Mikrofilament İnceliğinin Dokuma Kumaş Özelliklerine Etkisi. Effects of Microfilament Fineness on Woven Fabric Properties

Transkript

1 Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 5, No: 1, 2011 (30-39) Electronic Journal of Textile Technologies Vol: 5, No: 1, 2011 (30-39) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR e-issn: Makale (Article) Mikrofilament İnceliğinin Dokuma Kumaş Özelliklerine Etkisi H.Kübra KAYNAK*, Osman BABAARSLAN**, *Gaziantep Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü, 27310/GAZİANTEP **Çukurova Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümü, Balcalı/ADANA Özet Sentetik lif teknolojisindeki en önemli gelişmelerden birisi şüphesiz doğrusal yoğunluğu 1 dtex in altında olan mikroliflerin üretimi olmuştur. Mikroliflerden elde edilen tekstil yüzeyleri sahip oldukları hafiflik, sağlamlık, su iticilik, nefes alabilme, ve dökümlülük gibi özellikleri sayesinde konvansiyonel liflerden elde edilen tekstil yüzeylerine göre üstünlük sağlamaktadırlar. Doğrusal yoğunluğu oldukça düşük olan mikroliflerden elde edilen sıkı yapılı dokuma kumaşlar hava şartlarına karşı koruma etkisi sağlarken diğer yandan hafiflik ve yüksek mukavemet özellikleri göstermektedirler. Bu çalışmada farklı mikrofilament inceliğine sahip ipliklerle dokunmuş kumaşların hava geçirgenliği, kopma mukavemeti, yırtılma mukavemeti ve aşınma dayanımı özellikleri incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Mikrofilament, Dokuma kumaş, Hava geçirgenliği, Mukavemet Effects of Microfilament Fineness on Woven Fabric Properties Abstract One of the most important developments in synthetic fiber technology is absolutely producing microfibers which have a linear density below 1 dtex. Fabrics produced from microfibers are superior to conventional fiber fabrics, due to their properties such as light weight, durability, water proofness, breathability, and drapeability. Tightly woven fabrics produced from microfibers which have extremely low linear densities, provide barrier effect against weather conditions while serving light weight and high durability properties. The present study reports the air permeability, breaking strength, tear strength and abrasion resistance properties of woven fabrics produced from microfilament yarns having different fiber finenesses. Keywords: Microfilament, Woven fabric, Air permeability, Strength Bu makaleye atıf yapmak için Kaynak, H., K.,, * Babaarslan,O. **, Mikrofilament İnceliğinin Dokuma Kumaş Özelliklerine Etkisi, Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi 2011, 5(1) How to cite this article Kaynak, H., K.,, * Babaarslan, O. **, Effects of Microfilament Fineness on Woven Fabric Properties, Electronic Journal of Textile Technologies, 2011, 5 (1) 30-39

