MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ)

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ)"

Transkript

1 T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİEĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ) BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ YAPISAL PROGRAMLAMA TEMELLERİ ANKARA 2007

2 Milli Eğitim Bakanlğtarafndan gelitirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlğn tarih ve 269 saylkararile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarnda amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya yönelik gelitirilmiöğretim materyalleridir (Ders Notlardr). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacyla öğrenme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modüller teknolojik gelimelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandrmak koulu ile eğitim öğretim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas önerilen değiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygn eğitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulalabilirler. Baslmmodüller, eğitim kurumlarnda öğrencilere ücretsiz olarak dağtlr. Modüller hiçbir ekilde ticari amaçla kullalamaz ve ücret karlğnda satlamaz.

3 İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ ALT PROGRAMLAR Modüller Halinde Programlama Alt Program Tamlama Alt ProgramKesmek ve Değer Göndermek Değer Aktarm UYGULAMA FAALİYETİ...12 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...13 ÖĞRENME FAALİYETİ KULLANICI ARABİRİMİ KullacArabiriminde Pencere Tasarm Örnek Uygulama...15 UYGULAMA FAALİYETİ...20 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...21 ÖĞRENME FAALİYETİ HATA GİDERME Kod Böceği Nedir? Yazm Hatalar Çalma ZamaHatalar Mantk Hatalar Admlamak...25 UYGULAMA FAALİYETİ...29 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...30 ÖĞRENME FAALİYETİ DOSYALAMA Metin Dosyalar Rasgele Eriimli Dosyalar İkilik Dosyalar...35 UYGULAMA FAALİYETİ...37 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...38 MODÜL DEĞERLENDİRME...39 CEVAP ANAHTARLARI...40 SÖZLÜK KOD ÖRNEKLERİ...42 ÖNERİLEN KAYNAKLAR KAYNAKÇA...50 i

4 AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK AÇIKLAMALAR 481BB0026 Biliim Teknolojileri Alan Ortak MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI SÜRE 40/16 Yapsal Programlama Temelleri Programlama dilinde alt program yazm, hata düzeltme ve dosyalama ile ilgili öğretim materyalidir. ÖN KOŞUL YETERLİK AkDiyagramlarmodülünü almolmak. Alt programlar ve dosyalarla çalmaya hazrlk yapmak MODÜLÜN AMACI Genel Amaç Gerekli ortam sağlandğnda, alt program yazabilecek, kullacdostu arabirimleri yapabilecek ve hata düzeltme yöntemleri ile hatalardüzeltebileceksiniz. Amaçlar 1. Alt program yazabileceksiniz. 2. Kullacarabirimi yapabileceksiniz. 3. Programtest edip, hatalardüzeltebileceksiniz. 4. Dosyaya bilgi yazmayve okumayyapabileceksiniz. EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bilgisayar laboratuvarve bu ortamda bulunan bilgisayar, lisansliletim sistemi programve ak diyagramsembolleri ile ilgili panolar. Her faaliyet sonrasnda o faaliyetle ilgili değerlendirme sorularile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Modül içinde ve sonunda verilen öğretici sorularla edindiğiniz bilgileri pekitirecek, uygulama örneklerini ve testleri gerekli süre içinde tamamlayarak etkili öğrenmeyi gerçekletireceksiniz. Srasyla aratrma yaparak, grup çalmalarna katlarak ve en son aamada alan öğretmenlerine daarak ölçme ve değerlendirme uygulamalargerçekletiriniz. ii

5 GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Her eyden önce herkes bir programlama dilini öğrenebilir. Bilgisayarprogramlama yüksek bir zekâ ve matematik bilgisi gerektirmez. Sadece asla vazgeçmeme sabrve öğrenme isteği yeterlidir. Programlama bir hünerdir. Bazinsanlar doğal olarak diğerlerinden daha iyidir, ama herkes pratik yaparak iyi olabilir. Baaramamaktan korkmak yerine, kendinizi bu maharete vererek, öğrenmek için uğran. Programlama eğlencelidir, fakat sinir bozucu olabilir ve zamazn da boa geçmesine neden olabilir. Bu sebeple bu modülleri takip ederek, en az skntve en yüksek memnuniyet ile programlamayöğreneceğiz. Bu modül ile kazanacağz konular alt program yazmak, kullacdostu arabirim yapmak, hata düzeltme yöntemleri ile hatalardüzeltme ve dosyalamadr. Modülü bitirdiğinizde anlamadğz yerleri tekrar okuyup uygulayz. Konular kapsamlolarak, derinlemesine anlatlmamtr. Buzdağn sadece üstünü görüyorsunuz. Ne kadar çok uygulama ve aratrma yaparsaz kendinizi o kadar gelitirirsiniz, ilerletirsiniz. Her programlama dilinin kendine has kurallarbulunmaktadr. Bu kurallar kimi zaman birbirine benzerken kimi zaman farkllklar göstermektedir. Kurallarn anlalr olmasher zaman programclar tarafndan istenen bir özelliktir. Siz de bu modülde çeitli programlama dillerinden örnekler görerek iin özünü kavramaz sağlanacaktr. Belli yerlerde geçen aratrma konulariçin Önerilen Kaynaklar ksmndan yardm almayunutmayz. 1

6 2

7 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ- 1 Mehmet Programn tekrarlanan belli yerlerini alt program hâline getirebileceksiniz. ARAŞTIRMA ÖĞRENME FAALİYETİ 1 Bu faaliyet öncesinde hazrlk amaçlaağda belirtilen aratrma faaliyetlerini yapmalsz. Tek programlama dili ile çoğu istediğimizi yapabiliyoruz. Ayprogramdiğer dillerde yazman amacne olabilir, aratrz. Seri üretim ile üretilen bir maln yapm aamalararatrarak arkadalarza anlatz. Mesela, bir otomobilin üretim aamalargibi 1. ALT PROGRAMLAR Bilgisayarda yazlan programlar genellikle bellek ve disk gibi kaynaklaren az tüketecek ekilde olan, hzlçalan ve az kod yazlarak yaplmprogramlardr. Basit programlarçoğu kii rahat okur ve anlar. Program büyüdükçe karmak hâle geleceği için, en batan planlhareket etmek gerekir. Daha sonra zaman kaybolmamasiçin önceden önlem almamzda fayda vardr. Hikâye veya roman yazar gibi, plansz olarak program yazlmamaldr. Basit ekilde çalmassağlanan programa yeni eklentiler yaptkça program kark ve anlalmaz hâle gelebilir. Kodlarz okunmaszor olan çöp kodlara dönümemelidir Modüller Hâlinde Programlama Programlamaykolaylatrmak için programclar bazyöntemler gelitirmitir, bunlar: Sralkomutlar, Dallanma komutlarve Döngü komutlardr. 3

8 Sralkomutlar u ana kadar yaptğmz programlarda ifade ettik. Bu tip komutlar alt alta yazlr, en sonunda program sonlandrlr. Pozitif dilinde sralkomut örneği BAŞLA Ad:metin; yazstb("ilk Pozitif Programmz"); Ad=bilgigirii("İsminizi giriniz "); yazstb("selam, "+Ad); SON Tabii ki bir program, değien durumlara göre baka ilemler de yaplabilmelidir. Bunu Eğer komutu ile yapabiliriz. Pozitif dilinde dallanma komut örneği BAŞLA Ad:metin; yazstb("eğer kullam"); Ad=bilgigirii("İsminizi giriniz "); Eğer(Ad="Ali"); { yazstb("selam, "+Ad); } değilse(ad<>"ali"); { yazstb(ad+" sen de kimsin?"); } SON Program içerisinde belli ilemlerin devamltekrar edilerek ilenmesi gerekebilir. Bunlar Döngü, İken komutlarile yapabiliriz. Pozitif dilinde döngü komut örneği BAŞLA i:say; yazstb("döngü komutu, çift saylar geriye doğru sral"); döngü(i=10,i>=0,-2); { yazstb(i); } SON Diğer programclar sizin programzanlayabilir ise, kendileri de değitirebilirler ve gelitirebilirler. Tabi bu kural sizin için daha çok geçerlidir. Tek küme hâlinde tüm program yazmak kumdan kale yapmak gibidir. Eninde sonunda bir yerden çökecektir. Büyük programlar genellikle küçük programlarn (alt program da denir) birlemesi ile yaplr. Alt programlarbaka programclar yazabilir. En sonunda çaltğndan emin olunan küçük programlar kopyala yaptr ile birletirilir. Bunu bir evin tuğlalarna benzetebiliriz. Birine bir ey olunca tüm ev çöküp gitmez. Bozuk ksm tekrar yazlarak yerine konur. Bu yöntem ile programmza olan güvenirliği artrrz. 4

9 Alt programlara modül diyebiliriz. Alt programlar hâlinde yazlarak yaplan programlamaya modüler programlama denir. Şimdiye kadar yaplan programlar tek parça halindeki ana program dan oluuyordu. Sadece bir çeit i, görev yapabilir hâlde idi. Sk kullalan komut kümelerini alt program hâline getirebiliriz. Bu alt programlar kod yazmnda genellikle ana program n üst ksmna yazlr. Değiken adlandrmasile aykurallar çerçevesinde isimlendirilir ve alt programa neler yollanacağ, alt programdan neler döneceği belirlenir. Açklama satrlarile önemli noktalarbelirtebilir, alt programlarn ne ie yaradğanlatabiliriz. Bala Hesapla 2 say giriniz: a, b sonuc = a^4 2*a*b Hesapla Geri Dön Sonucu göster Bitir Şekil 1.1: Alt program yazmak 1. Bala (Ana Program) 2. Oku; a, b 3. Hesapla 4. Yaz; sonuc 5. Bitir 1. Hesapla 2. sonuc = a ^ 4 2 * a * b 3. Geri Dön Örneklerdeki gibi alt programlar aslnda ana programda olduğu gibi, belli bir balangç ve geri dönübloğu içinde olan programlardr. Alt programlar çağrlmadklar sürece çaltrlamazlar. 5

10 Alt programn ismini gerektiği yerlere yazp, çağrdğmzda program ako program ksmna yönelir. Alt programda ilemler tamamlanca ana program kaldğyerden devam eder. Alt programlarayrdosya olarak kaydetmeyiz. Hâlâ tek dosya hâlinde, ana program ve alt programlarmzdan oluan bir programmz vardr. İdeal olarak bir alt program ekrana sğacak kadar uzun olmaldr. Böylece anlalr, okunaklve hata ayklamaskolay programlar yazabiliriz. Hatalolan satrlarn tespiti bu sayede kolaylar. Not:Şekillerdeki siyah olmayan diğer mavi ve krmzrenklerdeki oklarema çizerken sizin yapmaza gerek yoktur. Alt programa gidive dönüü belirtmek için yaplmtr. Şekil 1.2: Crocodile Technology programile alt program yapm Bazdillerde alt program kelime olarak fonksiyon ile ayanlamdadr. C dilinde sadece fonksiyon yazabilirsiniz. Basic dilinde ise prosedür ve fonksiyon yapmbenzer mantkla yazlr. Terimler değiik olsa da temel aydr. Prosedür: Bir ilem bloğu çaltrlr, ama değer döndürmez. Fonksiyon: İçine değer yollar, ilenir ve kendi adna bir sonuç değeri döndürür. 6

11 1.2. Alt Program Tamlama Her alt programn yaptğii ksaca ifade eden uygun bir ismi olmaldr. İçinde en az bir satr komut bulunan bu alt programlara kendi tamladğmz komutlar diyebiliriz. Önceki derslerde gördüğümüz matematik ve metin komutlarise programlama dilinde tamlhazr alt programlardr. Yazdğmz mini programlarda bazön değerlerin girilmesi gerekebilir. Bunu bayrak yarndaki atletlerin birbirlerine bayraklarvermelerine benzetebiliriz. Genellikle gönderilen bilgileri parantez içine alrz. Bir alt programa birden fazla parametre yollanabilir. Parametreler aslnda bildiğimiz değikenlerdir. İsimlendirme ve tür seçimini düzgün yapmamz gereklidir. Klasik programlama örneği: Oku; "Öğrencinin ad giriniz ", öğrad Oku; "Öğrencinin soyadgiriniz ", öğrsoyad Oku; "Öğrencinin diğer bilgilerini giriniz", öğrdetay Yaz; öğrad & öğrsoyad & öğrdetay Oku; "Velinin adgiriniz ", veliad Oku; "Velinin soyadgiriniz ", velisoyad Oku; "Velinin diğer bilgilerini giriniz", velidetay Yaz; veliad & velisoyad & velidetay Tekrar eden ksmlarmodüler (prosedür) hâle getirelim: Prosedür VeriGirii Oku; "Kiinin adgiriniz ", kiiad Oku; "Kiinin soyadgiriniz ", kiisoyad Oku; "Kiinin diğer bilgilerini giriniz", kiidetay Yaz; kiiad & kiisoyad & kiidetay Prosedür Bitti Bala Yaz; "Öğrenci için" VeriGirii Yaz; "Veli için" VeriGirii Bitir 7

12 1.3. Alt ProgramKesmek ve Değer Göndermek Döngülerde olduğu gibi, bazartlar meydana geldiğinde alt programn sonlap, ana programa dönmesi gerekebilir. Genellikle "çk exit" komutu ile alt programlar istenilen yerden bitirilebilir. Bala Hesapla 2 say giriniz: a, b b = 0 Evet 0 a bölünemez hata mesaj göster Hesapla Hayr sonuc = a / b sonuc değerini göster Geri Dön Çk Bitir Şekil 1.3: Alt programdan istenmeyen ihtimalde çkmak Şekil 1.3 deki örnekte acaba b değikeni, 0 olunca ekrana ne sonuç yazlr? Alt program içine değer gönderme (parametreli prosedür) örneği: Prosedür VeriGirii(Metin mesaj) Oku; mesaj & " adgiriniz ", kiiad Oku; mesaj & " soyadgiriniz ", kiisoyad Oku; mesaj & " diğer bilgilerini giriniz ", kiidetay Yaz; kiiad & kiisoyad & kiidetay Prosedür Bitti Bala VeriGirii("Öğrencinin") VeriGirii("Velininin") Bitir Alt programdan ana programa değer gönderme (fonksiyon) örneği: 8

