Ne kadar çok sarfederiz nerde o eski bayramların tadı hayıflanmasını. Bugüne değin

Transkript

1 Haziran 2014

2

3 Ne kadar çok sarfederiz nerde o eski bayramların tadı hayıflanmasını. Bugüne değin bu hayıflanmayı belli bir yaşın üstündeki insanlardan duyardık. Ancak gencecik bir arkadaşımız gösterdi ki biz geçen zaman içerisinde sadece eski bayramların tadını değil sayısız güzel kavramlarımızı da kaybetmişiz. Ve o kavramlar birer birer kaybolurken yerlerini bize hiç de yakışmayan başka kavramlar almış. Bir zamanların fakir ama onurlu genci yerini işini bilen memurlara onlar da işini çok daha iyi bilen üstdüzey yöneticilere bıraktı ve ne yatak odalarında ortaya çıkan kasalar utandırdı bizi ne de 700 asgari ücreti bileğinde taşıyan bakanlar. Ancak gözardı etmemek gerekir ki başkalarına kızarken kendi saygınlığımızdan kendi etiğimizden de ödün vermemek gerekir. Son zamanlarda giderek popülerlik kazanan bir başka kavram var; homeopati. Aslında bu kavram yeni duyuluyor olmasına karşın ilk ortaya atılışı çok uzun yıllar önceye dayanıyor. Özet olarak ilacı olabidiğince seyrelterek hastayı tedavi etmeye çalışmak şeklinde tanımlanabilir. Ancak görünen o ki uygulanan tasarruf tedbirleri sonucu biz ülke olarak önümüzdeki yıllarda bu yöntemi sonuna kadar kullanacağız. Çünkü sosyal güvenlik kurumunun dayatmaları sonucu ülkedeki tüm ilaç firmaları yakında bu işten vazgeçecek gibi görünüyor. Ya da biz sudan da tasarruf etmek için kavramın içeriğini değiştireceğiz ikna odalarından sonra dua odalarını da hayata geçireceğiz. Önümüzdeki yıllarda sayıları hızla artacak olan ama yakın zamana kadar hep ihmal edilmiş bazı arkadaşlarımız var ve biz onlara kamu eczacıları diyoruz. Belki de Türk Eczacılar Birliği serbest eczanelerin sorunları ile o kadar yorulmuş ki kamu eczacılarının sorunları hep gözardı edilmiş, keza yeni mezun eczacıların kendilerini TEB içerisinde konumlandırmakta zorlandıkları gibi. İleri demokrasiler için ortaya konulan sandıklarda yetmez ama evet diyenlerin gözardı ettiği bir gerçek vardı. Gerçek demokrasi için yasaları değil beyinleri, anlayışları, değiştirmek gerekiyordu. Bu gerçekleşmediği müddetçe yasal değişimler insanların hayatlarında, asla yansıtılamıyordu. Hasta hakları konusunda hiçbir ülkede olmayan gelişimlere de imza atsanız anlayış değişmezse şikayete kural ihlali yok yanıtı alırsınız. İnsan haklarına saygınız yoksa havaya atılması gereken gaz fişeğini kişiye nişan alıp sıkarsınız. Ve destan yazan bu polislerimiz için nasıl sabrediyor anlamıyorum dersiniz. İşçi haklarına saygınız yoksa hiçbir ülkede ölüm yokken dört dörtlük dediğiniz madenlerde facia olur resmi rakamlara göre 302 işçiniz ölür ve bu işin fıtratında vardır dersiniz ve diğer ülkelerde 1800 lü yıllarda yaşanan iş kazalarından örnekler verirsiniz. ADEO Yayın Komisyonu 3

4 Bilimsel Doğruluk ve Güvenilirlik Varolan Sistemde Mümkün mü? Saç Dökülmesi hasta hakları Tiroid İlaçları İle Olumsuz Etkileşim Gösterebilecek 29 İlaç Ecz. Ersun ÖZKAN TEB 4. Bölge Adana Eczacı Odası Başkanı Ecz. Ö.Mürsel YALBUZDAĞ Ecz. Hayriye GÜLTEKİN KARABULUT, Ecz. KezbanTANGERLİ ATICI, Ecz. Betül TAŞTEPE, Ecz. Buğra ÜSGÜLOĞLU, Ecz. Esra HAKÖVER, Ecz. Fatma Feyza ÇETİN, Ecz. Hikmet GÜNEŞ, Ecz. İbrahim ŞUMNU, Ecz. Mehmet Serkan KILIÇ, Ecz. Nihal ŞEN, Ecz. Zeynep BİÇER, Ecz. Zuhal Seher CENGİZ, Ecz. Özlem DÜNDAR, Ecz. Gürkan KÖSE Reşatbey Mah. Adalet Cad. No: 24 Seyhan- Yeni Koza Matbaacılık Ltd. Şti. 4

