Torba kanun şeklindeki Vergi affı paketi neler getiriyor?

Transkript

1 Torba kanun şeklindeki Vergi affı paketi neler getiriyor? Yeni Vergi Af Paketi ile ilgili Kanun Tasarısı Bakanlar Kurulunca kabul edilerek TBMM ye gönderilmiştir. Paketin başlığı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı dır. Tasarı yürütme ve yürürlük maddeleriyle birlikte 7 si geçici madde olmak üzere 120 maddeden oluşmaktadır. Vergi affı niteliğinde düzenlemeler içeren tasarının ilk 21 maddesi; - Kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılmasına, - İhtilaflı alacakların tasfiyesine - Matrah artırımına - Kayıt ve muhasebe düzeltmelerine - Varlık Barışı uygulamasıyla ilgili süre uzatımına ilişkin olup, diğer maddeler çeşitli kanunlarda değişiklik yapan düzenlemeleri içermektedir. Kanun Tasarısının geneline ilişkin özet açıklamalar ile Tasarıda yer alan vergilerin yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenlemeler aşağıda açıklanmıştır. 1. Tasarının Geneline İlişkin Açıklama Aşağıda ayrıntılı olarak açıklanacağı üzere, Kanun Tasarısının kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin düzenlemeleri, 2003 yılında çıkan 4811 sayılı Vergi Barışı Kanunu ile yapılan düzenlemelere benzer düzenlemeler öngörmektedir. Tasarının, 4811 sayılı Vergi Barışı Kanunu ile arasındaki temel farklılık kapsamda görülmektedir. Tasarı, Vergi Barışına göre gerek alacaklı idareler, gerekse de kamu alacakları açısından daha kapsamlı düzenlemeler öngörmektedir. 2. Yeniden Yapılandırmanın Kapsamı a) İdareler ve Alacakları Açısından Tasarıya göre yeniden yapılandırma kapsamına giren idareler ve bunların bazı kamu alacakları şunlardır: - Vergiler ve vergi cezaları - Gümrük vergileri ve idari para cezaları - Sosyal güvenlik primleri ve idari para cezaları - İl özel idarelerinin çeşitli harç ve katılma payı gibi bazı alacakları

2 - Belediyelerin vergi, tarifeden doğan ücret ve su alacakları - Büyükşehir belediyelerinin su ve atık su alacakları - TEDAŞ ın elektrik alacakları - YURT-KUR un öğrenim kredisi alacakları - TRT nin elektrik payı ve bandrol ücretlerinden kaynaklı alacakları - KOSGEB in desteklerden kaynaklanan alacakları - TOBB un ve bağlı odalarının oda aidatı alacakları - OSB nin elektrik, su doğalgaz alacakları ile yönetim aidatları alacakları - Petrol Kanunu na göre ödenen Devlet hissesi ve Devlet hakkı - Maden Kanunu na göre ödenen Devlet hakkı ve özel idare payı ile madencilik fonu - Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre ödenen kılavuzluk ve römorkörlük hizmet payı Tasarı kapsamında yukarıda sayılanlar dışında başka kamu alacakları da bunmaktadır. Kapsama giren kamu alacakları, işletmeleri daha çok ilgilendirenler dikkate alınarak özetlenmiştir. b) Alacakların Dönemi Açısından Vergi Affı kapsamına giren alacakların dönemine ilişkin Özet Tablo ya aşağıda yer verilmiştir: Alacak Türü Dönem İtibariyle Kapsam Vergiler ve gümrük vergileri tarihinden önceki dönemler - Beyana dayanan vergilerde tarihine kadar verilmesi gereken beyannameler yılına ilişkin tarihinden önce tahakkuk eden emlak vergisi, çevre temizlik vergisi, motorlu taşıtlar vergisi Sosyal güvenlik primleri - Haziran 2010 ve önceki aylara ait; - İşveren ve sigortalılara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi - İsteğe bağlı sigortalılar ve topluluk sigortalılarına ilişkin primler - Yaşlılık,emekli aylığı veya malullük aylığı bağlandıktan sonra sigortalı sayılmasını gerektirir nitelikteki kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanların aylığından kesilmesi veya kendisince ödenmesi gereken sosyal güvenlik destek primi - Sosyal Güvenlik Kurumunca takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı - 30/6/2010tarihine kadar bitirilmiş özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi tarihine kadar işlenen fiillere ilişkin idari para cezaları Petrol Kanunu na göre Vadesi tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde ödenen Devlet hissesi ve Kanun yayımlandığı tarih itibariyle ödenmemiş olan alacaklar Devlet hakkı Maden Kanunu na göre Vadesi tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde

3 ödenen Devlet hakkı ve Kanun yayımlandığı tarih itibariyle ödenmemiş olan alacaklar özel idare payı ile madencilik fonu Denizcilikte ödenen Vadesi tarihinden (bu tarih dahil) önce olduğu halde kılavuzluk ve römorkörlük Kanun yayımlandığı tarih itibariyle ödenmemiş olan alacaklar hizmet payı Elektrik ve su alacakları tarihinden önce ödenmesi gereken elektrik ve su alacakları TOBB ve bağlı odaların aidatları Diğer alacaklar Kanun un yürürlüğe girmesinden önce ödenmesi gereken aidatlar tarihi itibarıyla vadesi geldiği halde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ödenmemiş olan alacaklar. 3. Kesinleşmiş Alacakların Yeniden Yapılandırılması a) Ödenecek ve Vazgeçilecek Kamu Alacakları Tasarıda yer alan düzenlemeye göre, Kanun un yayımlandığı tarih itibariyle (bu tarih dahil) ödenecek ve tahsilinden vazgeçilecek kamu alacakları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir: - Vergi / Gümrük vergisi asıllarının tamamı - Vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların / - Alacak aslına bağlı olmayan cezaların % idari para cezalarının tamamı 50 si - Vergi aslına bağlı olmayan cezaların kalan % - İştirak, yardım ve teşvik fiilleri nedeniyle 50 si kesilen vergi cezalarının % 50 si - İştirak, yardım ve teşvik fiilleri nedeniyle - Gecikme faizi, gecikme zammı ve kesilen vergi cezalarının kalan % 50 si gecikme cezası yerine TEFE/ÜFE esas - Gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme alınarak belirlenecek tutar faizi gibi fer i alacakların tamamı Örnek: Mükellef Bay (X) in süreleri içinde beyan etmiş olmasına rağmen vadesinde ödenmemiş şu vergi borçları bulunmaktadır: 2009 Yılı Gelir Vergisi TL GZ TL VZC, 2010 I. Dönem Geçici Vergi TL TL GZ, 2009 Ekim GV Stopajı TL TL GZ, 2010 Şubat KDV TL TL GZ, 2008, 2009 ve 2010 yılı içinde muhtelif aylarda kesilmiş TL Özel Usulsüzlük Cezası olmak üzere toplam TL dir. Mükellef Yeniden yapılandırma kapsamında vergi dairesine giderek bu borçlarını ödemek isterse ne kadar bir ödeme yapacaktır? Bu durumda Mükellef (X); 2009 Yılı Gelir Vergisi TL, 2010 I. Dönem Geçici Vergi TL, 2009 Ekim GV Stopajı TL, 2010 Şubat KDV TL, /2 = TL Özel Usulsüzlük Cezası olmak üzere toplam TL ÜFE oranında güncellenerek ödenecektir. VZC ve Gecikme zamlarının tamamı ile Özel Usulsüzlük Cezasının yarısından ise kurtulacaktır. b) Kesinleşmiş Alacakların Yeniden Yapılandırılması Uygulamasından Yararlanma Prosedürü Tasarıya göre kesinleşmiş alacakların yapılandırılmasından yararlanmak için Kanun un yayımını izleyen ikinci ayın sonuna kadar yazılı olarak başvurulacaktır. Buna göre Kanun un yasalaşma sürecinin tamamlanarak Ocak ayında Resmi Gazetede yayımlanması halinde başvurular Mart 2011 sonuna kadar yapılacaktır.