13 Örnek 1: Fonksiyon VeriGirii(Metin mesaj) Oku; mesaj & " adgiriniz ", kiiad Oku; mesaj & " soyadgiriniz ", kiisoyad Oku; mesaj & " diğer bilgilerini giriniz ", kiidetay VeriGirii = kiiad & kiisoyad & kiidetay Fonksiyon Bitti Bala Yaz; VeriGirii("Öğrencin") Yaz; VeriGirii("Velinin") Bitir Örnek 2: Fonksiyon Toplama(Saysal say1, say2) Toplama = say1 + say2 Fonksiyon Bitti Fonksiyon Bölme(Saysal say1, say2) Eğer say2 = 0 İse Bölme = "Hata" Çk//alttaki bölme ilemi yaplmamaldr Eğer Bitti Bölme = say1 / say2 Fonksiyon Bitti Bala Yaz; Toplama(2, 4) //Ekrana 6 yazar Yaz; Bölme(3, 0) //Ekrana "Hata" yazar Bitir Örnek 3: Prosedür Onaylama(Saysal Giri) Eğer Giri<= 0 İse Yaz; "0 veya daha düük rakam girilemez!" Eğer Bitti Prosedür Bitti Bala Saysal say1, say2, sonuç Oku; "Alnan maln miktargiriniz ", say1 Onayla(say1) Oku; "Alnan maln fiyatgiriniz ", say2 Onayla(say2) sonuç = say1 * say2 Yaz; "Ödenmesi gereken fiyat ",sonuç Bitir 9

14 Örnek 4: Fonksiyon Onaylama(Metin a, b) Eğer (a = "Yönetici") Ve (b = "qweasd_123") İse Onaylama = "Tamam" //Eğer yönetici ise onay verilir Eğer Bitti Fonksiyon Bitti Bala Metin isim, ifre, sonuç Oku; "Kullacisminizi giriniz ", isim Oku; "Şifrenizi giriniz ", ifre sonuç = Onayla(isim, ifre) Eğer sonuç = "Tamam" İse Yaz; "Kaytlara ulaabilirsiniz" Değilse Yaz; "Kaytlara ulaamazsz!" Eğer Bitti Bitir 1.4. Değer Aktarm Alt programa veri ya değer ya da referans olarak aktarlr. Parametreler ana program ile alt program arasnda veri aksağlayan bir köprü kurulmassağlar. Değer olarak aktarmak demek, veriyi gönderen değiken ile veriyi alan değikenin hafzada farklyerlerde olmasdr. Aralarnda bir yaltm vardr. Ana program ile alt program arasnda tek yönde veri akvardr. Not: İki değikenin aydeğikenmigibi değerinin güncellenmesi istenir ise Basic dilinde ByRef, ByVal veya Pascal Var gibi terimleri kullalr. C dilinde ise iaretçiler ile değerleri güncel tutabiliriz. Ana program ile alt program arasnda çift yönlü veri alverii için dildeki uygun yöntemi kullanmaz gerekir. Ana Program Modül 1 Modül 2 Modül 3 Şekil 1.4: Alt programlar ve ana programn emas Alt programda tamlanan değikenlere yerel değikenler ; kod ksmnda en üstte taml, tüm programda geçerli değikenlere global değikenler denir. Alt programlar ile global değikenler ile de haberleme sağlanabilir. Fakat program büyüdükçe, çok sayda değiken tamlamak zorunda kalnacağiçin, bu daha karmak bir yöntem haline gelir. Parametrelerde tamlanan değikenler, yerel değikenler ile ayömre sahiptir. Alt program bitince, hafzadan silinirler. Global değikenler ise program kapanca, hafzadan silinirler. Aağdaki örnekte global değikenler ile alt program ve ana programn haberlemesi vardr. 10

15 Örnek: Saysal notu Metin derece Prosedür KademeHesab Eğer notu > 80 İse derece = "A" Çk //değer aktarmbitince prosedürden çklr Eğer Bitti Eğer notu > 60 İse derece = "B" Çk Eğer Bitti Eğer notu > 40 İse derece = "C" Çk Eğer Bitti Eğer notu > 20 İse //Son ihtimalde zaten prosedürden çklr derece = "D" Değilse derece = "E" Eğer Bitti Prosedür Bitti Bala Oku; "Öğrenci notunu giriniz", notu KademeHesab Yaz; derece Bitir 11

16 UYGULAMA FAALİYETİ İlem Basamaklar Öneriler 1. Sralolarak program komutlarak Mesela, kullacdan doğum ylisteyip emasyapz. ekrana yabulan program yapabilirsiniz 2. Dallanan programlama yöntemi ile program yazz. Mesela, kullacya sevdiği spor türü sorulup ekrana kaç kii ile oynandğ gösteren programyapabilirsiniz. 3. Döngü komutlarile program yazz. Kullacdan 5 adet not girii istenir ve 4. Programda sk çaltrlan komut bloklarbir alt programa toplayz. 5. Alt programlara uygun bir tekil isim veriniz. 6. Bir alt programa değer yollayz ve değer döndürünüz. ekrana bu saylarn ortalamasgösterilebilir. Hangi sayn çarpm tablosu ekrana çkacağalt program hâlinde yapabilirsiniz. İsim seçiminde programlama dilinin komutlar(file, Not ) kullanmamalyz. Girilen bir il plaka değerinin uygun olup olmadğ(1 ile 81 aras) değerini kontrol eden programyapz. 12

17 ÖLÇME ÖLÇMEVE VE DEĞERLENDİRME Ad(1) OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aağdaki sorulardan, sonunda parantez olanlar doğru / yanlsorulardr. Verilen ifadeye göre parantez içine doğru ise D, yanlise Y yazz. Şklsorularda uygun kk iaretleyiniz. 1. Bir programn bir balangcvardr, birçok kere sonlandrlmasolabilir. ( ) 2. Diğer programclarn yaptğmz programlarmzanlamasna gerek yoktur. ( ) 3. Her programn bir ana program ksmvardr. ( ) 4. Hangisi ile değer döndüren bir alt program yapabiliriz? A) Prosedür B)Fonksiyon 5. İç içe komut yazmnda ne yapmamalyz? A) Tüm komutlar ayhizada yazlmaldr B) Blok balangç ve bitikomutlaryapmalyz C) İlk kapatlmasgereken blok, en son yaplan blok olmaldr. D) Blok açma ve kapatma saylarbirbirine eit olmaldr. 6. Hangisi yapsal bir programlama komutu olarak kabul edilmez? A) Döndür B) Eğer C) Git D) Durum 13

18 ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 Programza kullacdostu (user friendly) arabirim yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde hazrlk amaçlaağda belirtilen aratrma faaliyetlerini yapmalsz. Bilgisayarzda kurulu programlardan hangisinin arabirimi size daha kullal geliyor? MS-DOS pencereleri, Windows pencereleri ve web sayfalarn ara yüzlerini karlatrz, farklarbelirleyiniz. Oyunlarda, oyuncu ile diğer nesneler (para çekme makinesi, bilgisayar, el bilgisayar, ifreli kaplar ) arasnda nasl iletiim kuruluyor, örnek aratrz. 2. KULLANICI ARABİRİMİ Kullacile program arasnda iletiim kurulmassağlayan ara yüze kullac arabirimi denir. Genellikle programn arabiriminde bilgilendirme nesneleri ve bilgi girii için gerekli olan nesneler bulunur. Çevremizdeki birçok araç da bir arabirime sahiptir. Mesela asansör düğme ve gösterge ksm, merdiven otomatiği, müzik seti, televizyon, fotokopi makinesi Bazlarçok kullalve kullacdostu iken, bazlarçok karmak olabilir. 14

19 2.1. KullacArabiriminde Pencere Tasarm İletim sisteminizdeki pencereleri incelediyseniz, bazkullalnoktalar dikkatinizi çekmitir. Pencereler olabildiğince sade ve anlalr bir yazm dili ile tasarlar. Her pencerenin balk çubuğunda programn ismi ve yardmcbilgiler yazldr. Kapat veya simge durumuna küçültmek için düğmeler vardr. Pencereye sğmayan nesneleri kaydrma çubuklarile denetleyebiliriz. Durum çubuğu ile kullacya ekstra bilgilendirme sağlar. Benzer görevli düğmeler sağtarafta veya pencerenin altnda yan yana hizaldr. Menüler sol üst kenardan seçilebilir Belli yerlerde sağtumenüleri ile hzlilemler yaplabilir. Klavye ksayollarile fare kullanmadan hzlilem yaplabilir. Klavye ve fare birlikte kullalarak kolay ilem yaplabilir. Kritik anlarda kullacdan onay istenir. Hata mesajlarkullacyrahatsz etmeyecek ekilde sunulur. Fare simgeleri ile programn ne tür ilem yaptğbelirtilir. Kullacn dikkatini çekmesi için uygun renkler ve yaztipi seçilmitir. Kullacn uygulamayözelletirebilmesi için seçenekler sağlar. Pencerenizin (form da denir) boyutlarve ilk açl yeri gözü rahatsz etmemelidir. Kullacen az hareket veya çaba ile istediğini hzlbir ekilde elde etmelidir. Fitts * kanunu bunu belirlemitir. Şimdiye kadar yaplan görsel programlama örneklerinde genellikle Visual Basic ve Yunus dili kullalmtr. Birçok programlama dili görsel arabirim yapabilmemize imkân sağlar. Sk kullalan programlama dillerine diğer örnekler Delphi ve Visual C dir. İletim sisteminden bağmsz yazlm yapmak isterseniz, Java, Python ve web programclğile ilgilenebilirsiniz. Şimdilik burada Visual Basic ile arabirim oluturma denemesi yapacağz Örnek Uygulama Yeni bir Windows Uygulamas açalm. İlk admda projenizin adsorulur. Varsaylan isimle brakabilirsiniz. Şimdilik içinde program kodu olmayan, sadece görüntü olarak çalan bir program yapalm. Şu ana kadar kod yazmile ilgili birçok örnek yaptk, görüntü ile ilgilenmemitik. * Paul Fitts, 1954 ylnda yaymladğergonomi ile ilgili kitabnda, bir ilemi tamamlamak için gerekli hareketleri formül hâlinde belirlemitir. 15

20 İlk düüneceğimiz konu, ne ile ilgili program yapacağmzdr. Örneğin dosya, düzen ve yardm menüsü olan basit bir not defteri tasarlayalm. Boformu uygun bir boyuta getirdikten sonra gerekli nesneleri Toolbox penceresinden alyoruz. Nesnelerimiz: Button1: Kapat düğmesi Combobox1: Dosya türü seçmek için (içinde metin ve zengin metin yazyor) Label1: Dosya türü yazs RichEdit1: Not defterinin asl nesnesidir, içine yazyazlacak ksmdr StatusStrip1: İlk programmz yazl MenuStrip1: Ana menüyü bununla hazrlayacağz ContextMenuStrip1: RichEdit1 e sağtumenüsü ekleyeceğiz Resim 2.1: Yeni bir proje açmak Nesneler ve özellikleri çok sayda olduğu için burada tek tek özelliklerini anlatamayacağz. Deneme yalma ile çok güzel özellikler kefedebilirsiniz. Basit bir not defterinde ne çok nesne varmdeğil mi? Kim bilir kod ksmkaç satrdr, ya da programckaç saat program ile uğramtr. Saatlerce uğraan programc, program eğer kendi isteği ile ücretsiz olarak yaynlyor ise çabalartakdir etmek, maddi ve manevi olarak destek vermek gereklidir. Programc, ticari olarak program yazyor, ama yazlmkaçak yollardan, kanuni olmayan yollar ile çoğaltlyor ise, hem programchem de kullaczarar görür. Yazlmlarn da diğer ürünlerdeki gibi, garantisi, destek ve yükseltme seçenekleri vardr. Kaçak olarak kullalan yazlmda bu hizmetler yoktur. Ayhaklar müzik, kitap, resim ve film gibi üzerinde emek harcanmürünlerde de geçerlidir. 16

21 Resim 2.2: İte programzn ilk hâli olan bobir form Resim 2.3: Programn tasarm hâli 17

22 Resim 2.4: Programmzn çaltrldğan Görüntü olarak hazr hâle gelince artk programlama ksmna geçilebilir. Tüm nesneleri, tüm komutlarkullanmaz gerekmez, zaten önemli olan bu değildir. Çok sevilen programlarincelerseniz bazlarn çok sade olduğunu görürsünüz. Mesela Biliim Sözlüğü gibi. Sadece aranacak kelime giriliyor ve anlamelde ediliyor. Metin kutusu, düğme, etiket, resim, onay kutusu, açlr kutu, liste kutusu, radyo düğmesi, menüler, grup kutusu web siteleri dâhil her programda genelde vardr. Resim 2.5: Sk kullalan nesneler 18

23 Resim 2.6: Bir alarm ve stcsistemi arabirimi yapm; akemasve resmini inceleyiniz 19

24 UYGULAMA FAALİYETİ İlem Basamaklar Öneriler 1.Yeni bir proje açz. Proje ilk açldğnda bobir form vardr. 2.Pencerenin boyut ve koordinatlar Çok büyük veya çok küçük olmamaldr. uygun hale getiriniz. Ekran tuhaf bir yerinde açlmamaldr. Diğer ekran çözünürlüklerinde nasl 3.Pencere ve içindeki nesneleri uygun bir ekilde renklendiriniz. göründüğünü kontrol ediniz. Zt renkler kullaz. Siyah ile turuncu, sar ile kahverengi gibi Siyah ile gri, yeil ile mavi çok okunaksz olabilir. 4.Kullacya yardmcksa yol menüleri tasarlayz. Baka bir programdaki menünün benzerini yapmaydeneyebilirsiniz. 5.Pencere üzerine temel kontrolleri Nesneleri form üzerine ekleyerek deneyiniz. ekleyiniz. 6.Kontrollere program yazz. Bir düğmeye basit bir komut ekleyiniz. 20

