Kujdes nga Tarikatet Sufiste (Dervishët)

Transkript

1 1 MBUROJA.net Kujdes nga Tarikatet Sufiste (Dervishët) [Nakshibenditë, Sulejmanxhitë, Nurxhitë] Përgatiti: Ebu Unejs Kontrolloi [redaktura fetare]:lulzim Perçuku Prizren, 1428h/2007 PËRMBAJTJA: Parathënie Kapitulli i parë Origjina e shirkut Shirku dhe llojet e saj Vahdetul Vuxhudi Besimi i Ehli Sunnetit rreth vendqëndrimit të All-llahut subhanehu ve teala Tarikati Fytyra e vërtetë e Sufive Tevessuli-llojet e tij Rabëta-lloj ibadeti të cilën tarikatet sufiste e praktikojnë Shpjegimi i Rabëtas Kushtet dhe zbatimi i Rabëtas Kapitulli i dytë Tarikati Nakshibendi Përfaqësuesit bashkohorë të tarikatit Nakshibendi në Turqi Doktrina Persiane Bazat e tarikatit Nakshibendi Çfarë qëndrimi kanë në lidhje me personin i cili i kundërshton drejtimin e tyre? Gënjeshtrat e tyre Disa nga gabimet e tyre që i praktikojnë Nakshibenditë a) Dhikri Haffij b) Shikimi i All-llahut c) Kerametet ç) Kërkimi i ndihmës nga shejhët d) Madhërimi i varreve të shejhëve Nakshibendi dh) Lutja drejtuar shejhëve Tarikati Sulejmanxhi Kush është shejhu i tarikatit Sulejmanxhi Shpjegimi i Rabëtas Gabimet e Sulejmanxhive nga libri ME KAASİDU T-TALİBİYN Lejimi i kamatës Nurxhitë Një biografi e shkurtër e Said Nursit (shejhu i Nurxhive) Një kronologji e shkurtër e Said Nursit Grupimet e Nurxhive

2 2 MBUROJA.net Disa nga gabimet e pasuesve të Said Nursit Përse e quajnë Said Nursin Bediuzzaman (Mrekulli e kohës)? Disa nga gabimet e Said Nursit Kapitulli i tretë Disa dyshime (pretendimet se kinse e pasojnë Ebu Hanifen) Dyshimet në lidhje me marrjen e diturisë nga bidatçinjët Kush janë ata të cilët i kemi detyrim t i nderojmë Hadithet e dobëta të cilët argumentohen sufitë/dervishët nëpër librat e tyre Një vështrim rreth disa festave të shpikura të cilët i praktikojnë sufitë (nata e regaibit, miraxhit, beratit) Qëndrimi që duhet të mbajmë me ata që bëjnë bidate dhe disa dyshime të bidatçinjëve Parathënie: Falëmderimi i takon All-llahut. Atij i bëjmë hamd dhe prej tij kërkojmë ndihmë dhe falje. Kërkojmë mbrojtje nga All-llahu prej të këqijave të vetvetës dhe të veprave tona. Kë e udhëzon All-llahu, s ka kush e lajthit dhe, kë e largon nga rruga e vërtetë, s ka kush e udhëzon. Dëshmoj se s ka të adhuruar me të drejtë përveç All-llahut, i cili është Një dhe dëshmoj se Muhammedi është Rob dhe i Dërguari i Tij.[1] Thënia më e vërtetë është Thënia e All-llahut, kurse udhëzimi më i mirë është udhëzimi i Muhammedit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Veprat më të këqija janë ato të shpikurat, çdo shpikje është bidat dhe çdo bidat është lajthitje, e çdo lajthitje çon në zjarr... Dhe më pastaj... Duke e parë gjendjen e vështirë të muslimanëve të Kosovës - nga padituria apo thjesht nga mosinteresimi, apo edhe nga hoxhallarët tanë[2] të cilët nuk e ngritin zërin kundra tarikateve sufiste, që e kanë vërshuar Kosovën, Shqipërinë dhe Maqedoninë - e pashë te arsyeshme që të pregatiti një libërth në lidhje me disa tarikate. Në këtë libërth mund të gjeni material të bollshëm në lidhje me tarikatet e ardhura nga Turqia si Nakshibenditë, Sulejmanxhitë dhe Nurxhitë. Së pari jam munduar që me pak fjalë të sqarojë besimin e vërtetë të Ehli Sunnetit, duke filluar nga origjina e shirkut, pastaj çka është tarikati dhe a lejohet grupimi nëpër tarikate, cili është grupi i shpëtuar, si dhe lloje të ndryshme të ibadeteve që i praktikojnë sufistët/dervishët, si p. sh. Tevessulin (afrimin me ndërmjetësim) dhe Rabëtan etj, dhe së fundi do t ua sqarojmë se çka kanë thënë dijetarët Islam rreth marrjes së diturisë nga të devijuarit.[3]

3 3 MBUROJA.net Kam parë disa muslimanë që shkonin tek këto xhemate/tarikate, madje madje edhe nga hoxhallarët tanë që shkonin tek ata, kinse për të bërë dawa, dhe për këtë ndjehesha shumë i shqetësuar për popullatën tonë. Kjo ishte një ndër arsyet pse iu rroka punës për përmbledhjen e të gjithë këtij materiali dhe shkaku tjetër ishte se në gjuhën shqipe nuk ekziston një libërth i tillë për kundërshtimin e këtyreve tarikateve. All-llahu subhanehu ve teala thotë: "Me të vërtetë ata që e fshehin atë që e kemi zbritur Ne prej argumenteve të qarta dhe udhëzimit (diturisë se qartë) pasiqë ua qartësuam njerëzve në Libër, ata i mallkon Allahu dhe i mallkojnë mallkuesit(të gjitha krijesat) El-Bekare 159. Dhe fjalën e te Dërguarit: "Kush e fsheh një dituri Allahu atij në ditën e kijametit do t ia vendosë një fren (sikur freni që vendoset në gojë të kalit) nga zjarri [4] Zatën edhe një prej veçorive më karakteristike të gurabave [jabanxhive, të huajve] është përmirësimi; saqë i është thënë Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: Kush janë Gurabatë? Ai tha: Ata të cilët bëjnë përmirësime kur të prishen njerëzit [5] Prandaj ky libërth nuk është qërim hesapesh, por thjeshtë është një këshillë për muslimanët në përgjithësi, ashtu siç qëndron në hadith, ku i Dërguari i All-llahut sallall-llahu alejhi ve sel-lem ka thënë: Feja është këshillë". I thanë:"për kë?" Tha:"për Allllahun dhe për Librin e Tij dhe për prijësit e muslimanëve dhe muslimanët në përgjithësi (Transmeton Muslimi). Shpesh më tingëllonte fjala e Imam Ahmedit e transmetuar nga shejhul Islam Ibn Tejmije në Mexhmu ul Fetava (28/ ) i cili thotë: I është ankuar dikush Ahmed ibn Hanbelit: Vërtetë mua më vjen vështirë që të them: filani është kështu, e filani është ashtu! E ai ia ktheu: Nëse ti hesht e unë heshti, atëherë si do të mësoj injoranti (xhahili) se kush është më i mirë e kush është i keqi?! Dhe thotë: Të paralajmërosh Ummetin kundër udhëheqësve të bidatçinjëve, të cilët kundërshtojnë Kur anin dhe Sunnetin, apo ata të cilët bëjnë adhurime në kundërshtim me Kur anin, dhe t u tregosh (Ummetit) të vërtetën rreth tyre; kjo është obligim me Ixhma (marrëveshje të përgjithshme, koncenzus) të muslimanëve, sa që i kanë thënë Ahmed ibn Hanbelit: Një njeri i cili agjëron, falet dhe bën Ittikaf është më i dashur tek ti, apo një njeri i cili flet kundër bidatçinjëve? Ai tha: Nëse ai falet, bën i atikaf; ai këtë e bën për vetveten, e nëse flet kundër risimtarëve, atëherë ai këtë e bën për muslimanët. Kështu që kjo është më e mirë. E nga kjo sqarohet se dobia e këtij është në interes të të gjithë muslimanëve dhe fesë së tyre, dhe ky lloj i luftës në rrugë të All-llahut është për fenë, menhexhin dhe sheriatin e Tij. Dhe largimi i tiranisë dhe armiqësisë së tyre ndaj fesë, është obligim shoqëror me Ixhma të muslimanëve. Sikur të mos kishte pasur kush të flet kundër tyre, që ta largojnë dëmin e tyre, atëherë do të ishte ndërruar feja, dhe fesadi (trazira, prishja) i tyre është më