2 Kaynak, H., K. ve Babaarslan O. Teknolojik Araştırmalar: TTED 2011 (1) GİRİŞ Geçmişten günümüze yapay liflerin üretimi ve buna paralel olarak yapay lifler üzerine yapılan araştırmalar gittikçe artmaktadır. Tekstil liflerinin, sahip oldukları özelliklerin iyileştirilmesi ihtiyacı ve tekstil liflerinin çok farklı uygulama alanlarında kullanılmaya başlanması mikrolif teknolojisinin hızla gelişmesine ve tekstil endüstrisinde kullanım potansiyelinin artmasına yol açmıştır. Genel olarak doğrusal yoğunluğu 1dtex in altındaki lifler mikrolif ve 0,3 dtex in altındaki lifler ise süper mikrolif olarak kabul edilmektedir[1]. Mikrolif ipliklerden dokunan kumaşlar, filamentlerin oldukça düşük doğrusal yoğunluğa sahip olması nedeniyle konvansiyonel incelikteki filament ipliklerinden dokunan kumaşlara nazaran oldukça sıkı bir yapıya sahiptirler[2]. Mikrolif ya da mikrofilament ipliklerden dokunan kumaşlar sahip oldukları sıkı yapıları nedeniyle fonksiyonel özelliklere sahiptirler. Örneğin %100 mikrofilament iplikten dokunmuş bir yağmurluk konvansiyonel lif ipliğinden dokunmuş kumaşa göre daha hafif ve konforludur. Birbirine oldukça yakın yerleşmiş mikrolifler rüzgara karşı bariyer etkisi yaparak vücut ısısının giysinin dışına transferini engeller. Bu sıkı yapıdaki lifler ile sentetiklerin ıslanma dayanımından da yararlanılarak su itici bir yapı elde edilebilir. Kumaşa su iticilik özelliğinin bu şekilde herhangi bir kimyasal ya da kaplama gerektirmeksizin kazandırılması nefes alabilen bir kumaş elde edilmesini sağlar[3]. Bu tarz su geçirmez fakat nefes alabilen kumaşlar çadır yapımı için de idealdir. Ayrıca bayrak yapımı için de mükemmeldir[4]. Schacher ve arkadaşları (2000), mikrolif polyester ve klasik polyesterden üretilmiş bezayağı desenli iki dokuma kumaşın ısıl özelliklerini araştırmışlardır. Mikrolif polyester kumaş (çözgü tel sayısı: 43 tel/cm, atkı tel sayısı: 36 tel/cm) 88 g/m²ağırlığında olup, çözgüde kullanılan lif inceliği 0,7 dtex, atkıda kullanılan lif inceliği ise 1 dtex dir. Klasik polyester kumaş ise (çözgü tel sayısı: 29 tel/cm, atkı tel sayısı: 23 tel/cm) 72 g/m²ağırlığında olup, çözgüde kullanılan lif inceliği 2,5 dtex, atkıda kullanılan lif inceliği ise 4 dtex dir. Araştırma sonucunda, mikrolif polyester kumaşın klasik polyester kumaşa göre daha yüksek ısıl izolasyon özelliği gösterdiği ve kumaşın ilk temas halinde daha sıcak bir his uyandıran yapıda olduğu ortaya konmuştur[5]. İslam (2004), polyester mikroliften üretilmiş dokuma kumaşların ameliyathane önlüğü olarak kullanılması durumundaki bariyer performansını incelemiştir. Bu amaçla, 1/1 bezayağı doku tipine sahip, 130 g/m²ağırlığında, %100 polyester mikrolif kumaşa (çözgüde 1,47 dtex ve atkıda 0.62 dtex lif inceliğine sahip) hidrofobluk kazandırmak için 8 farklı plazma ve 2 farklı yaş işlem çeşidi uygulamıştır. Kumaşların absorbsiyon özelliklerini incelemek için farklı sıvıların belli bir sürede kumaş tarafından emilimi gözlemlenmiştir. Sonuçta; saf su, sentetik kan, protein solüsyonu ve gerçek kanın emiliminde kumaşlara uygulanan plazma işlemlerinden 2 çeşidinde ve yaş işlemlerden birisinde 1 ve 2 saatlik absorbsiyon test süreleri sonunda kabul edilebilir sonuçlar elde edildiği görülmüştür[6]. İlksöz ve arkadaşları (2008), su itici bitim işlemi uygulanmış mikrolif polyester, konvansiyonel polyester ve pamuk dokuma kumaşlara hava geçirgenliği ve su geçirgenliği (darbe penetrasyon) testlerini uygulanmışlardır. Mikrolif polyester kumaş numunesine 4, pamuklu kumaş numunesine 4 ve konvansiyonel polyester kumaş numunesine 1 çeşit sıvı itici bitim