1. Ünite. Öğrenme Alanı : BİREY VE TOPLUM İletişim "Benimle" Başlar Kitle İletişim Araçlarının İnsanlar Arası Etkileşimdeki Rolü

Transkript

1 İLETİŞİM İLETİŞİM VE VE İNSAN İNSAN İLİŞKİLERİ İLİŞKİLERİ 1. ÜNİTE 1. ÜNİTE 1. Ünite İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ Öğrenme Alanı : BİREY VE TOPLUM İletişim "Benimle" Başlar Kitle İletişim Araçlarının İnsanlar Arası Etkileşimdeki Rolü 1.3. İletişimde Özgürlük 1.4. Atatürk ve İletişim 8

2 1. ÜNİTE İLETİŞİM 1. ÜNİTE İLETİŞİM VE VE İNSAN İNSAN İLİŞKİLERİ İLİŞKİLERİ KAZANIMLAR 1) İletişimi, olumlu olumsuz etkileyen tutum ve davranışları fark ederek kendi tutum ve davranışlarıyla karşılaştırır. 2) İnsanlar arasında kurulan olumlu ilişkilerde iletişimin önemini fark eder. 3) İnsanlar arası etkileşimde kitle iletişim araçlarının rolünü tartışır. 4) Doğru bilgi alma hakkı, düşünceyi açıklama özgürlüğü ve kitle iletişim özgürlüğü arasındaki bağlantıyı fark eder. 5) Kitle iletişim özgürlüğü ve özel hayatın gizliliği kavramlarını, birbiriyle ilişkileri çerçevesinde yorumlar. 6) Atatürk ün iletişime verdiği öneme kanıtlar gösterir. KAVRAMLAR iletişim rol kişilik birey duygu düşünce empati etkileşim tekzip görüş 9

3 İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ 1. ÜNİTE 1. İLETİŞİM ve İNSAN İLİŞKİLERİ İLETIŞIM BENIMLE BAŞLAR İletişim: Duygu, düşünce ve bilgilerin her türlü yolla başkalarına iletilmesidir.iletişim insanlar arasında olabileceği gibi, hayvanlar arasında da olabilir. Bunun yanı sıra insanlar ile hayvanlar da iletişim kurabilir İnsanlar arası ilişkilerde iletişim en önemli araçtır. Birlikte yaşamanın en önemli aracı olan iletişim günlük hayatımızda, ailemizle, yolculukta, alışverişte, okulda ve daha birçok yerde kullandığımız anlaşma araçları bütünüdür. İletişimi Etkileyen Olumsuz Davranışlar: Çok konuşmak ve cevap hakkı vermemek. Her zaman sen dili ile konuşmak. Emir vermek. Suçlayıcı bir tavırda olmak. Yönlendirmek, öğüt vermek, teselli etmek. İletişimi Etkileyen Olumlu Davranışlar: Ben dili ile konuşmaya özen gösterin. Suçlayıcı ve kırıcı olmayın. Konuşmaktan çok dinlemeyi tercih edin. Sabırlı olun. Başarılı ve iyi iş yapanları tebrik edin. Açık ve net olun. 10

4 1. ÜNİTE İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ Empati: Bir insanın kendisini karşısındakinin yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini anlamasıdır. İletişim engelleri: Önyargılar, isim takma, tehdit, sıkça soru sorma, emir verme, eleştirme, sen dili. Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan, kendisine özgü yasaları olan ve ancak bu yasalar çerçevesinde gelişen, temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış seslerden örülmüş bir anlaşma sistemidir. Dilin özellikleri aşağıdaki gibidir: Dil, gelişmiş bir iletişim aracıdır. Dil, seslerden oluşmuş bir anlaşma sistemidir. Dil, düşünce ve zekânın bir yansımasıdır. Dil, canlı bir varlıktır. Dil, sosyal bir varlıktır. Dil, bir ortak nokta ve kültür ögesidir KITLE İLETIŞIM ARAÇLARININ İNSANLAR ARASI ETKILEŞIMDEKI ROLÜ Kitle iletişim araçları, kısa süre içerisinde birçok insana haber ulaştırabilen haberleşme araçlarıdır. Gazete, dergi, radyo, televizyon ve internet kitle iletişim araçlarıdır. İletişimi açıklamak için altı temel öge kullanılır: Kaynak (Gönderici) Alıcı (Hedef) İleti (Mesaj) Bağlam (Ortam) Dönüt (Geri bildirim) Kanal (Araç) 11

5 İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ 1. ÜNİTE UNUTMA Milli Mücadele ( ) sırasında İtilaf Devletleri Anadolu nun haberleşmesine el koymuştu. Bu süreçte Mustafa Kemal önderliğinde mücadele hazırlığına başlayan Anadolu halkı, gizli kurulmuş olan telgraflarla ve mücadele taraftarı olan gazetelerle haberleşmişlerdir İLETIŞIMDE ÖZGÜRLÜK Kitle iletişim araçları insanların bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesinde çok önemlidir. Örneğin; televizyon kanallarındaki eğitim ve belgesel içerikli programlar sayesinde insanlar bilgi edinebilir, devletin vatandaşa dair beklentileri haber programlarıyla da iletilebilir. Fakat bazı durumlarda bu iletişim araçları halkı yanlış bilgilendirebilir ya da yanlış yönlendirebilir. Bu yanlış ve taraflı haber ve programların denetimini RTÜK (Radyo Televizyon Üst Kurulu) yapar ve mahkemeler aracılığıyla bu kanallara gerekli yaptırımlar uygulanır. Tekzip: Düzeltme ve cevap hakkıdır. Bir kişi ya da kurum hakkında basın kuruluşlarının yaptığı yalan ya da yanlış haberlerin mahkeme kararı ile kanıtlanması durumunda yazılan düzeltme yazısıdır. Aynı zamanda bu kuruluşa yayın durdurma ve para cezaları verilebilir. Rtük : Radyo Televizyon Üst Kurulu 1994 yılında kurulmuştur. Türkiye de radyo ve televizyonların yayınlarını denetleyen devlet kurumudur. Anayasamızın; 20. Maddesi: Herkes özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. 21. Madde: Kimsenin konutuna (evine) dokunulamaz. 22. Madde: Herkes haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır. Milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başkalarının ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden bir veya birkaçına bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz. 28. Madde: Basın hürdür, sansür edilemez. 12

6 1. ÜNİTE İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ Anayasamızın basın özgürlüğü konusunda bazı durumlarda getirdiği sınırlamalar şunlardır: Devlete ait gizli bilgilerin açıklanması, Genel ahlakın korunması ve suçların önlenmesi, Suç işlemeye, ayaklanma ve isyana teşvik eden haber ve yazıların yayımlanması, Devletin iç ve dış güvenliği ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü tehdit eden haber ve yazıların yayımlanması ATATÜRK VE İLETIŞIM Milli Mücadele yıllarında Mustafa Kemal in isteğiyle kurulmuş olan basın organları halkı doğru bilgilendirmek ve bağımsızlık bilincini halka aşılayabilmek için görev yapmıştır. Atatürk'ün Kurduğu Kitle İletişim Araçları Gazete adı nedir? Basıldığı yer neresidir? El yazısı ile yazdığı dergi İstanbul Harp Okulu-1901 Minber-Ali Fethi Okyar ile İstanbul-1918 İrade-i Milliye Sivas-1919 Hakimiyet-i Milliye Ankara-1920 Anadolu Ajansı (A Ankara

7 İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ 1. ÜNİTE ETKINLIK - 1 A. Aşağıdaki bilgilerden doğru olanların yanına (, yanlış olanların yanına (Y) koyunuz. 1. Mimik ve jestler iletişimde sözsüz mesajlara örnektir. 2. İletişim yalnızca iki kişi arasında gerçekleşir. 3. Empati, insanın kendini karşısındakinin yerine koymasıdır. 4. Anadolu Ajansı, Milli Mücadele döneminde kurulmuştur. 5. Gazete en hızlı iletişim aracıdır. 6. Basın organlarının düzeltme yazısına tekzip denir. 7. TRT, Atatürk sonrasında kurulmuş bir yayın organıdır. 8. İrade-i Milliye gazetesi Ankara da kurulmuştur. 9. İletişim için en önemli özellikler: kendini bilmek ve karşıdakini dinlemektir. 10. Ülkemizde rahatsız edici bir yayın ya da reklamı RTÜK e şikayet edebiliriz. B. Aşağıdaki tabloda verilen davranışları iletişim açısından olumlu/olumsuz alanlarına göre + işareti ile belirtiniz. Olumlu Davranış Olumsuz ( ) Empati kurmak ( ) ( ) Emir vermek ( ) ( ) Etkili dinlemek ( ) ( ) Teselli etmek ( ) ( ) Öğüt vermek ( ) ( ) Göz teması kurmak ( ) ( ) Yönlendirmek ( ) 14

8 1. ÜNİTE İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ ETKINLIK - 2 Aşağıdaki atasözlerini kendi cümlelerinizle kısaca açıklayınız. 1 Söz gümüşse, sükût (sessizlik) altındır Az söyle, çok dinle Derdini söylemeyen derman bulamaz Tatlı dil, yılanı deliğinden çıkarır Bıçak yarısı geçer, dil yarası geçmez Önce düşün sonra söyle İnsanlar konuşa konuşa, hayvanlar koklaşa koklaşa anlaşır

9 ETKINLIK - 3 A. Aşağıdaki lletişim araçlarının hangi grupta yer aldığını "+" işareti koyarak belirtiniz. İletişim Aracı Bireysel İletişim Aracı Kitle İletişim Aracı (1) Gazete (2) Telefon (3) Televizyon (4) Telgraf (5) Telsiz B. Yukarıdaki iletişim araçlarının numaralarını aşağıdaki ilgili boş yerlere yazınız.

10 ETKINLIK - 4 Şiddet/Korku Olumsuz Örnek Cinsellik Genel İzleyici Oluşturabilecek Kitlesi Davranışlar 7 Yaş ve Üzeri İçin 13 Yaş ve Üzeri İçin 18 Yaş ve Üzeri İçin Yukarıdaki görseli inceleyerek akıllı işaretlerin TV yayınları hakkında bilgi verme ve izleyiciler açısından önemi hakkında açıklamalar yapınız. A B C D E

11 İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ 1. ÜNİTE KONU TESTİ 1 1. Bir insanın kendisini başkasının yerine koymasına.. denir. 4. Aşağıdaki kurum ve kuruluşlardan hangisini Mustafa Kemal kurmamıştır? Anadolu Ajansı Yukarıdaki tanım cümlesinde boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? saygı empati iletişim taklit Hakimiyet i Milliye İrade i Milliye 2. Ülkemizde radyo ve televizyon yayınlarını denetleyen kuruluş aşağıdakilerden hangisidir? TRT Anadolu Ajansı RTÜK TÜİK TRT 3. I. bağırmak II. gözüne bakmak III. sırtını dönmek Palme Yayıncılık 5. Aşağıdaki öğrencilerden hangisi kitle iletişim araçlarından biri değildir? televizyon IV. yargılamak Yukarıdakilerden hangisi iletişimsizliğe neden olan bir davranış değildir? gazete I II radyo mektup III IV 18