4 4 MBUROJA.net i madh se i ndonjë okupatori që na lufton. Ngase këta (armiqtë okupatorë), nëse bëjnë okupim, këta nuk i prishin zemrat (e muslimanëve) vetëm se pasi që të bëhet okupimi; kurse ata (bidatçinjtë) i prishin zemrat qysh në fillim [6] Në një hadith, Pejgamberi sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem thotë: Vërtetë kur njerëzit e shohin të keqen dhe nuk e ndryshojnë atë, atëherë ka frikë që Allllahu ata (njerëz) t i përfshijë me një ndëshkim nga Ai. [Sahih Ibn Maxheh (3236).] Andaj ashtu siç duhet të mësohet e vërteta paralelisht duhet të mësohet edhe e kota, që t i mbrojnë vetet tona nga ata të cilët pasojn teket dhe epshet e veta. Thotë poeti: E kam mësuar të keqen, jo për ta bërë të keqen, Por që të ruhem prej saj. E kush nuk e dallon (mëson) të keqen prej të mirës, Ai bie në të. Një fjalë të njëjtë e kemi edhe nga sahabiu i njohur, Hudhejfe ibnul Jeman, i cili quhet edhe sekreti i Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i cili ka thënë: Njerëzit e pyetnin Pejgamberin sal-lallahu alejhi ve sel-lem për hajrin, kurse unë e pyetja për sherrin, nga frika se do të bie në të.[7] Dije, vëlla musliman, se shpërndarja e diturisë së dobishme është pasuria më e mirë që një musliman mund të posedojë gjatë jetës së tij, dhe kjo duke praktikuar fjalën e Muhamedit, alejhi selam, kur thotë: Mirësitë e diturisë janë më të mira sesa mirësitë e ibadetit/adhurimit [8], apo thënia e tij, alejhi selam: Mirësitë e dijetarit ndaj adhuruesit, janë si mirësitë e mia ndaj ndonjërit nga ju [9]. Ka thënë Muhamedi, alejhi selam: Me të vërtetë ajo që e pason njeriun pas vdekjes, si rrjedhojë e punës dhe të mirave të njeriut, është dituria të cilën e ka praktikuar dhe shpërndarë... [10]. Thotë shejh Ali Hasen el Halebi:"Mjetet e thirrjes janë të shumta, dhe rrugët e shpërdarjes së diturisë islame janë të lehta. Dhe, nga më të mirat dhe më të rëndësishmet janë shkrimet dhe botimet"[11] E lus All-llahun subhanehu ve teala që të ma bëj të lehtë këtë punim timin dhe të më shpërblej këtë vepër në këtë botë dhe në botën tjetër[amin]. Autori

5 5 MBUROJA.net Kapitulli i parë - Origjina e Shirkut[12] Temën në lidhje me zanafillën e shirkut që do t a lexoni në vijim është shkëputur nga libri i Muhaddithit shqiptar të këtij shekulli, Imam Nasiruddin el-albani rahimehullah me titull Vërejtje falësit mos t i shndërrojë varret në xhamia (Tehdhirus-Saxhid min Itikhadhil-Kuburi Mesaxhid). Prej asaj që është vendosur në Sheriat (ligjin e urdhëruar), është ajo se njerëzimi qe në fillim popull i vetëm në Teuhidin e vërtetë, pastaj Shirku (të drejtuarit e ndonjë forme të adhurimit, apo çfarëdoqoftë tjetër që është e drejtë ekskluzive e Allahut, tjetërkujt pos Allahut) gradualisht i kaploi ata. Bazë për këtë është thënia e Allahut më të Bekuarit, më të Lartit: Njerëzimi ishte një Umet (popull), pastaj Allahu dërgoi pejgamberë që sollën përgëzime dhe paralajmërime. (Bekare, 213) Ibn Abbasi radiallahu anhu tha: Në mes Nuhut dhe Ademit qenë dhjetë gjenerata, të gjitha prej tyre qenë në Sheriat (ligj) të së vërtetës, pastaj ata u përçanë. Kështu që Allahu dërgoi pejgamber si prurës të lajmeve të mira dhe si paralajmërues [13] Ibn Urve el- Hanbeli (v. 837) tha: Kjo thënie i përgënjeshtron ata historianë nga Njerëzit e Librit, të cilët pohojnë se Kabili (Kaini) dhe të bijtë e tij qenë adhurues të zjarrit [14] Unë them: Kjo po ashtu është përgënjeshtrim ndaj disa filozofëve dhe ateistëve, të cilët pohojnë se baza (natyrore) e njeriut është Shirku, dhe se Teuhidi evuloi në njeriun! Ajeti që parapriu i bën këto pohime të rreme, dhe po ashtu edhe të dy hadithet që vijojnë: Së pari: Thënia e tij (sallallahu alejhi ue selam), që ai transmetoi nga Zoti i Tij (Allahu): Unë i krijova të gjithë robërit e Mi në Fenë e vërtetë (në Teuhid, të pastër prej Shirkut). Pastaj atyre u erdhën djajtë dhe i devijuan ata prej Fesë së vërtetë. Ata ua bënë të palejuar njerëzve atë çka Unë ua kam lejuar atyre, dhe ata i urdhëruan të shoqërojnë në adhurimin Tim atë për të cilën Unë s kam zbritur kurrfarë autoriteti. (El-Kheuakibud- Durari fi Tertib Musnedul-Imam Ahmed ela Ebuabil-Buhari (6/212/1), ende në formë manuskripte. ) Së dyti: Thënia e tij (sallallahu alejhi ue selam): Çdo fëmijë lind në Fitre (natyrshmëri të pastër) (Transmetuar nga Muslimi (8/159) dhe Ahmed (4/162) nga Ijadh ibn Himar el- Muxhashi i radiallahu anhu) por prindërit e tij e bëjnë atë çifut, të krishter apo zjarrputist. Kjo është sikurse mënyra në të cilën një shtazë lind një pjellë natyrale. A keni vërejtur ndonjë të lindur të shtrembëruar, para se ju t i keni shtrembëruar ato. Ebu Hurejra ka thënë: Lexoni nëse doni: Fitra e Allahut me të cilën Ai krijoi njerëzimin. Nuk duhet të ketë ndryshim në krijesën (fenë) e Allahut. (er-rum, 30) [15]

6 6 MBUROJA.net Pas këtij shpjegimi, është me rëndësi të madhe për Muslimanin që ta di se si përhapet Shirku në mesin e besimtarëve, pasi që ata ishin muvehidin (njerëz të Teuhidit). Në lidhje me thënien e Allahut më të Përsosurit për popullin e Nuhut (alejhis selam): Dhe ata thanë: ti s do t i braktisësh zotat tu, as që do të braktisësh Uedin, as Suvanë, as Jeguthin, as Ja ukun, as Nesrin. (Nuh, 23) Është treguar nga një grup prej Selefit (paraardhësve të devotshëm), në shumë transmetime, se këto pesë perëndi qenë adhurues të drejtë. Kur ata vdiqën, Shejtani (Satana) u pëshpëriti njerëzve të tyre që të tërhiqen dhe të ulen tek varret e tyre. Pastaj Shejtani u pëshpëriti atyre që erdhën pas tyre se ata duhet t i marrin ata si idhuj, duke ua zbukuruar atyre idenë se ju do t i përkujtoni ata dhe me këtë t i pasoni në sjelljen e mirë. Pastaj Shejtani i sugjeroi gjeneratës së tretë se ata duhet t i adhurojnë këta idhuj krahas Allahut më të Lartit dhe ai u pëshpëriti se kjo ishte ajo çka stërgjyshërit e tyre bënin!!! Kështu që Allahu iu dërgoi atyre Nuhun (as), duke i urdhëruar ata që ta adhurojnë vetëm Allahun. Mirëpo, asnjë nuk iu përgjigj thirrjes së tij përveç disave. Allahu e tregoi tërë këtë incident ne kaptinën Nuh. Ibn Abasi tregon: Vërtet, këta janë pesë emra të njerëzve të drejtë prej popullit të Nuhut. Kur ata vdiqën, Shejtani iu pëshpëriti popullit të tyre që t u bëjnë statuja atyre dhe t i vendosin këto statuja në vendtubimet e tyre si përkujtim për ta, kështu që ata vepruan kësisoj". Sidoqoftë, asnjë prej tyre nuk i adhuroi këto statuja derisa ata vdiqën dhe qëllimi i statujave qe harruar. Pastaj (gjenerata tjetër) filloi t i adhurojë ata. ( Transmetuar nga el-buhari (11/418) dhe Muslim (18/52)) E njëjta si kjo ka qenë treguar po ashtu nga Ebu Muteher, i cili tha: Jezid ibn el-muhelleb i qe përmendur Ebu Xhafer el-bakirit (v. 11H), kështu që ai tha: "Ai qe mbytur në vendin ku një tjetër pos Allahut qe adhuruar së pari. Pastaj, ai e përmendi Uedin dhe tha: Uedi qe një Musliman i dashur për popullin e tij. Kur ai vdiq, njerëzit filluan të mblidheshin rreth varrit të tij në vendin e Babilit (Babilonisë), duke qarë dhe vajtuar. Kështu që kur Iblisi (Satana) i pa ata duke qarë dhe vajtuar për të, ai mori formën e njeriut dhe u erdhi atyre, duke thënë: Unë shoh se ju jeni duke qarë dhe vajtuar për të. Pra, pse nuk e bëni një figurë të tij (d. m. th. statujë) dhe ta vendosni atë në vendtubimet tuaja që ta përkujtoni atë. Ata thanë: Po. Dhe ata e bënë një figurë të tij dhe e vendosën në vendtubimin e tyre, e cila i përkujtonte ata për të". Kur Iblisi i pa ata sesi e përkujtonin atë (së tepërmi), ai tha: Pse nuk e bëni secili prej jush nga një figurë të ngjashme që ta mbani në shtëpitë tuaja, ashtu që ta kujtoni atë (vazhdimisht). Ata thanë Po. Dhe secila shtëpi e bëri nga një figurë të tij, të cilën ata e admironin dhe respektonin dhe e cila i përkujtonte vazhdimisht në të. Ebu Xhafer tha: Ata të gjeneratave të vona panë se çfarë kishin bërë (gjeneratat e mëhershme) dhe e morën këtë në konsiderim... deri në atë masë, saqë e morën atë si një ilah (perëndi) për adhurim krahas Allahut. Ai pastaj