5 mücadele, müdahale Ecz. Ö. Mürsel YALBUZDAĞ Adana Eczacı Odası Genel Sekreteri Hayat bir mücadeledir. İnsanoğlu, yaşamın başladığından bu yana doğayla, hayatla, yaşamın kendisiyle mücadeleyle yaşamaya başlamıştır. Günümüzde ise insanoğluna her yerden müdahale başlamış, insanoğlunun mücadele gücünü düşürmeye başlamıştır. Bir güç olarak bakılırsa mücadeleye, mücadelenin müdahaleden üstün ya da baskın olması beklenmektedir ki mutlu, huzurlu, başarılı bir yaşam devam edebilsin... Nedenler, niçinler, savaş tehdidi, küresel ısınma, stres, çevre kirliliği, gürültü kirliliği, hormonlu gıdalar, aşırı güç, GDO, fast food... Aslında hayatla mücadele eden insanoğluna ne kadar da çok müdahale var farkında mısınız? Çok bilindik bir cümle haline gelmişti: Artık hiçbir şey eskisi gibi olmayacak!!! cümlesi. Ne zamanlarda, hangi anlarda söylendiğini hatırlıyor muyuz? Körfez Krizi, Irak a müdahale, 11 Eylül, 12 Eylül, Madımak, Taksim 1 Mayıs, Taksim Gezi Parkı; eczacılıkla ilgili düşünürsek, %4-7 ticari ıskontoların kalkması, SSK nın serbest eczanelerden hizmet alması, eczane kapatma eylemleri, Artık Yeter mitingini sayabiliriz. Geri dönen var mı diye soruyor insan kendi kendine. Eskisi gibi müdahalenin olmadığı bir yaşam, müdahalenin olmadığı bir eczacılık istiyor insan. Saygının-sevginin yok olmadığı, hastanın eczacıya, eczacının hastaya saygı ve sevgiyle baktığı, sanatı ile şifa verdiği, hasta ile arasında ilaçtan, sağlıktan başka bir müdahalenin bulunmadığı bir eczacılık istiyoruz. Eczacının bilgisi, sanatı, sağlıkla ilgili verdiği hizmetler insan sağlığının olmazsa olmazıdır. Emeğinin, bilgisinin, sanatının, verdiği hizmetlerin bedelini de alması en doğal hakkıdır. Üzerinde kalan, kendisiyle ilgili alakasız muayene ücreti ve kamu kurum ıskontosundan kurtulması gerekmektedir. Son günlerde İlaç Fiyat Kararnamesi değişikliği sektörde görüşülmektedir. Yıllardan bu yana aynı sektörde bulunduğumuzun farkında olmayanlar, Devletin ve Ekonomi Koordinasyon Kurulu nun ilaç harcamalarını düşürme taleplerine, kendilerini taca atarak, eczacıyı yok sayarak, kendi formüllerini sunmaları asla kabul edilemez. Hiçbir şey kapı arkasında saklı kalmaz, eczacının emeği ve sermayesi üzerinde gözü olanlar, kendi tasarruf tedbirlerini kesinlikle eczacı üzerinden uygulayamazlar. Bu müdahaleye eczacının tepkisi şüphesiz ki az olmayacaktır. Kapalı kapılar ardında pazarlıklarla değil, sektörün tüm bileşenleri buna çözüm aramalıdır, ancak unutulmamalıdır ki eczacıların yapacağı başka bir fedakârlık kalmamıştır. Emeğinin karşılığını ve hakkını alması gerekmektedir yılından bu yana gerek SSK lı hastaların serbest eczanelerden ilaç temini, gerekse ilaç fiyat düşüşleri konularında destek olan eczacılar, halkın faydasına olan her uygulamaya sahip çıkmış; stok 5

6 zararı, sistemin çalışmayıp hasta ile karşı karşıya kalma, muayene ücretini Devlet adına tahsil ettiğini hastalara anlatma gibi sıkıntılara da göğüs germiştir. Bundan sonra geleceğe güvenle bakmak, hastalarımıza sağlık hizmetini sunmak istemekteyiz. Mücadeleden bıkmamak, mücadeleye devam etmek gerekmektedir. Güçlü oldukça, birlikte, yan yana durdukça müdahalelere karşı dik duruş oluşturulabilir. Örnek mücadelelerden biri de 1991 de gerçekleşen Büyük Madenci Yürüyüşü dür. Madenciler, mücadelenin en güzel örneğini vermişlerdir. Emeğin, hak ve özgürlüğün simgesi olmuşlardır. Ancak ne yazık ki yeterli önlemlerin alınamaması, tedbirsizlik, taşeron sistemiyle adeta köleleştirilen madencilerimizin Soma da yaşadıkları vahim olay hepimizi derinden yaraladı. Yitirdiğimiz madencilerimizi bir kez saygıyla anıyoruz. İş güvenliği ve işçi sağlığının kağıt üzerinde kalmadığı, yerin metrelerce altında çalışanların da insan olduğunun unutulmadığı bir dünya istiyoruz. Soma nın bereketli topraklarında tarımın yok edilmesiyle, ekmek parası için toprak altında çalışmak zorunda kalmaları kabul edilemez. Örgütlü mücadelenin simgeleri madencilerimizin sorunlarının çözülmesi gerekmektedir ve mücadeleye inanan herkesin bunun takipçisi olması gerekmektedir. Müdahalenin akut zamanında mücadelenin gösterilmesi gerekmektedir. Acının da akut döneminde müdahale etmek gerekir. Halkımızın acısını dindirmeye hepimizin destek olması gerekmektedir. Üzerinden zaman geçtikçe, unutulmaya başlanırsa asıl travma burada başlayacaktır. santrallerinde bile kendi kömürünü kullanamayan bir ülkeyiz. Peki neden hala nükleer santralde inatçıyız? Su kaynaklarına sayısız baraj yaparken, doğanın dengesini bozarken hiç mi düşünülmüyor? Çok mu ihtiyaç var enerjiye? Kapitalizmin, sermayenin ihtiyacı var. Ben şahsen doğamı kirleten, yok eden bu enerjiyi istemiyorum. Yeni yasamız ve yeni yönetmeliğimiz ile eczacılık da eski bildiklerimiz artık değişiyor. Sektör değişirken, teknoloji gelişirken sanatımız ve insan sağlığını iyileştirme çabamız son bulmamalıdır. Etik ve deontolojiye sahip çıkmalı, daha fazla para kazanma hırsına bu güzel mesleğimizi heba etmemeliyiz. Yeni bir beyaz sayfaya hepimizin ihtiyacı vardır. Bazen yeniden başlamak gerek hayata, mücadeleye. Biz yöneticiler, bize emanet edilen mesleği ve meslektaşlarının hak ve menfaatlerini korumak için var gücümüzle çalışıyoruz, çalışmaya da devam edeceğiz. Mesleğimizin değerini kaybetmemesi, gelecekte de var olması için el birliği ile çalışmak zorundayız. Biz olmadan ilacın var olmayacağını unutmamalıyız. Hayat her zaman gülmeyecek insanın yüzüne, ama umutların yeşermesi adına mücadele bırakılmamalıdır. Mücadele gücünüzün yok olmaması dileğimle. Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak demiştim yazımın başında. Hayata, insan hayatına müdahaleye karşı mücadelenin zamanıdır. Doğayı kirleten termik 6