12 1. ÜNİTE İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ 6. Aşağıdaki iletişim yöntemlerinden hangisi diğerlerine göre daha eskidir? 9. Haberlere uygulanan sansür duman telgraf Yalan ve yanlış haber 1 2 gazete internet Gerçeği yansıtmayan bilgiler 3 Basın kuruluşları arasında rekabet 7. Yardımlaşma azalır. 4 Yukarıdakilerden hangisi görsel basın ve medya için olumsuz bir durum olarak görülemez? Huzursuzluk artar. Şiddet olayları artar. Palme Yayıncılık Ayrımcılık azalır. İnsanlar birbirini anlamaz ve iletişimsizlik yaşarlarsa yukarıdaki renkli kelebeklerle gösterilenlerden hangisi gerçekleşmez? Yandaki görseldeki iletişim aracı aşağıdakilerden hangisidir? telefon telgraf telsiz Yukarıdaki görselde iki kişi arasındaki iletişim durumu aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilebilir? fikir alışverişi iletişimde olumlu bilgi aktarımı bakış açısını değiştirmeme sonucu oluşan iletişimsizlik insanların empati kurma yeteneği bilgisayar 19

13 İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ 1. ÜNİTE KONU TESTİ I. Kendini tanımak II. Empati yapabilmek 3. I Öğüt vermek III. Bisiklete binebilmek IV. Etkili dinlemek II Dinlemek Yukarıdakilerden kaç tanesi iletişim becerilerindendir? III Emir vermek IV Suçlamak 1 2 Yukarıdakilerden hangisi iletişim kurmada yapılan hatalardan değildir? I II III IV İnsanlarla olumlu iletişim kurabilmek için; I. Ne söylemek istediğimize karar vermeli 2. Konuşurken jest ve mimiklerimizi kullanmak. Palme Yayıncılık II. Karşımızdaki kişinin ne istediğini öğrenmeli III. Sürekli konuşmalı IV. İletişim sonunda kişi, kendi düşüncesini kabul ettirmeli yargılarından hangileri yanlıştır? Yalnız I 2 Karşımızdaki insan konuşurken sözünü kesmeden dinlemek. 3 Konuşmamızdaki ses tonumuzun etkili olması. Yalnız IV 4 Konuşurken karşımızdaki insanlara sürekli iltifatlar etmek. I ve III Yukarıdakilerden hangisi etkili bir iletişim için yapılması gerekenlerden biri değildir? III ve IV 20

14 1. ÜNİTE İLETİŞİM VE İNSAN İLİŞKİLERİ 5. Bazen ağzımızdan bir ses çıkmasa da karşımızdaki bizi anlayabilir. Bu iletişim şekli Sözsüz Mesajlar olarak da adlandırılabilir. 8. Aşağıdakilerden hangisi medyanın ilkelerinden biri olamaz? Tarafsız Objektif Yukarıda tahtada yazan bilgiye göre aşağıdakilerden hangisi iletişimde yer alan sözsüz mesajlardan biri değildir? Jest ve mimikler Kaş göz işaretleri El kol hareketleri Mutluluk cümleleri 6. Yazılı, sesli veya görsel yapıtların dağıtımını ya da yayımını sağlayan her türlü teknik iletişim araçlarına ne denir? Televizyon Uydu Palme Yayıncılık Önyargılı Abartısız 9. Kişilerin eşyalarını gizlice kullanmak veya eşyalarını kurcalamak kişinin hangi hakkının ihlal edildiğini gösterir? Dokunulmazlık Özel hayatın gizliliği Düşünceyi açıklama Güvenlik hakkı 10. İletişimdeki en büyük engel aşağıdakilerden hangisidir? İnternet Kitle iletişim araçları Bireysel farklılıklar Ses tonu 7. Atatürk: Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek demek değildir. Benim fikirlerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız bu yeterlidir. demiştir. Jest ve mimikler Atatürk bu sözüyle iletişimde hangisinin önemini vurgulamıştır? Beden dili Etkili dinleme Karşımızdaki kişiyi dinlememek Empati Üslup 21