7 7 MBUROJA.net tha: Ky ishte idhulli i parë që u adhurua pos Allahut, dhe ata e quajtën këtë idhull Ued. (Transmetuar nga el-buhari (8/534)) Kështu urtësia e Allahut të Bekuarit, më të Lartit qe përmbushur kur ai dërgoi Muhamedin (salallahu alejhi ue selam) si pejgamberin e fundit dhe e bëri Sheriatin e tij plotësim të të gjitha Ligjeve të Urdhëruara hyjnore. Me këtë Ai ndaloi të gjitha mënyrat dhe shtigjet me të cilat njerëzit mund të bien në Shirk i cili është mëkati më i madh. Për këtë arsye, të ndërtuarit e faltoreve mbi varre dhe qëllimi që të udhëtohet posaçërisht te ato, duke i marrë ato si vende për kremta dhe tubime, dhe duke u betuar në banorin e varrit, të gjitha janë ndaluar. E gjithë kjo çon në teprim dhe udhëheq për në adhurimin e të tjerëve pos Allahut më të Lartit. Duke qenë ky rasti edhe më shumë në epokën në të cilën dituria është duke u pakësuar, injoranca është në rritje, ka pak këshillues të sinqertë (në të vërtetën) dhe shejtani është duke bashkëpunuar me njerëz dhe xhinë që ta devijojë njerëzimin dhe t i largojë ata nga adhurimi i Allahut të Bekuarit, më të Lartit. - Teuhidi dhe Shirku Për t a kuptuar më mirë nocionin e teuhidit, nevojitet që të dihet edhe e kundërta e saj, e ajo është shirku që d. m. th. përshkrimi i All-llahut shokë. Kur ani është përplot me ajete që na urdhëron për teuhidin dhe na ndalon nga shirku. Shirku është mëkati më i madh që njeriu mund t a bëjë. All-llahu subahnehu ve teala i falë të gjitha mëkatet përpos shirkut. All-llahu subahnehu ve teala në Kur anin famëlartë thotë: Është e vërtetë se All-llahu nuk falë (mëkatin) t'i bëhet Atij shok, e pos këtij (mëkati), të tjerat i falë atij që dëshiron. Ai që i përshkruan shok All-llahut, ai ka humbur dhe bërë një largim të madh (prej të vërtetës). (en-nisa, 116)... ai që i përshkruan Zotit shok, All-llahu ia ka ndaluar (ia ka bërë haram) atij xhennetin dhe vendi i tij është zjarri. Për mizorët nuk ka ndihmës. (el Maide, 72). Këtu nënkuptohet se All-llahu nuk e falë shirkun nëse njeriu vdes me këtë mëkat, mirëpo nëse pendohet para vdekjes, All-llahu subhanehu ve teala do t ia pranoj pendimin edhe nga ky mëkat i madh. Duke qenë të sinqertë në besimin ndaj All-llahut, dhe duke mos i përshkruar Atij shok, e kush i përshkruan shok All-llahut, ai është sikur të bie nga qielli e ta rrëmbejë shpendi, ose si ai të cilin e gjuan era e stuhishme në ndonjë vend të humbur. (el- Haxhxh, 31)

8 8 MBUROJA.net Në kohën e të gjithë pejgamberëve, mëkati më i madh ka qenë shirku. Për këtë arsye shohim se çdo i dërguar, misionin e vet e filloi tek populli i vet që të besojnë në Teuhid (njëshmëri) dhe që t a braktisin shirkun. Në suren el-a raf, përmenden mesazhet madhështore të pesë pejgamberëve, Nuhit, Hudit, Salihut, Shuajbit dhe Musës alejhimu selam. Thirrjet e të gjithë këtyre kanë qenë në një fjalë: "O popull im, adhurojeni All-llahun, ju nuk keni zot tjetër pos Tij... (Hud, 84) Shirku i fshinë të gjitha punët e mira. Thotë All-llahu subhanehu ve teala në Kur anin Famëlartë: Pasha All-llahun, ty të është shpallur, e edhe atyre para teje: "Nëse i bën shok (Allllahut), veprat tua janë të asgjësuara dhe ti do të jeshë prej të humburve. (ez-zumer, 65) - Llojet e shirkut[16] Shirku ndahet në dy lloje: 1-Shirku i madh Përkufizimi: Kryerja e një adhurimi për dikë tjetër përveç All-llahut. Kështu, ata që bëjnë kurban apo i luten dikujt tjetër përveç All-llahut, siç bëjnë shumë njerëz tek varret e njerëzve të mirë, kanë bërë shirk të madh. Të njëjtën gjë e themi edhe për ata që frikësohen nga të vdekurit duke menduar se ata mund t u sjellin fatkeqësi dhe shpresojnë prej tyre gjëra që janë në dorë të All-llahut, siç janë plotësimi i nevojave apo largimi i fatkeqësive. All-lahu i Madhëruara thotë: Ata pos All-llahut adhurojnë çdo gjë që nuk bën as dobi, e thonë: "Këta janë ndërmjetësuesit tanë te All-llahu!". (Junus, 18) Shirku i madh e nxjerr njeriun nga Islami dhe në të njëjtën kohë bëhet shkak që ai të mbes përgjithmonë në zjarrin e xhehennemit, nëse vdes pa u penduar. 2-Shirku i vogël Ky lloj i shirkut nuk e nxjerr njeriun nga Islami, por bëhet shkak për mosplotësimin e një pjese të Teuhidit dhe, në të njëjtën kohë, është hapi i parë që të çon në shirkun e madh, i cili, siç thamë dhe më lartë, e hedh poshtë teuhidin në tërësi. Shirku i vogël ndahet në dy pjesë:

9 9 MBUROJA.net 1- Shirku i dukshëm, i cili mund të bëhet me fjalë ose me vepra. Tek shirku i vogël që bëhet me fjalë mund të përmendim: - Betimi në diçka tjetër përpos All-llahut (siç betohen disa njerëz për kokën e prindërve apo fëmijëve) - Thënia Si të dëshirojë All-llahu dhe ti. Transmetohet se një herë dikush i tha Profetit sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: Si të dëshirojë All-llahu dhe ti. Profeti sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem ia ktheu: A më bëre të barabartë me All-llahun!?" Thuaj:"Si të dëshirojë vetëm All-llahu. - Thënia Po të mos ishte All-llahu dhe filani pasi lidhësa "dhe" vë shenjën e barazimit midis All-llahut dhe një prej krijesave të Tij. Ndaj, në të tilla raste duhet të themi: Po të mos ishte All-llahu, pastaj filani, pasi në këtë mënyrë kuptohet se dëshira e njeriut është në varësi të Dëshirës dhe Vullnetit të All-llahut, i cili thotë: "Por ju nuk mund të dëshironi, përveçse me vullnetin e Allahut, Zotit të botëve!" (et- Tekvir, 29) Në këtë kategori futet dhe thënia: Nuk kam njeri tjetër përveç All-llahut dhe teje. apo Kjo është për shkak të mirësisë së All-llahut dhe tëndes. Ndërsa tek kategoria e dytë, d. m. th. tek shirku që bëhet me anën e veprave, mund të përmendim mbajtjen e varëseve, byzylykëve, fijejeve të perit apo çfarëdolloj gjëje tjetër,[17] për të larguar sëmundjet, magjitë, syrin e keq apo çdo të keqe tjetër. Por duhet të jemi shumë të kujdesshëm, sepse këto veprime jo gjithmonë konsiderohen prej shirkut të vogël. Në disa raste ato mund të jenë prej shirkut të madh. Kështu nëse njeriu që kryen veprime të tilla beson se është All-llahu ai që e mbron njeriun nga të këqijat, por këto gjëra janë shkaqe për largimin e të keqes, atëherë kemi të bëjmë me shirkun e vogël, sepse All-llahu nuk i ka bërë këto gjëra shkaqe për largimin e sëmundjeve. Por nëse personi që mban gjëra të tilla beson se janë këto gjëra ato që e mbrojnë nga të këqijat, atëherë veprimi i tij hyn tek shirku i madh, i cili e nxjerr njeriun nga Islami siç thamë dhe më sipër. 2- Shirku i msheftë apo shtirja, i cili ndodh atëherë kur muslimani kryen një adhurim me qëllim që ta shohin të tjerët, si p. sh. kur dikush e zbukuron apo e zgjat namazin me qëllim që t a lavdërojnë të tjerët, apo jep lëmoshë me qëllim që njerëzit të thonë se filani është bujar, apo përmend All-llahun vetëm që ta dëgjojnë të tjerët, etj. Një vepër e tillë nuk pranohet nga All-llahu, i cili thotë: E kush shpreson në takimin e Zotit të tij, le të bëjë punë të mira e të mos shoqërojë askënd në adhurimin e Zotit të tij. Profeti sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem u tha një ditë shokëve të Tij: Gjëja prej së cilës kam më tepër frikë për ju, është shirku i vogël. Kur u pyet për të, tha: Shtirja.

10 10 MBUROJA.net Në këtë kategori futet dhe bërja e një pune për përfitime materiale, siç është rasti i atij që thërret ezanin apo bëhet imam apo mëson dije fetare, duke pasur për qëllim vetëm marrjen e parave. Imam Ibnul Kajjimi thotë: Ndërsa shirku që bëhet me anën e nijetit jo të sinqertë, është si deti pa brigje dhe janë të paktë ata që shpëtojnë prej tij. Ai person, që ka për qëllim me punën e tij diçka tjetër përveç kënaqësisë së All-llahut, ka bërë shirk me nijetin e tij jo të pastër, pasi sinqeriteti i vërtetë arrihet vetëm atëherë kur çdo punë, thënie apo qëllim bëhet vetëm për hirë të All-llahut. Kjo është feja e vërtetë, feja e Profetit Ibrahim (paqja qoftë mbi të), ndjekja e së cilës është detyrë për çdo musliman, pasi ky është realiteti dhe thelbi i Islamit, përveq të cilit Allahu nuk pranon asnjë fe tjetër: E kush kërkon fe tjetër përveç Islamit, atij nuk do ti pranohet (ajo fe) dhe në botën tjetër ai do të jetë prej të humburve. (Ali Imran, 85) Nga sa përmendëm më sipër arrijmë në përfundimin se midis shirkut të madh e të vogël ekzistojnë ndryshimet e mëposhtme: 1. Shirku i madh e nxjerr njeriun nga Islami, ndërsa shirku i vogël nuk e nxjerr njeriun nga Islami. 2. Personi që kryen shirkun e madh, nëse vdes pa u penduar, do të jetë përgjithmonë në zjarrin e Xhehenemit, ndërsa personi që e kryen shirkun e vogël, edhe nëse hyn në zjarr nuk do të qëndrojë atje përgjithmonë. 3. Shirku i madh i fshin të gjitha punët e mira, ndërsa shirku i vogël fshin vetëm punën me të cilën është i përzier. - Vahdetul Vuxhudi Vahdetul Vuxhudi është ndër bidatet më të rrezikshme kufërsjellëse tek Nakshibenditë dhe tek sufitë e tjerë. Ata e shohin All-llahun tek të gjitha krijesat dhe veprat e Tij. Kosmosi tek ata është pasqyrë e Emrave dhe Cilësive të Tij. Kur flasin Sufitë në lidhje me Vahdetul Vuxhudin e marrin për bazë argumentin e Ebu Jezid el-bestamijës i cili ka thënë: Subhani, me e adhamu seni-lavdërimet qofshin për mua, ashtu si jam i madhëruar! apo fjala e El-Hallaxhit: Enel Hakk/Unë jam i vërteti!. [d. m. th. Unë jam Zoti!!!] Ebu Jezid el-bistami thotë: E kam kërkuar All-llahun gjashtëdhjetë vjet, kur(e kuptova se) jam unë Ai.[18]

11 11 MBUROJA.net Sipas sufijve vahdet-i vuxhudi paraqet trajtën më të përsosur të tevhidit. Kjo teori është e pranishme në thëniet e sufijve të caktuar që prej ditëve të para të aktiviteteve mistike brenda shoqërisë islame, por është sistematizuar nga ana e doajenit [sipas tyre] të Tesavvufit filozofik Muhjuddin ibn Arabiut. [19]. Kjo thënie dhe besim i tyre është në kundërshtim me besimin e Pejgamberit, sahabeve, dhe imamëve të udhëzuar si Ebu Hanifja, Maliku, Shafiiu dhe Imam Ahmedi. Ebu Hanifeja rahimehull-llah thotë: "Ai i cili thotë se nuk e di se a është Zoti im në qiell apo në tokë, ka bërë kufër, gjithashtu edhe ai i cili thotë se All-llahu është mbi Arsh, mirëpo nuk e di se a është Arshi në qiell apo në tokë, ka bërë kufër (mosbesim)"[20]. Ku janë ata muslimanë të cilët pretendojnë se e pasojnë Ebu Hanifen, ndërsa në çështje themelore të Akides e kundërshtojnë Imamin e tyre. Besimi në vahdetul vuxhud, sipas besimit të ehli sunnetit është kufër dhe renegim nga feja [siç u cek dhe nga vetë Ebu Hanifja, rahimehullah]. All-llahu i Lartësuar i shpalli mosbesimtar të krishterët të cilët thanë se All-llahu u mishërua në Isaun alejhi selam. Sufitë thonë se All-llahu u mishërua në çdo gjë që e shohim në këtë botë. (Nga ky besim i tyre nënkuptojmë se All-llahu i Lartësuar, gjendet edhe në vendet ku kryhet nevoja, tek majmunët, derrat etj, qoftë i Madhëruar dhe i Lartësuar All-llahu nga ky besim i tyre i kotë). - Besimi i Ehli Sunnetit rreth vendqëndrimit të All-llahut subhanehu ve teala Kemi ajete të shumta që aludojnë për qëndrimin e All-llahut mbi qiej. Allahu Azze ue Xhele thotë: Apo ndjeheni të sigurt se Ai i Cili është mbi qiell, nuk do ta bëjë tokën të fundoset bashkë me ju dhe veç kur ta shihni të dridhet? Apo ndjeheni të sigurt se Ai i Cili është mbi qiell, nuk do të dërgojë kundër jush një vorbull uragani të dhunshëm? Atëherë, do ta merrni vesh sa i tmerrshëm ka qenë Paralajmërimi Im. [Mulk, 16-17]. Dhe Ai, më i larti thotë: Rrahmani (i Gjithëmëshirshmi) u ngrit lart dhe qëndroi (ashtu siç i shkon për shtat Madhështisë së Tij) mbi Arsh. [Ta-Ha, 5]. Dhe Ai, më i larti ka thënë: Pastaj Ai u ngrit lart dhe qëndroi mbi Arsh (ashtu siç i takon Madhështisë së Tij. [Sexhde, 4].