7 Manisa Milletvekilimiz Ecz. Özgür ÖZEL in de içinde bulunduğu 3 Milletvekili TBMM ye 23 Ekim 2013 de Soma daki tüm maden ocaklarındaki iş kazalarının ve yaşanan ölümlerin sorumluları ile nedenlerinin araştırılmasını istedi ve bu istekleri çoğunluktaki iktidar milletvekillerinin oylarıyla reddedildi 7

8 Saygı nedir? Neye saygı duyulur ve kime saygı duyar insanlar? Kelime anlamı ile saygı ; değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, yararlılığı, kutsallığı dolayısıyla bir kimseye, bir şeye karşı dikkatli, özenli, ölçülü davranmaya sebep olan sevgi duygusu, hürmet, ihtiramdır. Bazıları Dürüstüğe, bazıları Emeğe, bazıları Güce, bazılarıysa Bilgiye saygı duyarlar. Kimileri de sevdiğine gösterir saygısını. Peki biz Eczacılara ne için saygı duyarlar? Maddi gücümüz, imkanlarımız veya gösterişimize mi saygı duyuyorlar? Öyleyse insanlar sadece bir kısmımıza saygı duyacaktır. Mesleki anlamda değil de şahsına münhasır bir şekilde yani. Gözlerinizi kapatın ve şuan sahip olduklarınızı kaybettiğinizi düşünün. Kaç kişi size hala! Saygı göstermeye devam edecektir? İnsanlar öncelikle mesleğimize saygı göstermeli; yani bilgimize saygı göstermelidir. Şahsımıza duyacakları sevgi ve saygı bunların ardından gelmelidir. Değerli meslektaşlarım; biz Eczacıların acil ve kati suretle mesleğimize saygınlık kazandırmak hususunda çaba göstermesi gerekmektedir. Toplumun gözündeki yerimizi muhafaza etmek ve hatta mümkünse yukarılara çıkartmak zorundayız. Bunu yapabilmemizin ön şartı ise mesleğimize yatırım yapmak, mesleğimize dört elle sarılmaktır. Bu yatırım maddi bir yatırım değildir. Hastanın ilaca ulaşması aşamasında bizler yalnızca birer aracı vazifesi görüyor isek; bu durum bu şekilde süremez, sürdüremeyiz... Bu işleyişte Eczacının vazgeçilmez olması için bir takım etkenler olmalıdır. Bu etkenleri bizim yaratmamıza gerek yoktur. Bunlar hali hazırda mevcuttur zaten. Hali hazırda mevcut olanı koruyabilmek lazımdır ve bunun için bir misyonumuz, bir görevimiz olmalıdır. Bu görevin bize yüklediği sorumluluklar olmalıdır. Mesleğimizi icra edebilmemizin ön şartı olmalıdır bu sorumluluklar. Sorumluluklarımızı yerine getirmemizin yolu da mesleki donanımı tam olan Eczacılar olabilmekten geçer. Örneğin mesleğini aktif olarak icra etmekte olan Eczacının Farmakoloji bilgilerine hakim olması şarttır. Ve bu anlamda kendisini sürekli yenilemelidir Eczacı. İlacın vücut üzerindeki olası tüm etkilerini, ilaç etkileşmelerini, yan etki ihtimallerini bilmelidir. Eczacı ilaç uygulama metodlarını ve cihazlarını yakından tanımalı, iyi bilmelidir. Elbette bir insandan her şeyi eksiksiz bilmesi beklenemez; ancak bilgilerimizi sürekli tazelemeli, sürekli güncellemeliyiz.. Şunu unutmamamız gerekiyor ki; İlaç Eczanelerin ve Eczacıların vazgeçilmezidir. İlaç dışı ürünler asla ilacın yerini tutamaz. Bu bakımdan sadece ilaç dışı ürünlere, dermokozmetiklere yönelim kayıplar getirecektir. Bunların yanı sıra bilgi donanımına sahip olan meslektaşlarımızın görevi başında aktif olarak faaliyet göstermesi de bir diğer önemli husustur. Meslek odalarımızda faaliyet göstererek mesaisini bizler için feda eden meslektaşlarımızın özel durumlarını da göz ardı etmemeliyiz. Toplumun bizlere ve mesleğimize olan bakış açısı bu süreçte zamanla değişecektir. Toplumda daha saygın bir meslek; bunun doğal sonucu olarak daha saygın insanlar olacağımızdan hiç kuşkum yoktur. Bu sayede her aklına esen Eczacılık ve Eczacılar ile ilgili ahkam kesmeğe, atıp tutmaya, çeşitli girişimlerde bulunmaya cesaret dahi edemeyecektir. Saygıdeğer meslektaşlarım, lütfen kendimizi sorgulayalım. Bilgi birikimimiz ne durumda? Neleri unuttuk, neler halen hafızalarımızda? Eksiklerimizi tamamlamak adına ne gibi girişimlerde bulunabiliriz ve neler yapabiliriz? Ecz. Gürkan KÖSE 8

