Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download ""

Transkript

1

2

3

4

5

6

7 BAŞYAZI Erdal Bahçıvan İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı İkinci 500 ve Düşündürdükleri İstanbul Sanayi Odası olarak 46 yıldır sürdürdüğümüz Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının yanı sıra 1997 yılından bu yana Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasıyla sanayimizin fotoğrafını çekmeye çalışıyoruz. Sanayimizin fotoğrafını çekerken, değişim odaklı ve yenilikçi olmaya da büyük önem veriyoruz. Bu bağlamda 2014 yılında çalışmalarımızda önemli değişikliklere imza attık. Öncelikle çalışma sonuçlarının açıklama takvimini bir ay öne çektik. Geçmiş yıllarda Ağustos ayının son günlerinde açıkladığımız Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sonuçlarını bu yıl 22 Temmuz da açıkladık. Bunun dışında, başta EBITDA olmak üzere araştırmamızı yeni performans göstergeleriyle zenginleştirdik. Uluslararası karşılaştırmalarda yoğun şekilde kullanılan EBITDA verilerinin 1000 büyük kuruluş için oluşturulmasının, sanayimizin kârlılık görünümünün daha net izlenmesi açısından önemli bir katkı olduğunu düşünüyoruz. Bir diğer yenilik, çalışmamız kapsamında tüm sektörel sınıflamalarda Avrupa Birliği Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması nın (NACE Rev.2) kullanılmaya başlanmasıdır. Bu değişiklikle birlikte uluslararası sınıflamalar ile sektörel karşılaştırmalar yapılmasına imkân sağlamış olduk. Ayrıca, çalışmamızı başta AR-GE harcamaları, teknoloji yoğunlukları olmak üzere yeni konu başlıkları ve değerlendirmeler ile zenginleştirmeye çalıştık. Araştırmanın 2013 sonuçlarını değerlendirdiğimizde, İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun ülkemizin toplam katma değeri içerisindeki payının önceki yıla göre çok hafif bir artışla yüzde 1 e yükseldiğini görüyoruz. Ayrıca 2013 yılında hem Türkiye nin, hem de ilk 500 kuruluşun ihracatında azalma olmasına rağmen, ikinci 500 kuruluşun ihracatını yüzde 3,7 arttırmış olması oldukça önemli bir başarı olarak değerlendirilmektedir. Buna karşılık İkinci 500 ün borçluluk düzeyi Birinci 500 e kıyasla daha hızlı artarken, karlılığın da daha hızlı bir düşüş göstermiş olması, 2013 yılında yaşanan finansal çalkantıların KOBİ statüsündeki sanayi işletmelerimizin kârlılığını daha derinden etkilediğine işaret etmektedir. Ülkemizin 2023 hedeflerine yürüyüşünde teknoloji yoğunluğu, yüksek katma değer, yenilikçilik gibi kavramların önemi herkes tarafından kabul edilmektedir. Buna karşılık, 2013 te İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda AR-GE harcamalarının satışlara oranı binde 23 gibi çok düşük bir seviyededir. Buna karşılık, yüksek teknoloji yoğunluklu sektörlerimizin İkinci 500 katma değeri içerisindeki payının yüzde 4,6 ile ilk 500 e kıyasla yüksek olması, Türkiye nin gelişmiş ülkeler ligine yükselmesinde KOBİ lere verilecek desteğin önemini ortaya koymaktadır. İstanbul Sanayi Odası olarak önümüzdeki dönemde küresel rekabetçi olabilecek ve sanayideki dönüşümü temsil edebilecek firmalarımızın yer aldığı İkinci 500 çalışmamızı çok önemsediğimizi bir kez daha vurguluyor, İSO İkinci 500 listesine giren tüm firmalarımızı kutluyor, başarılarının devamını diliyorum. Ayrıca büyük bir özen ve emekle çalışmamızı hazırlayan Araştırma Şubemize ve yorumlarıyla çalışmamıza entelektüel boyut katan değerli akademisyenlerimize teşekkür ediyorum. l 7

8 İÇİNDEKİLER 3 BAŞYAZI İkinci 500 ve Düşündürdükleri 7 TÜRKİYE NİN İKİNCİ 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU 2013 TEMEL GÖSTERGELER 10 Ekonomik Büyüklükler 14 İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun Ellilik Gruplara Göre Dağılımı 16 İhracat Performansı 18 Yabancı Sermaye Paylı Kuruluşlar 20 İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu İçinde İSO Üyeleri TEMEL FİNANSAL GÖSTERGELER 22 Kaynak Yapısı 24 Mali Borçlar 26 Finansal Oranlar KARLILIK GÖSTERGELERİ 30 Karlılık Oranları 32 Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kar 33 Kümülatif Gelir Tablosu 34 Faaliyet Karı 35 Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler 38 KATMA DEĞER, ETKİNLİK VE VERİMLİLİK TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ 44 Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri 45 Teknoloji Yoğunluklarına Göre Yaratılan Katma Değer SIRALAMA yılı Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 80 İSO İKİNCİ 500 DEĞERLENDİRME SONUÇLARI SEKTÖREL VERİLER 86 Sektörel Seçilmiş Büyüklükler 92 Faktör Gelirleri Dağılımı ve Seçilmiş Diğer Büyüklükler 98 Bazı Oranlar ve Çalışan Başına Düşen Büyüklükler 104 YÖNTEM, TANIM VE AÇIKLAMALAR 106 FAALİYET KODLARI-SERMAYE DAĞILIMI 108 SEKTÖREL SIRALAMALAR KAR 123 Karda İlk 50 Kuruluş FAVÖK 124 Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karda İlk 50 Kuruluş KATMA DEĞER 125 Yaratılan Katma Değerde İlk 50 Kuruluş İHRACAT 126 İhracatta İlk 50 Kuruluş İSTİHDAM 127 İstihdamda İlk 50 Kuruluş 128 ALFABETİK SIRALAMALAR YORUMLAR 144 Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu 2013 Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu na Etkileri 148 Prof. Dr. Kerem Alkin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Ekonomik Karlılık 152 Doç. Dr. Gökhan Karabulut İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Ölçeklere Göre İşgücü Verimliliği 8 l TEMMUZ 2014

9 İSTANBUL SANAYİ ODASI DERGİSİ TEMMUZ 2014 ÖZEL SAYI İMTİYAZ SAHİBİ İSTANBUL SANAYİ ODASI ADINA YÖNETİM KURULU BAŞKANI Erdal Bahçıvan YAYIN KURULU Sultan Tepe, M. Serol Acarkan, Mehmet Ağrikli, Ali Sami Aydın, Aynur Ayhan, Ömer İltan Bilgin, Mehmet Ata Ceylan, Celal Çicek, Mustafa Güler, Cemal Keleş, Arzu Aslan Kesimer, Erol Kiresepi, Mehmet Selçuk Sadır, Sabahattin Şen, Baha Telli, Mehmet Umur, Ahmet Samet Yapar SORUMLU GENEL YAYIN MÜDÜRÜ Melek Us GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ Asım Aslan İDARE YERİ VE REKLAM REZERVASYON Meşrutiyet Caddesi No: 62 Tepebaşı - İstanbul Tel: (0212) dan Faks: (0212) YAYINA HAZIRLIK Baskı Mas Matbaacılık San. ve Tic. A.Ş. Hamidiye Mahallesi, Soğuksu Caddesi No:3 Kağıthane İstanbul Telefon info@masmat.com.tr Sertifika No Baskı Tarihi Temmuz 2014 Aylık Sanayi ve Ekonomi Dergisi özel sayısıdır. İSO İkinci 500 / 2014 İstanbul Sanayi Odası/ 5846 sayılı kanuna göre tüm hakları saklıdır. İzinsiz hiçbir şekilde çoğaltılamaz, kopyalanamaz ve yayınlanamaz. Çalışmada yer alan bilgi ve analizlerin kopyalanması yada çoğaltılarak kullanılması yolu ile oluşabilecek hata veya eksikliklerden dolayı İSO nun herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. REKLAM İNDEKSİ MAKİNA TANITIM GRUBU OĞUZ TEKSTİL TEXİM KIVANÇ TEKSTİL MİM MÜHENDİSLİK İBA KİMYA KARYER AKBANK DORUKNET ATEŞSAN ALTIPARMAK SULTAN ET KARACASU TEKSAN JENERATÖR GÖKHAN TEKSTİL SERHAT HADDECİLİK KARBOSAN AYTEMİZ SARIGÖZOĞLU ÖN KAPAK Ç ÖN KAPAK Ç ARKA YÜZ ARKA KAPAK İÇİ ARKA KAPAK l 9

10 10 l TEMMUZ 2014

11 İSO İKİNCİ 500 Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2013 İstanbul Sanayi Odası Araştırma Şubesi İstanbul Sanayi Odası 46 yıldır aralıksız olarak sürdürdüğü Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının ardından, 1997 yılından itibaren de Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasını da hazırlayarak kamuoyunun bilgisine sunmaktadır. Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının 2013 yılı sonuçları İSO Dergisi nin Temmuz 2014 özel sayısı ile kamuoyuna açıklanmış bulunmaktadır. Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasında olduğu gibi Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasında da 2013 yılında dört önemli yeniliğe imza atılmıştır. Bunlardan ilki çalışma sonuçlarının açıklanma tarihinin bir ay öne çekilmesidir. İkincisi sektörel sınıflandırmalarda Avrupa Birliği tarafından kullanılan Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.2) nin kullanılmaya başlanmasıdır. Üçüncü yenilik çalışmanın içeriğinin yeni konu başlıkları ve değerlendirmeleri ile zenginleştirilmesidir. Dördüncü yenilik ise başta faiz, amortisman ve vergi öncesi kar olarak tanımlanan FAVÖK veya uluslararası kısaltması olan EBITDA olmak üzere yeni göstergelerin kullanılmaya başlanmasıdır. Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasında olduğu gibi İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması da sanayi sektörü kapsamında hazırlanmakta ve sıralamalar üretimden satışlar kriterine göre yapılmaktadır. Bu nedenle büyüklük kriteri kuruluşların sınai faaliyetleri olmaktadır. Sanayi faaliyetleri başlığı altında madencilik ve taş ocakçılığı, imalat sanayi ve elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemleri sektörleri yer almaktadır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının temel amacı, Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nu izleyen sanayi kuruluşlarının tespit edilmesi olmakla birlikte, sıralamada yer alan kuruluşların toplulaştırılmış bilançoları ve gelir tabloları ile karşılaştırmalı analiz ve değerlendirmeler de yapılmaktadır. Analiz ve değerlendirmeler temel ekonomik göstergeler, finansal oranlar, karlılık, katma değer ve verimlilik ile teknoloji faaliyetleri başlıklarında gerçekleştirilmektedir. l 11

12 İSO İKİNCİ 500 Sıralamalar İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında firmaların ölçekleri nispeten birbirine daha yakın olduğu için üretimden satışlar, yaratılan katma değer, kar ve ihracat gibi göstergelerde yapılan sıralamalarda farklı kuruluşlar ilk sıralarda yer alabilmektedir. İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamalarından farklı olarak ortaya çıkan bu eğilim, 2013 yılında da devam etmektedir. Üretimden Satışlara Göre En Büyükler İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında 2013 yılında üretimden satışlara göre ilk sırayı 2012 yılı çalışmasında 21. sırada yer alan Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. almıştır. İkinci sırada 2012 yılında 5. sırada yer alan KİBSAŞ Karadeniz İnşaat ve Beton San. ve Tic. A.Ş. bulunmaktadır yılında üretimden satışlara göre üçüncü büyük kuruluş Teksüt Süt Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. dir. Üretimden satışlara göre 2013 yılında ilk on arasında yer alan kuruluşlardan sadece biri, 2012 yılındaki en büyük ilk on kuruluş içinde yer almıştır. Üretimden Satışlara Göre İlk Üç Kuruluş Genel Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (Satış Vergileri Hariç) Gamateks Tekstil TL KİBSAŞ Karadeniz TL Teksüt Süt Mamülleri TL Yaratılan Katma Değerde En Büyükler İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında kuruluşlar yarattıkları katma değer itibari ile de sıralanmaktadır. Çalışmada kuruluşların yarattıkları brüt katma değer hesaplanmakta ve üretici fiyatları ile sunulmaktadır. Buna göre 2013 yılında üretici fiyatlarıyla en yüksek katma değer yaratan ilk iki kuruluş sırası ile Çelikler Taahhüt İnşaat ve Sanayi A.Ş. ile Alcatel Lucent Teletaş Telekomünikasyon A.Ş. olmuştur. Üçüncü sırada yer alan kuruluş isminin açıklanmasını istememiştir. Yaratılan Katma Değere Göre İlk Üç Kuruluş Genel Sıra No En Fazla Kar Eden Kuruluşlar Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) Çelikler Taahhüt İnşaat TL Alcatel Lucent Teletaş TL İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında kuruluşlar vergi öncesi kar büyüklükleri ile sıralanmaktadır yılında en fazla kar eden kuruluşlar sıralamasında 2012 yılına göre önemli değişiklikler yaşanmıştır yılında en fazla kar eden ilk iki kuruluş isminin açıklanmasını istemezken, en fazla kar elde eden üçüncü kuruluş Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. olmuştur. En Fazla Kar Eden İlk Üç Kuruluş Genel Sıra No En Fazla İhracat Yapan Kuruluşlar Dönem Karı (V.Ö.) Dorçe Prefabrik TL İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında bir başka önemli sıralama en fazla ihracat yapan kuruluşlar sıralamasıdır yılında en çok ihracat gerçekleştiren kuruluş Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. olmuştur. Geçen yıl ikinci sırada yer alan kuruluş ihracatını yüzde 3,9 artırmıştır. İkinci sırada Mioro Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş., üçüncü sırada ise Unat Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş. yer almıştır. En Fazla İhracat Yapan İlk Üç Kuruluş Genel Sıra No İhracat (Bin $) Dorçe Prefabrik Mioro Hediyelik Eşya Unat Yağ Gıda l TEMMUZ 2014

13 AKBANK FARKIYLA DÜNYAYA AÇILIN Akbank ın uluslararası piyasalardaki gücünü, tecrübe ve bilgi birikimini müşterilerimizin deneyimine sunuyoruz. Global rekabette güçlü bir ortağınızın olmasını istiyorsanız, siz de Akbank farkıyla tanışın.

14 TEMEL GÖSTERGELER Ekonomik Büyüklükler Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda olduğu gibi Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun performansı, Türk sanayinin büyümesini ve gelişmesini etkilemekte ve belirleyici olmaktadır. Bu itibarla İSO 500 kuruluşlarının yarattığı katma değerin toplam sanayi katma değeri ve GSYH içindeki payları önemli bir gösterge niteliğindedir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun temel fiyatlarla yarattığı toplam katma değerin sanayi sektörü katma değeri içindeki payı 2012 yılında yüzde 4,2 iken, 2013 yılında yüzde 4,8 e yükselmiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun üretici fiyatlarıyla yarattığı katma değerin GSYH içindeki payı ise 2012 yılında yüzde 0,9 iken, 2013 yılında yüzde 1 olarak gerçekleşmiştir. Bu sonuçlara göre İSO 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu nun temel fiyatlarla yarattığı toplam katma değerin Türk sanayi sektörü katma değeri içindeki payı 2012 yılında yüzde 26,9 iken, 2013 yılında yüzde 27,5 e yükselmiştir. Aynı şekilde İSO 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu nun üretici fiyatlarıyla yarattığı katma değerin GSYH içindeki payı 2012 yılında yüzde 9,3 iken, 2013 yılında yüzde 9,5 olarak gerçekleşmiştir yılı İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde 496 özel ve 4 kamu kuruluşu yer almıştır. Özel ve kamu kuruluşları sayısı bir önceki yıla göre değişmemiştir. Kamu kuruluşlarının sayısı özelleştirmeler nedeniyle önemli ölçüde azalmıştır. İlk 1000 içinde sadece17 kamu kuruluşu yer almıştır. Bu nedenle 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu ndaki gelişmeleri büyük ölçüde özel kuruluşlar şekillendirmektedir yılı İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında bir önceki yıla göre 89 yeni firma yer almıştır. Bu firmalardan 29 u Birinci 500 den İkinci 500 e düşerken, 56 kuruluş İSO 1000 dışından sıralamaya girme başarısı göstermiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun temel göstergeleri ile temel göstergelerinde yaşanan değişimler tablolarda sunulmakta ve değerlendirilmektedir yılında İSO İkinci 500 kapsamındaki kuruluşların üretimden satışları cari fiyatlarla yüzde 11,3 oranında artarak 63,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Üretimden satışlardaki artış Birinci 500 deki yüzde 8,3 lük artışın üzerinde gerçekleşmiştir. Üretimden satışlardaki artış özel ve kamu kuruluşlarında da yüzde 11,3 ile aynı düzeyde gerçekleşmiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun net satış hasılatı ise yüzde 13,4 artarak 73,6 milyar TL olmuştur. İSO İkinci 500 kapsamında yer alan sanayi kuruluşlarının ihracatı 2013 yılında yüzde 3,7 oranında artmış ve 10 milyar dolar olmuştur. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun ihracatı ise yüzde 0,7 azalmıştı. Özel sektör kuruluşlarının ihracatı yüzde 4,2 artarken, kamu kuruluşlarının ihracatı yüzde 86,6 oranında azalmıştır yılında Türkiye nin toplam ihracatı yüzde 0,4 oranında gerilemişken, İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun ihracatının artması sevindiricidir yılında İSO İkinci 500 kapsamında kar eden kuruluşların vergi öncesi toplam karı cari fiyatlarla yüzde 0,2 oranında artarak 3,8 milyar TL olmuştur. Özel sektör kuruluşlarının karı yüzde 0,6 oranında artarak 3,8 milyar TL ye yükselmiştir. Kamu kuruluşlarının karı ise yüzde 43,8 düşmüş ve sadece 22 milyon TL olmuştur. Dönem zararı olan kuruluşların toplam zararı ise yüzde 153,7 oranında artmıştır. Zarar eden özel kuruluşların toplam zararı yüzde 170,7 artarken, kamu kuruluşlarının toplam zararı ise yüzde 81 oranında azalmıştır. Böylece İSO İkinci 500 içinde yer alan kuruluşların vergi öncesi kar ve zarar toplamı cari fiyatlarla yüzde 30,2 oranında düşerek 2,2 milyar TL olmuştur. Özel sektör kuruluşlarının kar ve zarar toplamı yüzde 30,7 düşerken, kamu kuruluşlarındaki artış oldukça yüksek gerçekleşmiştir. İkinci 500 kapsamındaki kuruluşlar 2013 yılında 6,9 milyar TL faiz, amortisman ve vergi öncesi kar açıklamışlardır. Faiz, amortisman ve vergi öncesi karın net satış hasılatına oranı yüzde 9,4 tür. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda bu oran yüzde 11 dir yılında İSO İkinci 500 kuruluşlarının toplam borçları yüzde 28,5 oranında artarken, özel sektör kuruluşlarının borçları yüzde 28,8 yükselmiştir. İkinci 500 de borçlar Birinci 500 den daha hızlı artmıştır. Kamu kuruluşlarının borçları ise yüzde 22,4 oranında azalmıştır. Toplam borçlar içinde kısa vadeli borçlar yüzde15,8, uzun vadeli borçlar yüzde 61,8 oranında artmıştır. İSO İkinci 500 kuruluşlarının mali borçları 2013 yılında toplam borçlardan daha hızlı ve yüzde 39,9 oranında büyümüştür. Özel kuruluşların mali borçları yüzde 40 artarken, kamu kuruluşlarının mali borçları yüzde 66,5 oranında düşmüştür. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun özkaynakları 2013 yılında yüzde 8,7 büyüyerek 27,9 milyar TL ye ulaşmıştır. 14 l TEMMUZ 2014

15 İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun Temel Göstergeleri (TL) A İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu B 496 Özel Sektör Sanayi Kuruluşu C 4 Kamu Kuruluşu Üretimden Satışlar (Net) ,1 0,9 Satış Hasılatı (Net) ,1 0,9 İhracat (Bin $) ,9 0,1 Dönem Karı (V.Ö.) ,4 0,6 Dönem Zararı ,5 0,5 Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) ,3 0,7 Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı ,6 0,4 Toplam Borçlar ,6 0,4 --Kısa Vadeli Borçlar ,4 0,6 Mali Borçlar ,0 0,0 Diğer Borçlar ,0 1,0 --Uzun Vadeli Borçlar ,9 0,1 Mali Borçlar ,0 0,0 Diğer Borçlar ,4 0,6 Özkaynak ,1 1,9 --Ödenmiş Sermaye ,2 2,8 --Sermaye Yedekleri ,9 0,1 --Kar Yedekleri ,3 0,7 --Net Dönem Karı ,4 0,6 --Birikmiş Zarar ,7 1,3 Aktif (Varlık) Toplamı ,0 1,0 --Dönen Varlıklar ,9 1,1 --Duran Varlıklar ,2 0,8 --Maddi Duran Varlıklar ,0 1,0 --Diğer Duran Varlıklar ,6 0,4 --Birikmiş Amortismanlar ,8 1,2 Ücretle Çalışanlar ,5 1,5 Ödenen Maaş ve Ücretler ,0 3,0 Ödenen Faizler ,8 0,2 Milli Gelir Anlamında Kar ,4 0,6 Net Katma Değer ,0 2,0 Amortismanlar ,3 0,7 Diğer Dolaylı Vergiler ,9 1,1 Brüt Katma Değer (Temel Fiyatlarla) ,2 1,8 Ödenen KDV + ÖTV ,0 - Sübvansiyonlar ,6 40,4 Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) ,6 1,4 B/A % C/A % l 15

16 TEMEL GÖSTERGELER Temel Göstergelerdeki Değişimler (%) 2012 (%) 2013 (%) İkinci 500 BSK 496 ÖK 4 KK İkinci 500 BSK 496 ÖK 4 KK Üretimden Satışlar (Net) 5,9 5,9 6,6 11,3 11,3 11,3 Satış Hasılatı (Net) 6,2 6,0 24,0 13,4 13,5-3,5 İhracat ($) 4,6 4,5 23,0 3,7 4,2-86,6 Dönem Karı (V.Ö.) 24,3 23,7 115,2 0,2 0,6-43,8 Dönem Zararı -42,3-46,2-153,7 170,7-81,0 Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) 61,1 62,7-107,5-30,2-30, ,3 Toplam Borçlar 1,9 2,0-9,2 28,5 28,8-22,4 Kısa Vadeli Borçlar 4,6 4,8-10,0 15,8 16,1-20,3 Uzun Vadeli Borçlar -4,5-4,5-2,6 61,8 62,1-38,7 Mali Borçlar -0,6-0,5-46,9 39,9 40,0-66,5 Kısa Vadeli Mali Borçlar 4,8 4,8-30,3 20,3 20,4-92,9 Uzun Vadeli Mali Borçlar -6,8-6,7-92,0 65,8 65,8 560,4 Özkaynak 10,3 10,5-4,1 8,7 8,4 26,6 Aktif (Varlık) Toplamı 5,3 5,5-6,0 20,0 20,1 9,3 Duran Varlıklar 5,8 5,8 4,0 23,0 23,3-6,9 Ödenen Faizler -3,8-3,7-18,4 26,2 26,8-65,1 Net Katma Değer (Faktör Fiyatlarıyla) 10,6 11,1-13,9 23,2 22,9 39,3 Brüt Katma Değer (Temel Fiyatlarla) 10,0 10,4-11,0 22,4 22,2 32,8 Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) 6,0 6,5-21,4 22,3 22,1 39,5 Özel kuruluşların özkaynakları yüzde 8,4 artarken, kamu kuruluşların özkaynakları yüzde 26,6 oranında büyümüştür. İSO İkinci 500 kuruluşlarının toplam aktifleri ise özkaynaklardan daha hızlı ve yüzde 20 oranında artmıştır. Bu oran Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda yüzde 16,3 olarak gerçekleşmişti. Özel kuruluşların aktifleri yüzde 20,1 büyürken, kamu kuruluşlarındaki artış yüzde 9,3 olmuştur. İSO İkinci 500 kuruluşlarının bilançolarında yer alan duran varlıklar 2013 yılında yüzde 23 artmıştır. Artış özel kuruluşlarda yüzde 23,3 tür. Kamu kuruluşlarının duran varlıkları ise yüzde 6,9 gerilemiştir. İSO İkinci 500 kuruluşlarının 2013 yılında ödediği faizler bir önceki yıla göre yüzde 26,2 artmıştır. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda faiz ödemeleri yüzde 32,7 oranında artmıştı. Özel kuruluşların ödedikleri faizler yüzde 26,8 artarken, kamu kuruluşlarının ödediği faizler yüzde 65,1 azalmıştır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun yarattığı net katma değer yüzde 23,2 artarak 11,8 milyar TL ye ulaşmıştır. Özel kuruluşların net katma değeri yüzde 22,9, kamu kuruluşlarının net katma değeri ise yüzde 39,3 yükselmiştir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun temel fiyatlarla yarattığı brüt katma değer ise 2013 yılında yüzde 22,4 artmıştır. Temel fiyatlarla brüt katma değer özel kuruluşlarda yüzde 22,2 oranında artarken, kamu kuruluşlarında artış yüzde 32,8 olmuştur. İSO İkinci 500 kapsamındaki kuruluşların üretici fiyatlarıyla yarattığı brüt katma değer ise yüzde 22,3 artmıştır. Üretici fiyatlarıyla brüt katma değer özel kuruluşlarda yüzde 22,1 artarken, kamu kuruluşlarında yüzde 39,5 artmıştır. İkinci 500 kuruluşlarının yarattığı katma değer, Birinci 500 ün yarattığı katma değerden daha hızlı büyümüştür. 16 l TEMMUZ 2014

17

18 TEMEL GÖSTERGELER İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun Ellilik Gruplara Göre Dağılımı Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışması kapsamında, kuruluşların İSO 500 içindeki ağırlıklarını görebilmek için kuruluşlar büyüklük sıralamasına göre ellilik gruplara ayrılmakta ve bu ellilik grupların seçilmiş temel ekonomik büyüklükler içindeki payları hesaplanmaktadır. Bu hesaplamalar ile birlikte ölçek ekonomisi incelenmekte ve önemi ortaya konulmaktadır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda ilk 50 de yer alan kuruluşların toplam üretimden satışlar içindeki payı 2012 yılında yüzde 13,9 iken, 2013 yılında 0,2 puan artarak yüzde 14,1 olmuştur. Üretimden satışlar itibariyle ikinci ellilik grubun payı da yüzde 12,7 den yüzde 12,8 e yükselmiştir. İlk ellilik grup dışındaki diğer grupların üretimden satışlar içindeki paylarında önemli bir değişiklik olmamıştır. İlk 50 kuruluşun üretici fiyatlarıyla yaratılan brüt katma değer içindeki payı 2012 yılında yüzde 13,9 iken, 2013 yılında 1 puan düşerek yüzde 12,9 a inmiştir. İlk 50 kuruluşun vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamı içindeki payı ise 2012 yılında yüzde 14,3 iken, 2013 yılında 5,7 puan azalarak yüzde 8,6 ya düşmüştür. İlk 50 kuruluş karlılık açısından diğer 450 kuruluşa göre daha kötü bir performans göstermiştir. İlk 50 kuruluşun ihracat içindeki payı 2012 yılında yüzde 13,2 iken, 2013 yılında 1,1 puan gerileyerek yüzde 12,1 olmuştur. Ücretle çalışanların sayısı açısından ilk 50 kuruluşun payı 2012 yılında yüzde 11,5 iken, 2013 yılından yüzde 12,7 olmuştur. İlk 50 kuruluşun ücretli çalışanlar içindeki payını 1,2 puan artırdığı görülmektedir. İlk 50 kuruluşun faiz amortisman ve vergi öncesi kar zarar toplamı içindeki payı ise 2013 yılında yüzde 11,6 olmuştur. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun ellilik gruplar itibariyle dağılımında ilk ellilik grup ile izleyen ellilik grupların paylarının birbirine oldukça yakın olduğu görülmektedir. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda ilk ellilik grup tüm büyüklükler içinde yüzde 50 ler civarında pay alırken, İkinci 500 içindeki kuruluşların ölçek olarak birbirlerine yakın firmalardan oluşması nedeniyle ellilik grupların payları oldukça küçüktür. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun Ellilik Gruplara Göre Dağılımı (%) Üretimden Satışlar (Net) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı İhracat Ücretle Çalışanlar Ortalaması ,1 12,9 8,6 11,6 12,1 12, ,8 12,3 9,1 12,8 14,6 12, ,7 11,6 13,2 12,0 12,1 10, ,8 10,4 12,3 10,9 10,9 11, ,1 9,7 13,5 10,9 9,9 9, ,3 8,4 1,2 7,5 8,7 10, ,7 9,8 13,2 10,0 8,9 8, ,1 10,5 16,6 11,3 8,3 9, ,4 7,5 6,1 6,8 7,9 8, ,8 6,8 6,1 6,2 6,8 7,3 Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 18 l TEMMUZ 2014

19

20 TEMEL GÖSTERGELER İhracat Performansı 2013 yılında İSO İkinci 500 kuruluşlarının ihracatı yüzde 3,7 oranında artarak 10 milyar dolar olmuştur. Birinci 500 ün ihracatı ise yüzde 0,7 oranında düşerek 63,3 milyar dolar olmuştu. Buna rağmen İkinci 500 ün ihracatı, Birinci 500 ün ihracatının yüzde 15,8 i civarındadır. Geçen yıl bu oran yüzde 15,2 olarak gerçekleşmişti. İSO İkinci 500 ün ihracatının toplam satışları içindeki payı 2012 yılında yüzde 26,8 olurken, 2013 yılında yüzde 25,9 olmuştur. İkinci 500 ün toplam ihracatının Türkiye ihracatı içindeki payı ise 2012 yılında yüzde 6,4 iken, 2013 yılında yüzde 6,6 ya yükselmiştir yılında Birinci 500 ün ihracatı yüzde 0,7 oranında, Türkiye nin ihracatı da benzer şekilde yüzde 0,4 gerilerken, İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun ihracatı yüzde 3,7 artış göstermiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu daha iyi bir ihracat performansı göstermiştir yılında İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde sektörlerin ihracat performansları da değerlendirilmektedir. Buna göre en yüksek ihracatı gerçekleştiren ilk 5 sektör sırasıyla; yüzde 17 payı ile gıda, yüzde 13,4 payı ile tekstil, yüzde 10,9 payı ile ana metal sanayi, yüzde 10,1 payı ile giyim eşyaları sanayi ve yüzde 8,5 payı ile elektrikli teçhizat sanayidir. İkinci 500 içinde en yüksek ihracat yapan ilk beş sektör Birinci 500 ün ilk beş sektöründen farklılık göstermektedir. İkinci 500 içinde otomotiv, petrol rafinerisi ürünleri ve elektronik sanayi ihracatta ilk beş içinde yer almamaktadır. Onların yerlerine tekstil ve giyim eşyaları sektörleri bulunmaktadır. İhracatın ana sektörler itibariyle performansları değerlendirildiğinde, madencilik ve taş ocakçılığı ihracatı yüzde 170,5 ve imalat sanayi ihracatı yüzde 2,7 artmıştır. İmalat sanayinin önemli alt sektörleri değerlendirildiğinde, gıda sanayi ihracatı yüzde 29,5, tekstil sektörü ihracatı yüzde 31,2 ve elektrikli teçhizat sanayi ihracatı yüzde 31,8 artarken, giyim eşyaları sanayi ihracatı yüzde 14,7 ve ana metal sanayi ihracatı yüzde 0,4 azalmıştır. İhracatın Sektörel Dağılımı Sektörler İhracat (Bin $) Dağılım (%) Değişim (%) Madencilik ve taş ocakçılığı ,6 1,5 170,5 10 Gıda ürünlerinin imalatı ,6 17,0 29,5 11 İçeceklerin imalatı ,4 0,2-55,3 12 Tütün ürünleri imalatı ,6 1,5-2,2 13 Tekstil ürünlerinin imalatı ,6 13,4 31,2 14 Giyim eşyalarının imalatı ,2 10,1-14,7 15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı ,9 0,5-39,9 16 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) ,7 0,9 21,1 17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı ,5 2,1-11,3 18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması ,7 0,9 26,5 19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı ,1 0,1-42,3 20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı ,9 5,3-6,4 21 Temel eczacılık ürünleri ve eczacılığa ilişkin malzemeler ,6 0,1-82,5 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı ,4 4,8 12,8 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı ,1 4,1 3,2 24 Ana metal sanayii ,3 10,9-0,4 25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) ,7 3,9-12,6 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ,1 0,6-42,5 27 Elektrikli teçhizat imalatı ,7 8,5 31,8 28 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı ,2 4,1 0,9 29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) ,8 7,6-10,1 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı ,6 0,1-95,4 31 Mobilya imalatı ,9 0,8-54,9 32 Diğer imalatlar ,7 1,1 60,0 35 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı Toplam ,0 100,0 3,7 20 l TEMMUZ 2014

21 Bu gurur hepimizin! Altıparmak Gıda, dünyanın 4. büyük bal şirketi * Bu gurur yalnız bizim değil; Ülkemizin dünyada eşi benzeri olmayan doğasının, Bizlere mucizesini cömertçe sunan üretken arılarımızın, Gece gündüz demeden çalışan cefakar arıcılarımızın, Ve doğal, saf balın değerini bilen sizlerin... Teşekkürlerimizle... * Euromonitor International; Global Bal Pazarı, 2013 Firma Ciro Payları (USD) (Euromonitor International, tüm sektörler ve ülkeler için analiz raporları, istatistikler ve araştırmalar yayımlayan, dünyanın önde gelen pazar araştırmaları kuruluşudur.)

22 TEMEL GÖSTERGELER Yabancı Sermaye Paylı Kuruluşlar İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında olduğu gibi İkinci 500 çalışmasında da yabancı sermaye paylı kuruluşların temel göstergelerine, bunlardaki gelişmelere ve değerlendirmelerine yer verilmektedir. Böylece 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu içindeki yabancı sermaye paylı kuruluşların çeşitli büyüklükler itibariyle ekonomi içindeki yerleri de görülebilmektedir. İSO İkinci 500 içinde yer alan yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı yılar itibariyle dalgalanma göstermektedir. Yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı 2011 yılında 67 iken, 2012 yılında 5 adet artarak 72 olmuştur yılında ise İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde 66 yabancı sermaye paylı kuruluş yer almaktadır yılında İSO İkinci 500 kapsamındaki 66 yabancı sermaye paylı kuruluşun toplam üretimden satışlar içindeki payı yüzde 13,5 olmuş ve 2012 yılına göre 1,6 puan azalmıştır. Üretici fiyatlarıyla brüt katma değer içinde yabancı sermaye paylı kuruluşların payı 2012 yılında yüzde 20 iken, 2013 yılında yüzde 17,9 olmuştur. 6 firma kaybı nedeniyle brüt katma değer içinde de pay kaybı yaşanmıştır. Dönem kar ve zarar toplamı içinde yabancı sermayeli kuruluşların payı 2013 yılında yüzde 20 olarak gerçekleşmiştir. Bu pay 2012 yılında ise yüzde 23,3 olmuştur. Yabancı sermayeli kuruluşların payı gerilemektedir. Yabancı sermaye paylı kuruluşlar İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun faiz, amortisman ve vergi öncesi karının ise yüzde 15,4 ünü gerçekleştirmişlerdir. Yabancı sermaye paylı kuruluşlar 2013 yılında İSO İkinci 500 ün ihracatının yüzde 17,8 ini yapmıştır. Bu oran 2012 yılında yüzde 17 olmuştur. Yabancı sermaye paylı kuruluşlar 2013 yılında Türkiye nin ihracatının yüzde 1,2 sini gerçekleştirmiştir. Ücretle çalışanlar itibariyle yabancı sermaye paylı kuruluşların İSO İkinci 500 içindeki payı ise yüzde 14,8 den yüzde 11,3 e gerilemiştir yılında yabancı sermaye paylı kuruluşların ihracat hariç tüm göstergelerde İkinci 500 içindeki paylarında gerilemeler ortaya çıkmıştır. Yabancı sermaye paylı kuruluşlar ellilik gruplar itibariyle incelendiğinde, ilk 50 kuruluş içinde 2012 yılında 11 kuruluş varken, 2013 yılında 6 yabancı kuruluş yer almıştır. Temel ekonomik göstergeler itibariyle 66 yabancı sermaye paylı kuruluş ellilik gruplar içinde daha dengeli dağılmaktadır. Bu dengeli dağılım yabancı sermaye paylı kuruluşların ölçek olarak birbirlerine daha yakın olduğunu göstermektedir yılında ilk ellilik grup içinde yer alan 6 yabancı sermayeli kuruluş üretimden satışlar içinden yüzde 1,7 pay almıştır. İlk 50 kuruluş içinde yabancı sermaye paylı kuruluşların üretici fiyatlarıyla brüt katma değer içinden aldığı pay ise yüzde 1,4 tür. Yabancı sermaye paylı şirketlerin ilk ellilik grup içinde en yüksek pay aldığı gösterge ihracat olup payı yüzde 2 dir. Dönem kar ve zarar toplamında ise ilk 50 kuruluş içinde yabancı sermaye paylı kuruluşlar payı sadece yüzde 0,7 dir. Yabancı Sermaye Paylı Kuruluşların Ellilik Gruplara Göre Dağılımı (%) Kuruluş Sayısı Üretimden Satışlar (Net) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı İhracat Ücretle Çalışanlar Ortalaması ,7 1,4 0,7 1,4 2,0 0, ,8 3,8 2,6 2,6 4,9 2, ,4 1,7 3,7 1,6 2,3 0, ,7 2,7 5,7 3,0 2,5 1, ,6 0,6 1,6 0,9 1,3 0, ,7 2,0 3,0 2,0 1,1 1, ,0 2,1 1,8 1,0 1,3 1, ,8 1,6 1,5 1,1 0,7 1, ,6 0,3-3,4 0,2 0,4 0, ,1 1,7 3,0 1,6 1,2 1, ,5 17,9 20,0 15,4 17,8 11,3 22 l TEMMUZ 2014

