SASE Serbest Elektron Lazeri Tesislerinde Dünyadaki Durum, TURKSEL Tesisi, Türkiye İçin Önemi. TURKSEL Tesisi Tasarım Çalışmalarının Sonuçları

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SASE Serbest Elektron Lazeri Tesislerinde Dünyadaki Durum, TURKSEL Tesisi, Türkiye İçin Önemi. TURKSEL Tesisi Tasarım Çalışmalarının Sonuçları"

Transkript

1 THM-YUUP Projesi Genel Değerlendirme Çalıştayı MART 2015 HTE, ANKARA ÜNİVERSİTESİ SASE Serbest Elektron Lazeri Tesislerinde Dünyadaki Durum, TURKSEL Tesisi, Türkiye İçin Önemi TURKSEL Tesisi Tasarım Çalışmalarının Sonuçları Hatice DURAN YILDIZ Ankara Universitesi & MEB, TTKB Yürütme Kurulu Üyesi

2 Ġçerik SASE Serbest Elektron Lazeri Tesislerinde Dünyadaki Durum Türksel Tesisi Türksel Tesisinin Türkiye İçin Önemi Türksel Tesisi Tasarım Çalışmalarının Sonuçları THM SASE SEL Sistemi ve Yapılan Modelleme Çalışmaları - Modellemelerde Kullanılan Programlar - Enjektördeki Modelleme Çalışmaları - Süperiletken Hızlandırıcı Kaviteler ve Elektromanyetik Alanlar - Salındırıcı Magnet Çalışmaları - Lazer Optimizasyon Çalışmaları - Elektron Demetinin Dışarı alınması, Radyasyon dozları - THM SASE SEL Tesisi İçin Gelecek Planları Sonuçlar Teşekkür

3 SASE-SEL > Kendiliğinden genlik artırımlı Serbest Elektron Lazeri

4

5 Elektromanyetik Spektrum SASE SEL in başlıca özellikleri; Ayarlanabilir dalga boyu (X-Işınları UV) Yüksek pik gücü (~ GW) Yüksek Tekrarlama oranı Kısa Puls lar (order pico sec, fempto sec) Ortalama Parlaklık ( foton/(s.mm 2.mrad 2.%0.1bg)) (linak ta tekrarlama oranı 120 Hz kabul edilerek), Pik parlaklığı ( photon/(s.mm 2.mrad 2.%0.1bg) (linak ta tekrarlama oranı 120 Hz kabul edilerek), Koherentlik, Monokromatik yapı

6 SERBEST Elektron Lazeri ni Neden Yapmak İstiyoruz? Yüzyılın ışığı olarak adlandırılan SASE- Serbest Elektron Lazeri günümüze kadar ulaşılmış en yüksek ışık gücünü, şiddetini, parlaklığını veren tek sistem olduğundan ve bu gücün teknolojiksel gelişmelerde kullanılabilme yöntemlerinin Dünya ülkeleri tarafından keşfedilmesinden sonra vazgeçilmez olmuştur. Bu vazgeçilmez teknolojinin imkanlarını günlük yaşantımızda ve araştırmalarımızda kullanmamız gerekliliğinden, dış ülkelerdeki sistemleri kullanmaya devam edebiliriz veya parlak, çalışkan, kıvrak zekaya sahip bilim insanlarımız tarafından dış ülkelerdeki bu konuda çalışan bilim insanlarıyla işbirliği içinde tasarım, dizayn, yapım ve üretimini sağlamak için adımlar atabiliriz. Bu atılacak adımlar sadece Lazer üretim noktasında kalmayıp bu yolda birçok başka altyapının da oluşmasını ve Türkiye nin son yıllarda bilimsel açıdan ilerleme gösteren İran, Kore, Hindistan gibi ülkelerin önüne geçme ve Avrupa ülkeleri ile bilimsel düzeyi yakalama fırsatını da beraberinde getirecektir.

7 THM SASE SEL Tesisinin Türkiye İçin Önemi Dünyada yapılan çalışmaları izlemek, araştırmak ve ülkemizde yapılabilirliğini sağlamak, Ülkemizde potansiyeli olan x-ışını kullanıcılarına imkan sunmak Halehazırda modelleme çalışmaları tamamlanmış, son 10 yılda belli bir birikim oluşturulmuş durumda olduğumuzdan bu birikimi değerlendirmek, Bölgemizde ileri teknolojilere sahip X-ışını laboratuvarının olması, böylece yakın ülkelerle bilimsel ilişkilerimize de yön vermek, Atom boyutunda her türlü hızlı ve küçük dalgaboylarında çalışmanın imkanını sunmak, Cip teknolojisi, materyal bilimi, tıp, endüstriyel ve teknolojik her türlü gelişmelerin ülkemizde devam edebilmesi için nano dalgaboylu lazer ışınının elde edilme zorunluluğu kaçınılmazdır.

8 THM SASE SEL Proje Üyeleri Doç.Dr. Hatice DURAN YILDIZ (Koordinatör) (Ankara Üniversitesi) Prof.Dr. Ġlhan TAPAN (Koordinatör V.) (Uludağ Üniversitesi) THM SASE SEL Koordinatör: H. Duran Yıldız Doç.Dr. Zafer ÜSTÜNDAĞ (Dumlupınar Üniversitesi) Doç.Dr. Alper Tolga ÇOLAK (Dumlupınar Üniversitesi) Yard.Doç.Dr. RaĢit ÇAKIR (Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi) Yard. Doç. Dr. Osman Çağlar AKIN (Fatih Üniversitesi) Donanım Teknik Bölümü H. Duran Yıldız, R. Çakır Deney İstasyonları, Diyagnostik H. Duran Yıldız, İ. Tapan Uzman Ġlker YILDIZ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) Dr. Özkan ġahġn (Uludağ Üniversitesi) Uzman Gökhan COġKUN (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi) Doktora Öğrencisi Mustafa Biçer (Ankara Üniversitesi) Doktora Öğrencisi AyĢe BAT (Gaziosmanpaşa Üniversitesi) e-gun+linak H.Duran Yıldız R. Çakır M. Biçer D. Porsuk A. Bat Undulator magnetler ve FEL Optimizasyonu H.DuranYıldız O. Çağlar Akın G. Coşkun Vakum Sistemi İ.Yıldız Radyasyon Güvenliği Sistemi İ.Yıldız M. Biçer Soğutma Sistemleri İ.Yıldız D. Porsuk Kontrol Sistemi D. Porsuk R. Çakır Foton Demet Diyagnostiği İ.Tapan Ö.Şahin Elektron Demet Diyagnost. M. Biçer D. Porsuk İstasyonlar İ.Yıldız A.T. Çolak Z.Üstündağ Yüksek Lisans Öğrencisi Dilaver PORSUK (Dumlupınar Üniversitesi)

9 Dünya daki FEL Tesisleri

10

11 Önemli X-FEL Laboratuvarları Linac Coherent Light Source (LCLS and LCLS-II), SLAC Ulusal Hızland. Lab., California, Durum: 2009 da başladı. LCLS-II 2013 te başladı. Deney istasy.: 6, Planlanan: 10 (2018), 12 (2025) & X-ışını laseri: 1, Planlanan: 3 (2018), 4 (2025) (2 hard & 2 soft X-ray) 2025 te tamamen tamamlanacak. Şu anda hard X-ray laseri elde ediliyor. LCLS-II eşzamanlı birçok deneye izin verecek şekilde inşa ediliyor. SACLA (SPring-8 Angstrom Compact FEL), RIKEN Harima Institute, Hyogo, Japan, Durum: 2012 de başladı. Deney istasy.: 5, Planlanan:10 (2018) & X-ışını laseri: 1, Planlanan: 5 (2018) & Hard X-ray de çalışıyor. LCLS & EuroFEL den daha kompakt. SACLA, SPring-8 SR tarafında inşa edildi, aynı örnekte XFEL & SR demetlerine fokus olunabilir. FLASH, FLASH II and FLASH III, German Electron Synchrotron (DESY), Hamburg, Germany, Durum: 2005 te başladı.deney istasy.: 11, Planlanan: 8 (2016), ve 11 (2020) & X-ışını laseri: 3, 3 (2020) & FLASH dünyanın ilk "soft," & düşük-foton enerjili XFEL i. FLASH II de bir x-ışını lazeri daha eklendi, FLASH III, 2 tane soft X-ışını. European XFEL, Hamburg and Schenefeld, Germany, Durum: İnşa halinde da hizmete girecek. Planlanan deney istasy.: 14 (2016), Planlanan X-ray laseri: 3 (2016), 5(2020), European XFEL saniyede X-ray pulsları oluşturacağından tektir. Yüksek e demet enerjisi, pik parlaklığı ve kısa dalga boylu hard x-ray oluşturması açısından diğer XFEL lerden farklıdır. PAL-XFEL, Pohang Accel. Lab., Pohang, South Korea, Durum: İnşa 2011 de başladı. Sistem 2015 te tamamlanıp ilk deney yaz 2016 da elde edilecek. Planlanan deney ist.: 3 (2014), 5 (2018) & Planlanan X-ray laseri: 5, Pohang XFEL project hem hard hem soft X-ray planlandı. SwissFEL, Paul Scherrer Institute, Switzerland, Durum: İnşa 2013 te başladı de hard, 2019 da soft X-ray tamamlanacak. Planlanan deney ist.: 6 (2018) & Planlanan X-ray laseri: 1 hard X-ray laseri (2017), 1 soft X-ray laseri (2019). Eşzamanlı çalışma planlandı, puls duration 5 fmsec. FERMI@Elettra FEL-2, Elettra lab. in Trieste, Italy, Durum: Hizmette, Deney ist.: 3 (FEL-1 & FEL-2 için). & Planlanan deney ist.: 6About: The FERMI@Elettra FEL-1 laseri 2010 da UV de çalışmaya başladı; FEL-2 de soft X-ray üretilecek. FEL-2 de seeds, kullanılacak X-ray a ulaşmak için. Bu durum daha yüksek demet enerjisi ve daha uniform demet şekli sağlar.

