Doç. Dr. Hakan Anameriç A.Ü. DTCF BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ BÖLÜMÜ

Transkript

1 Doç. Dr. A.Ü. DTCF BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ BÖLÜMÜ

2 Bilgi merkezlerinin amacına, kullanıcıların istek ve gereksinimlerine uygun olarak dermede yer alan, basılı ve elektronik ortamda hazırlanmış kitap, süreli yayın, görsel ve işitsel gereçler, harita, patent, standart, para, pul, küre, nota gibi kaynakların tümü. BBY419 Kitapdışı Materyaller 2

3 BİLGİ KAYNAKLARI BASILI KAYNAKLAR (Geleneksel) Kaynaklar Yazının icadından günümüze kadar olan dönemi kapsar ELEKTRONİK KAYNAKLAR 1970 lerden günümüze kadar olan dönemi kapsar Kitap, dergi, para, pul, senet, afiş, broşür, görsel-işitsel, 3 boyutlu cisimler, küreler, figürler, belgeler, kartografik mat., fotoğraf vb. E-kitap, E-dergi, CD, DVD vb. BBY419 Kitapdışı Materyaller 3

4 Basılı Kaynaklar: Baskı yolu ile çoğaltılmış bilgi kaynaklarını ifade eder. 2 temel gruba ayrılır: Kitap formatında (Books) Kitapdışı Materyal (Non-book Material) BBY419 Kitapdışı Materyaller 4

5 Kitap: Yazılmış ya da basılmış yaprakların bir araya getirilmesinden oluşan, 49 sayfadan az olmayan ve bir konuyu belirli bir düzen içinde sunan yapıt. Kitapdışı materyal: Kitap formatında ve ciltli olmayan bilgi kaynaklarıdır. BBY419 Kitapdışı Materyaller 5

6 Haritalar (atlas hariç), Resimler (tablo, çizim vb.), Fotoğraflar, Film ruloları, şeritleri; Ses ve görüntü kayıtları, Maket ve modeller, Slaytlar, Değerli kağıtlar (para, pul, bono, senet vb.), 3 boyutlu cisimler. BBY419 Kitapdışı Materyaller 6

7 Kitapdışı materyal; 1. Kartografik materyal, 2. Görsel-işitsel materyal, 3. Filatelik materyal, 4. Nümizmatik materyal, 5. Fotografik materyal, 6. Filmografik materyal den meydana gelir. BBY419 Kitapdışı Materyaller 7

8 Kartografik materyal: Harita ve küre. Grafik materyal: sanat eserleri, tablolar, film şeritler, resimler, slaytlar, teknik çizimler, aydıngerler. Objeler: Dioramalar (kum sandığı çalışması), oyunlar, modeller, maketler, düzenekler (deneyler ile ilgili). BBY419 Kitapdışı Materyaller 8

9 Kitapdışı materyaller içerdikleri bilgi türü açısından farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklar bilginin kayıt edildiği ortamda da karşımıza çıkmaktadır. Bilginin kayıt edilme tekniği ve kayıtlı bilginin kullanılmasındaki araçlar da kitapdışı materyali geleneksel kaynaklardan ayırmaktadır. BBY419 Kitapdışı Materyaller 9

10 Bu farklılık, kitapdışı materyallerin organize edilmesi, saklanması ve hizmete sunulmasında da bazı özel tekniklerin kullanılmasını gerektirmektedir. KDM kataloglanması 3. düzey kataloglamadır. BBY419 Kitapdışı Materyaller 10

11 Uluslararası Standart Kaynakçasal Tanımlama (İng. international standart bibliographic description, ISBD (G)): Kataloglamada noktalama ve giriş öğelerinin düzenini içeren, bilgi merkezlerindeki kaynakların her yönden tanımlanması için genel bir çerçeve belirleyerek, bilgi merkezlerindeki eski tek yazı yapıtlar (ISBD (A)), güncel tek yazı yapıtlar (ISBD (M)), kartografik eserler (ISBD (CM)), bilgisayar dosyaları (ISBD (CF)), süreli yayınlar (ISBD (CP)), dergiler (ISBD (S)), elektronik kaynaklar (ISBD (ER)), kitap dışı belgeler (ISBD (NBM)) ve basılı müzik yapıtları (ISBD (PM)) için oluşturulmuş standart tanımlama. BBY419 Kitapdışı Materyaller 11

12 Hava fotoğrafları (Aerial photograph) Öz eser adı Yayın yılı Genel materyal belirteci Fiziksel niteleme Yayın yeri BBY419 Kitapdışı Materyaller 12

13 Harita Fiziksel niteleme Temel giriş Notlar Eser adı Alt eser adı Basım yılı Yayıncı, basımı yapan Edisyon Basım yeri BBY419 Kitapdışı Materyaller 13

14 Harita BBY419 Kitapdışı Materyaller 14

15 Şehir haritası Materyal türü Eser adı Fiziksel niteleme Yayın Basım tarihi Yazar (temel giriş) Yayın Basım yeri Yayınlayan Notlar BBY419 Kitapdışı Materyaller 15

16 BBY419 Kitapdışı Materyaller 16

17 Ses kaydı (plak, kaset, cd vb. için) Fiziksel niteleme Öz eser adı Başlık Yayınlayan Basım yeri Basım yılı Notlar BBY419 Kitapdışı Materyaller 17

18 BBY419 Kitapdışı Materyaller 18

19 Kitapçıklı kaset Materyal türü Fiziksel niteleme Eser adı Yazar (temel giriş) Notlar BBY419 Kitapdışı Materyaller 19

20 BBY419 Kitapdışı Materyaller 20

21 Film Fiziksel nit. Dizi Eser adı Yayın tarihi Yayıncı Basım yeri Notlar BBY419 Kitapdışı Materyaller 21

22 Film BBY419 Kitapdışı Materyaller 22

23 Video kaset Fiziksel nit. Yayın yeri Yazar Yayın yılı Notlar Eser adı Materyal türü Yayınlayan BBY419 Kitapdışı Materyaller 23

24 Video kaset BBY419 Kitapdışı Materyaller 24

25 Slayt BBY419 Kitapdışı Materyaller 25

26 Plak reprodüksiyon BBY419 Kitapdışı Materyaller 26

27 Teknik çizim Materyal türü Yayın Basım Yılı Yazar adı / başlık Eser adları Yayınlayan - Basan Sorumluluk bildirimi Notlar Fiziksel niteleme BBY419 Kitapdışı Materyaller 27

28 Teknik çizim BBY419 Kitapdışı Materyaller 28

29 Model BBY419 Kitapdışı Materyaller 29

30 BBY419 Kitapdışı Materyaller 30

31 BBY419 Kitapdışı Materyaller 31

32 BBY419 Kitapdışı Materyaller 32

33 BBY419 Kitapdışı Materyaller 33

34 BBY419 Kitapdışı Materyaller 34

35 BBY419 Kitapdışı Materyaller 35