işlemi uygulanmıştır. Daha sonra ham ve su itici bitim işlemi görmüş kumaşlara ilgili testleri uygulamışlardır. Sonuç olarak uygulanan su itici bitim işlemi mikrolif polyester kumaşlar için, su geçirgenliği değerlerini kabul edilebilir sınırlara düşürürken hava geçirgenliği değerlerini ise arttırmıştır[7]. Hasan ve arkadaşları (2008), farklı mikrofilament inceliğine, lif kesitine, iplik doğrusal yoğunluğuna ve doku tipine sahip polyester dokuma kumaşların ıslanma özelliklerini incelemişlerdir. Çalışmada daha hidrofob bir kumaş yüzeyi elde etmek için kumaş sıklığı ve lif inceliğinin arttırılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Diğer yandan filament kesitinin yuvarlak yerine yıldız kullanılmasıyla da kumaşın hidrofobluğu artmıştır[8]. 31

3 Teknolojik Araştırmalar: TTED 2011 (1) Mikrofilament İnceliğinin Dokuma Kumaş Özelliklerine Etkisi Varshney ve arkadaşları (2010), polyester ve polyester viskon karışımı dokuma kumaşlarda filament inceliğinin ve kesitinin kumaşın ısıl konfor özellikleri üzerindeki etkilerini incelemişlerdir. Çalışma sonucunda lif doğrusal yoğunluğunun artmasıyla ve kesiti dairesel olmayan liflerin kullanılmasıyla kumaş gözenekliliği artmış ve dolayısıyla ısıl direnç artarken ısıl iletkenlik ve soğurganlık değerleri düşmüş ve kumaşlar daha sıcak hissi vermişlerdir. Diğer yandan lif doğrusal yoğunluğunun düşmesiyle ve kesiti dairesel olmayan liflerin kullanılmasıyla kumaş üzerinde suyun dağılma hızı artmıştır. Benzer şekilde lif doğrusal yoğunluğunun artması ve dairesel olmayan lif kesitlerinin kullanılmasıyla kumaşların hava geçirgenliği ve su buharı geçirgenliği değerleri de artmıştır. Kumaşlarda viskon lifi kullanımı ise su buharı geçirgenliğini düşürmüştür[9]. Varshney ve arkadaşları (2011), farklı lif kesiti ve inceliğine sahip polyester ve polyester-viskon dokuma kumaşların eğilme dayanımı, kesme dayanımı, sıkıştırılabilme ve esneme özelliklerini incelemişlerdir. Çalışma sonuçlarına göre kumaşların eğilme dayanımları lif kesitinden önemli oranda etkilenmiştir. Polyester lifinin inceliğinin azalmasıyla kumaş kalınlığı ve sıkıştırılabilme özellikleri atmıştır. Kumaşlarda viskon karışım oranının arttırılmasıyla eğilme ve kesme dayanımı düşerken esneme özelliği iyileşmiştir[10]. Bu çalışmada filament inceliğinin dokuma kumaş özelliklerine etkilerinin saptanması amacıyla farklı mikrofilament inceliğine sahip iplikler sabit doku parametrelerinde dokunmuştur. Üretilen kumaş dokunmuş kumaşların hava geçirgenliği, kopma mukavemeti, yırtılma mukavemeti ve aşınma dayanımı özellikleri incelenmiştir. 2. MATERYAL VE METOD Bu çalışmada mikrofilament inceliğinin dokuma kumaş özelliklerine etkisinin saptanması amacıyla 4 farklı mikrofilament inceliğinde (1,04 denye, 0,70 denye, 0,52 denye, 0,3 denye) ve bunlara ilaveten konvansiyonel bir filament inceliğinde (2,8 denye) 5 adet 100 denye polyester filament ipliği atkı ipliği olarak kullanılarak numune dokuma kumaş üretimleri gerçekleştirilmiştir. Kullanılan iplikler ve özellikleri Tablo 1 de görülmektedir. Tablo 1. Çalışmada kullanılan atkı ipliği özellikleri İplik Özellikleri Atkı ipliğinde kullanılan mikrofilament incelikleri, denye 2,8 