9 Bir araştırma ve akıllara getirdiği eski bir soru : Bilimsel Doğruluk ve Güvenilirlik Varolan Sistemde Mümkün mü? Ecz. Fatma Feyza ÇETİN Kapitalizm Ekonomistler, sosyologlar, felsefeciler yüzlerce yazı yazdı hakkında Her biri bir şekilde açıkladı Herkes kendi yaşam anlayışı, algı yeteneği ölçüsünde anladı Kimileri insanı yok sayan bu anlayışı hem kendi, hem herkes için olumsuzlaştırdı, kimileri de onun getirdiklerini yaşamı algılayışına paralel buldu...kimileri daha katlanılabilir olsun diye liberalizm falan diye adlandırarak sözde sosyalleştirmeye çalışıp evrilmiş halini savunur oldu Kapitalizm insanın eğitilmemiş hırslarına uygun geldi, doğru oranda gelişti(!) Sonuç ; adaletsizlik, eşitsizlik, yoksulluk, kölelik, savaşlar ve toplu ölümler Biz Soma da kapitalizmi - hiç de ihtiyaç yokken - yeniden tanıdık Yerin altındaydı, yüzlerce insanı yeraltına gömerken yeryüzüne çıktı, görünür oldu Soma sadece kapitalizmin değil onun alt başlıklarının - kârın, köleliğin, gerçekleri örtmenin ve ölümün de resmi oldu Artık kapitalizmin yüzünü sorana gösterilecek kanıtlara Soma daki fotoğraflar da eklendi Ne yazık ki yaşadığımız çağın dünyası düzenin kapitalizmin araçları ile desteklenip, denetlendiği bir dünya 9

10 Her alanda dayanılmaz kâr arzusu ile davranan sistem sağlıkta da aynı yolu izliyor. Tüm elemanlarıyla; eczacısı, doktoru, ilaç firması ve siyasi otoritesi ile nasıl kâr edilebilineceğinin, maliyetlerin nasıl düşürülüp sermayenin nasıl artacağının hesabı inceden yapılıyor İlaç üreticileri büyük birer finans güç haline getiriliyor. Mesleğe başlarken insan odaklı yeminler ettirilen doktorlar ve eczacılar gereksiz ilaç tüketiminin aracıları haline getirilirken kendine yabancılaşıyor, siyasi otorite ilacı denetleyen ve kullanımı ile ilgili düzenlemeleri sağlayan güç olması gerekirken, denetlemeden ve düzenlemeden bu tüketimde yerini alıyor Denetlemelerin bu biçimde yapılması ilaçlara ilişkin olumlu olumsuz tüm verilere tam olarak ve zamanında ulaşmayı engelliyor İşte bunlara kafayı takan, üstüne vazife olmayanı dert edinen bazı aydınlık insanlar ilaçlar ve tedavi yöntemlerine ilişkin yeni çalışmalar yaparak halkın ve sağlık çalışanlarının olanlardan haberdar olmasını sağlıyor Bunun bir örneğini geçtiğimiz Nisan ayında Tamiflu ve Relenza ile yaşadık. 10

11 İlaçlar nöroaminidaz inhibitörleri denilen bir ilaç grubuna dahildir. Olası bir küresel grip salgını için birçok ülkede bolca stoklanmakta olan, dünya çapında resmi ilaç kurumlarınca onaylanmış bir ilaç olan Tamiflu, Dünya Sağlık Örgütünce de temel ilaçlar listesinde yer almıştır TAMIFLU VE RELENZA GRİP TEDAVİSİ VE SALGINLARDA GERÇEKTEN ETKİN Mİ..? Her yıl sonbahar ve kış aylarıyla beraber grip ve benzeri hastalık ve salgın vakaları dünyanın en çok konuştuğu konuların başında gelir Hastalığın yarattığı sıkıntılar kadar önlem ve tedavi yöntemleri de konuşulur. Grip hastalığının salgın etkeni olması ile de hem tedavi ve hem de korunma amacıyla harcanan paraların ülkelerin ekonomilerine verdiği zarar da sürekli tartışılır... Aşılar ve grip için kullanılan ilaçlar tedavi potansiyelleri kadar yan etki ve ilaç ekonomisine etkileri konusunda iyi izlenmek zorundadır. Elbette ilaç derken Roche un üretimi olan Tamiflu (oseltamivir) ve GSK nın Relenza (zanamivir) sından söz ediyoruz 2002 yılından bu yana ABD de her yıl daha grip aşısı hazırlanırken milyarlarca dolarlık Tamiflu stoklanmakta. Sadece ABD de değil başka ülkelerde de özellikle H1N1 virüs salgınları ile bu stoklama eğilimleri artmakta Stoklamanın nedeni ise her iki ilacın da salgınlarda hastanede yatış sürelerini,pnömoniyi ve grip komplikasyonlarını önlediğine olan inançtı. Aynı biçimde düşünmeyenler de vardı elbette. İlk günden bu yana bu farklı düşüncede olan insanları kaygılandıran konu üretici firmaların çalışmalarla ilgili bilgiyi paylaşmaktan kaçınması nedeniyle ilacların etkinlik ve yan etkileri konusunda çok az bilgiye sahip olunmasıydı (1) Az sayıda duyarlı bilim adamı ile başlatılan ama giderek yaygınlaşan tüm deneysel araştırmaların yayınlanması isteğinden daha önceki sayımızda söz etmiştik.(aşağıdaki adresten bu konu ile ilgili gelişmeler izlenebilir (2) İşte bu kampanya ile savunulanları doğrulayacak önemli bir araştırmadan söz etmek istiyoruz bu sayımızda da Bağımsız ve saygın bir araştırma kuruluşu olan Cochrane Collaboration a bağlı Cochrane in akut 11