12 Örneğin Almanya nın DESY Laboratuvarındaki FLASH ta 2001 den beri elde edilen SASE Lazerinin elektron enerjisine göre dalgaboyu değişimi Planned or Proposed XFELs 1. ALPHA-X, University of Strathclyde, Glasgow, Scotland 2. JLAMP, Thomas Jefferson National Accel. Fac.,Newport News, Va. 3. MaRIE, Los Alamos National Laboratory, Los Alamos, N.M. 4. New Light Source (NLS), United Kingdom 5. Next Generation Light Source (NGLS), Lawrence Berkeley Nat.Lab., Berkeley, Calif. 6. SINAP XFEL, Shanghai Institute of Applied Physics, Shanghai, China 7. SPARX, University of Rome Tor Vergata, Rome, Italy 8. WiFEL, University of Wisconsin, Madison, Wis. 9. ZFEL, University of Groningen, Netherlands

13 SASE SEL in Dünyada Kullanıldığı Yerler nm de SEL den yumuşak fs pulsları ile Rezonant magnetik saçılmaların elde edilmesi, Phys Rev B 79, (2009) Yoğun yumuşak X- Işınlarının fotoiyonizasyonu ile transparan aliminyum elde edilmesi, Nature Physics X-Işınları kamerası tarafından tek vuruşluk Terahertz alanı elde edilmesi, Nature Photonics NPHOTON Yoğun paralel X- Işınları holografi yöntemiyle grafik elde etme /Nature Photonics 2, (2008) Micron size nm resolution

14 SASE SEL in Dünyada Kullanıldığı Yerler -2 Çip üretim yapısı için gerekli 10 kw lik Ultraviyole SASE-SEL Lazeri NIM in Physics Research A 475 (2001) Nano boyutta çarpışmalar --Tek molekül veya nano parçacığın görüntülenmesi --Femtokimya ve biyomolekül çalışmaları Ultrahızlı eşfazlı biyolojiksel numunelerin yayılımlanarak görüntülenmesi Nature Physics 2, 839 (2006) Atom kümelerinin SEL den elde edilen X-Işınları tarafından çoklu iyonizasyonukatalizör elde edilmesi / Nature 420, 482 (2002)

15 SASE SEL in Dünyada Kullanıldığı Yerler -3 Ultra-fast imaging ile femtosecond X-ray SEL pulsları kullanılarak lenssiz, nanosistemlerin görüntülenmesi imkanı elde ediliyor. Hızlı İmaging tekniklerle yüksek enerjilerde nörolojik bilim (neuroscience) fiziğinin sınırlarının bilgisine ulaşılabiliniyor.

16 SASE SEL in Dünyada Kullanıldığı Yerler -4 Photolithography Lithography son yıllarda daha kompact ve daha güçlü bilgisayarları üretmek için geniş çapta kullanılmıştır. Mikroçiplerin boyutları nano skalasında üretim için halen daha kısa dalga boylarına ihtiyaç duyar > FEL applications for lithography

17

18 SASE SEL in Dünyada Kullanıldığı Yerler -5 X-ışınları Dünya daki laboratuvarlarda aşağıdaki bazı uygulamalar için kullanılmaktadır: Atomik, Moleküler ve Yığın Fiziği olaylarında (SASE ile üretilen X-ışınlarının atom ve iyonlarla temel etkileşimlerini çalışan Atomik, Moleküler ve yığın-küme fiziği uygulamaları) Plazma fiziği (X-ışınları ve plazmanın etkileşimi, aşırı yoğunluklu plazmanın üretimi, Plazma spektroskopisi) Katı hal fiziği (Magnetizma, faz geçişleri, sıvılar ve düzensiz sistemler, zor-sınır şartları altındaki materyallerin incelenmesi ve Eksitasyonlar) Yüzeyler ve yüzeylerarası çalışmalar (Yüzeylerden zaman çözünürlüklü X-ışını kırınımı, sıvı ve yumuşak arayüzler, düşük boyutlarda topluca uyarımlar) Materyal Bilimi (Sert materyaller, Polimerler ve Nanomateryallerin yüzey analizleri ve etkileşimlerinin incelenmesi) Materyal görüntüleme dinamiği X-SEL in Kimya uygulamaları (Femtokimya, Analitiksel katı hal kimyası ve Heterojen kataliz) Kimyadan ayrı olarak Femptosecond X-ışınları deneyleri Canlı bilimleri ve Makromoleküllerin birleşimi (Biyomoleküller, makromoleküllerin dinamiği ve hücresel yapılar) Kuantum Optiği, Nonlineer Prosesler (Nonlineer optik ve kuantum optiği uygulamaları, Temel yüksekalanların bilimi, Atom optiği ve yeni X-ışını optiksel elementler, ultrahızlı olaylar, küçük kuantum sistemler) X-ışını optiği ve Deneysel Teknikler (Zaman-çözünürlüklü deneyler, Yüksek çözünürlüklü saçılma, görüntü ve koherentlik deneyleri, koherent saçılma, X-ışınları kırınımı, Raman Spektreskopisi) X-SEL de Nükleer rezonans saçılma, küçük açı saçılmaları, Yüzeyler, arayüzeyler ve nanomalzemelerin incelenmesi. Farklı skalalarda şoklara karşı materyallerin cevapları

19 Atomlar,moleküller ve kümelenmeler Plazma fiziği Katı hal fiziği Materyal bilimi Çoklu iyonizasyon,çok fotonlu olaylar Uyarılmış durumların spektroskopisi ve üretimi(atom boşlukları, lazer enerji seviyeri, Dinamik, atom gruplarının elektriksel ve geometriksel yapıları) Katı yoğunlu plazmanın üretimi Plazma diagnostikleri Ultra hızlı dinamikler Elektronik yapılar Yumuşak madde ve materyellerin düzensizliği Sert materyellerin dinamiği Nanomateryallaerin dinamiği ve yapısı Kimya Katılarda reaksiyon dinamiği, Akışkan sistemler Analitiksel katıhal kimyası Hetorojen katalizörler Yapısal biyoloji Optik ve lineer olmayan konular Tek parçalı / molekül görüntülem Biyomoleküllerin dinamiği Katılar ve atomlardaki lineer olmayan etkileri Yüksek alan bilimi Ultra kısa puls Yüksek puls şiddeti Koherent Ortalama parlaklık

20 Türkiye de X-Işınlarını Kimler Çalışıyor? Türkiye de hem kullanıcı potansiyelini araştırmak hem de elde edilecek nm dalgaboylu lazerin uygulama alanlarını, yapılan deneyleri görmek için yapılan araştırmalarda 12 farklı üniversitede teorik veya deneysel çalışmalar yapıldığı görülmüştür. Bu Üniversiteler: Ankara Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, ODTÜ, Gazi Üniversitesi, Dumlupınar Üniversitesi, Fatih Üniversitesi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Bu üniversitelerde yapılan çalışmalar ışığında lazerin 0.1 nm, 0.8 nm, 13 nm ve nm aralığındaki dalgaboyu değerleri en popular çalışmaların yapıldığı ve en çok uygulamaların yoğunlaştığı dalgaboyu aralıkları olarak göze çarpmaktadır.

21 Türkiye deki Araştırmacıların Planladıkları Çalışmalar - 1 THM SASE-SEL de Öngörülen Kimya ve Plazma Fiziği Araştırmaları THM SASE-SEL Projesi kapsamında den 150 nm den daha düşük dalgaboylu lazer ile aşağıdaki uygulamalar Türkiye de yapılabilecektir: Elde edilmesi öngörülen X-ışınları kimyasal analizlerde kullanılabilecektir. Toksik ve zararlı materyallerin fotokatalitiksel degradasyonu, mor ötesi bölgesinde mümkün olan çevreye zararlı atık kimyasalların (boyar maddeler vs) kimyasal parçalanması, Sensör uygulamalarında kullanılan yüzey plazmon rezonans (SPR) tekniğinde altın levhaya alternatif başka taban malzemeler kullanılarak plasmon oluşturma da kullanılabilecektir Monokromatik X-ışınları demeti, X-ışınları difraktometri, X-ışınları floresans spektrometri ve mikro X-ışınları floresans mikroproblarında da kullanılabilir. Koherent X-ışınları demeti kimyasal analizlerin doğrudan araştırılmasında çok önem taşımaktadır. Özellikle X-ışınları, kompleks bileşiklerin analizini çalışmada ve çözümlemede kullanılabilecektir.

22 Türkiye deki Araştırmacıların Planladıkları Çalışmalar - 2 Çip teknolojisiyle üretilen X-ışını radyasyon dedektörlerinde THM SASE SEL in kullanılması öngörülmektedir; bu sistemler tekrar okunabilir, düşük enerji tüketimine sahiptir, çok küçük ebatlardadır, maliyetleri ucuzdur, verimi ise piyasadakilerden 7 kat daha fazladır. Elde edilmesi öngörülen düşük dalgaboylu X ışınları ile bağları çok zayıf ve çalışılması zor olan moleküllerarası etkileşmeleri anlama, tanımlama ve çözümlemede kullanılacaktır. Organik metal çerçevenin sentezi ve tasarımı kullanıcı ve araştırmacıların ilgisini çeken konulardır. Bu konular ile moleküllerarası etkileşmelerin çalışılmasına kristal mühendisliği alanı da dahil edilerek elde edilecek X-ışınları ile çalışılacaktır. Floresans spektroskopisinde kullanılarak atom ve moleküllerin spektroskopik karakterizasyonlarında çalışılacaktır.