4 Düzenlemeden yararlanacaklar için Gelir İdaresinin örnek başvuru formu hazırlayacağı ve yayınlayacağı tahmin edilmektedir. Öte yandan, düzenlemeden yararlanılması, dava açılmaması veya açılmış davalardan vazgeçilmesi şartına bağlıdır. Bu nedenle Kanun hükmünden yararlanmak üzere başvuracakların, tahsilat işlemlerinden dolayı açtıkları davalardan da vazgeçmeleri gerekecektir. 4. Kesinleşmemiş veya Dava Aşamasında Bulunan Alacaklarla İlgili Öngörülen Düzenleme a) Ödenecek ve Tahsilinden Vazgeçilecek Alacaklar Tasarıda öngörülen düzenlemeye göre, kapsama giren ihtilaflı vergi ve cezaların bir kısmı ile güncelleme oranı dikkate alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde vergi ve cezaların bir kısmı ile faiz ve zamların tahsilinden vazgeçilecektir. Ödenecek ve silinecek alacak tutarları, tarhiyatın /ihtilafın bulunduğu aşama dikkate alınarak aşağıdaki özetlenmiştir: (1) Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle Vergi Mahkemesinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan vergi ve cezalarda - Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50 si - Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50 si - Asla bağlı olmayan cezaların % 25 i - Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak - Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı kesilen vergi cezalarının / idari para cezalarının yerine TEFE/ÜFE esas alınarak ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı hesaplanacak tutar - Asla bağlı olmayan cezaların % 75 i - Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı Örnek: (Z) Ltd. Şti. nin 2008 yılı faaliyetleri ile ilgili yapılan vergi incelmesi sonunda TL KV TL GF TL VZC; TL KDV TL GF TL VZC; TL GUC ve ÖUC olmak üzere toplam TL da tebliğ edilmiştir. (Z) Ltd. Şti. buna karşı Bursa Vergi Mahkemesinde dava açmış ve dava halen sürmektedir. (Z) Ltd. Şti. yeniden yapılandırmadan yararlanırsa ne kadar bir ödeme yapacaktır? Bu durumda (Z) Ltd. Şti.; /2 = TL KV, /2 = TL KDV, /4 = TL GUC ve ÖUC olmak üzere toplam toplam TL ÜFE oranında güncellenerek ödenecektir. Vergi asıllarının yarısı, Vergi Ziayı Cezasının tamamı, Gecikme faizi ve Gecikme zamlarının tamamı ile Usulsüzlük Cezalarının % 75 inden ise kurtulacaktır. (2) Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle itiraz veya temyiz süreleri geçmemiş ya da bu süreçlerde olan vergi ve cezalarda i. Son kararın terkin (Mükellef Lehine) olması halinde; - İlk tarhiyata /tahakkuka esas alınan - Vergi/Gümrük vergisi aslının % 80 i vergi/gümrük vergisi aslının % 20 si - Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak - Asla bağlı olmayan cezaların % 10 u kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu - Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı

5 yerine TEFE/ÜFE esas alınarak - Asla bağlı olmayan cezaların % 90 ı hesaplanacak tutar - Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı tutarının tamamı Örnek: (Z) Ltd. Şti. nin 2008 yılı faaliyetleri ile ilgili yapılan vergi incelmesi sonunda TL KV TL GF TL VZC; TL KDV TL GF TL VZC; TL GUC ve ÖUC olmak üzere toplam TL da tebliğ edilmiştir. (Z) Ltd. Şti. buna karşı Bursa Vergi Mahkemesinde dava açmış ve dava mükellef lehine sonuçlanmıştır. Vergi Dairesi davayı temyiz etmiş ve Danıştay da temyiz aşamasında bulunmaktadır. Bu durumda yeniden yapılandırma nasıl yapılacaktır? Bu durumda (Z) Ltd. Şti.; /5 = TL KV, /5 = TL KDV, /10 = TL GUC ve ÖUC olmak üzere toplam toplam TL ÜFE oranında güncellenerek ödenecektir. Vergi asıllarının % 80 i, Vergi Ziayı Cezasının tamamı, Gecikme faizi ve Gecikme zamlarının tamamı ile Usulsüzlük Cezalarının % 90 ından ise kurtulacaktır. ii. Son kararın tasdik veya tadilen tasdik (Vergi Dairesi Lehine) olması halinde; - Tasdik edilen vergi/gümrük vergisi - Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak aslının tamamı kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu - Asla bağlı olmayan cezaların % 25 i cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı - Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı - Asla bağlı olmayan cezaların % 75 i yerine TEFE/ÜFE esas alınarak - Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı tutarının hesaplanacak tutar. tamamı iii. Son kararın bozma kararı olması halinde; - Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50 si - Asla bağlı olmayan cezaların % 25 i - Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50 si - Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak - Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu yerine TEFE/ÜFE esas alınarak cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı hesaplanacak tutar - Asla bağlı olmayan cezaların % 75 i - Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer i alacaklar iv. Son kararın kısmen onama kısmen bozma kararı olması halinde, onanan kısım için; - Tasdik edilen vergi/gümrük vergisi - Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak aslının tamamı - Asla bağlı olmayan cezaların % 25 i kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı - Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı - Asla bağlı olmayan cezaların % 75 i yerine TEFE/ÜFE esas alınarak - Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı tutarının hesaplanacak tutar. tamamı v. Son kararın kısmen onama kısmen bozma kararı olması halinde, bozulan kısım için; - Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50 si - Vergi/Gümrük vergisi aslının % 50 si - Asla bağlı olmayan cezaların % 25 i - Vergi/Gümrük vergisi aslına bağlı olarak - Faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu

6 yerine TEFE/ÜFE esas alınarak cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamı hesaplanacak tutar - Asla bağlı olmayan cezaların % 75 i - Faiz, gecikme faizi, gecikme zammı tutarının tamamı b) Diğer Konular - Ödenecek kamu alacaklarının tespitinde esas alınacak olan en son karar, tarhiyata / tahakkuka ilişkin verilen ve Kanunun yayımlandığı tarihten önce taraflardan birine tebliğ edilmiş olan karardır. - Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle; uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış ancak, dava açma süresi geçmemiş alacaklar da yukarıda açıklanan düzenlemeden yararlanabilecektir. - Yıllık gelir veya kurumlar vergileri, stopaj gelir/kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için yukarıda açıklanan düzenleme hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunanların, taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibariyle bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri halinde, yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme hakları kaybedilmektedir. - Yapılandırma olanağından yararlanılabilmesi için madde kapsamına giren alacaklara karşı dava açılmaması, açılmış davalardan vazgeçilmesi ve kanun yollarına başvurulmaması gerekmektedir. 5. İnceleme ve Tarhiyat Aşamasındaki İşler a) Ödenecek ve Silinecek Kamu Alacakları Tasarıda yapılan düzenlemeye göre, başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecektir. Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra yapılacak uygulama aşağıdaki Tablo da yer almaktadır: - Tarh edilen verginin % 50 si - Tarh edilen verginin kalan % 50 si - Gecikme faizi yerine Kanun un - Vergi aslına bağlı cezaların tamamı yayımlandığı tarihe kadar güncelleme - Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 75 i oranı (TEFE/ÜFE) esas alınarak - Gecikme faizinin tamamı hesaplanacak tutar - Kanun un yayımlandığı tarihten sonra ihbarnamenin tebliği üzerine belirlenen dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizinin tamamı - Vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 25 i - İştirak nedeniyle kesilen cezalarda cezanın % 25 i - İştirak nedeniyle kesilen cezalarda cezanın % 75 i Örnek: (A) A.Ş. nin 2008 yılı faaliyetleri ile ilgili yapılan vergi incelmesinde yapılan tespitler şöyledir: TL KV TL GF TL VZC; TL KDV TL GF TL VZC; TL GUC ve ÖUC olmak üzere toplam TL vergi ve cezalara ilişkin tarhiyat önerisine ilişkin VİR vergi dairesine gönderilmiştir. Vergi

7 Dairesi tarhiyatı tarihinde tebliğ ettikten sonra (A) A.Ş. yeniden yapılandırmadan yararlanırsa ne kadar bir ödeme yapacaktır? Bu durumda (A) A.Ş.; /2 = TL KV, /2 = TL KDV, /4 = TL GUC ve ÖUC olmak üzere toplam TL ÜFE oranında güncellenerek ödenecektir. Vergi asıllarının yarısı, Vergi Ziayı Cezasının tamamı, Gecikme faizi ve Gecikme zamlarının tamamı ile Usulsüzlük Cezalarının % 75 inden ise kurtulacaktır. b) Vergi İncelemesine Başlama Tanımı Tasarıda incelemeye başlama, Kanun un yayımlandığı tarihten önce mükellefler nezdinde; - Vergi incelemesine başlanıldığı hususunun bir tutanağa bağlanması, - Vergi incelemesi yapılmak üzere mükellefin yazı ile davet edilmesi, - Kanuni defter ve belgeleri isteme yazısının tebliğ edilmiş olması, - Matrah tesisine yönelik tutanak düzenlenmesi ya da - Kanuni defter ve belgelerin incelenmek üzere vergi incelemesine yetkili olanlara ibraz edilmiş olması, olarak tanımlanmaktadır. c) Diğer Konular - Kanun un yayımlandığı tarihten önce tamamlandığı halde, bu tarihte ya da bu tarihten sonra vergi dairesi kayıtlarına intikal eden takdir komisyonu kararları ve vergi inceleme raporları üzerine gerekli tarh ve tebliğ işlemleri yapılacaktır. Yapılan tarhiyat üzerine yukarıda açıklanan şekilde belirlenen tutarın süresinde ödenmesi şartıyla düzenlemeden yararlanılabilecektir. - Kanun un yayımlandığı tarih itibariyle, tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş, ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar için de bu madde hükmü uygulanacaktır. - Düzenleme ile getirilen kolaylıktan yararlanılabilmesi için dava açılmaması gerekmektedir. - Yukarıda açıklanan düzenleme hükmünden yararlananların, ayrıca uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma ve vergi cezalarında indirim hükümlerinden yararlanmaları mümkün değildir. 6. Pişmanlıkla veya Kendiliğinden Verilen Beyannameler Pişmanlıkla veya kendiliğinden verilen beyannameler ile gümrük idaresine bildirilecek gümrük vergisi aykırılıklarıyla ilgili olarak yapılacak uygulama şu şekilde olacaktır: - Verginin /Gümrük vergisinin tamamı - Vergi cezalarının tamamı - Faiz, pişmanlık zammı ve gecikme faizi - Faiz, gecikme faizi ve pişmanlık faizinin yerine TEFE/ÜFE esas alınarak tamamı hesaplanacak tutar - İdari para cezalarının tamamı 7. Emlak Vergisinde Öngörülen Uygulama