23

24 TEMEL GÖSTERGELER İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu İçinde İSO Üyeleri 2013 yılında İSO İkinci 500 kapsamındaki İSO üyesi kuruluşların sayısı 184 ü özel ve 1 i kamu kuruluşu olmak üzere 185 olarak gerçekleşmiştir yılına göre İkinci 500 içinde yer alan İSO üye sayısı 1 kuruluş artmıştır yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde 182 özel, 2 kamu toplam 184 İSO üyesi kuruluş yer almıştır. İSO İkinci 500 kapsamında İSO üyelerinin sayısı 2012 de azaldıktan sonra 2013 yılında tekrar artmıştır. İSO İkinci 500 içinde yer alan İSO üyesi kuruluşların temel göstergelerdeki payları aşağıda sunulmakta ve değerlendirilmektedir. Net üretimden satışlar içinde İSO üyelerinin payı 2012 yılında yüzde 36,9 iken, 2013 yılında yüzde 37,1 e yükselmiştir. Buna karşılık net satış hasılatı içindeki payı yüzde 38,1 den yüzde 37,5 e düşmüştür. İSO İkinci 500 kuruluşlarının ihracatı içinde İSO üyelerinin payı 2012 yılında yüzde 38,1 iken, 2013 yılında yüzde 36,2 olarak gerçekleşmiştir. İSO üyelerinin mutlak ihracatı da 3,7 milyar dolardan 3,6 milyar dolara inmiştir. İSO üyelerinin Türkiye nin toplam ihracatı içindeki payı ise 2012 yılında olduğu gibi 2013 yılında da yüzde 2,4 olarak gerçekleşmiştir. İSO üyelerinin İSO İkinci 500 içindeki kar ve zarar payları da değerlendirilmektedir. Buna göre İSO üyelerinin vergi öncesi dönem karı elde edenler içindeki payı 2012 yılında yüzde 39,5 iken, 2013 yılında yüzde 37,5 olmuştur. Zarar edenler içindeki pay ise 2012 yılında yüzde 30 iken, 2013 yılında yüzde 43,6 ya yükselmiştir. Dönem kar ve zarar toplamı (vergi öncesi) içinde ise paylar 2012 yılında yüzde 41,4 iken, 2013 yılında yüzde 33 olmuştur. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun elde ettiği faiz, amortisman ve vergi öncesi karın yüzde 35,4 ünü İSO üyeleri gerçekleştirmiştir. İSO üyesi kuruluşların İSO İkinci 500 toplam borçları içindeki payı 2013 yılında 0,2 puan düşerek yüzde 33,8, toplam özkaynaklar içindeki payı 0,3 puan düşerek yüzde 37,9 ve toplam aktifleri içindeki payı 0,4 puan düşerek yüzde 35,4 olmuştur. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içine giren 185 İSO üyesi kuruluşun ücretle çalışan sayısı olup, İkinci 500 kuruluşun toplam ücretle çalışanlarının yüzde 43,2 sini oluşturmaktadır. Bu oran 2012 yılında yüzde 41,4 olmuştur. Ödenen maaş ve ücretler içindeki payı ise 2012 yılında yüzde 46,9 iken, 2013 yılında yüzde 45,3 olarak gerçekleşmiştir. İSO üyesi kuruluşlar 2013 yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun yarattığı net katma değerin yüzde 41,9 unu gerçekleştirmiştir. Bu pay 2012 yılında yüzde 44 tür. İSO üyelerinin yarattığı katma değer içinde ödenen maaş ve ücretlerin payı yüzde 64,9 a gerilerken, ödenen faizler yüzde 11 e çıkmış, kar (milli gelir anlamında) ise yüzde 24,1 e yükselmiştir. İSO üyesi kuruluşlar temel fiyatlarla yaratılan brüt katma değerin 2012 yılında yüzde 42,4 ünü gerçekleştirirken, 2013 yılında bu pay yüzde 40,6 ya inmiştir. Üretici fiyatlarıyla yaratılan brüt katma değer içinde ise İSO üyelerinin payı 2012 yılında yüzde 42,9 iken, 2013 yılında yüzde 41 olmuştur. İSO Üyesi Kuruluşlarda Faktör Gelirleri Dağılımı (%) Ödenen Maaş ve Ücretler 77,7 72,0 67,9 70,2 62,6 67,4 65,7 68,0 64,9 Ödenen Faizler 11,4 13,1 11,0 17,3 14,0 9,3 11,0 9,7 11,0 Milli Gelir Anlamında Kar 11,0 14,9 21,1 12,5 23,4 23,3 23,3 22,3 24,1 Net Katma Değer 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 24 l TEMMUZ 2014

25 İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Arasına Giren İSO Üyesi Kuruluşların Temel Göstergeleri (TL) A İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu B İSO Üyesi 185 Sanayi Kuruluşu Üretimden Satışlar (Net) ,1 Satış Hasılatı (Net) ,5 İhracat (Bin $) ,2 Dönem Karı (V.Ö.) ,5 Dönem Zararı ,6 Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) ,0 Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı ,4 Toplam Borçlar ,8 --Kısa Vadeli Borçlar ,7 Mali Borçlar ,1 Diğer Borçlar ,7 --Uzun Vadeli Borçlar ,4 Mali Borçlar ,6 Diğer Borçlar ,4 Özkaynak ,9 --Ödenmiş Sermaye ,8 --Sermaye Yedekleri ,5 --Kar Yedekleri ,8 --Net Dönem Karı ,7 --Birikmiş Zarar ,3 Aktif (Varlık) Toplamı ,4 --Dönen Varlıklar ,3 --Duran Varlıklar ,1 --Maddi Duran Varlıklar ,6 --Diğer Duran Varlıklar ,4 --Birikmiş Amortismanlar ,9 Ücretle Çalışanlar ,2 Ödenen Maaş ve Ücretler ,3 Ödenen Faizler ,4 Milli Gelir Anlamında Kar ,0 Net Katma Değer ,9 Amortismanlar ,5 Diğer Dolaylı Vergiler ,1 Brüt Katma Değer (Temel Fiyatlarla) ,6 Ödenen KDV + ÖTV ,3 Sübvansiyonlar ,0 Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) ,0 B/A % l 25

26 TEMEL FİNANSAL GÖSTERGELER Kaynak Yapısı Temel finansal göstergeler içinde borçlanma ile özkaynakların dağılımını yansıtan kaynak yapısı, kuruluşların finansal yapılarını ortaya koyan en önemli göstergelerin başında gelmektedir. Türkiye de özel sektör kuruluşları için özkaynak kadar borçlanma olanakları da faaliyetlerinin finansmanında önemli bir kaynak olarak kullanılmaktadır. Diğer ülke örneklerinden farklı olarak Türk özel sektör kuruluşları daha yüksek finansal kaldıraçlar ile yani daha yüksek borç oranları ile faaliyetlerini sürdürmektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu için de yukarıdaki genel değerlendirmeler geçerlidir. İSO İkinci 500 de özkaynakların toplam varlıklar içindeki payı 2007 yılından bu yana gerileme içindedir ve 2012 yılında yüzde 42,8 iken, 2013 yılında yüzde 38,8 e inmiştir. Toplam borçların toplam varlıklar içindeki payı ise 2012 yılında yüzde 57,2 iken, 2013 yılında yüzde 61,2 ye yükselmiştir. Kısa vadeli borçların payı azalırken, uzun vadeli borçların payı artmıştır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali yapısında özkaynaklar aleyhine bir gelişme yaşanmaktadır yılında toplam aktifler cari olarak yüzde 20 artarken, özkaynaklar yüzde 8,7, toplam borçlar ise yüzde 28,5 oranında artmıştır. İSO İkinci 500, 2013 yılındaki bilanço büyümesini Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda olduğu gibi daha çok borçlanarak gerçekleştirmiştir. İSO Birinci ve İkinci 500 kuruluşları finansal kaldıraç oranlarını arttırmıştır yılında özel kuruluşların özkaynak oranı yüzde 38,4 e gerilerken, borçlanma oranları yüzde 61,6 ya yükselmiştir. Bir başka deyişle özel sektörde borçlanma oranı daha da yüksektir. Kamu kuruluşlarında ise özkaynakların payı yüzde 74,9, borçların payı ise yüzde 25,1 olarak gerçekleşmiştir. Toplam borçlar/özkaynaklar dengesi de özkaynaklar aleyhine bozulmaktadır. İSO İkinci 500 de toplam borç/özkaynak oranı 2012 yılında 133,5 iken, 2013 yılında 157,8 e kadar yükselmiştir. Özel kuruluşlarda bu oran 2013 yılında 160,2 olarak gerçekleşmiştir. Kamu kuruluşlarında ise oran 33,5 tir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun üretimden satışları 2013 yılında yüzde 11,3 artarken, vergi öncesi kar ve zarar toplamı ise yüzde 30,2 oranında azalırken, toplam borçların yüzde 28,5 artması mali yapı açısından sağlıklı değildir. Sanayi kuruluşları karlılıkta önemli ölçüde zorlanmaktadır ve 2013 yılının genel ekonomik koşulları karlılığı olumsuz etkilemiştir. Buna bağlı olarak sanayi kuruluşları faaliyetleri ile özkaynaklarını arttırmak için yeterli iç kaynak yaratamamışlardır. Bu da borçlanma bağımlılığının artmasına yol açmaktadır. Kaynak Yapısı (%) İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Kısa Vadeli Borçlar 39,0 42,1 39,9 38,7 41,7 41,4 39,9 Uzun Vadeli Borçlar 13,4 13,5 14,7 15,9 17,4 15,8 21,3 Toplam Borçlar 52,4 55,6 54,6 54,6 59,1 57,2 61,2 Özkaynak 47,6 44,4 45,4 45,4 40,9 42,8 38,8 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Özel Kuruluşlar Kısa Vadeli Borçlar 39,2 42,2 39,7 38,2 41,8 41,5 40,1 Uzun Vadeli Borçlar 13,5 13,6 14,6 16,0 17,6 15,9 21,5 Toplam Borçlar 52,7 55,8 54,3 54,2 59,4 57,4 61,6 Özkaynak 47,3 44,2 45,7 45,8 40,6 42,6 38,4 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Kamu Kuruluşları Kısa Vadeli Borçlar 26,4 31,0 47,8 57,6 32,7 31,3 22,8 Uzun Vadeli Borçlar 2,7 1,3 17,4 13,3 3,9 4,0 2,3 Toplam Borçlar 29,1 32,3 65,2 70,9 36,6 35,3 25,1 Özkaynak 70,9 67,7 34,8 29,1 63,4 64,7 74,9 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 26 l TEMMUZ 2014

27 Karacasu Tekstil Ticaret ve Sanayi A.Þ.

28 TEMEL FİNANSAL GÖSTERGELER Mali Borçlar İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali yapısı içinde borçlanma oranının arttığı görülmektedir ve 2013 yılında bu oran yüzde 61,2 ye kadar yükselmiştir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda toplam borçlar 2012 yılında yüzde 1,9 artarken, artış oranı 2013 yılında yüzde 28,5 e yükselmiştir. Borçlanmalar mali borçlar ve diğer borçlar olarak iki ana grupta gerçekleşmektedir yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali borçları yüzde 39,9, diğer borçları ise yüzde 15,6 oranında artmıştır. Mali borçlardaki artış daha hızlı olmuştur. Borçlanma oranlarındaki bu artışlara bağlı olarak mali borçların toplam borçlar içindeki payı 2012 yılında yüzde 53,1 iken, 2013 yılında yüzde 57,8 e yükselmiştir. Diğer borçların oranı ise yüzde 46,9 dan yüzde 42,2 ye gerilemiştir. Mali borçlar kısa ve uzun vadeli borçlar olarak ikiye ayrılmaktadır yılında uzun vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payı yüzde 43 iken, 2013 yılında yüzde 51 olmuştur. Sanayi kuruluşları uzun vadeli mali borçlanma olanaklarını kullanmakta ve böylece mali borçların toplam borçlar içindeki payı da artmaktadır. Mali borçların İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde sektör dağılımı da değerlendirilmektedir yılı itibari ile 25 alt sektörden 13 sektörde uzun vadeli mali borçlar kısa vadeli mali borçların üzerindedir. 12 sektörde ise kısa vadeli mali borçlar daha yüksektir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun sektör olarak gruplandırılarak değerlendirilmesinde en yüksek mali borcu olan sektörler arasında sırası ile tekstil sanayi, gıda sanayi, mineral ürünler sanayi, ana metal sanayi ve kimyasal ürünler sanayi yer almaktadır. Gıda ürünleri imalat sanayi ve ana metal sanayinin göreceli yüksek mali borçları yanı sıra kısa vadeli mali borç oranlarının da daha yüksek olduğu görülmektedir. Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemleri sanayi, tekstil sanayi ve mineral ürünler sanayinde ise uzun vadeli mali borçların oranı daha yüksektir. Mali Borçlar Sektörler Kısa Vadeli Mali Borçlar İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Uzun Vadeli Mali Borçlar Toplam Mali Borçlar Madencilik ve taş ocakçılığı Gıda ürünlerinin imalatı İçeceklerin imalatı Tütün ürünleri imalatı Tekstil ürünlerinin imalatı Giyim eşyalarının imalatı Deri ve ilgili ürünlerin imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Temel eczacılık ürünleri ve eczacılığa ilişkin malzemeler Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Ana metal sanayii Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı Elektrikli teçhizat imalatı Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) Diğer ulaşım araçlarının imalatı Mobilya imalatı Diğer imalatlar Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı Toplam l TEMMUZ 2014

29 l 29

30 TEMEL FİNANSAL GÖSTERGELER Finansal Oranlar Cari Oran (Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli Borçlar) Cari oran kuruluşların dönen varlıklarını paraya dönüştürüp, yarattığı kaynaklarla kısa vadeli borçlarını ödeme kapasitesini ve gücünü göstermektedir. Dönen varlıkların kısa vadeli borçlardan büyük olması kuruluşların net işletme sermayesine sahip olduğunu ve kısa vadeli borçlarını ödeme kapasitesinin bulunduğunu göstermektedir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda 2013 yılında cari oran yüzde 147,8 den yüzde 150,9 a yükselmiştir. Cari oran özel kuruluşlarda yüzde 147,4 den yüzde 150 ye, kamu kuruluşlarında yüzde 202,9 dan yüzde 301,8 e ve İSO üyelerinde ise yüzde 161,7 den yüzde 162 ye yükselmiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda cari oran son dört yılın en yüksek seviyesine yükselmiş ve kuruluşların kısa vadeli borçlarını ödeme kapasitesi güçlenmiştir. Toplam Borçlar/Aktif (Varlık)Toplamı Toplam borçların aktif toplamı içindeki payı İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu için 2013 yılında yüzde 57,2 den yüzde 61,2 ye yükselmiştir. Özel kuruluşlarda toplam borçların toplam aktiflere oranı yüzde 57,4 den yüzde 61,6 ya, İSO üyelerinin toplam borçlar/toplam aktifler oranı yüzde 54,3 ten yüzde 58,5 e yükselmiştir. Kamu kuruluşlarında ise oran yüzde 35,3 ten yüzde 25,1 e inmiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda borçlanma oranı artışını sürdürmüş ve son 4 yılın en üst seviyesine çıkmıştır. Sanayi kuruluşları daha çok borçlanma kaynaklarını kullanmaktadır. Toplam Borçlar/Özkaynak Toplam borçlar/özkaynak oranı 2013 yılında 24,3 puan artarak yüzde 157,8 oranına yükselmiş ve önemli bir sıçrama göstermiştir yılında yüzde 133,5 seviyesine inen toplam borçlar/özkaynak oranı, 2013 yılında son dört yılın zirvesine yükselmiştir. Karlılık ve özkaynak yaratma olanaklarında yavaşlama, buna karşın uzun vadeli borçlanma olanakları bu oranın yükselmesine yol açmıştır. Bu oranın yükselmesinde döviz cinsi borçların TL karşılığının Türk Lirasındaki değer kaybı ile yükselmesinin de etkisi bulunmaktadır. Kısa Vadeli Borçlar/Toplam Borçlar İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun borçlanma oranındaki artış, borçların vade yapısını da önemli hale getirmektedir. Bu itibarla değerlendirildiğinde kısa vadeli borçların toplam borçlar içindeki payı gerilemektedir. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda da aynı eğilim yaşanmaktadır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda kısa vadeli borçların toplam borçlara oranı 2010 yılında yüzde 70,9 iken, 2013 yılında yüzde 65,3 e kadar gerilemiştir. Özel kuruluşlarda bu oran 2010 yılında yüzde 70,5 ve 2012 yılında yüzde 72,3 iken, 2013 yılında yüzde 65,1 olmuştur. İSO üyelerinde ise bu oran 2013 yılında yüzde 68,8 e inmiştir. Mali Borçlar/Özkaynak İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda borçlanma oranındaki artışta mali borçlardaki yükselme belirleyici olmaktadır. Bu itibarla mali borçların özkaynaklara oranı da önemli bir gösterge olarak değerlendirilmektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali borçlar/özkaynak oranı 2012 yılında yüzde 70,9 iken, 2013 yılında yüzde 91,2 ye sıçramıştır. Mali borçlar neredeyse özkaynakların toplamına ulaşmıştır. Özel kuruluşlarda bu oran yüzde 72 den yüzde 92,9 a, İSO üyelerinde ise yüzde 59,5 den yüzde 76,5 e yükselmiştir. Mali borçların içinde önemli ölçüde döviz borçları bulunmaktadır yılında döviz kurlarında yaşanan artışlar ile birlikte mali borçların TL karşılıkları da büyümüş ve mali borçların özkaynaklara oranı önemli ölçüde yükselmiştir. Mali Borçlar/Aktif (Varlık) Toplamı Mali borçların aktif toplamı içindeki payı, sanayi kuruluşlarının faaliyetlerini yürütürken kullandıkları mali borçların büyüklüğünü ve bağımlılığını göstermektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali borçlar/aktif toplamı oranı 2010 yılında yüzde 29,2 ve 2012 yılında yüzde 30,3 iken, 2013 yılında yüzde 35,4 e yükselmiştir. Bu oran 2013 yılında özel kuruluşlarda yüzde 35,7, İSO üyesi kuruluşlarda ise yüzde 31,8 dir. Özkaynak/Aktif (Varlık) Toplamı Özkaynakların aktif toplamı içindeki payı sanayi kuruluşlarının faaliyetlerini ne ölçüde özkaynaklar ile finanse ettiğini göstermektedir. Bu oranın yüksekliği mali sağlamlığı yansıtmaktadır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun özkaynak/aktif toplamı oranı 2012 yılında yüzde 42,8 iken, 2013 yılında yüzde 38,8 e gerilemiştir. Özel sektör kuruluşlarında bu oran yüzde 42,6 dan yüzde 38,4 e, İSO üyesi kuruluşlarda ise yüzde 45,7 den yüzde 41,5 e gerilemiştir. 30 l TEMMUZ 2014

31 2013 yılında ortaya çıkan ekonomik koşullar ile birlikte karlılığın olumsuz etkilenmesi ve özkaynak finansmanı olanaklarının sınırlanması sonucu özkaynak oranlarında gerilemeler ortaya çıkmıştır. Sektörel Finansal Oranlar İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu kapsamında yer alan kuruluşlar 25 alt sektör şeklinde gruplandırılmıştır. Bu sektörlerin finansal oranları 2013 yılı için hesaplanmış olup, karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmektedir. Dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar oranını yansıtan cari oranının en yüksek olduğu sektörler yüzde 330,9 ile eczacılık ürünleri ve yüzde 237,3 ile makine ve ekipman imalatı sanayileridir. Negatif orana sahip sektör yüzde 93,7 oranı ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayidir. Oranın en düşük olduğu sektörler ise yüzde 117 ile mineral ürünler sanayi ve yüzde 117,1 ile ana metal sanayidir. Toplam borçlar/aktif toplamı oranı en yüksek sektör yüzde 95,2 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayidir. Onu yüzde 72,5 ile ağaç ve orman ürünleri sanayi izlemektedir. Toplam borçlar/aktif toplamı oranı en düşük sektörler ise yüzde 34,8 ile kayıtlı medyanın basılması sanayi ve yüzde 40,8 ile eczacılık ürünleri sanayidir. Toplam borçlar/özkaynak oranı en yüksek sektör yüzde 1.962,6 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayidir. Bu sektörün ardından yüzde 263,5 oranı ile ağaç ve orman ürünleri sanayi gelmektedir. En düşük orana sahip sektörler ise yüzde 53,4 kayıtlı medyanın basılması sanayi ve yüzde 69,1 oranı ile eczacılık ürünleri sanayidir. Kısa vadeli borçlar/toplam borçlar oranı en yüksek sektörler yüzde 91,2 ile tütün ürünlerinin imalatı sanayi ve yüzde 84,9 ile diğer imalatlar sanayidir. Kısa vadeli borçların toplam borçlar içindeki payı en düşük sektörler ise yüzde 21,7 oranı ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayi ve yüzde 37,7 oranı ile içeceklerin imalatı sanayidir. Mali borçların özkaynaklara oranı en yüksek sektörler yüzde 1.629,3 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayi ve yüzde 243,2 ile tütün ürünlerinin imalatı sanayidir. Mali borçların özkaynaklara oranı en düşük sektörler ise yüzde 15,6 ile kayıtlı medyanın basılması sanayi ve yüzde 44,5 ile motorlu kara taşıtları sanayidir. Mali borçların aktif toplamına oranı en yüksek sektör yüzde 79 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayi ve en düşük olduğu sektör yüzde 10,2 ile kayıtlı medyanın basılması sanayidir. Özkaynakların aktif toplamına oranı en yüksek sektör yüzde 65,2 ile kayıtlı medyanın basılması sanayi, en düşük olduğu sektör yüzde 4,8 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayidir. Finansal Oranlar (%) İkinci 500 BSK İkinci 500 BSK-Özel İkinci 500 BSK-İSO İkinci 500 BSK-Kamu Cari Oran (Dönen Var./Kısa 149,3 147,2 147,8 150,9 149,7 146,7 147,4 150,0 162,3 158,6 161,7 162,0 136,5 205,0 202,9 301,8 Vad. Borçlar) Toplam Borçlar/ Aktif (Varlık) Toplamı 54,6 59,1 57,2 61,2 54,2 59,4 57,4 61,6 53,3 56,2 54,3 58,5 70,9 36,6 35,3 25,1 Toplam Borçlar/ Özkaynak 120,2 144,5 133,5 157,8 118,2 146,1 134,9 160,2 114,2 128,4 118,9 140,8 243,3 57,7 54,6 33,5 Kısa Vadeli Borçlar/ Toplam Borçlar 70,9 70,5 72,4 65,3 70,5 70,4 72,3 65,1 75,9 74,4 73,9 68,8 81,3 89,3 88,5 91,0 Mali Borçlar/ Özkaynak 64,3 78,6 70,9 91,2 64,4 80,0 72,0 92,9 54,0 64,6 59,5 76,5 59,7 5,4 3,0 0,8 Mali Borçlar/Aktif (Varlık) Toplamı 29,2 32,1 30,3 35,4 29,5 32,5 30,7 35,7 25,2 28,3 27,2 31,8 17,4 3,4 1,9 0,6 Özkaynak/ Aktif (Varlık) Toplamı 45,4 40,9 42,8 38,8 45,8 40,6 42,6 38,4 46,7 43,8 45,7 41,5 29,1 63,4 64,7 74,9 l 31

32 TEMEL FİNANSAL GÖSTERGELER Sektörel Finansal Oranlar (%)-2013 (İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu) Sektörler Cari Oran Toplam Borçlar/ (Dönen Var./Kısa Aktif (Varlık) Vad. Borçlar) Toplamı Toplam Borçlar/ Özkaynak Kısa Vadeli Borçlar/ Toplam Borçlar Mali Borçlar/ Özkaynak Mali Borçlar/ Aktif (Varlık) Toplamı Özkaynak/ Aktif (Varlık) Toplamı Madencilik ve taş ocakçılığı 196,8 45,6 83,9 55,6 50,0 27,2 54,4 10 Gıda ürünlerinin imalatı 132,5 64,3 180,2 74,7 112,6 40,2 35,7 11 İçeceklerin imalatı 134,2 67,5 207,4 37,7 150,3 48,9 32,5 12 Tütün ürünleri imalatı 118,1 72,2 259,3 91,2 243,2 67,7 27,8 13 Tekstil ürünlerinin imalatı 176,6 61,5 159,6 60,3 102,3 39,4 38,5 14 Giyim eşyalarının imalatı 135,1 59,6 147,3 80,3 74,3 30,1 40,4 15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 214,0 60,1 150,7 65,0 73,7 29,4 39,9 16 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) 179,6 72,5 263,5 45,4 155,9 42,9 27,5 17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı 139,0 57,9 137,3 75,8 78,5 33,1 42,1 18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 156,5 34,8 53,4 69,8 15,6 10,2 65,2 19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı 190,5 61,6 160,4 65,1 83,8 32,2 38,4 20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı 160,2 51,1 104,6 77,9 60,2 29,4 48,9 21 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin 330,9 40,8 69,1 54,5 46,2 27,3 59,2 imalatı 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 135,6 63,7 175,2 74,7 103,9 37,8 36,3 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 117,0 65,8 192,2 54,4 96,6 33,1 34,2 24 Ana metal sanayii 117,1 70,7 241,3 73,6 129,3 37,9 29,3 25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) 175,2 60,2 151,4 69,2 86,3 34,3 39,8 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı 162,3 63,9 176,7 66,1 83,5 30,2 36,1 27 Elektrikli teçhizat imalatı 156,8 64,0 178,1 70,1 98,3 35,3 36,0 28 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 237,3 54,3 118,8 57,9 47,7 21,8 45,7 29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı 163,6 49,0 96,2 73,8 44,5 22,7 51,0 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 174,2 59,8 148,8 66,1 48,3 19,4 40,2 31 Mobilya imalatı 184,8 54,9 121,5 66,3 83,1 37,5 45,1 32 Diğer imalatlar 228,8 44,4 79,7 84,9 66,0 36,7 55,6 35 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı 93,7 95, ,6 21, ,3 79,0 4,8 Toplam 150,9 61,2 157,8 65,3 91,2 35,4 38,8 32 l TEMMUZ 2014

33 Sektörel Finansal Oranlar (%)-2013 (Özel Kuruluşlar) Sektörler Cari Oran Toplam Borçlar/ (Dönen Var./Kısa Aktif (Varlık) Vad. Borçlar) Toplamı Toplam Borçlar/ Özkaynak Kısa Vadeli Borçlar/ Toplam Borçlar Mali Borçlar/ Özkaynak Mali Borçlar/ Aktif (Varlık) Toplamı Özkaynak/ Aktif (Varlık) Toplamı Madencilik ve taş ocakçılığı 196,8 45,6 83,9 55,6 50,0 27,2 54,4 10 Gıda ürünlerinin imalatı 132,2 64,9 185,1 74,7 115,9 40,7 35,1 11 İçeceklerin imalatı 134,2 67,5 207,4 37,7 150,3 48,9 32,5 12 Tütün ürünleri imalatı 118,1 72,2 259,3 91,2 243,2 67,7 27,8 13 Tekstil ürünlerinin imalatı 176,6 61,5 159,6 60,3 102,3 39,4 38,5 14 Giyim eşyalarının imalatı 135,1 59,6 147,3 80,3 74,3 30,1 40,4 15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 214,0 60,1 150,7 65,0 73,7 29,4 39,9 16 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) 179,6 72,5 263,5 45,4 155,9 42,9 27,5 17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı 139,0 57,9 137,3 75,8 78,5 33,1 42,1 18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 156,5 34,8 53,4 69,8 15,6 10,2 65,2 19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı 190,5 61,6 160,4 65,1 83,8 32,2 38,4 20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı 160,2 51,1 104,6 77,9 60,2 29,4 48,9 21 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin 303,1 44,3 79,6 54,8 53,9 30,0 55,7 imalatı 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 135,6 63,7 175,2 74,7 103,9 37,8 36,3 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 117,0 65,8 192,2 54,4 96,6 33,1 34,2 24 Ana metal sanayii 117,1 70,7 241,3 73,6 129,3 37,9 29,3 25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) 175,2 60,2 151,4 69,2 86,3 34,3 39,8 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı 162,3 63,9 176,7 66,1 83,5 30,2 36,1 27 Elektrikli teçhizat imalatı 156,8 64,0 178,1 70,1 98,3 35,3 36,0 28 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 237,3 54,3 118,8 57,9 47,7 21,8 45,7 29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı 163,6 49,0 96,2 73,8 44,5 22,7 51,0 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 108,6 97, ,2 45, ,5 52,8 2,7 31 Mobilya imalatı 184,8 54,9 121,5 66,3 83,1 37,5 45,1 32 Diğer imalatlar 228,8 44,4 79,7 84,9 66,0 36,7 55,6 35 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı 93,7 95, ,6 21, ,3 79,0 4,8 Toplam 150,0 61,6 160,2 65,1 92,9 35,7 38,4 l 33

34 KARLILIK GÖSTERGELERİ Karlılık Oranları İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun karlılık performansı çeşitli göstergeler ile hesaplanmakta ve değerlendirilmektedir yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun içinde kar eden kuruluş sayısı 374 özel ve 3 kamu olmak üzere toplam 377 dir yılında zarar eden kuruluş sayısı ise 122 özel ve 1 kamu olmak üzere toplam 123 olarak gerçekleşmiştir yılında kar eden kuruluş sayısı 414 ü özel ve 3 ü kamu olmak üzere 417 kuruluş iken, zarar eden firma sayısı 82 si özel ve 1 i kamu olmak üzere toplam 83 kuruluş olmuştur yılında zarar eden firma sayısı önemli ölçüde artarken, kar eden firma sayısı azalmıştır. Benzer eğilim Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda da yaşanmış ve 129 kuruluş 2013 yılında zarar etmiştir. Satış Karlılığı Satış karlılığı İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun dönem kar ve zarar toplamının toplam satış hasılatına bölünmesi ile hesaplanmaktadır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun satış karlılığı son yıllarda hem dalgalanmakta, hem de düşük oranlarda gerçekleşmektedir. Satış karlılığı 2005 yılında yüzde 2,1 ve 2008 yılında ise yüzde 1,4 ile en düşük seviyesine geriledikten sonra, küresel kriz sonrası toparlanma ile 2010 yılında yüzde 5,1 olmuştur yılında tekrar gerileyen oran 2012 yılında yüzde 4,9 olmuştur yılında ise satış karlılığı oranı yüzde 3 e kadar düşmüştür. Birinci 500 kuruluşta da karlılık gerilemiş, yüzde 4,9 olarak gerçekleşmiştir yılında özel kuruluşlarda satış karlılığı yüzde 3 e inmiştir. Kamu kuruluşlarında ise çok dalgalı gelişen satış karlılığı oranı yüzde 2,4 olarak gerçekleşmiştir yılında satış karlılığı en yüksek sektörler yüzde 12,6 oranı ile madencilik ve taş ocakçılığı ve yüzde 8,5 ile metal ürünleri sanayi olmuştur. En düşük satış karlılığı olan sektör ise yüzde -20,5 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayidir. Aktif Karlılığı İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun aktif karlılığı da satış karlılığına benzer bir eğilim göstermektedir. Dönem kar ve zararının toplam aktiflere bölünmesi ile hesaplanan aktif karlılığı 2008 yılında yüzde 1,6 ya inmiş, 2010 yılında ise yüzde 4,9 a yükselmiştir yılında yüzde 5,3 ile son sekiz yılın en yüksek seviyesine çıkan aktif karlılığı, 2013 yılında ise yüzde 3,1 e inmiştir. Özel kuruluşların aktif karlılığı 2013 yılında yüzde 3,1 e inmiştir. Kamu kuruluşlarının aktif karlılığı ise yüzde 2,1 dir. Satış Karlılığı (Dönem Kar ve Zarar Toplamı/Satış Hasılatı) (%) İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2,1 2,7 4,8 1,4 5,4 5,1 3,2 4,9 3,0 Özel Kuruluşlar 2,9 3,4 5,5 1,5 5,4 5,1 3,2 4,9 3,0 Kamu Kuruluşları -52,9-18,9-50,7-9,2 7,7 1,9 3,6-0,2 2,4 Aktif (Varlık) Karlılığı (Dönem Kar ve Zarar Toplamı/Aktif (Varlık) Toplamı) (%) İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2,4 2,9 5,3 1,6 5,1 4,9 3,4 5,3 3,1 Özel Kuruluşlar 3,3 3,7 6,1 1,7 5,1 5,0 3,5 5,3 3,1 Kamu Kuruluşları -38,1-12,8-57,4-7,4 6,0 0,8 2,7-0,2 2,1 Özkaynak Karlılığı (Dönem Kar ve Zarar Toplamı/Özkaynak) (%) İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 4,9 6,4 11,2 3,5 11,3 10,7 8,4 12,3 7,9 Özel Kuruluşlar 6,7 8,3 12,9 3,8 11,2 10,8 8,5 12,5 8,0 Kamu Kuruluşları -88,1-23,0-81,0-11,0 17,3 2,8 4,3-0,3 2,8 34 l TEMMUZ 2014

35 2013 yılında en yüksek aktif karlılığı sağlayan sektör yüzde 12,5 ile rafine edilmiş petrol ürünleri sanayidir. En düşük aktif karlılığı oranı ise yüzde -13,9 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayidir. Özkaynak Karlılığı Özkaynak karlılığı dönem kar ve zarar toplamının toplam özkaynaklara bölünmesi ile hesaplanmaktadır. Özkaynak karlılığı kuruluşların sahip oldukları ve faaliyetleri için koydukları özkaynaklar ile ne oranda kar ettiklerini göstermektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun özkaynak karlılığı da satış karlılığı ve aktif karlılığı gibi aynı eğilim içindedir yılında yüzde 11,2 ye çıkan özkaynak karlılığı, 2008 yılında yüzde 3,5 e inmiştir yılında ise yeniden yüzde 12,3 e kadar yükselmiştir yılında ise gerilemiş ve yüzde 7,9 a inmiştir yılında en yüksek özkaynak karlılığı sağlayan sektör yüzde 32,6 ile rafine edilmiş petrol ürünleri sanayidir. Onu yüzde 22,7 oranı ile metal eşya sanayi izlemektedir. En düşük aktif karlılığı oranı ise yüzde -285,8 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayine aittir. Sektörler Sektörel Karlılık Oranları (%)-2013 Satış Karlılığı İkinci 500 BSK Özel Kuruluşlar Kamu Kuruluşları Aktif Özkaynak Satış Karlılığı Karlılığı Karlılığı Aktif Özkaynak Karlılığı Karlılığı Satış Karlılığı Aktif Özkaynak Karlılığı Karlılığı Madencilik ve taş ocakçılığı 12,6 8,2 15,0 12,6 8,2 15, Gıda ürünlerinin imalatı 1,4 2,1 5,8 1,3 2,0 5,6 8,0 10,7 12,2 11 İçeceklerin imalatı -8,4-6,2-19,1-8,4-6,2-19, Tütün ürünleri imalatı 1,0 0,5 1,9 1,0 0,5 1, Tekstil ürünlerinin imalatı 3,0 2,7 7,1 3,0 2,7 7, Giyim eşyalarının imalatı 4,4 5,1 12,5 4,4 5,1 12, Deri ve ilgili ürünlerin imalatı -1,5-1,9-4,8-1,5-1,9-4, Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri -7,3-4,5-16,5-7,3-4,5-16, Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı 1,5 1,7 3,9 1,5 1,7 3, Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması -2,3-1,7-2,5-2,3-1,7-2, Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ür. 6,8 12,5 32,6 6,8 12,5 32, Kimyasallar ve kimyasal ürünler 7,1 8,2 16,7 7,1 8,2 16, Temel eczacılık ürünleri -4,0-4,0-6,7-4,7-4,9-8,7 6,8 4,7 5,0 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 2,2 2,3 6,2 2,2 2,3 6, Diğer metalik olmayan mineral ürünler 6,4 3,8 11,2 6,4 3,8 11, Ana metal sanayii 0,7 0,9 2,9 0,7 0,9 2, Fabrikasyon metal ürünleri imalatı 8,5 9,0 22,7 8,5 9,0 22, Bilgisayarlar, elektronik ve optik ür. 4,1 3,9 10,7 4,1 3,9 10, Elektrikli teçhizat imalatı 5,5 6,8 18,8 5,5 6,8 18, BYS makine ve ekipman imalatı 3,4 3,9 8,6 3,4 3,9 8, Motorlu kara taşıtı, treyler ve yarı treyler 8,1 8,4 16,5 8,1 8,4 16, Diğer ulaşım araçlarının imalatı -1,0-0,7-1,7 4,0 1,5 56,1-2,3-1,9-3,2 31 Mobilya imalatı 7,2 6,6 14,5 7,2 6,6 14, Diğer imalatlar 3,7 7,6 13,6 3,7 7,6 13, Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sist. -20,5-13,9-285,8-20,5-13,9-285, Toplam 3,0 3,1 7,9 3,0 3,1 8,0 2,4 2,1 2,8 l 35

36 KARLILIK GÖSTERGELERİ Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kar Karlılık göstergeleri içinde satış, aktif ve özkaynak karlılığı oranları geleneksel olarak en çok kullanılan göstergelerdir. Son yıllarda karlılık göstergeleri için özellikle uluslararası karşılaştırmalarda kullanılan yeni göstergeler bulunmaktadır. Bunların başında faiz, amortisman ve vergi öncesi karlılık oranı gelmektedir. FAVÖK veya uluslararası kısaltması olan EBITDA oranı, kuruluşların faiz, amortisman ve vergi ödemeleri öncesi karının net satış hasılatına bölünmesi ile hesaplanmaktadır. Kuruluşların mutlak FAVÖK büyüklükleri ile FAVÖK büyüklüğünün net satış hasılatına oranları (özkaynak ve toplam aktiflere oranları ile birlikte) giderek daha çok kullanılmaktadır. Bu itibarla İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu gibi İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu için de 2013 çalışmasında ilk kez FAVÖK hesaplaması yapılmış ve değerlendirmelere alınmıştır. Buna göre İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda FAVÖK mutlak büyüklük olarak 6,9 milyar TL olarak hesaplanmıştır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun FAVÖK/satış hasılatı oranı yüzde 9,4 olmuştur. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşunda bu oran yüzde 11 olarak gerçekleşmiştir. İkinci 500 içindeki özel kuruluşların FAVÖK/satış hasılatı oranı yüzde 9,5, kamu kuruluşlarının ise yüzde 4,5 olmuştur. İkinci 500 kuruluşun FAVÖK/aktif toplamı oranı yüzde 9,6 olmuştur. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda bu oran yüzde 11,9 olarak gerçekleşmiştir. FAVÖK/ aktif toplamı oranı İkinci 500 kapsamındaki özel kuruluşlarda yüzde 9,7 iken, kamu kuruluşlarında yüzde 4 olmuştur. İkinci 500 kuruluşun FAVÖK/özkaynak oranı ise yüzde 24,8 olmuştur. Bu oran Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda yüzde 27,8 dir. FAVÖK/ özkaynak oranı İkinci 500 kapsamındaki özel kuruluşlarda yüzde 25,2 ve kamu kuruluşlarında yüzde 5,4 olarak gerçekleşmiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu kapsamında 2013 yılında en yüksek FAVÖK yaratan sektör 1,1 milyar TL İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kar (FAVÖK/EBITDA) Sektörler FAVÖK FAVÖK/Satış Hasılatı (Net) Madencilik ve taş ocakçılığı ,6 10 Gıda ürünlerinin imalatı ,7 11 İçeceklerin imalatı ,7 12 Tütün ürünleri imalatı ,0 13 Tekstil ürünlerinin imalatı ,7 14 Giyim eşyalarının imalatı ,2 15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı ,0 16 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) ,5 17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı ,8 18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması ,3 19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı ,2 20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı ,3 21 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı ,0 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı ,3 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı ,7 24 Ana metal sanayii ,2 25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) ,8 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ,0 27 Elektrikli teçhizat imalatı ,3 28 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı ,6 29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı ,6 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı ,8 31 Mobilya imalatı ,3 32 Diğer imalatlar ,8 35 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı ,4 Toplam ,4 36 l TEMMUZ 2014

37 Kümülatif Gelir Tablosu Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kar Göstergeleri (%) 2013 İkinci 500 BSK Özel Kuruluşlar Kamu Kuruluşları FAVÖK/Satış Hasılatı 9,4 9,5 4,5 FAVÖK/Aktif (Varlık) Toplamı 9,6 9,7 4,0 FAVÖK/Özkaynak 24,8 25,2 5,4 ile tekstil sanayidir. FAVÖK/satış hasılatı oranı en yüksek sektör ise yüzde 20,6 ile madencilik ve taş ocakçılığı sektörü olmuştur. İmalat sanayi içinde en yüksek orana sahip sektör ise yüzde 15,7 oranı ile mineral ürünler sanayidir. FAVÖK büyüklükleri ilk kez 2013 yılında hesaplandığından geçmiş yıllar ile karşılaştırma yapılamamıştır. Kümülatif Gelir Tablosu ve Analizi İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun kümülatif gelir tablosu büyüklükleri ve oranları itibariyle karlılık açısından önemli bilgiler içermektedir ve bu çerçevede analiz edilerek değerlendirilmektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda satışların maliyetinin net satışlara oranı yüzde 82,6 olmuştur. Buna bağlı olarak yüzde 17,4 oranında bir brüt satış karı elde edilmiştir. Bu oran Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun brüt satış karlılığının 1,9 puan üzerindedir. Faaliyet giderlerinin net satışlara oranı yüzde 10,1 dir. Böylece İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu yüzde 7,3 oranında bir faaliyet karına sahip olmuştur. Bu oran Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda yüzde 8 olarak gerçekleşmiştir. Diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karların net satışlara oranı yüzde 4,7 olup, bunun 3,3 puanı kambiyo karlarından gelmektedir. Diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararların net satışlara oranı ise yüzde 5,5 tir. Bunun içinde kambiyo zararı 4,6 puan ile önemli ölçüde belirleyici olmuştur. Döviz kurlarındaki artışlar Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun aksine zarar etkisi yaratmıştır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu diğer faaliyetlerden elde ettiği 0,8 puan zarar ile birlikte finansman giderleri öncesi yüzde 6,5 oranında karlılığa ulaşmıştır. Finansman giderlerinin net satışlara oranı yüzde 3,7 olmuştur ve İSO İkinci 500 kuruluşları finansman sonrası yüzde 2,8 oranında bir olağan karlılık yaratmıştır. Olağandışı gelir ve karlar (0,9 puan) ile gider ve zararların (0,7 puan) ardından İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu vergi öncesi yüzde 3 oranında bir karlılığa ulaşmıştır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun Kümülatif Gelir Tablosu ( ) Tutarlar (TL) Değişim Satışlara Göre Paylar (%) (%) Net Satışlar ,4 100,0 100,0 -Satışların Maliyeti ,3 84,2 82,6 Brüt Satış Karı (Zararı) ,6 15,8 17,4 -Faaliyet Giderleri ,2 10,3 10,1 Faaliyet Karı (Zararı) ,5 5,5 7,3 + Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Karlar ,4 4,7 4,7 Kambiyo Karları ,6 2,9 3,3 - Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar ,8 2,9 5,5 Kambiyo Zararları ,7 2,1 4,6 Finansman Öncesi Kar (Zarar) ,0 7,3 6,5 - Finansman Giderleri ,8 2,4 3,7 Olağan Kar (Zarar)/Finansman Sonrası Kar (Zarar) ,2 4,9 2,8 + Olağan Dışı Gelir ve Karlar ,7 1,2 0,9 - Olağan Dışı Gider ve Zararlar ,2 1,2 0,7 Dönem Karı (Zararı) (V.Ö.) ,2 4,9 3,0 l 37

38 KARLILIK GÖSTERGELERİ Faaliyet Karı Kuruluşların karlılık performansının ölçülmesinde kullanılan bir diğer karlılık göstergesi faaliyet karıdır. Faaliyet karı kuruluşların brüt satış karından faaliyet giderlerinin çıkarılması ve farkın net satışlara bölünmesi ile hesaplanmaktadır yılında İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun faaliyet karı oranı yüzde 7,3 olarak hesaplanmıştır. Toplam faaliyet karı mutlak büyüklüğü ise 5,4 milyar TL civarındadır. Sektörler itibariyle değerlendirildiğinde mutlak olarak en yüksek faaliyet karını 849 milyon TL ile tekstil sanayi yaratmıştır. Onu 668 milyon TL ile gıda sanayi izlemektedir. Faaliyet karı oranı en yüksek sektörler ise yüzde 19,4 oranı ile diğer ulaşım araçları imalatı ve yüzde 18,2 ile madencilik ve taş ocakçılığı sanayidir. Faaliyet karı oranı en düşük sektör ise yüzde -1,2 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi sanayidir. Onu yüzde -0,9 oranı ile kayıtlı medyanın basılması sanayi izlemektedir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Faaliyet Karı Sektörler Faaliyet Karı Faaliyet Karı/Satış Hasılatı (Net) Madencilik ve taş ocakçılığı ,2 10 Gıda ürünlerinin imalatı ,2 11 İçeceklerin imalatı ,7 12 Tütün ürünleri imalatı ,1 13 Tekstil ürünlerinin imalatı ,1 14 Giyim eşyalarının imalatı ,0 15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı ,7 16 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) ,0 17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı ,0 18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması ,9 19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı ,2 20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı ,2 21 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı ,5 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı ,2 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı ,3 24 Ana metal sanayii ,2 25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) ,3 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ,4 27 Elektrikli teçhizat imalatı ,1 28 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı ,9 29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı ,6 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı ,4 31 Mobilya imalatı ,9 32 Diğer imalatlar ,8 35 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı ,2 Toplam ,3 38 l TEMMUZ 2014

39 Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında üretim faaliyeti dışı gelirler de hesaplanmakta ve değerlendirilmektedir. Üretim faaliyeti dışı gelirler iki nedenden dolayı hesaplanmakta ve değerlendirilmektedir. İlk neden kuruluşların üretim faaliyeti dışı gelirlerinin karlılık (veya zarar) üzerindeki etkilerinin görülmesidir. İkincisi ise 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında kullanılan milli gelir anlamında kar ve üretim faaliyeti sonucu yaratılan katma değerin hesaplanması için üretim faaliyeti dışı gelirler büyüklüğünün ayrıca hesaplanması ihtiyacıdır. Kuruluşların yarattıkları katma değer gelir yönünden yani kuruluşların ödedikleri faktör gelirleri ile hesaplanmaktadır. Bunun için bir faktör geliri olan üreticinin milli gelir anlamında karı da hesaplanmaktadır. Milli gelir anlamında kar faktör gelirine ulaşmak için vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamından üretim faaliyeti dışı gelirler düşülmekte, yıl için kardan ayrılan karşılıklar eklenmektedir. Üretim faaliyeti dışı gelirleri temettü gelirleri, iştirak gelirleri, faiz gelirleri, net kambiyo karları, menkul ve duran varlık satışları gibi unsurlar oluşturmaktadır. Üretim faaliyeti dışı gelirler ve dönem kar ve zarar toplamı içindeki payları yıllar itibariyle dalgalanma göstermektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun üretim faaliyeti dışı gelirleri 2013 yılında yüzde 153,2 oranında azalarak -617,4 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Uzun yıllar sonra üretim dışı faaliyetlerden gelir elde edilmemiş, tam tersine gider oluşmuştur yılında 1,2 milyar TL üretim faaliyeti dışı gelir elde edilmiştir. Üretim faaliyeti dışı gelirlerin toplam dönem kar ve zarar toplamı içindeki payı ise 2012 yılında yüzde 36,7 iken, 2013 yılında ise bu kez yüzde -28 olarak gerçekleşmiştir yılında üretim faaliyeti dışı giderler mutlak kar rakamını aşağı çekmiştir. Üretim faaliyeti dışı gelirler özel kuruluşlarda 2013 yılında yüzde 153,5 gerileyerek -617,8 milyon TL olmuştur. Üretim faaliyeti dışı gider, özel sektör kuruluşlarında oluşmuştur. Dönem karı ve zararı toplamı içindeki payı ise yüzde -28,2 olarak gerçekleşmiştir. Kamu kuruluşlarında ise üretim faaliyeti dışı gelirler sadece 391 bin TL olmuştur. Sektörler itibariyle değerlendirildiğinde ise 2013 yılında 25 alt sektörden 15 tanesinde üretim faaliyetleri dışı gider oluşmuştur. En yüksek gider 125,6 milyon TL tekstil sanayinde olmuştur. 10 sektörde üretim faaliyeti dışı gelir yaratılmıştır. En yüksek üretim faaliyeti dışı gelir 45,1 milyon TL ile metal ürünleri imalatı sanayindedir. Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler (1) Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler (TL) (İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu) Değişim (%) Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) (2) Değişim (%) 1/2 (%) , ,1 30, , ,2 29, , ,5 3, , ,1 36, , ,2-28,0 Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler (1) Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler (TL) (Özel Kuruluşlar) Değişim (%) Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) (2) Değişim (%) 1/2 (%) , ,7 31, , ,2 29, , ,9 3, , ,7 36, , ,7-28,2 l 39

40 KARLILIK GÖSTERGELERİ Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler (1) Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler (TL) (Kamu Kuruluşları) Değişim (%) Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) (2) Değişim (%) 1/2 (%) , ,2 9, , ,3 15, , ,1 24, , ,5-341, , ,3 2,6 Sektörler İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler (Net) Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler (Net) Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler (Net) / Satış Hasılatı (Net) Madencilik ve taş ocakçılığı ,1 10 Gıda ürünlerinin imalatı ,7 11 İçeceklerin imalatı ,7 12 Tütün ürünleri imalatı ,7 13 Tekstil ürünlerinin imalatı ,2 14 Giyim eşyalarının imalatı ,1 15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı ,8 16 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) ,5 17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı ,0 18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması ,4 19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı ,9 20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı ,8 21 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malz. imalatı ,0 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı ,7 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı ,8 24 Ana metal sanayii ,6 25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) ,1 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ,2 27 Elektrikli teçhizat imalatı ,3 28 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı ,9 29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) ,1 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı ,6 31 Mobilya imalatı ,9 32 Diğer imalatlar ,0 35 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı ,7 Toplam ,8 40 l TEMMUZ 2014

41 l 41

42 KATMA DEĞER, ETKİNLİK VE VERİMLİLİK Net Katma Değer İSO 500 çalışması kapsamında sanayi kuruluşlarının yarattıkları katma değerler kuruluşların üretim faktörlerine ödedikleri faktör gelirleri itibariyle hesaplanmaktadır. Bu nedenle kuruluşların üretim faktörlerine ödedikleri faktör gelirlerine ait bilgiler de derlenmektedir. İSO 500 kapsamındaki kuruluşların üretim faktörlerinden emeğin karşılığı olan ödenen maaş ve ücretler (tam istihkak iş gücü payları ve işverenin ödediği sosyal güvenlik primleri dahil), sermaye karşılığı olan ödenen faizler ve üreticinin payı olan milli gelir anlamındaki kar bilgileri toplanarak kuruluşların yarattıkları net katma değerler hesaplanmaktadır. Net katma değer büyüklüğüne, o dönem için ayrılan amortisman ve net dolaylı vergiler (dolaylı vergisübvansiyon) ilave edilip kuruluş bazında temel fiyatlar ve üretici fiyatlarıyla brüt katma değer büyüklükleri hesaplanmaktadır. Bu çerçevede net katma değer büyüklükleri ile onları oluşturan faktör gelirlerinin payları incelenmekte ve değerlendirilmektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun yarattığı net katma değerin faktör gelirlerine dağılımında ödenen maaş ve ücretlerin payı 2013 yılında yüzde 60,1, ödenen faizlerin payı yüzde 12,7 ve milli gelir anlamında karın payı yüzde 27,3 olmuştur yılından bu yana milli gelir anlamında karın payındaki artış sürmektedir yılında yüzde 10,2 olan pay, 2013 yılında yüzde 27,3 e kadar yükselmiştir. Bu eğilim Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda ise tersine gelişmektedir. Net katma değerin faktör gelirleri dağılımında özel kuruluşlarda daha sınırlı dalgalanma yaşanırken, kamu kuruluşlarında yüksek dalgalanma görülmektedir. Özel kuruluşlarda 2008 yılında yüzde 10,9 olan milli gelir anlamında karın payı, 2013 yılında yüzde 27,7 ye yükselmiştir. Kamu kuruluşlarında ise karlılığa göre yıllar itibariyle yüksek dalgalanmalar söz konusudur. Net Katma Değerin Faktör Gelirlerine Göre Dağılımı (%) İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Ödenen Maaş ve Ücretler 85,2 73,5 68,4 69,4 58,1 62,2 61,1 63,8 60,1 Ödenen Faizler 13,4 15,9 14,1 20,4 16,1 11,0 14,2 12,4 12,7 Milli Gelir Anlamında Kar 1,4 10,6 17,5 10,2 25,8 26,8 24,7 23,8 27,3 Net Katma Değer 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Özel Kuruluşlar Ödenen Maaş ve Ücretler 78,3 67,5 63,8 68,4 58,6 61,6 60,5 63,2 59,4 Ödenen Faizler 13,6 16,5 14,1 20,7 15,8 11,1 14,4 12,5 12,9 Milli Gelir Anlamında Kar 8,1 16,0 22,1 10,9 25,6 27,3 25,1 24,3 27,7 Net Katma Değer 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Kamu Kuruluşları Ödenen Maaş ve Ücretler 411,0 156, ,5 134,5 40,0 88,3 87,1 98,5 90,9 Ödenen Faizler 6,2 8,4 7,5 1,1 27,4 5,2 4,9 4,7 1,1 Milli Gelir Anlamında Kar -317,2-64, ,0-35,6 32,6 6,5 8,0-3,2 8,0 Net Katma Değer 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 42 l TEMMUZ 2014

43 İstihdam ve Brüt Katma Değer İSO İkinci 500 çalışması kapsamında NACE.2 sektör sınıflandırmasına göre 25 alt sektörün istihdam ve yaratılan brüt katma değer içindeki payları ile nispi hasıla oranları hesaplanmakta ve değerlendirilmektedir yılı itibariyle İSO İkinci 500 çalışması kapsamında en yüksek istihdam payına sahip olan sektör yüzde 23,3 ile tekstil ürünleri imalatı sanayidir. Onu sırası ile yüzde 15,5 payı ile gıda sanayi, yüzde 10,9 payı ile de giyim eşyalarının imalatı sanayi izlemektedir. Bir önceki yıla göre ilk 3 sıra içinde yer alan sektörler değişmemiştir. İSO İkinci 500 çalışması kapsamında yaratılan toplam brüt katma değer içinde en yüksek paya yüzde 15,6 ile tekstil ürünlerinin imalatı sanayi sahiptir. İkinci sırada yüzde 13,5 payı ile gıda sanayi yer almaktadır. Üçüncü sırada ise yüzde 11,8 payı ile mineral ürünler sanayi gelmektedir. Nispi hasıla oranı, imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren kuruluşlarda alt sektörler itibariyle kişi başına yaratılan brüt katma değerin imalat sanayi genelinde kişi başına yaratılan katma değere oranlaması yoluyla hesaplanmaktadır. Nispi hasıla oranları, alt sektörlerin katma değer verimliliklerini ortaya koymaktadır yılı itibari ile rafine edilmiş petrol ürünleri sanayi, kimyasal ürünlerin imalatı sanayi ve madencilik ve taş ocakçılığı sanayi en yüksek nispi hasıla oranlarına sahip sektörlerdir. En düşük nispi hasıla oranları ise deri ve ilgili ürünlerin imalatı sanayi ile giyim eşyalarının imalat sanayindedir. İstihdam ve Brüt Katma Değer Dağılımı ve Nispi Hasıla Oranı Brüt Katma Nispi Brüt Katma Nispi İstihdam İstihdam Değer Hasıla Değer Hasıla Dağılımı Dağılımı Sektörler Dağılımı Oranı Dağılımı Oranı Madencilik ve taş ocakçılığı 0,8 1,3 165,4 1,3 2,5 193,6 10 Gıda ürünlerinin imalatı 16,0 13,0 81,6 15,5 13,5 87,2 11 İçeceklerin imalatı 0,6 1,2 216,0 0,5 0,5 87,9 12 Tütün ürünleri imalatı 0,3 0,5 156,1 0,3 0,3 84,2 13 Tekstil ürünlerinin imalatı 21,4 14,3 66,9 23,3 15,6 67,1 14 Giyim eşyalarının imalatı 9,5 5,3 55,7 10,9 6,2 57,2 15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 1,4 0,6 43,8 0,9 0,4 43,7 16 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) 1,3 1,5 114,2 1,3 1,3 106,3 17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı 2,1 3,6 172,5 1,7 2,9 173,6 18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 1,0 0,9 94,6 1,0 1,0 102,5 19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı 0,1 0,6 483,9 0,0 0, ,0 20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı 3,0 6,5 217,9 2,9 5,8 200,7 21 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı 2,3 2,6 112,7 2,4 2,5 104,1 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 3,2 3,5 111,9 3,3 3,0 91,5 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 6,7 10,8 161,4 6,4 11,8 183,3 24 Ana metal sanayii 5,5 5,6 102,3 5,8 6,1 105,0 25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) 4,3 3,9 92,9 3,5 3,6 103,0 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı 1,9 1,8 94,8 1,4 2,1 145,5 27 Elektrikli teçhizat imalatı 4,1 5,0 123,2 4,5 5,6 124,4 28 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 2,9 3,9 134,9 2,4 3,2 133,9 29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı 7,7 8,8 114,8 6,5 7,0 108,1 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 0,8 0,7 88,7 1,2 1,6 132,8 31 Mobilya imalatı 2,8 2,6 94,2 2,3 2,4 104,8 32 Diğer imalatlar 0,5 0,7 151,8 0,4 0,7 150,2 35 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı 0,1 0,6 466,7 0,1-0,5-362,2 l 43

44 KATMA DEĞER, ETKİNLİK VE VERİMLİLİK Devir Hızları Varlık Devir Hızı Varlık devir hızı finansal verimlilik ve faaliyet etkinliği göstergesi olarak kullanılmakta olup, satış hasılatının aktif toplamına oranlanması ile hesaplanmaktadır. Bu oranın yüksek olması kuruluşların etkinlik ve verimliliklerinin de yüksek olduğunu göstermektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun varlık devir hızı yıllar itibariyle dalgalanmaktadır ve 2010 yıllarında 0,95 ve 0,96 olan varlık devir hızı 2011 yılında 1,07 ye yükselmiştir. Ardından 2012 yılında 1,08 e çıkmış ve 2013 yılında ise 1,02 ye inmiştir. Özellikle iç talepteki yavaşlama varlık devir hızını düşürmektedir. Varlık devir hızı özel kuruluşlarda ortalama ile hemen aynıdır yılında özel kuruluşlarda da devir hızı 1,02 olmuştur. Kamu kuruluşlarında ise devir hızı oldukça farklılık göstermektedir ve 2013 yılında 0,88 olmuştur. Varlık Devir Hızı (Satış Hasılatı/Aktif (Varlık) Toplamı) İkinci 500 BSK Özel Kuruluşlar Kamu Kuruluşları ,95 0,95 0, ,96 0,97 0, ,07 1,08 0, ,08 1,08 1, ,02 1,02 0, yılında varlık devir hızı en yüksek sektörler 2,04 ile diğer imalatlar sanayi ve 1,85 ile rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı sanayi olmuştur. Özkaynak Devir Hızı Özkaynak devir hızı bir diğer etkinlik ve verimlilik göstergesi olup, satışların özkaynaklara oranlanması ile hesap edilmektedir. İSO İkinci 500 kuruluşlarının özkaynak devir hızı 2012 yılında 2,54 iken, 2013 yılında 2,64 olmuştur. Özel kuruluşlarda ise oran 2,56 dan 2,66 ya yükselmiştir yılında en yüksek özkaynak devir hızına sahip sektör 13,95 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemleri sanayidir. En düşük oran ise 1,09 ile kayıtlı medyanın basılması sanayindedir. İşletme Sermayesi (Dönen Sermaye) Devir Hızı İşletme sermayesi devir hızı satış hasılatının işletme sermayesi büyüklüğüne oranlanması ile hesaplanmaktadır yılında 1,75 olan işletme sermayesi devir hızı, İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu için 2013 yılında 1,70 olmuştur yılında en yüksek işletme sermayesi devir hızına sahip sektör 3,50 ile elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemleri sanayidir. En düşük orana ise 0,67 ile tütün ürünlerinin imalatı sanayi sahiptir. 44 l TEMMUZ 2014

45 Sektörler Sektörel Devir Hızları-2013 İkinci 500 BSK Varlık Devir Hızı ÖK KK İkinci 500 BSK Özkaynak Devir Hızı ÖK KK İkinci 500 BSK İşletme Sermayesi (Dönen Sermaye) Devir Hızı Madencilik ve taş ocakçılığı 0,65 0,65-1,19 1,19-1,30 1,30-10 Gıda ürünlerinin imalatı 1,46 1,46 1,33 4,10 4,17 1,53 2,30 2,28 5,36 11 İçeceklerin imalatı 0,74 0,74-2,27 2,27-2,16 2,16-12 Tütün ürünleri imalatı 0,52 0,52-1,87 1,87-0,67 0,67-13 Tekstil ürünlerinin imalatı 0,92 0,92-2,39 2,39-1,40 1,40-14 Giyim eşyalarının imalatı 1,16 1,16-2,87 2,87-1,80 1,80-15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 1,30 1,30-3,27 3,27-1,56 1,56-16 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri 0,62 0,62-2,25 2,25-1,05 1,05-17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı 1,12 1,12-2,67 2,67-1,84 1,84-18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğ. 0,71 0,71-1,09 1,09-1,87 1,87-19 Kok kömürü ve rafine ed. petrol ürünleri 1,85 1,85-4,82 4,82-2,42 2,42-20 Kimyasallar ve kimyasal ürünler 1,14 1,14-2,34 2,34-1,79 1,79-21 Temel eczacılık ür. ve ecz. ilişkin malz. 1,00 1,03 0,68 1,68 1,85 0,72 1,35 1,40 0,92 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 1,05 1,05-2,89 2,89-1,63 1,63-23 Diğer metalik olmayan mineral ürünler 0,61 0,61-1,77 1,77-1,45 1,45-24 Ana metal sanayii 1,21 1,21-4,12 4,12-1,98 1,98-25 Fabrikasyon metal ür. (makine ve teçhizat hariç) 1,07 1,07-2,68 2,68-1,46 1,46-26 Bilgisayar, elektronik ve optik ürünler 0,94 0,94-2,59 2,59-1,37 1,37-27 Elektrikli teçhizat imalatı 1,23 1,23-3,43 3,43-1,75 1,75-28 BYS makine ve ekipman imalatı 1,15 1,15-2,51 2,51-1,54 1,54-29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler 1,04 1,04-2,05 2,05-1,76 1,76-30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 0,67 0,37 0,84 1,66 13,97 1,35 0,97 0,78 1,03 31 Mobilya imalatı 0,92 0,92-2,03 2,03-1,36 1,36-32 Diğer imalatlar 2,04 2,04-3,66 3,66-2,37 2,37-35 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma 0,68 0,68-13,95 13,95-3,50 3,50 - Toplam 1,02 1,02 0,88 2,64 2,66 1,18 1,70 1,70 1,29 ÖK KK l 45

46 KATMA DEĞER, ETKİNLİK VE VERİMLİLİK İşgücü Verimliliği İşgücü verimliliği sanayi ve sanayi kuruluşları için önemli bir verimlilik göstergesidir. İSO İkinci 500 kapsamında işgücü verimliliği üretimden satışların çalışan sayısına oranlanması ile hesaplanmaktadır. İşgücü verimliliği çalışan başına net üretimden satışlar olarak cari fiyatlarla belirlenmektedir. Sektörler için NACE.2 sınıflanması kullanılmaya başlandığı için 2012 ve 2013 yılları göstergelerine yer verilebilmektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda 2012 yılında çalışan başına net üretimden satışlar TL olurken, 2013 yılında yüzde 4,3 oranında artarak TL olmuştur yılı üretici ve tüketici fiyat enflasyonları ve milli gelir deflatörü ile karşılaştırıldığında çalışan başına net üretimden satışlar reel olarak gerilemiştir. Alt sektörler itibariyle çalışan başına net üretimden satışlar büyüklükleri önemli farklılıklar göstermektedir yılında 15 alt sektörde çalışan başına net üretimden satışlar 2012 yılına göre mutlak olarak artarken, 10 alt sektörde gerilemiştir. Çalışan başına net üretimden satışlar ile ölçülen işgücü verimliliği en yüksek sektörler 2013 yılı verileri ile petrol ürünleri sanayi, elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemleri sanayi, kimyasal ürünlerin imalatı sanayi ve kağıt ve kağıt ürünleri imalatı sanayidir. İşgücü Verimliliği (Üretimden Satışlar (Net)/Çalışan Sayısı) (Cari Fiyatlarla, TL) (İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu) Sektörler Madencilik ve taş ocakçılığı Gıda ürünlerinin imalatı İçeceklerin imalatı Tütün ürünleri imalatı Tekstil ürünlerinin imalatı Giyim eşyalarının imalatı Deri ve ilgili ürünlerin imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Temel eczacılık ürünleri ve eczacılığa ilişkin malzemeler Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Ana metal sanayii Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı Elektrikli teçhizat imalatı Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) Diğer ulaşım araçlarının imalatı Mobilya imalatı Diğer imalatlar Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı Toplam l TEMMUZ 2014

47 İşgücü verimliliği aynı yöntem ile hesaplanarak özel kuruluşlar ve kamu kuruluşları için de alt sektörler itibariyle değerlendirilmektedir yılında özel kuruluşlarda çalışan başına net üretimden satışlar yüzde 4,7 oranında artarak TL olmuştur. Kamu kuruluşlarında ise işgücü verimliliği 2013 yılında yüzde 18,5 azalarak çalışan başına net üretimden satışlar TL ye gerilemiştir. İşgücü Verimliliği (Üretimden Satışlar (Net)/Çalışan Sayısı) (Cari Fiyatlarla, TL) (Özel Kuruluşlar) Sektörler Madencilik ve taş ocakçılığı Gıda ürünlerinin imalatı İçeceklerin imalatı Tütün ürünleri imalatı Tekstil ürünlerinin imalatı Giyim eşyalarının imalatı Deri ve ilgili ürünlerin imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Temel eczacılık ürünleri ve eczacılığa ilişkin malzemeler Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Ana metal sanayii Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı Elektrikli teçhizat imalatı Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) Diğer ulaşım araçlarının imalatı Mobilya imalatı Diğer imalatlar Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı Toplam İşgücü Verimliliği (Üretimden Satışlar (Net)/Çalışan Sayısı) (Cari Fiyatlarla, TL) (Kamu Kuruluşları) Sektörler Gıda ürünlerinin imalatı Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Diğer ulaşım araçlarının imalatı Toplam l 47

48 TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri Teknoloji faaliyetleri sanayi ve sanayi kuruluşlarının rekabet gücü ve onun şekillendirdiği karlılık ve verimlilik için en önemli belirleyici unsurlardan biri haline gelmiştir. Bu nedenle 2013 çalışmasından itibaren İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında olduğu gibi İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde de teknoloji faaliyetleri başlığı altında bilgilere yer verilmeye başlanmıştır. Teknoloji faaliyetleri başlığı altında iki bilgiye yer verilmektedir. İlki İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda AR-GE harcamalarıdır. Diğeri ise İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun teknoloji yoğunluğu itibariyle sektör dağılımlarıdır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun AR-GE harcamaları hesaplanmakta ve değerlendirilmektedir. AR-GE harcamaları iki yöntemle; anket verileri ve kuruluşların gelir tablosu verileri yardımıyla toplanmaktadır yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun AR- GE harcamaları anket verileri ile TL, gelir tablosu verilerine göre ise TL dir. Her iki veri kullanılarak hesaplandığında AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranı yüzde 0,27, satış hasılatına oranı ise yüzde 0,23 tür. En yüksek AR-GE harcaması gerçekleştiren sektörler ise (anket verileri ile) 23,6 milyon TL ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı sanayi, 23,4 milyon TL ile eczacılık ürünleri imalatı sanayi, 17,7 milyon TL ile gıda sanayi ve 17 milyon TL ile motorlu kara taşıtları sanayidir. Sektörler İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda AR-GE Giderleri Ar-Ge Giderleri (Anket Verileri) Ar-Ge Giderleri (Gelir Tablosu Verileri) Madencilik ve taş ocakçılığı Gıda ürünlerinin imalatı İçeceklerin imalatı Tütün ürünleri imalatı Tekstil ürünlerinin imalatı Giyim eşyalarının imalatı Deri ve ilgili ürünlerin imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemeler Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Ana metal sanayii Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı Elektrikli teçhizat imalatı Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) Diğer ulaşım araçlarının imalatı Mobilya imalatı Diğer imalatlar Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı - - Toplam l TEMMUZ 2014

49 Teknoloji Yoğunluklarına Göre Yaratılan Katma Değer İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu kapsamında teknoloji yoğunluklarına göre yaratılan katma değer dağılımı da incelenmektedir. Teknoloji yoğunluklu sektör grupları içinde sadece imalat sanayi firmaları yer almaktadır. Madencilik ve taşocakçılığı ile elektrik, gaz, buhar, su üretimi firmaları yer almamaktadır. Bu itibarla imalat sanayinde faaliyet gösteren 488 firmanın verileri ile hesaplama ve dağılım yapılmaktadır. Teknoloji yoğunluklu 4 sektör grubu bulunmaktadır. Bunlar düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler, ortadüşük teknoloji yoğunluklu sanayiler, orta-yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler ve yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerdir. Teknoloji yoğunluklu sanayi grupları içinde yer alan sanayi sektörleri yeni kullanılmaya başlanan NACE.2 sanayi sınıflandırması ile birlikte tabloda sunulmaktadır. Teknoloji yoğunluklu sektör grupları için yaratılan katma değer göstergesi kullanılmaktadır. Kullanılan katma değer üretici fiyatlarıyla brüt katma değer (üretim faktörlerine yapılan ödemeler (ödenen maaş ve ücretler+ödenen faizler+milli gelir anlamında kar)+yıl için ayrılan amortismanlar+ödenen dolaylı vergilersübvansiyonlar) göstergesidir. İSO İkinci 500 içinde yer alan firmaların ait oldukları sektörlerin yarattıkları katma değerler ve sektörlerin toplam katma değer içindeki payları aşağıda tabloda yer almaktadır. Buna göre en yüksek katma değer yaratan sektör yüzde 16 payı ile tekstil ürünlerinin imalatı sektörüdür. Onu yüzde 13,8 payı ile gıda ürünleri imalatı ve 12 payı ile mineral ürünlerin imalatı sanayi izlemektedir. Teknoloji yoğunluklu sektör grupları da kendi içinde toplulaştırılmaktadır. Bu itibarla değerlendirildiğinde yaratılan katma değer itibariyle en yüksek payı yüzde 45,8 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu almaktadır. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde ise en yüksek payı yüzde 43,6 ile orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu almıştır. İkinci 500 içinde yaratılan katma değer itibariyle en yüksek ikinci payı yüzde 26,2 ile orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu almaktadır. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda ise ikinci grubu yüzde 36,1 pay ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu oluşturmuştur. İkinci 500 kuruluşta orta-yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı yüzde 23,4, yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı ise yüzde 4,6 olmuştur. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde orta yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı yüzde 17,8, yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı ise yüzde 2,6 olmuştu. Bu itibarla Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde orta-yüksek ve yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı yüzde 20,4 te kalırken, İkinci 500 içinde payın yüzde 28 olması dikkat çekici bir göstergedir. Teknoloji Yoğunluklarına Göre Yaratılan Katma Değerin Dağılımı (%) Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Düşük Teknoloji % 36,1 Orta-Düşük Teknoloji % 43,6 Düşük Teknoloji % 45,8 Orta-Düşük Teknoloji % 26,2 Yüksek Teknoloji % 2,6 Orta-Yüksek Teknoloji % 17,8 Yüksek Teknoloji % 4,6 Orta-Yüksek Teknoloji % 23,4 l 49

50 TEKNOLOJİ FAALİYETLERİ Teknoloji Yoğunluklarına Göre Yaratılan Katma Değer Dağılımı Teknoloji Yoğunluğu İtibariyle Sektör Grupları Toplam Brüt Katma Değer Toplam Brüt Katma Değer Pay (%) Sektörler Toplam Brüt Katma Değer Toplam Brüt Katma Değer Pay (%) 10.Gıda ürünlerinin imalatı ,8 11.İçeceklerin imalatı ,5 12.Tütün ürünleri imalatı ,3 13.Tekstil ürünlerinin imalatı ,0 Düşük Teknoloji Yoğunluklu Orta-Düşük Teknoloji Yoğunluklu Orta-Yüksek Teknoloji Yoğunluklu Yüksek Teknoloji Yoğunluklu , , , ,6 14.Giyim eşyalarının imalatı ,4 15.Deri ve ilgili ürünlerin imalatı ,4 16.Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) ,4 17.Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı ,0 18.Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması (18.2 Hariç) ,0 31.Mobilya imalatı ,4 32.Diğer imalatlar (32.5 Hariç) , Kayıtlı Medyanın Çoğaltılması Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı ,7 22.Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı ,1 23.Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı ,0 24.Ana metal sanayii ,2 25.Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (25.4 Hariç) , Gemi ve tekne yapımı ,4 33.Makine ve Ekipmanları Kurulumu ve Onarımı Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı , Silah ve mühimmat (cephane) imalatı Elektrikli teçhizat imalatı ,7 28.Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı ,3 29.Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı ,2 30.Diğer ulaşım araçlarının imalatı (30.1 ve 30.3 Hariç) , Tıbbi ve Dişçilik ile İlgili Araç ve Gereçlerin İmalatı Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı ,5 26.Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı , Hava taşıtları ve uzay araçları ile bunlarla ilgili makinelerin imalatı l TEMMUZ 2014

51 Serhat Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Size Ekonomi Ve Kaliteyi Sunuyoruz Hakkımızda yılında Ziya BÜYÜKBEKTAŞ tarafından SERHAT NAKLİYAT olarak Karabük te kurulan firma özel sektöre nakliye ile giriş yapmıştır yılında SERHAT DEMİR TİCARET VE NAKLİYAT KOLLEKTİF ŞİRKETİ olarak firmanın ismi değişmiş ve demir-çelik sektörüne ilk adım atılmıştır yılında üretici kimliği kazanan firma Karabük te bir haddehane satın alarak ilk sanayi yatırımını gerçekleştirmiş ve SERHAT HADDECİLİK A.Ş. kurulmuştur yılında Ankara da SERHAT HAZIR DEMİR A.Ş. grup şirketlerine katılmış olup; istikrarlı büyüme hedeflerini adım adım gerçekleştirmeye devam etmektedir. Geçen süre içerisinde Türkiye nin önde gelen inşaat demiri üreticilerinden biri haline gelen Serhat Haddecilik 2014 yılı itibariyle 96 farklı çeşit ürün üretebilmekte ve bugünki üretim kapasitesi olan yıllık ton imalat ve ton satış rakamlarını gerçekleştirebilmektedir. Ayrıca, firmanın hammadde ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla SERHAT DEMİR ÇELİK GRUP uzman kadrosuyla ithalat ve artan üretim kapasitesiyle dünyanın birçok ülkesine ihracat gerçekleştirmektedir, dolayısıyla ülke ekonomisine her geçen gün daha fazla katkı sağlamaktadır. Bir ülkenin ekonomik gelişimi için lider sektörelerden biri olan demir çelik sektörünün Türkiye için önemini farkındayız ve Serhat Demir Çelik Grup olarak başta Orta Doğu, Afrika ve Uzak Doğu olmak üzere yurtdışı piyasada var olmanın gururunu yaşamaktayız yılından bu yana ithalat ve ihracatta sektörün tüm yeniliklerini kullanarak uluslararası alandaki müşterilerimize yüksek kaliteli hizmeti anlayışını sürdürmeye devam etmekteyiz. Öte yandan müşteri memnuniyetinin şirketimize katmış olduğu motivasyonla beraber işbirliği içerisinde olduğumuz şirketlerle uzun soluklu projelere imza atmanın mutluluğu içerisindeyiz. İhracatta inşaat demiri ve muadili ürünlerin yanısıra önceleri sadece bir atık gözüyle bakılan tufal (demir tozu) satışını T.C. Çevre Bakanlığı lisansıyla Uzak Doğu ülkelerine senelik mt ton olmak üzere gerçekleştirebilmekteyiz. Merkez Bahçekapı Mah Cad. No:2/B Şaşmaz / ANKARA /TÜRKİYE Tel : (pbx) Faks : Şube Gazipaşa Caddesi Serhat Han No: 35 KARABÜK / TÜRKİYE Tel : (pbx) Faks : Fabrika Yeni Sanayi Bölgesi KARABÜK / TÜRKİYE Tel : info@serhatdc.com l 51

52 SIRALAMA Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2013 yılında üretimden satışlar, satış hasılatı, katma değer, özkaynak, aktif toplamı, vergi öncesi dönem karı/zararı, faiz, amortisman ve vergi öncesi karı/zararı, ihracat, çalışanlar ortalaması. İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) 1 21 Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli KİBSAŞ Karadeniz İnşaat ve Beton San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Teksüt Süt Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. Balıkesir Penti Çorap San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Oğuz Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Adana Felda Iffco Gıda San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Yurtbay Seramik San. ve Tic. A.Ş. Eskişehir İstanbul Enka Süt ve Gıda Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. Konya Kendirliler Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Dörtyol Bupiliç Entegre Gıda San. Tic. A.Ş. Balıkesir Bursa Çimento Fabrikası A.Ş. Bursa İstanbul Roma Plastik San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Ozon Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Demir Export A.Ş. Ankara Işık Ahşap Profil Lojistik San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş. İstanbul YATAŞ Yatak ve Yorgan San. Tic. A.Ş. Kayseri ASAŞ Ambalaj Baskı San. ve Tic. A.Ş. Ankara l TEMMUZ 2014

53 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 53

54 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) BAŞTAŞ Başkent Çimento San. ve Tic. A.Ş. Ankara Çetinkaya Mensucat San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Aydınlar Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. Konya İstanbul Gürsoy Yem Gıda ve Hayvancılık San. Tic. Ltd. Şti. Adana Demirsan Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Arıkan Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Kahramanmaraş Progıda Pazarlama A.Ş. İstanbul SCA Yıldız Kağıt ve Kişisel Bakım Üretim A.Ş. Kocaeli Sistem Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Continental Confectionery Company Gıda San. ve Tic. A.Ş. İstanbul İstanbul SFC Entegre Orman Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (TÜDEMSAŞ) Kamu Aslan Çimento A.Ş. Kocaeli Santa Farma İlaç Sanayii A.Ş. İstanbul Akkim Yapı Kimyasalları San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Boytek Reçine Boya ve Kimya San. Tic. A.Ş. İstanbul Bemka Emaye Bobin Teli ve Kablo San. Tic. A.Ş. İstanbul Kaşmir Halı San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Elvan Gıda San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Kozlu Gıda İmalat San. Tic. ve Taşımacılık A.Ş. Ankara Orhan Karakoç Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Bursa İshakoğlu Gıda Nakliye ve İnşaat San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. İstanbul Borsan Kablo Elektrik Aydınlatma İnş. San. ve Tic. A.Ş. Samsun Oyka Kağıt Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Çaycuma İstanbul Akteks Akrilik İplik San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Altınapa Değirmencilik Tic. ve San. A.Ş. Konya İşbir Sünger Sanayi A.Ş. Ankara PNS Pendik Nişasta Sanayi A.Ş. İstanbul Bien Yapı Ürünleri Sanayi Turizm ve Ticaret A.Ş. Ankara Mecaplast Otomotiv Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Erkunt Sanayi A.Ş Ankara Gürsoy Tarımsal Ürünler Gıda San. ve Tic. A.Ş. Ordu l TEMMUZ 2014

55 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 55

56 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Frimpeks Kimya ve Etiket San. Tic. A.Ş. İstanbul Ankara Un Sanayii A.Ş. Ankara Aliağa Çakmaktepe Enerji Üretim A.Ş. Ege Bölgesi GRANİSER Granit Seramik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Coşkunöz Radyatör ve Isı San. Tic. A.Ş. Bursa Elektromed Elektronik Sanayi ve Sağlık Hizmetleri A.Ş. Ankara Özlem Tarım Ürünleri A.Ş. Salihli Cevher Jant Sanayii A.Ş. Ege Bölgesi Ünsa Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Mogul Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Gaziantep Kaplan Kardeşler Halı San. ve Tic. Ltd. Şti. Gaziantep Sıddık Kardeşler Haddecilik San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul Amcor Flexibles İstanbul Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Alcatel Lucent Teletaş Telekomünikasyon A.Ş. İstanbul Or-Pa Pazarlama ve Tekstil Sanayi A.Ş. İstanbul Kilim Grubu Kartaltepe Mensucat Fabrikası T.A.Ş. İstanbul İstanbul As Tavukçuluk Tarım İşletmeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Sakarya Ede Demir Çelik Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. Ege Bölgesi Sardunya Gıda Mutfak İşletmeleri Ticaret A.Ş. İstanbul Magnesit A.Ş. Eskişehir İstanbul Cam Elyaf Sanayi A.Ş. İstanbul Vefa Prefabrike Yapılar San. Tic. A.Ş. İstanbul Üniteks Tekstil ve Ticaret A.Ş. İstanbul Söke Değirmencilik San. ve Tic. A.Ş. Aydın Tellioğlu Yem-Gıda Entegre Tesisleri San. ve Tic. A.Ş. Balıkesir Unat Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep As-Ado Hazır Beton San. Nak. ve Tic. A.Ş. Bucak Cevher Döküm Sanayii A.Ş. Ege Bölgesi Demisaş Döküm Emaye Mamülleri Sanayi A.Ş. Kocaeli Abdioğulları Plastik ve Ambalaj Sanayi A.Ş. Adana Hastavuk Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. Bursa Modern Beton San. ve Tic. A.Ş. Denizli Ozanteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli l TEMMUZ 2014

57 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 57

58 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Çamsan Poyraz Ağaç Ürünleri Turizm İnşaat Tarım Enerji San. ve Tic. A.Ş. Ankara Jantsa Jant San. ve Tic. A.Ş. Aydın Özdemir Boru Profil San. ve Tic. Ltd. Şti. Ereğli Karadeniz Baydemirler Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Kasar ve Dual Tekstil Sanayii A.Ş. İstanbul Hisarlar Makina San. ve Tic. A.Ş. Eskişehir Ekiciler Süt Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. Antalya ZF Sachs Süspansiyon Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Özgörkey Gıda Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Kayalar Kimya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Çağ Çelik Demir ve Çelik Endüstri A.Ş. Karabük Ode Yalıtım San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Türk Ytong Sanayi A.Ş. İstanbul Ege Bölgesi Farba Otomotiv Aydınlatma ve Plastik Fabrikaları A.Ş. Kocaeli Modern Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Çorlu Kayseri Eruslu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Öztiryakiler Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Türkiye Lokomotif ve Motor San. A.Ş. (TÜLOMSAŞ) Kamu Ekoten Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Argon Kimya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Meltem Kimya ve Tekstil San. İth. İhr. ve Tic. Ltd. Şti. Adana Ayhanlar Yol Asfaltlama San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Akbel Süt ve Süt Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Ereğli/Konya Arslantürk Tarım Ürünleri San. İhr. ve İth. A.Ş. Trabzon Vezirköprü Orman Ürünleri ve Kağıt Sanayi A.Ş. Vezirköprü Aroma Bursa Meyve Suları ve Gıda Sanayii A.Ş. Bursa İstanbul Onduline Avrasya İnşaat Malz. San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Femaş Metal San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Hema TRW Otomotiv Direksiyon Sistemleri A.Ş. İstanbul İstanbul Halk Ekmek Un ve Unlu Maddeler Gıda San. ve Tic. A.Ş. Kamu Grammer Koltuk Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Bursa İstanbul l TEMMUZ 2014

59 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 59

60 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Uğur Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Doğuş Yiyecek ve İçecek Üretim San. Tic. A.Ş. İstanbul ABC Deterjan San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Astaş Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Sunel Ticaret Türk A.Ş. Ege Bölgesi Poyraz Poyraz Fındık Entegre San. ve Tic. A.Ş. Ordu BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. İstanbul TARFAŞ Tarımsal Faaliyetler Üretim San. ve Tic. A.Ş. Karacabey Düzce Cam San. ve Tic. A.Ş. İstanbul P.M.S. Metal Profil Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Bursa Karaçuha Tarım Ürünleri İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. Terme Kaltun Madencilik Sanayi Nakliye ve Akaryakıt Tic. A.Ş. Aydın Kilim Mobilya Kanepe San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Safyün Halı Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Amasya Şeker Fabrikası A.Ş. Suluova Destebaşı Grup İnşaat San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Pamir Gıda Sanayi A.Ş. İstanbul Ve-Ge Hassas Kağıt ve Yapıştırıcı Bant San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Çimbeton Hazırbeton ve Prefabrik Yapı Elemanları San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Kıvanç Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Adana Meltem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Ermaksan Makina San. ve Tic. A.Ş. Bursa Ege Gübre Sanayii A.Ş. Ege Bölgesi Mioro Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Örgen Gıda San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi İstanbul Merter Helva San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Uşak Seramik Sanayi A.Ş. Uşak Modavizyon Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Coreal Alüminyum Kablo San. Tic. A.Ş. Kayseri Alarko Carrier San. ve Tic. A.Ş. İstanbul GENTAŞ Genel Metal San. ve Tic. A.Ş. Bolu Emta Kablo San. ve Tic. A.Ş. Kadirli Kombassan Kağıt Matbaa Gıda ve Tekstil San. Tic. A.Ş. Konya Uğurdemir Halı San. ve Tic. Ltd. Şti. Gaziantep l TEMMUZ 2014

61 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 61

62 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Gürmen Giyim San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Aydın Mensucat Döşemelik Kumaş San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Gizem Seramik Frit ve Glazür San. ve Tic. A.Ş. Sakarya Dost Fındık Gıda Kuy. İnş. Tah. Nak. Tur. Müh. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Ünye Arma Filtre Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Sakarya İpek Yem ve Gıda San. Tic. A.Ş. Gaziantep İstanbul Özyaşar Tel ve Galvanizleme Sanayi A.Ş. İstanbul Daikin Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş. Sakarya Ergaz San. ve Tic. A.Ş. İstanbul İmteks Giyim San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Camiş Madencilik A.Ş. İstanbul G.Ç.S. Metal Çatı İzolasyon Taahhüt Tic. ve San. A.Ş. Adana Polyteks Tekstil Sanayi Araştırma ve Eğitim A.Ş. Bursa Çelik Halat ve Tel Sanayii A.Ş. Kocaeli Özyılmaz Fındık Tic. ve San. Ltd. Şti. Çarşamba Kardem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul PİMAŞ Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş. Kocaeli Surtel Kablo Sanayii A.Ş. İstanbul Aster Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. İstanbul Realkom Tekstil Ürünleri Sanayi Pazarlama ve Dış Ticaret A.Ş. İstanbul Tirsan Kardan San. ve Tic. A.Ş. Manisa Ege Bölgesi ORMA Orman Mahsulleri İntegre San. ve Tic. A.Ş. Isparta Sika Yapı Kimyasalları A.Ş. İstanbul Putzmeister Makine San. ve Tic. A.Ş. Çerkezköy Dosu Maya Mayacılık A.Ş. Lüleburgaz Sunteks Dokuma Boya Apre San. ve Tic. A.Ş. Bursa Bilkont Dış Ticaret ve Tekstil Sanayi A.Ş. İstanbul Tukaş Gıda San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Ticaret ve Sanayi Kontuvarı T.A.Ş. Ege Bölgesi A.B Gıda San. ve Tic. A.Ş. Balıkesir Kula Yağ ve Emek Yem San. Tic. A.Ş. Balıkesir Murat Ticaret Kablo Sanayi A.Ş. İstanbul Büyük Hekimoğulları Gıda San. ve Tic. A.Ş. Konya l TEMMUZ 2014

63 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 63

64 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Kale Oto Radyatör San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Baştaş Hazır Beton San. ve Tic. A.Ş. Ankara Üniversal Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul Söğütsen Seramik San. İnş. Mad. İth. İhr. A.Ş. Bilecik Kocaeli Novaplast Plastik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Elif Fındık San. ve Tic. Ltd. Şti. Terme İstanbul Akpa Alüminyum Plastik San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul Bosen Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Bursa Oğuz Gıda San. ve Tic. A.Ş. Adana Yılmaz Redüktör San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Kalibre Boru San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Yavuz Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Giresun Sapro Temizlik Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul İzopoli Yapı Elemanları Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. Bolu Göliplik Şeremet Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Bursa Özdoğu İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. Ankara Kablotek Kablo San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Beks Çorap ve İç Giyim San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Küçüker Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli Akzo Nobel Boya San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Zeki Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Varol Beton ve Yapı Endüstri San. Tic. A.Ş. İstanbul Osman Akça Tarım Ürünleri İthalat İhracat San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi İstanbul Kurtoğlu Bakır Kurşun Sanayi A.Ş. İstanbul Tekinak Gıda San. ve Tic. A.Ş. Çankırı Canan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Aymar Yağ ve Gıda San. Tic. A.Ş. Çorlu Sampa Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Samsun Gemciler Güven Metal San. ve Tic. A.Ş. Kahramanmaraş Mondi Yatak Yorgan San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Obasan Gıda İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Bursa Altıparmak Gıda San. ve Tic. A.Ş. İstanbul l TEMMUZ 2014

65 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 65

66 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Tahsildaroğlu Süt Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Çanakkale Spot Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Petro Yağ ve Kimyasallar San. Tic. A.Ş. Kocaeli Pelsan Tekstil Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Saadet Gıda Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Link Kimya Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd.Şti. İstanbul Şahin Pamuk Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti. Gaziantep Küçükarslanlar Bakır Çinko San. ve Tic. A.Ş. Trabzon Göknur Gıda Maddeleri Enerji İmalat İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş. Ankara Bartın Çimento San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Harput Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Bursa Desa Deri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Detay Gıda San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Erbak-Uludağ İçecek San. ve Tic. A.Ş. Bursa Sartel Elektrik Kablo ve Mot. Mak. İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti Aydın Halkalı Kağıt Karton San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Hasırcı Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Valf Sanayii A.Ş. Manisa Egeplast Ege Plastik Tic. ve San. A.Ş. Ege Bölgesi Demirciler Gıda Sanayi A.Ş. Giresun İstanbul Karbel Konfeksiyon San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul Atasay Kuyumculuk San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Plastifay Kimya Endüstrisi A.Ş. İstanbul Della Gıda San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Karel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Akın Tekstil A.Ş. İstanbul Nitromak DNX Kimya Sanayii A.Ş. Ankara Atiker Metal İth. İhr. ve İmalat San. Tic. A.Ş. Konya Altaş Yağ Su ve Tarım Ürünleri Gıda İnş. Otomotiv Nak. San. ve Tic. A.Ş. Ordu Venüs Giyim San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Mes Yağ ve Gıda San. Tic. A.Ş. Diyarbakır Ali Raif İlaç Sanayi A.Ş. İstanbul Polisan Kimya Sanayii A.Ş. Kocaeli Sarıgözoğlu Hidrolik Makina ve Kalıp San. ve Tic. A.Ş. Manisa l TEMMUZ 2014

67 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 67

68 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Müsellimoğlu Demir Çelik Tic. ve San. Ltd. Şti. Kocaeli Contitech Lastik San. ve Tic. A.Ş. Bursa Orka Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Turgutlu Yurt Çimento San. ve Tic. A.Ş. Muş Kanca El Aletleri Dövme Çelik ve Makina Sanayi A.Ş. İstanbul Maysan Mando Otomotiv Parçaları San. ve Tic. A.Ş. Bursa Özerdem Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Uşak Metal Matris San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Can Tekstil Entegre Tesisleri ve Tarım Ürünleri San. Tic. A.Ş. İstanbul TI Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa Selkasan Kağıt ve Paketleme Malzemeleri İmalatı San. ve Tic. A.Ş. Manisa Sepaş Plastik Kimya İnşaat Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Adana Roteks Tekstil İhracat San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi İstanbul Erdoğanlar Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Yıldız Cam San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Akım Metal San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Selva Gıda Sanayi A.Ş. Konya Sezon Pirinç ve Tarım Ürünleri Gıda San. Tic. A.Ş. İstanbul Alkim Kağıt San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Yıldız Granini Meyve Suyu San. ve Tic. A.Ş. Sakarya Beşsan Makarna Gıda San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Coşkun Et ve Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Elit Çikolata ve Şekerleme Sanayi A.Ş. İstanbul Milliyet Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş. İstanbul SAFAŞ Saf Plastik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul AKG Gazbeton İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Ünteks Boya Baskı Apre Tekstil San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. İstanbul Beşler Gıda ve Kimya A.Ş. Gaziantep Şahin-Melek Et ve Et Mamülleri Gıda San. Tic. A.Ş. Kayseri İ. E. Ulagay İlaç Sanayii T.A.Ş. İstanbul Özkaplan İpek Halı Tekstil Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Gaziantep Farmamak Ambalaj Maddeleri ve Ambalaj Kocaeli Makineleri San. ve Tic. A.Ş Shamrock Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli Gurme Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Kocaeli l TEMMUZ 2014

69 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 69

70 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Plastay Kimya San. ve Tic. A.Ş. Gebze Yaşar Dondurma ve Gıda Maddeleri A.Ş. Kahramanmaraş Sanica Isı Sanayi A.Ş. İstanbul Uludağ Maden Suları T.A.Ş. Bursa Kompen PVC Yapı ve İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. Konya Gentaş Kimya San. ve Tic. Pazarlama A.Ş. İstanbul Antalya Enerji Üretim A.Ş. Antalya Elazığ Altınova Çimento San. Tic. A.Ş. Elazığ Bolacalar Un Yem Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş. Yenişehir/Bursa Berke Plastik San. ve Tic. A.Ş. Sakarya Beşyem Tarım Hayvancılık Gıda San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Gür İplik San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Coats (Türkiye) İplik Sanayii A.Ş. Bursa Alka Sanayi İnşaat ve Ticaret A.Ş. İstanbul Çelikel Alüminyum Döküm İmalat San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Edirne Yağ San. ve Tic. A.Ş. Edirne Erçal Fındık Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Samsun Yasin Kaplan Halı San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Zahit Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Adana Muratlı Karton Kağıt San. ve Tic. A.Ş. Tekirdağ Viking Kağıt ve Selüloz A.Ş. Ege Bölgesi Marteks Maraş Tekstil Sanayi A.Ş. Kahramanmaraş Şenocak Gıda Fındık Entegre Tur. Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Ordu Pelit Pastacılık ve Gıda Sanayi A.Ş. İstanbul İstanbul Acarsoy Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Bursa Ayhan Sezer Yağ ve Gıda Endüstrisi Ticaret Ltd. Şti. İstanbul ATK Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Ünal Sentetik Dokuma San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Serra Sünger Kimya İnş. Nak. Petrol Ür. Süper Market ve Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. İnegöl Beltan Vibracoustic Titreşim Elemanları San. ve Tic. A.Ş. Bursa Pilenpak Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Manisa Yemsel Tavukçuluk Hayvancılık Yem Hammaddeleri San. ve Tic. A.Ş. Samsun Özbal Çelik Boru San. Tic. ve Taahhüt A.Ş. Mersin Narteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Kahramanmaraş l TEMMUZ 2014

71 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 71

72 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Termikel Madeni Eşya San. İhr. ve İth. Tic. A.Ş Ankara İstanbul Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. Ankara ACT Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Kırklareli Doruk Ev Gereçleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Eskişehir İba Kimya San. ve Tic. A.Ş. Ankara Kale Nobel Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Batısöke Söke Çimento Sanayii T.A.Ş. Aydın Özkoyuncu Madencilik Metalurji İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Işık Plastik Sanayi ve Dış Ticaret Pazarlama A.Ş. Kocaeli Gülsan Gıda San. Tic. A.Ş. Kayseri Çukurova İnşaat Makinaları San. ve Tic. A.Ş. Mersin DYO Matbaa Mürekkepleri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Frigoglass Turkey Soğutma San. İç ve Dış Tic. A.Ş. İstanbul Parsan Makina Parçaları Sanayii A.Ş. İstanbul Tarsus Salteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Çinkom Çinko Kurşun Metal ve Madencilik San. Tic. A.Ş. Kayseri Sabırlar Fındık İhracat Ltd. Şti. Trabzon Agrobest Grup Tarım İlaçları Tohumculuk İmalat İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Uşak Nev Saç Metal Sanayi İnşaat Nakliye ve Tic. Ltd. Şti. Nevşehir Eczacıbaşı-Baxter Hastane Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul İstanbul Hamaratlı Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Festival Halı San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Akplas Plastik Kalıp San. ve Tic. A.Ş. İstanbul BTM Bitümlü Tecrit Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Ziylan Taban San. ve Tic. A.Ş İstanbul Samsun Yem San. ve Tic. A.Ş. Samsun Karsu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Aromsa Besin Aroma ve Katkı Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Erikoğlu Emaye Bakır Tel Sanayi A.Ş. Denizli Pınar Su San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş. Ankara l TEMMUZ 2014

73 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 73

74 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Hitit Seramik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Bony Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Çerkezköy Çelikaslan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Burak Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Pireks Bakır Alaşımları San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Çelikler Taahhüt İnşaat ve Sanayi A.Ş. Ankara Ego Elektrikli Aletler Sanayi A.Ş. Çorlu KOMGIDA Kombassan Gıda İhtiyaç Mad. ve Petrol Ür. San. ve Tic. A.Ş. Konya Kimteks Tekstil İnşaat Tic. ve San. A.Ş. Adana Adel Kalemcilik Tic. ve San. A.Ş. İstanbul Subor Boru San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Işıksoy Tekstil İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. Bursa Ateşsan Kağıtçılık Matbaa Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul Katsan Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul Erkul Kozmetik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Ege Kimya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Hattat Tarım Makinaları San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Bakırlar İplik San. ve Tic. Ltd. Şti. Adana Milteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Cengiz Makina San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Tayaş Gıda San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli EVAS Ev Aletleri Sanayi Ltd. Şti. İstanbul Çarkıt Kablo San. ve Tic. A.Ş. Denizli Yazaki Wiring Technologies Türkiye Elektrik Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Bursa Üntel Kabloları San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Elba Bant San. ve Tic. A.Ş. İstanbul E.N.A. Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Bursa Kaynak İplik San. ve Tic. A.Ş. Denizli Zafer Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Örma Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Hektaş Ticaret T.A.Ş. Kocaeli Mayteks Örme San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Karyer Isı Transfer San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Hema Otomotiv Sistemleri A.Ş. Çerkezköy Taner Triko San. ve Tic. A.Ş. İstanbul l TEMMUZ 2014

75 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 75

76 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Ritaş Kimya ve Tekstil San. Tic. A.Ş. Gaziantep Bağ Yağları San. ve Tic. T.A.Ş. Ege Bölgesi Gürkan Ofis Mobilyaları San. ve Tic. Ltd. Şti. Kayseri Çepaş Galvaniz Demir Çelik Madencilik İnş. Nak. Tic. ve San. A.Ş. Ankara Erişler Yem San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Altınbey Giyim Ticaret A.Ş. İstanbul Başyazıcıoğlu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Kayseri CMK Kablo Elektrik Sanayi İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Denizli Can Enerji Entegre Elektrik Üretim A.Ş. Çorlu Emek Yağ Sanayi A.Ş. Bursa Ongan Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. İstanbul TYH Uluslararası Tekstil Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi As Ofis Damızlık Yumurta Gıd. Tar. Hayv. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Ankara Adeka İlaç San. ve Tic. A.Ş. Samsun Formfleks Yalıtım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Bursa Mim Mühendislik İnşaat Çelik Endüstri San. ve Tic. A.Ş. ELKON Elevatör Konveyör ve Makina San. ve Tic. A.Ş. Ankara İstanbul Akça Hazır Beton San. ve Tic. A.Ş. Denizli Safa Tarım A.Ş. Konya Mikropor Makina San. ve Tic. A.Ş. Ankara Aydın Örme San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Yıltem Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Ege Fren San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi İstanbul Biofarma İlaç San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Çilek Mobilya Sanayi ve Pazarlama Ticaret A.Ş. İnegöl Hatboru Çelik Boru San. ve Tic. Ltd. Şti. Antakya Dalgakıran Makina San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Aluform Pekintaş Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Prekons İnşaat Sanayi A.Ş. Ankara S.S. Tariş Üzüm Tarım Satış Kooperatifleri Birliği Ege Bölgesi Ar-Al Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Kahramanmaraş Verde Yağ Besin Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Ulusan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Konya Tosunoğulları Mobilya San. ve Tic. A.Ş. Konya l TEMMUZ 2014

77 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 77

78 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Kaplamin Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Aydın Linyit Madencilik ve Akaryakıt San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Nil Örme San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Baylan Ölçü Aletleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Ege Bölgesi Emin Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Kahramanmaraş Sümer Plastik ve Kağıt San. Tic. A.Ş. İstanbul Komyapı Hazır Beton Prefabrik İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. Konya Arık Bey Tekstil Enerji ve Sınai Yatırımlar A.Ş. İstanbul Alce Elektrik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Söktaş Dokuma İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Aydın Angora Halı San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Sem Plastik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Saray Halı A.Ş. İstanbul Sultan Et ve Gıda Üretim Ticaret ve Pazarlama Ltd. Şti. Ankara Özgüven Kablo San. ve Tic. Ltd. Şti. Denizli İhlas Gazetecilik A.Ş. İstanbul Alfa Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Karacasu Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Kahramanmaraş Tümka Kablo Sanayi A.Ş. İstanbul Bade Dokuma Tekstil Halı San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Tat Makarnacılık San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Ay-Tim Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. İstanbul Penguen Gıda Sanayi A.Ş. Bursa Tamteks Tekstil Konfeksiyon İmalatı ve Ticareti A.Ş. İstanbul Pressan Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Ankara Ofis Yem Gıda ve Makina San. Tic. A.Ş. Ankara Günsan Elektrik Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Doğtaş Kelebek Mobilya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Ersur Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul Ak Piliç Ticaret Ltd. Şti. Bolu Ela Kimyevi Maddeler San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul Beşan Nişasta Gıda San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep CHT Tekstil Kimya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Emin Tarım San. ve Tic. A.Ş. Uzunköprü Beşler Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Kayseri l TEMMUZ 2014

79 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş l 79

80 SIRALAMA İkinci 500 Büyük Kuruluş Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Kamu Sıra No: Özel Sıra No: Üretimden Satışlar (Net) (TL) Satış Hasılatı (Net) (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) Hacıoğulları Hazır Beton Saç ve Yapı Malzemeleri San. ve Tic. A. Ş. İstanbul İstanbul Bursa Serhat Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Karabük İstanbul Yılmazlar Et Gıda Tarım Hayvancılık Nak. Tur. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İstanbul Gökhan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli İstanbul Özgür Atermit San. ve Tic. A.Ş. Adana İzi Süt ve Gıda Mamülleri San. Tic. A.Ş. Konya Teksim Giyim San. ve Tic. Ltd. Şti. İstanbul Samur Halıları San. ve Tic. A.Ş. Ankara Motif Dokuma Halı ve Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep TMO Genel Müdürlüğü Afyon Alkoloidleri Fabrikası Kamu Anadolu Deniz İnşaat Kızakları San. ve Tic. A.Ş. İstanbul APS Tekstil ve Ticaret A.Ş. İstanbul Erdem Soft Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Gaziantep Torun Bakır Alaşımları Metal San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Duran-Doğan Basım ve Ambalaj Sanayi A.Ş. İstanbul Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. Kütahya Serin Treyler A.Ş. Konya YİBİTAŞ Yozgat İşçi Birliği İnşaat Malzemeleri Tic. ve San. A.Ş. Yerköy Merinos Mobilya Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Ege Bölgesi Nestle Waters Gıda ve Meşrubat San. ve Tic. A.Ş. Bursa GENEL TOPLAM AÇIKLAMALAR: 1- Bağlı bulunduğu oda bölümündeki Kamu ifadesi o sırada yer alan kuruluşun BİT / KİT gibi kamu kuruluşu olduğunu göstermektedir. 2- Bu bölümde Kamu ifadesi bulunmayan diğer tüm kuruluşlar özel sektör kuruluşu olup, bağlı oldukları Sanayi, Ticaret veya Ticaret ve Sanayi Odaları gösterilmiştir. 3- İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu s ralamas, kuruluşlar n 2013 y l ndaki üretimden sat şlar na (net) göre yap lm şt r. 4- Sat ş Has lat (Net) kalemi ise kuruluşlar n 2013 y l ndaki üretimden net sat şlar ile di er sat şlar (sanayi faaliyeti d ş sat şlar) toplam d r. 80 l TEMMUZ 2014

81 Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Dönem Karı/Zararı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı (TL) (TL) (TL) (TL) İhracat (Bin $) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Kişi İkinci 500 Büyük Kuruluş Yukar da verdi imiz mali bilgileri içeren tabloda, üretimden sat şlar bilgilerinden sonraki büyüklüklerde İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu s ralamas verilirken, bu s ralaman n yan nda ayr ca Kamu ve Özel s ralamas da verilmiştir. Bu s ralamadan da kuruluşlar n Kamu ve Özel gruplar içindeki s ras görülmektedir. 6- Kuruluşlar n üretimden sat şlar na göre s raland k s mda, s ra numaralar n n baz lar n n karş s nda görülen (-) işareti, o s rada yer alan kuruluşun isminin aç klanmas n istemedi ini göstermektedir. 7- stanbul Sanayi Odas na üye kuruluşlar koyu renkle belirtilmiş olup, bu kuruluşların baz lar ayn zamanda di er Odalar n da üyesidir. 8- K saltmalar: V.Ö.: Vergi Öncesi Not: Dönem Kar /Zararı (V.Ö.) Genel Toplam, Net Kar olarak (Kar-Zarar=Net Kar) verilmiştir. l 81

82 İSO İKİNCİ 500 DEĞERLENDİRME SONUÇLARI 82 l TEMMUZ 2014

83 l 83

84 İSO İKİNCİ 500 DEĞERLENDİRME SONUÇLARI İstanbul Sanayi Odası 46 yıldır aralıksız olarak sürdürdüğü Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasının ardından, 1997 yılından itibaren de Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışması hazırlayarak kamuoyunun bilgisine sunmaktadır. Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasının 2013 yılı sonuçları İSO Dergisi nin Temmuz 2014 özel sayısı ile kamuoyuna açıklanmış bulunmaktadır. Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında olduğu gibi İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışması da sanayi sektörü kapsamında hazırlanmakta ve sıralamalar üretimden satışlar kriterine göre yapılmaktadır. Bu nedenle büyüklük kriteri kuruluşların sınai faaliyetleri olmaktadır. Sanayi faaliyetleri başlığı altında madencilik ve taş ocakçılığı, imalat sanayi ve elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemleri sektörleri yer almaktadır yılı İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde 496 özel ve 4 kamu kuruluşu yer almıştır. Özel ve kamu kuruluşları sayısı bir önceki yıla göre değişmemiştir yılı İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralamasında bir önceki yıla göre 89 yeni firma yer almıştır. Bu firmalardan 29 u Birinci 500 den İkinci 500 e düşerken, 56 kuruluş İSO 1000 dışından sıralamaya girme başarısı göstermiştir. Sıralamalar Üretimden Satışlara Göre En Büyükler İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında 2013 yılında üretimden satışlara göre ilk sırayı Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. almıştır. İkinci sırada KİBSAŞ Karadeniz İnşaat ve Beton San. ve Tic. A.Ş. kuruluşu bulunmaktadır yılında üretimden satışlara göre üçüncü büyük kuruluş Teksüt Süt Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. dir. Yaratılan Katma Değerde En Büyükler İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında kuruluşlar yarattıkları katma değer itibari ile de sıralanmaktadır yılında üretici fiyatlarıyla en yüksek katma değer yaratan ilk iki kuruluş sırası ile Çelikler Taahhüt İnşaat ve Sanayi A.Ş. ile Alcatel Lucent Teletaş Telekomünikasyon A.Ş. olmuştur. Üçüncü sırada yer alan kuruluş isminin açıklanmasını istememiştir. En Fazla Kar Eden Kuruluşlar İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışmasında kuruluşlar vergi öncesi kar büyüklükleri ile sıralanmaktadır yılında en fazla kar eden ilk iki kuruluş isminin açıklanmasını istemezken, üçüncü sıradaki kuruluş Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. dir. En Fazla İhracat Yapan Kuruluşlar 2013 yılında en çok ihracat gerçekleştiren kuruluş Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. olmuştur. İkinci sırada Mioro Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş., üçüncü sırada ise Unat Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş. yer almıştır. Temel Göstergeler Ekonomik Büyüklükler 2013 yılında İSO İkinci 500 kapsamındaki kuruluşların üretimden satışları cari fiyatlarla yüzde 11,3 oranında artarak 63,6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Üretimden satışlardaki artış Birinci 500 deki yüzde 8,3 lük artışın üzerinde gerçekleşmiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun net satış hasılatı ise yüzde 13,4 artarak 73,6 milyar TL olmuştur. İSO İkinci 500 kapsamında yer alan sanayi kuruluşlarının ihracatı 2013 yılında yüzde 3,7 oranında artmış ve 10 milyar dolar olmuştur. Özel sektör kuruluşlarının ihracatı yüzde 4,2 artarken, kamu kuruluşlarının ihracatı yüzde 86,6 oranında azalmıştır. İSO İkinci 500 içinde yer alan kuruluşların vergi öncesi kar ve zarar toplamı cari fiyatlarla yüzde 30,2 oranında düşerek 2,2 milyar TL olmuştur. Özel sektör kuruluşlarının kar ve zarar toplamı yüzde 30,7 düşerken, kamu kuruluşlarındaki artış oldukça yüksek gerçekleşmiştir. İkinci 500 kapsamındaki kuruluşlar 2013 yılında 6,9 milyar TL faiz, amortisman ve vergi öncesi kar açıklamışlardır. Faiz, amortisman ve vergi öncesi karın net satış hasılatına oranı yüzde 9,4 tür. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda bu oran yüzde 11 dir yılında İSO İkinci 500 kuruluşlarının toplam borçları yüzde 28,5 oranında artarken, özel sektör kuruluşlarındaki artış yüzde 28,8 olmuştur. İkinci 500 de borçlar, Birinci 500 e göre daha hızlı artmıştır. 84 l TEMMUZ 2014

85 Kamu kuruluşlarının borçları ise yüzde 22,4 oranında azalmıştır. Toplam borçlar içinde kısa vadeli borçlar yüzde15,8, uzun vadeli borçlar yüzde 61,8 oranında artmıştır. İSO İkinci 500 kuruluşlarının mali borçları 2013 yılında toplam borçlardan daha hızlı ve yüzde 39,9 oranında büyümüştür. Özel kuruluşların mali borçları yüzde 40 artarken, kamu kuruluşlarının mali borçları yüzde 66,5 oranında düşmüştür. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun özkaynakları 2013 yılında yüzde 8,7 büyüyerek 27,9 milyar TL ye ulaşmıştır. Özel kuruluşların özkaynakları yüzde 8,4 artarken, kamu kuruluşların özkaynakları yüzde 26,6 oranında büyümüştür. İSO İkinci 500 kuruluşlarının toplam aktifleri ise özkaynaklardan daha hızlı ve yüzde 20 oranında artmıştır. Özel kuruluşların aktifleri yüzde 20,1 büyürken, kamu kuruluşlarındaki artış yüzde 9,3 olmuştur. İSO İkinci 500 kuruluşlarının 2013 yılında ödediği faizler bir önceki yıla göre yüzde 26,2 artmıştır. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda faiz ödemeleri yüzde 32,7 oranında artmıştı. Özel kuruluşların ödedikleri faizler yüzde 26,8 artarken, kamu kuruluşlarının ödediği faizler yüzde 65,1 azalmıştır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun yarattığı net katma değer yüzde 23,2 artarak 11,8 milyar TL ye ulaşmıştır. Özel kuruluşların net katma değeri yüzde 22,9, kamu kuruluşlarının net katma değeri ise yüzde 39,3 yükselmiştir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun temel fiyatlarla hesaplanan yarattığı brüt katma değer ise 2013 yılında yüzde 22,4 artmıştır. Temel fiyatlarla brüt katma değer özel kuruluşlarda yüzde 22,2 oranında artarken, kamu kuruluşlarında artış yüzde 32,8 olmuştur. İSO İkinci 500 kapsamındaki kuruluşların üretici fiyatlarıyla yarattığı brüt katma değer ise yüzde 22,3 artmıştır. Üretici fiyatlarıyla brüt katma değer özel kuruluşlarda yüzde 22,1 artarken, kamu kuruluşlarında yüzde 39,5 artmıştır. İkinci 500 kuruluşlarının yarattığı katma değer, Birinci 500 kuruluşun yarattığı katma değerden daha hızlı büyümüştür. Sonuç olarak İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2013 yılında sanayi sektöründe yaratılan katma değerin yüzde 4,8 ini, GSYH nın ise yüzde 1 ini oluşturarak ekonomiye katkı sağlamaya devam etmiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun Ellilik Gruplara Göre Dağılımı 2013 yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda ilk 50 de yer alan kuruluşlar toplam üretimden satışlardan yüzde 14,1, üretici fiyatlarıyla yaratılan brüt katma değerden yüzde 12,9, vergi öncesi dönem kar ve zarar toplamından yüzde 8,6, faiz amortisman ve vergi öncesi kardan yüzde 11,6, ihracattan yüzde 12,1, çalışan sayısından yüzde 12,7 oranında pay almıştır. İkinci 500 içindeki kuruluşların ölçek olarak birbirlerine yakın firmalardan oluşması nedeniyle ellilik grupların payları Birinci 500 e göre daha düşük olmakla birlikte yine de ölçek ekonomisinin etkisini göstermesi açısından önemlidir. İhracat Performansı 2013 yılında İSO İkinci 500 kuruluşunun ihracatı yüzde 3,7 oranında artarak 10 milyar dolar olmuştur. Birinci 500 kuruluşun ihracatı ise yüzde 0,7 oranında düşerek 63,3 milyar dolar olmuştu. Buna rağmen İkinci 500 ün ihracatı, Birinci 500 ün ihracatının yüzde 15,8 i civarındadır. Geçen yıl bu oran yüzde 15,2 olarak gerçekleşmişti. İSO İkinci 500 ün ihracatının toplam satışları içindeki payı 2012 yılında yüzde 26,8 olurken, 2013 yılında yüzde 25,9 olmuştur. İkinci 500 ün toplam ihracatının Türkiye ihracatı içindeki payı ise 2012 yılında yüzde 6,4 iken, 2013 yılında yüzde 6,6 ya yükselmiştir. İhracatın ana sektörler itibariyle performansları değerlendirildiğinde, madencilik ve taş ocakçılığı ihracatı yüzde 170,5 ve imalat sanayi ihracatı yüzde 2,7 artmıştır. Yabancı Sermaye Paylı Kuruluşlar İSO İkinci 500 içinde yer alan yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı yılar itibariyle dalgalanma göstermektedir. Yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı 2012 yılında 5 adet artarak 72 yükselirken, 2013 yılında tekrar 66 ya gerilemiştir yılında İSO İkinci 500 kapsamındaki 66 yabancı sermaye paylı kuruluş toplam üretimden satışlardan yüzde 13,5, brüt katma değerden yüzde 17,9, dönem kar ve zarar toplamından yüzde 20, faiz, amortisman ve vergi öncesi kardan yüzde 15,4, ihracattan yüzde 17,8 ve çalışanlar sayısından yüzde 11,3 oranında pay almıştır. l 85

86 İSO İKİNCİ 500 DEĞERLENDİRME SONUÇLARI 2013 yılında yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısındaki azalmaya paralel olarak ihracat hariç tüm göstergelerde İkinci 500 içindeki paylarında gerilemeler yaşanmıştır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu İçinde İSO Üyeleri 2013 yılında İSO İkinci 500 kapsamındaki İSO üyesi kuruluşların sayısı 184 ü özel, 1 i kamu olmak üzere 185 olarak gerçekleşmiştir yılına göre İkinci 500 içinde yer alan İSO üye sayısı 1 kuruluş artmıştır yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde 182 özel, 2 kamu olmak üzere toplam 184 İSO üyesi kuruluş yer almıştır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasında yer alan İSO üyelerinin temel göstergeler içindeki payları yüzde lar civarında seyretmektedir. İSO üyelerinin yarattığı katma değer içinde ödenen maaş ve ücretlerin payı yüzde 64,9 a gerilerken, ödenen faizler yüzde 11 e çıkmış, kar (milli gelir anlamında) ise yüzde 24,1 e yükselmiştir. Temel Finansal Göstergeler Kaynak Yapısı İSO İkinci 500 de özkaynakların toplam varlıklar içindeki payı 2007 yılından bu yana gerileme içindedir ve 2012 yılında yüzde 42,8 iken, 2013 yılında yüzde 38,8 e inmiştir. Toplam borçların toplam varlıklar içindeki payı ise 2012 yılında yüzde 57,2 iken, 2013 yılında yüzde 61,2 ye yükselmiştir. Kısa vadeli borçların payı azalırken, uzun vadeli borçların payı artmıştır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali yapısında özkaynaklar aleyhine bir gelişme yaşanmaktadır. Toplam borçlar/özkaynaklar dengesi de özkaynaklar aleyhine bozulmaktadır. İSO İkinci 500 de toplam borç/özkaynak oranı 2012 yılında 133,5 iken, 2013 yılında 157,8 e kadar yükselmiştir. Özel kuruluşlarda bu oran 2013 yılında 160,2 olarak gerçekleşmiştir. Kamu kuruluşlarında ise oran 33,5 tir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun üretimden satışları 2013 yılında yüzde 11,3 artarken, vergi öncesi kar ve zarar toplamı yüzde 30,2 oranında azalırken, toplam borçların yüzde 28,5 artması mali yapı açısından sağlıklı değildir. Sanayi kuruluşları karlılıkta önemli ölçüde zorlanmaktadır ve 2013 yılının genel ekonomik koşulları karlılığı olumsuz etkilemiştir. Mali Borçlar İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali yapısı içinde borçlanma oranının arttığı görülmektedir ve 2013 yılında bu oran yüzde 61,2 ye kadar yükselmiştir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda toplam borçlanma 2012 yılında yüzde 1,9 artarken, artış oranı 2013 yılında yüzde 28,5 olarak gerçekleşmiştir. Borçlanmalar mali borçlar ve diğer borçlar olarak iki ana grupta gerçekleşmektedir yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali borçları yüzde 39,9, diğer borçları ise yüzde 15,6 oranında artmıştır. Mali borçlardaki artış daha hızlı olmuştur. Borçlanma oranlarındaki bu artışlara bağlı olarak mali borçların toplam borçlar içindeki payı 2012 yılında yüzde 53,1 iken, 2013 yılında yüzde 57,8 e yükselmiştir. Diğer borçların oranı ise yüzde 46,9 dan yüzde 42,2 ye gerilemiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda 2013 yılı itibari ile 25 alt sektörden 13 sektörde uzun vadeli mali borçlar kısa vadeli mali borçların üzerindedir. 12 sektörde ise kısa vadeli mali borçlar daha yüksektir. Finansal Oranlar Cari Oran (Dönen Varlıklar/Kısa Vadeli Borçlar) İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda 2013 yılında cari oran yüzde 147,8 den yüzde 150,9 a yükselmiştir. Cari oran özel kuruluşlarda yüzde 147,4 den yüzde 150 ye, kamu kuruluşlarında yüzde 202,9 dan yüzde 301,8 e ve İSO üyelerinde yüzde 161,7 den yüzde 162 ye yükselmiştir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda cari oran son dört yılın en yüksek seviyesine yükselmiş ve kuruluşların kısa vadeli borçlarını ödeme kapasitesi güçlenmiştir. Toplam Borçlar/Özkaynak Toplam borçlar/özkaynak oranı 2013 yılında 24,3 puan artarak yüzde 157,8 oranına yükselmiş ve önemli bir sıçrama göstermiştir yılında yüzde 133,5 seviyesine inen toplam borçlar/özkaynak oranı, 2013 yılında son dört yılın zirvesine yükselmiştir. Karlılık ve özkaynak yaratma olanaklarında yavaşlama, buna karşın uzun vadeli borçlanma olanakları bu oranın yükselmesine yol açmıştır. 86 l TEMMUZ 2014

87 Kısa Vadeli Borçlar/Toplam Borçlar Kısa vadeli borçların toplam borçlar içindeki payı gerilemektedir. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda da aynı eğilim yaşanmaktadır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda kısa vadeli borçların toplam borçlara oranı 2010 yılında yüzde 70,9 iken, 2013 yılında yüzde 65,3 e kadar gerilemiştir. Özel kuruluşlarda bu oran 2010 yılında yüzde 70,5 ve 2012 yılında yüzde 72,3 iken, 2013 yılında yüzde 65,1 olmuştur. İSO üyelerinde ise bu oran 2013 yılında yüzde 68,8 e inmiştir. Mali Borçlar/Özkaynak İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali borçlar/özkaynak oranı 2012 yılında yüzde 70,9 iken, 2013 yılında yüzde 91,2 ye sıçramıştır. Mali borçlar neredeyse özkaynakların toplamına ulaşmıştır. Özel kuruluşlarda bu oran yüzde 72 den yüzde 92,9 a, İSO üyelerinde ise yüzde 59,5 den yüzde 76,5 e yükselmiştir. Mali borçların içinde önemli ölçüde döviz borçları bulunmaktadır yılında döviz kurlarında yaşanan artışlar ile birlikte mali borçların TL karşılıkları da büyümüş ve mali borçların özkaynaklara oranı önemli ölçüde yükselmiştir. Mali Borçlar/Aktif (Varlık) Toplamı İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun mali borçlar/aktif toplamı oranı 2010 yılında yüzde 29,2 ve 2012 yılında yüzde 30,3 iken, 2013 yılında yüzde 35,4 e yükselmiştir. Bu oran 2013 yılında özel kuruluşlarda yüzde 35,7, İSO üyesi kuruluşlarda ise yüzde 31,8 dir. Karlılık Göstergeleri 2013 yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun içinde kar eden kuruluş sayısı 374 özel ve 3 kamu olmak üzere toplam 377 dir yılında zarar eden kuruluş sayısı ise 122 özel ve 1 kamu olmak üzere toplam 123 olarak gerçekleşmiştir yılında kar eden kuruluş sayısı 414 ü özel ve 3 ü kamu olmak üzere 417 kuruluş iken, zarar eden firma sayısı 82 si özel ve 1 i kamu olmak üzere toplam 83 kuruluş olmuştur yılında zarar eden firma sayısı önemli ölçüde artarken, kar eden firma sayısı azalmıştır. Benzer eğilim Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda da yaşanmış ve 129 kuruluş 2013 yılında zarar etmiştir. Satış Karlılığı İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun satış karlılığı son yıllarda hem dalgalanmakta, hem de düşük oranlarda gerçekleşmektedir yılında yüzde 4,9 olan satış karlılığı, 2013 yılında yüzde 3 e kadar düşmüştür. Birinci 500 kuruluşta da karlılık gerilemiş, ancak yüzde 4,9 olmuştur yılında İkinci 500 kapsamındaki özel kuruluşlarda satış karlılığı yüzde 3 e inmiştir. Kamu kuruluşlarında ise çok dalgalı gelişen satış karlılığı oranı, 2013 yılında yüzde 2,4 olarak gerçekleşmiştir. Aktif Karlılığı Dönem kar ve zararının toplam aktiflere bölünmesi ile hesaplanan aktif karlılığı 2008 yılında yüzde 1,6 ya inmiş, 2010 yılında ise yüzde 4,9 a yükselmiştir yılında yüzde 5,3 ile son sekiz yılın en yüksek seviyesine çıkan aktif karlılığı, 2013 yılında ise yüzde 3,1 e inmiştir. Özel kuruluşların aktif karlılığı 2013 yılında yüzde 3,1 e inmiştir. Kamu kuruluşlarının aktif karlılığı ise yüzde 2,1 dir. Özkaynak Karlılığı İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun özkaynak karlılığı da satış karlılığı ve aktif karlılığı gibi aynı eğilim içindedir yılında yüzde 11,2 ye çıkan özkaynak karlılığı, 2008 yılında yüzde 3,5 e inmiştir yılında ise yeniden yüzde 12,3 e kadar yükselmiştir yılında ise gerilemiş ve yüzde 7,9 a inmiştir. Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Kar Son yıllarda karlılık göstergeleri için özellikle uluslararası karşılaştırmalarda kullanılan yeni göstergeler bulunmaktadır. Bunların başında faiz, amortisman ve vergi öncesi karlılık oranı gelmektedir. FAVÖK veya uluslararası kısaltması olan EBITDA oranı, kuruluşların faiz, amortisman ve vergi ödemeleri öncesi karının net satış hasılatına bölünmesi ile hesaplanmaktadır. Bu itibarla İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu gibi İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu için de 2013 çalışmasında ilk kez FAVÖK hesaplaması yapılmış ve değerlendirmelere alınmıştır. Buna göre İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda FAVÖK mutlak büyüklük olarak 6,9 milyar TL olarak hesaplanmıştır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun FAVÖK/satış hasılatı oranı yüzde 9,4 olmuştur. l 87

88 İSO İKİNCİ 500 DEĞERLENDİRME SONUÇLARI Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşunda bu oran yüzde 11 olarak gerçekleşmiştir. İkinci 500 içindeki özel kuruluşların FAVÖK/satış hasılatı oranı yüzde 9,5, kamu kuruluşlarının ise yüzde 4,5 olmuştur. İkinci 500 kuruluşun FAVÖK/özkaynak oranı ise yüzde 24,8 olmuştur. Bu oran Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda yüzde 27,8 dir. FAVÖK/ özkaynak oranı İkinci 500 kapsamındaki özel kuruluşlarda yüzde 25,2 ve kamu kuruluşlarında yüzde 5,4 olarak gerçekleşmiştir. Kümülatif Gelir Tablosu ve Analizi İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda satışların maliyetinin net satışlara oranı yüzde 82,6 olmuştur. Buna bağlı olarak yüzde 17,4 oranında bir brüt satış karı elde edilmiştir. Bu oran Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun brüt satış karlılığının 1,9 puan üzerindedir. Faaliyet giderlerinin net satışlara oranı yüzde 10,1 dir. Böylece İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu yüzde 7,3 oranında bir faaliyet karına sahip olmuştur. Bu oran Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda yüzde 8 olarak gerçekleşmiştir. Diğer faaliyetlerden olağan gider ve zararların net satışlara oranı ise yüzde 5,5 tir. Bunun içinde kambiyo zararı 4,6 puan ile önemli ölçüde belirleyici olmuştur. Döviz kurlarındaki artışlar Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun aksine zarar etkisi yaratmıştır. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu diğer faaliyetlerden elde ettiği 0,8 puan zarar ile birlikte finansman giderleri öncesi yüzde 6,5 oranında karlılığa ulaşmıştır. Finansman giderlerinin net satışlara oranı yüzde 3,7 olmuştur ve İSO İkinci 500 kuruluşları finansman sonrası yüzde 2,8 oranında bir olağan karlılık yaratmıştır. Olağandışı gelir ve karlar (0,9 puan) ile gider ve zararların (0,7 puan) ardından İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu vergi öncesi yüzde 3 oranında bir karlılığa ulaşmıştır. Faaliyet Karı 2013 yılında İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun faaliyet karı oranı yüzde 7,3 olarak hesaplanmıştır. Toplam faaliyet karı mutlak büyüklüğü ise 5,4 milyar TL civarındadır. Üretim Faaliyeti Dışı Gelirler Üretim faaliyeti dışı gelirler ve dönem kar ve zarar toplamı içindeki payları yıllar itibariyle dalgalanma göstermektedir. İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun üretim faaliyeti dışı gelirleri 2013 yılında yüzde 153,2 oranında azalarak -617,4 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Uzun yıllar sonra üretim dışı faaliyetlerden gelir elde edilmemiş, tam tersine gider oluşmuştur yılında 1,2 milyar TL üretim faaliyeti dışı gelir elde edilmiştir. Üretim faaliyeti dışı gelirlerin toplam dönem kar ve zarar toplamı içindeki payı ise 2012 yılında yüzde 36,7 iken, 2013 yılında ise bu kez yüzde -28 olarak gerçekleşmiştir yılında üretim faaliyeti dışı giderler mutlak kar rakamını aşağı çekmiştir. Katma Değer, Etkinlik ve Verimlilik Net Katma Değerin Faktör Gelirleri Dağılımı İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun yarattığı net katma değerin faktör gelirlerine dağılımında ödenen maaş ve ücretlerin payı 2013 yılında yüzde 60,1, ödenen faizlerin payı yüzde 12,7 ve milli gelir anlamında karın payı yüzde 27,3 olmuştur yılından bu yana milli gelir anlamında karın payındaki artış sürmektedir. Bu eğilim Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda ise tersine gelişmektedir. İstihdam, Brüt Katma Değer Dağılımı ve Nispi Hasıla Oranı 2013 yılı itibariyle İSO İkinci 500 çalışması kapsamında en yüksek istihdam payına sahip olan sektör yüzde 23,3 ile tekstil ürünleri imalatı sanayidir. Onu sırası ile yüzde 15,5 payı ile gıda sanayi, yüzde 10,9 payı ile de giyim eşyalarının imalatı sanayi izlemektedir. İSO İkinci 500 çalışması kapsamında yaratılan toplam brüt katma değer içinde en yüksek paya yüzde 15,6 ile tekstil ürünlerinin imalatı sanayi sahiptir. İkinci sırada yüzde 13,5 payı ile gıda sanayi yer almaktadır. Üçüncü sırada ise yüzde 11,8 payı ile mineral ürünler sanayi gelmektedir yılı itibari ile rafine edilmiş petrol ürünleri sanayi, kimyasal ürünlerin imalatı sanayi ve madencilik ve taş ocakçılığı sanayi en yüksek nispi hasıla oranlarına sahip sektörlerdir. 88 l TEMMUZ 2014

89 Varlık Devir Hızı İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun varlık devir hızı yıllar itibariyle dalgalanmaktadır. Varlık devir hızı 2012 yılında 1,08 iken, 2013 yılında 1,02 ye inmiştir. Özel kuruluşlarda varlık devir hızı ortalama ile hemen hemen aynı dzüeylerde seyretmektedir yılında özel kuruluşlarda devir hızı 1,02 olmuştur. Kamu kuruluşlarında ise devir hızı oldukça farklılık göstermektedir ve 2013 yılında 0,88 olarak gerçekleşmiştir. Özkaynak Devir Hızı İSO İkinci 500 kuruluşlarının özkaynak devir hızı 2012 yılında 2,54 iken, 2013 yılında 2,64 olmuştur. Özel kuruluşlarda ise oran 2,56 dan 2,66 ya yükselmiştir. İşletme Sermayesi (Dönen Sermaye) Devir Hızı İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda 2012 yılında 1,75 olan işletme sermayesi devir hızı, 2013 yılında 1,70 olmuştur. İşgücü Verimliliği İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda 2012 yılında çalışan başına net üretimden satışlar TL olurken, 2013 yılında yüzde 4,3 oranında artarak TL olmuştur. Teknoloji Yoğunluklarına Göre Yaratılan Katma Değer İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda yaratılan katma değer içerisinde en yüksek payı yüzde 45,8 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu almaktadır. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde ise en yüksek payı yüzde 43,6 ile orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu almıştır. İkinci 500 içinde yaratılan katma değer itibariyle en yüksek ikinci pay yüzde 26,2 ile orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu aittir. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda ise ikinci grubu yüzde 36,1 pay ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler grubu oluşturmuştur. İkinci 500 kuruluşta orta-yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı yüzde 23,4, yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı ise yüzde 4,6 olmuştur. Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde orta-yüksek ve yüksek teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı yüzde 20,4 te kalırken, İkinci 500 içinde payın yüzde 28 olması dikkat çekici bir göstergedir yılı üretici ve tüketici fiyat enflasyonları ve milli gelir deflatörü ile karşılaştırıldığında çalışan başına net üretimden satışlar reel olarak gerilemiştir yılında 15 alt sektörde çalışan başına net üretimden satışlar 2012 yılına göre mutlak olarak artarken, 10 alt sektörde gerilemiştir. Teknoloji Faaliyetleri Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri 2013 yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun AR- GE harcamaları anket verileri ile TL, gelir tablosu verilerine göre ise TL dir. Her iki veri kullanılarak hesaplandığında AR-GE harcamalarının üretimden satışlara oranı yüzde 0,27, satış hasılatına oranı ise yüzde 0,23 tür. l 89

90 SEKTÖREL VERİLER 2013 Yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Sektörler İşyeri Sayısı Üretimden Satışlar (Net) Satış Hasılatı (Net) Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı Madencilik ve Taş Ocakçılığı Kamu Özel Gıda Ürünlerinin İmalatı Kamu Özel İçeceklerin İmalatı Kamu Özel Tütün Ürünleri İmalatı Kamu Özel Tekstil Ürünlerinin İmalatı Kamu Özel Giyim Eşyalarının İmalatı Kamu Özel Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı Kamu Özel Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç) Kamu Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı Özel Kamu Özel Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması Kamu Özel l TEMMUZ 2014

91 Sektörel Seçilmiş Büyüklükler (TL) Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) Toplam Borçlar Mali Borçlar Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Ücretle Çalışanlar Ortalaması l 91

92 SEKTÖREL VERİLER Sektörler İşyeri Sayısı Üretimden Satışlar (Net) Satış Hasılatı (Net) Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/ Zararı 19-Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı Kamu Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı Özel Kamu Özel Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı Kamu Özel Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı 23-Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı Kamu Özel Kamu Özel Ana Metal Sanayii Kamu Özel Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç) Kamu Özel Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı Kamu Özel Elektrikli Teçhizat İmalatı Kamu Özel Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı Kamu Özel l TEMMUZ 2014

93 Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) Toplam Borçlar Mali Borçlar Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Ücretle Çalışanlar Ortalaması l 93

94 SEKTÖREL VERİLER Sektörler İşyeri Sayısı Üretimden Satışlar (Net) Satış Hasılatı (Net) Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/ Zararı 29-Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatı Kamu Özel Kamu Özel Mobilya İmalatı Kamu Özel Diğer İmalatlar Kamu Özel Elektrik, Gaz, Buhar ve Havalandırma Sistemi Üretim ve Dağıtımı Kamu Özel Toplam Kamu Özel l TEMMUZ 2014

95 Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) Toplam Borçlar Mali Borçlar Özkaynak Aktif (Varlık) Toplamı Ücretle Çalışanlar Ortalaması l 95

96 SEKTÖREL VERİLER 2013 Yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Sektörel Sektörler İşyeri Sayısı Ödenen Maaş ve Ücretler Ödenen Faizler Milli Gelir Anlamında Kar Net Katma Değer (Faktör Fiyatlarıyla) Madencilik ve Taş Ocakçılığı Kamu Özel Gıda Ürünlerinin İmalatı Kamu Özel İçeceklerin İmalatı Kamu Özel Tütün Ürünleri İmalatı Kamu Özel Tekstil Ürünlerinin İmalatı Kamu Özel Giyim Eşyalarının İmalatı Kamu Özel Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı Kamu Özel Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç) Kamu Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı Özel Kamu Özel Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması Kamu Özel l TEMMUZ 2014

97 Faktör Gelirleri Dağılımı ve Seçilmiş Diğer Büyüklükler (TL) Amortisman Diğer Dolaylı Vergiler Brüt Katma Değer (Temel Fiyatlarla) Ödenen KDV + ÖTV Sübvansiyonlar Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) l 97

98 SEKTÖREL VERİLER Sektörler İşyeri Sayısı Ödenen Maaş ve Ücretler Ödenen Faizler Milli Gelir Anlamında Kar Net Katma Değer (Faktör Fiyatlarıyla) 19-Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı Kamu Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı Özel Kamu Özel Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı Kamu Özel Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı 23-Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı Kamu Özel Kamu Özel Ana Metal Sanayii Kamu Özel Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç) Kamu Özel Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı Kamu Özel Elektrikli Teçhizat İmalatı Kamu Özel Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı Kamu Özel l TEMMUZ 2014

99 Amortisman Diğer Dolaylı Vergiler Brüt Katma Değer (Temel Fiyatlarla) Ödenen KDV + ÖTV Sübvansiyonlar Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) l 99

100 SEKTÖREL VERİLER Sektörler İşyeri Sayısı Ödenen Maaş ve Ücretler Ödenen Faizler Milli Gelir Anlamında Kar Net Katma Değer (Faktör Fiyatlarıyla) 29-Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı Kamu Özel Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatı Kamu Özel Mobilya İmalatı Kamu Özel Diğer İmalatlar Kamu Özel Elektrik, Gaz, Buhar ve Havalandırma Sistemi Üretim ve Dağıtımı Kamu Özel Toplam Kamu Özel l TEMMUZ 2014

101 Amortisman Diğer Dolaylı Vergiler Brüt Katma Değer (Temel Fiyatlarla) Ödenen KDV + ÖTV Sübvansiyonlar Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) l 101

102 SEKTÖREL VERİLER 2013 Yılında İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Sektörel Sektörler İşyeri Sayısı Dönem Kar ve Zarar Top. (V.Ö.) / Satış Hasılatı (Net) (%) Dönem Kar ve Zarar Top. (V.Ö.) / Özkaynak (%) FAVÖK/Satış Hasılatı (Net) Madencilik ve Taş Ocakçılığı 7 12,6 15,0 20,6 Kamu Özel 7 12,6 15,0 20,6 10-Gıda Ürünlerinin İmalatı 105 1,4 5,8 5,7 Kamu 1 8,0 12,2 10,2 Özel 104 1,3 5,6 5,7 11-İçeceklerin İmalatı 5-8,4-19,1 9,7 Kamu Özel 5-8,4-19,1 9,7 12-Tütün Ürünleri İmalatı 2 1,0 1,9 12,0 Kamu Özel 2 1,0 1,9 12,0 13-Tekstil Ürünlerinin İmalatı 78 3,0 7,1 10,7 Kamu Özel 78 3,0 7,1 10,7 14-Giyim Eşyalarının İmalatı 32 4,4 12,5 9,2 Kamu Özel 32 4,4 12,5 9,2 15-Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı 1-1,5-4,8 6,0 16-Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç) Kamu Özel 1-1,5-4,8 6,0 7-7,3-16,5 4,5 Kamu Özel 7-7,3-16,5 4,5 17-Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı 16 1,5 3,9 8,8 Kamu Özel 16 1,5 3,9 8,8 18-Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması 5-2,3-2,5 4,3 Kamu Özel 5-2,3-2,5 4,3 19-Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı 2 6,8 32,6 9,2 Kamu Özel 2 6,8 32,6 9,2 102 l TEMMUZ 2014

103 Bazı Oranlar (%) ve Çalışan Başına Düşen Büyüklükler (TL) Üretimden Satışlar (Net) / Satış Hasılatı (Net) (%) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Dönem Kar ve Zarar Top. (V.Ö.) / Çalışanlar Ortalaması Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) / Çalışanlar Ortalaması Net Katma Değer (Faktör Fiyatlarıyla) / Çalışanlar Ortalaması Satış Hasılatı (Net) / Çalışanlar Ortalaması 92, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , l 103

104 SEKTÖREL VERİLER Sektörler İşyeri Sayısı Dönem Kar ve Zarar Top. (V.Ö.) / Satış Hasılatı (Net) (%) Dönem Kar ve Zarar Top. (V.Ö.) / Özkaynak (%) FAVÖK/Satış Hasılatı (Net) 20-Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı 31 7,1 16,7 11,3 21-Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı Kamu Özel 31 7,1 16,7 11,3 8-4,0-6,7 2,0 Kamu 1 6,8 5,0 9,1 Özel 7-4,7-8,7 1,6 22-Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı 19 2,2 6,2 9,3 Kamu Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı Özel 19 2,2 6,2 9,3 38 6,4 11,2 15,7 Kamu Özel 38 6,4 11,2 15,7 24-Ana Metal Sanayii 40 0,7 2,9 7,2 Kamu Özel 40 0,7 2,9 7,2 25-Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç) 15 8,5 22,7 14,8 Kamu Özel 15 8,5 22,7 14,8 26 -Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı 4 4,1 10,7 10,0 Kamu Özel 4 4,1 10,7 10,0 27 -Elektrikli Teçhizat İmalatı 27 5,5 18,8 10,3 Kamu Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı Özel 27 5,5 18,8 10,3 12 3,4 8,6 8,6 Kamu Özel 12 3,4 8,6 8,6 29-Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı 27 8,1 16,5 13,6 Kamu Özel 27 8,1 16,5 13,6 30-Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatı 3-1,0-1,7 3,8 Kamu 2-2,3-3,2-0,2 Özel 1 4,0 56,1 19,5 104 l TEMMUZ 2014

105 Üretimden Satışlar (Net) / Satış Hasılatı (Net) (%) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Dönem Kar ve Zarar Top. (V.Ö.) / Çalışanlar Ortalaması Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) / Çalışanlar Ortalaması Net Katma Değer (Faktör Fiyatlarıyla) / Çalışanlar Ortalaması Satış Hasılatı (Net) / Çalışanlar Ortalaması 86, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , l 105

106 SEKTÖREL VERİLER Sektörler İşyeri Sayısı Dönem Kar ve Zarar Top. (V.Ö.) / Satış Hasılatı (Net) (%) Dönem Kar ve Zarar Top. (V.Ö.) / Özkaynak (%) FAVÖK/Satış Hasılatı (Net) 31-Mobilya İmalatı 8 7,2 14,5 12,3 Kamu Özel 8 7,2 14,5 12,3 32-Diğer İmalatlar 3 3,7 13,6 6,8 Kamu Özel 3 3,7 13,6 6,8 35-Elektrik, Gaz, Buhar ve Havalandırma Sistemi Üretim ve Dağıtımı 5-20,5-285,8 9,4 Kamu Özel 5-20,5-285,8 9,4 Toplam 500 3,0 7,9 9,4 Kamu 4 2,4 2,8 4,5 Özel 496 3,0 8,0 9,5 106 l TEMMUZ 2014

107 Üretimden Satışlar (Net) / Satış Hasılatı (Net) (%) Ücretle Çalışanlar Ortalaması Dönem Kar ve Zarar Top. (V.Ö.) / Çalışanlar Ortalaması Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) / Çalışanlar Ortalaması Net Katma Değer (Faktör Fiyatlarıyla) / Çalışanlar Ortalaması Satış Hasılatı (Net) / Çalışanlar Ortalaması 89, , , , , , , , , l 107

108 YÖNTEM, TANIM VE AÇIKLAMALAR Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasının temel amacı, Türkiye de sanayi faaliyet kolunda yer alan en büyük kuruluşları izleyen kuruluşları tespit edebilmek, bu kuruluşlara ait büyüklükleri ortaya koyarak Türk sanayinin gelişimini görebilmek ve geleceğe yönelik yol haritasının belirlenmesine katkı sağlamaktır. 1. YÖNTEM Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması ankete dayalı bir çalışmadır. Anket coğrafi olarak tüm Türkiye yi, iktisadi olarak sanayi sektöründe faaliyet gösteren tüm kuruluşları kapsamaktadır. Anket birimi işyeridir. İşyeri; tek bir mahalde, tek bir mülkiyet altında, bir veya daha fazla kişinin sınai ve ticari faaliyette bulunduğu veya hizmet gördüğü yerdir. Sınai faaliyet icra eden ve müstakil muhasebe kayıt ve kaynaklarına sahip işyerleri anket kapsamında değerlendirilmektedir. Anket formu kapsamında firmalardan net satışlar, üretimden satışlar, ihracat (dolar olarak), vergi öncesi dönem kar/zarar, faiz amortisman ve vergi öncesi kar/zarar, aktif-pasif toplamı, yıllık ortalama çalışan sayısı, ar-ge harcamaları ve brüt katma değerin hesaplanmasında kullanılan faktör gelirleri ödemeleri (ödenen maaş ve ücretler, ödenen faizler, üretim faaliyeti dışı gelirler, amortisman ve ödenen dolaylı vergiler, kardan ayrılan karşılıklar gibi) ile ilgili bilgiler istenmektedir. Ayrıca sermaye dağılımı ve iktisadi faaliyet kodu (NACE Rev. 2) bilgileri de alınmaktadır. Çalışmamızda kuruluşların beyanı esas alınmakla birlikte, ankette yer alan bilgilerin doğruluğunu kontrol etmek amacıyla anket formu ile birlikte kuruluşların Vergi Usul Kanunu na (VUK) göre hazırlanmış YMM onaylı veya Maliye Bakanlığı na verilen yılsonu kapanış bilanço ve gelir tabloları da istenmektedir. Anket formunda yer alan bilgiler bilanço ve gelir tablolarıyla karşılaştırılmakta, herhangi bir tutarsızlık olması durumunda açıklanan sorular ile ilgili olarak firma ile iletişime geçilmekte, tutarsızlığın yazılı olarak düzeltilmesi istenmektedir. Açıklanmayan sorularda ise bilanço ve gelir tablosu büyüklükleri dikkate alınmaktadır. Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması kapsamında Türkiye de sanayi faaliyet kolunda yer alan en büyük kuruluşların tespit edilmesi amaçlandığı için bilgilerini açıklamak istemeyen kuruluşlar da kapsama alınmakta; bu kuruluşlara ait bilgiler, tüm değerlendirmelerde kullanılmakla birlikte kamuoyu ile paylaşılmamaktadır. Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırması, sanayi sektörü kapsamında (madencilik ve taş ocakçılığı, imalat sanayi ve Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı sektörleri) ve üretimden satışlar (kuruluşların kendi üretmiş olduğu mallardan yapmış olduğu satışlar-ticari mal satışları hariç) kriterine göre hazırlanmaktadır. Söz konusu çalışmada kuruluşlar üretimden satışlar büyüklüğüne göre sıralanırken, satış hasılatı, brüt katma değer, özkaynak, aktif toplamı, vergi öncesi dönem kar/zarar, faiz amortisman ve vergi öncesi kar/zarar, ihracat ve ortalama çalışan sayısı büyüklüklerine göre de sıralamaya tabi tutulmaktadır. Kuruluşlara ait bilgilerin açıklandığı ana tabloda, kuruluşların üretimden satışlar büyüklüklerine göre sıra numaralarının yanı sıra bir önceki yıl sıraları da yer almaktadır. Bir önceki yıla ait sıra numarası bulunmayan sanayi kuruluşları bir önceki yıl sıralamaya girememiş olan bir kuruluş olabileceği gibi, bir önceki yıl bilgilerinin açıklanmasını istemeyen bir kuruluş ya da Birinci 500 den İkinci 500 e gerilemiş bir kuruluş da olabilmektedir. 2. TANIM VE AÇIKLAMALAR 2.1. Satış Hasılatı (Net) Net satışlar, kuruluş tarafından üretilen, malzemesi verilerek dışarıda yaptırılan (fason), üretim sürecinden geçirilmeden aynen alındığı gibi satılan malların satışı ile bunlara ilaveten varsa başkalarının malzemelerini kullanarak onlar için yapılan imalat karşılığı elde edilen fason gelirlerden oluşmaktadır. Net satışlar, iç ve dış satışları kapsamaktadır. Net satışlar, tüm satış vergileri, fonlar, KDV ve ÖTV hariç verilmelidir. Net satışlar tutarı, gelir tablosundaki net satışlara eşit olmalıdır. 108 l TEMMUZ 2014

109 2.2. Üretimden Satışlar (Net) Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu sıralaması, üretimden satışlar (net) kriterine göre yapılmaktadır.üretimden satışlar, kuruluş tarafından üretilen mallardan yapılan satışlar, malzemesi verilerek dışarıda yaptırılan (fason) mallardan satışlar ile başkalarının malzemelerini kullanarak onlar için yapılan üretim karşılığı elde edilen gelirleri kapsamaktadır. Net satışlarda olduğu gibi, üretimden satışlar tutarı da net olarak verilmelidir. Yani tüm satış vergileri, fonlar, KDV ve ÖTV hariçtir. Üretim sürecinden geçirilmeden aynen alındığı gibi satılan mallar, üretimden satışlar tutarına dahil edilmemelidir. Satış fiyatı: Ürünün işyeri çıkış fiyatıdır. Satış fiyatı müşteri adına yapılan tüm indirimler ile müşteri adına yapılan ulaşım ve teslim giderleri düşüldükten sonra bulunan fiyattır. Malların taşınması bizzat işyeri tarafından kendi taşıtları ile yapılırsa, bu malın satış fiyatı malın alıcıya teslim edildiği andaki fiyatıdır. Satış fiyatı tüm satış vergilerini, fonları, KDV ve ÖTV yi kapsamamaktadır Brüt Katma Değer İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışması kapsamında kuruluşların ülke ekonomisine yaptıkları katkıları hesaplayabilmek için, anket formunda faktör gelirleri ile ilgili sorular da yer almaktadır. Maaş ve ücretler (tam istihkak) + ödenen faizler + milli gelir anlamındaki kar toplamı net katma değeri oluşturmaktadır. Milli gelir anlamındaki kar = Vergi öncesi dönem karı/zararı + ayrılan karşılıklar (kardan indirilen serbest karşılıklar, özel fonlar gibi yedek akçe benzeri karşılıklar ve gider yazılan kıdem tazminatı karşılıkları) üretim faaliyeti ile ilgili olmayan diğer net gelirleri kapsamaktadır. Net katma değer + yıl için ayrılan amortismanlar + dolaylı vergiler sübvansiyonlar = brüt katma değeri oluşturmaktadır Özkaynak Ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri, geçmiş yıllar karları ile dönem net kar toplamından, dönem zararı ile birikmiş zararların indirilmesi yoluyla hesaplanmaktadır. Bilançodaki özkaynak toplamına eşit olmalıdır Aktif Toplamı Bilançodaki aktif (varlık) toplamına (dönen varlıklar+duran varlıklar) eşit olmalıdır Dönem Karı/Zararı (V.Ö) Gelir tablosundaki vergi öncesi dönem karı veya zararına eşit olmalıdır Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karı/Zararı Vergi öncesi dönem karı/zararına yıl için ayrılan amortisman tutarı ile finansal gelir ve giderlerin (net) eklenmesiyle elde edilmelidir İhracat Kuruluşun yaptığı ihracatın dolar değeri (Fob) belirtilmelidir. Serbest bölgelere yapılan ihracat ve transit ticaret dahil edilmemelidir. Anket formunu dolduran kuruluş ihraç nedeniyle KDV iadesini alıyorsa, ihraç kayıtlı satış tutarını da ihracat tutarı içerisine dahil etmelidir. İhracat tutarları, herhangi bir şekilde devletten alınan mali yardımları (sübvansiyonları) kapsamamalıdır. KKTC ye yapılan ihracatın da dolar değeri verilmelidir Ücretle Çalışanlar Sayısı Maaş ve ücretle çalışanların ortalama sayısı belirtilmelidir. Tüm maaş ve ücretle çalışanlar kapsama dahildir Sektörel Sınıflama Bir zaman serisi çalışması niteliğinde olan çalışmada, geçmiş yıllar ile kıyaslamayı devam ettirebilmek ve seriyi koparmamak için sektörel sınıflama olarak Birleşmiş Milletler Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC Rev.2) kullanılmaktadır yılında TOBB un uygulamaya başladığı NACE kodu çalışmasına paralel olarak, çalışmamız kapsamında yer alan sanayi kuruluşlarının NACE kodları da firmalardan veya bağlı oldukları odalardan temin edilerek çalışmamıza dahil edilmiştir yılı çalışması ile birlikte tüm sektörel sınıflamalarda Avrupa Topluluğu Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.2) kullanılmıştır. l 109

110 FAALİYET KODLARI-SERMAYE DAĞILIMI Ekonomik Faaliyet Kodları Alfabetik sıralamada, kuruluşların sermaye dağılımlarının yanısıra, İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içindeki sıralama bilgileri ile faaliyet alanlarının özel veya kamu sektörü olmasına bağlı olarak, özel veya kamu kuruluşları arasındaki sıralama bilgisi de verilmektedir. Ayrıca her kuruluşun ekonomik faaliyeti ile ilgili olarak hem Avrupa Topluluğu nda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev. 2, 2014), hem de Birleşmiş Milletler-Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC Rev. 2) na ilişkin ekonomik faaliyet kodu bilgileri de yer almaktadır. Kuruluşların ISIC. Rev.2 ekonomik faaliyet kodları, çalışmamız kapsamında firmalardan ya da bağlı oldukları odalardan temin edilen NACE Rev.2 ekonomik faaliyet kodlları kullanılarak oluşturulmuştur. Avrupa Topluluğu nda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev. 2, 2014) Kod Tanım B MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI 05 Kömür ve linyit çıkartılması 06 Ham petrol ve doğal gaz çıkarımı 07 Metal cevherleri madenciliği 08 Diğer madencilik ve taş ocakçılığı 09 Madenciliği destekleyici hizmet faaliyetleri C İMALAT 10 Gıda ürünlerinin imalatı 11 İçeceklerin imalatı 12 Tütün ürünleri imalatı 13 Tekstil ürünlerinin imalatı 14 Giyim eşyalarının imalatı 15 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 16 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) 17 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı 18 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 19 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı 20 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı 21 Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı 22 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 23 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 24 Ana metal sanayii 25 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) 26 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı 27 Elektrikli teçhizat imalatı 28 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 29 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı 30 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 31 Mobilya imalatı 32 Diğer imalatlar 33 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı D ELEKTRİK, GAZ, BUHAR VE İKLİMLENDİRME ÜRETİMİ VE DAĞITIMI 35 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı Birleşmiş Milletler-Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC Rev. 2) Kod Tanım 210 Madencilik ve Taş Ocakçılığı 311 Gıda Maddeleri Sanayi 312 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Gıda Maddeleri Sanayi 313 İçki Sanayi (Alkollü ve Alkolsüz) 314 Tütün İşleme Sanayi 321 Dokuma Sanayi 322 Giyim Eşya Sanayi 323 Kürk ve Deri Sanayi 324 Ayakkabı Sanayi 331 Ağaç ve Mantar Ürünleri Sanayi 332 Ağaç, Mobilya ve Mefruşat Sanayi 341 Kağıt ve Kağıt Ürünleri Sanayi 342 Basım Sanayi 351 Ana Kimya Sanayi 352 Diğer Kimyasal Ürünler Sanayi 353 Petrol Ürünleri Sanayi 354 Çeşitli Petrol ve Kömür Türevleri Sanayi 355 Lastik Ürünleri Sanayi 356 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Plastik Ürünler San. 361 Çanak, Çömlek, Çini, Porselen Sanayi 362 Cam ve Camdan Mamul Eşya Sanayi 369 Taş ve Toprağa Dayalı Diğer Sanayi 371 Demir-Çelik Ana Metal Sanayi 372 Demir-Çelik Dışında Ana Metal Sanayi 381 Metal Eşya Sanayi 382 Makine Sanayi (Elektrikli Olanlar Hariç) 383 Elektrik Makineleri, Aletleri ve Cihazları Sanayi 384 Taşıt Araçları Sanayi 385 Mesleki, Bilimsel, Sağlık Amaçlı Aletler ve Malz. Sanayi 390 Diğer İmalat Sanayi 400 Elektrik Sektörü 110 l TEMMUZ 2014

111 İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun Sermaye Dağılımı Kamu Kuruluşları %100 kamu sermayeli kuruluşlar 4 %50'den fazla kamu sermayeli, kamu-özel sermayeli kuruluşlar - %50'den fazla kamu sermayeli, kamu-yabancı ortaklı kuruluşlar - %50'den fazla kamu sermayeli, kamu-özel-yabancı sermayeli kuruluşlar - Toplam Kamu Kuruluşları 4 Özel Kuruluşlar Yerli Sermaye Ağırlıklı %100 özel sermayeli kuruluşlar 429 %50'den fazla özel sermayeli, özel-kamu sermayeli kuruluşlar 1 %50' den fazla özel sermayeli, özel-yabancı sermayeli kuruluşlar 17 %50' den fazla özel sermayeli, özel-kamu-yabancı sermayeli kuruluşlar - Yabancı Sermaye Ağırlıklı %100 yabancı sermayeli kuruluşlar 24 %50'den fazla yabancı sermayeli, yabancı-özel sermayeli kuruluşlar 16 %50'den fazla yabancı sermayeli, yabancı-kamu sermayeli kuruluşlar - %50'den fazla yabancı sermayeli, yabancı-özel-kamu sermayeli kuruluşlar - Hiçbirinin %50'den fazla sermayeye sahip olmadığı kamu-özel-yabancı sermayeli kuruluşlar - Sermayesi yarı yarıya olan özel ve yabancı sermayeli kuruluşlar 9 Toplam Özel Kuruluşlar 496 Genel Toplam 500 l 111

112 SEKTÖREL Sektörel Sıralamalar Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev.2, 2014) Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) Madencilik ve Taş Ocakçılığı 1 Demir Export A.Ş. Özel Kaltun Madencilik Sanayi Nakliye ve Akaryakıt Ticaret A.Ş. Özel Camiş Madencilik A.Ş. Özel Özdoğu İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. Özel Özkoyuncu Madencilik Metalurji İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Özel Aydın Linyit Madencilik ve Akaryakıt San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Gıda Ürünlerinin İmalatı 1 Teksüt Süt Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Felda Iffco Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Enka Süt ve Gıda Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Bupiliç Entegre Gıda San. Tic. A.Ş. Özel Gürsoy Yem Gıda ve Hayvancılık San. Tic. Ltd. Şti. Özel Progıda Pazarlama A.Ş. Özel Continental Confectionery Company Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Elvan Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Kozlu Gıda İmalat San. Tic. ve Taşımacılık A.Ş. Özel İshakoğlu Gıda Nakliye ve İnşaat San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel Altınapa Değirmencilik Tic. ve San. A.Ş. Özel PNS Pendik Nişasta Sanayi A.Ş. Özel Gürsoy Tarımsal Ürünler Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Ankara Un Sanayii A.Ş. Özel Özlem Tarım Ürünleri A.Ş. Özel As Tavukçuluk Tarım İşletmeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Sardunya Gıda Mutfak İşletmeleri Ticaret A.Ş. Özel Söke Değirmencilik San. ve Tic. A.Ş. Özel Tellioğlu Yem-Gıda Entegre Tesisleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Unat Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Hastavuk Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. Özel l TEMMUZ 2014

113 Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 22 Ekiciler Süt Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. Özel Özgörkey Gıda Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Akbel Süt ve Süt Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Arslantürk Tarım Ürünleri San. İhr. ve İth. A.Ş. Özel Aroma Bursa Meyve Suları ve Gıda Sanayii A.Ş. Özel Özel İstanbul Halk Ekmek Un ve Unlu Maddeler Gıda San. ve Tic. A.Ş. Kamu Doğuş Yiyecek ve İçecek Üretim San. Tic. A.Ş. Özel Poyraz Poyraz Fındık Entegre San. ve Tic. A.Ş. Özel BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. Özel TARFAŞ Tarımsal Faaliyetler Üretim San. ve Tic. A.Ş. Özel Karaçuha Tarım Ürünleri İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Amasya Şeker Fabrikası A.Ş. Özel Pamir Gıda Sanayi A.Ş. Özel Örgen Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Merter Helva San. ve Tic. A.Ş. Özel Dost Fındık Gıda Kuy. İnş. Tah. Nak. Tur. Müh. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel İpek Yem ve Gıda San. Tic. A.Ş. Özel Özyılmaz Fındık Tic. ve San. Ltd. Şti. Özel Dosu Maya Mayacılık A.Ş. Özel Tukaş Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Ticaret ve Sanayi Kontuvarı T.A.Ş. Özel A.B Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Kula Yağ ve Emek Yem San. Tic. A.Ş. Özel Büyük Hekimoğulları Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Elif Fındık San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Oğuz Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Yavuz Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Osman Akça Tarım Ürünleri İthalat İhracat San. ve Tic. A.Ş. Özel Tekinak Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Aymar Yağ ve Gıda San. Tic. A.Ş. Özel Obasan Gıda İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Özel Altıparmak Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Tahsildaroğlu Süt Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel l 113

114 SEKTÖREL Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 56 Saadet Gıda Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. Özel Göknur Gıda Maddeleri Enerji İmalat İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş. Özel Detay Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Demirciler Gıda Sanayi A.Ş. Özel Altaş Yağ Su ve Tarım Ürünleri Gıda İnş. Otomotiv Nak. San. ve Tic. A.Ş. Özel Mes Yağ ve Gıda San. Tic. A.Ş. Özel Orka Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Selva Gıda Sanayi A.Ş. Özel Sezon Pirinç ve Tarım Ürünleri Gıda San. Tic. A.Ş. Özel Yıldız Granini Meyve Suyu San. ve Tic. A.Ş. Özel Beşsan Makarna Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Coşkun Et ve Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Elit Çikolata ve Şekerleme Sanayi A.Ş. Özel Beşler Gıda ve Kimya A.Ş. Özel Şahin-Melek Et ve Et Mamülleri Gıda San. Tic. A.Ş. Özel Gurme Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Yaşar Dondurma ve Gıda Maddeleri A.Ş. Özel Bolacalar Un Yem Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Beşyem Tarım Hayvancılık Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Edirne Yağ San. ve Tic. A.Ş. Özel Erçal Fındık Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Özel Şenocak Gıda Fındık Entegre Tur. Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Özel Pelit Pastacılık ve Gıda Sanayi A.Ş. Özel Ayhan Sezer Yağ ve Gıda Endüstrisi Ticaret Ltd. Şti. Özel Yemsel Tavukçuluk Hayvancılık Yem Hammaddeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Gülsan Gıda San. Tic. A.Ş. Özel Sabırlar Fındık İhracat Ltd. Şti. Özel Özel Samsun Yem San. ve Tic. A.Ş. Özel Aromsa Besin Aroma ve Katkı Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel KOMGIDA Kombassan Gıda İhtiyaç Mad. ve Petrol Ür. San. ve Tic. A.Ş. Özel Katsan Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Tayaş Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Bağ Yağları San. ve Tic. T.A.Ş. Özel Erişler Yem San. ve Tic. A.Ş. Özel Emek Yağ Sanayi A.Ş. Özel l TEMMUZ 2014

115 Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 93 As Ofis Damızlık Yumurta Gıd. Tar. Hayv. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel S.S. Tariş Üzüm Tarım Satış Kooperatifleri Birliği Özel Verde Yağ Besin Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Sultan Et ve Gıda Üretim Ticaret ve Pazarlama Ltd. Şti. Özel Tat Makarnacılık San. ve Tic. A.Ş. Özel Penguen Gıda Sanayi A.Ş. Özel Ankara Ofis Yem Gıda ve Makina San. Tic. A.Ş. Özel Ak Piliç Ticaret Ltd. Şti. Özel Beşan Nişasta Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Emin Tarım San. ve Tic. A.Ş. Özel Yılmazlar Et Gıda Tarım Hayvancılık Nak. Tur. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Özel İzi Süt ve Gıda Mamülleri San. Tic. A.Ş. Özel Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. Özel İçeceklerin İmalatı 1 Erbak-Uludağ İçecek San. ve Tic. A.Ş. Özel Della Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel Uludağ Maden Suları T.A.Ş. Özel Pınar Su San. ve Tic. A.Ş. Özel Nestle Waters Gıda ve Meşrubat San. ve Tic. A.Ş. Özel Tütün Ürünleri İmalatı 1 - Özel Sunel Ticaret Türk A.Ş. Özel Tekstil Ürünlerinin İmalatı 1 Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Oğuz Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel 8-4 Ozon Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. Özel Çetinkaya Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Özel Arıkan Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Özel Kaşmir Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel Orhan Karakoç Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Akteks Akrilik İplik San. ve Tic. A.Ş. Özel Mogul Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Kaplan Kardeşler Halı San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Kilim Grubu Kartaltepe Mensucat Fabrikası T.A.Ş. Özel l 115

116 SEKTÖREL Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 13 Ozanteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Baydemirler Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Kasar ve Dual Tekstil Sanayii A.Ş. Özel Eruslu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Ekoten Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Safyün Halı Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Kıvanç Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Meltem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Uğurdemir Halı San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Aydın Mensucat Döşemelik Kumaş San. ve Tic. A.Ş. Özel Sunteks Dokuma Boya Apre San. ve Tic. A.Ş. Özel Üniversal Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Göliplik Şeremet Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Küçüker Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Zeki Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Canan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Pelsan Tekstil Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Şahin Pamuk Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Harput Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Hasırcı Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Akın Tekstil A.Ş. Özel Özerdem Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Özel Can Tekstil Entegre Tesisleri ve Tarım Ürünleri San. Tic. A.Ş. Özel Ünteks Boya Baskı Apre Tekstil San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel Özkaplan İpek Halı Tekstil Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Shamrock Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Gür İplik San. ve Tic. A.Ş. Özel Coats (Türkiye) İplik Sanayii A.Ş. Özel Yasin Kaplan Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel Marteks Maraş Tekstil Sanayi A.Ş. Özel Acarsoy Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Özel Ünal Sentetik Dokuma San. ve Tic. A.Ş. Özel Narteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Salteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Festival Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel Karsu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel l TEMMUZ 2014

117 Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 50 Çelikaslan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Kimteks Tekstil İnşaat Tic. ve San. A.Ş. Özel Işıksoy Tekstil İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. Özel Bakırlar İplik San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel E.N.A. Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Özel Kaynak İplik San. ve Tic. A.Ş. Özel Zafer Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Mayteks Örme San. ve Tic. A.Ş. Özel Ritaş Kimya ve Tekstil San. Tic. A.Ş. Özel Başyazıcıoğlu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Ongan Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. Özel TYH Uluslararası Tekstil Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. Özel Aydın Örme San. ve Tic. A.Ş. Özel Ar-Al Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Nil Örme San. ve Tic. A.Ş. Özel Emin Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Söktaş Dokuma İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Angora Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel Saray Halı A.Ş. Özel Karacasu Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Özel Bade Dokuma Tekstil Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel Ersur Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Beşler Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Gökhan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Samur Halıları San. ve Tic. A.Ş. Özel Motif Dokuma Halı ve Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Erdem Soft Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Giyim Eşyalarının İmalatı 1 Penti Çorap San. ve Tic. A.Ş. Özel Or-Pa Pazarlama ve Tekstil Sanayi A.Ş. Özel Üniteks Tekstil ve Ticaret A.Ş. Özel Uğur Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. Özel Modavizyon Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Gürmen Giyim San. ve Tic. A.Ş. Özel l 117

118 SEKTÖREL Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 7 İmteks Giyim San. ve Tic. A.Ş. Özel Kardem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Aster Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. Özel Realkom Tekstil Ürünleri Sanayi Pazarlama ve Dış Ticaret A.Ş. Özel Bilkont Dış Ticaret ve Tekstil Sanayi A.Ş. Özel Beks Çorap ve İç Giyim San. ve Tic. A.Ş. Özel Spot Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Karbel Konfeksiyon San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Venüs Giyim San. ve Tic. A.Ş. Özel Roteks Tekstil İhracat San. ve Tic. A.Ş. Özel ATK Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ACT Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Hamaratlı Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. Özel Bony Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Milteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Örma Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Taner Triko San. ve Tic. A.Ş. Özel Altınbey Giyim Ticaret A.Ş. Özel Yıltem Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. Özel Arık Bey Tekstil Enerji ve Sınai Yatırımlar A.Ş. Özel Ay-Tim Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. Özel Tamteks Tekstil Konfeksiyon İmalatı ve Ticareti A.Ş. Özel Özel Teksim Giyim San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel APS Tekstil ve Ticaret A.Ş. Özel Deri ve İlgili Ürünlerin İmalatı 1 Desa Deri San. ve Tic. A.Ş. Özel Ağaç, Ağaç Ürünleri ve Mantar Ürünleri İmalatı (Mobilya Hariç) 1 - Özel 13-2 Işık Ahşap Profil Lojistik San. ve Tic. A.Ş. Özel SFC Entegre Orman Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Çamsan Poyraz Ağaç Ürünleri Turizm İnşaat Tarım Enerji San. ve Tic. A.Ş. Özel Vezirköprü Orman Ürünleri ve Kağıt Sanayi A.Ş. Özel GENTAŞ Genel Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel ORMA Orman Mahsulleri İntegre San. ve Tic. A.Ş. Özel l TEMMUZ 2014

119 Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 17 Kağıt ve Kağıt Ürünlerinin İmalatı 1 SCA Yıldız Kağıt ve Kişisel Bakım Üretim A.Ş. Özel Oyka Kağıt Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel Frimpeks Kimya ve Etiket San. Tic. A.Ş. Özel Ve-Ge Hassas Kağıt ve Yapıştırıcı Bant San. ve Tic. A.Ş. Özel Halkalı Kağıt Karton San. ve Tic. A.Ş. Özel Selkasan Kağıt ve Paketleme Malzemeleri İmalatı San. ve Tic. A.Ş. Özel Alkim Kağıt San. ve Tic. A.Ş. Özel Muratlı Karton Kağıt San. ve Tic. A.Ş. Özel Viking Kağıt ve Selüloz A.Ş. Özel Pilenpak Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel Kale Nobel Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel Ateşsan Kağıtçılık Matbaa Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. Özel Elba Bant San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Kaplamin Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel Duran-Doğan Basım ve Ambalaj Sanayi A.Ş. Özel Kayıtlı Medyanın Basılması ve Çoğaltılması 1 ASAŞ Ambalaj Baskı San. ve Tic. A.Ş. Özel Amcor Flexibles İstanbul Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel Kombassan Kağıt Matbaa Gıda ve Tekstil San. Tic. A.Ş. Özel Milliyet Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş. Özel İhlas Gazetecilik A.Ş. Özel Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri İmalatı 1 Petro Yağ ve Kimyasallar San. Tic. A.Ş. Özel Link Kimya Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd.Şti. Özel Kimyasalların ve Kimyasal Ürünlerin İmalatı 1 Akkim Yapı Kimyasalları San. ve Tic. A.Ş. Özel Boytek Reçine Boya ve Kimya San. Tic. A.Ş. Özel İşbir Sünger Sanayi A.Ş. Özel Kayalar Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel Argon Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel Meltem Kimya ve Tekstil San. İth. İhr. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Özel l 119

120 SEKTÖREL Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 8 ABC Deterjan San. ve Tic. A.Ş. Özel Ege Gübre Sanayii A.Ş. Özel Gizem Seramik Frit ve Glazür San. ve Tic. A.Ş. Özel Polyteks Tekstil Sanayi Araştırma ve Eğitim A.Ş. Özel PİMAŞ Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş. Özel Özel Sika Yapı Kimyasalları A.Ş. Özel Sapro Temizlik Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Akzo Nobel Boya San. ve Tic. A.Ş. Özel Plastifay Kimya Endüstrisi A.Ş. Özel Nitromak DNX Kimya Sanayii A.Ş. Özel Polisan Kimya Sanayii A.Ş. Özel Plastay Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel Gentaş Kimya San. ve Tic. Pazarlama A.Ş. Özel İba Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel DYO Matbaa Mürekkepleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Agrobest Grup Tarım İlaçları Tohumculuk İmalat İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. Özel Erkul Kozmetik San. ve Tic. A.Ş. Özel Ege Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel Hektaş Ticaret T.A.Ş. Özel Safa Tarım A.Ş. Özel Ela Kimyevi Maddeler San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel CHT Tekstil Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Temel Eczacılık Ürünlerinin ve Eczacılığa İlişkin Malzemelerin İmalatı 1 Santa Farma İlaç Sanayii A.Ş. Özel Ali Raif İlaç Sanayi A.Ş. Özel İ. E. Ulagay İlaç Sanayii T.A.Ş. Özel Özel Eczacıbaşı-Baxter Hastane Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Adeka İlaç San. ve Tic. A.Ş. Özel Biofarma İlaç San. ve Tic. A.Ş. Özel TMO Genel Müdürlüğü Afyon Alkoloidleri Fabrikası Kamu Kauçuk ve Plastik Ürünlerin İmalatı 1 Roma Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel l TEMMUZ 2014

121 Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 2 Ünsa Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel Abdioğulları Plastik ve Ambalaj Sanayi A.Ş. Özel Özel Novaplast Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel Egeplast Ege Plastik Tic. ve San. A.Ş. Özel Sepaş Plastik Kimya İnşaat Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Özel SAFAŞ Saf Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel Farmamak Ambalaj Maddeleri ve Ambalaj Makineleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Sanica Isı Sanayi A.Ş. Özel Kompen PVC Yapı ve İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Berke Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel Serra Sünger Kimya İnş. Nak. Petrol Ür. Süper Market ve Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Işık Plastik Sanayi ve Dış Ticaret Pazarlama A.Ş. Özel Özel Ziylan Taban San. ve Tic. A.Ş Özel Subor Boru San. ve Tic. A.Ş. Özel Sümer Plastik ve Kağıt San. Tic. A.Ş. Özel Sem Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel Diğer Metalik Olmayan Mineral Ürünlerin İmalatı 1 KİBSAŞ Karadeniz İnşaat ve Beton San. ve Tic. A.Ş. Özel Yurtbay Seramik San. ve Tic. A.Ş. Özel Bursa Çimento Fabrikası A.Ş. Özel BAŞTAŞ Başkent Çimento San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel 24-6 Aslan Çimento A.Ş. Özel Bien Yapı Ürünleri Sanayi Turizm ve Ticaret A.Ş. Özel GRANİSER Granit Seramik San. ve Tic. A.Ş. Özel Magnesit A.Ş. Özel Cam Elyaf Sanayi A.Ş. Özel As-Ado Hazır Beton San. Nak. ve Tic. A.Ş. Özel Modern Beton San. ve Tic. A.Ş. Özel Ode Yalıtım San. ve Tic. A.Ş. Özel Türk Ytong Sanayi A.Ş. Özel Ayhanlar Yol Asfaltlama San. ve Tic. A.Ş. Özel Onduline Avrasya İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Düzce Cam San. ve Tic. A.Ş. Özel l 121

122 SEKTÖREL Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 18 Destebaşı Grup İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Özel Çimbeton Hazırbeton ve Prefabrik Yapı Elemanları San. ve Tic. A.Ş. Özel Uşak Seramik Sanayi A.Ş. Özel Baştaş Hazır Beton San. ve Tic. A.Ş. Özel Söğütsen Seramik San. İnş. Mad. İth. İhr. A.Ş. Özel Varol Beton ve Yapı Endüstri San. Tic. A.Ş. Özel Bartın Çimento San. ve Tic. A.Ş. Özel Yurt Çimento San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Yıldız Cam San. ve Tic. A.Ş. Özel AKG Gazbeton İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Elazığ Altınova Çimento San. Tic. A.Ş. Özel Batısöke Söke Çimento Sanayii T.A.Ş. Özel BTM Bitümlü Tecrit Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Hitit Seramik San. ve Tic. A.Ş. Özel Çelikler Taahhüt İnşaat ve Sanayi A.Ş. Özel Akça Hazır Beton San. ve Tic. A.Ş. Özel Komyapı Hazır Beton Prefabrik İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. Özel Hacıoğulları Hazır Beton Saç ve Yapı Malzemeleri San. ve Tic. A. Ş. Özel Özgür Atermit San. ve Tic. A.Ş. Özel YİBİTAŞ Yozgat İşçi Birliği İnşaat Malzemeleri Tic. ve San. A.Ş. Özel Ana Metal Sanayii 1 Kendirliler Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Özel Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş. Özel Demirsan Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Özel Sistem Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel Erkunt Sanayi A.Ş Özel Sıddık Kardeşler Haddecilik San. Tic. Ltd. Şti. Özel Ede Demir Çelik Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Cevher Döküm Sanayii A.Ş. Özel Demisaş Döküm Emaye Mamülleri Sanayi A.Ş. Özel Özdemir Boru Profil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Çağ Çelik Demir ve Çelik Endüstri A.Ş. Özel Astaş Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel P.M.S. Metal Profil Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel Özyaşar Tel ve Galvanizleme Sanayi A.Ş. Özel l TEMMUZ 2014

123 Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 15 Ergaz San. ve Tic. A.Ş. Özel Çelik Halat ve Tel Sanayii A.Ş. Özel Akpa Alüminyum Plastik San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Kalibre Boru San. ve Tic. A.Ş. Özel İzopoli Yapı Elemanları Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. Özel Kurtoğlu Bakır Kurşun Sanayi A.Ş. Özel Gemciler Güven Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel Küçükarslanlar Bakır Çinko San. ve Tic. A.Ş. Özel Müsellimoğlu Demir Çelik Tic. ve San. Ltd. Şti. Özel Metal Matris San. ve Tic. A.Ş. Özel Erdoğanlar Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel Çelikel Alüminyum Döküm İmalat San. ve Tic. A.Ş. Özel Zahit Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel Özbal Çelik Boru San. Tic. ve Taahhüt A.Ş. Özel Çinkom Çinko Kurşun Metal ve Madencilik San. Tic. A.Ş. Özel Nev Saç Metal Sanayi İnşaat Nakliye ve Tic. Ltd. Şti. Özel Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş. Özel Burak Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel Pireks Bakır Alaşımları San. ve Tic. A.Ş. Özel EVAS Ev Aletleri Sanayi Ltd. Şti. Özel Hatboru Çelik Boru San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Aluform Pekintaş Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel Ulusan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel Alfa Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel Serhat Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Özel Torun Bakır Alaşımları Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel Fabrikasyon Metal Ürünleri İmalatı (Makine ve Teçhizat Hariç) 1 Coşkunöz Radyatör ve Isı San. Tic. A.Ş. Özel Vefa Prefabrike Yapılar San. Tic. A.Ş. Özel Özel Arma Filtre Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel G.Ç.S. Metal Çatı İzolasyon Taahhüt Tic. ve San. A.Ş. Özel Tirsan Kardan San. ve Tic. A.Ş. Özel Yılmaz Redüktör San. ve Tic. A.Ş. Özel Atiker Metal İthalat İhracat ve İmalat San. Tic. A.Ş. Özel l 123

124 SEKTÖREL Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 10 Sarıgözoğlu Hidrolik Makina ve Kalıp San. ve Tic. A.Ş. Özel Akım Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. Özel Çepaş Galvaniz Demir Çelik Madencilik İnş. Nak. Tic. ve San. A.Ş. Özel Mim Mühendislik İnşaat Çelik Endüstri San. ve Tic. A.Ş. Özel Prekons İnşaat Sanayi A.Ş. Özel Bilgisayarların, Elektronik ve Optik Ürünlerin İmalatı 1 Elektromed Elektronik Sanayi ve Sağlık Hizmetleri A.Ş. Özel Alcatel Lucent Teletaş Telekomünikasyon A.Ş. Özel Karel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. Özel Baylan Ölçü Aletleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Elektrikli Teçhizat İmalatı 1 Bemka Emaye Bobin Teli ve Kablo San. Tic. A.Ş. Özel Borsan Kablo Elektrik Aydınlatma İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel Özel Özel 77-6 Farba Otomotiv Aydınlatma ve Plastik Fabrikaları A.Ş. Özel Özel Femaş Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel Coreal Alüminyum Kablo San. Tic. A.Ş. Özel Emta Kablo San. ve Tic. A.Ş. Özel Surtel Kablo Sanayii A.Ş. Özel Özel Kablotek Kablo San. ve Tic. A.Ş. Özel Sartel Elektrik Kablo ve Mot. Mak. İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti Özel Termikel Madeni Eşya San. İhr. ve İth. Tic. A.Ş Özel Doruk Ev Gereçleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Özel Akplas Plastik Kalıp San. ve Tic. A.Ş. Özel Erikoğlu Emaye Bakır Tel Sanayi A.Ş. Özel Ego Elektrikli Aletler Sanayi A.Ş. Özel Çarkıt Kablo San. ve Tic. A.Ş. Özel Üntel Kabloları San. ve Tic. A.Ş. Özel CMK Kablo Elektrik Sanayi İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel l TEMMUZ 2014

125 Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 24 Alce Elektrik San. ve Tic. A.Ş. Özel Özgüven Kablo San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Tümka Kablo Sanayi A.Ş. Özel Günsan Elektrik Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Başka Yerde Sınıflandırılmamış Makine ve Ekipman İmalatı 1 Öztiryakiler Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. Özel Ermaksan Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel Alarko Carrier San. ve Tic. A.Ş. Özel Daikin Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş. Özel Putzmeister Makine San. ve Tic. A.Ş. Özel Valf Sanayii A.Ş. Özel Frigoglass Turkey Soğutma Sanayi İç ve Dış Tic. A.Ş. Özel Hattat Tarım Makinaları San. ve Tic. A.Ş. Özel Karyer Isı Transfer San. ve Tic. A.Ş. Özel ELKON Elevatör Konveyör ve Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel Mikropor Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel Dalgakıran Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel Motorlu Kara Taşıtı, Treyler (Römork) ve Yarı Treyler (Yarı Römork) İmalatı 1 Aydınlar Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. Özel Özel 32-3 Mecaplast Otomotiv Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Cevher Jant Sanayii A.Ş. Özel Jantsa Jant San. ve Tic. A.Ş. Özel Hisarlar Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel ZF Sachs Süspansiyon Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Hema TRW Otomotiv Direksiyon Sistemleri A.Ş. Özel Grammer Koltuk Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Murat Ticaret Kablo Sanayi A.Ş. Özel Kale Oto Radyatör San. ve Tic. A.Ş. Özel Sampa Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Özel Contitech Lastik San. ve Tic. A.Ş. Özel Kanca El Aletleri Dövme Çelik ve Makina Sanayi A.Ş. Özel Maysan Mando Otomotiv Parçaları San. ve Tic. A.Ş. Özel TI Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Alka Sanayi İnşaat ve Ticaret A.Ş. Özel l 125

126 SEKTÖREL Sektör İkinci 500 Büyük Kuruluş Sıra No Üretimden Satışlar (Net) (TL) 18 Beltan Vibracoustic Titreşim Elemanları San. ve Tic. A.Ş. Özel Çukurova İnşaat Makinaları San. ve Tic. A.Ş. Özel Parsan Makina Parçaları Sanayii A.Ş. Özel Cengiz Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel Yazaki Wiring Technologies Türkiye Elektrik Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Hema Otomotiv Sistemleri A.Ş. Özel Formfleks Yalıtım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel Ege Fren San. ve Tic. A.Ş. Özel Pressan Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. Özel Serin Treyler A.Ş. Özel Diğer Ulaşım Araçlarının İmalatı 1 Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (TÜDEMSAŞ) Kamu Türkiye Lokomotif ve Motor San. A.Ş. (TÜLOMSAŞ) Kamu Anadolu Deniz İnşaat Kızakları San. ve Tic. A.Ş. Özel Mobilya İmalatı 1 YATAŞ Yatak ve Yorgan San. Tic. A.Ş. Özel Kilim Mobilya Kanepe San. ve Tic. A.Ş. Özel Mondi Yatak Yorgan San. ve Tic. A.Ş. Özel Gürkan Ofis Mobilyaları San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel Çilek Mobilya Sanayi ve Pazarlama Ticaret A.Ş. Özel Tosunoğulları Mobilya San. ve Tic. A.Ş. Özel Doğtaş Kelebek Mobilya San. ve Tic. A.Ş. Özel Merinos Mobilya Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel Diğer İmalatlar 1 Mioro Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş. Özel Atasay Kuyumculuk San. ve Tic. A.Ş. Özel Adel Kalemcilik Tic. ve San. A.Ş. Özel Elektrik, Gaz, Buhar ve Havalandırma Sistemi Üretim ve Dağıtımı 1 Aliağa Çakmaktepe Enerji Üretim A.Ş. Özel Modern Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Özel Bosen Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Özel Antalya Enerji Üretim A.Ş. Özel Can Enerji Entegre Elektrik Üretim A.Ş. Özel l TEMMUZ 2014

127 KAR Karda ilk 50 Kuruluş Dönem Karı (V.Ö.) Genel Sıralaması Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Dönem Karı (V.Ö.) Kamu/Özel Sıralaması Dönem Karı (V.Ö.) (TL) İkinci 500 BSK Sıra No Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. Ankara Adel Kalemcilik Tic. ve San. A.Ş. İstanbul BAŞTAŞ Başkent Çimento San. ve Tic. A.Ş. Ankara Alarko Carrier San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Çinkom Çinko Kurşun Metal ve Madencilik San. Tic. A.Ş. Kayseri Aslan Çimento A.Ş. Kocaeli Çelikler Taahhüt İnşaat ve Sanayi A.Ş. Ankara Erkul Kozmetik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Özkoyuncu Madencilik Metalurji İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Bursa Çimento Fabrikası A.Ş. Bursa Penti Çorap San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Daikin Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş. Sakarya Türk Ytong Sanayi A.Ş. İstanbul Göliplik Şeremet Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Bursa Coşkunöz Radyatör ve Isı San. Tic. A.Ş. Bursa Yaşar Dondurma ve Gıda Maddeleri A.Ş. Kahramanmaraş Safa Tarım A.Ş. Konya Coreal Alüminyum Kablo San. Tic. A.Ş. Kayseri Elazığ Altınova Çimento San. Tic. A.Ş. Elazığ Sunteks Dokuma Boya Apre San. ve Tic. A.Ş. Bursa BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. İstanbul Jantsa Jant San. ve Tic. A.Ş. Aydın Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli GENTAŞ Genel Metal San. ve Tic. A.Ş. Bolu Cengiz Makina San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Cevher Jant Sanayii A.Ş. Ege Bölgesi Bemka Emaye Bobin Teli ve Kablo San. Tic. A.Ş. İstanbul l 127

128 FAVÖK Faiz Amortisman ve Vergi Öncesi Karda İlk 50 Kuruluş FAVÖK Genel Sıralaması Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu FAVÖK Kamu / Özel Sıralaması İkinci 500 BSK Sıra No 2013 FAVÖK Kuruluşlar (TL) 1 Çelikler Taahhüt İnşaat ve Sanayi A.Ş. Ankara Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. Ankara Adel Kalemcilik Tic. ve San. A.Ş. İstanbul Aslan Çimento A.Ş. Kocaeli BAŞTAŞ Başkent Çimento San. ve Tic. A.Ş. Ankara Daikin Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş. Sakarya Çinkom Çinko Kurşun Metal ve Madencilik San. Tic. A.Ş. Kayseri Alarko Carrier San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Yurt Çimento San. ve Tic. A.Ş. Muş Oğuz Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Adana Penti Çorap San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Özkoyuncu Madencilik Metalurji İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Bursa Çimento Fabrikası A.Ş. Bursa Ozanteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli Coşkunöz Radyatör ve Isı San. Tic. A.Ş. Bursa Türk Ytong Sanayi A.Ş. İstanbul Erkul Kozmetik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Sampa Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Samsun Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş. Ankara Cevher Jant Sanayii A.Ş. Ege Bölgesi Göliplik Şeremet Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Bursa Arıkan Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Kahramanmaraş Bemka Emaye Bobin Teli ve Kablo San. Tic. A.Ş. İstanbul Aydın Mensucat Döşemelik Kumaş San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Cengiz Makina San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Yaşar Dondurma ve Gıda Maddeleri A.Ş. Kahramanmaraş l TEMMUZ 2014

129 KATMA DEĞER Yaratılan Katma Değerde İlk 50 Kuruluş Brüt Katma Değer Genel Sıralaması Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Brüt Katma Değer Kamu / Özel Sıralaması Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) (TL) İkinci 500 BSK Sıra No Çelikler Taahhüt İnşaat ve Sanayi A.Ş. Ankara Alcatel Lucent Teletaş Telekomünikasyon A.Ş. İstanbul BAŞTAŞ Başkent Çimento San. ve Tic. A.Ş. Ankara Adel Kalemcilik Tic. ve San. A.Ş. İstanbul Alarko Carrier San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Türkiye Lokomotif ve Motor San. A.Ş. (TÜLOMSAŞ) Kamu Aslan Çimento A.Ş. Kocaeli YATAŞ Yatak ve Yorgan San. Tic. A.Ş. Kayseri Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (TÜDEMSAŞ) Kamu BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. İstanbul Penti Çorap San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Türk Ytong Sanayi A.Ş. İstanbul Karel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. Ankara Eczacıbaşı-Baxter Hastane Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Daikin Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş. Sakarya Bursa Çimento Fabrikası A.Ş. Bursa Ozanteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli Özkoyuncu Madencilik Metalurji İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Aydınlar Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. Konya Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş. Ankara Yurt Çimento San. ve Tic. A.Ş. Muş Anadolu Deniz İnşaat Kızakları San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Öztiryakiler Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Cengiz Makina San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Erkunt Sanayi A.Ş Ankara Santa Farma İlaç Sanayii A.Ş. İstanbul Oğuz Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Adana Çinkom Çinko Kurşun Metal ve Madencilik San. Tic. A.Ş. Kayseri Cam Elyaf Sanayi A.Ş. İstanbul Kıvanç Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Adana l 129

130 İHRACAT İhracatta ilk 50 Kuruluş İhracat Genel Sıralaması Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu İhracat Kamu / Özel Sıralaması İhracat (Bin $) 1 Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. Ankara Mioro Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Unat Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Göknur Gıda Maddeleri Enerji İmalat İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş. Ankara Cevher Döküm Sanayii A.Ş. Ege Bölgesi Progıda Pazarlama A.Ş. İstanbul Modavizyon Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Spot Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi ATK Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Daikin Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş. Sakarya Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli Ünsa Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Magnesit A.Ş. Eskişehir Kardem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Femaş Metal San. ve Tic. A.Ş. Kayseri Sunel Ticaret Türk A.Ş. Ege Bölgesi Roteks Tekstil İhracat San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Özdoğu İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. Ankara Coreal Alüminyum Kablo San. Tic. A.Ş. Kayseri Demirsan Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Kocaeli Cevher Jant Sanayii A.Ş. Ege Bölgesi Erkunt Sanayi A.Ş Ankara Özdemir Boru Profil San. ve Tic. Ltd. Şti. Ereğli/Kdz Surtel Kablo Sanayii A.Ş. İstanbul Ozanteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli Grammer Koltuk Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Bursa Coşkunöz Radyatör ve Isı San. Tic. A.Ş. Bursa Osman Akça Tarım Ürünleri İthalat İhracat San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Gürsoy Tarımsal Ürünler Gıda San. ve Tic. A.Ş. Ordu TYH Uluslararası Tekstil Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Beşler Gıda ve Kimya A.Ş. Gaziantep Çağ Çelik Demir ve Çelik Endüstri A.Ş. Karabük Sampa Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Samsun Sabırlar Fındık İhracat Ltd. Şti. Trabzon Pamir Gıda Sanayi A.Ş. İstanbul Poyraz Poyraz Fındık Entegre San. ve Tic. A.Ş. Ordu Venüs Giyim San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Kaltun Madencilik Sanayi Nakliye ve Akaryakıt Tic. A.Ş. Aydın ACT Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Kırklareli Yavuz Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Giresun Amcor Flexibles İstanbul Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Üniteks Tekstil ve Ticaret A.Ş. İstanbul Hamaratlı Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. İstanbul İkinci 500 BSK Sıra No l TEMMUZ 2014

131 İSTİHDAM İstihdamda İlk 50 Kuruluş Ücretle Çalışanlar Genel Sıralaması Kuruluşlar Bağlı Bulunduğu Oda / Kamu Ücretle Çalışanlar Kamu / Özel Sıralaması Ücretle Çalışanlar Ortalaması İkinci 500 BSK Sıra No Modavizyon Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Sardunya Gıda Mutfak İşletmeleri Ticaret A.Ş Gürmen Giyim San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Desa Deri San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Ozanteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli Obasan Gıda İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Bursa BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. İstanbul Orhan Karakoç Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Bursa Türkiye Lokomotif ve Motor San. A.Ş. (TÜLOMSAŞ) Kamu Murat Ticaret Kablo Sanayi A.Ş. İstanbul Çelikler Taahhüt İnşaat ve Sanayi A.Ş. Ankara Beks Çorap ve İç Giyim San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli Arma Filtre Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Sakarya Can Tekstil Entegre Tesisleri ve Tarım Ürünleri San. Tic. A.Ş. İstanbul Karel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (TÜDEMSAŞ) Kamu YATAŞ Yatak ve Yorgan San. Tic. A.Ş. Kayseri Arık Bey Tekstil Enerji ve Sınai Yatırımlar A.Ş. İstanbul Kıvanç Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Adana Bony Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Çerkezköy Aydınlar Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. Konya Erkunt Sanayi A.Ş Ankara Abdioğulları Plastik ve Ambalaj Sanayi A.Ş. Adana Penti Çorap San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Osman Akça Tarım Ürünleri İthalat İhracat San. ve Tic. A.Ş. Ege Bölgesi Aydın Mensucat Döşemelik Kumaş San. ve Tic. A.Ş. İstanbul İmteks Giyim San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Saray Halı A.Ş. İstanbul Or-Pa Pazarlama ve Tekstil Sanayi A.Ş. İstanbul Kaplan Kardeşler Halı San. ve Tic. Ltd. Şti. Gaziantep Baydemirler Tekstil San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Shamrock Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Denizli Yaşar Dondurma ve Gıda Maddeleri A.Ş. Kahramanmaraş Akteks Akrilik İplik San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Uğur Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. İstanbul Kilim Grubu Kartaltepe Mensucat Fabrikası T.A.Ş. İstanbul Santa Farma İlaç Sanayii A.Ş. İstanbul Canan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Gaziantep Kasar ve Dual Tekstil Sanayii A.Ş. İstanbul Söktaş Dokuma İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Aydın Elektromed Elektronik Sanayi ve Sağlık Hizmetleri A.Ş. Ankara l 131

132 ALFABETİK Alfabetik Sıralamalar Sermaye dağılımı, ekonomik faaliyet kodları, kamu-özel sektör sıralamasındaki yeri Kuruluşlar A Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı A.B Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 ABC Deterjan San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Abdioğulları Plastik ve Ambalaj Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Acarsoy Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 ACT Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Adeka İlaç San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Adel Kalemcilik Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 84,60 15,40 Agrobest Grup Tarım İlaçları Tohumculuk İmalat İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ak Piliç Ticaret Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Akbel Süt ve Süt Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Akça Hazır Beton San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Akdaş Döküm San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 AKG Gazbeton İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 50,10 49,90 Akım Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Akın Tekstil A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Akkim Yapı Kimyasalları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Akpa Alüminyum Plastik San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Akplas Plastik Kalıp San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Akteks Akrilik İplik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Akzo Nobel Boya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 25,00 75,00 Alarko Carrier San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 57,97 42,03 Alcatel Lucent Teletaş Telekomünikasyon A.Ş. Özel ,00 35,00 65,00 Alce Elektrik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Alfa Metal Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ali Raif İlaç Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aliağa Çakmaktepe Enerji Üretim A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Alka Sanayi İnşaat ve Ticaret A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Alkim Kağıt San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Altaş Yağ Su ve Tarım Ürünleri Gıda İnş. Otomotiv Nak. San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Altınapa Değirmencilik Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Altınbey Giyim Ticaret A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Altıparmak Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aluform Pekintaş Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Amasya Şeker Fabrikası A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Amcor Flexibles İstanbul Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100, l TEMMUZ 2014

133 Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Anadolu Deniz İnşaat Kızakları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Angora Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ankara Ofis Yem Gıda ve Makina San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ankara Un Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Antalya Enerji Üretim A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 APS Tekstil ve Ticaret A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ar-Al Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Argon Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Arık Bey Tekstil Enerji ve Sınai Yatırımlar A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Arıkan Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Arma Filtre Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aroma Bursa Meyve Suları ve Gıda Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aromsa Besin Aroma ve Katkı Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Arslantürk Tarım Ürünleri San. İhr. ve İth. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 As Ofis Damızlık Yumurta Gıd. Tar. Hayv. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 As Tavukçuluk Tarım İşletmeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 As-Ado Hazır Beton San. Nak. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 ASAŞ Ambalaj Baskı San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 8,00 92,00 Aslan Çimento A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Astaş Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aster Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Atasay Kuyumculuk San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ateşsan Kağıtçılık Matbaa Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Atiker Metal İthalat İhracat ve İmalat San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 ATK Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aydın Linyit Madencilik ve Akaryakıt San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aydın Mensucat Döşemelik Kumaş San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aydın Örme San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aydınlar Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ayhan Sezer Yağ ve Gıda Endüstrisi Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Ayhanlar Yol Asfaltlama San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Aymar Yağ ve Gıda San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ay-Tim Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 B Bade Dokuma Tekstil Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 50,00 50,00 Bağ Yağları San. ve Tic. T.A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Bakırlar İplik San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 l 133

134 ALFABETİK Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Bartın Çimento San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 BAŞTAŞ Başkent Çimento San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 12,10 87,90 Baştaş Hazır Beton San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Başyazıcıoğlu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Batısöke Söke Çimento Sanayii T.A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Baydemirler Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Baylan Ölçü Aletleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Beks Çorap ve İç Giyim San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Beltan Vibracoustic Titreşim Elemanları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Bemka Emaye Bobin Teli ve Kablo San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Berke Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Beşan Nişasta Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Beşler Gıda ve Kimya A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Beşler Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Beşsan Makarna Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Beşyem Tarım Hayvancılık Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Bien Yapı Ürünleri Sanayi Turizm ve Ticaret A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Bilkont Dış Ticaret ve Tekstil Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Biofarma İlaç San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Bolacalar Un Yem Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Bony Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Borsan Kablo Elektrik Aydınlatma İnş. San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Bosen Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Boytek Reçine Boya ve Kimya San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 BTA Havalimanları Yiyecek ve İçecek Hizmetleri A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 BTM Bitümlü Tecrit Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Bupiliç Entegre Gıda San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Burak Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Bursa Çimento Fabrikası A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Büyük Hekimoğulları Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 C Cam Elyaf Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Camiş Madencilik A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Can Enerji Entegre Elektrik Üretim A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Can Tekstil Entegre Tesisleri ve Tarım Ürünleri San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Canan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Cengiz Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0, l TEMMUZ 2014

135 Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Cevher Döküm Sanayii A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Cevher Jant Sanayii A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 CHT Tekstil Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 25,00 75,00 CMK Kablo Elektrik Sanayi İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Coats (Türkiye) İplik Sanayii A.Ş. Özel ,00 8,22 91,78 Continental Confectionery Company Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 50,00 50,00 Contitech Lastik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Coreal Alüminyum Kablo San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Coşkun Et ve Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Coşkunöz Radyatör ve Isı San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ç Çağ Çelik Demir ve Çelik Endüstri A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çamsan Poyraz Ağaç Ürünleri Turizm İnşaat Tarım Enerji San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çarkıt Kablo San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çelik Halat ve Tel Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çelikaslan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çelikel Alüminyum Döküm İmalat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çelikler Taahhüt İnşaat ve Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çepaş Galvaniz Demir Çelik Madencilik İnş. Nak. Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 49,00 51,00 Çetinkaya Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çilek Mobilya Sanayi ve Pazarlama Ticaret A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çimbeton Hazırbeton ve Prefabrik Yapı Elemanları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çinkom Çinko Kurşun Metal ve Madencilik San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Çukurova İnşaat Makinaları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 D Daikin Isıtma ve Soğutma Sistemleri San. Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Dalgakıran Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Della Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Demir Export A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Demirciler Gıda Sanayi A.Ş Özel ,00 100,00 0,00 Demirsan Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Demisaş Döküm Emaye Mamülleri Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Desa Deri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Destebaşı Grup İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Detay Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 l 135

136 ALFABETİK Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Doğtaş Kelebek Mobilya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 53,94 46,06 Doğuş Yiyecek ve İçecek Üretim San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Doruk Ev Gereçleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 0,00 100,00 Dost Fındık Gıda Kuy. İnş. Tah. Nak. Tur. Müh. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Dosu Maya Mayacılık A.Ş. Özel ,00 0,01 99,99 Duran-Doğan Basım ve Ambalaj Sanayi A.Ş. Özel ,00 72,42 27,58 Düzce Cam San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 DYO Matbaa Mürekkepleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 E E.N.A. Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Eczacıbaşı-Baxter Hastane Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 50,00 50,00 Ede Demir Çelik Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Edirne Yağ San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ege Fren San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 51,00 49,00 Ege Gübre Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ege Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Egeplast Ege Plastik Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ego Elektrikli Aletler Sanayi A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Ekiciler Süt Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ekoten Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ela Kimyevi Maddeler San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Elazığ Altınova Çimento San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Elba Bant San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Elektromed Elektronik Sanayi ve Sağlık Hizmetleri A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Elif Fındık San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Elit Çikolata ve Şekerleme Sanayi A.Ş. Özel ,00 63,75 36,25 ELKON Elevatör Konveyör ve Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Elvan Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Emek Yağ Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Emin Tarım San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Emin Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Emta Kablo San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Enka Süt ve Gıda Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Erbak-Uludağ İçecek San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Erçal Fındık Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Erdem Soft Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Erdoğanlar Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0, l TEMMUZ 2014

137 Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Ergaz San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Erikoğlu Emaye Bakır Tel Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Erişler Yem San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Erkul Kozmetik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Erkunt Sanayi A.Ş Özel ,00 100,00 0,00 Ermaksan Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ersur Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Eruslu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 EVAS Ev Aletleri Sanayi Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 F Farba Otomotiv Aydınlatma ve Plastik Fabrikaları A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Farmamak Ambalaj Maddeleri ve Ambalaj Makineleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Felda Iffco Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Femaş Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ferro Döküm San. ve Dış Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Festival Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Formfleks Yalıtım Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Frigoglass Turkey Soğutma Sanayi İç ve Dış Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Frimpeks Kimya ve Etiket San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 G G.Ç.S. Metal Çatı İzolasyon Taahhüt Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Gamateks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Gemciler Güven Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 GENTAŞ Genel Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Gentaş Kimya San. ve Tic. Pazarlama A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Gizem Seramik Frit ve Glazür San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Gökhan Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Göknur Gıda Maddeleri Enerji İmalat İth. İhr. Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 16,50 83,50 Göliplik Şeremet Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Grammer Koltuk Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,60 99,40 GRANİSER Granit Seramik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Gurme Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Gülsan Gıda San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Günsan Elektrik Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Gür İplik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Gürkan Ofis Mobilyaları San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Gürmen Giyim San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 l 137

138 ALFABETİK Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Gürsoy Tarımsal Ürünler Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Gürsoy Yem Gıda ve Hayvancılık San. Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 H Hacıoğulları Hazır Beton Saç ve Yapı Malzemeleri San. ve Tic. A. Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Halkalı Kağıt Karton San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Hamaratlı Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Harput Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Hasırcı Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Hastavuk Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Hatboru Çelik Boru San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Hattat Tarım Makinaları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Hektaş Ticaret T.A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Hema Otomotiv Sistemleri A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Hema TRW Otomotiv Direksiyon Sistemleri A.Ş. Özel ,00 80,00 20,00 Hisarlar Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 84,30 15,70 Hitit Seramik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 I Işık Ahşap Profil Lojistik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Işık Plastik Sanayi ve Dış Ticaret Pazarlama A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Işıksoy Tekstil İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 İ İ. E. Ulagay İlaç Sanayii T.A.Ş. Özel ,00 12,00 88,00 İba Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 İhlas Gazetecilik A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 İmteks Giyim San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 İpek Yem ve Gıda San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 İshakoğlu Gıda Nakliye ve İnşaat San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 İstanbul Halk Ekmek Un ve Unlu Maddeler Gıda San. ve Tic. A.Ş. Kamu ,00 0,00 0,00 İşbir Sünger Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 İzi Süt ve Gıda Mamülleri San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 İzopoli Yapı Elemanları Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 49,00 51,00 J Jantsa Jant San. ve Tic. A.Ş. Özel ,89 98,11 0, l TEMMUZ 2014

139 Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı K Kablotek Kablo San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kale Nobel Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 50,00 50,00 Kale Oto Radyatör San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kalibre Boru San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kaltun Madencilik Sanayi Nakliye ve Akaryakıt Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kanca El Aletleri Dövme Çelik ve Makina Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kaplamin Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 70,83 29,17 Kaplan Kardeşler Halı San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Karacasu Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Karaçuha Tarım Ürünleri İthalat İhracat San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Karbel Konfeksiyon San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Kardem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Karel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Karsu Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Karyer Isı Transfer San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kasar ve Dual Tekstil Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kaşmir Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Katsan Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Kayalar Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 49,97 50,03 Kaynak İplik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kendirliler Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kıvanç Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 KİBSAŞ Karadeniz İnşaat ve Beton San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kilim Grubu Kartaltepe Mensucat Fabrikası T.A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kilim Mobilya Kanepe San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kimteks Tekstil İnşaat Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kombassan Kağıt Matbaa Gıda ve Tekstil San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 KOMGIDA Kombassan Gıda İhtiyaç Mad. ve Petrol Ür. San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kompen PVC Yapı ve İnşaat Malz. San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Komyapı Hazır Beton Prefabrik İnşaat Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kozlu Gıda İmalat San. Tic. ve Taşımacılık A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kula Yağ ve Emek Yem San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kurtoğlu Bakır Kurşun Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Küçükarslanlar Bakır Çinko San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Küçüker Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Kütahya Şeker Fabrikası A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 l 139

140 ALFABETİK Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı L Link Kimya Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd.Şti. Özel ,00 100,00 0,00 M Magnesit A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Marteks Maraş Tekstil Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Maysan Mando Otomotiv Parçaları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 50,00 50,00 Mayteks Örme San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Mecaplast Otomotiv Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,05 99,95 Meltem Kimya ve Tekstil San. İth. İhr. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Meltem Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Merinos Mobilya Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Merter Helva San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Mes Yağ ve Gıda San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Metal Matris San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Mikropor Makina San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Milliyet Gazetecilik ve Yayıncılık A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Milteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Mim Mühendislik İnşaat Çelik Endüstri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Mioro Hediyelik Eşya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Modavizyon Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Modern Beton San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Modern Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Mogul Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Mondi Yatak Yorgan San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Motif Dokuma Halı ve Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Murat Ticaret Kablo Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Muratlı Karton Kağıt San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Müsellimoğlu Demir Çelik Tic. ve San. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 N Narteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Nestle Waters Gıda ve Meşrubat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Nev Saç Metal Sanayi İnşaat Nakliye ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Nil Örme San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Nitromak DNX Kimya Sanayii A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Novaplast Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0, l TEMMUZ 2014

141 Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı O Obasan Gıda İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ode Yalıtım San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Oğuz Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Oğuz Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Onduline Avrasya İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Ongan Tekstil San. ve Dış Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Orhan Karakoç Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Orka Tarım Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 ORMA Orman Mahsulleri İntegre San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Or-Pa Pazarlama ve Tekstil Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Osman Akça Tarım Ürünleri İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Oyka Kağıt Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ozanteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ozon Tekstil Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ö Örgen Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Örma Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Özbal Çelik Boru San. Tic. ve Taahhüt A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Özdemir Boru Profil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Özdoğu İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Özerdem Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Özgörkey Gıda Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Özgür Atermit San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Özgüven Kablo San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Özkaplan İpek Halı Tekstil Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Özkoyuncu Madencilik Metalurji İnşaat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Özlem Tarım Ürünleri A.Ş. Özel ,00 85,00 15,00 Öztiryakiler Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Özyaşar Tel ve Galvanizleme Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Özyılmaz Fındık Tic. ve San. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 P P.M.S. Metal Profil Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Pamir Gıda Sanayi A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Parsan Makina Parçaları Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Pelit Pastacılık ve Gıda Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Pelsan Tekstil Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 l 141

142 ALFABETİK Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Penguen Gıda Sanayi A.Ş. Özel ,00 74,21 25,79 Penti Çorap San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Petro Yağ ve Kimyasallar San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Pınar Su San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Pilenpak Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 PİMAŞ Plastik İnşaat Malzemeleri A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Pireks Bakır Alaşımları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Plastay Kimya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Plastifay Kimya Endüstrisi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 PNS Pendik Nişasta Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Polisan Kimya Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Polyteks Tekstil Sanayi Araştırma ve Eğitim A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Poyraz Poyraz Fındık Entegre San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Prekons İnşaat Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Pressan Madeni Eşya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 60,00 40,00 Progıda Pazarlama A.Ş. Özel ,00 96,00 4,00 Putzmeister Makine San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 R Realkom Tekstil Ürünleri Sanayi Pazarlama ve Dış Ticaret A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ritaş Kimya ve Tekstil San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Roma Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Roteks Tekstil İhracat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 S S.S. Tariş Üzüm Tarım Satış Kooperatifleri Birliği Özel ,00 100,00 0,00 Saadet Gıda Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sabırlar Fındık İhracat Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Safa Tarım A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 SAFAŞ Saf Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Safyün Halı Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Salteks Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sampa Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Samsun Yem San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Samur Halıları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sanica Isı Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Santa Farma İlaç Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sapro Temizlik Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Saray Halı A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sardunya Gıda Mutfak İşletmeleri Ticaret A.Ş. Özel ,00 100,00 0, l TEMMUZ 2014

143 Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Sarıgözoğlu Hidrolik Makina ve Kalıp San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sartel Elektrik Kablo ve Mot. Mak. İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti Özel ,00 100,00 0,00 SCA Yıldız Kağıt ve Kişisel Bakım Üretim A.Ş. Özel ,00 50,00 50,00 Selkasan Kağıt ve Paketleme Malzemeleri İmalatı San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 51,00 49,00 Selva Gıda Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sem Plastik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sepaş Plastik Kimya İnşaat Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Serhat Haddecilik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Serin Treyler A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Serra Sünger Kimya İnş. Nak. Petrol Ür. Süper Market ve Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Sezon Pirinç ve Tarım Ürünleri Gıda San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 SFC Entegre Orman Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Shamrock Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sıddık Kardeşler Haddecilik San. Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Sika Yapı Kimyasalları A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Sistem Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Söğütsen Seramik San. İnş. Mad. İth. İhr. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Söke Değirmencilik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Söktaş Dokuma İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Spot Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Subor Boru San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 50,00 50,00 Sultan Et ve Gıda Üretim Ticaret ve Pazarlama Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Sunel Ticaret Türk A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sunteks Dokuma Boya Apre San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Surtel Kablo Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Sümer Plastik ve Kağıt San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ş Şahin Pamuk Enerji San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Şahin-Melek Et ve Et Mamülleri Gıda San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Şenocak Gıda Fındık Entegre Tur. Nak. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 T Tahsildaroğlu Süt Ürünleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 l 143

144 ALFABETİK Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Tamteks Tekstil Konfeksiyon İmalatı ve Ticareti A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Taner Triko San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 TARFAŞ Tarımsal Faaliyetler Üretim San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Tat Makarnacılık San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Tayaş Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Tekinak Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Teksim Giyim San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Teksüt Süt Mamülleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Tellioğlu Yem-Gıda Entegre Tesisleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Termikel Madeni Eşya San. İhr. ve İth. Tic. A.Ş Özel ,00 100,00 0,00 TI Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 0,00 100,00 Ticaret ve Sanayi Kontuvarı T.A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Tirsan Kardan San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 TMO Genel Müdürlüğü Afyon Alkoloidleri Fabrikası Kamu ,00 0,00 0,00 Torun Bakır Alaşımları Metal San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Tosunoğulları Mobilya San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Tukaş Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Tümka Kablo Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Türk Ytong Sanayi A.Ş. Özel ,00 75,00 25,00 Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş. (TÜDEMSAŞ) Kamu ,00 0,00 0,00 Türkiye Lokomotif ve Motor San. A.Ş. (TÜLOMSAŞ) Kamu ,00 0,00 0,00 TYH Uluslararası Tekstil Pazarlama San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 U Uğur Konfeksiyon San.Ve Tic.A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Uğurdemir Halı San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Uludağ Maden Suları T.A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ulusan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Unat Yağ Gıda San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Uşak Seramik Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ü Ünal Sentetik Dokuma San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Üniteks Tekstil ve Ticaret A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Üniversal Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Ünsa Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100, l TEMMUZ 2014

145 Kuruluşlar Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı Ünteks Boya Baskı Apre Tekstil San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Üntel Kabloları San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 V Valf Sanayii A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Varol Beton ve Yapı Endüstri San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Vefa Prefabrike Yapılar San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Ve-Ge Hassas Kağıt ve Yapıştırıcı Bant San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Venüs Giyim San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Verde Yağ Besin Maddeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Vezirköprü Orman Ürünleri ve Kağıt Sanayi A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Viking Kağıt ve Selüloz A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Y Yasin Kaplan Halı San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Yaşar Dondurma ve Gıda Maddeleri A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 YATAŞ Yatak ve Yorgan San. Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Yavuz Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Yazaki Wiring Technologies Türkiye Elektrik Sistemleri San. ve Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 0,00 100,00 Yemsel Tavukçuluk Hayvancılık Yem Hammaddeleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Yıldız Cam San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Yıldız Granini Meyve Suyu San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 50,00 50,00 Yılmaz Redüktör San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Yılmazlar Et Gıda Tarım Hayvancılık Nak. Tur. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Özel ,00 100,00 0,00 Yıltem Konfeksiyon San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 YİBİTAŞ Yozgat İşçi Birliği İnşaat Malzemeleri Tic. ve San. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Yurt Çimento San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Yurtbay Seramik San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Z Zafer Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Zahit Alüminyum San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 Zeki Mensucat San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 100,00 0,00 ZF Sachs Süspansiyon Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. Özel ,00 0,00 100,00 Ziylan Taban San. ve Tic. A.Ş Özel ,00 100,00 0,00 l 145

146 ALFABETİK Adlarının Açıklanmasını İstemeyen Kuruluşların Sektörleri ve Sermaye Dağılımları Açıklama Sektör Ekonomik Faaliyet Kodu (NACE Rev. 2) Ekonomik Faaliyet Kodu (ISIC Rev. 2) Kamu / Özel Sıralaması Genel Sıralama Sermaye Dağılımı Kamu Özel Yabancı... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 0,00 100,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 50,00 50,00... Özel ,00 79,21 20,79... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 10,00 90,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 0,00 100,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 49,00 51,00... Özel ,00 100,00 0,00... Özel ,00 100,00 0, Ekonomik Faaliyet Kodu: 2013 yılında kuruluşların ekonomik faaliyet kodları hem Avrupa Topluluğu nda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması (NACE Rev. 2, 2014), hem de Birleşmiş Milletler-Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC Rev. 2) na göre verilmiştir. Kuruluşların ekonomik faaliyet alanları, Ekonomik Faaliyet Kodları tablosunda görülmektedir. 2 - Kamu / Özel S ralamas : Kuruluşlar n kamu ve özel kuruluş olmalar na göre kendi gruplar ndaki s ra numaralar bu sütunda verilmiştir. 3 - İkinci 500 B.S.K. S ralamas : Kuruluşlar n İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içindeki genel s ralamas verilmiştir. 4 - Sermaye Da l m : Kuruluşlar n sermaye da l mlar (%) olarak kamu, özel yerli sermaye ve yabanc sermaye da l mlar verilmiştir. 5 - Adlar n n Aç klanmas n stemeyen Kuruluşlar: Bu bölümde İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu içinde s ralamaya giren, fakat adlar n n aç klanmas n istemeyen kuruluşlara ait sektör da l mlar, ads z olarak, çal şman n bütünlü ünü bozmamak için tabloya ek olarak verilmiştir. 146 l TEMMUZ 2014

147 l 147

148 YORUMLAR 2013 Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler ve İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu na Etkileri Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu Piri Reis Üniversitesi Büyük merkez bankalarının politikaları, dünya ekonomisindeki ana trendleri belirlemeye devam ediyor global ekonomik krizinden önce yüzde 4 civarında büyüyen dünya ekonomisi, kriz sonrası yüzde 3 civarında büyümeyi 2013 yılında da sürdürdü. Büyümenin lokomotifi yine gelişmekte olan ülkeler oldu. Gelişmiş ülkeler arasında en iyi performansı gösteren ABD ekonomisi olurken, Euro bölgesi de iki yıl süren resesyonun ardından toparlanma sinyalleri gösterdi. Güçlü bir parasal genişlemeyle yen i zayıflatıp ihracat desteğiyle büyümeyi amaçlayan Japonya ise başta iyi bir performans gösterirken, son dönemde olumsuz verilerle karşılaştı. Uluslararası kuruluşların tahminlerine göre 2014 yılı büyümesinin 2013 yılından daha iyi olması bekleniyor. Bununla birlikte, yılın ilk altı ayındaki gerçekleşmeler büyümedeki iyileşmenin beklendiği kadar olmayabileceği sinyallerini de veriyor. Örneğin yılın birinci çeyreğinde yaşanan olumsuz hava koşullarının etkisiyle ABD ekonomisi bir önceki çeyreğe göre yüzde 2,9 daralma yaşadı. Her ne kadar ikinci çeyrekten itibaren veriler ciddi biçimde olumlu gelse de ABD nin yıllık büyüme tahminleri yüzde 2,8 den yüzde 2,2 lere çekildi. Bu durum ABD Merkez Bankası FED in faiz arttırım sürecini bir miktar ötelemesine yol açtı. Diğer taraftan, iki yıllık resesyonun ardından toparlanma sinyalleri gösteren EURO bölgesinden ise tekrar olumsuz veriler gelmeye başladı. Yıllık TÜFE enflasyonu yüzde 0,5 seviyelerine kadar gerileyerek EURO bölgesinde deflasyon riskini ortaya çıkardı. Bu tehlikeyi uzaklaştırmak, likidite tuzağına düşmek istemeyen Avrupa Merkez Bankası ECB, ucu açık parasal genişleme dönemine girdi. Dünyanın üçüncü büyük ekonomisine sahip olan Japonya ise ekonomideki zayıflamaya bağlı olarak genişlemeci politikalarını arttırarak sürdürme sinyalleri veriyor. Dünyanın büyük ekonomilerindeki yavaşlama ve deflasyonist eğilimler, büyük merkez bankalarının global likiditeyi destekleyici politikalarına destek veriyor. Artan global likidite paranın fiyatını düşürerek, yani faiz oranlarını aşağı çekerek hisse senedi piyasalarında ciddi değer artışlarına yol açıyor. Ekonominin reel tarafında büyüme sorunları yaşanmasına rağmen, finansal piyasalarda oldukça pozitif bir seyir gözleniyor ve sürdürülmesi çok kolay olmayan bir anomali yaratıyor. Dünya ekonomisindeki büyümenin ana motoru gelişmekte olan ülkeler olmasına rağmen, bu ülkelerin büyüme oranlarında da ciddi yavaşlamalar gözleniyor. Örneğin, dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin arası yüzde 11 ortalama ile büyürken, 2011 sonrası bu oran yüzde 7,5 ler civarına geriledi. Çin ekonomisinde yüzde 7 nin altında büyüme oranlarında işsizlik artmaya başlıyor ve genelde resesyon olarak yorumlanıyor. Benzer şekilde, Brezilya, Rusya, Hindistan gibi birçok gelişmekte olan ülkede de ortalamalarının altına inen büyüme oranları izliyoruz. Bu durum gelişmekte olan ülkeler kaynaklı bir kriz yaşanıp yaşanmayacağı tartışmalarını da gündeme getiriyor. Artan global likidite ile beraber bu ülkelerde sorunlu kredilerin artması ve bunun bankacılık sektörüne sıçrayarak sıkıntı yaratmasından da endişe ediliyor. 148 l TEMMUZ 2014

149 Dünya ekonomisinde genel tablo büyüme konusunda sıkıntılar olduğuna, hatta deflasyon risklerinin arttığına, buna bağlı olarak da başta gelişmiş ülkeler olmak üzere merkez bankalarının genişletici para politikalarına devam ettiğine işaret ediyor. Finansal piyasalarda görece coşkunluk yaşanırken, büyüme tarafında sıkıntılar gözleniyor. Türkiye ekonomisinin en temel sorunlarından birisi cari işlemler açığı olmaya devam ediyor. Ekonominin büyüme oranı yükseldikçe artan hammadde ve enerji ithalatı, cari işlemler açığını hızla arttırıyor. Bu durum döviz kurlarına yukarı yönlü baskı yaparak enflasyonu arttırıyor. Yüksek enflasyonun getirdiği yüksek faizler, büyümeyi yavaşlatarak cari işlem açığında azalmaya neden oluyor. Cari işlemler açığının yarattığı bu döngü, sürdürülebilir hızlı büyüme önünde engel oluşturuyor global krizinden sonraki iki yıl çok hızlı büyüyen Türkiye ekonomisi 2012 yılı ile beraber yüzde 3-4 ortalama büyüme oranına geriledi yılı büyümesi de yüzde 4 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılımın yüksek olması ve verimlilik artışı nedeniyle yüzde 4 büyümeye rağmen işsizlik yüzde 9,2 den 9,7 ye yükseldi yılında enflasyon da yaklaşık yüzde 1 puanlık artışla yüzde 7,4 değerine ulaştı. Dünya ekonomisinin genelinde olduğu gibi Türkiye ekonomisinin de büyüme açısından ortalamalarının altına indiği bir dönem, şirket kârları açısından çok pozitif bir ortam yaratamadı. Türkiye nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda olduğu gibi İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun kârlılığının da çok düşük oranlarda kaldığı görülüyor. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun 2013 yılındaki kârı bir önceki yıla göre sadece yüzde 0,2 artış göstermiş durumda. Söz konusu firmaların üretimden satışları ise 2013 yılında net yüzde 11,3 artış göstermiş. Enflasyonun yüzde 7 leri aştığı bir yılda, satışlardaki reel artışın ekonominin ortalama büyümesi olan yüzde 4 oranına yakın gerçekleştiği izleniyor. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun ihracatını 2013 yılında yüzde 3,7 arttırdığı görünüyor. Bu veri çok yüksek olmasa da hem İlk 500 Büyük Kuruluşa göre hem de Türkiye ekonomisinin geneline göre daha başarılı bir performansa işaret ediyor. Türkiye nin ihracatı 2013 yılında yüzde 0,4 gerilerken, İlk 500 Büyük Kuruluş un ihracatı 0,7 gerilemişti. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun 2013 yılındaki istihdam artışı yüzde 6,7 oranında gerçekleşmiş durumda. Aynı yıl Türkiye ekonomisindeki istihdam artışı yüzde 2,7 gerçekleşirken, sanayi sektörünün istihdam artışı yüzde 4 oranında gerçekleşti. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun istihdama Türkiye ortalamaların üzerine çıkarak, işsizliğin arttığı bir yılda, önemli bir katkı sağladığı ortaya çıkıyor yılında kamunun ÖTV ve KDV tahsilatı yüzde 15,5 artmıştı. Aynı dönemde İkinci Büyük 500 Sanayi Kuruluşu nun ÖTV ve KDV tahsilatının yüzde 15,3 oranıyla Türkiye ortalamasına benzer bir oranda arttığı izleniyor. Söz konusu firmaların satış hasılasındaki büyüme Türkiye ekonomisinin büyüme oranına yakındı. ÖTV ve KDV tahsilatındaki artışın beklentilere paralel olduğu söylenebilir. Dünya Ekonomisi Büyüme Tahminleri T 2014-T 2015-T Dünya 4,8 5,1 5,1 3,0-0,7 5,3 4,0 3,1 3,0 3,6 3,9 ABD 3,1 2,8 2,0 0,4-3,5 2,4 1,8 2,8 1,9 2,8 3,0 Euro Bölgesi 1,5 2,8 2,7 0,6-4,3 2,0 1,4-0,7-0,5 1,2 1,5 Japonya 1,9 2,4 2,3-1,2-6,3 4,5-0,6 1,4 1,5 1,4 1,0 Afrika 5,6 6,1 6,2 5,6 2,8 5,3 5,3 4,9 4,9 5,4 5,5 Orta Doğu 6,1 5,7 6,3 5,3 2,6 5,0 3,5 4,2 2,4 3,2 4,4 Brezilya 3,6 3,8 5,7 5,1-0,6 7,5 2,7 1,0 2,3 1,8 2,7 Rusya 6,9 7,4 8,1 5,6-7,8 4,3 4,3 3,4 1,3 1,3 2,3 Çin 10,4 11,6 13,0 9,6 9,2 10,4 9,3 7,7 7,7 7,5 7,3 Hindistan 9,0 9,8 9,4 6,4 6,8 10,1 7,7 3,2 4,4 5,4 6,4 Türkiye 8,4 6,9 4,7 0,9-4,8 9,2 8,8 2,2 4,0 2,3 3,1 Kaynak: IMF - World Economic Outlook, Nisan 2014 l 149

150 YORUMLAR 2012 yılında ekonominin büyüme oranı yüzde 2 ler seviyesindeydi yılında büyüme oranı yüzde 4 seviyesine çıktı. Büyümenin iki katına çıktığı bir yılda kârlılık artışının çok düşük kaldığı gözleniyor. Yüksek enflasyonist ortamlar, fiyat artışı beklentisiyle güçlü bir talep baskısı da yaratıyordu. Kapasite kullanım oranının yüksek olması, çıktı açığının olmaması firmaların fiyat arttırabilme marjlarını yükseltiyor, kârlılığı pozitif etkiliyordu küresel krizi sonrası Türkiye dahil dünyanın birçok ülkesinde çıktı açığı sorunu yaşanıyor. Yani kapasite kullanımı potansiyelinin altında, potansiyel üretim gerçekleşen talebin üzerinde bulunuyor. Firmalar kolay kolay fiyat arttıramıyor. Artan global rekabet ve özellikle Asya ülkelerinden gelen ucuz ürünler de içeride fiyat artışlarını engelliyor. Türkiye de para politikası ve ekonomi yönetiminin cari açık riski nedeniyle kredi genişleme hızını azaltmaya yönelik politikaları iç talebi önceki yıllara göre bastırmış durumda. Geçtiğimiz yıl dahil son üç yılda euro bölgesinin durgunluğu da dış talebi baskı altında tuttu. Sonuç olarak hem fiyat hem de satış miktarını arttırmakta zorlanan firmalar düşük kârlılık oranlarıyla karşılaşıyor. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun toplam borçlarının 2013 yılında yüzde 28,8 artış göstererek 44 milyara ulaştığı gözleniyor. Buna bağlı olarak firmaların faiz giderlerinde de yüzde 26,2 oranında artış ortaya çıkıyor. Türkiye ekonomisinin genelinde olduğu gibi firmaların toplam borçlarının büyük bölümü kısa vadeli borçlardan oluşuyor. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda bu oran yüzde 65 gibi bir seviyede bulunuyor. Söz konusu firmaların toplam borçları 2013 yılında yüzde 28,5 artarken, kısa vadeli borçlarının yüzde 15,8, uzun vadeli borçların yüzde 61,8 arttığını izliyoruz. Vadeyi uzatma konusunda söz konusu sanayi kuruluşlarının geçtiğimiz yıl bir miktar daha başarılı olduğu anlaşılıyor. Sonuç olarak, İkinci Büyük 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun ihracat ve istihdam yaratma açısından hem İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, hem de Türkiye ortalamalarının üzerine çıktığını izliyoruz. Söz konusu firmaların Türkiye ekonomisinin genel büyüme trendlerine paralel bir büyüme gösterdiği, buna karşın kârlılıklarının düşük kaldığı gözleniyor. İkinci Büyük 500 Sanayi Kuruluşu nun borçluluğunda artış olmakla birlikte, uzun vadeli borçların kısa vadeden daha hızlı arttığı, bunun görece olumlu bir gelişme olduğu söylenebilir küresel ekonomik krizinin ardından dünya ekonomisinde para politikalarının çok etkin olduğu bir döneme girdik. Dünya ekonomisinde büyümenin yeterince güçlenememesi para politikasındaki gevşekliği bir süre daha devam ettirecek gibi görünüyor. Fakat sadece para politikalarıyla, maliye politikası desteği olmadan ve bazı yapısal reformlar gerçekleşmeden dünya ekonomisinde büyümenin çok güçlenmesi beklenmiyor. Aynı durum Türkiye ekonomisi için de geçerli. Hem dünya ekonomisindeki büyüme sorununun bir yansıması olarak hem de cari açık sorununun çözümüne ilişkin yapısal reformlar gerçekleşmeden sürdürülebilir hızlı büyümeye geçmek çok kolay görünmüyor. Bir süre daha Türkiye ekonomisinin yüzde 3-4 civarında büyüme ihtimali yüksek denilebilir. İç talebin çok güçlü olamayacağı piyasa koşullarında şirketlerin büyümesi ve kârlılığı açısından dış talep önemli olmaya devam edecek. Fiyat arttırma ve pazarı büyütme gücünün çok olmadığı bir ortamda verimliliği arttırmak her zamankinden çok daha önemli olacak. Yeni teknolojileri kullanmak ve katma değeri yüksek ürünler üretmek, iyi organize olmak, eğitim faaliyetlerine önem vermek ve uzun vadeli düşük maliyetli finansman olanakları yaratmanın firmaların önceliği olmaya devam etmesi gerekiyor. Global likidite koşullarındaki bolluk firmaların borçlanma imkanlarını kolay tutmaya bir süre daha muhtemelen devam edecektir. Fakat söz konusu sanayi kuruluşlarının önümüzdeki dönemde global likidite koşullarında ortaya çıkacak daralmaya hazırlıklı olması gerekiyor. Vadeli işlem piyasalarını etkin bir şekilde kullanmak ve vadeyi uzatmaya devam etmek de finansman stratejileri arasında önemli olmaya devam edecektir. 150 l TEMMUZ 2014

151 Çok Amaçl Bir Salon Ar yorsan z EN AZ 450 KİŞİLİK SAHNESİ BÜYÜK 600 METREKARELİK FUAYE IŞIK SISTEMİ SON TEKNOLOJİ SES SİSTEMİ KUSURSUZ AKUSTİĞİ MÜKEMMEL GENİŞ SAHNE ARKASI KULİSLER SANAT MERKEZİ İÇİN KONFERANSLAR İÇİN SEMİNERLER İÇİN EĞİTİMLER İÇİN AVRUPA YAKASINDA KENT MERKEZİNDE İKİ KÖPRÜYE DE ÇOK YAKIN ETİLER DE, ULAŞIMI SORUNSUZ 500 ARAÇLIK OTOPARKLI İSTANBUL SANAYİ ODASI VAKFI SAKIP SABANCI KONFERANS SALONU SİZE YETER Kiralama iletişim Adres: İSOV Meslek Egitim Kompleksi Zeytinoglu Caddesi Necati Cumal Sokak No:24 Akatlar-Etiler/Beşiktaş Biletix in internet sitesinde ( /mekan/iw/istanbul/tr) ki tarifine de bakabilirsiniz.

152 YORUMLAR İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Ekonomik Karlılık Prof. Dr. Kerem Alkin Nişantaşı Üniversitesi Türk ekonomisinin temel sorunları veya temel mücadele konuları, tasarruf açığı sorunu ve buna bağlı olarak cari işlemler açığı sorunu ile yatırımların finansmanına yönelik yetersizlikler olarak ifade edilebilir. Türk ekonomisi, son 150 yıldır, tasarruf açığı sorununu çözme gayreti içindedir ve yatırımların finansmanında zorlandığından, kendi öz kaynakları ile büyüme gayretinde olan Türk ekonomisinde, son 90 yıllık büyüme ortalama yüzde 4,5 in üzerindedir. Buna karşılık, aynı dönem için Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü nün (OECD) Türk ekonomisi için hesapladığı potansiyel büyüme yüzde 5,4 tür. Türkiye, son 90 yılda yakalayabilmiş olduğu ortalama GSYH reel büyüme oranı ile küresel bir mesele olan Orta Gelir Tuzağı sorunundan da kurtulamayan bir ekonomidir. Bu noktada, Türkiye nin fiyat istikrarı riskini de henüz bertaraf edememiş bir ekonomi olmasına bağlı olarak, muhatap olduğu bir diğer makro ekonomik sorun, maliyet enflasyonudur. Yani, Türk ekonomisinde hammadde, işgücü, enerji ve finansman maliyetleri sıklıkla yönetilebilir düzeyde değildir. Bu nedenle, özellikle KOBİ ler, dışsal (eksojen) nedenlere bağlı olarak, maliyetleri yönetmekte zorlanmaktadırlar. Bu durum, sektörel bazda ekonomik karlılığın da güçlü olmasını engellemekte, Almanya gibi ekonomilerin aksine, Türkiye de işletmelerin ve özellikle KOBİ lerin yatırımlarını kendi öz kaynakları ile finanse edememelerine bağlı olarak, şirketlerin yabancı kaynak yükümlülüklerinin artmasına sebep olmaktadır. Türkiye ekonomisinin sağlıklı bir büyüme yapısı oluşturabilmesi için, şirketlerin, KOBİ lerin, öz kaynaklarını güçlendirebilmeleri adına, daha güçlü bir ekonomik karlılık performansına ulaşmaları ve daha yüksek bir katma değer elde etmeleri gerekmektedir yılında yüzde 2,1, 2013 yılında yüzde 4 büyüyen Türkiye ekonomisi, bu yıllarda imalat sanayinde sırasıyla yüzde 1,7 ve yüzde 3,8 lik bir katma değer büyümesi yakalayabilmiştir. Nitekim imalat sanayinin GSYH içindeki payı son 16 yıldır yavaş yavaş gerilemektedir yılında imalat sanayinin milli gelirdeki payı yüzde 23,6 iken, bugün bu rakam yüzde 15,3 e kadar gerilemiş durumdadır. Türk ekonomisinde GSYH büyümesi, ihracat ve özel sektör yatırımları ağırlık olması gereken yapısından ve dinamiklerinden yavaş yavaş uzaklaşarak, tüketim, ithalat ağırlıklı ve yabancı kaynak kullanımına dayalı bir yapıya dönüşmektedir ve bu tablo, üretimi ve istihdamı açıkça tehdit etmektedir. Bununla birlikte, İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun ekonomik karlılık performansı, dikkatle takip edilmesi gereken bir husus olarak, Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu ndan daha iyi bir performansla öne çıkmaktadır. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, 2013 yılında üretimden toplam satışları yüzde 11,3, net satış hasılatları yüzde 13,4 arttırsa da, vergi öncesi dönem kar/zarar toplamları, bir önceki yıla göre yüzde 30,2 azalmış durumdadır. Buna paralel olarak, İkinci 500 şirketin dönem zararları geçen yıla göre yüzde 153,7 artmıştır deki küresel kriz sürecindeki tablo göz ardı edildiği takdirde, dönem zararlarındaki bu denli büyük artış, net satışlardaki artışın da kısmen enflasyonla paralel gitmesiyle sıkıntılı bir tabloyu gözler önüne sermektedir. İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun borçları da, son yıllarda hızlı bir şekilde artmaktadır de 34 milyar TL olan toplam borçlar, 2013 yılında 44 milyar TL ye yükselmiş durumdadır. Toplam borçlardaki yüzde 28,5 lik artış, yetersiz öz kaynak artışıyla birleşince (yüzde 8,7), mali borçlardaki yüzde 39,9 luk yükseliş de kaçınılmaz hale gelmektedir. 152 l TEMMUZ 2014

153 İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nun Temel Göstergelerindeki Değişimler (%) Üretimden Satışlar (Net) 11,3 Satış Hasılatı (Net) 13,4 İhracat (Bin $) 3,7 Dönem karı (V.Ö.) 0,2 Dönem Zararı 153,7 Dönem Kar ve Zarar Toplamı (V.Ö.) -30,2 Toplam Borçlar 28,5 - Kısa Vadeli Borçlar 15,8 Mali Borçlar 20,3 Diğer Borçlar 12,5 - Uzun Vadeli Borçlar 61,8 Mali Borçlar 65,8 Diğer Borçlar 42,3 Özkaynak 8,7 - Ödenmiş Sermaye 11,6 - Sermaye Yedekleri 6,6 - Kar Yedekleri 12,0 - Net Dönem Karı 0,9 - Birikmiş Zarar 18,3 Aktif (Varlık) Toplamı 20,0 - Dönen Varlıklar 18,1 - Duran Varlıklar 23,0 - Maddi Duran Varlıklar 18,6 - Diğer Duran Varlıklar 34,7 - Birikmiş Amortismanlar 7,8 Ücretle Çalışanlar 6,7 Ödenen Maaş ve Ücretler 15,9 Ödenen Faizler 26,2 Milli Gelir Anlamında Kar 41,2 Net Katma Değer 23,2 Amortismanlar 19,2 Diğer Dolaylı Vergiler 13,7 Brüt Katma Değer (Temel Fiyatlarla) 22,4 Ödenen KDV+ÖTV 15,3 Sübvansiyonlar -9,4 Brüt Katma Değer (Üretici Fiyatlarıyla) 22,3 İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Ekonomik Karlılık Oranları İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Özel Kuruluşlar Kamu Kuruluşları İkinci Büyük 500 Sanayi Kuruluşu nun ekonomik karlılık oranları ise, Birinci Büyük 500 Sanayi Kuruluşu şirketlerinin aksine 2010 yılından bu yana yükselmektedir. Bir önceki yıla göre İkinci 500 şirketin ekonomik karlılığı 0,4 puan artarak yüzde 16,4 e ulaşmayı başarmıştır. Özel kuruluşlarda 2012 yılında yüzde 15,9 olan ekonomik karlılık oranı, 2013 yılında yüzde 16,2 ye ulaşırken, kamu kuruluşlarında bu oran yüzde 26 dan yüzde 33,2 ye yükselmiştir. Ekonomik karlılık oranındaki değişimin detayına bakıldığında, özel sektör sanayi işletmelerinde net katma değer yüzde 22,9 artarken, toplam aktif büyüklüğünün yüzde 20,1 arttığı görülmektedir. Özellikle duran varlıklardaki yüzde 23,3 e varan artış, özelde işletmelerin, genelde de ülkenin sermaye stokunda önemli bir artış olduğu anlamına gelmektedir. Bu durum, sonraki dönemlerde üretim ve satışa olumlu katkı yapacaktır. Kamu işletmelerinde net katma değer yüzde 39,3 artarken, aktif toplamdaki artış yüzde 9,3 te kalmıştır. Toplamda ise İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu aktif toplamı 60 milyar TL den 72 milyar TL ye, net katma değer toplamı ise 9,5 milyar TL den 11,8 milyar TL ye yükselmiştir. Sektörler bazında ekonomik karlılık oranlarına bakıldığında, 2013 yılında, tüm işletmeler içerisinde en yüksek karlılık oranı sırasıyla diğer ulaşım araçlarının imalatı (yüzde 35,4), deri ve ilgili ürünlerin imalatı (yüzde 33,7), bilgisayarların elektronik ve optik ürünlerinin imalatı (yüzde 30,6) ve mobilya imalatı (yüzde 26,1) sektörlerinde gerçekleştiği görülmektedir. Bu sektörler arasında deri ve mobilya imalatı aynı zamanda Türkiye ekonomisinin en çok ihracat yaptığı l 153

154 YORUMLAR İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Sektörler Bazında Ekonomik Karlılık Oranları (%) Sektörler Fark Madencilik ve taş ocakçılığı 23,8 20,2-3,6 Gıda ürünlerinin imalatı 13,3 14,7 1,4 İçeceklerin imalatı 10,0 2,4-7,6 Tütün ürünleri imalatı 10,6 4,6-6,0 Tekstil ürünlerinin imalatı 14,7 16,5 1,7 Giyim eşyalarının imalatı 24,3 23,7 0,6 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı 26,4 33,7 7,2 Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) 8,1 5,7-2,4 Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı 13,8 17,0 3,2 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması 9,9 11,6 1,7 Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı 12,7 19,7 7,0 Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı 17,0 18,4 1,4 Temel eczacılık ürünleri ve eczacılığa ilişkin malzemeler 20,2 17,4-2,7 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı 15,7 14,3-1,4 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 12,3 12,0-0,3 Ana metal sanayii 15,0 14,9-0,2 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) 20,6 22,5 1,9 Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı 14,1 30,6 16,5 Elektrikli teçhizat imalatı 25,1 22,4-2,8 Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı 22,2 20,1-2,2 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) 25,1 25,5 0,4 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 17,5 35,4 17,8 Mobilya imalatı 22,0 26,1 4,0 Diğer imalatlar 21,0 19,2-1,7 Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı -1,0-13,0-12,0 Toplam 16,0 16,4 0,4 154 l TEMMUZ 2014

155 2012 ve 2013 Yıllarında Kamu Sektörü İşletmelerinde Sektörel Ekonomik Karlılık Kamu ve Özel Sektör İşletmelerinde 2013 Yılında Sektörel Karlılık ,5 14,5 13,5 17,8 41,8 24, ,3 15,8 17,7 Gıda ürünlerinin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 29, Temel eczacılık ürünleri ve eczacılığa ilişkin malzemeler Diğer ulaşım araçlarının imalatı sektörler arasındadır. Diğer ulaşım araçları imalatı, yüzde 35,4 oranıyla 2013 yılında da en yüksek ekonomik karlılığın elde edildiği sektör olmuştur. En düşük karlılık oranları ise, içecek imalatı (yüzde 2,4), tütün ürünleri imalatı (yüzde 4,6), ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (yüzde 5,7) olmuştur. Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı ise yüzde 13 oranıyla 2013 yılında karlılığı negatif olan tek sektör olmuştur. Ekonomik karlılık oranlarında, bir önceki yıla göre en önemli artışlar, diğer ulaşım araçları imalatı (yüzde 17,8 puan), bilgisayarların, elektronik ve optik ürünleri imalatı (16,5 puan), kök kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı (7 puan) sektörlerinde görülmüştür. Öte yandan elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretimi ve dağıtımı (-12,0 puan), içeceklerin imalatı (-7,6 puan) ve tütün ürünlerinin imalatı (-6 puan), ile karlılık oranlarında geçen yıla kıyasla en fazla düşüşün yaşandığı sektörlerdir. Kamu kuruluşlarında sektörel karlılık oranlarına bakıldığında, diğer ulaşım araçlarının imalatının en yüksek olduğu (yüzde 41,8), bunu gıda ürünlerinin imalatı (yüzde 35,5) sektörünün takip ettiği görülmektedir. En düşük karlılık ise temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı (yüzde 13,5) sektöründe ölçülmüştür. Kamu 35,5 13,5 41,8 Gıda ürünlerinin imalatı Kamu Kuruluşları Temel eczacılık ürünleri ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı Diğer ulaşım araçlarının imalatı Özel Kuruluşlar kuruluşlarında karlılık, 2012 yılına göre sadece diğer ulaşım araçlarının imalatı sektöründe yükselmiş, diğer sektörlerde ise azalmıştır. Özel sektör ve kamu sektörü kuruluşlarında ekonomik karlılık oranları karşılaştırılırsa, önemli farklılıklar olduğu, çoğu sektörde kamu kuruluşları kar oranın özel kuruluşlardan daha yüksek olduğu görülmektedir. Gıda ürünlerin imalatı sektöründe özel kuruluşların ortalama ekonomik karlılık oranı yüzde 14,5 iken, bu oran kamu kuruluşlarında yüzde 35,5 dir. Yine aynı şekilde diğer ulaşım araçlarının imalatında, özel kuruluşların ekonomik kar oranı yüzde 24,2 iken, kamu kuruluşlarının kar oranı 41,8 dir. Yalnızca temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı sektöründe kamu kuruluşları kar oranı (yüzde 13,5), ile özel kuruluşların (yüzde 17,8) kar oranından daha aşağıdadır. Sonuç olarak, 2013 yılında, net katma değerin toplam aktiflere oranı olarak hesaplanan ekonomik karlılık oranında, bir önceki yıla göre 2010 yılından bu yana devam eden yükselme; ekonomik karlılık oranın detayına bakıldığında yüzde 23,2 net katma değer artışı, yüzde 20 toplam aktif artışı şeklinde başarılı bir performans gerçekleşmiştir. Toplam aktifler içerisinde özellikle duran varlıklardaki artış, ülkemizde toplam sermaye stokunda bir artış olduğunu göstermekte, bunun da sonraki dönemlerde üretim ve ekonomik büyümeye katkı sağlaması beklenmektedir. l 155

156 YORUMLAR İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda Ölçeklere Göre İşgücü Verimliliği Doç. Dr. Gökhan Karabulut İstanbul Üniversitesi İktisat biliminde 1980 lerin ortalarına kadar işgücü verimliliği, ekonomik konjonktürün önemli göstergelerinden biri kabul edildi. Gerçekten de o yıllara kadar gelişmiş ülkeler üzerinde yapılan birçok çalışmada saat başına üretim ile Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) arasında kuvvetli bir ilişki tespit ediliyordu. Bu sonuçlar, emek piyasaları tam kapasite çalışan yani doğal işsizlik oranına yakın düzeylerde işsizlik ile yollarına devam eden gelişmiş ülkeler için şaşırtıcı da değildi. Çünkü istihdamı daha fazla artıramayan bu ülkelerde, işgücü verimliliğinin artması büyümenin en önemli kaynağını oluşturuyordu. Ne var ki 1980 lerin ortalarından itibaren bu ilişkinin kuvvetinde bir azalma olduğu yönünde önemli bulgular ortaya çıkmaya başladı. (McGrattan ve Prescott, 2012, s.1) Öte yandan gelişmekte olan ülkelerin emek piyasalarında işsizlik hala yüksektir. Dolayısıyla bu ülkelerde üretim artışları sadece işgücü verimliliğindeki artışa bağlı değildir. İstihdam artışı yoluyla da aynı sonuca ulaşılabilir. Bu çerçevede Türkiye nin son yıllardaki büyümesinin altında bu iki dinamikten hangisinin yattığını anlamak önem arz etmektedir. Fakat bu analize geçmeden önce Türkiye nin işgücü verimliliği açısından uluslararası piyasalardaki rakiplerine göre ne durumda olduğunu tespit etmekte fayda var. Tablo 1 i incelediğimizde Türkiye nin uluslararası piyasalardaki rakiplerine kıyasla düşük bir işgücü verimliliğine sahip olduğu görülmektedir. Türkiye çalışma saati başına 28,9 dolarlık bir seviyeyle OECD ve Euro bölgesi ortalamalarının altında bir performans sergilemektedir. Şüphesiz bu durum Türkiye nin uluslararası piyasalarda rekabet etmesini zorlaştırıcı bir unsurdur. İşgücü verimliliğinin bu derece düşük olması özellikle katma değeri yüksek malların üretildiği piyasalarda ihracat yapmayı zorlaştırmaktadır. Ne var ki bu durum kendi içinde bir avantaj da içerir. Bu avantaj Türkiye nin gelecekteki büyümesinin işgücü verimliliği artışları ile desteklenme potansiyelinde yatmaktadır. Fakat bu noktada işgücü verimliliğin artırmanın uzun ve zorlu bir yol olduğunu belirtmekte de fayda var. Böylesi bir hedef için eğitim sisteminde işgücü vasfını artırmaktan ve teknoloji üretmeye kadar uzun vadeli bir plan gerekiyor. Aslında daha alınacak çok yol olsa da son yıllarda Türkiye nin işgücü verimliliğini artırma yönünde olumlu ilerlemeler kat ettiği söylenebilir. Grafik 1, 2005 sonrası çalışılan saat başına üretimi göstermektedir. İlk bakışta grafikte 2005 sonrası Türkiye nin işgücü verimliliğinin arttığı gözlemlenebilir. Ama biraz daha dikkatli bakıldığında bu dönemin iki farklı parçaya ayrıldığı görülmektedir. Grafik 1 de Türkiye de yılları arasında işgücü verimliliğinin hızlıca arttığı görülse de 2011 sonrası bu artışın yerini yatay bir seyre bıraktığı gözlemlenebilir. 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 Grafik 1: Türkiye Çalışılan Saat Başına Üretim Endeksi (2010=100) 0,0 Kaynak: TÜİK 105,3 101, S S S S S S S S S S S S S S S S S S S1 156 l TEMMUZ 2014

157 Tablo 1: İşgücü Verimliliği- Seçilmiş Ülkeler Ülke GSYİH Cari Fiyatlarla (Milyon Dolar) Kişi Başına Ortalama Çalışma Saati Toplam İstihdam Toplam Çalışma Saati Çalışma Saati Başına GSYİH Dolar Norveç ,6 Lüksemburg ,1 İrlanda ,2 ABD ,1 Belçika ,8 Hollanda ,2 Fransa ,5 Danimarka ,5 Almanya ,3 G ,2 İsviçre ,1 İsveç ,7 Avustralya ,0 Euro Bölgesi ,9 İspanya ,0 İngiltere ,5 Kanada ,3 İtalya ,7 OECD ,7 Japonya ,1 Slovenya ,2 Yunanistan ,5 Portekiz ,0 Kore ,9 Türkiye ,9 Macaristan ,3 Polonya ,1 Estonya ,8 Şili ,2 Meksika ,2 Kaynak: OECD l 157

158 YORUMLAR 2011 in ikinci yarısında 105,3 düzeyinde olan endeks, 2014 ün 5. ayında 101,4 düzeyine gerilemiştir. Bu çerçevede 2010 sonrası Türkiye nin ekonomik büyümesinin arka planındaki dinamikleri daha ayrıntılı incelemek önem kazanmaktadır. Bu dinamikler sadece 2010 sonrasını ele alan Grafik 2 de daha net görünmektedir Grafik 2: Türkiye Sanayi Üretimi, İstihdam ve Verimlilik 2010 S S S S2 Grafik 2 üç farklı değişken içermektedir: Sanayi Üretim Endeksi, Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi ve Sanayi İstihdam Endeksi. Her üç endeks de 2010 baz yıl olacak şekilde oluşturulmuştur. Grafikten açıkça görüldüğü gibi 2011 in ikinci yarısına kadar sanayi üretimindeki artışın arkasında hem işgücü verimliliği, hem de istihdam artışı bulunmaktadır. Bu tarihten sonra üretim artışı devam ederken, verimlilik yatay bir seyir izlemeye devam etmiştir. Üretim artışı istihdam artışı ile desteklenmiştir yılında Türkiye de ekonomik parametrelerde olan değişimler göz önünde bulundurulduğunda akla ilk gelen, döviz kurunun çok uzun bir dönem yatay seyir izledikten sonra o tarihten itibaren bir artışa geçmesidir. Grafik 3 te de görülebileceği gibi 2011 in ilk yarısında hala 1,57 TL düzeyinde olan ABD doları o tarihten itibaren tırmanışa geçmiştir. Bu noktada grafik 2012 S S S S2 Sanayi Üretim Endeksi (2010=100) Çalışan Kişi Başına Üretim Endeksi (2010=100) Sanayi İstihdam Endeksi (2010=100) Kaynak: TÜİK 2014 S1 analizinden görebildiğimiz bu bağlantının doğrulunu netleştirmek için ayrıntılı bir model tahminine ihtiyaç olduğu da belirtmekte fayda var. Yine de böylesi bir bağlantının nedeninin işgücü verimliliğini artıracak makine ve diğer ara mallarının ithalatının pahalılaşması olduğu düşünülebilir. 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Grafik 3: ABD Doları/TL (Efektif Satış Kuru) 1, , , S S S S S S S S S S S S S S S S S S S1 Kaynak: TCMB 2011 sonrası işgücü verimliliğinin yatay bir seyir izlemesinde en çok hangi sektörlerin etkili olduğuna baktığımızda hızlı bir verimlilik düşüşü yaşayan dört sektör ön plana çıkmaktadır. Bunlar en yüksek düşüşten başlayarak sırasıyla kömür ve linyit çıkarılması, ham petrol ve doğalgaz çıkarımı, kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı ve tekstil ürünleri imalatı sektörleridir sonrası rakamlara baktığımızda ise bu dört sektörden işgücü verimliliği düşen sadece tekstil ürünleri imalatıdır. Diğer üç sektörün enerji doğrudan bağlantılı olduğu sektörler olduğu düşünülürse, bu sektörlerde işgücü verimliliği düşüşünde döviz kurundaki ve dünya enerji piyasasındaki gelişmelerin rol oynaması muhtemel görünmektedir. Tekstil ürünleri imalatında ise daha yapısal bir problemden bahsedilebilir. Tablo 2 deki İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu nda işgücü verimliliği rakamlarına baktığımızda ise elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretimi ve dağıtımı sektöründe cari fiyatlarla bile yüksek bir düşüş görülmektedir. Her iki sektörde gerek 2005 ten gerekse 2011 den itibaren işgücü verimliliği hızla artan sektörler olmuştur. 158 l TEMMUZ 2014

159 Tablo 2: İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu İşgücü Verimliliği (Net Katma Değer/Çalışan Sayısı) (Cari Fiyatlarla, TL) Sektörler Madencilik ve taş ocakçılığı Gıda ürünlerinin imalatı İçeceklerin imalatı Tütün ürünleri imalatı Tekstil ürünlerinin imalatı Giyim eşyalarının imalatı Deri ve ilgili ürünlerin imalatı Ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç) Kağıt ve kağıt ürünlerinin imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı Ana metal sanayii Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı Elektrikli teçhizat imalatı Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı Diğer ulaşım araçlarının imalatı Mobilya imalatı Diğer imalatlar Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretim ve dağıtımı Toplam Kaynak: İSO Bu sektör ve madencilik ve taş ocakçılığı sektörü işgücü verimliliği volatilitesi en yüksek sektörlerdir. Tabloda arası cari fiyatlarla işgücü verimliliği düşen diğer dört sektörden içeceklerin imalatı sektörü 2011 den bu yana düşüş, tütün ürünleri imalatı, ağaç, ağaç ürünleri ve mantar ürünleri imalatı ise 2005 den bugüne düşüş trendindedir. Kauçuk ve plastik ürünleri sektöründeki düşüş ise bu yıla özgüdür. Kaynaklar Ellen R. McGrattan ve Edward C. Prescoot, The Labour Productivity Puzzle Federal Reserve Bank of Minneapolis Working Paper No l 159

160 YORUMLAR 160 l TEMMUZ 2014

161

162

İLK 1000 sanayi FİRMAsı ARASINDA YER ALAN. Türkiye nin ikinci LİSTESİNE GİREN SANAYİ ŞAMPİYONLARINI.

İLK 1000 sanayi FİRMAsı ARASINDA YER ALAN. Türkiye nin ikinci LİSTESİNE GİREN SANAYİ ŞAMPİYONLARINI. İLK 1000 sanayi FİRMAsı ARASINDA YER ALAN Türkiye nin ikinci LİSTESİNE GİREN SANAYİ ŞAMPİYONLARINI K U T L A R www.dalgakiran.com BAŞYAZI İSO İkinci 500: KOBİ lerin Aynası İstanbul Sanayi Odası olarak

Detaylı

İSO Değerlendirmesi. Haziran 2017

İSO Değerlendirmesi. Haziran 2017 İSO 1. 500 2016 Değerlendirmesi Haziran 2017 Bilanço Analizi Bilanço Analizi - Milyon TL 2013 2014 % 2015 % 2016 % DÖNEN VARLIKLAR 235.171 243.799 4% 272.717 12% 335.011 23% DURAN VARLIKLAR 183.006 207.038

Detaylı

İSO I. 500 SEKTÖREL BAZDA KREDİ VE BORÇLULUK DEĞERLENDİRMESİ. Haziran,2018

İSO I. 500 SEKTÖREL BAZDA KREDİ VE BORÇLULUK DEĞERLENDİRMESİ. Haziran,2018 İSO I. 500 SEKTÖREL BAZDA KREDİ VE BORÇLULUK DEĞERLENDİRMESİ Haziran,2018 1 Çalışmanın Dinamikleri Bu çalışmada İSO I. 500 firmalarının son 3 yıla ait finansal verileri kullanılarak borçluluk rasyoları

Detaylı

plastik sanayi İKİNCİ 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri

plastik sanayi İKİNCİ 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri plastik sanayi 2013 ISO - İSTANBUL SANAYİ ODASI SIRALAMASINDA İKİNCİ 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros

Detaylı

2015 MAYIS SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ 8 Temmuz 2015

2015 MAYIS SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ 8 Temmuz 2015 2015 MAYIS SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ 8 Temmuz 2015 Mayıs 2015 Sanayi Üretim Endeksi ne ilişkin veriler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 8 Temmuz 2015 tarihinde yayımlandı, TÜİK tarafından aylık

Detaylı

plastik sanayi İLK 500 FİRMA İSO SIRALAMASINDA İÇİNE GİREN PLASTİK VE KAUÇUK FİRMALARIN DEĞERLENDİRMESİ

plastik sanayi İLK 500 FİRMA İSO SIRALAMASINDA İÇİNE GİREN PLASTİK VE KAUÇUK FİRMALARIN DEĞERLENDİRMESİ plastik sanayi 2017 İSO SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK VE KAUÇUK FİRMALARIN DEĞERLENDİRMESİ Selçuk MUTLU PLASFED Genel Sekreteri V. Murat İNKÜN PAGDER Genel Sekreter Yrd. Rapor, İSO -

Detaylı

plastik sanayi İLK 500 FİRMA İSO SIRALAMASINDA İÇİNE GİREN PLASTİK VE KAUÇUK FİRMALARIN DEĞERLENDİRMESİ

plastik sanayi İLK 500 FİRMA İSO SIRALAMASINDA İÇİNE GİREN PLASTİK VE KAUÇUK FİRMALARIN DEĞERLENDİRMESİ plastik sanayi 2016 İSO SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK VE KAUÇUK FİRMALARIN DEĞERLENDİRMESİ Selçuk MUTLU PLASFED Genel Sekreteri V. Murat İNKÜN PAGDER Genel Sekreter Yrd. Rapor, İSO -

Detaylı

ÇEK DEVLERİN KÂRIN YUKAR

ÇEK DEVLERİN KÂRIN YUKAR ANALİZ DEVLERİN KÂRIN YUKAR ÇEK İstanbul Odası nın Türkiye nin 500 Büyük araştırmasından derlediğimiz verilere göre sanayinin devlerinin kâr ve kârlılık oranlarındaki büyümede, kamu sermayeli şirketlerin

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2012 Yılı Ağustos Ayı Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu İstatistikleri TCMB tarafından 17/10/2012 tarihinde açıklanan, 2012 yılı Ağustos ayı Özel Sektörün

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON EGE BÖLGESİ SANAYİ ODASI AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Ekim 2011 2012 2011 2012 Yıllık 7,66 7,80 12,58 2,57 Yıllık Ort. 5,93 9,53 10,26 7,80 Aylık

Detaylı

TÜRKİYE'NİN İLK 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU 2012

TÜRKİYE'NİN İLK 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU 2012 İstanbul Sanayi Odası tarafından bu yıl 45 incisi hazırlanan TÜRKİYE NİN İLK 500 BÜYÜK KURULUŞU içerisinde bu yılda 2011 yılına göre değişiklik olmamış ve 487 özel, 13 de kamu sanayi kuruluşu yer almaktadır.

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2012 Yılı Temmuz Ayı Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu İstatistikleri TCMB tarafından 17/09/2012 tarihinde açıklanan, 2012 yılı Temmuz ayı Özel Sektörün Yurt

Detaylı

plastik sanayi FİRMA İKİNCİ 500 İSO SIRALAMASINDA İÇİNE GİREN PLASTİK VE KAUÇUK FİRMALARIN DEĞERLENDİRMESİ

plastik sanayi FİRMA İKİNCİ 500 İSO SIRALAMASINDA İÇİNE GİREN PLASTİK VE KAUÇUK FİRMALARIN DEĞERLENDİRMESİ plastik sanayi 2016 İSO SIRALAMASINDA İKİNCİ 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK VE KAUÇUK FİRMALARIN DEĞERLENDİRMESİ Selçuk MUTLU PLASFED Genel Sekreteri V. Murat İNKÜN PAGDER Genel Sekreter Yrd. İkinci 500

Detaylı

2006 YILI EGE BÖLGESİ NİN 100 BÜYÜK FİRMASI

2006 YILI EGE BÖLGESİ NİN 100 BÜYÜK FİRMASI 2006 YILI EGE BÖLGESİ NİN 100 BÜYÜK FİRMASI Ege Bölgesi Sanayi Odası nın 1982 den beri sürdürmekte olduğu Ege Bölgesi nin 100 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışması, bölgemiz sanayiinin içinde bulunduğu duruma,

Detaylı

İKİNCİ 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU LİSTESİNDE PLASTİK VE KAUÇUK SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME RAPORU

İKİNCİ 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU LİSTESİNDE PLASTİK VE KAUÇUK SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME RAPORU plastik sanayi 2015 İSO TÜRKİYE NİN İKİNCİ 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU LİSTESİNDE PLASTİK VE KAUÇUK SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRME RAPORU Selçuk MUTLU PLASFED Genel Sekreteri V. Murat İNKÜN PAGDER Genel Sekreter

Detaylı

Aylık Katılımlar 2 Reel Kesim Güven Endeksi 3

Aylık Katılımlar 2 Reel Kesim Güven Endeksi 3 İÇİNDEKİLER SAYFA NO Aylık Katılımlar 2 Reel Kesim Güven Endeksi 3 SORULAR Son üç aydaki üretim hacminiz 4 Gelecek üç aydaki üretim hacmi beklentiniz 4 Mevcut mamul mal stoklarınızın seviyesi 4 Son üç

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma sekizinci kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma sekizinci kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma sekizinci kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (NİSAN 2015)

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (NİSAN 2015) TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (NİSAN 2015) Hane Halkı İşgücü İstatistikleri 2014 te Türkiye de toplam işsizlik %10,1, tarım dışı işsizlik ise %12 olarak gerçekleşti. Genç nüfusta ise işsizlik

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2012 yılı ikinci çeyreğe ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma dokuzuncu kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma dokuzuncu kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma dokuzuncu kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2013 Yılı Şubat Ayı Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu İstatistikleri TCMB tarafından 16/04/2013 tarihinde açıklanan, 2013 yılı Şubat ayı Özel Sektörün Yurt

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma on altıncı kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma on altıncı kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 250 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma on altıncı kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

Barbaros Demirci Genel Müdür

Barbaros Demirci Genel Müdür 1 21 YILI ISO ISTANBUL SANAYİ ODASI SIRALAMASINDA İLK 5 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ Barbaros Demirci Genel Müdür 2 DEĞERLENDİRME KRİTERİ Rapor, ISO - Türkiye nin 5 Büyük Sanayi

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onbeşinci kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onbeşinci kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onbeşinci kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma yedinci kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma yedinci kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma yedinci kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

İKİNCİ 500 GÜÇLÜ BÜYÜME YILINDA BAŞKANDAN

İKİNCİ 500 GÜÇLÜ BÜYÜME YILINDA BAŞKANDAN BAŞKANDAN GÜÇLÜ BÜYÜME YILINDA İKİNCİ 500 Odamızın yarım asırlık geleneksel çalışması Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu ile birlikte 1997 den bu yana yayımladığımız İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu

Detaylı

Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı Meclisi

Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı Meclisi Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı Meclisi Makine İmalatı Sanayi Temel Bazı Göstergelerdeki Gelişmeler 2018 İlk Yarı Eylül, 2018 Bilgi Notu 5/2018, Ruhi GÜRDAL (Doç. Dr.) Türkiye Makine ve Teçhizat İmalatı

Detaylı

1000 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU NUN KUR FARKI ANALİZİ TEMATİK RAPORLAR-IV

1000 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU NUN KUR FARKI ANALİZİ TEMATİK RAPORLAR-IV TÜRKİYE NİN 5 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU 1 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU NUN KUR FARKI ANALİZİ TEMATİK RAPORLAR-IV TÜRKİYE NİN 5 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU 1 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU NUN KUR FARKI ANALİZİ TEMATİK RAPORLAR-IV

Detaylı

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Eylül 2010 ANKARA

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Eylül 2010 ANKARA Belirli Göstergelerle İmalat Sanayindeki Aylık Gelişmeler TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü Eylül 21 ANKARA Hazırlayanlar Sektör Adı Sayfa No Dr. Serdar Şahinkaya

Detaylı

Türkiye İhracat Katkı Endeksi 2018 Yılı İlk Çeyrek Raporu

Türkiye İhracat Katkı Endeksi 2018 Yılı İlk Çeyrek Raporu Türkiye İhracat Katkı Endeksi 2018 Yılı İlk Çeyrek Raporu BU ENDEKS NEYİ GÖSTERİYOR? Ekonomide üretim ve ihracatta daha yüksek katma değer ile net ihracatı sağlayacak olanların, sanayi sektörleri olduğunu,

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onbirinci kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onbirinci kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onbirinci kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onüçüncü kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onüçüncü kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onüçüncü kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI AYLIK TOPLU SONUÇLARI

İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI AYLIK TOPLU SONUÇLARI İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI AYLIK TOPLU SONUÇLARI ARALIK 2011 İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ REEL SEKTÖR VERİLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 26 ARALIK 2011 İÇİNDEKİLER SAYFA NO Açıklama Notu 2 Katılım 3-4 İmalat

Detaylı

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma altıncı kez gerçekleştirilmiştir.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma altıncı kez gerçekleştirilmiştir. Bursa nın 25 Büyük Firması araştırması; -Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma altıncı kez gerçekleştirilmiştir. -Bu çalışma Bursa il genelinde yapılmış,

Detaylı

ANADOLU NUN İKİNCİ 500 DE YILDIZI PARLADI ARAŞTIRMA

ANADOLU NUN İKİNCİ 500 DE YILDIZI PARLADI ARAŞTIRMA İKİNCİ 500 DE ANADOLU NUN YILDIZI PARLADI İstanbul Sanayi Odası nın Türkiye nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2015 listesinde Anadolu kentlerinden 320 firma yer aldı. Bir önceki yıl bu rakam 317 idi.

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Nisan 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,26 11,14 8,21 7,65 Yıllık Ort. 6,79 8,59 9,17 10,72 Aylık 0,87 1,52 0,61 0,08 2012

Detaylı

2007 YILI ISO SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ. Barbaros Demirci Genel Sekreter PAGEV / PAGDER

2007 YILI ISO SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ. Barbaros Demirci Genel Sekreter PAGEV / PAGDER Değerlendirme Kriteri 2007 YILI ISO SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ Barbaros Demirci Genel Sekreter PAGEV / PAGDER Rapor, ISO - Türkiye nin 500 Büyük Sanayi

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Ocak 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,90 10,61 10,80 11,13 Yıllık Ort. 8,28 6,95 8,89 11,11 Aylık 0,41 0,56 2,36 0,38 Yeni

Detaylı

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Ağustos 2010 ANKARA

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Ağustos 2010 ANKARA Belirli Göstergelerle İmalat Sanayindeki Aylık Gelişmeler TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü Ağustos 21 ANKARA Hazırlayanlar Sektör Adı Sayfa No Dr. Serdar Şahinkaya

Detaylı

100 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU ÖZET DEĞERLENDİRME

100 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU ÖZET DEĞERLENDİRME 100 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU ÖZET DEĞERLENDİRME Ege Bölgesi Sanayi Odası nın 1982 den beri sürdürmekte olduğu Ege Bölgesinin 100 Büyük Sanayi Kuruluşu çalışması, bölgemiz ve ülkemiz sanayiinin içinde bulunduğu

Detaylı

İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI AYLIK TOPLU SONUÇLARI

İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI AYLIK TOPLU SONUÇLARI İMALAT SANAYİ KAPASİTE KULLANIM ORANI AYLIK TOPLU SONUÇLARI ARALIK 2012 İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ REEL SEKTÖR VERİLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 25 ARALIK 2012 İÇİNDEKİLER SAYFA NO Açıklama Notu 2 Katılım 3-4 İmalat

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Temmuz 2011 2012 2011 2012 Yıllık 6,31 9,07 10,34 6,13 Yıllık Ort. 6,37 9,11 9,59 9,88 Aylık -0,41-0,23-0,03-0,31 2012

Detaylı

TÜRKİYE İHRACAT KATKI ENDEKSİ

TÜRKİYE İHRACAT KATKI ENDEKSİ TÜRKİYE SERAMİK FEDERASYONU 2018 ÜÇÜNCÜ ÇEYREK SONUÇLARI TÜRKİYE NİN İHRACAT VE KATMA DEĞER İHTİYACI VE SEKTÖR DEĞERLENDİRMELERİ TÜRKİYE EKONOMİSİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR BÜYÜME VE GELİŞME İÇİN İKİ TEMEL

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON % TÜFE ÜFE Mayıs 2011 2012 2011 2012 Yıllık 7,17 8,28 9,63 8,06 Yıllık Ort. 6,64 8,68 9,21 10,57 Aylık 2,42-0,21 0,15 0,53 2012

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU BÜYÜME 2011 yılı dördüncü döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

Detaylı

plastik sanayi İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri

plastik sanayi İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri plastik sanayi 2013 ISO - İSTANBUL SANAYİ ODASI SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Plastik Sanayicileri Derneği Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros

Detaylı

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU

AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU ENFLASYON AÇIKLANAN SON EKONOMİK GÖSTERGELERDE AYLIK DEĞERLENDİRME RAPORU % TÜFE ÜFE Şubat 2011 2012 2011 2012 Yıllık 4,16 10,43 10,87 9,15 Yıllık Ort. 7,76 7,48 9,23 10,96 Aylık 0,73 0,56 1,72-0,09 2012

Detaylı

YÖNETİCİ ÖZETİ. Mehmet KARAKUŞ Adana Sanayi Odası

YÖNETİCİ ÖZETİ. Mehmet KARAKUŞ Adana Sanayi Odası YÖNETİCİ ÖZETİ Mehmet KARAKUŞ Adana Sanayi Odası 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 18 16 14 12 10 13 YILLARA GÖRE İSO500

Detaylı

plastik sanayi Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri

plastik sanayi Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri plastik sanayi 2014 Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri Barbaros DEMİRCİ PLASFED Genel Sekreteri YÖNETİCİ ÖZETİ : 2014 yılında ABD ve İngiltere ekonomilerinde güçlü bir toparlanma gözlenirken, Euro

Detaylı

EKONOMİK GÖSTERGELER

EKONOMİK GÖSTERGELER EKONOMİK GÖSTERGELER 1. özel SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİLER 2. HANE HALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ 3. KISA VADELİ DIŞ BORÇLARIN GELİŞİMİ 4. SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ Dr. Adem KORKMAZ 1. ÖZEL SEKTÖRÜN

Detaylı

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Temmuz 2010 ANKARA

TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü. Temmuz 2010 ANKARA Belirli Göstergelerle İmalat Sanayindeki Aylık Gelişmeler TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü Temmuz 21 ANKARA Hazırlayanlar Sektör Adı Sayfa No Dr. Serdar Şahinkaya

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Şubat 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Şubat 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Şubat 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR ŞUBAT 2012 İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE ARALIK 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE HAZİRAN 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

İstanbul Sanayi Odası

İstanbul Sanayi Odası İstanbul Sanayi Odası Basın Bülteni İSO, Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu- 2016 araştırmasını açıkladı İstanbul Sanayi Odası nın (İSO) Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu-2016 araştırması sonuçlarına

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Mart - 2011

EKONOMİK GELİŞMELER Mart - 2011 EKONOMİK GELİŞMELER Mart - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - MART 2011 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ

Detaylı

Kırıkkale İli Yılları Ekonomik Verileri

Kırıkkale İli Yılları Ekonomik Verileri Kırıkkale İli 2016-2017 Yılları Ekonomik Verileri İhracatçı Firma Sayısı Kırıkkale ilinde ihracatçı firma sayısı 2016 yılında 15, 2017 yılında 17 dir. Buna göre % 13,3 lük bir artış vardır. Türkiye genelindeki

Detaylı

Barbaros Demirci Genel Müdür

Barbaros Demirci Genel Müdür 2010 YILI ISO ISTANBUL SANAYİ ODASI SIRALAMASINDA İKİNCİ 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ Barbaros Demirci Genel Müdür DEĞERLENDİRME KRİTERİ Rapor, ISO - Türkiye nin İkinci 500

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MART 2016 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

Aylık Kapasite Kullanım Oranı Karşılaştırması

Aylık Kapasite Kullanım Oranı Karşılaştırması 2014 ün En Aktif Sektörleri 2014 2013 6 Aylık Kapasite Kullanım Oranı Karşılaştırması Yönetici Özeti 2014 yılı ilk yarısında 2013 yılı ilk yarısına göre Kapasite Kullanım Oranı (KKO) En Hızlı Yükselen

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Kasım

EKONOMİK GELİŞMELER Kasım EKONOMİK GELİŞMELER Kasım - 2008 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 NÜFUS... 2 İSTİHDAM... 2 İSTİHDAMIN YAPISI... 2 İŞSİZLİK...

Detaylı

AYDIN COMMODITY EXCHANGE ARALIK 2013 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ. www.aydinticaretborsasi.org.tr info@aydinticaretborsasi.org.

AYDIN COMMODITY EXCHANGE ARALIK 2013 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ. www.aydinticaretborsasi.org.tr info@aydinticaretborsasi.org. AYDIN T CARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE ARALIK 2013 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

GRAFİK 1 : ÜRETİM ENDEKSİNDEKİ GELİŞMELER (Yıllık Ortalama) (1997=100) Endeks 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0. İmalat Sanayii

GRAFİK 1 : ÜRETİM ENDEKSİNDEKİ GELİŞMELER (Yıllık Ortalama) (1997=100) Endeks 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0. İmalat Sanayii TÜTÜN ÜRÜNLERİ İMALAT SANAYİİ Hazırlayan Ömür GENÇ ESAM Müdür Yardımcısı 78 1. SEKTÖRÜN TANIMI Tütün ürünleri imalatı ISIC Revize 3 sınıflandırmasına göre, imalat sanayii alt ayrımında 16 no lu gruplandırma

Detaylı

2016 YILINDA ISO ISTANBUL SANAYİ ODASI SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ

2016 YILINDA ISO ISTANBUL SANAYİ ODASI SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ 2016 YILINDA ISO ISTANBUL SANAYİ ODASI SIRALAMASINDA İLK 500 FİRMA İÇİNE GİREN PLASTİK FİRMALARININ DEĞERLENDİRMESİ 1. DEĞERLENDİRME KRİTERİ Rapor, ISO - Türkiye nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2016 Özel

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs

EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs EKONOMİK GELİŞMELER Mayıs - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Kasım

EKONOMİK GELİŞMELER Kasım EKONOMİK GELİŞMELER Kasım - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - KASIM 2010 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE EYLÜL 2013 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

T. C. KARACADAĞ KALKINMA AJANSI Diyarbakır Yatırım Destek Ofisi

T. C. KARACADAĞ KALKINMA AJANSI Diyarbakır Yatırım Destek Ofisi İçindekiler 1.... 2 1.1. Yapılan Ülkeler... 4 1.2. 'ın En Büyük Partneri: Irak... 5 1.3. Ürünleri... 6 2. İthalat... 8 2.1. İthalat Yapılan Ülkeler... 9 2.2. İthalat Ürünleri... 10 3. Genel Değerlendirme...

Detaylı

1000 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU NUN İŞLETME SERMAYESİ ANALİZİ TEMATİK RAPORLAR-V

1000 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU NUN İŞLETME SERMAYESİ ANALİZİ TEMATİK RAPORLAR-V TÜRKİYE NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU 1000 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU NUN İŞLETME SERMAYESİ ANALİZİ TEMATİK RAPORLAR-V TÜRKİYE NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU 1000 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU NUN İŞLETME SERMAYESİ

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2015)

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER. (Kasım 2015) TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (Kasım 2015) TEPAV Perakende Güven Endeksi-TEPE (Ağustos 2015) TEPE, Ekim ayında bir önceki aya ve geçen yılın aynı dönemine göre arttı. Geçtiğimiz 3 ayda işlerin

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Aralık

EKONOMİK GELİŞMELER Aralık EKONOMİK GELİŞMELER Aralık - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Şubat - 2010

EKONOMİK GELİŞMELER Şubat - 2010 EKONOMİK GELİŞMELER Şubat - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - ŞUBAT 2010 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)...2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ

Detaylı

TABLO 1: 100 BÜYÜK FİRMANIN KAMU VE ÖZEL KURULUŞ İTİBARİYLE DAĞILIMI KAMU FİRMA SAYISI 3 3 ÖZEL FİRMA SAYISI 97 97

TABLO 1: 100 BÜYÜK FİRMANIN KAMU VE ÖZEL KURULUŞ İTİBARİYLE DAĞILIMI KAMU FİRMA SAYISI 3 3 ÖZEL FİRMA SAYISI 97 97 TABLO 1: 100 BÜYÜK FİRMANIN KAMU VE ÖZEL KURULUŞ İTİBARİYLE I KAMU FİRMA SAYISI 3 3 ÖZEL FİRMA SAYISI 97 97 TABLO 2: 100 BÜYÜK FİRMANIN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Üretimden Satışlar 12.556.397 15.058.058

Detaylı

142

142 GİYİM EŞYASI İMALATI; KÜRKÜN İŞLENMESİ VE BOYANMASI SANAYİİ Hazırlayan Mustafa ŞİMŞEK ESAM Müdür Yardımcısı 142 1. SEKTÖRÜN TANIMI Giyim eşyası imalatı; kürkün işlenmesi ve boyanması sektörü, ISIC Revize

Detaylı

İSO 500 ve TİM İlk 1000 İhracatçı Listesine İlişkin Değerlendirmeler

İSO 500 ve TİM İlk 1000 İhracatçı Listesine İlişkin Değerlendirmeler İSO 500 ve TİM İlk 1000 İhracatçı Listesine İlişkin Değerlendirmeler Temmuz 2015 TSKB Ekonomik Araştırmalar 2 Değerlendirmeler Öne Çıkanlar İSO 500 deki imalat sanayi kuruluşlarının imalat sanayi toplam

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Nisan

EKONOMİK GELİŞMELER Nisan EKONOMİK GELİŞMELER Nisan - 2009 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)...2 İSTİHDAM... 2 İSTİHDAMIN YAPISI... 2 İŞSİZLİK... 3 İŞGÜCÜNE

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MART 2014 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ ELEKTRİKLİ MAKİNE VE CİHAZLARIN İMALATI Hazırlayan Birgül OĞUZOĞLU Kıdemli Uzman 540 1. SEKTÖRÜN TANIMI Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makine ve cihazların imalatı

Detaylı

ÖZEL SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KISA VADELİ KREDİ BORCU İSTATİSTİKLERİ Ağustos İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü

ÖZEL SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KISA VADELİ KREDİ BORCU İSTATİSTİKLERİ Ağustos İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü ÖZEL SEKTÖRÜN YURTDIŞINDAN SAĞLADIĞI KISA VADELİ KREDİ BORCU İSTATİSTİKLERİ Ağustos 2017 1 Özel Sektörün Yurtdışından Sağladığı Kısa Vadeli Kredi Borcu (2004-2017 Ağustos) 2 Özel Sektörün Yurtdışından

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE MART 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE KASIM 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 16 09 2014 Sayı 29 Genel Değerlendirme Nisan 2014 TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Nisan 2014 verilerinin değerlendirildiği- 29. sayısında sigortalı

Detaylı

SANAYİ ŞİRKETLERİNDE AR-GE FAALİYETLERİ VE PERFORMANSA ETKİLERİ TEMATİK RAPORLAR-III

SANAYİ ŞİRKETLERİNDE AR-GE FAALİYETLERİ VE PERFORMANSA ETKİLERİ TEMATİK RAPORLAR-III TÜRKİYE NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU SANAYİ ŞİRKETLERİNDE ARGE FAALİYETLERİ VE PERFORMANSA ETKİLERİ TEMATİK RAPORLARIII TÜRKİYE NİN 500 BÜYÜK SANAYİ KURULUŞU SANAYİ ŞİRKETLERİNDE ARGE FAALİYETLERİ VE

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI

TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ AYLIK TOPLU SONUÇLARI MART 2007 İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ REEL SEKTÖR VERİLERİ MÜDÜRLÜĞÜ 16 Nisan 2007 İÇİNDEKİLER SAYFA NO Aylık Katılımlar 3

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Kasım 2012

EKONOMİK GELİŞMELER Kasım 2012 EKONOMİK GELİŞMELER Kasım 2012 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

572

572 RADYO, TELEVİZYON, HABERLEŞME TEÇHİZATI VE CİHAZLARI İMALATI Hazırlayan M. Ali KAFALI Kıdemli Uzman 572 1. SEKTÖRÜN TANIMI Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları imalatı ISIC Revize 3 sınıflandırmasına

Detaylı

AYDIN TİCARET BORSASI

AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN TİCARET BORSASI AYDIN COMMODITY EXCHANGE TEMMUZ 2015 TÜRKİYE NİN TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELERİ Ata Mahallesi Denizli Bulv. No:18 09010 AYDIN Tel: +90 256 211 50 00 +90 256 211 61 45 Faks:+90 256 211

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Ekim

EKONOMİK GELİŞMELER Ekim EKONOMİK GELİŞMELER Ekim - 2008 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 NÜFUS... 2 İSTİHDAM... 2 İSTİHDAMIN YAPISI... 2 İŞSİZLİK...

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Ocak

EKONOMİK GELİŞMELER Ocak EKONOMİK GELİŞMELER Ocak - 2012 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ.. 2 İTHALAT

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos

EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos EKONOMİK GELİŞMELER Ağustos - 2010 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - AĞUSTOS 2010 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK

Detaylı

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ 01 10 2014 Sayı 30 TEPAV İSTİHDAM İZLEME TEPAV İstihdam İzleme Bülteni nin -Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Mayıs 2014 verilerinin değerlendirildiği- 30. sayısında sigortalı ücretli

Detaylı

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Şubat 2012

Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Şubat 2012 Ekonomik Görünüm ve Tahminler: Şubat 2012 14.02.2012 EKONOMİ YAVAŞLAMAYI AĞIRDAN ALIYOR Zümrüt İmamoğlu* ve Barış Soybilgen Yönetici Özeti Aralık ayı verilerinin yayımlanması ile 4. çeyrek verileri tamamlanmış

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Ocak

EKONOMİK GELİŞMELER Ocak EKONOMİK GELİŞMELER Ocak - 2009 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM... 2 İSTİHDAMIN YAPISI... 2 İŞSİZLİK... 3 İŞGÜCÜNE

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül

EKONOMİK GELİŞMELER Eylül EKONOMİK GELİŞMELER Eylül - 2011 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR EYLÜL 2011 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)... 2 İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Aralık

EKONOMİK GELİŞMELER Aralık EKONOMİK GELİŞMELER Aralık - 2009 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)...2 İTHALAT İHRACAT VE DIŞ TİCARET AÇIĞI... 2 TURİZM GELİRİ

Detaylı

KOK KÖMÜRÜ, RAFİNE EDİLMİŞ PETROL ÜRÜNLERİ VE NÜKLEER YAKIT İMALATI Hazırlayan Seher OZAN DÜNDAR Kıdemli Uzman 302 1. SEKTÖRÜN TANIMI Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı

Detaylı

EKONOMİK GELİŞMELER Şubat

EKONOMİK GELİŞMELER Şubat EKONOMİK GELİŞMELER Şubat - 2009 AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU EKONOMİK RAPOR - ŞUBAT 2009 İÇİNDEKİLER... 1 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)...2 İSTİHDAM... 2 İSTİHDAMIN

Detaylı

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER. (Temmuz 2015)

TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER. (Temmuz 2015) TÜRKİYE EKONOMİSİ MAKRO EKONOMİK GÖSTERGELER (Temmuz 2015) İstihdam (Mart 2015) Sigortalı ücretli sayısı Mart 2015 de geçen yılın aynı dönemine göre %4,9 artarak; 13 milyon 328 bin olmuştur. Yaz mevsiminin

Detaylı

Tüketici güveni yılın en düşük seviyesinde

Tüketici güveni yılın en düşük seviyesinde GÖSTERGELER PROJEKSİYON SANAYİ ÜRETİMİ: Sanayi üretimi Ağustos ayında yıllık bazda artarken, aylık bazda ise geriledi. TÜİK in sanayi üretim endeksi sonuçlarına göre takvim etkisinden arındırılmış endeks,

Detaylı

Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri 4 Nisan 2018

Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri 4 Nisan 2018 Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri Nisan 21 [Type here] Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri Nisan 21 Özet Mart ayında tüketici fiyatları yüzde,99 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 1,23 ile yataya yakın seyretmiştir.

Detaylı