23 THM SASE-SEL Tesisinin Maliyet ve Personel Öngörüsü Hedefler ve Maliyet İçerik Tasarımı Raporu Teknik Tasarım Raporu Kurulum İşletim Maliyet (Milyon TL) Toplam Maliyet: Milyon TL İhtiyaç duyulan kadrolu ve/veya sözleşmeli uzman personel sayısı İhtiyaç duyulan kadrolu ve/veya sözleşmeli uzman personel sayısı: 155

24 THM Tesislerinin Çalışma Takvimi ( ) TARLA DE PH SR SASE SEL YE PH PF A&G, CDR TDR Bina ve sistemin kurulumu Çalışma TARLA DE PH YE PH SR SASE SEL PF :: ANKARA ÜNİVERSİTESİNDE TÜRK HIZLANDIRICI VE RADYASYON LABORATUVARI : DÜŞÜK ENERJİ PROTON HIZLANDIRICISI : YÜKSEK ENERJİ PROTON HIZLANDIRICISI : SİNKROTRON RADYASYONU : KENDİLİĞNDEN GENLİK ARTIRIMLI SERBEST ELEKTRON LAZERİ : PARÇACIK FABRİKASI (SÜPER CHARM FABRİKASI) O. Yavas, TAC-LSUM2012, IAT, Ankara University

25 Yapılan Modelleme Çalışmaları Tabanca Çalışmaları Enjektör Çalışmaları Ana Hızlandırıcı Çalışmaları Salındırıcı Çalışmaları Lazer Optimizasyon Çalışmaları Elektron Dump Çalışmaları

26 Örnek Bir Laboratuvar

27 THM SASE SEL Tesisi THM SASE SEL Tesisinde nm dalgaboylu lazer elde edilerek, bölgesini de kapsayacak şekilde materyal bilimi, bilimsel çalışmalar, endüstri, medikal gibi birçok alanda hizmete sunması amaç edinilmiştir. Projede 6 üniversitenin işbirliğinde çalışmalar yürütülmektedir. Ankara Üniversitesi ODTÜ Fatih Üniversitesi Dumlupınar Üniversitesi Uludağ Üniversitesi RTE Üniversitesi Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

28 THM SASE SEL Simülasyon Çalışmaları Enjektör simülasyon çalışmaları Astra simülasyonları parçacık ile yapılmıştır. Tabanca ve selenoid alan haritaları elde edildi. İlk Astra simülasyonları için, Tabancanın 3½ hücreli kavitede eksen üzerinde 48 MV/m ile çalışacağı varsayıldı. Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

29 Enjektör simülasyon Çalışmaları Hem tabanca kavitesi hem de ana linak kaviteleri için SC düşünüldü. SC kavitesinde, yüksek kalite faktörü, kavite duvarında düşük güç kaybı, düşük yüzey direnci vardır. NC ile karşılaştırıldığında, sorunlar azaltılabilir. NC kavitesi de ayrıca çalışılmaktadır. Yapılan Çalışmalar: Tabanca 3.5 hücrelik 1.5 hücrelik tabanca kavitesi Tabancadan sonra 6+3 hücrelik, 4+3 hücrelik, ve 3+3 hücrelik enjektör kavite gözönüne alındı Ana Linak 9 x 9 hücrelik 1.4 GeV 12 X 9 hücrelik 1.6 GeV Enerjiye ulaşıldı. Undulator (vakum içi, vakumlu/vakumsuz) Lazer Optimizasyonu simülasyonlar için 1, 3, 5, ve 6 GeV demet enerjisi çalışıldı. Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

30 3.5 hücrelik tabanca kavitesi Parametre ve Birim Değer Selenoid Alanı (T) Gradyen (MV/m) 26 Pik akım, [I peak ] (ka) 2 Elektron demet enerjisi, [E beam ](MeV) 9.2 Demet Yükü, [Q] (nc) 0.1 Normalize emittans,[ε N ](πmm.mrad) 2.5 Frekans (GHz) 1.3 Tabanca UHV (mbar) Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

31 1.5 hücrelik tabanca kavitesi - 1 a) a) Tabanca kavitesi (1.5 hücrelik Nb ) b) Tabanca kavitesi içinde elektrik alan dağılımı ( 35MV/m) c) Tabanca kavitesi içinde manyetik alan dağılımı Şekil-1 a), b), c) b) c) Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

32 Birim Değer Parçacık Sayısı N Toplam Yük nc 1 RF Frekansı GHz 1.3 Solenoit Alanı T Kavite uzunluğu m 1.26 m for 9-cell Solenoit Uzunluğu m 0.13 Kuadrupol Uzunluğu m 0.20 Kuadrupol K Değeri Kavite Sıcaklığı K 2 Basınç Torr Tabanca için parametreler ve enjektörde kullanılan SC kaviteler Elektrik iletkenliği S/m 6.7e6 Manyetik iletkenliği 1/Sm 2.76e-8 Termal iletkenliği W/K/m 53.7 Isı kapasitesi kj/k/kg 0.27 Termal yayınım m 2 /s e-005 Young modülü GPa 105 Poisson oranı Malzeme yoğunluğu kg/ m Bağlaşım özellikleri girdi ve HOM anteni kavite malzemesi olarak kullanılan Niobioum un özellikleri. Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

33 6+3 hücrelik enjektör demet davranışı Uzay yük etkisi, dilim emittansı Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

34 Ana Linak Çalışmaları, 9 Hücrelik Kaviteler 9 hücrelik süper iletken kavite içinde elektrik alan dağılımı Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

35 1.3 GHz RF Gücü osilatör Vector modulator DAC Re DAC Im Klystron Geribesleme tablosu Kazanç tablosu Ayar tablosu Re İm Re İm Re İm Im VEKTÖR -TOPLAM Düşük Transfer Filtresi Re 1.3 GHz +250 khz ADC LO LO LO ADC ADC ADC ADC clock Cryomodule 1 f=1 MHz 1.3 Field prob Cryomodule 2 Kavite 1 Kavite 2 Kavite 3 Kavite 4 Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

36 Kavite Kusurları Çalışması - 1 Yüksek Seviye Modları (HOM) --> 50 mod CST MWS de modellendi. Biri hızlandırıcı modu ve diğerleri ise HOM dur Lorentz Kuvvet Detuning Hidrojen Q-Disease Termal Kararsızlıklar ve Termal yıkım (Sönüş) Multipacting (CST PS kullanıldı) Alan Emisyonu ## Collision information of particle source particle1 Component Solid Hits Energy(eV) Charge(C) Current(A) Power (W) background background e e e e+004 Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

37 Undulatör içerisindeki Demette: - Yörüngenin diyagnosu - Yörünge düzeltmesi - Faz eşleştirmesi - Kutup sonu düzeltmesi yapılmalı ve - Kuadrupol e bakılmalıdır.

38

39 Undulatör Simulasyonu ve Lazer Optimisation Elektron demetinin beslenmesi HGHG, HHG, EEG?? Vakum içierisinde undulatör sistemi?? Undulatör Materyali: 50 P. Ellaume et all. Durum Tanımlama a b c Aralık 0 Z A PPM *, Düzlemsel, Dikey Magnetik Alan < g / λ u < 1 B PPM *, Düzlemsel, Yatay Magnetik Alan < g / λ u < X 0 20 X Z Y C PPM *, Helikıl Magnetik Alan < g / λ u < 1 D Vanadyum permendür ile Hibrid < g / λ u < E Demir ile Hibrid < g / λ u < 1 Bz T 0 F SC, Düzlemsel, Aralık=1.2 cm cm<λ u <4.8 cm 0.2 G SC, Düzlemse, Aralık=0.8 cm cm<λ u <3.2 cm 0.4 H Elektromagnet, Düzlemsel, Aralık = 1.2 cm cm<λ u < 20 cm Y mm Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

40 Genesis Results: Genesis 1.3 Kodu kullanarak yapılan modelleme çalışmalarında 1 GeV elektron demet enerjisi göz önüne alınmıştır. Rayleigh aralığı Pik akımı 2 ka değerlerinde seçilmiştir dilim alınmıştır. Elde edilen parametreler: Doyum gücü yaklaşık 10 9 W, GW mertebesinde elde edilmiştir. Doyum uzunluğu 21m. elde edilmiştir. Genesis 1.3 Kod u kullanılarak, lazerin gücü, pondoramative fazı (tek bir özel dilim için), ışımanın artma ve büyüme oranı, growth of bunching (akım profili), enerji, demetlenmenin büyümesi, ışıma büyüklüğü (foton demet büyüklüğü), dikey ve yatay sigma değerleri özellikleriyle elde e dilmektedir. Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