8 2010 yılı ve önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin emlak vergisi bildirimini süresinde vermemiş olan mükelleflere bildirimde bulunma imkanı verilmektedir. Bu durumda emlak vergisi ile ilgili olarak yapılacak uygulama şu şekilde olacaktır: - Verginin /taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı tamamı - Faiz ve gecikme faizi yerine TEFE/ÜFE esas alınarak hesaplanacak tutar - Vergi cezalarının tamamı - Gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı - İdari para cezalarının tamamı 8. Matrah Artırımı Tasarıda bazı vergilerde son dört yılın matrahlarının veya vergilerinin belirli oranlarda artırılması halinde, bu yıllarla ilgili olarak inceleme ve tarhiyat yapılmayacağı öngörülmektedir. Matrah ve vergi artırımı aşağıdaki dört vergi grubunda yapılabilecektir: Gelir Vergisi Kurumlar Vergisi Gelir Stopaj Vergisi Katma Değer Vergisi Açıklanan matrah veya vergi artırım oranları aşağıda yer almaktadır. a) Gelir vergisinde matrah artırımı Yıl Matrah Artış Oranı(%) Asgari Matrah Artış Tutarı (TL) Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%) Beyana tabi geliri sadece GMSİ den oluşan gelir vergisi mükellefleri için vergilendirmeye esas alınacak matrah, ilgili yıllar için belirlenmiş tutarın 1/5 i, basit usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri için 1/10 u olarak dikkate alınır. Vergisini tam ve gününde ödeyen mükellefler için vergi oranı % 15 olarak uygulanır. b) Kurumlar vergisinde matrah artırımı Yıl Matrah Artış Oranı(%) Asgari Matrah Artış Tutarı (TL) Artırılan Matrah Üzerinden Ödenecek Vergi Oranı (%) Gelir vergisinde olduğu gibi kurumlar vergisinde de vergisini tam ve gününde ödeyenler için % 20 yerine % 15 oranı dikkate alınarak vergi hesaplanacaktır.

9 Örnek: (Y) A.Ş. Vergi incelemesinden kurtulmak amacıyla dönemi için matrah artırımında bulunmayı düşünmektedir. İlgili yılların beyanları şu şekildedir: TL, TL, TL ve 2009 ( TL zarar). Bu durumda (Y) A.Ş. nin matrah artırımı şu şekilde yapılacaktır; x % 30 = TL, x % 25 = TL, x % 20 = TL ve TL (asgari tutarı). (Y) A.Ş. nin 2009 yılında TL zararı olduğundan, ileriki yıllarda bu zararın ancak % 50 si olan TL nin indirilmesi mümkün olacaktır. Kurumlar vergisi matrah artırımında birkaç önemli konu bulunmakta olup, özetle bunları belirtmek gerekirse; - Matrah artırımında bulunulan yıllara ait zararların % 50 si, 2010 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilemeyecektir. - Matrah artırımında bulunulan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, Kanun un yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır. Kanun un yayımlandığı tarih itibariyle henüz kesinleşmemiş olan tarhiyatlar ise dikkate alınmayacaktır. - İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunan kurumlar hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulunulan ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanacaktır. - Daha önce stopaj yoluyla ödenmiş olan vergilerin, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilmesi mümkün değildir. - İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararları artırılan matrahlardan indirilemeyecektir. - Matrah artırımında bulunanların kurumlar vergisine mahsuben daha önce tevkif yoluyla ödemiş oldukları vergilerin iadesi ile ilgili taleplerine ilişkin inceleme ve tarhiyat yapılabilecektir. - Kurumların, % 19,8 oranında stopaja tabi yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançlarının ve yatırım fon ve ortaklıklarının kurumlar vergisinden istisna kazançlarının bulunması halinde, vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olunmaması için bu kazanç ve iratlar üzerinden tevkif edilen vergilerin, ait olduğu yıla ilişkin olarak matrah artırımından yararlanılması zorunludur. - Bir üst paragrafta sayılan kazanç ve iratların muhtasar beyanname ile beyan edilmemiş olması halinde, vergi incelemesine ve tarhiyata muhatap olunmaması için, bu kazanç ve iratlara ait tevkifat matrahlarının, Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar, asgari matrahın % 50 sinden az olmamak kaydıyla beyan edilmesi, ayrıca bu yıllar için kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmaları şarttır. c) Katma değer vergisinde artırım Tasarıya göre, verilen beyannamelerde yer alan hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki tabloda yer alan oranlar kullanılarak ek vergi ödenmesi halinde, ilgili dönemler için katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılamayacaktır. Yıl Artış Oranı (%) ,