1,04 0,70 0,52 0,3 İplik inceliği, denye 100 Kopma mukavemeti, cn/tex 3,50 3,56 3,48 3,54 3,80 Kopma Uzaması, % 30 27,65 23,52 22,34 24,84 Kaynama Çekmesi, % 3 5,8 7,2 8 6,9 Kıvrım Kısalması, % 18 11,99 8,37 7,99 4,61 Kıvrım Modülü, % 12 6,36 4,26 3,68 2,19 Kıvrım kalıcılığı, % 81 81,90 77,93 75,83 70,03 Bitim yağı miktarı, % 3 3 3,3 2,8 2,5 Punta sayısı, adet/metre Punta kalıcılığı (%3 uzamada dayanım) Numune üretimleri elektronik armürlü ağızlık açma ve rapierli atkı atma sistemine sahip konvansiyonel bir dokuma makinesinde, 405 atkı/dak hızında, 170 cm tarak eninde, yapılmıştır. Çözgü ipliği olarak 50 denye / 96 filament polyester ipliği kullanılmıştır. Üretim parametreleri Tablo 2 de verilmiştir. 32

4 Kaynak, H., K. ve Babaarslan O. Teknolojik Araştırmalar: TTED 2011 (1) Tablo 2. Numune kumaşların üretim parametreleri Değişkenler Atkı Çözgü İplik inceliği (denye) 100 denye 50 denye Mikrofilament inceliği (denye) 2,8 1,04 0,70 0,52 0,3 0,52 Elyaf Cinsi Polyester (sürekli filament) Kumaş Sıklığı (tel/cm) Doku Tipi Bezayağı B 1/1 Elde edilen 5 farklı kumaşın fiziksel özellikleri aşağıdaki standartlara göre tespit edilmiş ve bu özellikler Tablo 3 de verilmiştir. 1.TS 250 EN Tekstil Dokunmuş Kumaşlar-Yapı Analiz Metotları-Kısım 2-Birim Uzunluktaki İplik Sayısının Tayini 2. TS EN Tekstil-Kumaşlar-Küçük Numuneler Kullanarak Birim Alan Başına Kütlenin Tayini 3. TS 7128 EN ISO 5084 Tekstil-Tekstil ve Tekstil Mamullerinin Kalınlık Tayini Atkı ipliği ve ipliği oluşturan filament inceliği (denye) 100 Tablo 3. Numune kumaşların yapısal özellikleri Kumaş kalınlığı (mm) Kumaş gramajı (g/m²) Atkı Sıklığı (tel/cm) Çözgü Sıklığı (tel/cm) 2,8 0, ,04 0, ,70 0, ,52 0, ,3 0, Farklı filament inceliklerine sahip 5 farklı atkı ipliği ile üretilmiş dokuma kumaş numunelerinin mikroskobik görünümleri Şekil 1 de görülmektedir. Numunelerin mikroskobik görüntülerinden de anlaşılacağı üzere, yapısal olarak numuneler arasında görsel açıdan pek bir farklılığın olmadığı anlaşılmaktadır. 2,8 denye 1,04 denye 0,7 denye 0,52 denye 0,3 denye Şekil 1. Numune kumaşların mikroskobik görünümleri 3. BULGULAR VE TARTIŞMA 3.1. Hava Geçirgenliği Numunelerin hava geçirgenliği testleri SDL Atlas dijital hava geçirgenliği test cihazında TS 391 EN ISO 9237 Tekstil - Kumaşlarda Hava Geçirgenliğinin Tayini standardına göre 20 cm² test başlığı kullanılarak her bir numuneden 10 ölçüm alınmak suretiyle yapılmıştır. Yapılan bu ölçümlerin ortalamasının alınmasıyla edinilen hava geçirgenliği testi sonuçları Şekil 2 de görülmektedir. 33

5 Atkı yönü kopma mukavemeti Hava geçirgenliği Teknolojik Araştırmalar: TTED 2011 (1) Mikrofilament İnceliğinin Dokuma Kumaş Özelliklerine Etkisi mm/sn R² = 0,885 2,8 denye 1,04 denye 0,70 denye 0,52 denye 0,3 denye Filament inceliği Şekil 2. Hava geçirgenliği testi sonuçları Şekil 2 de görüldüğü gibi filament inceliğinin azalmasıyla numunelerin hava geçirgenliği değerlerinde doğrusal bir azalma olmaktadır. İpliklerdeki filament inceliğinin azalmasıyla iplik kesitindeki lif sayısı artmış ve iplik kesitindeki boşluklar azalmıştır. Bunun neticesinde hava geçirgenliği değeri düşmüştür. Hava geçirgenliği ile filament inceliği değerleri arasındaki korelasyon katsayısı (R²=0,885) değerinden de anlaşılacağı gibi filament inceliği ile hava geçirgenliği arasında kuvvetli ve pozitif bir bağıntı mevcuttur Kopma Mukavemeti Numunelerin kopma mukavemeti testleri Titan test cihazında, TS EN ISO Tekstil- Kumaşların Gerilme Özellikleri- Bölüm 1:En Büyük Kuvvetin Ve En Büyük Kuvvet Altında Boyca Uzamanın Tayini- Şerit Metodu standardına göre 3000 N luk yük hücresi kullanılarak yapılmıştır. Çözgü ipliği tüm kumaşlarda sabit olduğundan, çözgü yönü mukavemet değerleri alınmamıştır. Atkı yönü kopma mukavemeti ve kopma uzaması değerleri ise her bir numuneden 5 ölçüm alınarak tespit edilmiştir. Yapılan bu ölçümlerin ortalamasının alınmasıyla elde edilen sonuçlar Şekil 3 ve Şekil 4 te verilmiştir. Newton R² = 0,5598 2,8 denye 1,04 denye 0,70 denye 0,52 denye 0,3 denye Filament inceliği Şekil 3. Atkı yönü kopma mukavemeti testi sonuçları Mikrofilament atkı ipliğinin kullanıldığı numunelerde atkı yönü mukavemetinin mikrofilamentlerin incelmesiyle arttığı görülmektedir. Konvansiyonel filament atkı ipliğinin kullanıldığı numunenin atkı yönü kopma mukavemeti değeri ise diğer numunelerin gösterdiği değerler arasında kalmıştır. Atkı yönü 34

6 Atkı yönü yırtılma mukavemeti Atkı yönü kopma uzaması Kaynak, H., K. ve Babaarslan O. Teknolojik Araştırmalar: TTED 2011 (1) kopma mukavemeti ve filament inceliği arasındaki korelasyon katsayısı (R²=0,5598) dikkate alındığında bu parametreler arasında orta kuvvette ve pozitif bir bağıntı olduğu görülmektedir % R² = 0,1845 2,8 denye 1,04 denye 0,70 denye 0,52 denye 0,3 denye Filament inceliği Şekil 4. Atkı yönü kopma uzaması testi sonuçları Şekil 4 te görülen atkı yönü kopma uzaması test sonuçları incelendiğinde, atkı yönü kopma uzaması ile filament inceliği arasında belirgin bir ilişki saptanamamıştır Yırtılma Mukavemeti Numunelerin yırtılma mukavemeti testleri Titan test cihazında, TS EN ISO Tekstil- Kumaşların Yırtılma Özellikleri- Bölüm 2: Pantalon Biçimindeki Deney Numunelerinin Yırtılma Kuvvetinin Tayini (Tek Yırtma Metodu) standardına göre yapılmıştır. Atkı yönü ve çözgü yönü yırtılma mukavemeti değerleri her bir numuneden 5 ölçüm alınarak tespit edilmiştir. Yapılan bu ölçümlerin ortalamasının alınmasıyla elde edilen sonuçlar Şekil 5 ve Şekil 6 de verilmiştir. Newton R² = 0, ,8 denye 1,04 denye 0,70 denye 0,52 denye 0,3 denye Filament inceliği Şekil 5. Atkı yönü yırtılma mukavemeti testi sonuçları Atkı yönü yırtılma mukavemeti test sonuçları incelendiğinde filament inceliğinin artmasıyla atkı yönü yırtılma mukavemetinin arttığı görülmektedir. Atkı yönü yırtılma mukavemeti ve filament inceliği arasındaki korelasyon katsayısı (R²=0,6617) dikkate alındığında bu parametreler arasında orta kuvvette ve pozitif bir bağıntı mevcuttur. 35

7 Çözgü yönü yırtılma mukavemeti Teknolojik Araştırmalar: TTED 2011 (1) Mikrofilament İnceliğinin Dokuma Kumaş Özelliklerine Etkisi Newton 18 R² = 0, ,8 denye 1,04 denye 0,70 denye 0,52 denye 0,3 denye Filament inceliği Şekil 6. Çözgü yönü yırtılma mukavemeti testi sonuçları Çözgü yönü yırtılma mukavemeti test sonuçları incelendiğinde filament inceliği ile çözgü yönü yırtılma mukavemeti arasında bir bağıntı gözlemlenememektedir. Dokuma kumaş numunelerindeki çözgü iplikleri aynı olduğundan çözgü yönü yırtılma mukavemetlerinin yaklaşık değerlerde olması beklenmekteydi ancak beklentilerin tersine farklı filament incelikleri için düzensiz çözgü yönü yırtılma mukavemeti değerleri saptanmıştır Aşınma Dayanımı Numunelerin aşınma dayanımı testleri Martindale test cihazında, TS EN ISO Tekstil - Martindale Metoduyla Kumaşların Aşınmaya Karşı Dayanımının Tayini- Bölüm 4: Görünüşteki Değişikliğin Değerlendirilmesi standardına göre yapılmıştır. Test sonrasında numunelerin ve devir sonrasındaki görünümleri ışık mikroskobu ile incelenmiş ve bu görünümler Şekil 7 de verilmiştir. 36

8 0,3 denye 0,52 denye 0,70 denye 1,04 denye 2,8 denye Kaynak, H., K. ve Babaarslan O. Teknolojik Araştırmalar: TTED 2011 (1) Aşınma testi öncesi devir sonrası devir sonrası Şekil 10. Kumaş numunelerinin aşınma dayanımı testi sonrası görünümleri Martindale test cihazında yapılan aşınma dayanımı testleri sonrasında deney numunelerinin ışık mikroskobu ile incelenmesi ile lif kırılma ve düğümlenmeleri sonucunda kumaş yüzeylerinde meydana gelen deformasyon gözlemlenmeye çalışılmıştır. Kumaşların aşınma testi öncesindeki görünümlerinden anlaşılacağı gibi yapıları gereği çözgü iplikleri kumaş yüzeyinde daha fazla çıkıntı yapmaktadır. Bu sebeple aşınmaya maruz kalan daha çok çözgü iplikleri olmuştur ve atkı ipliklerindeki filament inceliği farklılığının aşınma dayanımına etkisi saptanamamıştır. Diğer bir ifadeyle bu çalışma kapsamında üretilen dokuma kumaş numunelerinde ve devir sonrasında alınan görünümlerde, filament 37

9 Teknolojik Araştırmalar: TTED 2011 (1) Mikrofilament İnceliğinin Dokuma Kumaş Özelliklerine Etkisi inceliğinin kumaş aşınma dayanımına etkisi saptanmamıştır. Ayrıca numune kumaşların elde edilmesinde kullanılan ipliklerin aşınma için uygulanan devir değerlerinden çok daha yüksek aşınma devirlerine dayanabilecekleri ve ciddi bir yapısal bozulmaya maruz kalmayacakları çıkarımı da yapılmıştır. 4. SONUÇ ve ÖNERİLER Günümüzde tekstil yüzeylerinden beklenen performans özellikleri giderek artmakta ve çeşitlilik göstermektedir. Mikrolif teknolojisi ile tekstil yüzeylerinden beklenen performans özellikleri her geçen gün farklı bir ürün ile kendisini göstererek iyileşmektedir. Ürün geliştirme çalışmalarının giderek önem kazanmasıyla gelecekte mikrolif teknolojisinin iyileştirilmesi ve farklı kullanım alanları bulması da kaçınılmazdır[11]. Bu çalışmada 5 farklı filament inceliğinde ipliğe sahip dokuma kumaş numuneleri üretilmiş ve fiziksel özellikleri saptanmış ve performans testleri yapılmıştır. Hava geçirgenliği testi sonucunda filament inceliğinin artmasıyla hava geçirgenliği değerinin düştüğü gözlemlenmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda ise filament inceliği ile hava geçirgenliği arasında kuvvetli ve pozitif bir bağıntı saptanmıştır. Mikrofilament atkı ipliğinin kullanıldığı numunelerde atkı yönü kopma mukavemetinin mikrofilamentlerin incelmesiyle arttığı görülmektedir. Atkı yönü yırtılma mukavemeti test sonuçları incelendiğinde filament inceliğinin artmasıyla atkı yönü yırtılma mukavemetinin arttığı