41

42 Sonuçlar THM SASE SEL Projesi çalışmaları sırasında hızlandırıcı fiziği, demet dinamiği, kavite dizaynı ve benzer konularda çok değerli bilgiler edinilmiştir. Proje çalışmaları sırasında birçok öğrenci hızlandırıcı fiziği ile ilgili dersler, kurslar almış, seminerlere katılmış ve Yüksek Lisans ve doktoralarını tamamlamıştır. Proje çalışmaları sırasında birçok Avrupa ülkesi ile bilimsel çalışma kolaborasyonları yapılmıştır. Bunlardan bazıları, EuroFEL (DESY, Almanya), Cockcroft (İngiltere), Bessy (Almanya), CERN (İsviçre),... Proje çalışmaları sırasında birçok ünlü bilim insanını tanıma fırsatı bulunmuştur. Proje çalışmaları sırasında 54 tane ulusal ve uluslar arası kongreye katılım gösterilmiştir, 4 tane Ulusal SASE Çalıştayı yapılmıştır, 5 tane uluslararası dergide yayın yapılmıştır, 6 tane yüksek lisans tezi proje konusunda tamamlattırılmış, 3 yüksek lisans ve 1 doktora tezi de devam etmektedir. Proje çalışmaları sırasında Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü açılmıştır Mayıs Proje çalışmaları sırasında yurt dışına birçok çalışma ziyareti düzenlenmiş, yurt dışındaki bilim insanlarıyla birçok ortak çalışmalar yapılmıştır. Proje çalışmaları sırasında Dünya ülkelerinin bilim ve teknolojik çalışmalarda hangi aşamada oldukları anlaşılmıştır. Bu durum bizlerde çalışma hevesi yaratmıştır. Detaylı teknik bilgilere adresinden bakılabilir. Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

43 References J.K. Sekutowicz, Superconducting elliptical cavities, (DESY). Jan pp., Published in CERN Yellow Report CERN , Astra K. Flöttmann, Astra homepage, CST Microwave Studio, CST GMbH, Buedinger Str. 2a, D-64289, Darmstadt, Germany, B.Aune et al., The Superconducting TESLA Cavities, arxiv:physics/ v1, 4 March H. Padamsee, J. Knobloch, and T. Hays. RF Superconductivity for Accelerators. Wiley-VCH Verlag, Weinheim, S. Yakovlev, et al., Higher Order Modes in the Project-X Linac, International Workshop on HigherOrder-Mode Diagnostics and Suppression in Superconducting Cavities, HOMSC12, UK. Bazyl Dmitry, SRF cavity surface inspection methods, FLA, DESY, Hamburg September 11, The MAFIA collaboration User Guide, CST GmbH, Darm-stadt, Germany s_tallk_sertore.pdf st/elegant.pdf Hatice DURAN YILDIZ Ankara University

IV. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI ve DEDEKTÖRLERİ YAZOKULU

IV. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI ve DEDEKTÖRLERİ YAZOKULU IV. ULUSAL PARÇACIK HIZLANDIRICILARI ve DEDEKTÖRLERİ YAZOKULU HIZLANDIRICIYA DAYALI IŞINIM KAYNAKLARI - I SERBEST ELEKTRON LAZERİ (SEL) Prof. Dr. Ömer YAVAŞ Ankara Üniversitesi Fizik ik Mühendisliği liğibölümüü

Detaylı

Serbest Elektron Lazeri

Serbest Elektron Lazeri II. ULUSAL PARÇACIK ACIK HIZLANDIRICILARI ve DEDEKTÖRLER RLERĐ YAZ OKULU Parçac acık k HızlandH zlandırıcılarına Dayalı Işınım m Kaynakları Serbest Elektron Lazeri Prof. Dr. Ömer YAVAŞ Ankara Üniversitesi

Detaylı

X. THM YUUP ÇALIġTAYI PROGRAMI 9 11 Aralık 2011. A.Ü. Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü Ankara Üniversitesi 50. Yıl Kampüsü, Gölbaşı, ANKARA

X. THM YUUP ÇALIġTAYI PROGRAMI 9 11 Aralık 2011. A.Ü. Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü Ankara Üniversitesi 50. Yıl Kampüsü, Gölbaşı, ANKARA X. THM YUUP ÇALIġTAYI PROGRAMI 9 11 Aralık 2011 A.Ü. Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü Ankara Üniversitesi 50. Yıl Kampüsü, Gölbaşı, ANKARA 1. GÜN (9 Aralık 2011, Cuma) Oturum BaĢkanı: Ömer YavaĢ 09.00-09.30

Detaylı

HIZLANDIRICILARA DAYALI IŞINIM KAYNAKLARI

HIZLANDIRICILARA DAYALI IŞINIM KAYNAKLARI HIZLANDIRICILARA DAYALI IŞINIM KAYNAKLARI Dr. Bora KETENOĞLU Ankara Üniversitesi Fizik Mühendisliği Bölümü & European XFEL GmbH, Hamburg İçerik Bilim, sanayi ve teknolojide parçacık hızlandırıcıları ve

Detaylı

TURKSEL Tesisinin Araştırma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer

TURKSEL Tesisinin Araştırma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer THM-YUUP Projesi Genel Değerlendirme Çalıştayı 19-20 MART 2015 HTE, ANKARA ÜNİVERSİTESİ TURKSEL Tesisinin Araştırma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer İlhan Tapan Uludağ Üniversitesi

Detaylı

TÜRK HIZLANDIRICI MERKEZİ SERBEST ELEKTRON LAZERİ PROJESİ

TÜRK HIZLANDIRICI MERKEZİ SERBEST ELEKTRON LAZERİ PROJESİ TÜRK HIZLANDIRICI MERKEZİ SERBEST ELEKTRON LAZERİ PROJESİ Turkish Accelerator and Radiation Laboratory at Ankara (TARLA) Doç. Dr. Suat ÖZKORUCUKLU İÇERİK Serbest Elektron Lazeri Prensibi Türk Hızlandırıcı

Detaylı

SDÜ FEN DERGİSİ (E-DERGİ). 2009, 4(2), THM KIZILÖTESİ SEL YÜKSELTEÇ MODUNUN FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI. Hüsnü AKSAKAL*, Ünsoy KOCAÖZ*

SDÜ FEN DERGİSİ (E-DERGİ). 2009, 4(2), THM KIZILÖTESİ SEL YÜKSELTEÇ MODUNUN FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI. Hüsnü AKSAKAL*, Ünsoy KOCAÖZ* SDÜ FEN DERGİSİ (E-DERGİ). 2009, 4(2), 165-170 THM KIZILÖTESİ SEL YÜKSELTEÇ MODUNUN FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI Hüsnü AKSAKAL*, Ünsoy KOCAÖZ* *Niğde Üniversitesi, Fizik Bölümü, 51100, Niğde, TÜRKİYE e-mail: haksakal@nigde.edu.tr,

Detaylı

TARLA IR-SEL Salındırıcı Magnetler İçin Benzetim Çalışmaları. Simulation Studies for TARLA IR-FEL Undulator Magnets

TARLA IR-SEL Salındırıcı Magnetler İçin Benzetim Çalışmaları. Simulation Studies for TARLA IR-FEL Undulator Magnets SDU Journal of Science (E-Journal), 2014, 9 (1): 109-116 TARLA IR-SEL Salındırıcı Magnetler İçin Benzetim Çalışmaları Halime Tugay 1,*, Suat Özkorucuklu 2 1 Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen-Edebiyat

Detaylı

ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ

ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ Spektroskopiye Giriş Yrd. Doç. Dr. Gökçe MEREY SPEKTROSKOPİ Işın-madde etkileşmesini inceleyen bilim dalına spektroskopi denir. Spektroskopi, Bir örnekteki atom, molekül veya iyonların

Detaylı

Işınım Kaynakları Hakkında Temel Bilgiler. Yrd. Doç. Dr. Zafer Nergiz Niğde Üniversitesi

Işınım Kaynakları Hakkında Temel Bilgiler. Yrd. Doç. Dr. Zafer Nergiz Niğde Üniversitesi Işınım Kaynakları Hakkında Temel Bilgiler Yrd. Doç. Dr. Zafer Nergiz Niğde Üniversitesi Giriş Hızlandırıcılar başlangıçta nükleer fizik ve parçacık fiziğinde çarpıştırıcı olarak kurulmuştur. Son dönemde

Detaylı

X-Işınları TAC-SR. Numan Akdoğan.

X-Işınları TAC-SR. Numan Akdoğan. X-Işınları 2. Ders: X-ışınlarının üretilmesi TAC-SR Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X-ışını tüpü (X-ray

Detaylı

Türk Hızlandırıcı Merkezi Önemi, İçeriği ve Yol Haritası

Türk Hızlandırıcı Merkezi Önemi, İçeriği ve Yol Haritası Türk Hızlandırıcı Merkezi Önemi, İçeriği ve Yol Haritası Prof. Dr. Ömer YAVAŞ Ankara Üniversitesi THM Projesi Yürütücüsü Hızlandırıcı Teknolojileri Enstitüsü Müdürü Ankara YEF Günleri Ankara Üniversitesi,

Detaylı

TÜRK HIZLANDIRICI MERKEZİNİN TEKNİK TASARIMI VE TEST LABORATUARLARI

TÜRK HIZLANDIRICI MERKEZİNİN TEKNİK TASARIMI VE TEST LABORATUARLARI T.C. KALKINMA BAKANLIĞI YAYGINLAŞTIRILMIŞ ULUSAL VE ULUSLARARASI PROJE (YUUP) DPT2006K-120470 TÜRK HIZLANDIRICI MERKEZİNİN TEKNİK TASARIMI VE TEST LABORATUARLARI THM SASE Serbest Elektron Lazeri Tesisi

Detaylı

FİZİK ANABİLİM DALI. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı ANS Kampüsü, Afyonkarahisar

FİZİK ANABİLİM DALI. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı ANS Kampüsü, Afyonkarahisar FİZİK ANABİLİM DALI Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı ANS Kampüsü, Afyonkarahisar Telefon (272) 228 14 23 Faks (272) 228 14 22 1992 yılında kurulmuş olan Fizik Anabilim