12 solunum yolu enfeksiyon grubu ile birlikte çalışan Avustralya, İtalya, İngiltere, ABD de ve Japon kökenli bilim adamlarının oluşturduğu bir uluslar arası araştırma grubu, grip tedavisinde kullanılan yukarıda sözettiğimiz 2 ilacın bilimsel yayınlarını incelediler.. Grup, Cochrane Collaboration ın bu konu ile ilgili ilk araştırmalarından bu yana son 6 yıl boyunca 160 binden fazla araştırmayı inceledi ve bu araştırmalarda nöro aminidaz inhibitörlerinin etkinliğini çok küçük bir yüzde olarak rapor etti 10 Nisan 2014 de son güncellemesi yapılan ve sunulan bu araştırmalarda 20 kadar Tamiflu ve 26 Relenza deneysel çalışmaları incelendi Bu çalışmalar 24 binden fazla insanı kapsıyordu ve bulgular nöraminidaz inhibitorlerinin grip ile savaşta etkili olduğu yolundaki tarihsel varsayımı değiştiriyordu Çalışma, ilaçların hastalığın semptomlarını erişkinlerde ortalama yarım gün kadar kısalttığı (çocuklarda ise etkisinin daha belirsiz olduğu ) biçiminde küçük bir yarar sağladığını doğrulamakta Bununla beraber erişkin ve çocuklarda pnomoni, bronşit, sinüzit, ya da kulak enfeksiyonları gelişme riskini azalttığı ya da hastane yatışını azalttığı biçiminde bir inancı destekleyecek yeterli kanıt olmadığını belirtilmekte... Ayrıca Tamiflu nun bulantı ve kusma riskini erişkinlerde yaklaşık yüzde 4 ve çocuklarda yüzde 5 oranında arttırdığını da, ilaçların hastalığın bulaşmasını önlemede yeterli zemin oluşturmadığını da gösteriyor (3) Bu rapor Cochrane araştırmacılarının 4.5 yıl boyunca ulaşmaya çalıştıkları klinik araştırmalara ilişkin incelemelerinin sonucuydu. ABD ve diğer ülkelerin yaptığı gibi İngiltere de bu ilaçları stoklamaktaydı İngiltere hükümeti 2006 dan bu yana Tamiflu için 473 milyon sterlin, Relenza için ise 136 milyon sterlin harcadı Hükümet bu ilaçları stoklama kararı aldığında, adını ilaç ve sağlık ürünleri düzenleme kurulu olarak çevirebileceğimiz MHRA (Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency) henüz tüm çalışmaları görmemişti. (4) British Medical Journal ( BMJ ) baş yazarı Dr. Fiona Godlee var olan tüm ilaçlar için klinik çalışmalarının tüm verilerine ulaşabilmek gerektiğini ve yeni Avrupa Klinik Araştırmalar Yönetmeliği (European Clinical Trials Directive) ile gelecekte ilaç verilerine daha fazla şeffaflık getirileceğini söylüyor. Tamiflu üreticisi Roche tarafından düzenlenen - daha önce ilgililerce kısmen görülmüş - belgeler Cochrane yazarları tarafından titizlikle belirlenen yeni standartlarla ayrıntılı biçimde incelendi diyen yazara göre; veriler için eskisinden daha ayrıntılı inceleme yapmak için ortaya koydukları çaba ilaç değerlendirme 12

13 ve düzenlemeye ilişkin tüm sistemin nasıl kusurlu olduğunu gösterdi Godlee bu çalışmanın Tamiflu için daha önce sağlıkçılara,yasa koyuculara ve halka sunulandan daha az olumlu bir tablo ortaya koyduğunu söyledi. Bu inceleme gösterdi ki Tamiflu nun stoklanmasını haklı çıkaracak herhangi bir kanıt da yoktur ve ilaç değerlendiricilerinde ciddi hassasiyet aranması gerektiği biçiminde bir sonuca da gidilmelidir diyen Godlee şu soruyu da sordu: neden bir ilaca böylesine büyük meblağ yatırılmadan önce bu biçimde bir araştırma yapılmasını kimse istemedi.? (5) The Times da çıkan bir diğer yazıda ise da bu çalışmanın sonucunda vergi mükelleflerinin trilyonlarca lirasının parasetamolden daha etkin olmayan bir ilaç için boşa harcandığı yorumu dikkat çekiyordu (6) 13 Araştırmayı yapan grubun içerisinde yer alan İngiltere Oxford Üniversitesi deneysel tıp profesörü Carl Heneghan, bu ilaçların salgınları önlediği konusunda inandırıcı olmadığını söylerken Bir ilacın yararının zararını aşması beklenir, yararı bulunamıyorsa zararı vurgulanır dedi. Londra da araştırma hakkında yaptığı sunumda Heneghan; hükümetler, ilaç kurumları, doktorlar ve hastalar şimdiye dek tüm verilere ulaşamadığından ilacın stoklanması için harcanan paraların da boşa gittiğini söyledi. Bilimsel Doğrular ve Kamuoyu Baskısı ; Tamiflu nun Avrupa da satışını onaylayan Avrupa İlaç Dairesi diyebileceğimiz European Medicines Agency (EMA) da onaydan önce tüm verileri görmemişti. EMA ilaç değerlendirme başkanı Enrica Alteri ise yeni araştırmanın kurumun ilaç hakkındaki endişelerini arttırmadığını, yararının risklerden daha fazla olduğu hakkındaki görüşünü değiştirmediğini söyledi Cochrane ile herhangi bir bağlantısı olmayan Im- Barcley araştırma sonuçlarına rağmen ilacın dünya genelinde olabilecek bir salgın durumunda hala değerli olduğuna inandığını söylerken. Yarın bir salgın olsa ve hükümet binlerce grip hastasını tedavi edecek ilacının ellerinde olmadıgını söylese halktan buna büyük itiraz gelecektir

