Hukuki Açıdan Mevzuatların Değerlendirilmesi. Sosyal Ve Toplumsal Yönleriyle HBV Enfeksiyonunun Sağlık Hukuku Boyutu

Transkript

1 Hukuki Açıdan Mevzuatların Değerlendirilmesi Sosyal Ve Toplumsal Yönleriyle HBV Enfeksiyonunun Sağlık Hukuku Boyutu

2 Sağlık Hizmetinin Esası; Yasalara uygun, (Mevzuatta belirtilmiş şekilde) Meslek anlayışının gerektirdiği insiyatifi kullanarak, Ekip çalışması halinde, (diğer hizmet birimlerince de aynı davranış)

3 HEKİM SORUMLULUĞU Tıbbi Sorumluluk Hasta Tedavisi Hukuki Sorumluluk Tedavi Sırasında Bulaştırma Sağlık Hizmetlerinden Doğan Sorumluluk Sözleşmeye Aykırılık Tazminat sorumluluğun belirlenmesinde KUSUR önemlidir. Haksız Eylem Bir fiilin suç sayılabilmesi için suçun unsurlarının oluşması gerekmektedir.

4 TOPLUM (Hasta) Hastane Sağlık Birimi İFA İş Sözleşmesi Hekim Sağlık Çalışanı İFA YARDIMCISI Sağlık -Toplum İlişkisi

5 Sadakat ve Özen Borcu Özen Yükümlülüğü; (B.K. 390) Sonuca mutlak ulaşmak (iyileştirmek) değil, Sonucun başarılı olması için her türlü gayreti ve çabayı göstermek. MADDE 506- Vekil, vekâlet borcunu bizzat ifa etmekle yükümlüdür. Ancak vekile yetki verildiği veya durumun zorunlu ya da teamülün mümkün kıldığı hâllerde vekil, işi başkasına yaptırabilir. Vekil üstlendiği iş ve hizmetleri, vekâlet verenin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle yürütmekle yükümlüdür. Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi gereken davranış esas alınır.

6 Yapılması gerekenler. Yapılanlar (1) Sağlık Hizmeti Sağlık Mevzuatı Sağ.Kuruluşu Standartlar Anayasa Özel Kamu Yasa Tüzük Yönetmelik Tebliğ Sağlık İşletme Standartları Genelge İş Görme Emir İş Yapma Görev ve sorumluluklar Etik davranışlar Toplumsal Düzen Kuralları Hekim Açısından Standartlar Anamnez Muayene Tanı Yorum Bilgilendirme/Onam Müdahale İstenmeyen Komp. Beklenmeyen komp. Bakım Takip Kontrol Fark Sonuç Sorumlu Var / Yok Olumlu / Olumsuz Yönetim / Kişi Kusur Hizmet Kusuru / Kişisel Kusur Geç Verildi Standartlara aykırı Kötü Verildi Beceri eksikliği Hiç Verilmedi El Atmama Hukuki Süreç İdari / Ceza / Tazminat Disiplin TCK İdari Mah Suç Hukuk Mah.

7 Yapılması gerekenler. Yapılanlar (1) Sağlık Hizmeti Sağlık Mevzuatı Sağ.Kuruluşu Standartlar Anayasa Özel Kamu Yasa Tüzük Yönetmelik Tebliğ Sağlık İşletme Standartları Genelge İş Görme Emir İş Yapma Görev ve sorumluluklar Etik davranışlar Toplumsal Düzen Kuralları Hekim Açısından Standartlar Anamnez Muayene Tanı Yorum Bilgilendirme/Onam Müdahale İstenmeyen Komp. Beklenmeyen komp. Bakım Takip Kontrol Fark Sonuç Sorumlu Var / Yok Olumlu / Olumsuz Yönetim / Kişi Kusur Hizmet Kusuru / Kişisel Kusur Geç Verildi Standartlara aykırı Kötü Verildi Beceri eksikliği Hiç Verilmedi El Atmama Hukuki Süreç İdari / Ceza / Tazminat Disiplin TCK İdari Mah Suç Hukuk Mah.

8 Adam Çalıştıranın Sorumluluğu (B.K. 66) MADDE 66- Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz. Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, ödediği tazminat için, zarar veren çalışana, ancak onun bizzat sorumlu olduğu ölçüde rücu hakkına sahiptir.

9 Sağlık Toplum arasındaki güç dengesi Buyurgan Hizmet - Edilgen Hasta hukuka uygun hale gelme şartı * Tıp sanatını uygulama hak ve yetkisi Sadakat ve özen borcu içinde yerine getirme * Kişinin onamı Aydınlatılmış Bilgilendirilmiş Onam Katılımcı Hizmet...!