Detaylı

TAC PROTON HIZLANDIRICISININ LINAC ALTERNATİFİ İÇİN DTL SİMÜLASYONU. Abdullatif ÇALIŞKAN, Metin YILMAZ

TAC PROTON HIZLANDIRICISININ LINAC ALTERNATİFİ İÇİN DTL SİMÜLASYONU. Abdullatif ÇALIŞKAN, Metin YILMAZ TAC PROTON HIZLANDIRICISININ LINAC ALTERNATİFİ İÇİN DTL SİMÜLASYONU Abdullatif ÇALIŞKAN, Metin YILMAZ Gazi Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Fizik Bölümü, 06500 Teknikokullar, Ankara e-mail: quarkworld@hotmail.com,

Detaylı

Nanomalzemelerin Karakterizasyonu. Yapısal Karakterizasyon Kimyasal Karakterizasyon

Nanomalzemelerin Karakterizasyonu. Yapısal Karakterizasyon Kimyasal Karakterizasyon Nanomalzemelerin Karakterizasyonu Yapısal Karakterizasyon Kimyasal Karakterizasyon 1 Nanomalzemlerin Yapısal Karakterizasyonu X ışını difraksiyonu (XRD) Çeşitli elektronik mikroskoplar(sem, TEM) Atomik

Detaylı

1. Sınıf I. YARIYIL Dersin Kodu Dersin Adı Kredisi AKTS. 1. Sınıf II. Yarıyıl Dersin Kodu Dersin Adı Kredisi AKTS

1. Sınıf I. YARIYIL Dersin Kodu Dersin Adı Kredisi AKTS. 1. Sınıf II. Yarıyıl Dersin Kodu Dersin Adı Kredisi AKTS T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ Fen Fakültesi Dekanlığı Fizik Bölümü 2017-2018 Eğitim-Öğretim Yılı I&II. Öğretim Güz Ve Bahar Yarıyıllarda Okutulacak Dersler 1. Sınıf I. YARIYIL 2703151/270151 MEKANİK

Detaylı

Dr. Bora KETENOĞLU. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi. Fizik Mühendisliği Bölümü

Dr. Bora KETENOĞLU. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi. Fizik Mühendisliği Bölümü Dr. Bora KETENOĞLU Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü 06100 Tandoğan, Ankara KİŞİSEL BİLGİLER Doğum Tarihi ve Yeri: 23.10.1980 / ANKARA İş Telefonu: 0 312 2033427 E-Posta:

Detaylı

2,45 GHz Mikrodalga Deşarj İyon Kaynağı Tasarımı ve Prototip Üretimi. Hakan ÇETİNKAYA Emel ALĞIN Görkem TÜREMEN Ümit DOĞAN Latife ŞAHİN YALÇIN

2,45 GHz Mikrodalga Deşarj İyon Kaynağı Tasarımı ve Prototip Üretimi. Hakan ÇETİNKAYA Emel ALĞIN Görkem TÜREMEN Ümit DOĞAN Latife ŞAHİN YALÇIN 2,45 GHz Mikrodalga Deşarj İyon Kaynağı Tasarımı ve Prototip Üretimi Hakan ÇETİNKAYA Emel ALĞIN Görkem TÜREMEN Ümit DOĞAN Latife ŞAHİN YALÇIN İyon Kaynakları İyon kaynakları elektromanyetik özelliklere

Detaylı

Işınım Kaynakları İçin Benzetim Programları I: SPECTRA

Işınım Kaynakları İçin Benzetim Programları I: SPECTRA Işınım Kaynakları İçin Benzetim Programları I: SPECTRA Yrd. Doç. Dr. Zafer Nergiz Niğde, Fizik Bölümü 1 Yüklü Parçacıklarda Işıma İvmeli hareket yapan yüklü parçacıklar ışıma meydana getirirler. Antenlerde

Detaylı

DESY HIZLANDIRICI MERKEZİ

DESY HIZLANDIRICI MERKEZİ DESY HIZLANDIRICI MERKEZİ Ömer YAVAŞ Ankara Üniv. Mühendislik Fakültesi Fizik Müh. Bölümü, 06100 Tandoğan, Ankara ÖZET DESY (Deutsche Elektronen SYnchrotron) Hamburg ta (Almanya) kurulu bulunan hızlandırıcı

Detaylı

6th International Student Conference of The Balkan Physical Union, İstanbul

6th International Student Conference of The Balkan Physical Union, İstanbul Ö. Karslı, Ö. Mete, An Optimization Study for a FEL Oscillator as TAC Test Facility X. European Particle Accelerator Conference (EPAC06) 26-30 June 2006, Edinburgh, SCOTHLAND The Status of Turkish Accelerator

Detaylı

Diagnostic Diagnostic de üç temel amaç vardır. 1. Demete zarar vermeden ölçüm ve tespit yapmak. 2. Hareket halindeki elektron demetinin özelliklerini (enerjisi, i pozisyonu, varlığı, ğ boyu vs.) ölçüp

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ'NE

ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ'NE ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJELERİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ'NE 2006K-120470 No lu YUUP Projesi Kapsamında temin edilecek olan teknik sartname dökünanı numarası ile verilen 23 Kalem Yüksek Voltaj Güvenlik

Detaylı

Türk Hızlandırıcı Merkezi (THM) T.A.R.L.A. tesisi serbest elektron lazeri demet parametreleri hesapları ve enjektör benzetim çalışmaları

Türk Hızlandırıcı Merkezi (THM) T.A.R.L.A. tesisi serbest elektron lazeri demet parametreleri hesapları ve enjektör benzetim çalışmaları SAÜ Fen Bil Der 19. Cilt, 1. Sayı, s. 7-14, 015 Türk Hızlandırıcı Merkezi (THM) T.A.R.L.A. tesisi serbest elektron lazeri demet parametreleri hesapları ve Mert Şekerci 1*, Suat Özkorucuklu ÖZ 15.04.014

Detaylı

T. M. Aliev, K. Azizi, M. Savcı Vertices of the heavy spin-3/2 sextet baryons with light vector mesons in QCD Eur. Phys. J.

T. M. Aliev, K. Azizi, M. Savcı Vertices of the heavy spin-3/2 sextet baryons with light vector mesons in QCD Eur. Phys. J. B. Ketenoğlu, Optimization Considerations for a SASE Free Electron Laser Based on a Superconducting Undulator Optik - International Journal for Light and Electron Optics 23 (2012) 1006-1009 Ö.Karslı, A.Aksoy,

Detaylı

Modern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları

Modern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları 40 Modern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları 1 Test 1 in Çözümleri 1. USG ve MR cihazları ile ilgili verilen bilgiler doğrudur. BT cihazı c-ışınları ile değil X-ışınları ile çalışır. Bu nedenle I ve II.

Detaylı

EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI FİZİK ANABİLİM DALI DERS PLANI Güz Yarı yılı HAFTALIK DERSİN ADI KREDİSİ DERSİN

EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI FİZİK ANABİLİM DALI DERS PLANI Güz Yarı yılı HAFTALIK DERSİN ADI KREDİSİ DERSİN 2016-2017 EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI FİZİK ANABİLİM DALI DERS PLANI Güz Yarı yılı HAFTALIK DERSİN ADI DERS SAATİ KREDİSİ DERSİN Top T U L KODU l. Sİ FFZ5103 Kuantum Mekaniği I (i) FFZ5104 İleri Atom Fiziği

Detaylı

SU Lise Yaz Okulu 2. Ders, biraz (baya) fizik. Dalgalar Elektromanyetik Dalgalar Kuantum mekaniği Tayf Karacisim ışıması

SU Lise Yaz Okulu 2. Ders, biraz (baya) fizik. Dalgalar Elektromanyetik Dalgalar Kuantum mekaniği Tayf Karacisim ışıması SU Lise Yaz Okulu 2. Ders, biraz (baya) fizik Dalgalar Elektromanyetik Dalgalar Kuantum mekaniği Tayf Karacisim ışıması Dalga Nedir Enerji taşıyan bir değişimin bir yöne doğru taşınmasına dalga denir.

Detaylı

ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ

ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ ALETLİ ANALİZ YÖNTEMLERİ Infrared (IR) ve Raman Spektroskopisi Yrd. Doç. Dr. Gökçe MEREY TİTREŞİM Molekülleri oluşturan atomlar sürekli bir hareket içindedir. Molekülde: Öteleme hareketleri, Bir eksen

Detaylı

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KİMYA ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KİMYA ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI DOKTORA PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL KIM-6501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 KIM-6601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 20 1 21 12 30 İKİNCİ YARIYIL KIM-6502 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 KIM-6602

Detaylı

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI Dersin Kodu FIZ508 Spektroskopik Analiz Yöntemleri (II) Kredisi (T P K) (3 0 3) 2-Bahar Atomik spektroskopi, infrared absorpsiyon spektroskopisi, raman spektroskopisi, nükleer magnetik rezonans spektroskopisi,

Detaylı

3. DOĞRUSAL HIZLANDIRICILAR: TEMEL İLKELER

3. DOĞRUSAL HIZLANDIRICILAR: TEMEL İLKELER 1 3. DOĞRUSAL HIZLANDIRICILAR: TEMEL İLKELER 3.1. Doğrusal Hızlandırıcıların Fiziği Parçacık hızlandırıcılarının tipleri, parçacıkların izlediği yörüngeye bağlı olarak doğrusal ve dairesel hızlandırıcılar

Detaylı

Türkiye de Nükleer Fizik Eğitimi. Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü, 35100, Bornova, İzmir, TÜRKİYE

Türkiye de Nükleer Fizik Eğitimi. Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü, 35100, Bornova, İzmir, TÜRKİYE Türkiye de Nükleer Fizik Eğitimi Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü, 35100, Bornova, İzmir, TÜRKİYE Turkey-Ukraine Nuclear Education Cooperation Workshop 20-21 February 2017 Türkiye de nükleer

