CERRAHİ PROFİLAKSİ İLKELERİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "CERRAHİ PROFİLAKSİ İLKELERİ"

Eser Talay
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 CERRAHİ PROFiLAKSİ Cerrahi profilaksi, cerrahi alan infeksiyonunu (CAİ) önlemek için, çok kısa süreli antibiyotik uygulanmasıdır. Cerrahi profilakside amaç, dokuları steril hale getirmek değil, ameliyat sırasında oluşabilecek kontaminasyona bağlı mikrobiyal yükü konakçı savunmasını aşamayacak düzeye indirecek bir destek sağlamaktır. Cerrahi profilaksinin postoperatif kontaminasyona bağlı gelişebilecek CAİ önlenmesi ile ilgisi yoktur. Seçilecek antibiyotik, intraoperatif kontaminasyona sebep olması muhtemel mikroorganizmalara etkili, en dar spektrumlu, yan etkisi az ve ucuz olmalıdır. Cerrahi profilakside uygunsuz antibiyotik uygulamasının, ekonomik yük yanı sıra dirençli bakterilerin ortaya çıkıp yayılmasına ve süperinfeksiyonlara yol açtığı bilinmektedir. Hastanelerde kullanılan antibiyotiklerin %30 50' si cerrahi profilaksi amaçlı olup, bunun %30 90' ının uygunsuz olduğu belirlenmiştir. Cerrahi profilaksideki uygunsuzluklar: Antibiyotiğin verilme zamanında hata (1 saatten daha erken veya ameliyattan sonra) Sürenin gereğinden uzun tutulması (Profilaksi 24 saatten uzun olmamalıdır ) Gereğinden daha geniş spekturumlu antibiyotik kullanılması ( mikroorganizmalara etkili, toksisitesi düşük ve ucuz) Cerrahi profilaksi gerekmeyen durumlarda antibiyotik verilmesi Uygulama yolunda hata yapılması

sağlamaktır. Cerrahi profilaksinin postoperatif kontaminasyona bağlı gelişebilecek CAİ önlenmesi ile ilgisi yoktur.

2 CERRAHİ PROFİLAKSİ İLKELERİ Cerrahi profilaksi, temiz-kontamine ve bazı özel durumlarda (protez, greft ve/veya immünsupresyon) temiz cerrahi girişimlerde önerilir. Kontamine ve kirli cerrahi girişimlerde antibiyotik kullanımı tedavi amaçlıdır. Cerrahi profilakside uygulama zamanı kritik önem taşır. İnsizyon ve ameliyat sırasında (potansiyel kontaminasyon süresi) antibiyotik dokularda bulunmalıdır. Optimum uygulama zamanı insizyondan dakika öncedir. Anestezi indüksiyonu ile verilmesi en iyi zamanlamadır. Antibiyotikler kısa süreli ( genellikle tek doz) ve intravenöz yolla uygulanmalıdır. Profilakside tek doz 1. kuşak sefalosporin yeterlidir Penisilin allerjisi olanlarda genellikle önerilen ajan klindamisindir. İkinci doz uygulama gerektiren durumlar; Operasyonun 4 saatten uzun sürmesi Kan kaybının 1500 cc den fazla olması Prostetik materyal yerleştirilmesi Kullanılan antibiyotiğin yarı ömrünün kısa olması Profilaksi 24 saatten uzun olmamalıdır. Drenaj tüpleri çekilinceye kadar proflilaksi kesinlikle sürdürülmemelidir Ciddi infeksiyonların tedavisinde kullanılan geniş spektrumlu antibiyotikler profilakside kullanılmamalıdır, örneğin 3, 4. kuşak sefalosporinler, karbapenemler veya piperasilin tazobaktam profilakside kullanılırsa nadir görülen ama çok virülan bakteriler ve mantarlar ön plana çıkarak, enfeksiyona ve kolonizasyona sebep olur ve fizyolojik flora bozulur. Antibiyotik profilaksisi iyi bir cerrahi tekniğin ve yeterli postoperatif bakımın yerini tutamaz.

İnsizyon ve ameliyat sırasında (potansiyel kontaminasyon süresi) antibiyotik dokularda bulunmalıdır. Optimum uygulama zamanı insizyondan 30 45 dakika öncedir.