10 Sağlık Çalışanın Hakkı (TCK Md. 26) HAKKIN KULLANILMASI VE İLGİLİNİN RIZASI (1) Hakkını kullanan kimseye ceza verilmez. (2) Kişinin üzerinde mutlak surette tasarruf edebileceği bir hakkına ilişkin olmak üzere, açıkladığı rızası çerçevesinde işlenen fiilden dolayı kimseye ceza verilmez.

11 Aydınlatılmış Onam Sözleşme devam ettiği sürece kişilerin sürekli bilgilendirmesidir. Bilgilendirme karşılıklı irade içindir. Hastalar; hiç bilmedikleri, güç yettiremekleri, akıl erdiremedikleri sağlık hizmetini mutlak bir teslimiyet ve edilgenlik ile beklemektedirler

12 İfa Açısından Sorumluluk Sorumluluk sigortalarında MADDE 130- Başkasını çalıştıran kişi, çalıştırdığı kişiye karşı hukuki sorumluluğunu güvence altına almak üzere sigorta yaptırmışsa, sigortadan doğan haklar doğrudan doğruya çalışana ait olur. Ancak, çalışana ödenecek sigorta tazminatı, genel hükümlere göre ödenecek tazminattan indirilir. Diğer hukuki sorumluluk sigortalarına ilişkin kanun hükümleri saklıdır. Hekimlere yönelik zorunlu hale getirilen zorunlu sigorta, bir mali sigortamıdır yoksa mesleki sorumluluk sigortası mıdır. Aralarında fark var mıdır.?

13 tarih ve sayılı resmi gazetede Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Kurum Katkısına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Tebliğ yayınlanmış, tarih ve sayılı resmi gazetede genel şartlar kısmında değişiklik yapılmıştır..

14 A. TARİFE 1. Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında her bir olay için azami teminat tutarı TL dir. 2. Teminat tutarı maddi, manevi tazminat ve yargılama giderleri için geçerlidir. 3. Risk gerçekleşmiş olsa dahi, olay başı azami teminat miktarı sözleşme süresi boyunca aynı kalır. 4. EK-1 de yer alan risk gruplarına göre hazırlanmış olan Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası primlerine ilişkin tarife aşağıdadır. İlk kez yapılacak sigortalarda bu prim tutarları uygulanır.

15 Rizikoya İlişkin Olarak Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri a) Haberdar olduğu andan itibaren rizikonun gerçekleştiğini derhal sigortacıya bildirmek, b) Sigortalının sorumluluğunu gerektirecek olayları, on gün içinde, sigortacıya bildirmek, c) Sigorta sözleşmesi yokmuş gibi, imkanları ölçüsünde zararın önlenmesi, azaltılması ve artmasının önlenmesi için gerekli her türlü önlemi almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilecek mesleki faaliyet dışındaki sigortacılıkla ilgili makul talimatlara uymak, ç) Sigortacının talebi üzerine, olayın ve zararın nedeni ile hangi hâl ve şartlar altında gerçekleştiğinin ve sonuçlarının tespitine; tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu hakkının kullanılmasına yarayacak, elde edilmesi mümkün bilgi ve belgeleri makul sürede vermek, d) Zarardan dolayı, dava yolu ile veya başka yollarla bir tazminat talebi karşısında kaldığı veya aleyhine cezai kovuşturmaya geçildiği hâllerde, durumdan sigortacıyı derhal haberdar etmek ve tazminat talebine ve cezai kovuşturmaya ilişkin olarak almış olduğu ihbarname, davetiye ve benzeri tüm belgeleri gecikmeksizin sigortacıya vermek, e) Sigorta konusu ile ilgili başka sigorta sözleşmesi varsa bunları sigortacıya bildirmek.

16 Giderlerin Ödenmesi Sigortacı, zararı önleme, azaltma, artmasına engel olma ve rücu haklarının korunmasına yönelik sigortalının yaptığı makul giderleri, bunlar faydasız kalmış olsalar bile, sigorta tazminatından ayrı olarak tazmin eder. Sigortacı, sigorta ettirenin istemi üzerine giderlerin karşılanması amacıyla gerekli tutarı avans olarak ödemek zorundadır. Tazminata İlişkin Avans Verilmesi Sigortacı, sigortalının talebi üzerine, tazminat talebine ilişkin giderler için avans vermek zorundadır.