Detaylı

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş

FZM 220. Malzeme Bilimine Giriş FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,

Detaylı

THM-PHT Tesisi Tasarım Çalışmalarının Sonuçları

THM-PHT Tesisi Tasarım Çalışmalarının Sonuçları THM-YUUP Projesi Genel Değerlendirme Çalıştayı 19-20 MART 2015 HTE, ANKARA ÜNİVERSİTESİ THM-PHT Tesisi Tasarım Çalışmalarının Sonuçları Latife Şahin Yalçın İstanbul Üniversitesi PH Grubu adına İçerik Dünyadaki

Detaylı

THM PROTON HIZLANDIRICISI İÇİN WBS YAPISI. Ela GANİOĞLU İstanbul Üniversitesi THM PHT Grubu Adına

THM PROTON HIZLANDIRICISI İÇİN WBS YAPISI. Ela GANİOĞLU İstanbul Üniversitesi THM PHT Grubu Adına THM PROTON HIZLANDIRICISI İÇİN WBS YAPISI Ela GANİOĞLU İstanbul Üniversitesi THM PHT Grubu Adına İçerik Proje planlama Work Breakdown Structure(WBS) tanımı, amacı,.. WBS oluşturma süreci Proje Takvimi

Detaylı

BÖLÜM 7. ENSTRÜMENTAL ANALİZ YÖNTEMLERİ Doç.Dr. Ebru Şenel

BÖLÜM 7. ENSTRÜMENTAL ANALİZ YÖNTEMLERİ Doç.Dr. Ebru Şenel BÖLÜM 7. ENSTRÜMENTAL ANALİZ YÖNTEMLERİ 1. SPEKTROSKOPİ Bir örnekteki atom, molekül veya iyonların bir enerji düzeyinden diğerine geçişleri sırasında absorplanan veya yayılan elektromanyetik ışımanın,

Detaylı

Alüminyum Test Eğitim ve Araştırma Merkezi. Mart 2017

Alüminyum Test Eğitim ve Araştırma Merkezi. Mart 2017 Alüminyum Test Eğitim ve Araştırma Merkezi Mart 2017 SEM Nedir? SEM ile Neler Yapılabilir? SEM ile Neler Yapılabilir? SEM Giriş SEM nedir? Mikro ve nano boyuttaki yapıları görüntüleyebilmek için kullanılan

Detaylı

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KİMYA ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KİMYA ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI DOKTORA PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL KIM-6501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 KIM-6601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 20 1 21 12 30 İKİNCİ YARIYIL KIM-6502 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 KIM-6602

Detaylı

TURKAY Tesisinin Araştırma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer

TURKAY Tesisinin Araştırma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer THM PROJESİ-GENEL DEĞERLENDİRME ÇALIŞTAYI 19-20 MART 2015 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TURKAY Tesisinin Araştırma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer Özgül Kurtuluş Öztürk Doğuş Üniversitesi

Detaylı

İÇİNDEKİLER -BÖLÜM / 1- -BÖLÜM / 2- -BÖLÜM / 3- GİRİŞ... 1 ÖZEL GÖRELİLİK KUANTUM FİZİĞİ ÖNSÖZ... iii ŞEKİLLERİN LİSTESİ...

İÇİNDEKİLER -BÖLÜM / 1- -BÖLÜM / 2- -BÖLÜM / 3- GİRİŞ... 1 ÖZEL GÖRELİLİK KUANTUM FİZİĞİ ÖNSÖZ... iii ŞEKİLLERİN LİSTESİ... İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... iii ŞEKİLLERİN LİSTESİ... viii -BÖLÜM / 1- GİRİŞ... 1 -BÖLÜM / 2- ÖZEL GÖRELİLİK... 13 2.1. REFERANS SİSTEMLERİ VE GÖRELİLİK... 14 2.2. ÖZEL GÖRELİLİK TEORİSİ... 19 2.2.1. Zaman Ölçümü

Detaylı

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL FIZ-5501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 FIZ-5601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 20 1 21 12 30 İKİNCİ YARIYIL FIZ-5502 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8

Detaylı

Bölüm Ders Programları

Bölüm Ders Programları Bölüm Ders Programları BÖLÜM : FİZİK Listele Pazartesi 9:30-10:20 6181302 DİELEKTRİK FİZİĞİ I (1.sınıf, 1.şube) Doç. Dr. ADEM TATAROĞLU 6181302 DİELEKTRİK FİZİĞİ I (1.sınıf, 1.şube) Doç. Dr. ADEM TATAROĞLU

Detaylı

ULUSAL PROTON HIZLANDIRICILARI ÇALIŞTAYI

ULUSAL PROTON HIZLANDIRICILARI ÇALIŞTAYI ULUSAL PROTON HIZLANDIRICILARI ÇALIŞTAYI Dr. Ali Tanrıkut SANAEM Müdürü 18-19 Nisan 2013 TAEK-SANAEM Ankara Düzenleyenler: UPHÇ-2013 Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Ankara Üniversitesi, Hızlandırıcı Teknolojileri

Detaylı

KMB405 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı I IŞINIMLA ISI İLETİMİ. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1

KMB405 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı I IŞINIMLA ISI İLETİMİ. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 IŞINIMLA ISI İLETİMİ Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 1. Amaç Isıl ışınımla gerçekleşen ısı transferinin gözlenmesi, ters kare ve Stefan- Boltzmann kanunlarının ispatlanması.

Detaylı

Türk Hızlandırıcı Merkezi Infrared Serbest Elektron Lazer Laboratuarı için Kontrol Sistemi

Türk Hızlandırıcı Merkezi Infrared Serbest Elektron Lazer Laboratuarı için Kontrol Sistemi SDÜ Fen Dergisi (E-Dergi), 2010, 5 (1): 90-97 Türk Hızlandırıcı Merkezi Infrared Serbest Elektron Lazer Laboratuarı için Kontrol Sistemi Emre Eroğlu 1, İlhan Tapan 1,*, Suat Özkorucuklu 2 1 Uludağ Üniversitesi,

Detaylı

Öğr. Gör. Demet SARIYER

Öğr. Gör. Demet SARIYER Öğr. Gör. Demet SARIYER ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Lisans Afyon Kocatepe Üniversitesi Fizik Bölümü 200-2008 Y. Lisans Celal Bayar Üniversitesi Fizik / Nükleer Fizik 2008-200 Doktora

Detaylı

SPEKTROSKOPİ ENSTRÜMANTAL ANALİZ. Elektromanyetik radyasyon (ışıma)

SPEKTROSKOPİ ENSTRÜMANTAL ANALİZ. Elektromanyetik radyasyon (ışıma) ENSTRÜMANTAL ANALİZ SPEKTROSKOPİ Spektroskopi Bir madde içerisindeki atom, molekül veya iyonların bir enerji seviyesinden diğerine geçişleri sırasında absorplanan veya yayılan ışınların ölçülmesi için

Detaylı

X-Işınları. Çalışma Soruları. Doç. Dr. Numan Akdoğan Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü. X1 (X-ışınları hakkında genel bilgiler)

X-Işınları. Çalışma Soruları. Doç. Dr. Numan Akdoğan Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü. X1 (X-ışınları hakkında genel bilgiler) X-Işınları Çalışma Soruları Doç. Dr. Numan Akdoğan Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü X1 (X-ışınları hakkında genel bilgiler) 1. a) Elektromanyetik spektrumu çizip, açıklayınız. b) X-ışınlarını

Detaylı

TARAMA ELEKTRON MİKROSKOBU SCANNING ELECTRON MICROSCOPE (SEM)

TARAMA ELEKTRON MİKROSKOBU SCANNING ELECTRON MICROSCOPE (SEM) GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MEM-317 MALZEME KARAKTERİZASYONU TARAMA ELEKTRON MİKROSKOBU SCANNING ELECTRON MICROSCOPE (SEM) Yrd. Doç. Dr. Volkan KILIÇLI Arş.

Detaylı

HIZLANDIRICI MERKEZİ PROJESİ

HIZLANDIRICI MERKEZİ PROJESİ TÜRK HIZLANDIRICI MERKEZİ PROJESİ Prof. Dr. Ömer YAVAŞ Ankara Üniversitesi 1 Türk HızlandH zlandırıcı Merkezi Projesi Türk HızlandH zlandırıcı Merkezi (THM) Turkish Accelerator Center (TAC) 2 Amaç... Ülkemizde;

Detaylı

1 BEÜ./ÖĞR.İŞL FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU : 3111 HAZIRLIK SINIFI

1 BEÜ./ÖĞR.İŞL FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ BÖLÜM KODU : 3111 HAZIRLIK SINIFI HAZIRLIK SINIFI 01.Yarıyıl Dersleri 02.Yarıyıl Dersleri *FİZ000 Hazırlık Preparatory Course 30 *FİZ000 Hazırlık Preparatory Course 30 * İngilizce hazırlık isteğe bağlıdır. 1 BEÜ./ÖĞR.İŞL. 01.Yarıyıl Dersleri

Detaylı

Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar

Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar Termal nötronlar (0.025 ev) Orta enerjili nötronlar (0.5-10 kev) Hızlı nötronlar (10 kev-10 MeV) Çok hızlı nötronlar (10 MeV in üzerinde)

Detaylı

Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar

Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar 1 Hızlandırıcı nedir? Çarpıştırıcı nedir? Parçacık hızlandırıcıları, elektrik yükü olan atomik veya atom-altı parçacıkları oldukça yüksek hızlara (ışık hızına bile oldukça

Detaylı

X-Işınları. Numan Akdoğan. 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler.

X-Işınları. Numan Akdoğan. 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler. X-Işınları 1. Ders: X-ışınları hakkında genel bilgiler Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X-Işınları

Detaylı

TR0300008 RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS

TR0300008 RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS TFD2I. Fizik Kf>ıı K r^i 11-14 E\lıil 21102 /.S/OTcm TR0300008 Y F. l- Sil RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS B. ŞİRVANLI Using the most general model independent form of the effective Hamillonian

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği-2. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 04.02.2016

Hızlandırıcı Fiziği-2. Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 04.02.2016 Hızlandırıcı Fiziği-2 Veli YILDIZ (Veliko Dimov) 04.02.2016 1 İçerik Hızlı bir tekrar. Doğrusal hızlandırıcılar Doğrusal hızlandırıcılarda kullanılan bazı yapılar. Yürüyen dalga kovukları ve elektron hızlandırma

Detaylı

Fen - Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü

Fen - Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü http://ogr.kocaeli.edu.tr/koubs/bologna/genel/listesi_prn.cfm?ed=0 1 / 5 22.05.2018 15:51 Fen - Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü Adı 2017/2018 Listesi 1. YARIYIL TLU Atatürk İlkeleri ve İnkılap 9905005

Detaylı

1,3-bis-(p-iminobenzoik asit)indan Langmuir-Blodgett filmlerinin karakterizasyonu ve organik buhar duyarlılığı

1,3-bis-(p-iminobenzoik asit)indan Langmuir-Blodgett filmlerinin karakterizasyonu ve organik buhar duyarlılığı 1,3-bis-(p-iminobenzoik asit)indan Langmuir-Blodgett filmlerinin karakterizasyonu ve organik buhar duyarlılığı MURAT EVYAPAN *, RİFAT ÇAPAN *, HİLMİ NAMLI **, ONUR TURHAN **,GEORGE STANCİU *** * Balıkesir

Detaylı

İstatistiksel Mekanik I

İstatistiksel Mekanik I MIT Açık Ders Malzemeleri http://ocw.mit.edu 8.333 İstatistiksel Mekanik I: Parçacıkların İstatistiksel Mekaniği 2007 Güz Bu materyallerden alıntı yapmak veya Kullanım Şartları hakkında bilgi almak için

Detaylı

TÜRK HIZLANDIRICI KOMPLEKSİ ÖNERİSİ

TÜRK HIZLANDIRICI KOMPLEKSİ ÖNERİSİ TÜRK HIZLANDIRICI KOMPLEKSİ ÖNERİSİ A.K. ÇİFTÇİ, TAC Kollaborasyonu * adına Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Fizik Bölümü, 06100 Tandoğan, Ankara ÖZET Türk Hızlandırıcı Kompleksinin linak halka tipli

Detaylı

BÖLÜMÜMÜZDE 2 Profesör 1 Doçent 5 Yardımcı Doçent 3 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır.

BÖLÜMÜMÜZDE 2 Profesör 1 Doçent 5 Yardımcı Doçent 3 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır. 1 BÖLÜMÜMÜZDE 2 Profesör 1 Doçent 5 Yardımcı Doçent 3 Araştırma Görevlisi bulunmaktadır. 43+20(İ.Ö) lisans, 69 yüksek lisans ve 17 doktora olmak üzere toplam 149 öğrenci fizik bölümünde öğrenim görmektedir.

Detaylı

UBT Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim:

UBT Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim: UBT 306 - Foton Algılayıcıları Ara Sınav Cevap Anahtarı Tarih: 22 Nisan 2015 Süre: 90 dk. İsim: 1. (a) (5) Radyoaktivite nedir, tanımlayınız? Bir radyoizotopun aktivitesi (A), izotopun birim zamandaki

Detaylı

Raman Spektroskopisi

Raman Spektroskopisi Raman Spektroskopisi Çalışma İlkesi: Bir numunenin GB veya yakın-ir monokromatik ışından oluşan güçlü bir lazer kaynağıyla ışınlanmasıyla saçılan ışının belirli bir açıdan ölçümüne dayanır. Moleküllerin

Detaylı

X-Işınları. Numan Akdoğan. 2. Ders: X-ışınlarının üretilmesi. akdogan@gyte.edu.tr

X-Işınları. Numan Akdoğan. 2. Ders: X-ışınlarının üretilmesi. akdogan@gyte.edu.tr X-Işınları 2. Ders: X-ışınlarının üretilmesi Numan Akdoğan akdogan@gyte.edu.tr Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X-ışını tüpü (X-ray tube)

Detaylı

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ. Tüm Ders Kodları Havuzu

T.C. YALOVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ. Tüm Ders Kodları Havuzu POLİMER MÜHENDİSLİĞİ EABD LİSANSÜSTÜ DERSLERİ PLM501 Polimer Mühendisliği (3+0) 3 6 Zorunlu PLM502 Polimerlerin Şekillendirilmesi (3+0) 3 6 Zorunlu PLM503 Polimerizasyon Yöntemleri PLM504 İletken Polimerler

Detaylı

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Radyasyon (Işınım) Isı Transferi Deneyi Çalışma Notu

YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Radyasyon (Işınım) Isı Transferi Deneyi Çalışma Notu YTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Termodinamik ve Isı Tekniği Anabilim Dalı Özel Laboratuvar Dersi Radyasyon (Işınım) Isı Transferi Deneyi Çalışma Notu Laboratuar Yeri: E1 Blok Termodinamik Laboratuvarı Laboratuar

Detaylı

R RAMAN SPEKTROSKOPİSİ CAN EROL

R RAMAN SPEKTROSKOPİSİ CAN EROL R RAMAN SPEKTROSKOPİSİ CAN EROL Spektroskopi nedir? x Spektroskopi, çeşitli tipte ışınların madde ile etkileşimini inceleyen bilim dalıdır. Lazer radyasyon ışını örnekten geçer örnekten radyasyon çıkarken

Detaylı

TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer

TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer THM- YUUP Projesi Genel Değerlendirme Çalıştayı 19-20 MART 2015 HTE, ANKARA ÜNİVERSİTESİ TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer Orhan Çakır Ankara Univ. & I

Detaylı

X-Işınları. Çalışma Soruları

X-Işınları. Çalışma Soruları X-Işınları Çalışma Soruları Yrd. Doç. Dr. Numan Akdoğan Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fizik Bölümü Nanomanyetizma ve Spintronik Araştırma Merkezi (NASAM) X1 (X-ışınları hakkında genel bilgiler) 1. a)

Detaylı

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI DOKTORA PROGRAMI DOKTORA PROGRAMI BİRİNCİ YIL BİRİNCİ YARIYIL ADI KREDİSİ* FIZ-6501 UZMANLIK ALAN DERSİ Z 8 0 8 0 9 FIZ-6601 TEZ HAZIRLIK ÇALIŞMASI Z 0 1 1 0 1 20 1 21 12 30 İKİNCİ YARIYIL ADI KREDİSİ* FIZ-6502 UZMANLIK

Detaylı

Theory Tajik (Tajikistan)

Theory Tajik (Tajikistan) Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)

Detaylı

Fourier Transform Infrared Spectroscopy (FTIR) Spektroskopi Nedir?

Fourier Transform Infrared Spectroscopy (FTIR) Spektroskopi Nedir? Fourier Transform Infrared Spectroscopy (FTIR) Spektroskopi Nedir? Spektroskopi, atom ya da molekül tarafından absorplanan, yayınan ya da saçılan Elektromagnetik Radyasyonun (EMR) ölçülmesi ve yorumlanmasıdır.

Detaylı

Öğr. Gör. Dr. Demet SARIYER

Öğr. Gör. Dr. Demet SARIYER Öğr. Gör. Dr. Demet SARIYER ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Yıllar Lisans Afyon Kocatepe Üniversitesi Fizik Bölümü 200-2008 Y. Lisans Celal Bayar Üniversitesi Fizik / Nükleer Fizik 2008-200

Detaylı

Elektromanyetik Işıma Electromagnetic Radiation (EMR)

Elektromanyetik Işıma Electromagnetic Radiation (EMR) Elektromanyetik Işıma Electromagnetic Radiation (EMR) Elektromanyetik ışıma (ışık) bir enerji şeklidir. Işık, Elektrik (E) ve manyetik (H) alan bileşenlerine sahiptir. Light is a wave, made up of oscillating

Detaylı

Bölüm 1 Maddenin Yapısı ve Radyasyon. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Bölüm 1 Maddenin Yapısı ve Radyasyon. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Bölüm 1 Maddenin Yapısı ve Radyasyon Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU İÇİNDEKİLER X-ışınlarının elde edilmesi X-ışınlarının Soğrulma Mekanizması X-ışınlarının özellikleri X-ışını cihazlarının parametreleri

Detaylı

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI

NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI NORMAL ÖĞRETİM DERS PROGRAMI 1. Yarıyıl 1. Hafta ( 19.09.2011-23.09.2011 ) Nükleer reaktör türleri ve çalışma prensipleri Atomik boyuttaki parçacıkların yapısı Temel kavramlar Elektrostatiğin Temelleri,

Detaylı

MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEMENİN TEMELLERİ. Yrd.Doç.Dr. Ayşegül Yurt Dokuz Eylül Üniversitesi Medikal Fizik AD.

MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEMENİN TEMELLERİ. Yrd.Doç.Dr. Ayşegül Yurt Dokuz Eylül Üniversitesi Medikal Fizik AD. MANYETİK REZONANS GÖRÜNTÜLEMENİN TEMELLERİ Yrd.Doç.Dr. Ayşegül Yurt Dokuz Eylül Üniversitesi Medikal Fizik AD. Tanı amaçlı tüm vücut görüntüleme yapılır. Elektromanyetik radyasyon kullanır. İyonlaştırıcı

Detaylı

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS)

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS) FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ FİZİK ANABİLİM DALI 2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI DERS KATALOĞU (YÜKSEK LİSANS) 1.Yarıyıl GÜZ YARIYILI DERSİN DERS KURAMSAL UYGULAMA TOPLAM ULUSAL KREDİSİ DERSİN ADI OPTİK KODU

Detaylı

Sinkrotron Işınımı Tesislerinde Dünyadaki Durum, TURKAY Tesisi ve Türkiye İçin Önemi ve TURKAY Tesisi Tasarım Çalışmalarının Sonuçları

Sinkrotron Işınımı Tesislerinde Dünyadaki Durum, TURKAY Tesisi ve Türkiye İçin Önemi ve TURKAY Tesisi Tasarım Çalışmalarının Sonuçları THM-YUUP Projesi Genel Değerlendirme Çalıştayı 19-20 MART 2015 HTE, ANKARA ÜNİVERSİTESİ Sinkrotron Işınımı Tesislerinde Dünyadaki Durum, TURKAY Tesisi ve Türkiye İçin Önemi ve TURKAY Tesisi Tasarım Çalışmalarının

Detaylı

FİZ4001 KATIHAL FİZİĞİ-I

FİZ4001 KATIHAL FİZİĞİ-I FİZ4001 KATIHAL FİZİĞİ-I Bölüm 3. Örgü Titreşimleri: Termal, Akustik ve Optik Özellikler Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE Katıhal Fiziği - I Dr. Aytaç Gürhan GÖKÇE 1 Bir Boyutlu İki Atomlu Örgü Titreşimleri M 2

Detaylı

UPHUK Eylül 2013 / Bodrum Belediyesi Nurol Kültür Merkezi OASIS, Bodrum TÜRKİYE

UPHUK Eylül 2013 / Bodrum Belediyesi Nurol Kültür Merkezi OASIS, Bodrum TÜRKİYE UPHUK 5 7 9 Eylül 2013 / Bodrum Belediyesi Nurol Kültür Merkezi OASIS, Bodrum TÜRKİYE 1. GÜN (7 EYLÜL 2013, Cumartesi) CUMARTESİ Dr. Ali TANRIKUT 09.30-10.20 AÇILIŞ 10.20-11.00 Prof. Roberto SABAN LHC

Detaylı

Hızlandırıcı Fiziği. İleri Hızlandırma Yöntemleri. Plazma Dalgası ile Hızlandırma

Hızlandırıcı Fiziği. İleri Hızlandırma Yöntemleri. Plazma Dalgası ile Hızlandırma Hızlandırıcı Fiziği İleri Hızlandırma Yöntemleri Plazma Dalgası ile Hızlandırma Dr. Öznur METE University of Manchester The Cockcroft Institute of Accelerator Science and Technology İletişim Bilgileri

Detaylı

GÜZ DÖNEMİ KİMYA A.B.D YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA DERS PROGRAMI

GÜZ DÖNEMİ KİMYA A.B.D YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA DERS PROGRAMI 2016-2017 GÜZ DÖNEMİ KİMYA A.B.D YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA DERS PROGRAMI ÖĞRETİM ÜYESİ DERS ADI PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA Prof. Dr. Salih Fizikokimyasal Denge Koşulları (Özel 08.30-15.50 YILDIZ

Detaylı

RADYO ASTRONOMİ. Nazlı Derya Dağtekin

RADYO ASTRONOMİ. Nazlı Derya Dağtekin RADYO ASTRONOMİ Nazlı Derya Dağtekin Elektromagnetik Işıma Işık dalgası, foton yada radyasyon olarak bilinen, kütlesiz enerji paketçikleridir. Radyasyonun doğası onun dalga boyu ve/veya frekansı ve/veya

Detaylı

Ulusal Proton Hızlandırıcı Çalıştayı

Ulusal Proton Hızlandırıcı Çalıştayı PROTON TERAPĐ TEKNĐKLERĐ Doç.Dr. BAHAR DĐRĐCAN GATA RADYASYON ONKOLOJĐSĐ AD Ulusal Proton Hızlandırıcı Çalıştayı 18-19 Nisan 2013 SANAEM-ANKARA 1946 Robert D. Wilson un Proton terapisi ile ilgili yayını

Detaylı

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DOKTORA TEZİ TÜRK HIZLANDIRICI KOMPLEKSİ PROJESİ KAPSAMINDA SASE VE OSİLATÖR MODDA SERBEST ELEKTRON LAZERİNİN GENEL TASARIMI Şenay YİĞİT FİZİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM

Detaylı

Öğr. Gör. Demet SARIYER

Öğr. Gör. Demet SARIYER Öğr. Gör. Demet SARIYER ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Lisans Afyon Kocatepe Üniversitesi Fizik Bölümü 2004-2008 Y. Lisans Celal Bayar Üniversitesi Fizik / Nükleer Fizik 2008-200 Doktora

Detaylı

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ. YUUP PROJESİ VII. ALTI AYLIK GELİŞİM RAPORU (Ocak-Haziran 2009 Dönemi)

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ. YUUP PROJESİ VII. ALTI AYLIK GELİŞİM RAPORU (Ocak-Haziran 2009 Dönemi) TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANKARA ÜNİVERSİTESİ YUUP PROJESİ VII. ALTI AYLIK GELİŞİM RAPORU (Ocak-Haziran 2009 Dönemi) TÜRK HIZLANDIRICI MERKEZİ TEKNİK TASARIMI VE TEST LABORATUARLARI Projedeki Üniversiteler Ankara

Detaylı

Çağının ötesinde işleri yapma gücünü ve kararlılığını kendinde bulan insanları, belki şu an aramızda olmasalar da, herzaman hatırlayalım.

Çağının ötesinde işleri yapma gücünü ve kararlılığını kendinde bulan insanları, belki şu an aramızda olmasalar da, herzaman hatırlayalım. Çağının ötesinde işleri yapma gücünü ve kararlılığını kendinde bulan insanları, belki şu an aramızda olmasalar da, herzaman hatırlayalım. SPS CERN in Fransız bölgesine doğru ilerlemesi kararının imzaları

Detaylı

FİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. Süheyla ÖZBEY Mayıs 2017

FİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ. Süheyla ÖZBEY Mayıs 2017 FİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Süheyla ÖZBEY Mayıs 2017 Bölümün Kuruluşu Bölüm, 1968 yılında, A.Ü. Fizik Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Numan Zengin in başkanlığında Temel ve Uygulamalı Fizik dallarında eğitimöğretim,

Detaylı

TEMİZ SU KRİZİYLE YÜZLEŞME

TEMİZ SU KRİZİYLE YÜZLEŞME Sayı 01 Biyokromatografi Biyoteşhis Araştırma Grubu Popüler Bilim Dergisi HAZİRAN 2015 bu sayıda KAN LİFLERİNİN BİYOKİMYASI 05 KENDİNİ TEMİZLEYEN MALZEMELER 17 KALPLİ MİKROÇİPLER 28 EVSEL KİMYASALLAR 41

Detaylı

1-Tanım: Elektrik Yük, Elektrik Kuvvet, Elektrik Alan, Elektrik Potansiyel Ve Potansiyel Enerji, Kapasitansın öğretilmesi.

1-Tanım: Elektrik Yük, Elektrik Kuvvet, Elektrik Alan, Elektrik Potansiyel Ve Potansiyel Enerji, Kapasitansın öğretilmesi. BİYOFİZİK I-DERS TANIMLARI 1-Tanım: Elektrik Yük, Elektrik Kuvvet, Elektrik Alan, Elektrik Potansiyel Ve Potansiyel Enerji, Kapasitansın öğretilmesi. b. Amaç: Hücre zarının biyoelektriksel potansiyellerin

Detaylı

Modern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları

Modern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları 43 Modern Fiziğin Teknolojideki Uygulamaları 1 Test 1 in Çözümleri 1. USG ve MR cihazları ile ilgili verilen bilgiler doğrudur. BT cihazı c-ışınları ile değil X-ışınları ile çalışır. Bu nedenle I ve II.

Detaylı

CERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU?

CERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU? CERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU? CERN, 2014 te 60. kuruluş yılını kutlayacak. CERN, II. Dünya Savaşı sonunda Avrupa da ortak nükleer araştırmalar yapmak için kuruldu. CERN 58 Yıllık, Ama Adını Dünyaya

Detaylı

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 ATOMİK YAPI Atom, birkaç türü birleştiğinde çeşitli molekülleri, bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacıktır. Atom, elementlerin özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimi olup çekirdekteki

Detaylı

12. SINIF KONU ANLATIMLI

12. SINIF KONU ANLATIMLI 12. SINIF KONU ANLATIMLI 3. ÜNİTE: DALGA MEKANİĞİ 2. Konu ELEKTROMANYETİK DALGA ETKİNLİK VE TEST ÇÖZÜMLERİ 2 Elektromanyetik Dalga Etkinlik A nın Yanıtları 1. Elektromanyetik spektrum şekildeki gibidir.

Detaylı

DEMET DİAGNOSTİĞİ. İlhan TAPAN Uludağ Üniversitesi

DEMET DİAGNOSTİĞİ. İlhan TAPAN Uludağ Üniversitesi DEMET DİAGNOSTİĞİ İlhan TAPAN Uludağ Üniversitesi III. Ulusal Parçacık Hızlandırıcıları ve Detektörleri Yaz Okulu, 20-24 Eylül 2007, Bodrum-Türkiye 1 Demet DiagnostiğiNedir? Yüklü Parçacık Demeti Diagnostiği

Detaylı