25 ÖLÇME ÖLÇMEVE VE DEĞERLENDİRME Ad(1) OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI) Aağdaki sorulardan, sonunda parantez olanlar doğru / yanlsorulardr. Verilen ifadeye göre parantez içine doğru ise D, yanlise Y yazz. Şklsorularda uygun kk iaretleyiniz. 1. MS-DOS uygulamalarnda kullacarabirimi yoktur. ( ) 2. Kullacarabirimi herkesin anlayacağekilde sade olmaldr. ( ) 3. Ergonomik program olmaz, istediğimiz biçimde form tasarlayabiliriz. ( ) 4. Kullacarabirimi yapmnda hangisi yaplmamaldr? A) Kullachatalar mesajlargörmemelidir. B) Kullacya devaml, mesaj kutularile soru sormamaldr. C) Kullacuygulamayözelletirebilmelidir. D) Gizli ksayollar yaparak kullallğartrmalyz. 5. Hangi dilin görsel programlama sürümü yoktur? A) C B) Pascal C) Basic D) Tupol 6. Hangi nesne ile yazolarak giriyaplamaz? A) Metin kutusu B) Açlr kutu C) Yazkutusu D) Liste kutusu 21

26 ÖĞRENME FAALİYETİ 3 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ- 3 Programda oluan hatalargiderme yollaröğreneceksiniz. ARAŞTIRMA Sevgili öğrenci, bu faaliyet öncesinde hazrlk amaçlaağda belirtilen aratrma faaliyetlerini yapmalsz. Sadece yazlmda mhatalar vardr? Şimdiye kadar meydana gelen donam hatalararatrz. Mesela, 1994 ylnda intel Pentium ilemcilerde FDIV bölme hatasbulunmutu. Bilgisayarda oluan ilginç hata mesajlararatrz. Mesela, çöken bir iletim sisteminde (mavi ekran) neler yazyor olabilir? 3. HATA GİDERME Programda bir komut yanlyazlabilir, yanlyere yazlabilir, bir satr yanllkla iptal edilmiolabilir. Bilgisayar bu durumda ne yapacağbilemez ve program çöker. Problemli programlara, böcekli program da denir Kod Böceği Nedir? Birçok böcek zararsz görünen küçük problemlere sebep olabilirler. Asl sorun olan böcekler, tüm programn çalmasna engel olanlardr. Bu böcekler programn son hâlinin sat(piyasaya çkma) tarihini erteleyebilir. Bir böceğin olumasn birçok sebebi olabilir: Yazm hatalar: Komutun yanlyazlmas, unutulan noktalama iaretleri gibi derleyicinin hemen bulduğu, kolay düzeltilebilen hatalardr. Çalma ahatalar: Program hatasz derlendikten ve çaltrldktan sonra meydana gelen hatalardr. Genellikle kullacn istenmeyen veri girmesi sonucu oluur. Programcönlemini önceden almaldr. Mantk hatalar: Program normalde çalyor gözükür, ama istenmeyen sonuç üretir. Hatay düzeltmek veya olumas engellemek, programcn programlama yeteneğine bağldr. 22

27 3.2. Yazm Hatalar Yazm hatalar, dikkatle kodlargözden geçirerek ve program derlenirken verdiği hata mesajiyi inceleyerek çözebilirsiniz. Resim 3.1: Pascal derleyicisi neden hata mesajvermitir? Derleyici genellikle hatalyere imleci getirerek, düzeltmenizi bekler. Resim 3.1 deki gibi hatan kodu ve türünü belirtir. Ama hata mesajverilmeyen hatalarda ne olacak? Aağdaki hikâyeyi okuyunuz. Yazm Hatas 1962 ylnda NASA, Venüs gezegenini incelemek için Mariner 1 adluydu gönderdi. Uyduyu tayan roket hatalrota izlemeye balamasüzerine, patlatlmak zorunda kalnd. Bir hikâyeye göre, bu bir Döngü den kaynaklanmt. Normalde 3 kere dönmesi gereken döngü, basit bir yazm hatassebebi ile hataya yol açmt. FOR I = 1.3 'I değikenine 1.3 değerini atar FOR I = 1,3 'I döngü değikenidir, 1 den 3 e kadar döngü yaplr Bu muhtemel hatalkomut kullamnasa n milyon dolarlk roketi kaybetmesine sebep olmutu. Sk yaplan bir hata da değiken isimlendirmesinde yaplr. Program büyüdükçe, üst satrlarda kullalan değiken ad, yanllkla diğer yerlerde farklkullalabilir. Garip değerlerle karlarsaz değiken isimlerini kontrol ediniz. Aslnda ksa ve ifreli gibi değiken advermemek en iyisidir. Sağlk Therac 25, radyasyon ile tedavi makinesi olarak tasarlamt. Hastalara yavayava radyasyon veriyordu. Arradyasyon verilmemesi için yazlm ile denetlenen bir güvenlik mekanizmasvard. Ama yazlmda ölümcül bir hata vard. Makinenin 2 durumlu çalma prensibi vard: X ve elektron. X durumu, yüksek seviye enerji seviyesine sahipti. Yüksek seviye enerji, elektron durumu ile dengelenmeye çalyordu. Yanllkla X durumunda kalnca, hastalara ar radyasyon verilerek yaklar ve ardndan ölüme sebep olunabiliyordu. Sonunda hata bulundu, ama birçok hasta için artk çok geçti! 23

28 3.3. Çalma ZamaHatalar Çalma zamahatalarçok sinsidir. Programcprogramiyi test etmemiise, hatay kullacn kefetmesine frsat vermidemektir. Test etmek için kendimizi kullacn yerine koyup, her değiiklikten sonra bol bol denemeler yapmamz gereklidir. Uç değerler denenmelidir. Yabilgisinin girilmesi için 203 bin gibi bir say, bir de sfr rakamdeneyin. Hatta negatif ve ondalklsaylardeneyin. Bakalm ne sonuçlar veriliyor: Visual Basic dilinde örnek Private Sub Button2_Click Dim yas As Byte 'Byte değiken aras değer alr yas = TextBox1.Text MessageBox.Show("Yaz " & Val(yas)) End Sub Hata sebebi 3.4. Mantk Hatalar Resim 3.2: Programtest değerleri ile deniyoruz Mantk hatalarn tespiti çok zordur. Parantez hatas, unutulan karakterleri bulmak daha kolaydr. Hatta programztest edip çalma zamahatalarrahatlkla bulunabilir. Programyazarken doğru kabul ettiğiniz komutlar, aslnda baka ekilde çalyor olabilir. Bu hatalargidermek için Admlama ve iz sürme teknikleri ile hatalar yakalanmaya çallr. 24

29 Stratejik Hata 1982 ylnda İngiltere ile Arjantin arasnda yaplan Falkland adalarsavanda, 37 ylda ilk kez İngilizler gemi kaybetmilerdi. Her iki taraf Fransz ürünü olan Exocet füzeleri kullayordu. H.M.S. Sheffield isimli gemi, üzerine gelen düman füzelerini dost sanarak, hava savunma sistemini geçmelerine izin verdi. Gemi birçok yönden gelen füzelerle vuruldu. Kontrol odasnda yangn çkt. Mürettebattan 20 asker öldü, 27 asker yaraland Admlamak Satr olarak admlamak programn daha iyi anlalmassağlar. Admlama sayesinde normalde çok hzlçalan program, yavayavaya da duraklatlarak izleyebiliriz. Basic dilinde admlama komutlar: Run: Çaltr Break All: Çaltrmaya ara ver veya kr Stop: Programtamamen durdur Step Into: Adm adm çaltr Step Over: Alt programlara girmeden admla Step Out: Alt programdan çkp, hzlca ana programa dönülür, admlamaya devam edilir Admlarken ve değikenleri izlerken genellikle hatan gözden kaçmasmümkün olmaz. Admlama srasnda nerede olduğunuzu renklendirilen satrdan anlayabilirsiniz, u anda 9. satrda program donmubir ekilde bekliyor: Resim 3.3: Admlama ve değikenleri izleme Çok uzun programlarda ise hatan olduğu tahmin edilen satra kadar admlamak yerine durak noktalar kullalr. 25

30 Hata n olduğu tahmin edilen yere yak n durak noktas eklenir. Program normal çal t r l r. Durak noktas na gelindiğ inde, programlama diline otomatik olarak dönülür ve o sat r renklendirilir. Bundan sonrassize kal yor, ister ad mlamaya devam edin, ister Çal t r komutu ile tekrar program n çal mas na devam edin. Resim 3.4: K rm zrenkli k s m durak noktas olan bir sat rd r Resim 3.5: Command Window kulla m Not: İ sterseniz çal ma a nda Run Time, deği kenler üzerinde oynama yapabilirsiniz. Eğer programlama dilinde böcek ay klama imkâbu kadar kolay değil ise, daha basit yöntemler deneyebilirsiniz. Mesela hatalyere yak n, ekrana deği ken değ erini bir mesaj ile gösteren komut eklenebilir. Programdaki hata giderildikten sonra bu sat rlar n temizlenmesi unutulmamal d r. Program zdaki hatalargidermeye çal mazsa z, yaz l m z n kalitesi dü er. Yaz l myazan ekip kadar, test ekibinin de çok sorumluluğ u vard r. Ama programdaki hatay bulamaddiye test ekibi suçlanmamal d r. Programchatalarotomatik olarak yakalayan kodlar yazabilir. Kulla c n hatalarke fetmesi firma için daha kötüdür. Debug*Toggle Breakpoint F9 ile yapabilirsiniz View*Other Windows*Command Window Ctrl+Alt+A ile pencereyi açabilirsiniz 26

31 Kulla c n hatal giriyapmamas için k sa aç klamalar yaz lmal d r Kulla c n kafas kar t ran mesajlar olmamal d r Resim 3.6: Kulla c ya yard mcolunuz, doğru bilgi vererek yönlendiriniz Resim 3.7: Programckendisi için yapt ğbasit hata ve ayr nt lhata mesaj örnekleri Bir program yazarken a ağ daki öneriler i inize yarayabilir: Yaz l m z ne kadar büyürse o kadar içinde böcek bulunma ihtimali artar. Böcek olu mas nas l önleyebileceğ inizi, otomatik olarak nas l yakalayabileceğ inizi dü ünmelisiniz. Algoritma z olu tururken, kullanacağ z dili tam olarak öğ renerek ko ullar ztamamlay z. Birden fazla yol göz önüne alarak alternatifler ekleyiniz. Çal ma a nda beliren böcek sinyallerini göz ardetmeyiniz. Kendi kendilerine kaybolmazlar. Kaybolmas beklerseniz daha da büyürler. Değ i kenlerinizin değerlerini takip ediniz ve ayk rdeğ erler almalarne zaman ve nerede olu uyor böcek ay klama ile görünüz. 27

32 Eğ er program zkontrol amacile ad m ad m i lemekten çekinirseniz, tahmin etmediğ iniz hatalarla kulla cmuhatap olmak zorunda kal r. Denetlenmesi kolay adland rmalar ve algoritmalar olu turunuz. H zlçal an program yapmak için daya ks z kodlar olu turmay z. Kestirme ve pratik programlama risklidir. Kendi ihtiyac za göre çözüm üretiniz. Ara s ra temizlik yaparak, art k yani artan kodlar z n böceğ e sebep olmamalar sağ lay z. Yapt ğ z deği iklik çok küçük olabilir, ama hata olu turabileceğ ini unutmay z. Sürümler olu turarak ilerleyiniz. Son ticari halinden hata ay klama kodlar z ç kararak küçülterek ilgililere teslim ediniz. Program içine yerle tirdiğ iniz aç klama sat rlaraz ve öz olmalya da hiç yazmay z. İ mkâns z olan bir girdi olabilir mi? Kulla cher zaman sizin gibi dü ünmez. Bu ihtimallere önlem almal s z. Sorunlarsessizce çözen kodlar yazabilirsiniz. Böceğ i gizlemekten çok onu yok etmeye çal z. Farklalgoritma yöntemleri kullanarak böceklerin sebebini çözebilirsiniz. Devamlhata mesajlarile kulla c y tela land rmay z. Böceğ i aç ğa ç karma n yöntemi, onu bulduğ unuz anda ortadan kald rmakt r. Böcekleri tekrar ç kmaya zorlay z. Çok az say da programckodlara durak noktalar ekleyerek, kod içinde ad m ad m ilerleme ve girdilerin ç kt ya dönü tüğü yerlere bakma al kanl ğ na sahip. Bu i lemler angarya değ ildir. Kodunuzda ad m ad m ilerlerken veri ak na odakla z. Arabiriminizdeki aksakl klarbulup yok ediniz. Kaybolan bir böceği göz ardetmeyin, gizleniyor olabilir. Zama nda bulunan böcek daha fazla böcek olu mas na engel olur. Belirtiyi değ il, olu um nedenini düzeltiniz. Aptal böcek yoktur. As l sorun programc n onu bulamam olmas d r. Ayböceğ in sizi iki kere sokmas na izin vermeyiniz! 28

33 UYGULAMA YETİ UYGULAMAFAALİ FAALİ YETİ İ lem Basamaklar 1.Bir programlama dilinde program yaz p denerken, kar m za ç kan yaz m hatalar inceleyiniz. 2.Programdaki yaz m hatalar düzeltiniz. 3.Program çal t r ld ktan sonra denemek için veri giriniz. 4.Ad m ad m programçal t rarak, program n ak kontrol ediniz. Öneriler İ lk kez kar la t ğ z hatalarve çözüm yollar defterinizin arkas na yaz z, böylece ayhatayla kar la nca bocalamazs z. Arkada lar z n yapt ğ programlardaki yaz m hatalar na yard m ediniz. En çok nerede hata yap ld ğ, sebebini tart z. Yapt ğ z programlardiğ er insanlar n nas l kulland ğ gözlemleyiniz. Nas l veri girdiklerini inceleyiniz. Sizin istemediğ iniz değerleri girerlerse ekrana nas l bir hata mesajgeliyor? Ad mlama komutu ile program z inceleyiniz. 29

