU NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU GÖKÇESU (MENGEN-BOLU) BELDESİ, KADILAR KÖYÜ SİCİL 112 RUHSAT NOLU KÖMÜR MADENİ SAHASI YER ALTI PATLAYICI MADDE DEPOSU NAZIM İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU Planlama Alanı : Bolu ili, Mengen ilçesi, Kadılar

Detaylı

Akhisar nüfusu (2012),Akhisar ilçe merkezi , Beldeler ( 9 adet) Köyler (86 adet) , İlçe toplam nüfusu kişidir.

Akhisar nüfusu (2012),Akhisar ilçe merkezi , Beldeler ( 9 adet) Köyler (86 adet) , İlçe toplam nüfusu kişidir. PLANLAMA ALANININ KONUMU ve TANITIMI Çalışma alanı, Manisa İli Akhisar İlçesi Akhisar Belediyesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Manisa İli Akhisar ın doğusunda Gördes, güneyinde Gölmarmara, batısında

Detaylı

Elemanların sırası : yukarı değer Ayıraç : : REGÜLÂTÖR ÜNİTELERİ (ÇÖKELTİM HAVUZU, ÇAKIL GEÇİDİ) , , , ,9143

Elemanların sırası : yukarı değer Ayıraç : : REGÜLÂTÖR ÜNİTELERİ (ÇÖKELTİM HAVUZU, ÇAKIL GEÇİDİ) , , , ,9143 İTHALAT VE İHRACAT LTD. ŞTİ. PROJESİ NİHAİ (17.07.2008 TARİH VE 26939 SAYILI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ NE GÖRE HAZIRLANMIŞTIR) ERZURUM İLİ, İSPİR İLÇESİ MGS PROJE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK

Detaylı

Dünyamız temiz enerji kullanmak zorunda. Türkiye temiz enerji kullanmak zorunda.

Dünyamız temiz enerji kullanmak zorunda. Türkiye temiz enerji kullanmak zorunda. Dünyamız temiz enerji kullanmak zorunda. Türkiye temiz enerji kullanmak zorunda. Samimi olmak zorundayız... Herkes doğaya dönmek istiyor, ama kimse yürümek istemiyor. ~Werner Mitsch Biz temiz enerjiden

Detaylı

TELKO ENERJİ ÜRETİM TURİZM SAN. ve TİC. A.Ş. EDİNCİK BİYOGAZ PROJESİ PROJE BİLGİ NOTU

TELKO ENERJİ ÜRETİM TURİZM SAN. ve TİC. A.Ş. EDİNCİK BİYOGAZ PROJESİ PROJE BİLGİ NOTU TELKO ENERJİ ÜRETİM TURİZM SAN. ve TİC. A.Ş. EDİNCİK BİYOGAZ PROJESİ PROJE BİLGİ NOTU Ülkemizde, gıda ve elektrik enerjisine olan ihtiyaç, sanayileşme, ekonomik gelişme ve nüfus artışı gibi nedenlerden

Detaylı

TÜRKİYE 2013 YILLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU

TÜRKİYE 2013 YILLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU TÜRKİYE 213 YILLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU Esra KARAKIŞ, Enerji İstatistikleri Daire Başkanlığı İçindekiler Özet... 1. DENGE... 2 1. ELEKTRİK... 4 2. DOĞAL GAZ... 9 3. LİNYİT VE TAŞ KÖMÜRÜ... 1 4.

Detaylı

AYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-5

AYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-5 EİGM İstatistik & Analiz Enerji İşleri Genel Müdürlüğü http://www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/ Mayıs 2014 AYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-5 Esra KARAKIŞ, Enerji İstatistikleri Daire Başkanlığı İçindekiler

Detaylı

ENERJİ KAYNAKLARI. Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl.

ENERJİ KAYNAKLARI. Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl. ENERJİ KAYNAKLARI Yrd.Doç.Dr. Cabbar Veysel BAYSAL Erciyes Üniversitesi Müh. Fak. Elektrik-Elektronik Müh. Böl. cvbaysal@erciyes.edu.tr 1 Giriş Enerji Nedir? Enerji, en basit tarifle, iş yapabilme yetisidir.

Detaylı

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ TEMİZ ENERJİ GÜNLERİ 12 RES YAPIM SÜREÇLERİ

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ TEMİZ ENERJİ GÜNLERİ 12 RES YAPIM SÜREÇLERİ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ TEMİZ ENERJİ GÜNLERİ 12 RES YAPIM SÜREÇLERİ 15 ŞUBAT 2012 MESUT DAL PROJELER MÜDÜRÜ SUNUM PLANI Türkiye nin Enerji Arz ve Talep Projeksiyonu Türkiye nin Yenilenebilir Enerji

Detaylı

Enerji Sektörüne İlişkin Yatırım Teşvikleri

Enerji Sektörüne İlişkin Yatırım Teşvikleri Enerji Sektörüne İlişkin Yatırım Teşvikleri 5 Kasım 2015 Ekonomi Bakanlığı 1 Enerji Sektöründe Düzenlenen Teşvik Belgeleri V - 20.06.2012-30.06.2014 Döneminde Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin Kaynaklarına

Detaylı

NEHİR TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİNDE ÇED SÜRECİ

NEHİR TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİNDE ÇED SÜRECİ NEHİR TİPİ HİDROELEKTRİK SANTRAL PROJELERİNDE ÇED SÜRECİ İhsan Kaş 1, Korhan Altındal 2 Özet Nehir Tipi Hidroelektrik Santraller bulunduğu bölgeye, büyüklüğüne, tipine göre farklılıklar gösterir. Bu farklılıklarda

Detaylı

Türkiye nin Enerji Politikalarına ve Planlamasına Genel Bakış

Türkiye nin Enerji Politikalarına ve Planlamasına Genel Bakış Türkiye nin Enerji Politikalarına ve Planlamasına Genel Bakış Yrd. Doç. Dr. Vedat GÜN Enerji Piyasası İzleme ve Arz Güvenliği Daire Başkanı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 28-29-30 Haziran 2007, EMO-İÇEF,

Detaylı

TÜRKİYE RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili

TÜRKİYE RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ. Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili TÜRKİYE RÜZGAR VE GÜNEŞ ENERJİSİ POTANSİYELİ Mustafa ÇALIŞKAN EİE - Yenilenebilir Enerji Kaynakları Şubesi Müdür Vekili Dünya nüfusunun, kentleşmenin ve sosyal hayattaki refah düzeyinin hızla artması,

Detaylı