17 Tazminatın Ödenmesi Sigorta tazminatı, rizikonun gerçekleşmesini müteakip ve rizikoyla ilgili belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince ve her hâlde rizikonun gerçekleştiğine ilişkin bildirimin yapılmasından kırkbeş gün sonra muaccel olur. Sigortacıya yüklenemeyen bir kusurdan dolayı inceleme gecikmişse süre işlemez. Araştırmalar, rizikonun gerçekleştiğine ilişkin bildirimin yapılmasından ya da zarar görenin doğrudan sigortacıya başvurmasından başlayarak üç ay içinde tamamlanamamışsa; sigortacı, tazminattan mahsup edilmek üzere, tarafların mutabakatı veya anlaşmazlık hâlinde mahkemece yaptırılacak ön ekspertiz sonucuna göre süratle tespit edilecek hasar miktarının en az yüzde ellisini avans olarak öder..

18 SAĞLIK MESLEKLERİNİN UYGULANMASINDAN DOLAYI UĞRANILAN ZARARLARIN UZLAŞMA YOLUYLA HALLEDİLMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK tarih ve sayılı resmi gazete Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, sağlık mesleklerinin uygulanması ile ilgili olarak taraflardan herhangi birisinin dava açma süresi içerisinde Bakanlığa yapacakları maddi ve manevi tazminat başvurularının, uzlaşma yoluyla halledilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

19 SAĞLIK MESLEKLERİNİN UYGULANMASINDAN DOLAYI UĞRANILAN ZARARLARIN UZLAŞMA YOLUYLA HALLEDİLMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK tarih ve sayılı resmi gazete Uzlaşma teklifi MADDE 7 (1) Taraflardan herhangi birisi, dava açma süresi içerisinde Genel Müdürlüğe maddi ve manevi tazminat talebiyle uzlaşma için elektronik ortamda veya yazılı olarak başvuruda bulunabilir. Dava açılmasından sonra uzlaştırma başvurusu hâlinde ise, mahkemenin taraflara uzlaşma davetinin taraflarca kabul edilmesi veya tarafların uzlaştırıcıya başvurma konusunda anlaşmaya vardıklarını mahkemeye beyan ettikleri tarihten itibaren uzlaştırma süresi işlemeye başlar. (2) Genel Müdürlük, tarafların tümüne, uzlaşma davetini üç gün içerisinde yazılı olarak bildirir. Bildirimden itibaren taraflar uzlaşma yoluna gidip gitmeme konusundaki iradelerini Genel Müdürlüğe bildirir. Uzlaşma davetine, tebliğ tarihinden itibaren yirmi gün içinde yazılı olarak cevap verilmez ise uzlaşma teklifi reddedilmiş sayılır. (3) Tarafların tümünün uzlaşma teklifini kabul etmesi hâlinde Genel Müdürlük tarafların bir uzlaştırıcı seçmelerini talep eder. Tarafların, yirmi gün içerisinde uzlaştırıcı seçmemeleri hâlinde uzlaşma süreci sona erer.

20 6100 sayılı HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU R.G: 04 Şubat Uzman Görüşü MADDE 293- (1) Taraflar, dava konusu olayla ilgili olarak, uzmanından bilimsel mütalaa alabilirler. Sadece bu nedenle ayrıca süre istenemez. (2) Hâkim, talep üzerine veya resen, kendisinden rapor alınan uzman kişinin davet edilerek dinlenilmesine karar verebilir. Uzman kişinin çağrıldığı duruşmada hâkim ve taraflar gerekli soruları sorabilir. (3) Uzman kişi çağrıldığı duruşmaya geçerli bir özrü olmadan gelmezse, hazırlamış olduğu rapor mahkemece değerlendirmeye tabi tutulmaz.

21 Kanun, özüyle ve sözüyle değindiği bütün konularda uygulanır. Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hakim örf ve adetlere göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsa nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir. Hakim karar verirken bilimsel görüşlerden ve yargı kararlarından yararlanır. TMK 1. madde

22 BİLİMSEL GÖRÜŞ VERECEK OLAN KİM? ADLİ TIP KURUMU! YÜKSEK SAĞLIK ŞURASI..! ÜNİVERSİTELER!?????????????????????

23 BİLİRKİŞİ SİZSİNİZ. HANGİSİ DİŞİ.?

24 BİLİMSEL GÖRÜŞ VERECEK OLAN KİM? UZMANLIK DERNEĞİ SAĞLIK HUKUKU BİRİMİ BİLEN KİŞİ

25 Yrd. Doç. Dr. Nezih VAROL Halk Sağlığı ve Adli Tıp Uzmanı Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı