International Journal of Academic Value Studies (Javstudies) ISSN:

Transkript

1 International Journal of Academic Value Studies (Javstudies) ISSN: Vol: 3, Issue: 10, pp Disciplines: Business Administration, Economy, Econometrics, Finance, Labour Economics, Political Science, Public Administration, International Relations REEL EFEKTİF DÖVİZ KURLARININ DURAĞANLIĞI: 15 AB ÜLKESİ VE TÜRKİYE Stationarity Of Real Effective Exchange Rates: 15 EU Countries And Turkey Yrd.Doç.Dr. Ali Eren ALPER Ömer Halisdemir Üniversitesi, İİBF., Arş. Gör. Gürçem ORANSAY Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yrd. Doç. Dr. Fındık Özlem ALPER Ömer Halisdemir Üniversitesi, İİBF Alper, A.E; Oransay, G. & Alper, F.Ö. (2017). Reel Efektif Döviz Kurlarının Durağanlığı: 15 AB Ülkesi ve Türkiye, Vol: 3, Issue:10; pp:36-44 (ISSN: ) ARTICLE INFO Article History Makale Geliş Tarihi Article Arrival Date 06/04/2017 Makale Yayınlanma Tarihi The Published Date 10/05/2017 Anahtar Kelimeler Satın alma gücü paritesi, Fourier ADF birim kök testi, yapısal kırılmalar. Keywords Purchasing Power Parity, Fourier Unit Root Test, Structural Breaks. JEL Kodları: C33, F31. ABSTRACT ÖZ Satınalma gücü paritesi ile döviz kurları arasındaki ilişkinin açıklanmaya çalışılması ve satınalma gücü paritesi (SAGP) teorisinin uzun vadede geçerliliğinin Fourier Testi kullanarak test edilmesi, bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Bu nedenle çalışmada SAGP ve döviz kurları arasındaki ilişki üzerine genel bir bilgi verilmiş, konu ile ilgili literatüre ve kullanılan ekonometrik yönteme yer verilmiş, son olarak da elde edilen bulgular değerlendirilmiştir. Çalışmada 15 AB ülkesi ve Türkiye verileri kullanılarak dönemi için SAGP test edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; Türkiye, Fransa, İngiltere, Hollanda, Avusturya, Danimarka, İrlanda, İspanya ve İsveç te reel efektif döviz kuru serileri birim köklüdür dolayısıyla da SAGP bu ülkelerde geçerli değildir. Almanya, İtalya, Yunanistan, Belçika, Finlandiya, Lüksemburg ve Portekiz de ise reel efektif döviz kuru serilerinin birim kök içermediği dolayısıyla da bu ülkelerde SAGP nin geçerli olduğu sonucuna varılmıştır. The main aim of the study is try to explain the relation between purchasing power parity (PPP) and currency rates and testing PPP in long term by using Fourier Unit Root Test forms. So a general information has been given about the relation between the exchange rates and PPP, the used econometric method and the related literature has been mentioned and the acquired findings have been evaluated. This study investigates the validity of PPP for 15 EU countries and Turkey utilizing Fourier unit root tests for the period of The results show that PPP is invalid for Turkey, France, England, Netherlands, Austria, Denmark, Ireland, Spain and Sweden except for Germany, Italy, Greece, Belgium, Finland, Luxemburg and Portugal. 1. GİRİŞ Döviz kuru, finansal küreselleşme sonrasında ulusal ekonomiler arasındaki uyum ve dengeyi sağlayan önemli bir makroekonomik değişken olmuştur. Bir ülkede döviz kurlarında yaşanan değişiklikler, ülke ekonomisini ve ekonomik faaliyetlerin seyrini etkileyebilme gücüne sahip olduğu için, döviz kurlarındaki istikrar ülke ekonomisinin istikrarı açısından incelenmesi gereken oldukça önemli bir faktör olmanın yanı sıra, iktisat politikası uygulayıcılarının da odağı haline gelmektedir. Satın Alma Gücü Paritesi (SAGP) ise, mal piyasaları ile ilgili bir fiyat çeşidi olan döviz kurlarının belirlenmesi teorisidir. Bu teoriye göre herhangi biz zaman periyodunda iki ülkenin

2 para birimi arasında yaşanan kur değişikliği, söz konusu iki ülkenin göreceli fiyat seviyeleri arasındaki değişim ile belirlenmektedir. Yani döviz kurundaki hareketlerin baskın belirleyicisi fiyat seviyelerindeki değişimdir ve bu kur enflasyonu olarak adlandırılmaktadır (Dornbusch 1985). 19. yy klasik iktisatçıları Ricardo, Mill, Goschen ve Marshall dan bu yana SAGP geliştirilmekte olup, tarihsel süreç içerisinde Viner (1937), Holmes (1967) ve Officer (1984) tarafından tartışılmıştır. Ancak bilindiği üzere, SAGP ilk defa iktisatçı Cassel tarafından İkinci Dünya Savaşı sırasında sabit döviz kuru sisteminin işleyişinin bozulması ile birlikte yeni döviz kuru paritesinin ne olması gerektiği üzerine ortaya atılmış bir teoridir. Dünyada benzer malların, benzer fiyatlardan satılmasını ifade eden Tek Fiyat Kanununu esas alan bu teorinin geçerliliği için, reel döviz kuru uzun dönemde durağan olması, yani birim kök içermemesi gerekmektedir. Eğer reel kur durağan değilse kurdaki sapmalar kalıcı olacak ve nominal kur fiyat farklılıklarını giderecek şekilde hareket etmediğinden, SAGP geçerli olamayacaktır. Yani SAGP de sabit ya da ortalama değerine dönme eğiliminde olan bir reel kur düzeyi gerekmektedir (Bozoklu ve Yılancı, 2010). Birçok çalışmada yer aldığı üzere satınalma gücü paritesi ile döviz kurlarının ilişkili olması (Mussa, 1982; Baillie ve McMahon, 1990) ve SGP teorisine göre uzun dönemde satınalma gücü paritesinin geçerliliği durumunda reel döviz kurlarının değişmeyeceği varsayımı, satınalma gücü paritesinin varlığının sınandığı bu çalışmada da reel döviz kurlarının kullanılması için yol gösterici niteliktedir. Çalışmanın amacı, satınalma gücü paritesi ile döviz kurları arasındaki ilişkinin açıklanmaya çalışılması ve satınalma gücü paritesi teorisinin uzun vade de geçerliliğinin reel döviz kuru özellikleri araştırılarak test edilmesidir. Çalışmanın giriş bölümünde SAGP ve döviz kurları arasındaki ilişki üzerine genel bir bilgi verilmiştir. Devam eden bölümlerde ise öncelikle konu ile ilgili literatüre ve sonrasında ise ekonometrik metodolojiye yer verilmiş, son olarak ise elde edilen bulgular değerlendirilmiştir. 2. LİTERATÜR Ampirik literatüre bakıldığında satın alma gücü paritesi teorisinin geçerliliği üzerine yapılan çalışmalarda daha çok birim kök sınamaları ve eş bütünleşme testlerine başvurulduğu görülmekte, ancak teorinin geçerliliği konusunda ortak bir görüş bulunmamaktadır. Bunun nedeni analize konu olan veri setindeki farklılıklar (uzunluğu, frekans sıklığı, lineer olmaması, yapısal kırılma gibi özellikler taşıması) ve reel döviz kurunun hangi endeks türünün çalışmaya dahil edildiği şeklinde söylenebilir. Ayrıca alınan ülke veya ülke grubunda hangi döviz kuru sisteminin uygulandığı da sonuçlardaki farklılıkların bir başka sebebi olabilmektedir. Aşağıda yer alan Tablo 1 de SAGP nin geçerliliği üzerine yapılan güncel bazı çalışmalar sunulmuştur. Tablo 1. Literatür Özeti Yazar Ülke-Periyod Yöntem Sonuç Doğanlar 5 Gelişmekte Olan Asya Eş Bütünleşme (2009) Ülkesi (Hindistan, Endonezya, Pakistan, Filipinler ve Türkiye) ( ) Acaravcı ve 8 Geçiş Ekonomisi (1992- ADF ve KPSS Öztürk 2009) (2010) Chang ve Su (2010) Güloğlu vd. (2011) Petrol İhraç Eden Ülkeler Birliği Üyeleri ( ) Türkiye nin Dış Ticaret Partneri 18 Ülke Doğrusal Olmayan Kırılmalı Panel Panel Döviz kurları ve göreceli fiyatlar, ülkelerin çoğu için eşbütünleşik görünmemekte, sadece Türkiye için SAGP geçerli olmaktadır. SAGP sadece Bulgaristan ve Romanya için geçerlidir. Bu sonuç, uzun dönem SAGP nin geçiş ekonomileri için zayıf bir kanıt niteliğindedir. Analiz sonuçlarına göre Angola, Endonezya, İran ve Suudi Arabistan için SAGP teorisi geçerlidir. Analize konu olan 18 ülke için SAGP geçerlidir. 37

3 Liu (2012) vd. Holmes vd. (2012) Cuestas Regis (2013) ve Bahmani- Oskooee vd. (2013) Liu ve Chang (2013) Yang Cheng vd. (2013) Yıldırım vd. (2013) Tıraşoğlu (2014) Tiwari Shahbaz (2014) ve Bahmani- Oskooee vd. (2014) Geçiş Ekonomileri ( ) Eşik Oto-regresif Model (TAR) 26 OECD Ülkesi Kırılmalı Panel OECD Ülkeleri ( ) Latin Amerika Ülkeleri ( ) Doğrusal Olmayan Panel Panel KSS Birim Kök Latin Amerika ülkeleri Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Birim Kök 15 Latin Amerika Ülkesi Eşik Oto-regresif ( ) Model (TAR) Türkiye ( ), AB- 27 ( ), AB-15 ( ), OECD ( ) ve G-8 Ülkeleri ( ) 18 OECD Ülkesi ( ) Hindistan ( ) 20 Afrika Ülkesi ( ) SAGP, 8 adet geçiş ekonomisi içinde sadece Romanya için geçerli bulunmuştur. Bu ülke grubunda çoğunlukla SAGP hipotezinin geçerliliğine yönelik sonuçlar elde edilmiştir. OECD ülkeleri üzerine yapılan daha önceki çalışmalara göre, SAGP nin geçerli olduğu daha fazla ülke tespit edilmiştir. Latin Amerika ülkelerinin birçoğu için SAGP tutarlı bulunmuştur. SAGP, Latin Amerika ülkelerinin hepsi için geçerlidir. SAGP, Latin Amerika ülkelerinin sadece altı tanesi için geçerli bulunmuştur. SAGP; Türkiye ekonomisi için geçerli değildir, fakat AB-27, AB-15, OECD ve G-8 ülkeleri için geçerlidir. Türkiye için Kırılmalı Birim Kök, AB-27, AB- 15, OECD ve G-8 ülkeleri için CADF Panel ADF Kanada ve Meksika ya ait reel döviz Testi ve Yapısal kuru serileri durağandır ve bu Kırılmalı Birim ülkeler için SAGP teorisi geçerlidir. Kök DF-GLS Tüm önemli ticaret ortakları için Testi ve Eşik SAGP geçerli değildir. Otoregresif Model (TAR) Panel Durağanlık SAGP teorisinin çalışmadaki 10 ülke için geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. He (2014) vd. Bahmani- Oskooee vd. (2015) Li vd. (2015) Huang ve Yang (2015) Jiang (2016) vd. 15 Latin Amerika Ülkesi ( ) Geçiş Ekonomileri ( ) Amerika, Kanada, Japonya ve İngiltere ( ) 11 Euro Bölgesi Ülkeleri ( ) 10 Orta ve Doğu Avrupa Ülkesi ( ) Fourier Fonksiyonlu Panel SURKSS Panel Durağanlık Doğrusal Eş Bütünleşme Panel Doğrusal Olmayan Eşik Oto-regresif Model (TAR) Honduras dışında, diğer ülkeler için SAGP geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. SAGP sadece Litvanya ve Polonya için geçerli bulunmuştur. Bu ülkeler için SAGP ni destekler nitelikte sonuçlara ulaşılmıştır. Euro periyodu öncesine göre, euro periyodu sonrasında döviz kurlarında ortalamaya dönme oldukça zayıf bulunmuştur. Çalışmada yer alan Orta ve Doğu Avrupa Ülkelerinin yedisi için sonuçlar, SAGP nin geçerliliğini destekler niteliktedir. 38

4 Tablo 1 de görüldüğü üzere yapılan çalışmalarda ortak bir görüş bulunamadığı için bu konuya ilgi devam etmekte ve iktisat literatüründe geniş yer tutmaktadır. 3. EKONOMETRİK METODOLOJİ Bu çalışmada Fourier Testi (Fourier Unit Root Tests, FADF) kullanılarak SAGP test edilmiştir. Uygulanan ekonometrik yöntemin yapısal kırılmaların bilinmeyen özelliklerini analize dahil edebilecek bir metot olması bakımından, farklılık göstermektedir. Analizin kapsadığı 45 yıllık dönemde ele alınan ülkelerde döviz piyasalarına etki eden birçok ekonomik değişim meydana gelmiştir. Bunlardan bazıları 1970 lerdeki petrol krizi, 1973 yılında Bretton-Woods sisteminin yıkılması ve gelişmiş ülke paralarının dalgalanmaya bırakılması, 2008 yılında ABD de başlayan küresel mali krizdir. Bu gibi değişimlerin sebep olacağı yapısal kırılmaları dikkate alan birim kök testlerini kullanmak, sonuçların güvenilirliğini arttırmaktadır. Dolayısıyla, bu çalışmanın literatüre temel katkısı reel efektif döviz kuru serilerinin bilinmeyen yapısal kırılmalarını da dikkate alan yeni bir ekonometrik tekniğin kullanılması, böylece daha sağlıklı ve güvenilir sonuçlar elde edilmesidir. Christopoulos (2010) un çalışmasında, bu yöntemin uygulaması aşağıda belirtilen Denklem 1 deki modelin tahmin edilmesi ile başlamaktadır; Denklem 1 de, pi sayısını;, frekans sayısını;, serinin trend değerini ve ise gözlem sayısını ifade etmektedir. İkinci aşamada Denklem 2 deki değerine 1 ile 5 arasında değerler verilerek, minimum hata kareleri toplamının (SSR) elde edildiği model tespit edilmektedir. = + (2) Son olarak ise, minimum SSR nin elde edildiği modelin trigonometrik terimlerinin katsayılarının anlamlılığı sınanmaktadır. Eğer trigonometrik terimlerin katsayıları anlamlı ise, kalıntı serileri elde edilerek, bu serilere ADF birim kök testi yapılır ve elde edilen FADF test istatistiği değerleri kritik değerlerle karşılaştırılır. 4. VERİ SETİ VE AMPİRİK SONUÇLAR Çalışmada İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (Organization for Economic Cooperation and Development) veri tabanından 15 Avrupa Birliği üyesi ülke (Avusturya, Almanya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Lüksemburg, Portekiz, Yunanistan) ve Türkiye olmak üzere 16 ülke için, yılları arasında, reel efektif döviz kuru verileri kullanılmıştır. Tablo 2, FADF birim kök test sonuçlarını göstermektedir. Tabloda yer alan veri aralığı sütunu ülkelerin analize dahil edilen veri yıllarını belirtilmekte olup, analizde arası yıllık veriler kullanılmıştır (İngiltere de veri eksikliğinden dolayı arası yıllık veriler kullanılmıştır). Tabloda yer alan frekans değeri sütunu, minimum SSR değerine göre seçilen frekans sayısını; F(k) değeri ise trigonometrik terimlerin anlamlılığı için hesaplanan F istatistiği değerini; FADF de birim kök test istatistiği değerini ifade etmektedir. Tablo 2: FADF Test Sonuçları Ülke Veri Aralığı Frekans Değeri F(k) FADF Almanya (1) Avusturya (15) Belçika (1) 39 (1)

5 Danimarka (16) Finlandiya (10) Fransa (5) Hollanda (14) İngiltere (16) İrlanda (0) İspanya (0) İsveç (4) İtalya (2) Lüksemburg (8) Portekiz (10) Türkiye (15) Yunanistan (8) Not: Parantez içerisindeki değerler optimal gecikme uzunluğunu göstermektedir ALMANYA AVUSTURYA BELCIKA DANIMARKA FINLANDIYA FRANSA 40

6 HOLLANDA INGILTERE IRLANDA ISPANYA ISVEC ITALYA LUKSEMBURG PORTEKIZ 41

7 TURKIYE Şekil 1: Reel Efektif Döviz Kuru ve Fourier Fonksiyonu YUNANISTAN Şekil 1 de reel efektif döviz kuru ve Fourier fonksiyonları yer almaktadır. Ülkelerin tamamında Fourier fonksiyonu kırılmaları yakalayacak şekilde hareket etmiştir. Frekans değeri sonuçları, ülkelerde minimum SSR nin elde edildiği frekans değerinin çeşitlilik gösterdiğini;. F(k) değeri ise bize trigonometrik terimlerin anlamlılığını sınadığımız F istatistiği değerini göstermektedir. Buna göre analize dahil edilen 16 ülkede de trigonometrik terimler %10 seviyesinde istatistiki açıdan anlamlı bulunduğu için, analizdeki bütün ülkeler için FADF değeri hesap edilebilmiştir. FADF değerlerine bakılacak olursa Türkiye, Fransa, İngiltere, Hollanda, Avusturya, Danimarka, İrlanda, İspanya ve İsveç te reel efektif döviz kuru serilerinin birim köklü olduğu dolayısıyla da durağan olmadığı sonucuna varılmıştır. Almanya, İtalya, Yunanistan, Belçika, Finlandiya, Lüksemburg ve Portekiz de ise reel efektif döviz kuru serilerinin birim kök içermediği dolayısıyla da durağan olduğu sonucu elde edilmiştir. 5. SONUÇ Uygulama örneğinde 15 AB ülkesi ve Türkiye verileri kullanılarak dönemi için satınalma gücü paritesi test edilmiş ve bu dönemde böyle bir iktisadi ilişkinin varlığı yapılan birim kök testleri ile sınanmıştır. Çalışmanın literatüre temel katkısı uygulanan yöntemin, ele alınan veri dönemi içerisinde yapısı bilinemeyen kırılmaları dikkate alarak, satın alma gücü paritesi hakkında daha güvenilir bilgiler sunmasıdır. Elde edilen sonuçlara göre; Türkiye, Fransa, İngiltere, Hollanda, Avusturya, Danimarka, İrlanda, İspanya ve İsveç te reel efektif döviz kuru serileri birim köklüdür dolayısıyla da satın alma gücü paritesi bu ülkelerde geçerli değildir. Almanya, İtalya, Yunanistan, Belçika, Finlandiya, Lüksemburg ve Portekiz de ise reel efektif döviz kuru serilerinin birim kök içermediği dolayısıyla da bu ülkelerde satın alma gücü paritesinin geçerli olduğu sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlar iktisadi olarak, SAGP nin geçerli olduğu 7 ülkede (Almanya, İtalya, Yunanistan, Belçika, Finlandiya, Lüksemburg ve Portekiz), incelenen dönem itibari ile istikrarlı bir döviz kuru politikasının olduğu şeklinde yorumlanabilmektedir. Öte yandan SAGP nin geçerli olmadığı ve Türkiye nin de dahil olduğu 9 ülke (Türkiye, Fransa, İngiltere, Hollanda, Avusturya, Danimarka, İrlanda, İspanya ve İsveç) için ise reel kurdan sapmalar yaşandığı takdirde, bu sapmaların kalıcı olduğu ve nominal kurun fiyat farklılıklarını ortadan kaldıracak şekilde gerçekleşmediği söylenebilir. Bu durumda, uygulanan kur politikalarının söz konusu ülkelerin ekonomik faaliyetleri üzerinde etkin olamayacağı ve istikrardan uzaklaşmaya neden olacağı beklenmektedir. Bu nedenle SGP nin geçerli olmadığı bu ülkelere döviz kuru politikalarının yeniden gözden geçirilmesi önerilebilir. KAYNAKÇA Acaravcı, A. & Öztürk, I. (2010). Testing Purchasing Power Parity In Transition Countries: Evidence From Structural Breaks, Amfiteatru economic, 12(27),

8 Bahmani-Oskooee, M.; Chang, T. & Hung, K. (2013). Revisiting Purchasing Power Parity In Latin America: Sequential Panel Selection Method, Applied Economics, 45(32), Bahmani-Oskooee, M.; Chang, T. & Wu, T. (2014). Revisiting Purchasing Power Parity in African Countries: Panel Stationary Test With Sharp and Smooth Breaks, Applied Financial Economics, 24(22), Bahmani-Oskooee, M.; Chang, T. V & Wu, T. (2015). Purchasing Power Parity in Transition Countries: Panel Stationary Test with Smooth and Sharp Breaks, International Journal of Financial Studies, 3(2), Baillie, R. T. ve McMahon, P. (1990). The Foreign Exchange Market-Theory and Econometric Evidence. Cambridge University Press. Bozoklu, Ş. & Yılancı, V. (2010). Reel Döviz Kurlarının Durağanlığı: E7 Ülkeleri İçin Ampirik Bir İnceleme, Maliye Dergisi, 158, Chang, H. & Su, C. (2010). Revisiting Purchasing Power Parity For Major OPEC Countries: Evidence Based On Nonlinear Panel Unit-Root Tests. Applied Economics Letters, 17(11), Christopoulos, D. K. & Leon-Ledesma, M. A. (2010). Smooth Breaks and Non-Linear Mean Reversion: Post-Bretton Woods Real Exchange Rates, Journal of International Money and Finance, 29(6), Cuestas, J. C. & Regis, P. J. (2013). Purchasing Power Parity in OECD Countries: Nonlinear Unit Root Tests Revisited, Economic Modelling, 32, Doğanlar, M. (1999). Testing Long-Run Validity Of Purchasing Power Parity For Asian Countries, Applied Economics Letters, 6(3), Dornbusch, R. (1985). Purchasing Power Parity. NBER Working Paper, Güloğlu, B.; İspir, S. & Okat, D. (2011). Testing the Validity of Quasi PPP Hypothesis: Evidence From a Recent Panel Unit Root Test with Structural Break, Applied Economics Letter, 18(18), He, H.; Chou, M. C. & Chang, T. (2014). Purchasing Power Parity For 15 Latin American Countries: Panel SURKSS Test With A Fourier Function, Economic Modelling, 36, Holmes, J. M. (1967). The Purchasing Power Parity Theory: In Defense of Gustav Kassel as a Modern Theorist, Journal of Political Economy, Holmes, M. J.; Otero, J. & Panagiotidis, T. (2012). PPP in OECD Countries: An Analysis of Real Exchange Rate Stationarity, Cross-Sectional Dependency and Structural Breaks, Open Economies Review, 23(5), Huang, C. & Yang, C. (2015). European Exchange Rate Regimes And Purchasing Power Parity: An Empirical Study On Eleven Eurozone Countries, International Review of Economics & Finance, 35, Jiang, C.; Jian, N., Liu, T. Y. & Su, C. W. (2016). Purchasing Power Parity And Real Exchange Rate In Central Eastern European Countries, International Review of Economics & Finance. Li, H.; Lin, Z. & Hsiao, C. (2015). Testing Purchasing Power Parity Hypothesis: A Semiparametric Varying Coefficient Approach, Empirical Economics, 48(1), Liu, S.; Zhang, D. & Chang, T. (2012). Purchasing Power Parity Nonlinear Threshold Unit Root Test For Transition Countries, Applied Economics Letters, 19(18),

9 Liu, S. & Chang, T. (2013). Purchasing Power Parity In Latin American Countries: Linear And Nonlinear Unit Root Tests With Stationary Covariates, Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 47(4). Mussa, M. L. (1982). A Model of Exchange Rate Dynamics, Journal of Political Economy, Officer, L. (1984). Purchasing Power Parity and Exchange Rates: Theory, Evidence and Relevance. (Vol. 35), Greenwich, Conn., JAI Press. Tıraşoğlu, B. Y. (2014). Yapısal Kırılmalı Testleri İle OECD Ülkelerinde Satın Alma Gücü Paritesi Geçerliliğinin Testi, Ekonometri ve İstatistik e-dergisi, 20, Tiwari, A. K. & Shahbaz, M. (2014). Revisiting Purchasing Power Parity for India Using Threshold Cointegration and Nonlinear Unit Root Test, Economic Change and Restructuring, 47(2), Viner, J. (1937). Studies in the Theory of International Trade. Harper and Brothers, New York. Yang Cheng, L.; Tsangyao, C.; Chia Hao, L. & Chi Wei, S. (2013). Revisiting Purchasing Power Parity For 15 Latin American Countries: Threshold Unit Root Test, International Journal of Finance & Economics, 18(2), Yıldırım, K.; Mercan, M. & Kostakoğlu, S. F. (2013). Satın Alma Gücü Paritesinin Geçerliliğinin Test Edilmesi: Zaman Serisi ve Panel Veri Analizi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8, 3. 44