görülmektedir. Yapılan korelasyon analizine göre atkı yönü yırtılma mukavemeti ve filament inceliği arasında orta kuvvette ve pozitif bir bağıntı mevcut olduğu görülmüştür. Diğer yandan çözgü yönü yırtılma mukavemeti ile filament inceliği arasında bir bağıntı gözlemlenmemiştir. Martindale test cihazında ve devirlerde yapılan aşınma dayanımı testleri sonrasında deney numunelerinin lif kırılma ve düğümlenmeleri sonucunda kumaş yüzeylerinde meydana gelen deformasyonu gözlemlenmeye çalışılmıştır. Ancak üretilen dokuma kumaş numunelerinde çözgü iplikleri kumaş yüzeyinde daha fazla çıkıntı yaptığı için aşınmaya maruz kalan daha çok çözgü iplikleri olmuştur ve atkı ipliklerindeki filament inceliği farklılığının aşınma dayanımına etkisi gözlemlenememiştir. Bu deneysel çalışma sonucunda mikrofilament iplik kullanılarak dokunacak kumaşların halihazırda askeri amaçlı yağmurluk, çadır, soğuğa karşı koruyucu giysi, uyku tulumu gibi son ürünlerin geliştirilmesinde kullanılabileceği düşünülmektedir. Bu amaçla bundan sonraki çalışmalarda farklı lif inceliğine sahip mikrolif iplikler, farklı doku tipi, atkı ve çözgü sıklığı parametreleri ile dokunarak kumaş performanslarının iyileştirilmesi öngörülmektedir. 5. TEŞEKKÜR Yazarlar çalışmada kullanılan iplikleri temin eden Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.Ş. ye ve dokuma kumaş numunelerinin üretimlerini gerçekleştiren Derhan Tekstil İşletmelerine teşekkür eder. 38

10 Kaynak, H., K. ve Babaarslan O. Teknolojik Araştırmalar: TTED 2011 (1) KAYNAKLAR 1. Purane, S.V. ve Panigrahi, N.R., 2007, Microfibers microfilaments and their applications, Autex Research Journal, 7, 3, Yakartepe, M., ve Yakartepe, Z., 1999, Mikro elyaflar, Tekstil Maraton Dergisi, 3, Anonim, 1994, Geçmişte günümüzde ve gelecekte mikrolifler, Tekstil Araştırma Dergisi, 1, Schacher, L., Adolphe, D.C. ve Drean, J.Y., 2000, Comparison between thermal insulation and thermal properties of classical and microfibres polyester fabrics, International Journal of Clothing Science and Technology, 12, 2, Islam, N., 2004, Fundamental investigations on the barrier effect of polyester microfiber fabrics towards particle-loaded liquids induced by surface hydrophobization, Dresden Teknik Üniversitesi, Doktora tezi 7. İlsöz, M., Çakmak, D. ve Alay, S., 2008, Su itici bitim işlemi uygulanmış mikrolif polyester kumaşların performanslarının değerlendirilmesi, Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi, 3, Hasan, M.M.B., Calvimontes, A., Synytska, A. ve Dutschk, V., 2008, Effects of Topographic Structure on Wettability of Differently Woven Fabrics, 78, 11, Varshney, R.K., Kothari, V.K. ve Dhamija, S., 2010, A study on thermophysiological comfort properties of fabrics in relation to constituent fibre fineness and cross-sectional shapes, The Journal of The Textile Institute, 101, 6, Varshney, R.K., Kothari, V.K. ve Dhamija, S., 2011, Influence of polyester fibre fineness and crosssectional shape on low-stress characteristics of fabrics, The Journal of The Textile Institute, 102, 1, Kaynak, H.K., Babaarslan, O., 2009, Mikroliflerin Tekstil Endüstrisindeki Yeri ve Önemi, Tekstil Teknolojileri Elektronik Dergisi, 3, 3,