34 ÖLÇME ERLENDİ RME ÖLÇMEVE VEDEĞ DEĞ ERLENDİ RME Ad(1) OBJEKTİ F TESTLER (ÖLÇME SORULARI) A ağ daki sorulardan; sonunda parantez olanlar doğ ru / yanl sorular d r. Verilen ifadeye göre parantez içine doğ ru ise D, yanl ise Y yaz z. Ş klsorularda uygun kk i aretleyiniz. 1. Kod böcekleri çok ak ll d r. ( ) 2. Derleyici tüm hatalaryakalar, bize hata n yerini gösterir. ( ) 3. Basit bir değ i iklik yap l nca, program test edilmese de olur. ( ) ,45 bir saygiri i olabilir. ( ) 5. Hangi komut ile programad mlayabiliriz? A) Çal t r - Run B) Dur - Stop C) Ad mla - Step Into D) K r - Break All 6. Hangi hata n tespiti ve giderilmesi çok kolayd r? A) Yaz m hatalar B) Çal ma ahatalar C) Mant k hatalar D) Ölümcül hatalar (disk, bellek hatalargibi) 30

35 ÖĞRENME FAALİ YETİ 4 AMAÇ ÖĞRENME FAALİ YETİ- 4 Programda saklanmas gereken bilgileri dosyalara saklayabilecek ve tekrar okuyabileceksiniz. ARAŞTIRMA Bu faaliyet öncesinde haz rl k amaçla ağ da belirtilen ara t rma faaliyetlerini yapmal s z. Birçok program değ i ik dosya türlerini çal t rabilir ve değ i tirebilir. Programlar n kulland ğ dosya türlerini ara t r z. Mesela ofis programlar nda *.doc, *.xls dosya uzant larvard r. Windows i letim sisteminde çal t r labilen bir dosya (*.exe gibi) diğ er i letim sistemlerinde de çal t r labilir mi? Ya da tam tersi, Linux ta kurulabilen bir program Windows a kurulabilir mi? 4. DOSYALAMA Bir önceki derste deği kenlerin ömürleri bitince haf zadan silindiğ inden bahsettik. Zaten böyle olmasayd, ana bellek birçok programçal t rmaya yetmezdi. Ya bize kal c, her program aç ld ğ nda, önceden saklanan bilginin gösterilmesi gibi bir durum gerekirse ne yapabiliriz? Oyunlardaki rekor bilgileri gibi dü ünebiliriz. Bilgiler çoğ unlukla ayrbir veri dosyas nda sakla r Metin Dosyalar İ sminden de anla lacağ gibi, metin dosyalar n içinde sadece yaz vard r. Biçimlendirilmemimetin dosyalar tüm i letim sistemleri ta r, değ i tirebilir. Metin dosyalara s raldosyalar diyebiliriz. Bir metin dosyas kullanabilmemiz için önce onu olu turmam z gereklidir. Daha sonra da s ra ile sat r sat r metin dosyas okuyabilir, değ i tirebiliriz. 31

36 S raldosya olduğ u için dosyaya bilgileri s ra ile yaz p, yine s ra ile okuyoruz. Pe pe e bilgi i lemi yap ld ğiçin For - Döndür komutu ile daha az komut yazarak, çok sat rl bilgileri alabilir, yazabiliriz. 3 sat r bilgi için basit olarak a ağ daki gibi bir örneğimiz var. Resim 4.1: Metin dosyaya bilgi yazma Ba la DosyaAdi = dosya.txt Eğer DosyaAdi mevcut İ se Git 9 yazar = DosyaAç (DosyaAdi) yazar.sat ryaz 1. sat r yazar.sat ryaz 2. sat r yazar.sat ryaz 3. sat r yazar.dosyakapat Bitir Okuma veya yazma i lemi yap ld ktan sonra dosya kapat lmal d r. Eğ er kapatmay unutursak, programda hatalar meydana gelebilir. Aç k kalan dosyayüzerinde ba ka i lem yapmak için tekrar açamay z. A ağ dakine benzer bir hata mesajolu abilir: "İlem, baka bir ilem tarafndan kullaldğndan 'C:\ornekler3\vb\metinDosyalama\dosya.txt' dosyasna eriemiyor." Metin dosyas kendi program m z haricinde, not defterini kullanarak görüntüleyebilirsiniz. Test etmek için sat rlardeği tirip, program zda tekrar okumay deneyebilirsiniz. 32

37 Resim 4.2: Metin dosya i lemleri ekran görüntüsü Programlar zpiyasada yayg n olarak kulla lan programlar ile uyumlu yapmaya dikkat ediniz. Eğ er kendi dosya türünüzü olu turursa z, sadece sizin program za bağ ml hâle gelir. Mesela program z hesap tablosu halinde verilerini kaydedebiliyor ise, hesap tablosunu kullanarak i lem yapan kulla c ya destek sağlam olursunuz. Program z n kalitesi daha artar. Siz de programa daha fazla sat r bilgi kaydetme imkâsağ lay z. Döngüler kullanarak daha az kod nas l yaz labilir? 4.2. Rasgele Eri imli Dosyalar Metin dosyalarda sat rlartek tek okumak küçük dosyalar için h z problemi olu turmaz iken, büyük dosyalarda belli bir sat ra gidip i lem yapmak büyük problemdir. Son sat rokumak için tüm dosyaytarama z gerekir. Rasgele eri imli dosyalar sabit boyutlu küçük parçalar halinde kay t isminde bölümlerden olu ur. Kay t içinde bir veri kümesi sakla r. Her kay t içinde alan isminde daha küçük parçalar vard r. Kay t uzunluklar n belirli olmassayesinde istenen bilgiye rahatl kla gidilebilir. Bu daha etkin veri i leme anlam na gelmektedir. Veritabakonusuna bu sayede girmi oluyoruz. 33

38 Ali Can T10C Mehmet Demirci T11C İ dris K vanç T11C Metin Dosyalar n yap s 1.Kay t Ali Can T10C 2.Kay t Mehmet Demirci T11C 3.Kay t İ dris K vanç T11C Bir Kay t Bir Alan Rasgele Eriimli Dosyalar n yap s Resim 4.3: Rasgele dosyalamada kaydetme i lemi 34

39 Rasgele eri imli dosyada kay t haz rlarken, ne tür verileri saklayacağ z, kaç adet alana sahip olacağ kararla t rmal s z. Alanlar n kaç karakter büyüklüğ e sahip olacağ planlamal s z. Daha sonradan deği tiririm derseniz, yeni alan boyutlareskisi ile uymayacağ için veri kaybile kar la abilirsiniz. Silme ve isim ile arama ilemlerini tasarlay z. Yak sm na yanl l kla yazveya çok büyük bir saygirilirse ne olur? Hatalveri giri ini önlemek için ne yapabilirsiniz? Resim 4.4: Rasgele dosya i lemleri 4.3. İ kilik Dosyalar Rasgele dosyalamada her kaydyap sal olarak kullanma zorluğ u, programc lar n yeni bir yol aramas na sebep olmu tur. Hem h zl eri imli, hem de uzun metinleri saklayacak ekilde ikilik (binary) sistemde yap lan dosyalamaykullanabiliriz. Metin uzunluklarsabit olmak zorunda olmad ğ ndan, bu yöntem dosya boyutu olarak tasarruf sağ lar. İ kilik dosyalar; *.pdf dosya olu turma, kay t bilgileri saklama (*.log dosyalar ), program ayarlar saklama (*.bin dosyalar ), internette dosya aktar ms ras nda (FTP, eposta), veritaba içine resim, ses dosyaseklemek istendiğ inde kulla l yor. Basit bir iiçin bu kadar uzun program yazmak gereksiz görünebilir. Zaten genellikle Microsoft Access gibi veritabaprogramlar bizim veri saklamam za yard m ederler. Daha karma k ve yoğun veri saklama ve okuma i lemleri gereken yerlerde veritaba programlaryüksek performans sağ larlar. 35

40 Bazdurumlarda ise metin dosyas na kaydetmek daha pratiktir. Mesela, sitenizin ziyaretçi say s saklamak, program z n pencerelerinin en son boyutlar saklamak için bu yöntemi kullanabilirsiniz. Çok az bilgi tutulacağ için gidip bir veritaba na bağlant yapmaya gerek yoktur. Güvenliğin önemli olmad ğ ve h z gerektiren yerlerde metin dosyalama ile veri saklayabilirsiniz. Dosyalara d ar dan eri ilebildiğ ine göre, eğ er çok gizli bilgiler saklanmas gerekiyor ise ne gibi önlemler almam z gerekir? Mesela evinize tek kap dan değil de ba ka yerlerden girilebiliyor ise, h rs zlara kar nas l önlemler al rs z? Programlar veritabakullanmadan baka hangi yöntemler ile ayarlar saklar? Mesela, Windows un kay t defterini (registry) kullanmak gibi Yap Kisi Metin Ad Saysal Yas Yap Bitti Basla birkisi Kisi dosyaadi = "dosya.txt" bindosya DosyaAc (dosyaadi, AçveyaKaydet) yazici İkilikYazar (bindosya) Oku; birkisi.ad Oku; birkisi.yas yazici.dosyabasinagit yazici.yaz birkisi.ad yazici.yaz birkisi.yas yazici.dosyakapat Bitir Ba lat*çal t r *regedit ile kay t defterini görüntüleyebilirsiniz. 36

41 UYGULAMA YETİ UYGULAMAFAALİ FAALİ YETİ İ lem Basamaklar 1. DosyaAç komutu ile dosya olu turunuz. 2. Sat ryaz, Sat roku komutu ile dosyaya veri giriniz veya ekrana verinin ç kt sal z. 3. Structure Yap içinde alanlar n boyutunu, türünü belirtiniz. 4. DosyaKaydet ve DosyaGetir ile belli bir kayda ula z. 5.Döngü içinde verileri ekrana listeleyiniz. 6. DosyaKapat komutu ile dosyay kapat z. Öneriler Veri dosyas metin, rasgele veya ikilik yöntemi ile olu turunuz. Bilgi yazma ve okuma için uygun komutu seçiniz. Belirleyeceğiniz alanlaryap hâline getiriniz. Kaydolmubilgileri ekrana listeleyiniz. Pepe e i lemleri döngü komutlar ile kolay programlanabilir hâle getiriniz. Her alt program n sonunda dosyay kapat z. 37

42 ÖLÇME ERLENDİ RME ÖLÇMEVE VEDEĞ DEĞ ERLENDİ RME Ad(1) OBJEKTİ F TESTLER (ÖLÇME SORULARI) A ağ daki sorulardan, sonunda parantez olanlar doğ ru / yanl sorular d r. Verilen ifadeye göre parantez içine doğ ru ise D, yanl ise Y yaz z. Ş klsorularda uygun kk i aretleyiniz. 1. Program m z tüm dosya türlerini aç p okuyabilmelidir. ( ) 2. Tüm dosyalar not defteri veya edit ile aç labilir. ( ) 3. Dosya içine kod saklay p, program m zdan kodlarçal t rabiliriz. ( ) 4. İ ki program ay anda bir metin dosyaykullanabilir. ( ) 5. Hangisi ile en kolay veritabahaz rlanabilir? A) Word B) Excel C) Access D) Powepoint 6. Hangisini dosyalamada bir dosya uzant solarak seçmemeliyiz? A) *.txt B) *.dat C) *.bin D) *.doc 38

43 MODÜL DEĞERLENDİ RME MODÜL DEĞERLENDİ RME PERFORMANS TESTİ(YETERLİ K ÖLÇME) Modül ile kazand ğ z yeterliğ i, öğretmeniniz i lem basamaklar na göre 0 ile 6 puan aras nda olacak eklinde değ erlendirecektir. DEĞERLENDİ RME KRİ TERLERİ Puan S ralolarak program komutlar yazma, dallanan programlama yöntemi ile program yazma, döngü komutlarile program yazma Çok tekrar eden komut bloklar bir alt programa toplama Alt programlara uygun bir tekil isim verme Bir alt programa değ er yollay z ve değ er döndürme Programa pencere ekleme Pencerenin boyut ve koordinatlar uygun hâle getirme Pencere ve içindeki nesneleri uygun bir ekilde renklendirme Kulla c ya yard mck sa yol menüleri tasarlama, pencere üzerine temel kontrolleri ekleme, kontrollere program yazma Bir programdenerken kar m za ç kan yaz m hatalar görme, programdaki yaz m hatalar düzeltme Program çal t r ld ktan sonra denemek için veri girme Ad m ad m programçal t rarak, program n ak kontrol etme DosyaAç komutu ile dosya olu turma Sat ryaz, Sat roku komutu ile dosyaya veri girip, ekrana verinin ç kt salma Structure Yap içinde alanlar n boyutunu belirtme DosyaKaydet ve DosyaGetir ile belli bir kayda ula t rma Döngü içinde verileri ekrana listeleme, DosyaKapat komutu ile dosyay kapatma Toplam (en fazla 96 puan olabilir) DEĞERLENDİ RME Yapt ğ z değ erlendirme sonucunda eksikleriniz varsa öğ renme faaliyetlerini tekrarlay z. Modülü tamamlad z, tebrik ederiz. Öğ retmeniniz size çe itli ölçme araçlar uygulayacakt r. Öğretmeninizle ileti ime geçiniz. 39

44 CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİ YETİ -1 CEVAP ANAHTARI D Y D B A C ÖĞRENME FAALİ YETİ -2 CEVAP ANAHTARI Y D Y A D D ÖĞRENME FAALİ YETİ -3 CEVAP ANAHTARI Y Y Y Y C A ÖĞRENME FAALİ YETİ -4 CEVAP ANAHTARI Y D Y Y B D Cevaplar zcevap anahtarlarile kar la t rarak kendinizi değ erlendiriniz. 40

45 SÖZLÜK SÖZLÜK install İ sim Okunu instol Anlam kurmak, installation kurulum instruction instrak n komut instrument instrum nt enstrüman, araç integer intec r tamsay introduction introdak n ta t m, intro item ayt m nesne, öğ e kernel ker l çekirdek log log kay t tutmak, döküm yapmak logical locik l mant ksal, boolean match meç uymak, oyun, birbirini tutmak message mesic mesaj, ileti minimize minimayz en küçük yapmak, simge durumuna küçült missing mising eksik, kaç rmak multimedia maltimedya çoklu ortam network netwörk ağ object bcekt OCR ou si ar optimize optimayz nesne Optical Character Recognition Optik karakter ta ma, yaz l m taray c lar n ya nda verilir en iyi hale getirmek, optimize optional op l isteğ e bağ l, opsiyonel page peyç sayfa parameter per mit r parametre, argüman, anahtar parity per ti parite, e lik partition parti n disk bölümü (c: gibi) path pet yol, izlek, patika pattern pet rn doku, dizi perform pörform gerçekle tirmek peripheral perifir l çevresel birim pin pin pixel piks l pointer point r giriç k için kulla lan port veriyolu iğ nesi Ekrandaki yaz l mla elde edilebilen nokta (picture element/picture cell) i aretçi, fare imleci port port kap, ileti im hatt present prez nt var olmak previous privi s önceki primary praym ri birincil 41

46 KOD ÖRNEKLERİ KOD ÖRNEKLERİ Tupol dilinde alt program örneği PROGRAM altprogprogrami; TANIM TANIMSONU ALTPROGRAMLAR {Alt Programimiz} paletciz(); TANIM Sayi i,j; TANIMSONU Basla Dongu j<=0 >> 199 Blok Dongu i<=0 >> 319 Blok Pixel(i,j,j); Son; Son; Bitti; ALTPROGRAMLARSONU Basla {Ana Programimiz} Grafikekran(); paletciz(); Okugh(); Yaziekran(); Bitti. Yunus dilinde alt program, fonksiyon (prosedür ile ayamaçl ) yazmak 42

47 Fonksiyon, parametre olarak değ er al p, ona göre hesap yap p, sonuç üreten alt programd r. Genellikle "return" komutu ile değ er geri aktar l r. C dilinde fonksiyon örneği #include <stdio.h> float kupal(float a) { return a*a*a; } main() { float sayi = 0; printf("küpü alinacak sayiyi giriniz\n"); scanf("%f",sayi); printf("sonuc: %f",kupal(sayi)); getch(); } PHP dilinde alt program örneği <? //zararl HTML kodlar temizleme function temizle($metin){ $metin = str_replace("\n","",$metin); $metin = str_replace("\'","`",$metin); $metin = str_replace("\""," ",$metin); $metin $metin = trim(htmlspecialchars($metin)); return $metin; } $kullaniciad = temizle ($kullaniciad);?> Visual Basic te metin dosyalar na eri im için StreamWriter ve StreamReader nesneleri kulla labilir. Genellikle olu turulan dosya n uzant s *.txt seçiyoruz. Pascal dilinde fonksiyon örneği uses crt; var x,y:integer; (* global değikenler *) procedure degistir(var xx:integer;var yy:integer); var zz: integer; (* yerel değiken *) Begin (* kova yöntemi ile değitir *) zz:=xx; xx:=yy; yy:=zz; end; begin clrscr; x:=10;y:=20; writeln(x,y); degistir(x,y); writeln(x,y); end. (* ekran sil *) (* ilk değerler *) (* yerlerini değitir *) (* yeni değerlerimiz *) 43

48 Visual Basic dilinde sral dosya örneği Imports System Imports System.IO Dim DosyaAdi As String = "dosya.txt" '*.exe ile ay klasörde oluacaktr Private Sub Button1_Click If File.Exists(DosyaAdi) = False Then Dim yazar As StreamWriter = File.CreateText(DosyaAdi) 'ilk dosya oluturma yazar.writeline(textbox1.text) 'ilk satr yazyoruz yazar.writeline(textbox2.text) 'ikinci satr yazyoruz yazar.writeline(textbox3.text) 'üçüncü satr yazyoruz yazar.flush() yazar.close() 'dosyay kapat End If End Sub Private Sub Button2_Click If File.Exists(DosyaAdi) = True Then Dim okur As StreamReader = File.OpenText(DosyaAdi) 'okumak için dosyay açyoruz TextBox1.Text = okur.readline() 'ilk satr dosyadan alyoruz TextBox2.Text = okur.readline() 'ikinci satr dosyadan alyoruz TextBox3.Text = okur.readline() 'üçüncü satr dosyadan alyoruz okur.close() 'dosyay kapat End If End Sub Private Sub Button3_Click File.Delete(DosyaAdi) 'tekrar oluturabilmek için dosyay silme End Sub Private Sub Button4_Click End 'program kapatr End Sub 44

49 Visual Basic dilinde rasgele dosyalama örneği Structure Kisi <VBFixedString(15)> Public Ad As String Public Yas As Short End Structure Private Sub Button6_Click End End Sub Private Sub Button5_Click 'kaydet düğmesi Dim birkisi As New Kisi Dim dosyano As Integer = FreeFile() Dim kayno As Integer FileOpen(dosyaNo, "dosya.txt", OpenMode.Random, _ OpenAccess.Write, OpenShare.Default, Len(birKisi)) birkisi.ad = TextBox1.Text birkisi.yas = TextBox2.Text If TextBox3.Text = "*" Then TextBox3.Text = LOF(dosyaNo) \ Len(birKisi) + 1 End If kayno = TextBox3.Text FilePut(dosyaNo, birkisi, kayno) FileClose(dosyaNo) End Sub Private Sub Button1_Click 'ilk kayt düğmesi Dim birkisi As New Kisi Dim dosyano As Integer = FreeFile() FileOpen(dosyaNo, "dosya.txt", OpenMode.Random, _ OpenAccess.Read, OpenShare.Default, Len(birKisi)) FileGet(dosyaNo, birkisi, 1) TextBox1.Text = birkisi.ad TextBox2.Text = birkisi.yas TextBox3.Text = 1 FileClose(dosyaNo) End Sub Private Sub Form1_Load Button1_Click(sender, e) End Sub 45

50 Private Sub Button5_Click_1 TextBox1.Text = "" TextBox2.Text = "" TextBox3.Text = "*" End Sub Private Sub Button4_Click 'son kayt düğmesi Dim birkisi As New Kisi Dim dosyano As Integer = FreeFile() FileOpen(dosyaNo, "dosya.txt", OpenMode.Random, _ OpenAccess.Read, OpenShare.Default, Len(birKisi)) FileGet(dosyaNo, birkisi, LOF(dosyaNo) \ Len(birKisi)) TextBox1.Text = birkisi.ad TextBox2.Text = birkisi.yas TextBox3.Text = LOF(dosyaNo) \ Len(birKisi) FileClose(dosyaNo) End Sub 46

51 Visual Basic dilinde ikilik dosyalama örneği Imports System Imports System.IO Structure Kisi Public Ad As String Public Yas As Short End Structure Dim birkisi As New Kisi Dim dosyaadi As String = "dosya.txt" Private Sub Button6_Click End End Sub Private Sub Form1_Load Button1_Click(sender, e) End Sub Private Sub Button8_Click 'kaydet düğmesi Dim bindosya As New FileStream(dosyaAdi, _ FileMode.OpenOrCreate, FileAccess.ReadWrite) Dim yazici As New BinaryWriter(binDosya) Dim okuyucu As New BinaryReader(binDosya) Dim kno As Integer Dim Ad As String Dim Yas As Short birkisi.ad = TextBox1.Text birkisi.yas = TextBox2.Text If TextBox3.Text = "*" Then yazici.basestream.seek(0, SeekOrigin.End) Else kno = 1 While okuyucu.peekchar() > -1 If TextBox3.Text = kno Then Exit While Ad = okuyucu.readstring Yas = okuyucu.readint16 kno += 1 End While End If yazici.write(birkisi.ad) yazici.write(birkisi.yas) yazici.close() okuyucu.close() If TextBox3.Text = "*" Then Button4_Click(sender, e) 'kayt no güncelleniyor End Sub 47

Genel bilgiler Windows gezgini Kes Kopyala Yapıştır komutları. 4 Bilinen Dosya Uzantıları

Genel bilgiler Windows gezgini Kes Kopyala Yapıştır komutları. 4 Bilinen Dosya Uzantıları İÇERİK 2 Dosya ve Klasör İşlemleri 3 Giriş BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI Windows 7 - Devam ÖĞR. GÖR. HASAN ALİ AKYÜREK http://www.hasanakyurek.com Sürümler Sürüm Karşılaştırmaları Masaüstü Görev

Detaylı

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7. 7. GELĠġMĠġ ÖZELLĠKLER

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7. 7. GELĠġMĠġ ÖZELLĠKLER ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7 AMAÇ ÖĞRENME FAALĠYETĠ 7 Bu faaliyette verilen bilgiler ile hazırlamıģ olduğunuz belgeye uygun baģvuruları (Ġçindekiler Tablosu, Dipnot/sonnot, Ģekil tablosu, resim yazısı vb.) hatasız

Detaylı

Bilgisayar Uygulamaları PSİ105

Bilgisayar Uygulamaları PSİ105 Bilgisayar Uygulamaları PSİ105 Yrd.Doç.Dr. Serdar YILMAZ Kaynak: Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Bilgisayar Kursu Ders Notları, Kasım 2007 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Başlat Düğmesi Bilgisayarınızı

Detaylı

Digifresh Kullanım Kılavuzu

Digifresh Kullanım Kılavuzu DigiFresh programını çalıştırmadan önce bilgisayarınıza Net Framework kütüphanesinin yüklü olması gerekmektedir. Aşağıdaki linkten indirelebilir. http://www.microsoft.com/tr-tr/download/confirmation.aspx?id=17851

Detaylı

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 6 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 6. 6. NESNE ĠġLEMLERĠ

ÖĞRENME FAALĠYETĠ 6 ÖĞRENME FAALĠYETĠ 6. 6. NESNE ĠġLEMLERĠ ÖĞRENME FAALĠYETĠ 6 AMAÇ ÖĞRENME FAALĠYETĠ 6 Bu faaliyette verilen bilgiler ile belgeye uygun nesne iģlemlerini (Ģekil, resim, grafik, metin kutusu vb.) planlı ve hatasız yapabileceksiniz. ARAġTIRMA Kelime

Detaylı

BQTEK SMS Asistan. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: 1.0 09.05.2016 BQTEK

BQTEK SMS Asistan. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: 1.0 09.05.2016 BQTEK Kullanım Kılavuzu Doküman Versiyon: 1.0 09.05.2016 BQTEK İçindekiler İçindekiler... 2 Genel Bilgi... 3 Uygulamanın İndirilmesi... 3 iphone için... 3 Android için... 3 Windows ve Mac için... 3 Uygulamanın

Detaylı

PROGRAMLAMA TEMELLER. C Program Yap s

PROGRAMLAMA TEMELLER. C Program Yap s PROGRAMLAMA TEMELLER 1 C Program Yap s 2 Aç klama sat r Program kodlar n makine diline çeviren C dili derleyicisi /* ve */ karakterleri aras nda kalan bölümleri ihmal eder. /* Aç klama Sat r */ Sadece

Detaylı

Ö RENME FAAL YET 9 Ö RENME FAAL YET 9

Ö RENME FAAL YET 9 Ö RENME FAAL YET 9 Ö RENME FAAL YET 9 Ö RENME FAAL YET 9 AMAÇ Bilgisayar ve elektronik tablolama yaz l m ile çal ma esnas nda zaman iyi kullanmak için makro haz rlayabileceksiniz. ARA TIRMA Sürekli tekrar n yapt n zi lemlere

Detaylı

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: BİL 1007

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ DEKANLIĞI DERS/MODÜL/BLOK TANITIM FORMU. Dersin Kodu: BİL 1007 Dersi Veren Birim: Mühendislik Fakültesi Dersin Adı: BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA II Dersin Düzeyi:(Ön lisans, Lisans, Yüksek Lisans, Doktora) Dersin Kodu: BİL 007 Dersin Öğretim Dili: Türkçe Formun Düzenleme

Detaylı

İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL Dr. NATUK BİRKAN İLKOKULU VE ORTAOKULU. OkulNET Kullanım Kılavuzu

İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL Dr. NATUK BİRKAN İLKOKULU VE ORTAOKULU. OkulNET Kullanım Kılavuzu İTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL Dr. NATUK BİRKAN İLKOKULU VE ORTAOKULU OkulNET Kullanım Kılavuzu EKİM 2012 1 İçindekiler GİRİŞ...3 ANASAYFA...3 EĞİTİM...4 SINAVLAR...6 ŞUBEM...9 KİŞİSEL BİLGİLER...10 AJANDA...10

Detaylı

OFİS 365 ÖĞRENCİ MAİL SİSTEMİ KULLANIM KLAVUZU. Office 365

OFİS 365 ÖĞRENCİ MAİL SİSTEMİ KULLANIM KLAVUZU. Office 365 OFİS 365 ÖĞRENCİ MAİL SİSTEMİ KULLANIM KLAVUZU Office 365 Microsoft Office (Word, Excel vb.) dokümanlarınızı bulut platformuna taşımanızı sağlayan Office 365 ürününe https://portal.office.com/home adresinden

Detaylı

Com Donatı v5 Kurulum ve Hata Çözümleri İçindekiler

Com Donatı v5 Kurulum ve Hata Çözümleri İçindekiler Com Donatı v5 Kurulum ve Hata Çözümleri İçindekiler Com Donatı Kurulum İşlemleri Hasp Driver Kurulumu Hasp Hatası Alıyorum - Unable to Access Sentinel Hasp Run-Time Environment (H0033) - Feature Not Found

Detaylı

B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet

B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet B02.8 Bölüm Değerlendirmeleri ve Özet 57 Yrd. Doç. Dr. Yakup EMÜL, Bilgisayar Programlama Ders Notları (B02) Şimdiye kadar C programlama dilinin, verileri ekrana yazdırma, kullanıcıdan verileri alma, işlemler

Detaylı

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet

Tasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet Tasarım Raporu Grup İsmi Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK Kısa Özet Tasarım raporumuzda öncelikle amacımızı belirledik. Otomasyonumuzun ana taslağını nasıl oluşturduğumuzu ve bu süreçte neler yaptığımıza karar

Detaylı

in Kullanımı tamamlamış gerçekleştirmiş

in Kullanımı tamamlamış gerçekleştirmiş in Kullanımı u doküman MasteringPhysics sitesine kayıt işlemlerini tamamlamış ve derse kayıt işlemini gerçekleştirmiş olan öğrencilere MasteringPhysics i nasıl kullanacaklarını ayrıntılı olarak açıklamaktadır.

Detaylı

Temel Bilgisayar Programlama

Temel Bilgisayar Programlama BÖLÜM 9: Fonksiyonlara dizi aktarma Fonksiyonlara dizi aktarmak değişken aktarmaya benzer. Örnek olarak verilen öğrenci notlarını ekrana yazan bir program kodlayalım. Fonksiyon prototipi yazılırken, dizinin

Detaylı

Evrak Ekle. Kurum İçi Giden Evrak Ekleme. Kırmızı renker; doldurulması zorunlu alanları ifade etmektedir. İleri Geri tarihli işlem yapılamamaktadır.

Evrak Ekle. Kurum İçi Giden Evrak Ekleme. Kırmızı renker; doldurulması zorunlu alanları ifade etmektedir. İleri Geri tarihli işlem yapılamamaktadır. Evrak Ekle Kurum İçi Giden Evrak Ekleme Kırmızı renker; doldurulması zorunlu alanları ifade etmektedir. İleri Geri tarihli işlem yapılamamaktadır. İçyazı No sistem tarafından otomatik verilmekte, müdahale

Detaylı

MODÜL : 1 BİLGİSAYAR KULLANMA

MODÜL : 1 BİLGİSAYAR KULLANMA Kullanımı ( İşletmenlik ) Kursu Yıllık Planı Kurs Gün Hafta Ders Saati 1 1 4 2 1 4 3 1 4 4 1 4 5 1 4 6 2 4 7 2 4 8 2 4 KONULAR 1. Temel Bilgiler a. Donanım yazılım bilişim teknolojisi b. Bilgi ve iletişim

Detaylı

K12NET Eğitim Yönetim Sistemi

K12NET Eğitim Yönetim Sistemi TEOG SINAVLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Yeni sınav sistemi TEOG, yani Temel Eğitimden Orta Öğretime Geçiş Sınavlarında öğrenciler, 6 dersten sınav olacaktır. Öğrencilere Türkçe, Matematik, T.C. İnkılap Tarihi

Detaylı

ve Menüleri Özelleştirmek, Sistem Ayarlarını Değiştirmek

ve Menüleri Özelleştirmek, Sistem Ayarlarını Değiştirmek Masaüstünü ve Menüleri Özelleştirmek ve Sistem Ayarlarnıı Değiştirmek 36 4 Masaüstünü ve Menüleri Özelleştirmek, Sistem Ayarlarını Değiştirmek Bu bölümde Görev Çubuğu Özelliklerini kullanarak, Görev Çubuğu

Detaylı

Tor Üzerinden VPN Servisi "Privatoria"

Tor Üzerinden VPN Servisi Privatoria Tor Üzerinden VPN Servisi "Privatoria" Geçtiğimiz günlerde ortaya çıkan yeni bir oluşum internette güvenli gezinme yöntemlerimiz arasına bir yenisini daha ekledi. Privatoria adıyla yayın hayatına başlayan

Detaylı

1. Yapılan ayarları kontrol etmek 2. Hataların doğru anlaşıldığından emin olmak 3. Donanıma uygun işletim sistemini belirlemek İŞLEM ANALİZ FORMU

1. Yapılan ayarları kontrol etmek 2. Hataların doğru anlaşıldığından emin olmak 3. Donanıma uygun işletim sistemini belirlemek İŞLEM ANALİZ FORMU MESLEĞİN ADI Bilişim Teknolojileri İŞLEMİN ADI Bilgisayarın ilk açılış ayarlarını İŞLEM NUMARASI 2.1 İşletim sisteminin kurulumunu Montajı tamamlanmış bilgisayar, klavye, fare, monitör Sistemin ilk açılış

Detaylı

HUZURSOFT GÖRÜŞME TAKİP PROGRAMI

HUZURSOFT GÖRÜŞME TAKİP PROGRAMI HUZURSOFT GÖRÜŞME TAKİP PROGRAMI 1.YENİ MÜŞTERİ EKLE Müşteri bilgilerini bu bölümde gireriz. Müşterilerinizi gruplamak isterseniz sağ tarafta bulunan butona tıklayarak açılan pencere grup ekle diyerek

Detaylı

Bölüm 4 Button 4.1 Button Nedir? Button (dü me), tkinter içinde bir snftr; ba³ka bir deyi³le bir widget'tir. Üstelik, Button, öteki GUI araç çantalarnn hemen hepsinde ayn ad ile var olan standart bir widget'tir.

Detaylı

Bülten Başlığı. Birincil Yazı Başlığı. İkincil Yazı Başlığı. İş Adı. İlgi çeken özel konular: Bu sayıda:

Bülten Başlığı. Birincil Yazı Başlığı. İkincil Yazı Başlığı. İş Adı. İlgi çeken özel konular: Bu sayıda: İş Adı Bülten Başlığı Cilt 1, Sayı 1 Bülten Tarihi Birincil Yazı Başlığı İlgi çeken özel konular: Burada ilginizi çeken konuyu kısaca vurgulayın. Burada ilginizi çeken konuyu kısaca vurgulayın. Burada

Detaylı

Uzem Eğitmen Girişi. Şekil 1. Sisteme girdikten sonra Şekil 2 deki ekran karşımıza çıkacak. Bu ekrandaki adımları kısaca tanıyalım.

Uzem Eğitmen Girişi. Şekil 1. Sisteme girdikten sonra Şekil 2 deki ekran karşımıza çıkacak. Bu ekrandaki adımları kısaca tanıyalım. Uzem Eğitmen Girişi Sisteme eğitmen olarak giriş yapabilmek için http://uzem.uskudar.edu.tr adresini internet tarayıcımızın adres satırına yazdıktan sonra Şekil 1 deki ekranda ilgili alanlara kullanıcı

Detaylı

Ö RENME FAAL YET - 6 Ö RENME FAAL YET - 6 6. SLAYT LEMLER

Ö RENME FAAL YET - 6 Ö RENME FAAL YET - 6 6. SLAYT LEMLER AMAÇ Ö RENME FAAL YET - 6 Bu faaliyette verilen bilgiler do rultusunda, sunuya ses ve görüntü dosyalar eklemeyi, sayfalar aras ndaki geçi leri düzenleyebilmeyi, nesnelere animasyonlar ekleyebilmeyi ö renecek,

Detaylı

0 dan matematik. Bora Arslantürk. çalışma kitabı

0 dan matematik. Bora Arslantürk. çalışma kitabı 0 dan matematik 0 dan matematik 1 çalışma kitabı Sıfırdan başlanarak matematik ile ilgili sıkıntı yaşayan herkese hitap etmesi, Akıllı renklendirme ile göz yoran değil ayrım yapmayı, istenileni bulmayı

Detaylı

Tan mlar: Ürün tan mlar, Kategori tan mlar, Ödeme seçenekleri, Salon yerle im düzeni tan mlar n n yap lmas n sa lar.

Tan mlar: Ürün tan mlar, Kategori tan mlar, Ödeme seçenekleri, Salon yerle im düzeni tan mlar n n yap lmas n sa lar. BiberPOS Ana Menüsü: Sipari Al: Sipari alma ve ödeme i lemleri yap l r Kapat: Program kapat r. Tan mlar: Ürün tan mlar, Kategori tan mlar, Ödeme seçenekleri, Salon yerle im düzeni tan mlar n n yap lmas

Detaylı

Timer İle arka plan renk değişimi

Timer İle arka plan renk değişimi Microsoft Visual Studio Visual Basic Timer İle arka plan renk değişimi Private Sub Form1_Load(sender As Object, e As EventArgs) Handles MyBase.Load Timer1.Enabled = True Timer1.Interval = 1000 'milisaniye

Detaylı

OYUN GELİŞTİRME AŞAMALARI-I. Oyununuzun senaryosunu kısaca tanıtınız/ amacınıda belirtiniz:

OYUN GELİŞTİRME AŞAMALARI-I. Oyununuzun senaryosunu kısaca tanıtınız/ amacınıda belirtiniz: OYUN GELİŞTİRME AŞAMALARI-I Oyununuzun senaryosunu kısaca tanıtınız/ amacınıda belirtiniz: Oyunumuz nesnelerin sürükle bırak özelliği ile kendi İngilizce isimlerinin üzerlerine bırakılmasını esas almaktadır.

Detaylı

BÖL-1B. Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept.

BÖL-1B. Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. SAYISAL DEVRE TASARIMI EEM122 Ref. Morris MANO & Michael D. CILETTI SAYISAL TASARIM 4. Baskı BÖL-1B Fatih University- Faculty of Engineering- Electric and Electronic Dept. İŞARETLİ SAYILAR Bilgisayar gibi

Detaylı

ACENTE PORTAL QUICKRES/TROYA ACENTE BAŞVURU KILAVUZU

ACENTE PORTAL QUICKRES/TROYA ACENTE BAŞVURU KILAVUZU ACENTE PORTAL QUICKRES/TROYA ACENTE BAŞVURU KILAVUZU İÇERİK ACENTE PORTAL HAKKINDA GENEL BİLGİ... 3 QUİCKRES/TROYA ACENTESİNİN THY ACENTA PORTALINA BAŞVURU SÜRECİ... 4 BAŞVURU TAKİP NO HATIRLATMA... 19

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 2. Belirlediğiniz işletim sisteminin kurulumunu yapabileceksiniz.

ÖĞRENME FAALİYETİ 2. Belirlediğiniz işletim sisteminin kurulumunu yapabileceksiniz. AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ- 2 Belirlediğiniz iletim sisteminin kurulumunu yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA ÖĞRENME FAALİYETİ 2 Bu faaliyet öncesinde hazırlık amaçlıolarak u ilemleri yapmalısız. Konularda bazı kelimelerin

Detaylı

ETKİLEŞİMLİ TAHTA KORUMA SİSTEMİ KURULUM

ETKİLEŞİMLİ TAHTA KORUMA SİSTEMİ KURULUM 1. Sistem 3 bileşenden oluşur a. Sunucu b. Koruma yazılımı c. Mobil anahtar ETKİLEŞİMLİ TAHTA KORUMA SİSTEMİ KURULUM Sunucu yazılımı: sunucu yazılımı öncelikle yerel ağda et (etkileşimli tahtaların) bağlı

Detaylı

BİT ini Kullanarak Bilgiye Ulaşma ve Biçimlendirme (web tarayıcıları, eklentiler, arama motorları, ansiklopediler, çevrimiçi kütüphaneler ve sanal

BİT ini Kullanarak Bilgiye Ulaşma ve Biçimlendirme (web tarayıcıları, eklentiler, arama motorları, ansiklopediler, çevrimiçi kütüphaneler ve sanal BİT ini Kullanarak Bilgiye Ulaşma ve Biçimlendirme (web tarayıcıları, eklentiler, arama motorları, ansiklopediler, çevrimiçi kütüphaneler ve sanal müzeler vb.) Bilgi ve iletişim teknolojileri, bilgiye

Detaylı

TEKNOLOJİ VE TASARIM

TEKNOLOJİ VE TASARIM TEKNOLOJİ VE TASARIM YAPIM KUŞAĞI SINIFLAR ODAK NOKTALARI 7. SINIF Üretiyoruz 8. SINIF Üretelim Tanıtalım Öğrencinin: Adı Soyadı: Aslı KARTAL Sınıf, No: 7/C, 2729 Yahya KARAKURT Teknoloji ve Tasarım Öğretmeni

Detaylı

Şekil 1. Sistem Açılış Sayfası

Şekil 1. Sistem Açılış Sayfası Sistemin Kullanım Amacı E-Tedarik, Türkiye Petrolleri nin doğrudan alım süreci sırasında firmalardan teklif alma kısmının elektronik ortama aktarılması amacıyla oluşturulmuş bir web tabanlı sistemdir.

Detaylı

Q-BIZ VIEWER KULLANIM KILAVUZU

Q-BIZ VIEWER KULLANIM KILAVUZU Q-BIZ VIEWER KULLANIM KILAVUZU 1 İçindekiler 1. Q-BIZ VIEWER NEDİR?... 3 2. Q-Biz Viewer a Giriş... 3 3. Q-Biz Viewer Ayarları... 3 3.1. Yerleşim... 4 3.1.1. Pencere Yönetimi... 4 3.1.2. Paylaş... 5 3.1.3.

Detaylı

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır.

Topoloji değişik ağ teknolojilerinin yapısını ve çalışma şekillerini anlamada başlangıç noktasıdır. Yazıyı PDF Yapan : Seyhan Tekelioğlu seyhan@hotmail.com http://www.seyhan.biz Topolojiler Her bilgisayar ağı verinin sistemler arasında gelip gitmesini sağlayacak bir yola ihtiyaç duyar. Aradaki bu yol

Detaylı

OPERATÖRLER BÖLÜM 4. 4.1 Giriş. 4.2. Aritmetik Operatörler

OPERATÖRLER BÖLÜM 4. 4.1 Giriş. 4.2. Aritmetik Operatörler BÖLÜM 4. OPERATÖRLER 4.1 Giriş Turbo Pascal programlama dilinde de diğer programlama dillerinde olduğu gibi operatörler, yapılan işlem türüne göre aritmetik, mantıksal ve karşılaştırma operatörleri olmak

Detaylı

PERKON PDKS Kurulum ve hızlı başlangıç rehberi

PERKON PDKS Kurulum ve hızlı başlangıç rehberi Oluşturma 02.11.2015 Revizyon: 02.11.2015 Rev No: 02 Yazan: Süleyman FAKİR Düzenleyen: Ferşad DELİRİ PERKON PDKS Kurulum ve hızlı başlangıç rehberi 1) PDKS Kurulumu, Lisans Onaylaması Ve Veri Tabanı Ayarları

Detaylı

META TRADER 4 MOBİL İŞLEM PLATFORMLARI KULLANMA KILAVUZU 1. KURULUM

META TRADER 4 MOBİL İŞLEM PLATFORMLARI KULLANMA KILAVUZU 1. KURULUM META TRADER 4 MOBİL İŞLEM PLATFORMLARI KULLANMA KILAVUZU 1. KURULUM Meta Trader 4 mobil işlem platformunu cihazınıza kurmak için öncelikle uygulama marketine giriş yapmanız gerekmektedir. Girişin ardından

Detaylı

Şekil 7.14: Makro Kaydet Penceresi

Şekil 7.14: Makro Kaydet Penceresi 7.2.4. Makrolar Kelime işlemci programında sık kullanılan bir görevi (çok kullanılan düzenleme ve biçimlendirme işlemlerini hızlandırma, birden çok komutu birleştirme, iletişim kutusu içinde daha kolay

Detaylı

BQ360 Modbus Dijital Giriş 24 Kanal. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK

BQ360 Modbus Dijital Giriş 24 Kanal. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK Modbus Dijital Giriş 24 Kanal Kullanım Kılavuzu Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK İçindekiler İçindekiler... 2 1. Cihaz Özellikleri... 3 2. Genel Bilgi... 4 2.1. Genel Görünüm... 4 2.3 Cihaz Boyutları...

Detaylı

int printf (const char *format [, argument,...]);

int printf (const char *format [, argument,...]); 1 printf (): Fonksiyonu Sayısal ve alfanümerik değerleri ekrana (çıkış elemanı olarak tanımlı ise) göndermek için kullanılan formatlı çıkış fonksiyonudur. Bu fonksiyon stdio.h başlık dosyası altında tanımlıdır.

Detaylı

İşletim Sisteminin Katmanları

İşletim Sisteminin Katmanları İşletim Sistemi Bilgisayar donanımının doğrudan denetimi ve yönetiminden, temel sistem işlemlerinden ve uygulama yazılımlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem yazılımıdır. Bütün diğer yazılımların belleğe,

Detaylı

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI AÇIK KAYNAK KODLU HAZIR SĠSTEMLERĠ

T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI AÇIK KAYNAK KODLU HAZIR SĠSTEMLERĠ T.C. MĠLLÎ EĞĠTĠM BAKANLIĞI BĠLĠġĠM TEKNOLOJĠLERĠ AÇIK KAYNAK KODLU HAZIR SĠSTEMLERĠ Ankara, 2013 materyalidir. ĠÇĠNDEKĠLER... iv... 1 1... 3... 3 1.1. Mail ( ) Fo nksiyonuyla E -... 3 1.2. SMTP ile E

Detaylı

DEBUGER (Komut seti kontrol prosedürü)

DEBUGER (Komut seti kontrol prosedürü) delab MultiDAS SANAL PLC Uygulaması delab müşterilerimizden Sayın Tayfur AYDIN ın Sanal PLC adını verdiği MultiDAS uygulaması için özenle hazırladığı ve paylaştığı dokümantasyonu ekte bulabilirsiniz. İlgili

Detaylı

1. RESİM DÜZENLEME. Bir resmin piksel yoğunluğu yani PPI (Pixel Per Inches) 1 inç karede (1 inç = 2.54 cm) bulunan piksel sayısıdır.

1. RESİM DÜZENLEME. Bir resmin piksel yoğunluğu yani PPI (Pixel Per Inches) 1 inç karede (1 inç = 2.54 cm) bulunan piksel sayısıdır. 1.1. Temel Kavramlar 1.1.1. Piksel 1. RESİM DÜZENLEME Ekranda oluşturulan görüntüler noktalardan oluşur. Noktalar kare şeklindedir. Çok yakından bakıldığı veya resim büyütüldüğü zaman bu noktalar fark

Detaylı

KOCAELİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EVRAK TAKİP SİSTEMİ

KOCAELİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EVRAK TAKİP SİSTEMİ KOCAELİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EVRAK TAKİP SİSTEMİ İçindekiler Tablosu... 1 KOCAELİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EVRAK TAKİP SİSTEMİ KULLANICI KLAVUZU(OKUL)... 3 1.ETS (Evrak Takip Sistemi )Nedir?... 3

Detaylı

Linux Sistemlerde Silinmiş Dosyaları. Forensics)

Linux Sistemlerde Silinmiş Dosyaları. Forensics) Kurtarmak (Disk Forensics) Bu yazı Linux sistemlerde temel seviyede dosya sistemleri, özellikleri vedesteklenen dosya sistemleri üzerinde silinen dosyalarin geri getirilmesi ile ilgili bilgiler içermektedir.

Detaylı

https://intvd.gib.gov.tr/internetvd/html/excelgondermehakkinda_tevkifatlifatura_tr.h...

https://intvd.gib.gov.tr/internetvd/html/excelgondermehakkinda_tevkifatlifatura_tr.h... Page 1 of 7 Tevkifatlı Satış Faturası listesinin excel dosyası olarak oluşturulması için gerekli açıklamalar Oluşturulan excel dosyasının yüklenmesinde karşılaşılan sorunların çözümü (Teknik açıklamalar)

Detaylı

Ulakbim Ulusal Veri Tabanlar

Ulakbim Ulusal Veri Tabanlar Ulakbim Ulusal Veri Tabanlar EBSCOhost E itimi support.ebsco.com EBSCO nun Ocak ay nda tüm EKUAL konsorsiyumu üyelerine sundu u ULAKB M Ulusal Veri Taban (UVT) tan na ho geldiniz. Bu e itimde, EBSCOhost

Detaylı

MICROCHIP USB 2.0 PIC PROGRAMLAYICI

MICROCHIP USB 2.0 PIC PROGRAMLAYICI MICROCHIP USB 2.0 PIC PROGRAMLAYICI PIC programlama hiç bu kadar kolay olmamıştı. Yeni nesil USB Programlayıcı ile PIC'lerinizi birkaç adımda kolayca programlayın. İleriki sayfalarda programlayıcınızı

Detaylı

ELITE A.G. KS100/HEFM SICAK-SOĞUK ETĐKET BOY KESME VE ĐŞARETLEME MAKĐNASI KULLANIM KILAVUZU

ELITE A.G. KS100/HEFM SICAK-SOĞUK ETĐKET BOY KESME VE ĐŞARETLEME MAKĐNASI KULLANIM KILAVUZU ELITE A.G. KS100/HEFM SICAK-SOĞUK ETĐKET BOY KESME VE ĐŞARETLEME MAKĐNASI KULLANIM KILAVUZU ANA EKRAN Makinenin şalteri açıldığında 5 sn boyunca açılış ekranı gelir. Daha sonra ana ekrana geçilir. Bu ekranda

Detaylı

KolayOfis Başlangıç Rehberi Kısa Mesaj Yönetimi

KolayOfis Başlangıç Rehberi Kısa Mesaj Yönetimi 1 İçindekiler KolayOfis e Hoş Geldiniz Sözleşme İmza İşleminin Tamamlanması Kullanıcı Bilgilerinin Hazırlanması Destek Hizmeti Kısa Mesaj Yönetimi Duruşma, Ara Karar ve İş Planı Bilgilendirmesi Duruşma,

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Bilgisayar ve elektronik tablolama yazılımı sağlandığında elektronik tablolama yazılımı çalışma alanı düzenlemelerini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Güncel olarak

Detaylı

DOKÜMAN YÖNETİM SİSTEMİ KULLANIMI GELEN EVRAK

DOKÜMAN YÖNETİM SİSTEMİ KULLANIMI GELEN EVRAK DOKÜMAN YÖNETİM SİSTEMİ KULLANIMI GELEN EVRAK 1. DYS (Doküman Yönetim Sistemi) nin kullanımı için 3. parti bir programa ihtiyaç yoktur. Tamamen WEB tabanlı çalışmaktadır. 2. Sisteme http://dys.akdeniz.edu.tr

Detaylı

2013-14 GÜZ YY. - MKT103 - GÖRSEL PROGRAMLAMA DERSİ - ARA SINAVI

2013-14 GÜZ YY. - MKT103 - GÖRSEL PROGRAMLAMA DERSİ - ARA SINAVI 2013-14 GÜZ YY. - MKT103 - GÖRSEL PROGRAMLAMA DERSİ - ARA SINAVI KOÜ Mekatronik Mühendisliği Bölümü/MKT-103-Görsel Programlama Dersi - Ara Sınav J-grubu Ad-Soyad:...No:... J GRUBU-süre:70dk 1.) Aşağıdaki

Detaylı

Hackerlar'ın Gözünden Flash Uygulamaları

Hackerlar'ın Gözünden Flash Uygulamaları Hackerlar'ın Gözünden Flash Uygulamaları Ah o Netsec etkinliğinde bende olsaydım deyipte katılamayanlar için yapmış olduğum sunumu kısaca yazıya dökmeye karar verdim. Ön bilgi olarak Flash kısaca web sayfalarına

Detaylı

Pikatel Airmax Web Arayüzü

Pikatel Airmax Web Arayüzü Pikatel Airmax Web Arayüzü Modemi, kutunun içerisinden ç kan cd ile değil de web arayüzünden kurmak için aşağ daki ad mlar takip ediniz. Önerilen cd ile kurulumdur. Pikatel Airmax web arayüzü, ADSL2+ operatör

Detaylı

Diziler İndisli Değişkenler

Diziler İndisli Değişkenler Diziler İndisli Değişkenler Aynı tür bilgileri (öğrenci isimleri, şehir isimleri, kapı numaraları, fakülteler vbg.) bellekte tutmak için kullanabileceğimiz listelere dizi adı verilir. Dizi kullanmanın

Detaylı

Urkund Hızlı Başlangıç Kılavuzu

Urkund Hızlı Başlangıç Kılavuzu Urkund Hızlı Başlangıç Kılavuzu Urkund kullanımının 3 farklı yolu vardır. Urkund genellikle ve özellikle e-mail aracılığı ile kullanılmaktadır fakat eğer kuruluş öğrenme yönetim sistemine(lms) sahipse,

Detaylı

Resim 7.20: Yeni bir ileti oluşturma

Resim 7.20: Yeni bir ileti oluşturma F İLETİLER Konuya Hazırlık 1. E-posta adresinden yeni bir ileti nasıl oluşturulur? 1. İLETI GÖNDERME a. Yeni bir ileti oluşturma: Yeni bir ileti oluşturmak için Dosya/Yeni/E-posta iletisi seçilebileceği

Detaylı

Hotel Info TV. Kullanım Kılavuzu

Hotel Info TV. Kullanım Kılavuzu Hotel Info TV Kullanım Kılavuzu Info TV bilgisayarını network kablosu ile lokal networkunuze, VGA kablosu ile LCD monitörünüze veya televizyonunuza (PC girişinden) bağlayın. Bilgisayarı adaptör ile elektriğe

Detaylı

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI

DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI DENEME SINAVI CEVAP ANAHTARI ECDL BAŞLANGIÇ Bilgisayarı Kullanmak ve Dosyaları Yönetmek 1) Bilgisayar ı doğru şekilde kapatıp, açmak için uygun metodu uygulayınız.(bilgisayarı kapatın ve tekrar açın.)

Detaylı

İçindekiler. Kısaltmalar Dizini

İçindekiler. Kısaltmalar Dizini 1 İçindekiler 1. Sisteme Giriş... 2 2. Başvuru İşlemleri... 6 2.1 Ürün Başvuru Kriter Kodu A ise:... 7 2.2 Ürün Başvuru Kriter Kodu B ise:... 8 2.3 Ürün Başvuru Kriter Kodu C ise:... 9 2.4 Ürün Başvuru

Detaylı

ENF - 102 TEMEL BİLGİSAYAR BİLİMLERİ. 2014 2015 Eğitim/Öğretim Yılı Bahar Dönemi DÖNEM SONU LAB. ÖDEV TESLİM DUYURUSU

ENF - 102 TEMEL BİLGİSAYAR BİLİMLERİ. 2014 2015 Eğitim/Öğretim Yılı Bahar Dönemi DÖNEM SONU LAB. ÖDEV TESLİM DUYURUSU ENF - 102 TEMEL BİLGİSAYAR BİLİMLERİ 2014 2015 Eğitim/Öğretim Yılı Bahar Dönemi DÖNEM SONU LAB. ÖDEV TESLİM DUYURUSU İÇİNDEKİLER 1. Ön Bilgi... 1 2. Çalışmaları Kimler Teslim Edecekler?... 1 3. Çalışmalar

Detaylı

Anonim Verilerin Lenovo ile Paylaşılması. İçindekiler. Harmony

Anonim Verilerin Lenovo ile Paylaşılması. İçindekiler. Harmony Anonim Verilerin Lenovo ile Paylaşılması İçindekiler Anonim Verilerin Lenovo ile Paylaşılması... 1 Harmony... 1 Lenovo Companion 3.0... 2 Lenovo Customer Engagement Service... 3 Lenovo Experience Improvement

Detaylı

Gmail Outlook Ayarları (Türkçe Resimli Anlatım)

Gmail Outlook Ayarları (Türkçe Resimli Anlatım) Gmail Outlook Ayarları (Türkçe Resimli Anlatım) 1.Adım: Gmail üzerinden e-posta hesabınıza herhangi bir tarayıcıdan http://mail.maltepe.edu.tr linkine tıklayıp daha önceden kullandığınız e-posta hesabınızı

Detaylı

08.11.2015 WORD KULLANIMI

08.11.2015 WORD KULLANIMI KELİME İŞLEMCİ-MİCROSOFT OFFİCE OFFICE DÜĞMESİ HIZLI ERİŞİM ARAÇ ÇUBUĞU MENÜLER ŞEKİL, RESİM EKLEME TABLO EKLEME ETKİNLİKLER 1 OFFICE DÜĞMESİ: Çalışmamız ile ilgili dosya işlemleri yapmamızı sağlar. Yeni

Detaylı

Braille Star 40 Başvuru Kitapçığı Sürüm 4.0 Lütfen bu başvuru kitapçığıyla birlikte paketinizde bulunan kullanıcı kılavuzunu da gözden geçirin.