3 KONTAMİNASYON DERECESİ VE İNFEKSİYON RİSKİNE GÖRE CERRAHİ İŞLEMLERİN SINIFLANDIRILMASI Yara Sınıfı Temiz Temiz kontamine Kontamine TANIM Ameliyat alanında enfeksiyon, inflamasyon yok. Atravmatik, aseptik teknikten sapma yok. Gastrointestinal, genitoüriner, biliyer ve solunum sistemi açılmamış. Gerekirse, drenaj kapalıdır. Gastrointestinal, solunum, genitoürine, biliyer mi sistem açılmış. Minimal kirlenme olmuş, sterilite bozulmamış, aseptik teknikten en az sapma Örn: Apandektomi Pürülan olmayan inflamasyon var. İnfekte safrafra veya idrar mevcut. Gastrointestinal sistemden kaba kirlenme olmuş. Aseptik teknikten belirgin sapma YARA İNFEKSİYON RİSKİ (%) <2 <10 Yaklaşık 20 Kirli-İnfekte Pürülan inflamasyon (apse v.b.) ve perfore organ 4 saatten eski penetran travmatik yara Yaklaşık 40 İNFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ GÖZ CERRAHİSİ mikroorganizmalar: Staphylococcus spp. Gram negatif mikroorganizmalar Göz içi cerrahisi; Preoperatif topikal antibiyotikli damla kullanılabilir. Penetran oküler yaralanmalarda: Ampisilin / sulbaktam (2 g) veya siprofloksasin (200 mg) + klindamisin (600 mg)

Gastrointestinal, solunum, genitoürine, biliyer mi sistem açılmış. Minimal kirlenme olmuş, sterilite bozulmamış, aseptik teknikten en az sapma Örn: Apandektomi Pürülan olmayan inflamasyon var.

4 K.B.B Baş ve Boyun Cerrahisi Cerrahi İşlem Orofarengeal Cerrahi? Viridans Streptokok, S.aureus, enterik gram negatif basiller oral anaerobik bakteriler (peptostreptokok ve fusobakteriler) Antibiyotik ( IV) Sefazolin (1 2 g) veya Gentamisin (1.5mg/kg) + Klindamisin (600mg) veya Ampisilin sulbaktam (tek doz) Profilaksi oral veya farengeal mukozanın açıldığı majör cerrahiler için önerilir. Tonsillektomi, adenoidektomi veya rinoplasti için önerilmemektedir.

IV) Sefazolin (1 2 g) veya Gentamisin (1.

5 BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ (NÖROŞİRURJİ) Beyin ve Sinir Cerrahisi Kraniyotomi? Serebrospinal şant operasyonu Spinal cerrahi (protez yoksa) Spinal cerrahi (protez varsa) S. aureus S.aureus,S.epidermidis Streptokoklar S. aureus, S. epidermidis () Sefazolin (1-2g)veya Klindamisin ( mg)± Gentamisin (1.5mg/kg) veya ampisilin sulbaktam (2 g) Trimetoprim (160mg)+ Sulfametoksazol(800mg)veya Sefazolin (1-2g) veya Vankomisin (1g) Sefazolin (1-2g) veya Vankomisin (1g) veya Teikoplanin (400mg) Profilaksi infeksiyon riski yüksek girişimlerde (tekrarlayan eksploratif cerrahi veya mikro cerrahi) önerilir. PLASTİK CERRAHİ Plastik Cerrahi Temiz Temiz kontamine S. aureus, S. epidermidis, enterik gram-negatif basiller Sefazolin (1 2 g) veya Ampisilin / Sulbaktam (2 g) İNFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ

5mg/kg) veya ampisilin sulbaktam (2 g) Trimetoprim (160mg)+ Sulfametoksazol(800mg)veya Sefazolin (1-2g) veya Vankomisin (1g) Sefazolin (1-2g) veya Vankomisin (1g) veya Teikoplanin (400mg)

6 GÖĞÜS CERRAHİ Torasik Cerrahi () Pulmoner rezeksiyon (lobektomi ve pnömonektomi) Stafilokok, S.pneumoniae, enterik gram-negatif basiller, oral anaerobik bakteriler Sefazolin (1 2 g) Mediastinal cerrahi ve mediastinoskopi S.aureus, S.epidermidis Sefazolin (1 2 g) KALP VE DAMAR CERRAHİ Kardiyak Cerrahi Kapak ve koroner Arter Bypass Cerrahisi (Profilaksi tek doz veya 24 saat olabilir, 48 saati geçmemelidir) Pacemaker takılması (Klinikte enfeksiyon oranı yüksek ise tek doz uygulanır) S. aureus, S. epidermidis, streptokoklar, enterik gram-negatif basiller Corynebacterium suşları S.aureus, S.epidermidis Sefazolin (1-2g) veya Sefuroksim (1.5 g) +/- metronidazol veya Vankomisin (1g) veya Teikoplanin (400mg) Protezin konduğu veya konmadığı işlemler S. aureus, S. epidermidis, streptokoklar, enterik gram-negatif basiller Sefazolin (1 2 g)

epidermidis Sefazolin (1 2 g) KALP VE DAMAR CERRAHİ Kardiyak Cerrahi Kapak ve koroner Arter Bypass Cerrahisi (Profilaksi tek doz veya 24 saat olabilir, 48 saati geçmemelidir) Pacemaker takılması