14 Cocharne Collaboration un Tamiflu verilerine sınırsız erişim izni istemini daha önce reddettigi için birkaç yıldır ateş altında olan Roche ise, bu son araştırma bulgularını reddederek, temelden sonuçlara katılmadıklarını, verilerinin kalitesinin ve güvenilirliğinin arkasında durduklarını, izleyen gerçek dünya ölçeğindeki kullanımları ile Tamiflu nun gripten korunma ve tedavide etkin bir grip ilacı olduğunu gösterdiğinden ilacı ve verileri savunmaya devam etmekte Bilimde Güvenilirlik Ve Dürüstlük Bilimde gerçek başarıya ulaşmanın tek yolu varılması gereken amacı düşünmeden, büyük bir dikkatle kanıtları açıklamaktır. Eğer bir teoriniz varsa, o teoriye neyin uygun olduğunu belirlemek kadar, neyin uygunsuz olduğunu da belirlemeye gayret etmelisiniz. Bilimden öğreneceğiniz şey, bir tür standart güvenilirlik ve dürüstlüktür. Richard Feynman Sonuç olarak araştırmacı Dr.Fiona Godlee in değerlendirmesi olayı özetliyor. Roche ile olan savaşı; dünya genelinde hükümetler stoklama ve satın alma için milyarlarca lira harcamakla uğraşırken ilaçla ilgili verilere ulaşmaya çalışmak adeta Alice Harikalar Ülkesinde uzun süren bir kedi fare oyunu diyerek tanımlayan Godlee neden milyarlarca lira harcamadan önce bir ilacın bütün verilerine ulaşmanın istenmediğini soruyor. Ve ekliyor bütün olay bize ilaç degerlendirme ve düzenleme ile ilgili varolan sistemin yerleşik hale gelmiş olan kusurlu yapısının sıradışı bir görüntüsünü verdi (7) SİSTEM TÜM ARAÇLARI İLE VAR OLMAYI SÜRDÜRÜRKEN BİLGİ GERÇEK SAHİBİNE ULAŞABİLECEK Mİ? Birkaç kişinin çıkar uğruna sahip olmak için uğraştığı herşey aslında insanların ortak malı Yaşanılacak tek dünya için gereken ise dürüst bilgi Eğer dünyanın ve nefes aldığımız herşeyin insan yararına olduğuna karar verilirse ortada ne daha hızlı arabalar, ne daha büyük evler, ne fosil yakıtlar ne ihtiyaç varmış gibi gösterilen ilaçlar, ne çıkar için saklanan bilimsel gerçekler sorunu kalacak, ne de haklı göstermeye çalışılan hayali ihtiyaçlar için birkaç kişi iyi yaşayacak diye yüzlerce yoksul insanın ölümüne seyirci kalınacak Bu yazı sadece grip ilaçları üzerine yapılan araştırma ile sınırlı kalacaktı ne yazık ki SOMA felaketi yazının her yanını değiştirdi Daha önce düşünemeyen bizler ve sonra unutacak olanlar adına af diliyorum Kaynak 1. of-tamiflu-5-things-you-should-know/ 2. )

15 Ecz. Hayriye GÜLTEKİN KARABULUT Azgelişmişlik sosuna bulandırılmış modern zamanların ileri demokrat ülkelerinde; kimi gelenek, kültürel kalıntı ve davranış kalıplarının kırılmaya uğramasıyla özgürlük ile baş başa kalan ancak özgürlüğün getirdiği sorumluluklarla başa çıkamayan insanın; totaliter bir anlayışı kucaklayıp yasa ve kararnamelere teslim olmayı seçmesi, sosyoloji bilimi açısından neyi ifade eder? Kanunların rasyonel bir izahı şart mıdır? Hukukçu olmadığım gibi tarihçi de değilim ama Nazi Almanya sı da dahil ol mak üzere otoriter yönetimlerin totaliter rejimlere evrildiği dönemler incelendiğinde yönetmelik lerle yönetilen kararname toplumlarının nasıl yaratıldığının tarihsel belirleyiciliği ile kaçınılmaz olarak karşılaşırsınız. 15