10 2009 1,5 Örnek: (Y) A.Ş. Vergi incelemesinden kurtulmak amacıyla dönemi için KDV artırımında bulunmayı düşünmektedir. İlgili yılların Hesaplanan KDV leri şu şekildedir: TL, TL, TL ve TL. Bu durumda (Y) A.Ş. nin KDV artırımı şu şekilde yapılacaktır; x % 3 = TL, x % 2,5 = TL, x % 2 = TL ve x % 1,5 = TL İlgili yıllar için vergi incelemesinden tamamen kurtulmak için; Gelir veya kurumlar Vergisinde matrah artırımına paralel olarak KDV artırımında da bulunulmasında yarar vardır. Katma değer vergisi artırımıyla ilgili birkaç nokta aşağıda özetlenmiştir: - Artırıma esas alınan ilgili yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunulması zorunludur. - Artırımda bulunulan yıl içindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak Kanun un yayımlandığı tarihten önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar, ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır. - Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden inceleme ve tarhiyat yapılabilecektir. Sonraki dönemlere devreden katma değer vergisi yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemeyecektir. - Ödenen katma değer vergisi, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacak, ödenmesi gereken katma değer vergilerinden indirilemeyecek veya herhangi bir şekilde iade konusu yapılamayacaktır. d) Gelir vergisi stopajında artırım (Sınırlı bazı ödemelere ilişkin) Tasarıya göre, yıllar itibariyle beyan edilen ücret ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarının yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki oranlar kullanılarak ek vergi ödenmesi halinde, bu vergilendirme dönemleriyle ilgili olarak ücret yönünden stopaj gelir vergisi incelemesi yapılamayacaktır. Yıl Artış Oranı (%) Stopaj gelir vergisi artırımıyla ilgili birkaç nokta aşağıda özetlenmiştir: - Artırımda bulunulan yılın hiçbir döneminde muhtasar beyanname verilmemiş veya bazı dönemlerinde beyanname verilmemiş olması durumunda yapılacak uygulama ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. - Artırımda bulunmak isteyenlerin, yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için (ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınmak suretiyle) uygulama yapılacaktır. - Artırımında bulunulan yıl içinde yer alan vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak, Kanun un yayımından önce yapılıp kesinleşen tarhiyatlar ilgili dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır

11 - Artırıma esas ücret tutarı ve ödenen gelir vergisi,gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacaktır. - Gelir (stopaj) vergisi artırımından yararlanılarak hesaplanan gelir vergisine herhangi bir istisna ve indirim uygulanması mümkün değildir. e) Matrah ve Vergi Artırımına İlişkin Ortak Hükümler Hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi halinde, gecikme zammı oranın bir kat fazlası oranında uygulanacak gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunur. Hesaplanarak veya artırılarak ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmez; indirim, mahsup ve iade konusu yapılmaz. İdarenin, artırımda bulunulmayan yıllar veya dönemler için vergi incelemesi yapma hakkı saklıdır. Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla mükelleflerce verilen yıllık, muhtasar ve katma değer vergisi beyannameleri ve diğer beyannameler için damga vergisi alınmaz. Bu Kanuna göre matrah veya vergi artırımında bulunulması, bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine engel teşkil etmez. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemleri, bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren bir ay içinde sonuçlandırılamaması halinde, bu işlemlere devam edilmez. Mükelleflerin bu Kanuna göre matrah veya vergi artırımı yaptıkları dönemlere ilişkin olarak kanuni süresinde vermedikleri anlaşılan beyannameler nedeniyle 213 sayılı Kanunun usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarına ilişkin hükümleri uygulanmaz. VUK un 359. maddesinin (b) fıkrasında belirtilen; 1) Defter, kayıt ve belgelerin yok edilmesi veya 2) Defter sahifelerinin yok edilerek yerine başka yapraklar koyulması veya hiç yaprak koyulmaması veya 3) Belgelerin asıl veya suretlerinin tamamen veya kısmen sahte olarak düzenlenmesi fiillerini işleyenler, bu Kanunun matrah veya vergi artırımına ilişkin hükümlerinden yararlanamayacaklar. Bu durumda, asıl veya suretleri tamamen veya kısmen sahte olarak düzenlenen belgeleri kullananların, bu Kanunun matrah veya vergi artırımı hükümlerinden yararlanmasına engel bir husus bulunmamaktadır. 9. Stok Düzeltme Olanağı Tasarıda öngörülen düzenleme kapsamında, - İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan mal, makine teçhizat ve demirbaşları kayda alma, - Kayıtlarda mevcut olduğu halde işletmede yer almayan mallar ile kasa mevcutları için düzeltme işlemleri yapma, olanağı getirilmektedir. Uygulamanın vergisel sonuçları aşağıdaki Tablo da özetlenmiştir: Fiil Hesaplanacak Vergi / Yapılacak işlem İşletmede mevcut olduğu halde - İktisadi kıymetler, mükelleflerce veya bağlı

12 kayıtlarda yer almayan mal, makine, oldukları meslek kuruluşunca tespit edilen rayiç teçhizat ve demirbaşların kayda bedeli ile kanunun yayımlandığı tarihi izleyen alınması üçüncü ayın sonuna kadar bir envanter listesi ile vergi dairesine bildirilir ve defterlere kaydedilir. - Genel KDV oranına tabi mal ve demirbaşlar için % 10, kıymetli maden ve ziynet eşyası için % 2,5, indirimli oran tabi mallar için malın tabi olduğu oranın yarısı oranında vergi ödenir. - Kayda alınan kıymetler için özel karşılık hesabı açılır. Mallar için ayrılan karşılık sermaye unsuru, diğer kıymetler için ayrılan karşılık birikmiş amortisman sayılır. İşletmede mevcut olmadığı halde - Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın kayıtlarda yer alan malların sonuna kadar bu tür mallar fatura düzenlenerek kayıtlardan çıkartılması kayıtlardan çıkartılır ve her türlü vergisel yükümlülük yerine getirilir. - Fatura düzenlenmesi ve vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmesinde, aynı neviden mallara ilişkin gayrisafi kar oranı, tespit edilemiyorsa bağlı olunan meslek odasınca belirlenen oran dikkate alınır. - Geçmişe yönelik vergi cezası ve gecikme faizi uygulanmaz. 10. Kasa Düzeltme Olanağı Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, tarihi itibarıyla bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutlarını, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine beyan ederek kayıtlarını düzeltebilecekler. Bu şekilde beyan edilen hayali kasa mevcudu üzerinden % 10 oranında vergi hesaplanacak ve bu vergi beyanname verme süresi içinde ödenecek. Bu kapsamda beyan edilen tutarlar, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınamayacak. DİKKAT: Sadece kasa düzeltmesine imkan verilmiş olup, "ortaklar cari hesabı" veya "verilen avanslar" hesaplarına yönelik bir düzeltme hükmüne yer verilmemiştir. Örnek: (V) A.Ş. Kasada görülen ancak işletmede olamayan kasa mevcudundan kurtulmak için kasa düzeltme yoluna başvurmayı da düşünmektedir. Bu durumda işletmenin tarihli bilançosundaki kasa hesabında TL görülmekte birlikte gerçekte kasasında TL olduğu tespit edilirse düzeltme şu şekilde yapılacaktır: = TL düzeltmeye konu tutar olacaktır x % 10 = TL hesaplanacak ve bu tutar beyanname verme süresi içinde ödenirse 2006, 2007, 2008 ve 2009 yıllarına ait kasa incelemesi yapılmayacaktır. 11. Varlık Barışı Koşullarını Yerine Getirmeyenlere Yeni Olanak Varlık Barışı uygulaması kapsamında beyanda bulunmakla birlikte, kanunun sağladığı kolaylıklardan yararlanabilmek için yerine getirilmesi gereken şartları yerine getiremeyenlere de Torba Yasa Tasarısı ile yeni imkan sağlanıyor. Buna göre; 1) Yurt dışında bulunan varlıklarını süresi içinde Türkiye'ye getiremeyenlere,