Braille Star 40 Başvuru Kitapçığı Sürüm 4.0 Lütfen bu başvuru kitapçığıyla birlikte paketinizde bulunan kullanıcı kılavuzunu da gözden geçirin. Braille Star 40 Başvuru Kitapçığı Sürüm 4.0 Lütfen bu başvuru kitapçığıyla birlikte paketinizde bulunan kullanıcı kılavuzunu da gözden geçirin. Cihazın ön tarafında orta kısımda 2 adet aralık tuşu yer

Detaylı

ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ ZİMBRA E-POSTA SİSTEMİ KULLANICI DOKÜMANI

ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ ZİMBRA E-POSTA SİSTEMİ KULLANICI DOKÜMANI ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ ZİMBRA E-POSTA SİSTEMİ KULLANICI DOKÜMANI İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 3 EPOSTA SİSTEMİNE BAĞLANMA... 3 ESKİ E-POSTLAR... 5 YENİ KİŞİ VEYA GÖREV OLUŞTURMA... 6 MESAJ YAZMA... 6 KİŞİLER...

Detaylı

OYUN GELİŞTİRME AŞAMALARI-I

OYUN GELİŞTİRME AŞAMALARI-I OYUN GELİŞTİRME AŞAMALARI-I Oyununuzun senaryosunu kısaca tanıtınız/ amacınıda belirtiniz: Oyun aşamalı bir araba oyunudur.oyuncunun yönlendirmesiyle ilerleyen araç engellerle ve Sorularla oluşturulmuş

Detaylı

BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK ALANI HIZLI KLAVYE KULLANIMI (F KLAVYE) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK ALANI HIZLI KLAVYE KULLANIMI (F KLAVYE) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK ALANI HIZLI KLAVYE KULLANIMI (F KLAVYE) MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2009 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde

Detaylı

Excel Sorular? 1. Excel Sorular? 1. A Grubu

Excel Sorular? 1. Excel Sorular? 1. A Grubu Excel Sorular? 1. A Grubu 1. A?a??dakilerden hangisi hücreye girilen yaz?n?n içeri?ini biçimlendirmek için kullan?lamaz? a. Biçim-Yaz? tipi b. Biçim-Hücreler-Yaz? tipi c. Sa? tu?-hücreleri biçimlendir

Detaylı

ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSİ

ELEKTRONİK VE HABERLEŞME MÜHENDİSİ TANIM İletişim sistemlerinin ve her türlü elektronik aletin tasarımı, üretim teknolojisi, çalışma ilkeleri, yapımı ve işletilmesi ile ilgili alanlarda çalışan kişidir. A- GÖREVLER Elektronik ve haberleşme

Detaylı

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler

1.Temel Kavramlar 2. ÆÍlemler 1.Temel Kavramlar Abaküs Nedir... 7 Abaküsün Tarihçesi... 9 Abaküsün Faydaları... 12 Abaküsü Tanıyalım... 13 Abaküste Rakamların Gösterili i... 18 Abaküste Parmak Hareketlerinin Gösterili i... 19 2. lemler

Detaylı

DİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ "A" OLARAK CEVAP KÂĞIDINA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. SAYISAL BÖLÜM SAYISAL-2 TESTİ

DİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ A OLARAK CEVAP KÂĞIDINA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. SAYISAL BÖLÜM SAYISAL-2 TESTİ ALES İlkbahar 007 SAY DİKKAT! SORU KİTAPÇIĞINIZIN TÜRÜNÜ "A" OLARAK CEVAP KÂĞIDINA İŞARETLEMEYİ UNUTMAYINIZ. SAYISAL BÖLÜM SAYISAL- TESTİ Sınavın bu testinden alacağınız standart puan, Sayısal Ağırlıklı

Detaylı

Baskı Đstemci ve Sunucuları. Sunucu. Đstemci

Baskı Đstemci ve Sunucuları. Sunucu. Đstemci Baskı Đstemci ve Sunucuları En son sabırsızlar için baskı adli yazıda FreeBSD sistemimize nasıl yazıcı yükleyebileceğimize göz atmıştık.bu yazıda ise FreeBSD sistemimizle beraber gelen programlar yardımı

Detaylı

(0216) 330 59 69-342 57 77 - (0505) 582 44 76

(0216) 330 59 69-342 57 77 - (0505) 582 44 76 (0216) 330 59 69-342 57 77 - (0505) 582 44 76 E T M KOÇLU U S nav sistemlerinde yap lan de i ikliklerin s kla mas, hem velilerin hem de ö rencilerin süreç içerisinde emin ad mlarla ilerlemelerini zorla

Detaylı

Ö RENME FAAL YET -1 1. DOSYALAMA LEMLER AMAÇ ARA TIRMA. 1.1. Genel Bilgiler

Ö RENME FAAL YET -1 1. DOSYALAMA LEMLER AMAÇ ARA TIRMA. 1.1. Genel Bilgiler ÖRENME FAALYET-1 AMAÇ ÖRENME FAALYET-1 Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda, sunu hazrlama programlarnda kullanlan temel dosya ilemlerini (sunu açma-kapatma-kaydetme-düzenleme) yapabileceksiniz.

Detaylı

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 1 Bu faaliyette verilen bilgiler ile kelime işlemci programının arayüzünü kullanarak temel belge işlemlerini hatasız yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Kelime işlemci

Detaylı

FOREACH V1.8. Su Arıtma Sistemleri Bakım Takip ve Ön Muhasebe Programı. www.sercantogrul.com 0506 588 17 18

FOREACH V1.8. Su Arıtma Sistemleri Bakım Takip ve Ön Muhasebe Programı. www.sercantogrul.com 0506 588 17 18 FOREACH V1.8 Su Arıtma Sistemleri Bakım Takip ve Ön Muhasebe Programı www.sercantogrul.com 0506 588 17 18 İçindekiler Foreach Hakkında... 2 1-Anasayfa... 3 2-Bakım Kartı... 4 3-Tanımlama İşlemleri... 5

Detaylı

Endüstri Mühendisliğine Giriş. Jane M. Fraser. Bölüm 2. Sık sık duyacağınız büyük fikirler

Endüstri Mühendisliğine Giriş. Jane M. Fraser. Bölüm 2. Sık sık duyacağınız büyük fikirler Endüstri Mühendisliğine Giriş Jane M. Fraser Bölüm 2 Sık sık duyacağınız büyük fikirler Bu kitabı okurken, büyük olasılıkla öğreneceğiniz şeylere hayret edecek ve varolan bilgileriniz ve belirli yeni becerilerle

Detaylı

Xerox ConnectKey Teknolojisine sahip Çok Fonksiyonlu Yazıcılarla (MFP'ler) Kullanım İçin

Xerox ConnectKey Teknolojisine sahip Çok Fonksiyonlu Yazıcılarla (MFP'ler) Kullanım İçin Xerox App Gallery Uygulaması Hızlı Başlangıç Kılavuzu 702P03997 Xerox ConnectKey Teknolojisine sahip Çok Fonksiyonlu Yazıcılarla (MFP'ler) Kullanım İçin Xerox App Gallery Uygulamasını, ConnectKey özelliğine

Detaylı

Dersin Konusu ve Amaçları: Ders P lanı: Bölüm 1: Bilgi Teknolojilerinde Temel Kavramlar

Dersin Konusu ve Amaçları: Ders P lanı: Bölüm 1: Bilgi Teknolojilerinde Temel Kavramlar Bilgi Teknolojileri ve Uygulamalarına Giriş Dersin Konusu ve Amaçları: Bu dersin amacı daha önce bilgisayar ve bilgi teknolojileri alanında herhangi bir bilgi ve/veya deneyime sahip olmayan öğrenciye bilgi

Detaylı

Facebook connect ile kullanıcı giriş çıkış

Facebook connect ile kullanıcı giriş çıkış Facebook connect ile kullanıcı giriş çıkış 12 Mayıs Salı 09 Diğer Dökümanlar http://mfyz.com/facebook-connect-ile-kullanici-giris-cikis Facebook Connect Nedir? Facebook, uzun süredir api'si dışında connect

Detaylı

Backup Premium Hızlı Başlangıç Kullanım Kılavuzu

Backup Premium Hızlı Başlangıç Kullanım Kılavuzu Hakkında Memeo Backup Premium, karmaşık dijital dünya için basit bir yedekleme çözümüdür. Memeo Backup Premium değerli ve önem verdiğiniz belgelerinizi otomatik olarak yedekleyerek, istediğiniz zaman dosyalarınızı

Detaylı

5/8 Bağlantı Noktalı Gigabit Ethernet Anahtarı

5/8 Bağlantı Noktalı Gigabit Ethernet Anahtarı 5/8 Bağlantı Noktalı Gigabit Ethernet Anahtarı Kullanım Kılavuzu Onay FCC Beyanı Bu test edilmiş ve FCC Kuralları Kısım 15 de belirtilen teknik özelliklere göre B Sınıfı aygıtların sınırları ile uyumlu

Detaylı

Tek bir Satınalma Hesabı ile birden fazla iş ortağı ile çalışabilir miyim?

Tek bir Satınalma Hesabı ile birden fazla iş ortağı ile çalışabilir miyim? Microsoft Ürün ve Hizmet Sözleşmesi nedir? Microsoft Ürün ve Hizmet Sözleşmesi (MPSA), daha fazla esneklik ve kolaylaştırılmış self servis araçlar sağlayan basitleştirilmiş bir sözleşmedir. MPSA, Microsoft

Detaylı

Kullanım kılavuzu HERE Maps

Kullanım kılavuzu HERE Maps Kullanım kılavuzu HERE Maps Baskı 1.0 TR HERE Maps HERE Maps, size etrafta neler olduğunu gösterir ve gitmek istediğiniz yere ulaşmanızı sağlar. Şunları yapabilirsiniz: Şehirleri, sokakları ve servisleri

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ ERKEK İŞ GÖMLEĞİ KALIBI ANKARA 2007 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen

Detaylı

Visual Basic. Dosya İşlemleri

Visual Basic. Dosya İşlemleri Microsoft Visual Studio Visual Basic Dosya İşlemleri Visual Basic te dosya okuma, ilgili dosyaya yazma işlemleri için Imports System.IO kütüphanesi kullanılmaktadır. İlk önce bu kütüphane aktif edilmelidir.

Detaylı

Dosya sistemi (File system), dosyaların hard disk üzerinde nasıl yerleşeceğini ayarlayan bir sistemdir. Diğer bir tanıma göre dosya sistemi, bir

Dosya sistemi (File system), dosyaların hard disk üzerinde nasıl yerleşeceğini ayarlayan bir sistemdir. Diğer bir tanıma göre dosya sistemi, bir Dosya Sistemleri DOSYA NEDİR? Dosya;disk üzerinde depolanmışverilerin bütününe verilen isimlendirmedir. İşletim sistemi tipik olarak iki çeşit dosya içerir. Birincisi; bir sistem görevi yerine getirirken

Detaylı

Android Uygulamalarında Güvenlik Testi

Android Uygulamalarında Güvenlik Testi Android Uygulamalarında Güvenlik Testi Şubat ayında Gartner tarafından yayımlanan bir rapora göre dünya genelinde 2011 yılının 4. çeyreğinde satılan akıllı telefonların %50.9 unda Android işletim sisteminin,

Detaylı

. ROBOTİK VE KODLAMA EĞİTİMİ ÇERÇEVESİNDE ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI

. ROBOTİK VE KODLAMA EĞİTİMİ ÇERÇEVESİNDE ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI . ROBOTİK VE KODLAMA EĞİTİMİ ÇERÇEVESİNDE 2018 2019 ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK DERS PLANI Hazırlayan : Özel Öğretim Kurumları Birliği (ÖZKURBİR) Dersin Adı : Bilişim

Detaylı

SİRKÜLER İstanbul, 01.02.2016 Sayı: 2016/01. Konu: E-DEFTER GÖRÜNTÜLEYİCİ PROGRAMI İLE SÖZ KONUSU PROGRAMA İLİŞKİN KULLANIM KILAVUZU YAYINLANMIŞTIR

SİRKÜLER İstanbul, 01.02.2016 Sayı: 2016/01. Konu: E-DEFTER GÖRÜNTÜLEYİCİ PROGRAMI İLE SÖZ KONUSU PROGRAMA İLİŞKİN KULLANIM KILAVUZU YAYINLANMIŞTIR SİRKÜLER İstanbul, 01.02.2016 Sayı: 2016/01 Konu: E-DEFTER GÖRÜNTÜLEYİCİ PROGRAMI İLE SÖZ KONUSU PROGRAMA İLİŞKİN KULLANIM KILAVUZU YAYINLANMIŞTIR Gelir İdaresi Başkanlığı nın www.edefter.gov.tr internet

Detaylı

Ağ Üzerinde MATLAB kurulum rehberi (Sunucu makine)

Ağ Üzerinde MATLAB kurulum rehberi (Sunucu makine) Ağ Üzerinde MATLAB kurulum rehberi (Sunucu makine) İçindekiler Tablosu Dosyaların Bilgisayara İndirilmesi... 3 Dosyaların Bilgisayara Yüklenmesi... 5 1. İnternet Üzerinden Kurulum 5 1.1. Lisans Dosyasının

Detaylı