16 O dönemlerin tek adamlarının, toplumu bulunduğu kabın şeklini alma dayatmasıyla çıkardığı yasa ve kanunların, basit aklın anlayıp algılayabileceği ve genel kabule uygun evrensel değerlerin olmadığı açıkça görülür. Ancak bir uzmanın detaylarını bilebileceği, sürekli değişen, sınırları hem belirsiz hem de geçişken kurallar silsilesi vardır. Kararname toplumlarında yönetmelik lerle yönetilenler, onlara neyin hükmettiğini hiçbir zaman bilemezler. Kararnamelerin sürekli değişim istikrarı ve anlamanın olanaksızlığının yanı sıra; siyasi erki elinde bulunduranlar, yönetimleri altındaki yığınlara yasa ve yönetmeliklerle yarattıkları durumların güncel ve pratikteki sonuçları hakkında bilgi vermezler. Böylece bireylerin algısının erişemeyeceği, dil ve akılla anlaşılıp tanımlanamayacak karmaşık durumlar yaratıp, halkın politik muhakeme yetisini hedef alırlar. Kararname toplumları nda konulan kanunlar, anonim bir his bırakır o toplumun belleğinde. Yetki sahipleri alınan kararları gerekçelendirme gereği duymazlar. Sadece kararnameleri uygulayarak kendisine ve çıtkırıldım demokrasi prensiplerine varlık alanı yarattığına inanan ve kendisini sürekli, her daim, mutlak ve zaruri bir eylemin içinde sanan bürokrat, toplumun geri kalanına karşı güçlü bir üstünlük duygusu taşımaya başlar. Tam da bu noktada başlangıçtaki soruya geri dönecek olursak, cevap sosyolojiyi sizden öğrenecek nin anayasaya uygun olup olmadığını anayasa hukukçusundan, harç karıştırmayı inşaat isçisinden,, atom içi ilişkilerdeki aerodinamiği Heısenberg den, fotosentez yapmayı ayrık otundan, hidroelektrik santrallerinin tehlikelerini endüstri mühendislerinden, sağlıkta dönüşümün sonuçlarını eline 2 kuruş sıkıştırılan kanser hastası Dilek ten, trafolara girip ülkenin yarısını elektriksiz bırakmanın eşzamanlıteknik usullerini kedilerden, felsefede yabancılaşma sorunsalını Tanıl Bora dan, yapı denetim ruhsatlarının eczacılık mesleği ve hizmet kalitesi açısından gelecek ufkumuzda yaratacağı çığır açıcı sıçramayı eczacılardan, tiyatral zekâyı Beckett ten öğrenemeyeceğimiz gibi Uzatılabilir Bitirmeden önce şunu da belirtmeli Aslında her bir birey; aklı, duygusu ve önsezileriyle kendiliğinden davranabilme ve bu özelliğinden dolayı da bulunduğu çevreyi ve kurallarına tabi tutulduğu sistemi değiştirebilme potansiyeli taşır. Totaliterlik işte tam da bu yüzden önceden kestiremediği davranış biçimlerine karşı tahammülsüzlüğün adıdır. Tektip toplumlar yaratarak, insanların kolayca birbirlerinin yerine geçebileceği, kendisi gibi düşünmeyen, yaşamayan, hissetmeyen herkesin eşit ölçüde fuzuli olduğu algısı oluşturan totaliter siyasi figürler için, özellilikle başkanlık-yarı başkanlık sisteminin hararetle kamuoyuna tartıştırıldığı bu günlerde, önümüzdeki yıllar hükümdarlık olacaktır. Kaynak : Otorite nedir? Geçmişle Gelecek Arasında Seçme Eserler Hannah Arendt Kişisel acı ve isyanın çok ötesinde bir halkın kolektif vicdan azabıdır artık Soma Tek tek 301 cansız bedenin vebalidir Soma İsyan edene tokat, yerde yatana tekme atılan şuursuzluğa karşı, insanlığın utanıp başını eğdiği, gözlerini kaçırdığı yerdir Soma Ne olur, UNUTMA. 16

17 Ecz. Buğra ÜSGÜLOĞLU İlk defa Samuel Hahnemann ( ) isimli bir Alman doktor tarafından 18. yy ın sonlarında ortaya atıldı. Hahnemann döneminin kan akıtma gibi tıbbi uygulamalarından şikayetçiydi. Kan akıtmanın özellikle hipertansiyonda başarılı kullanımları olsa da Hahnemann haklı olarak bu uygulamaların hastalara faydadan çok zarar verdiğini düşünüyordu. Hahnemann çok sayıda dil biliyordu ve hastalarını iyileştirememenin de verdiği hayal kırıklığıyla tıbbı bırakarak yazarlık ve çevirmenlikle uğraşma- Tıbbi Materyallerin Bilimsel İncelemesi (A Treatise on Materia Medica) adlı eseri çevirirken Avrupa ya Amerika kıtasından henüz 17. yy da ulaşmış olan ağacının etkileri dikkatini çekti. Kınakınanın sıtma tedavisindeki etkinliği şüphesizdi ve Cullen a göre bunun sebebi kınakına kabuklarının astrenjan etkisiydi. Hahnemann ise baş- 17

18 ka anstrenjanların sıtma tedavisi için herhangi bir etkisi olmadığından hareketle bu çelişkiyi çözmek için kınakınayı kendi üzerinde denemeye karar verdi. Yüksek dozda aldığı ilacın Hahnemann da sıtma benzeri etki göstermesi homeopatinin temel ilkesinin doğmasına yol açtı: Benzer benzeri iyileştirir. Bundan sonra Hahnemann çalışmalarını yoğunlaştırdı ve 1807 yılında yayınlanan makalesinde ilk defa homeopati kelimesini kullandı. Homeopatinin karşısına koyduğu allopati terimi farklının farklıyı iyileştirmesi anlamındaydı. Günümüzde de allopati tanımı homeopatlar tarafından modern tıbbı nitelemek için kullanılmaktadır. Hahnemann ın ilk dönem kullandığı maddeler arsenik, civa gibi genellikle oldukça zehirli maddelerdi ve deneklerin hayatta kalmaları için, hazırlanan çözeltilerin oldukça seyreltik olması gerekiyordu. Bu durum Hahnemann tarafından çözelti ne kadar seyreltik olursa o kadar etkili olur şeklinde yorumlanarak homeopatinin seyreltme ilkesini ortaya atmasını sağladı. Ne kadar seyreltmeden bahsediyoruz? Çok fazla. Etken madde suda veya alkolde çözündürülerek hazırlanan tentürün 9 ölçü seyreltici sıvıyla (su, alkol) karıştırılmasıyla 1X gücünde çözelti elde edilir. Burada X, 10 un Roma rakamı olarak karşılığıdır. 1X gücündeki çözeltinin 9 ölçü sıvı kullanılarak seyreltilmesiyle elde edilen çözelti ise 2X gücündedir (1/100, 10-2 ) ve 1C olarak da kabul edilir 18