13 2) Süresi içinde sermaye artırımında bulunmayanlara ve 3) Tarh edilen vergileri vadesinde ödemeyenlere; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar, bildirim veya beyana konu yurt dışında bulunan varlıklardan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını Türkiye ye getirmeleri veya Türkiye deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer etmeleri, beyana konu yurt içinde bulunan varlıkları nedeniyle sermaye artırımında bulunmaları halinde, Varlık Barışı Kanunundan yararlanabilirler. 12. Vergilerin Ödenmesi Tasarıda başvuruların Kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen ikinci ayın sonuna kadar yapılması öngörülmüştür. Kanunun Ocak 2011 tarihinde yürürlüğe girmesi halinde başvuruların MART 2011 sonuna kadar yapılması gerekmektedir. Ödemelere; Sosyal Güvenlik Kurumu alacakları için Kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen dördüncü aydan, diğer Kurumların alacakları içinse Kanunun yürürlüğe girdiği ayı izleyen üçüncü aydan itibaren başlanılacaktır. Maliye Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerine ödenecek borçlarının kredi kartına taksit olarak yansıtılması suretiyle ödenmesine imkan verilmektedir. DİKKAT: Diğer borçlar için kredi kartı kullanılması öngörülmemiştir. Yeniden yapılandırma kapsamında ortaya çıkacak borçların (özel ödeme süresi belirlenenler dışında) peşin veya taksitle ödenmesi mümkün olabilecektir. Peşin ödemlerde bir artırım yapılmayacaktır. Taksitle ödemeyi tercih edenlere ikişer aylık dönemler halinde 18 eşit taksitte ödenmek suretiyle 36 aya kadar vade tanınıyor. Taksitle ödemelerde ödenmesi gereken tutar, taksit sayısına bağlı olarak belli bir katsayıyla artırılacak. Buna göre, belirlenen tutarlar; 1) 6 taksitte 12 ayda yapılacak ödemelerde 1,05 2) 9 taksitte 18 ayda yapılacak ödemelerde 1,07 3) 12 taksitte 24 ayda yapılacak ödemelerde 1,10 4) 18 taksitte 36 ayda yapılacak ödemelerde 1,15 katsayısı ile çarpılıp, bulunan tutar taksit sayısına bölünerek, ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır. Mahsup yoluyla ödemeler kabul edilmektedir. Bunun için başvuru veya taksit süresi içinde ilgili mevzuatın öngördüğü bilgi ve belgelerin tam olarak ibraz edilmesi gerekir. Bir takvim yılında en fazla 2 taksitin süresinde ödenmemesine izin verilmektedir. Süresinde ödenmeyen taksit, son taksidi izleyen ayın sonuna kadar ödenebilecektir. (Yani 37. ayın sonuna kadar ödeme yapılması şart) Ancak ödenmeyen taksitler gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsil edilecektir. Bu şartların ihlali halinde matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir. Bu hüküm her bir madde ve alacaklı idareler açısından taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanır. 13. Diğer Konular

14 - Ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmemekte, indirim, mahsup ve iade konusu yapılamamaktadır. - Hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu şekilde ödenmemesi halinde, 6183 sayılı Kanunun 51. maddesine göre belirlenen oranın bir kat fazlası oranında uygulanacak gecikme zammıyla birlikte ödenmesi gerekecektir. - Matrah veya vergi artırımında bulunulması, defter ve belgelerin muhafaza ve ibraz ödevini ortadan kaldırmamaktadır. - Daha önce nezdinde vergi incelemesi yapılmış olanların, vergi incelemesi yapılan yıllar için de artırımda bulunmaları mümkündür. - Kanunun yayımlandığı tarihten önce başlanılmış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemleri matrah artırımında bulunulsa da devam edecektir. Ancak incelemeler Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren bir ay içerisinde sonuçlandırılamaması halinde, inceleme devam ettirilemeyecektir. - Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla beyannameler için damga vergisi ödenmeyecektir. - Defter, kayıt ve belgeleri yok edenlerin, defter sahifelerini yok ederek yerine başka yaprak koyanların veya hiç yaprak koymayanların ya da belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenlerin matrah ve vergi artırımı yapmaları mümkün değildir.