Görsel İletişim Tasarımı Öğr.Gör. Elif Dastarlı

Transkript

1 SANAT TARİHİ I Görsel İletişim Tasarımı Öğr.Gör. Elif Dastarlı

2 Romanesk Sanat Tarihsel arka plan 375 yılındaki Kavimler Göçü'yle başlayan karışıklıklardan sonra Roma İmparatorluğu 395 yılında Doğu ve Batı olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İmparatorluğun batıdaki kısmı olan Batı Roma İmparatorluğu Kavimler Göçü'yle Avrupa'ya gelen Cermen kavimlerinin saldırıları sonucu 476 yılında yıkılmıştır. Kurulan Karolenj İmparatorluğu 9. yüzyılda ikiye bölünmüş, doğu kesimi Kral Otto nun yönetimine geçmiştir. Germenya kralı seçilen I.Otto, hem imparatorluk tacını giymiş hem de Papa nın elinden Roma İmparatorluk tacını almıştır. Böylece Batı Avrupa nın kültürel, dinsel ve sanatsal yönetimi bu aile ile Kutsal Roma Germen İmparatorluğu nun eline geçmiştir. Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu yılları arasında 844 yıl boyunca Orta Avrupa'da hüküm sürmüş bir monarşidir. Alman Krallığı temelinde olsa da, aslında bir devletçikler bütünüdür.

3 Vikingler yüzyıllar arasında kuzeybatı Avrupa'da birçok yeri fethederken, Normanlar Batı Avrupa'da ve Akdeniz'de de hakim askerî güç olmuşlardı. 11. yüzyılın sonlarında kavimler Hıristiyanlık sayesinde büyük ölçüde kaynaşmıştır (13. yüzyılda çözülme tekrar başlar.) 1066 yılında Hastings Savaşı ile İngiltere yi işgal eden Normanlar yeni bir mimari üslubu da beraberlerinde getirmişlerdir. Yeni derebeyleri, piskoposlar, soylular, güçlerini göstermek için manastır ve büyük kiliseler yaptırırlar. İngiltere de Norman üslubu, Avrupa da Romanesk olarak bilinir. Adam Yiyen Aslan, Speyer Katedrali, y. 11. yüzyıl, taş.

4

5 Romanesk Dönem (MS yüzyıllar) 9. yy sonlarından itibaren Avrupa sanat ve kültür ortamında oluşan değişmeler, Avrupa kültür hayatının gelişiminde temel teşkil eden süreçlerden birini oluşturan ve Romanesk adı verilen dönemin hazırlayıcısı olmuştur. Bu dönemde Hıristiyan Batı Avrupa Sanatı kendine has bir nitelik kazanmıştır. Klasik örnekleri yüzyıl sonu arasında verilen bu dönem, 12. yüzyıldan itibaren Gotik üslup içinde eriyerek ortadan kaybolmuştur.

6 Romanesk üslup Tipik Roma yapı tekniğinin yeniden canlanması gibi görülebilecek bir yaklaşım söz konusudur. Mimari üslup, diğer sanatları da belirlemiştir. Kiliselerde kapıların üzerine yarım daire olarak alınlık tablası yaygın biçimde eklenir. Bu, kilise girişlerine bol figürlü rölyef yapma alanı açmıştır. Romanesk üslup İngiltere de Norman üslubu, Roma hâkimiyetinin bulunduğu Avrupa kıtasında ise Roman üslubu adını almıştır. St. Trophime Kilisesi, Tanrı Tahtındaki İsa, 12.yy sonları, Arles, Fransa.

7 Speyer Katedrali, y , Speyer Almanya. Kiliseler Yeryüzü Kilisesi kavramını yani kıyamet günü zafer saati gelinceye kadar yeryüzündeki karanlık güçlerle kilisenin savaşacağını açıklıyor gibidir.

8 Speyer Katedrali, y , iç mekan ve tonoz örtüsü, Speyer Almanya.

9 Murbach Benediktin Kilisesi, Alsas, 1160 civ. Romanesk kiliseler kalın taş duvarları, masif kuleleri ve heybetli görünümleriyle kimi zaman bir şatoyu anımsatırlar.

10 Lizbon Katedrali, 1147.

11 Romanesk heykel Romanesk heykel sanatı mimariden ayrı düşünülemez. Heykel yalnız cephelerde değil, iç mekânda da mimari unsurlara bağlı olarak geniş yer tutar. St. Pierre Kilisesi, y. 1150, Chauvigny, Fransa

12 St. Pierre Kilisesi sütun başlıkları, y. 1150, Chauvigny, Fransa.

13 Haşmetli İsa, St. Sernin Kilisesi, nef mermer rölyefi, y , Toulouse-Fransa.

14 Romanesk resim İmparator II. Henry ye Taç Takılması, 11. yüzyıl başları, Bamberg Katedrali.

15 Dinsel eğiticilik niteliğiyle resim, sözcüklerin gücünü görsel olarak ifade etmektedir. Resim ve heykel kutsal oluşumun maddi âlemde varlık bulmasıdır. Aziz Daniel, İsrail Kralı David, Peygamber Hosea vitrayı, 11. yüzyıl sonu Augsburg Katedrali, Almanya.

16 Stavelot İncili, Haşmetli İsa, 11.yy sonu.

17 Galile Denizinde Fırtına, Hitda İncili, y

18 Musa ve Harun Peygamberler, Bury İncili, 12.yy ortaları.

19 Nuh un Gemisi, y. 1100, St. Savin -sur- Gartempe Manastır Kilisesi, fresko, Poitou, Fransa.

20 İngiliz Bury İncili, yakl. 1135, parşömen üzeri illüstrasyon, 17 x 25 cm, Corpus Christi College, Cambridge. İngiliz Dover İncili, y. 1150, Corpus Christi College, Cambridge

21 Sainte-Madeleine (Mecdelli Meryem) Kilisesi portali, y. 1140, taş, Vézelay, Fransa.

22 Sahne ve anlatım şemalarını geliştirerek Avrupa Sanatının doruğa ulaşacağı süreçlerin hazırlık aşamasında dönüm noktası olan Romanesk Sanatın en güzel heykel örnekleri kiliselerin kapı alınlıklarında yer alan yapıtlardır. Kuruluş, sahne ve anlatım düzeni açısından resim sanatına da katkıları olmuştur. Sainte-Madeleine Kilisesi, nef.

23 Saint-Lazare Katedrali, ana portal, , Autun, Fransa.

24 Üç Bilge Kralın Rüyası, , Heykeltıraş Gislebertus, Saint-Lazare Katedrali, Autun, Fransa.

25 Havva, , Heykeltıraş Gislebertus, Saint-Lazare Katedrali kuzey portalı, Autun, Fransa.

26 St. Trophime Kilisesi, portal, Tanrı Tahtındaki İsa, 12.yy sonları, Arles, Fransa.