19 (C= Roma rakamıyla 100). Hahnemann tarafından sıklıkla tavsiye edilen derişim ise 30C dir ve bugün de piyasada satılan birçok homeopatik ilaç bu derişimde hazırlanır. Bu derişimdeki ilaçta ana tentürün oranı artık tır. Bunun tam olarak ne demek olduğunu anlamak için Samanyolu Galaksisi ndeki yaklaşık atom sayısının veya hesaplanan evrendeki tahmini atom sayısının olduğu bilgisini kullanabiliriz. Bu, 30C gücündeki bir homeopatik ilaçta etken madde molekülüne rastlama ihtimalinin pratikte 0 olduğu anlamına gelir. Bu oranlarda hazırlanan çözeltiler sıvı olarak kullanılabildiği gibi şeker tabletlerine damlatılarak hap şeklinde de satışa sunulmuştur. Homeopati oldukça tartışmalı bir yöntem olsa da böylesi bir seyreltme ilaçların güvenliği konusunda tartışma yaşanmamasını sağlıyor. Homeopati nasıl çalışıyor? Homeopatlar tarafından bu konuda en sık öne sürülen ve kabul görüyor gibi gözüken görüş su moleküllerinin daha önce temasta bulunduğu maddelere ait bilgiyi depolayabilen bir çeşit hafızası olduğu görüşüdür. Suyun hafızası konusundaki tartışmalar konumuzu oldukça dağıtacaktır ancak çok ayrıntıya girmeden, bunun eğer kanıtlansaydı bilime bakışımızı kökten değiştirebilecek bir fenomen olduğunu söyleyebiliriz. Bu konuda yapılan bazı çalışmalar, özellikle 1988 yılında Jacques Benveniste isimli bir Fransız immunolog tarafından yürütülen çalışma, oldukça ses getirmişti fakat aynı çalışmalar çift-kör olarak tekrarlandığında su hafızasının varlığına işaret edecek herhangi bulguya ulaşılamadığı için suyun hafızası olduğu görüşü bilim dünyası tarafından kabul görmedi. Bazı homeopatlar suyun hafızasının elektromanyetik sinyaller üreten nanoyapılarla ilişkisi olduğunu, henüz ispatlanamamış bu mekanizmanın yaşayan bütün canlıları birbirine bağlayan bir hayat gücünü (vital force) harekete geçirdiğini düşünseler de ispatlanmış bir mekanizma üzerinde hemfikir değiller. Skeptiklere göre ise herşeyin oldukça kolay bir açıklaması var, plasebo etkisi ve post hoc safsatası... Peki bilim ne söylüyor? Homeopati araştırmaları ilginç şekilde hem inananlara hem şüphecilere oldukça fazla malzeme sunmakta yılında yapılan bir meta analiz 107 homeopati araştırmasını içeriyordu. Bunların içinde 81 araştırma sonucunda homeopatik ilaçlar etkili bulunmuştu. Bu elbette homeopatlar için oldukça 19

20 araştırmanın analizinde homeopatinin plasebodan etkili göründüğünü ancak bulguların metodolojik kusurlar ve tutarsızlıklar yüzünden inandırıcı olmadığını belirtiyordu yılında yayınlanan makalesinde ise araştırmalar titizleştikçe homeopatinin daha az umut verici sonuçlar sunduğu neticesine sevindirici bir sonuçtu ancak araştırmayı yürütenler o kadar aceleci değillerdi: Şu anda klinik denemelerin sonuçları pozitif ancak araştırmaların çoğunluğunun düşük metodolojik kalitede olmaları ve yayınlamada yan tutuculuğun (publication bias - pozitif sonuç veren araştırma sonuçlarının yayınlanma olasılığı daha yüksektir) bilinmeyen rolü yüzünden kesin sonuçlara ulaşmaya elverişli değil yılında yayınlanan bir başka çalışmada Klaus Linde ve meslektaşları 89 araştırmayı analiz ederek homeopatinin etkileriyle plasebo etkisini karşılaştırıyordu ve vardıkları sonuç homeopatinin etkilerinin plasebo olduğu hipotezinin meta analizi sonuçlarıyla uyumsuz olduğuydu, homeopatlar için bir başka güzel gelişme... Oysa Linde için sonuçlar o kadar güvenilir değildi yılında yayınladığı makalede 32 varıyordu: Bu nedenle meta analizimiz (Linde et al. 1997) homeopatik tedavinin sonuçlarını en azından fazla büyütmüş gözüküyor yılında yayınlanan bir diğer incelemede de (Ernst et al.) homeopatinin klinik kullanımını teşvik etmek için yeterli delil olmadığı sonucuna varılıyordu. The Lancet dergisinde 2005 yılında Aijing Shang ve meslektaşları tarafından yayınlanan meta analiz benzer sonuçlara varıyordu: Hem homeopati hem de konvansiyonel ilaca yönelik plasebo kontrollü 20