12 12 MBUROJA.net Dhe Ai, më i larti ka thënë: Tek Ai ngjiten të gjitha fjalët e mira dhe punët e drejta e lartësojnë atë (fjalën e drejtë) [Fatir, 10]. Dhe Ai, më i larti thotë në lidhje me çështjen e Isait: Unë do të marr ty dhe do të të ngre lart pranë Meje. [Ali-Imran, 55] Po ashtu edhe hadithet janë të shumta që aludojnë në qëndrimin e All-llahut mbi qiej. Në Sahihun e Imam Muslimit ka ardhur nga transmetimi i Muavije bin Hakem es- Sulemi, Allahu qoftë i kënaqur ndaj tij, i cili ka thënë:"unë kisha një robëreshë e cila më ruante kopenë e bagëtive në drejtim të Uhudit dhe Xheuanijes, kur një ditë mora vesh se ujku kishte marrë një dele nga kopeja dhe, duke qenë se jam një nga bijtë e Ademit dhe gaboj ashtu siç gabojnë ata, e qëllova me pëllëmbë në fytyrë. Kështu që shkova tek i Dërguari i Allahut, sal-lallahu alejhi ue sel-lem, i cili e mori si një çështje shumë serioze. Unë i thashë: O i Dërguari i Allahut, a ta liroj atë? Ai tha: Sille tek unë. Ia çova atij dhe ai e pyeti: Ku është Allahu? Ajo u përgjigj: Mbi qiej. Ai tha: Kush jam unë. Ajo tha: Ti je i Dërguari i Allahut. Ai tha pastaj: Liroje, sepse ajo është besimtare. Dhe në dy Sahihet ka ardhur nga Ebu Hurejra, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, i cili ka thënë: I Dërguari i Allahut, sal-lallahu alejhi ue sel-lem, ka thënë: Kur Allahu krijoi krijesat, Ai shkroi në një libër që është tek Ai mbi Arsh: Mëshira Ime e kalon Zemërimit Tim Poashtu tek dy Sahihet është transmetimi i Ebu Se id el-khudrij, Allahu qoftë i kënaqur me të, i cili ka thënë: I Dërguari i Allahut, sal-lallahu alejhi ue sel-lem, ka thënë: A nuk më besoni ndërkohë që unë jam më i besueshmi i Atij që është mbi qiej? Shpallja më vjen nga qielli në mëngjes e në mbrëmje. Sa për ata që thonë se Allahu është në çdo vend, ata janë Xhehmijet, [po ashtu edhe sufitë e kanë trashëguar këtë besim të tyre] sekti i shpikur që e kundërshtojnë Sunetin në shumë çështje, si, për shembull, çështja e atyre që do ta shohin Allahun në Ditën e Gjykimit, ose pohimin e Cilësive të Tij. Ata janë pasuesit e Xhehm bin Safuanit nga Kufa, i cili ishte një bidatçi i devijuar. Duke u bazuar mbi thënien e tyre, nëse Allahu është gjithandej, atëherë Ai do të ishte edhe në vende të ndyra, sepse fjala Arabe Kul (gjithë) është fjalë e përgjithshme (gjithëpërfshirëse), por Allahu është shumë larg asaj çfarë thonë ata për Të. Nga dyshimet e tyre është thënia e Atij, më i larti:

13 13 MBUROJA.net A nuk e ke parë se Allahu është në dijeni për gjithë ç'gjendet në qiej dhe gjithë ç'gjendet në tokë? Nuk ka bisedë të thjeshtë të tre (vetave) veçse Ai është i katërti i tyre, dhe nuk ka pesë (të tillë) veçse Allahu është i gjashti i tyre, dhe as për më pak se aq dhe as për më shumë se aq veçse Ai është me ta kudo që të ndodhen. Pastaj, Ai do t i njoftojë ata Ditën e Kijametit për gjithë ç kanë bërë. Vërtet, Allahu është i Gjithëdijshëm për çdo gjë. [Muxhadile, 7] Të gjitha argumentet nga të cilat pretendojnë se Allahu është me krijesat (el-me ije), ata i përdorin si argument për të mohuar Lartësimin e Allahut mbi krijesat (el-uluw), ndërkohë që Pasuesit e Sunetit i mbledhin bashkë argumentet el-me ije dhe ato të Lartësimit të Allahut (el-uluw) dhe thonë: Vërtet, Allahu Azze ue Xhel u ngrit mbi Arsh ashtu siç i takon Madhështisë dhe Fisnikërisë së Tij, dhe Ai është me krijesat e Tij me Dëgjimin, me Shikimin, me Fuqinë dhe me Dijen e Tij. Kurse, sa për fjalën Arabe me a (me): të përzihesh nuk të çon në asnjë kuptim tjetër përveç se të bashkohesh, sikurse është thënë: Ma nezilna nesiru uel-kamer me ana/ Kemi udhëtuar dhe hëna ishte me ne. Pra, nga kjo fjali kuptohet që hëna nuk u përzje (apo nuk u shkri) me ta. Dhe Ibnul-Kajjim thotë në librin e tij Ilamul Muwaki in (2/318) se zgjerimi i argumenteve të Lartësimit të Allahut mbi krijesat e Tij (el-uluw) arrijnë thuajse njëmijë, por Xhehmijet i kanë mohuar të gjitha ato dhe i kanë refuzuar, duke u bazuar mbi dykuptimësi (ambiguitet). Dijetari, Muhadithi dhe Imami i epokës, Nasir ud-din el-albani Allahu e mëshiroftë ka thënë, duke komentuar fjalët e edh-dhehebiut, (në lidhje me qëndrimin e All-llahut mbi qiej) Them: Po, vetëm ata që flasin me Uahdetul-Vuxhud [unitetin e ekzistencës] e kuptojnë këtë, dhe se Krijuesi dhe e krijuara janë njëra dhe e vetmja gjë. Madje, nuk ekziston asgjë që quhet krijues apo krijim. Çdo gjë që ju e shihni me sytë tuaj është Allah! I Lartë është Allahu nga ajo çka tiranët thonë. Ndoshta Xhehmiu [ibn Safuan] dhe ata sikur ky prej thirrësve të parë [në devijim] kishin për qëllim akidenë e Uahdetul- Vuxhud - ajo që kërkon mohimin e ekzistencës së Krijuesit, të Bekuarit dhe të Lartësuarit, me thënien e tyre se Allahu është në çdo vend dhe se Ai s është mbi Fronin. Mirëpo, [ata e bënin këtë] në një mënyrë të fshehtë dhe të neveritshme. Kjo është ajo për çka refuzimi i Selefit ndaj tij dhe pasuesve të tij ishte shumë i ashpër dhe disa prej tyre e bën shumë të qartë siç ka paraprirë në biografinë e Imam ibn el-mubarek dhe të tjerëve se Xhehmitë pohojnë se Allahu s është entitet [d. m. th. s është në ekzistencë]. Pra, çfarë do të thonin Selefi i drejtë sikur t i dëgjonin sot Sufitë duke thënë në minberat e tyre [të xhamive], Allahu s është mbi, as nën, as në të djathtë, as në të majtë, as para, as mbrapa, as brenda krijimit, as jashtë tij! [21]

14 14 MBUROJA.net - Çka është Tarikati (rruga sufite) Fjala tarikat, rrjedh nga gjuha arabe e cila d. m. th. rrugë të cilës duhet ecur, metodë e cila duhet të ndiqet, gjendje dhe pozitë. Në fillim tarikati kishte kuptim të largimit prej dynjasë për ta fituar ahiretin dhe të rrugës e cila do të ndiqej me edukimin e fuqive shpirtërore, kontrollimin e shtytësve të unit dhe të karakterit njerëzor. Ndërsa më vonë, me tarikat nënkuptohej tërësia e rregullave dhe parimeve etike-sociale të ndjekura nga ana e personave që marrin edukatë shpirtërore nën kontrollin e një shejhu dhe brenda një teqeje të caktuar. [22] Qëllimi i tarikatit është t i nxjerr në pah vlerat shpirtërore me origjinë hyjnore të fshehura në brendinë e ithtarit të tarikatit (murid) dhe t ju ndihmoj atyre ta gjejnë Allllahun xhel-le sha-nuhu. Themeluesi i çdo rruge (tarikati) nga ana e pararojës së tij (shejhu) i cakton disa rregulla dhe adete. Sipas sufive rrugët e arritjes tek All-llahu janë të panumërta. Secili në mënyra dhe rregulla të ndryshme arrin tek All-llahu dhe e realizon me metoda dhe rrugë te ndryshme. Tarikatet në bazë të metodologjisë së tyre ndahen në tre grupe: 1. Tarik-i ahjar - rrugë shpirtërore në të cilën përparohet vetëm nëpërmjet namazit, agjërimit, leximit të Kur anit, haxhit dhe xhihadit të pandërprerë. Personat që e ndjekin këtë rrugë kanë nevojë për më tepër përpjekje se sa dy grupet e tjera. 2. Tarik-i ebrar - rrugë shpirtërore në të cilën përparohet nëpërmjet përpjekjes (muxhadele) dhe stërvitjes kuptimore (rijadat). Përpjekja dhe stërvitja në këtë rrugë kanë për qëllim që personi të largohet prej sjelljeve të liga dhe të furnizohet me më të mirat. 3. Tarik-i shuttar - është rrugë e shkrirjes, ekstazës (fena, vexhd), përkushtimit (teslimijjet), meditimit (tefekkur) dhe falënderimit (shukr). Personat që ecin në këtë rrugë (salik) përpiqen që ta pastrojnë unin e tyre dhe të ngrihen sa më lartë shpirtërisht.[23] Ndërsa në bazë të metodave të edukimit dhe arsimimit mistik, tarikatet ndahen në dy grupe dhe atë tarikate shpirtërore dhe të Unit. 1) Tarikatet shpirtërore (ruhanijje) - Këto tarikate bazë të sistemit të tyre e kanë shpirtin dhe nëpërmjet kryerjes së farzeve, sunneteve[24], ibadeteve nafile, përkujtimit të pandërprerë të All-llahut xhel-le shanuhu dhe lidhjes kuptimore (rabëta)[25] përpiqen ta arrijnë pastërtinë shpirtërore. Në procesin edukativ-arsimor sufik (sejr-i suluk) të këtyre tarikateve ka disa shkallë që duhet të kalohen edhe atë:

15 15 MBUROJA.net a) Kalb (zemra) b) Ruh (shpirti) c) Sir (sekreti) ç) Hafi (fshehtësia) d) Ahfa (metafshehtësia/gjysëmfshehtësia) dh) Letaif-i nefs (shëmbëlltyra e unit) e) Letaif-i kul-l (shëmbëlltyra e tërësisë) Zotërimi i këtyre shkallëve dhe kapërcimi i tyre bëhet nëpërmjet vird[26] të posaçëm të emrave të All-llahut xhel-le shanuhu, dhe si rezultat arrihet në pastrimin e fundmë të shpirtit të njeriut nga të gjitha njollat e kësaj bote dhe kthimin e tij në origjinalitetin parazanafillor. 2) Tarikatet e unit (nefsanijje) janë tarikatet që bazë të sistemit të tyre e kanë unin dhe që kanë zhvilluar një metodologji të caktuar në luftën kundër pasioneve dhe lakmive negative të unit njerëzor. Personi (saliku) i cili e zgjedh këtë rrugë duhet që nëpërmjet shtatë pozitave ta pastroj unin e tij. Këto pozita (sipas besimit të tyre sh. a.) janë: a) Nefs-i emmare - Është uni që e urdhëron të keqen dhe zemrën e tërheq nga e liga. Saliku në këtë pozitë veten e konsideron si më të ulët në qenësi dhe mundohet që t i heshtë pëshpërimat e brendshme të epshit të tij. b) Nefs-i levvame - Është uni që pengohet për gabimet e bëra dhe që e fajëson veten. Herë pas here e urdhëron të keqen, por shpejt pendohet dhe kthehet e bën vepra të mira. c) Nefs-i mulhime - Është uni që frymëzohet nga një intuitë e brendshme për të keqen si e keqe dhe për të mirën si e mirë. Ai i kahëzon veprat e njeriut në bazë të këtij frymëzimi, e kundërshton shejtanin dhe pasionet epshore të paligjshme. d) Nefs-i mutmainne - Është uni i shndritur me dritën e zemrës, i pastruar prej cilësive të liga dhe me etikë të përsosur. Ai është i bindur se do të përgjigjet para Zotit për veprat e bëra. Veprat e mira i bën me dashuri dhe sinqeritet. e) Nefs-i radije - Është uni që tregon kënaqësi për të gjitha gjendjet në këtë botë. Ai nuk ngren krye në asnjë fatkeqësi të kësaj bote por gjithmonë është i nënshtruar pranë Fuqisë Krijuese. f) Nefs-i merdijje - Është uni me të cilin është i kënaqur All-llahu xhel-le shanuhu. g) Nefs-i kamile - Është uni që ka arritur pozitat më të larta shpirtërore. Saliku në këtë pozitë është i përsosur dhe mund të bëhet udhërrëfyes për të tjerët.[27] Tarikatet më të njohura dhe më të përhapura në botën islame janë: 1. Tarikati Kadirijje - Abdul-Kadir Gejlaniu ka vdekur (v. 562h/1166) 2. Tarikati Jesevijje - Hoxha Ahmed Jeseviu ka vdekur (v. 562h/1167) 3. Tarikati Rifaijje - Ahmed er-rifaiu ka vdekur (v. 578h/1182) 4. Tarikati Medjenije - Ebu Medjen Shuayb bin Huseyin, ka vdekur (v. 590h/1193) 5. Tarikati Kubrevije - Nexhmuddin Kubra, ka vdekur (v. 618h. /1221),

16 16 MBUROJA.net 6. Tarikati Suhreverdije - Ebu Hafs Omer Shehabuddin Suhreverdî, ka vdekur (v. 632h/1234) 7. Tarikati Çishtije - Muinuddin Hasan el-çishtîu, ka vdekur (v. 633h/1236) 8. Tarikati Ekberijje - Muhjuddin ibn Arabiu, ka vdekur (v. 638/1240) 9. Tarikati Shazelije - Ebu'lHasan Shazelîu, ka vdekur (v. 656h/1258) 10. Tarikati Bektashije - Haxhi Bektash Veliu, ka vdekur (v. 669h/1270) 11. Tarikati Mevlevije - Mevlana Xhelaleddin Rumî, ka vdekur (v. 672h/1273) 12. Tarikati Bedevije - Ahmed bin Ali Bedeviu, ka vdekur (v. 675h/1276) 13. Tarikati Desukijje - İbrahim Desukîu, ka vdekur (v. 676h/1277) 14. Tarikati Sadije - Saduddin bin Musa Xhebbavî, ka vdekur (v. 700h/1300) 15. Tarikati Nakshibendije - i themeluar nga Bahauddin Nakshibendî, ka vdekur (v. 791h/1388) 16. Tarikati Halvetije - Omer bin Ekmeluddin Lahixhî, ka vdekur (v. 800h/1397) 17. Tarikati Bajramije - Haxhi Bajram Veli, ka vdekur (v. 833h/1429) [28] - Teqetë Teqetë janë vende ku është punuar, analizuar, përjetuar mendimi sufik islam[29] dhe prej nga më vonë i është prezantuar popullatës. Janë institucione të Tesavvufit në të cilat banojnë ose qëndrojnë ithtarët e tarikatit (muridë, muhibë), të cilët nën kontrollin lëndor dhe kuptimor të një shejhu të caktuar përpiqen ta zbukurojnë moralin dhe etikën e tyre në bazë të parimeve sufike.[30] Më vonë në qendrat dhe vendet periferike të botës islame[31] si dhe të vendeve joislame janë ndërtuar ndërtesa të posaçme... të cilat varësisht nga tarikati, forma, madhësia janë emërtaur si zavije, hankah, ribat, mevlevihane, kalenderhane, dergah, pirevi, sofihane, kadirhane, asitane, etj. [32] Dije Allahu të mëshiroftë se shtegu i cili do të garantojë shpërblimin është një, e jo shtigjet e shumta, sepse Allahu ka caktuar sukses vetëm për një grup. Ai tha Ky është grupi i Allahut. Vërtet, grupi i Allahut është i suksesshëm. (Muxhadile, 22) Dhe Ai ka caktuar fitore vetëm për këtë grup Ai tha Dhe kushdo që e merr për mbrojtës Allahun, të Dërguarin e Tij dhe Besimtarët, atëherë, vërtet, grupi i Allahut është i suksesshëm. (Ma ide, 56) Pa marrë parasysh se sa shumë e hulumtoni Librin e Allahut dhe Sunetin e të Dërguarit të Tij (sallallahu alejhi ue selam), ju s do të gjeni ndonjë gjë e cila e lejon ndarjen e Umetit

17 17 MBUROJA.net në grupe (xhemate), apo ndarjen e tij në parti (ahzab) dhe blloqe, veçse kjo të jetë e dënueshme. Allahu i lartësuar ka thënë, Dhe mos u bëni sikur jobesimtarët, ata të cilët u përçanë në fenë e tyre dhe u ndanë në grupe; secili grup duke qenë i kënaqur me atë që kishte. (Rum, 31-32) Dhe si mundet Zoti ynë i madhërishëm të afirmojë ndarje për Umetin pasi që Ai e ka mbrojtur atë me Litarin e Tij dhe e ka liruar Pejgamberin e tij nga kjo kur ai (Umeti) u bë i tillë (i ndarë); dhe pasi që Ai e ka kërcënuar këtë (veprim), Vërtet, ata të cilët e përçanë Fenë e tyre dhe u ndanë, ti s ke të bësh asgjë me ta. Vërtet, çështja e tyre i takon Allahut, ata do të informohen për atë që bënin. (En am, 159) Prej Mu avije ibn Ebi Sufjan i cili tha, I Dërguari i Allahut qëndroi mes nesh dhe tha, Vërtet, para jush Njerëzit e Librit u ndanë në shtatëdhjetë e dy grupe, ndërsa kjo Fe do të ndahet në shtatëdhjetë e tri grupe. Shtatëdhjetë e dy prej tyre do të jenë në zjarr dhe një do të jetë në Parajsë, dhe ky është xhemati. [33] El-Amir es-san anij rahimahullah ka thënë, Përmendja e numrit në hadith nuk i përshkruan plotësisht ata të cilët janë të shkatërruar, por kjo vetëm shpjegon shtrirjen e gjerë të rrugëve të devijuara dhe degëve të tyre, në krahasim me rrugën e vetme të vërtetë. Kjo është ajo çka dijetarët e Tefsirit (shpjegimit të Kur anit) kanë përmendur në lidhje me thënien e Allahut, Dhe mos pasoni rrugë tjera, meqë ato do t ju ndajnë juve nga Rruga e Tij. (En am, 153)[34] Shejhul-Islam Ibn Tejmije (v. 728H) rahimehullah ka thënë: Feja e Muslimanëve është ndërtuar mbi pasimin e Librit të Allahut, Sunetit të Pejgamberit të Tij (sallallahu alejhi ue selam) dhe atë në çka Umeti është pajtuar. Pra, këto janë tri usulet (bazat) e pagabueshme. Në çfarëdoqoftë që Umeti s pajtohet, ateherë ajo i referohet Allahut dhe të Dërguarit të Tij. Kështu, nuk i takon askujt që të vendosë një person për Umetin, dhe të thërret në rrugën e tij dhe të formojë uela (dashuri, besnikëri dhe miqësi) dhe eda (armiqësi dhe urrejtje) të bazuar në të, përveç në Pejgamberin (sallallahu alejhi ue selam). Dhe nuk duhet të vendosin ndonjë të folur në bazë të së cilës ata formojnë uela dhe eda përveç të Folurit të Allahut, dhe atë të Dërguarit të Tij, dhe atë në të çka Umeti është pajtuar. Më saktë, kjo është praktikë e njerëzve të risisë (bidatit), të cilët e vendosin një person apo një thënie me të cilën ata shkaktojnë përçarje në Umet, duke formuar uela dhe eda bazuar në atë thënie apo atribuim. [Mexhmu ul Fetaua (20/164) të Ibn Tejmijes. ] Abdullah Ibn Mesudi ka thënë:pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) e tërhoqi një vijë dhe tha: Kjo është Rruga e Drejtë. Pastaj ai tërhoqi vija në të djathtë dhe në të majtë, dhe pastaj tha: Këto janë rrugë tjera. Në secilën prej tyre është një djall që thërret në të. Pastaj, ai tha: Vërtet kjo është Rruga ime e Drejtë, pra pasoni atë e mos pasoni rrugë

18 18 MBUROJA.net tjera që do t ju ndajnë nga Rruga e tij. (En am 153) [Hasen: Transmetuar nga Ahmed (1/435), en-nesa i (7/49) dhe të tjerët. Ky hadith është bërë autentik nga Shejh Albani në Dhilalul-Xheneh (nr. 16)] Ky hadith dëshmon përmes tekstit të tij se shtegu është një. Ibnul Kajjim (v. 751H) ka thënë, Dhe kjo është sepse shtegu i cili çon te Allahu është një, dhe kjo është ajo për çka Allahu dërgoi të Dërguarit e Tij dhe i shpalli Librat e Tij, dhe asgjë s mund të çojë te Allahu përveç këtij shtegu. Dhe, edhe sikur njerëzit të vinin nga çdo shteg, dhe ata të hynin nëpër secilën derë, atëherë të gjitha këto shtigje do të pengoheshin dhe të gjitha ato dyer do t u mbylleshin atyre, përveç këtij shtegu, meqë ky është ai i cili çon te Allahu. [ Et-Tefsirul-Kajim (f )] Dhe secili grup prej këtyre tarikateve pretendojnë se janë në të vërtetën, mirëpo duhet ditur se hakku është një, siç e cekëm edhe më lartë dhe rruga për të arritur tek All-llahu azze ve xhel-le duhet të jetë e argumentuar me Kur an, Sunnet dhe me ixhmanë (konsensusin) e sahabëve dhe ata dijetarë që i pasuan në të mirë. [si Ebu Hanifja, Shafiu, Maliku, Ahmedi e dijetarë të tjerë që pasuan rrugën e sahabëve] Për të kuptuar më hollësisht vlerën e të kuptuarit të Kur anit dhe Sunnetit sipas komentimit të sahabëve, do t u lëmë me disa fjalë nga Imami i madh i këtij shekulli Muhammed Nasirudin el-albani, material i cili është shkëputur nga kaseta me titull Da uetuna : (Thotë shejh Albani): Ka thënë Ibnul Kajjum el-xheuziju: Dija është çfarë ka thënë Allllahu, çfarë ka thënë i Dërguari i Tij dhe ajo që kanë thënë sahabët... Imam Ibnul Kajjum el Xheuziju, ia ka bashkangjitur kështu, Kur anit e Sunnetit edhe sahabet. A është kjo bashkëngjitje që ai i bëri Kur anit dhe Sunnetit opinion, ixhtihad,[35] apo thjesht një mendim i gabuar. Kjo sepse çdo njeri mund të gabojë?! Përgjigja për këtë është "jo". Ky nuk është një mendim e as ixhtihad i gabuar, por është mbështetur në Librin e All-llahut dhe Sunnetin e të Dërguarit të All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Për sa i përket Kur anit, mund të përmendim fjalën e Zotit tonë në Librin e Tij të Madhëruedhëm ku thotë: E kush i kundërvihet të Dërguarit pasi që i është bërë e qartë e vërteta DHE NDJEK RRUGË TJETËR NGA AJO E BESIMTARËVE, Ne e lëmë në atë që e ka zgjedhur dhe fusim në Xhehennem. Sa përfundim I keq është ai. (Nisa, 115) Nuk mjaftohet Zoti ynë në këtë ajet - dhe nëse do ta bënte do të kishte të drejtë - duke thënë: e kush i kundërvihet të dërguarit pasi i është bërë e qartë e vërteta, ne e lëmë në atë që ka zgjedhur, porse tha për një arsye të madhe që ne tani po nisim ta shpjegojmë dhe qartësojmë. Ai tha: dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve

19 19 MBUROJA.net Ky ajet ju lutem që të ngulitet në mendjet e dhe zemrat tuaja e të mos harrohet për asnjë çast prej jush, sepse në të ndodhet e vërteta dhe e drejta ashtu siç ju po e shqiptoni. E kështu ju do të mund të shpëtoni nga të devijuarit majtas dhe djathtas dhe nuk do të përziheni qoftë edhe sadopak me idetë e mendimet e ndonjërit prej grupeve të humbura. Profeti sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, përsëri në përgjigje të pyetjes se cili është grupi i shpëtuar, thotë: është Ai që ndodhet në rrugën time dhe të sahabëve të mi. E pra atëherë dhe sahabëve të mi është rruga e besimtarëve. Kur Ibn Kajjimi tha:"dhe (dija është çfarë) thonë sahabet", këtë nuk e nxori nga diku tjetër veçse nga ajeti i sipërpërmendur dhe nga ky hadith. Po kështu edhe nga hadithi i Irbad ibn Sarijes, radiall-llahu anhu, nga i cili po mjaftohem tani vetëm me atë që përbën pjesën dëshmuese, ku Profeti sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thotë: Ju e keni detyrim ta pasoni Sunnetin tim dhe Sunnetin e halifëve të drejtë dhe udhëzues që vijnë pas meje Atëher, pra, edhe këtu kemi të njëjtën gjë si në hadithin dhe ajetin e mëparshëm. Nuk thotë Profeti sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem Ju e keni detyrim Sunnetin tim dhe kaq, por ai i shtoi Sunnetit të tij Sunnetin e halifëve të drejtë. Që këtej mund të konkludojmë se feja mbështetet tek Kur ani, Sunneti dhe rruga e të parëve tanë të mirë [selefit]. Kjo është një diçka mjaft e rëndësishme veqanërisht në këtë kohë, në të cilën po përplasen opinionet, mendimet dhe medhhebet e po shtohen partitë dhe xhematet saqë shumë prej të rinjve muslimanë jetojnë të pavendosur e nuk dijnë se në cilin xhemat të shkojnë apo cilin grup të ndjekin. Që këtu vjen përgjigjja, në ajetin dhe dy hadithet e përmendura; ndiqni rrugën e besimtarëve. Rrugën e besimtarëve në kohën e sotme? Përgjigja është jo. Bëhet fjalë për rrugën e besimtarëve të kohës së parë, kohës së sahabeve, të parëve tanë të mirë (Selefu Salih). Ata meritojnë të jenë prijësit tanë, të cilët duhet t i ndjekim dhe askend tjetër në faqe të tokës përveç tyre. E pra thirrja jonë ngrihet në tri shtylla: mbi Kur anin, Sunnetin dhe pasimin e të parëve tanë të mirë (selefu salih)" (Mbaroi fjala e shejh Muhammed Nasiruddin el-albanit) Prandaj, ajo që është e domosdoshme për Muslimanin individin dhe kolektivin me qëllim që t i përgatisim ata për detyrën madhore dhe për të arritur synimin fisnik, është që vërtet të njihet Rruga e Drejtë, njerëzit e saj, akideja (besimi) e tyre dhe menhexhi (metodologjia), po ashtu duke i njohur risitë (në fe) dhe të këqijat të cilat shkaktojnë ndarjen nga kjo rrugë. Urtësia e njohjes të së keqes është marrë nga hadithi i Hudhejfe Ibnul-Jemanit (radiallahu anhu) kur ai tha: Njerëzit e pyetnin të Dërguarin e Allahut (sallallahu alejhi ue selam) për të mirën, ndërsa unë e pyesja për të keqen nga frika se do të më kaploj ajo [Pjesë e një hadithi të gjatë të transmetuar nga el-buhari (6/615) dhe Muslim (12/235). ] Ebu Alije (v. 90H) rahimehullah - ka thënë: Mësoni Islamin. Pastaj kur ta keni mësuar Islamin, mos u largoni prej tij në të majtë apo në të djathtë. Por, qëndroni në Rrugën e

20 20 MBUROJA.net Drejtë dhe në Sunetin e Pejgamberit tuaj (sallallahu alejhi ue selam) dhe atë në çka kanë qenë Shoqëruesit (Sahabët) dhe ruajuni nga këto risi sepse ato shkaktojnë urrejtje në mes jush. Pra, mbahuni për gjendjen autentike të çështjeve të tyre, e cila ishte para se të përçaheshin ata. Asim ka thënë: Ia përcolla këtë el-hasan el-basrit, dhe ai tha: Ai të ka dhënë këshillë të sinqertë dhe të ka thënë të vërtetën. [Transmetuar nga Ibn Bata në el-ibane (nr. 136)] Është e njohur se kjo gjendje autentike e çështjeve, si burim të ëmbël të vetin e ka pasur Kur anin dhe Sunetin, të ndërtuar në të kuptuarit e Selefus-Salihit (paraardhësve të devotshëm) Sahabëve, tabi inëve, dhe atyre që i pasuan ata për të cilët Pejgamberi (sallallahu alejhi ue selam) ka thënë: Më të mirët nga njerëzimi janë gjenerata ime, pastaj ata që i pasojnë ata, pastaj ata që i pasojnë ata. [36] Ky parim obligimi i të mbajturit për Kur anin dhe Sunetin autentik në metodologjinë e Selefus-Salihit është parim-gurthemel i Ehlus-Sunet uel-xhemat. Imam Ebu Hanife (v. 105) rahimehullah, ka thënë: Përmbajuni transmetimeve të rrugës së Selefit dhe ruajuni nga çështjet e shpikura, sepse e tëra ajo është risi (në fe). [Transmetuar nga es-sujuti në Seunul Mentek uel-kelam (f. 32). ] Imam el-auzai (v. 157) rahimehullah ka thënë: Kufizoje veten me durim në Sunet dhe ndalu aty ku njerëzit janë ndalur [të parët tanë të mire, selefi], thuaje atë që thonin ata dhe shmangu nga ajo prej së cilës shmangeshin ata. Merreni rrugën e Selefus-Salihit tuaj, se vërtet, ajo që ishte e mjaftueshme për ta është e mjaftueshme edhe për ju. [37] Në një vend tjetër Imam el-auzaiu, rahimehullah, thotë: Mbahuni fort për transmetimin e Selefit, edhe nëse ju braktisin njerëzit. Dhe ruajuni nga mendimet/opinionet e njerëzve, pa marrë parasysh se sa e zbukurojnë atë me të folurit e tyre. [Transmetuar nga el- Hatib në Sheref As-habul Hadith (f. 25) me isnad Sahi.] - Fytyra e vërtetë e Sufive Fjala "Sufizëm" rrjedh nga fjala greke "Sofia", që do të thotë urtësi, mençuri. Gjithashtu thuhet që kjo është një fjalë që i referohet veshjes së rrobave të leshta dhe kjo thënie është më e sigurta, meqë veshja e rrobave të leshta ka qenë shenjë e Zuhdit (indiferencës/largimit/distancimit nga jeta e kësaj bote). Shejhul Islam Ibn Tejmije, Allahu pastë mëshirë ndaj tij, tha në Mexhmu-ul- Fetaua:"Përsa i përket termit Sufije [Sufizëm], kjo s'ka qenë e njohur gjatë tre gjeneratave të para të Islamit. Dhe, të folurit rreth kësaj u bë e njohur vetëm pas tre gjeneratave të

21 21 MBUROJA.net para. Është thënë se kjo është bërë me qëllim të gjasimit me Isain alejhis-selam, të birin e Merjemes. Shejhul-Islam Ibn Tejmije rahimehullah, përmend në el-fetava (11/7) nga Muhammed ibn Sirinë (një tabi in i famshëm që vdiq në vitin 110H) se i ka arritur atij (lajmi) se njerëz të caktuar kishin marrë rroba të leshta për të veshur, me qëllim që të ngjasojnë me Isain, të birin e Merjemes, andaj ai tha:"ka njerëz që kanë zgjedhur dhe preferuar veshjen e rrobave të leshta, duke pretenduar se dëshirojnë të ngjasojnë me Mesihun, të birin e Merjemes. Por rruga e Pejgamberit tonë është më e dashur për ne, e Pejgamberi alejhis-selam ka veshur (rroba) prej pambuku dhe rroba të tjera. " Thuhet se ky është një atribuim ndaj Ehlus-Suffeh[38], por kjo është gabim, meqë po të ishte kështu, ata do ta quanin veten Sufij. Po ashtu është thënë se kjo është atribuim ndaj Saff [radhës] e cila është me e shquara para Allahut, por edhe kjo është gabim, meqë po të ishte kështu, ata do ta quanin veten Saffij. Po ashtu është thënë se kjo është atribuim ndaj sefweh [më të mirës] nga krijimi i Allahut. Por, edhe kjo po ashtu është gabim, meqë po të ishte kështu, ata do ta quanin veten Safwij. Është thënë po ashtu se kjo është atribuim ndaj Sufeh bin Bishr bin Udd bin Tabikheh, një fis Arab që gjendej pranë Mekes në të kaluarën, të cilit ia atribuonin veten asketët. Ndonëse atribuimi i Sufi-t është në pajtim me emrin e këtij personi [Sufeh] nga pikëpamja gramatikore, ky poashtu është opinion i pasaktë, meqë këta njerëz nuk kanë qenë të njohur mirë për shumicën e asketëve dhe për shkak se po t'iu atribuoheshin asketikët atyre, do të kishte qenë e mundshme që ata t'ia atribuonin veten atyre gjatë epokës së Sahabëve, Tabi'inëve dhe Atba' et-tabi'inëve [por nuk e kanë bërë këtë]. Poashtu është thënë që ky është opinioni më i mirënjohur: se Sufi është një atribuim ndaj suf [leshit, rrobës së leshtë]. Kjo meqë hera e parë kur Sufitë u shfaqën ishte në Basra [Irak]. Thotë shejhul Islam Ibn Tejmije në librin e tij El furkan bejne eulijai er-rahman ue eulijai esh-shejtan :"Më pas u vu në përdorim edhe emri fakir (i varfër) për njerëzit e tarikateve. Prandaj filloi të diskutohet se, cili është më i mirë, termi sufi apo fakir. Akoma vazhdohet të diskutohet se kush është më i mirë, i varfëri durues apo i pasuri falënderues. Diskutimi më i hershëm për këtë çështje është ai midis Xhunejdit dhe Ebul Abbas bin Atait. Madje edhe nga imam Ahmedi përcillen dy mendime për këtë çështje. Megjithatë, e vërteta është ajo që ka thënë All-llahu i Madhëruar: O ju njerëz, vërtet Ne ju krijuam juve prej një mashkulli dhe një femre, ju bëmë popuj e fise që të njiheni ndërmjet vete, e s'ka dyshim se te All-llahu më i ndershmi ndër ju është ai që më tepër është ruajtur (këqijat) (Huxhurat, 13)" (Mbaroi fjala e Ibn Tejmijes). Ebush-Shejh el-esbehani transmetoi me një zinxhir transmetimi të lidhur me Muhamed ibn Sirinin, se i ka mbërri atij që një grup njerëzish parapëlqenin të vishnin rrobe të leshta, kështu që ai tha:'janë disa njerëz që parapëlqejnë të veshin rrobe të leshta duke