7 ORTOPEDİ Ortopedik Cerrahi Kırığın açık redüksiyonu veya internal fiksasyonu Artroskopi S.aureus, S.epidermidis, kompleks infeksiyonlarda gram-negatif basiller Sefazolin (1-2g)± Gentamisin (1.5mg/kg) Eklem replasmanı S.aureus, S.epidermidis Sefazolin (1-2g) veya Vankomisin (1g) veya Teikoplanin (400mg Tekdoz,maksimum24saat Laminektomi ve spinal füzyon İskemi için alt ekstremite amputasyonu S.aureus, S.epidermidis Enterik gram-negatif basiller, anaerobik bakteriler Sefoksitin (2 g) veya Sefuroksim (750mg-1.5g) +Klindamisin (600)

epidermidis Sefazolin (1-2g) veya Vankomisin (1g) veya Teikoplanin (400mg Tekdoz,maksimum24saat Laminektomi ve spinal füzyon İskemi

8 GENEL CERRAHİ Genel Cerrahi Apendektomi (perfore olmayanda tek doz, gangrenöz veya periapandiküler absede 3-5 gün) E. coli, Proteus, aerobik ve anaerobik streptokoklar, Bakteroides türleri Sefazolin + metronidazol Klindamisin (600 mg)veya Sefoksitin (2 g) Fıtıklar ve meme cerrahisi (Yüksek riskli hastalarda ve mesh kullanımında, nükste) Mide cerrahisi (özefagus ve ince barsak dahil) Risk faktörü (kanser,üst GİS kanaması, perforasyon )varlığında Safra yolları cerrahisi (Profilaksi 70 yaş üzerindekiler veya akut kolesistit, sarılık veya safra kanalında taşı olanlar için önerilir ) S.aureus, S.epidermidis Sefazolin (1 2 g) Enterik gram-negatif basiller, gram-pozitif koklar (öz. enterokok), Bacteroides spp. Enterik gram-negatif basiller, enterokok, klostridiya Sefazolin (1 2 g) veya sefuroksim (1.5 g) Sefazolin (1 2 g) veya sefuroksim (1.5 g) Kolorektal cerrahi (Tüm hastalarda profilaksi gerekli ) ( Barsak temizliği yapılmalıdır ) Enterik gram-negatif basiller, anaerobik bakteriler (öz. Bacteroides spp.) Metronidazol (500 mg) veya Klindamisin (600 mg)veya Sefoksitin (2 g) Aseptik girişimlerde (splenektomi,antireflü ameliyatlar) lümenli organ açılmadığından profilaksi uygulanmaz.

kullanımında, nükste) Mide cerrahisi (özefagus ve ince barsak dahil) Risk faktörü (kanser,üst GİS kanaması, perforasyon )varlığında Safra yolları cerrahisi (Profilaksi 70 yaş üzerindekiler veya akut

9 JİNEKOLOJİK CERRAHİ Jinekolojik Cerrahi Sezeryan Antibiyotik profilaksisi yüksek riskli girişimler (elektif olmayan sezeryan, erken membran rüptürü) için önerilir Histerektomi ( abdominal veya vaginal ) Dilatasyon ve küretaj Abortus 1. trimestir 2. trimestirde pelvik inflamatuvar hastalık öyküsü varsa profilaksi önerilir Enterik gram negatif basil, grup B streptokok, enterokok Enterik gram negatif basil, grup B streptokok, enterokok Enterik gram negatif basil, grup B streptokok, enterokok Sefazolin (1 2 g) kord klemplendikten sonra Sefazolin (1 2 g) + metronidazol veya ampisilin sulbaktam 2 g Komplike olmayan olgularda önerilmez Sefazolin (1 2 g) Doksisiklin 300 mg peroral(po) ÜROLOJİ Üroloji Cerrahisi Prostat cerrahisi Üretral dilatasyon Sistektomi (idrar kültürü ve barsak açılacaksa oradaki bakteriler dikkate alınmalıdır) Nefrektomi (idrar kültürü dikkate alınmalı) Escherichia coli, Klebsiella spp. Enterokok, Pseudomonas spp. Enterik gram-negatif basiller, anaerobik bakteriler (öz. Bacteroides spp.) Sefazolin (1-2g) veya sefuroksim (1.5 g) İV Metronidazol (500 mg) veya Klindamisin (600 mg)veya Sefoksitin (2 g) Sefazolin (1-2g) veya ampisilin sulbaktam (2g)

trimestirde pelvik inflamatuvar hastalık öyküsü varsa profilaksi önerilir Enterik gram negatif basil, grup B streptokok, enterokok Enterik gram negatif basil, grup B streptokok, enterokok Enterik

Benzer belgeler

EDİTÖR GÖRÜŞÜ (EDITORIAL) Editör

EDİTÖR GÖRÜŞÜ (EDITORIAL) Editör Antibiyotik tedavisindeki gelişmelere rağmen, postoperatif infeksiyonlar cerrahide önemli morbidite ve mortalite olma nedenini sürdürmektedir. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Kontrol Komitesinin