Transkript

1

2 Ben? Bilkent Üniversitesi, İktisat bölümü mezunu, NYU, International Business and Finance Güney Sanayi Tekstil işletmeleri, İhracat Uzmanı, Marsa Kraft Foods Sabancı Gıda San.,İthalat/Satınalma Uzmanı, Şölen Çikolata AŞ., Satınalma Müdürü New York da Türk-Amerikan Dernekleri Federasyonu Sodexo Entegre Hizmet Yönetimi A.Ş., Tedarik Zinciri Direktörü Yazar

3 Satınalmayı Sorduk? Neyi,ne zaman,ne kadar satın alacağına karar verme,belirlenen kalite ve miktarın zamanında teslim alınmasını sağlama işlemlerinden oluşan sistematik süreç İşletmenin,temel ve destek faaliyetlerinin yapılabilmesi,sürdürülebi lmesi ve yönetilmesi için gerekli olan malzeme,hizmet ve bilginin dış kaynaklardan sağlanması. Üretim için gerekli her çeşit malzeme/ürün ve hizmetlerin temin edilmesi, malzeme yönetiminin piyasa ile olan ilişkisini meydana getiren faaliyetler dizisi

4 Satınalmayı Sorduk? Para harcatarak,şirketin para kazanmasını sağlayan; maliyet politikalarını etkileyen, şirketlerin satış maliyetlerinde gerçek karlılığın başladığı ilk bölüm!!!

5 Biz neymişiz be abi? Üretim maliyetine ciddi etki eden bölüm Para harcatan Patron gibi İşler yolunda ise fark edilmeyen İşler yolunda değil: N apıyor bu Satınalma? denen makus departman Tedarikçilerden yılbaşı promosyonlarını alan, yemekler yiyen Yandık Allah acil sipariş haricinde sevilmeyen, yalnız kurt

6 Tarihçemiz 1.Dönem : , ABD demiryolu ticareti yapan insanlarla, satınalma arasında sıkça tartışmalar yaşanmıştır. 1866, Pennsylvania Railways,satınalmaya ilk defa organizasyonel bölüm statüsü verdi. Satınalma yöneticisi, en üst düzey getirildi. 1887, ilk kitabımız: The Handling of Railway Suppliers-Their Purchase and Disposition (by Chicago ve Northwestern Railroad) (merkezi satınalma, karlılığa katkı) Satınalmanın gelişimine en büyük katkı Demiryolu gelişimidir.

7 Tarihçemiz 2.Dönem : Dünya Savaşı ile savaş malzemeleri satın alınması, üretimde kullanılan hammadde satın alımı ön planda Endüstriyel anlamda satın almaya odaklanılan dönem Mühendislik gerektiren sektörlerde, satınalma işgücü özelliklerinin ve malzeme satın alma spekslerinin önemi 2.Kitabımız : THE BOOK OF BUYING (satınalma ilkeleri,satınalma sistemleri ve süreçleri,satınalma çeşitleri)

8 Tarihçemiz 3.Dönem : Dünya Savaşı, Kritik malzeme ve hizmet alımları 1933, 9 yüksek okulda satınalma dersi 1945, satınalma dersi veren okul sayısı 49 National Assocation Of Purchasing Agents (Ulusal Satınalma Temsilcileri Birliği) kuruldu üye sayısı: üye sayısı: 9400 Diğer bölümlerle satınalmanın ilişkili olmasının, tedarikçi seçiminde üstlenilen rolün önemsenmesi (Satınalma taleplerinin %76 sı speks ve şartnamelerden uzak )

9 Tarihçemiz 4.Dönem : Savaş ekonomisi yok.durgunluk dönemi, Uluslararası işletmelerin kuruluş yılları Büyük işletmelerde, satınalmanın maliyet oluşturan, negatif değer yaratan bir fonksiyon olduğu görüşü Durgunluk döneminde, yazılan makalelerle çeşitli segment işletmelerinin satınalma yapılarının incelenmesi Ford Motor Company, ilk defa satınalma ile ilgili araştırma / analiz yapan bölüm. Satınalma çalışanlarına ürün fiyat /analizlerinin yaptırılması General Electric, Değer Analizi Tekniği, malzeme ve tasarımdaki değişikliklerin ürün maliyetlerini azaltma etkilerinin araştırılması

10 Tarihçemiz 5.Dönem : Malzeme yönetimi kavramı,sistemin bütün olarak görülmeye başlanması Malzeme satınalma araştırması,tedarik, teslimat,malzeme kalitesi,malzeme hareketleri vb gibi aktivitelerin tek tek değerlendirilme eğilimi Rekabetçi fiyat anlaşmaları, sözleşmelerin fiyat ön planda tutularak yapılması İlk defa tedarikçilerin değer katan ortak olması İlk defa tedarikçi ilişkileri kavramının oluşması

11 Tarihçemiz 6.Dönem : Küresel Dönem :Yenilik ve gelişme Rekabet çok yoğun. Hedef: min. maliyet ile max kalite Küresel şirketlerin Pazar paylarının artırması amacı ile farklı strateji ve yönetim tekniklerine odaklanması Teknolojik destek ile satınalmaya küresel bakış (uluslararası ağlar,internet,erp vs) Dünya ölçeğinde satınalma aktiviteleri koordinasyonu Teknolojik değişimler sayesinde tedarikçinin ve satınalma faaliyetlerinin öneminin artması

12 Tarihçemiz 7.Dönem : 2000 ve sonrası Entegre Tedarik Zinciri Yönetimi dönemi Kalite ve tedarikçi ilişkileri, ortak koordineli yaklaşımlar Tedarikçi geliştirme,tedarikçi yönetimi,tedarikçi tasarımı,uzun vadeli tedarikçi ilişkilerinin önemi,takım çalışması Stratejik maliyet yönetimi Bir bütün olarak,satınalma öneminin artması Teknoloji ve müşteri beklentilerine odaklanma İç müşterilerle entegre olma (operasyon,lojistik, İK, finans, muhasebe, pazarlama,it vs)

13 Nereye doğru? Her Yol = Satınalma Her Kapı = Satınalma Kar = Satınalma S a t ı n A l ı r k e n K a z a n m a k!!!

14 Nereye doğru? STRATEJİK SATINALMA YÖNTEMLERİ Globalleşen dünya, rekabet hızlı ve yoğun,büyürken giderler kaçınılmaz. Artık sadece satınalma siparişleri ile ile ilgilenmiyoruz. Sadece teklif alıp değerlendirmiyoruz İleri düzey satınalma teknikleri uygulayarak Tedarikçiden müşteriye kadar uzanan zincirdeki maliyetleri azaltma En önemli silah :Tedarik Zincir yönetimlerinin verimli çalışması Piyasa bilgisi, hammadde fiyat trendleri,hava durumu,hasat miktarları,döviz hareketleri, devlet regülasyonları, finans, muhasebe,lojistik, vs gibi fonksiyonlara da hakim olmak zorunluluğu

15 Nereye doğru? Merkezi satın alma Ortak kaynak kullanımı Son 10 yılda, toplu ortak satın alma yaparak firma güçlerinin birleştirilmesi ve maliyet avantaj elde etme yoluna gidilmesi (OSO) Projelerin geliştirilerek, maliyetlerin toplu/merkezi takip edilebilmesi ve anlaşmalı fiyat yönetimi yapılabilmesi Maliyet ve zaman kazancı

16 Nereye doğru? Evliliğinizi nasıl alırsınız? Fazla tedarikçi = Çok ürün, çok tedarikçi Tedarikçi sayısının artmasıyla, müşteriye sunulacak ürün kalite kontrol zorluğu Müşteri beklentisinin yerine getirilmesi konusunda operasyonel zorluklar Satın alma maliyeti, ürün geliştirme, planlama, kaynak israfı, standart kalitede ürün temin & kontrol zorluğu, tedarikçi performanslarını izleyememe, müşteri beklentisinin yerine getirilememesi vs

17 Nereye doğru? Evliliğinizi nasıl alırsınız? Az Tedarikçi = Adanmışlık,kader birliği ve tek eşli evlilik Yeterli ürün, güçlü tedarikçi,düşük maliyet Tedarikçi ilişkileri yönetimi daha kolay Ortak gelecek hedefi, bilgi ve strateji paylaşımı ile yakın tedarikçi, Esnek tedarikçi ortamı, ne isteniliyorsa onu üretme yetkinliği, Bilgi paylaşımı, ortak entegre sistemlerin kurulması, şirket iş ve sistem uyumunda artış Operasyon iş yükü azalması,sevkiyat/teslimat sayılarında düşüş (Depo,lojistik, stok,nakliye maliyetlerinde azalma) Az tedarikçi ve riskleri yönetebilecek güçlü bir satınalma departmanı İş yapış süreçlerinde düzen/ sorun çözmekten çok, sorun önleyici yaklaşım Uzun vadeli karşılıklı güven, paydaşlık,gelişim

18 Nereye doğru? E- Tedarik Geleneksel satın almaya alternatif, Tüm tedarikçilere eşit uzaklık, adil-şeffaf Tek noktadan tüm tedarikçilere ulaşım kolaylığı Sistem dahilinde çabukluk Dünyanın her yerinden erişim kolaylığı Açık rekabet avantajı Tedarik sürecinde iş gücü maliyetinin azaltılması Altyapı maliyetinin olmaması Ürün malzeme hizmet kataloglarının belirlenmiş olması Sürdürülebilir ve kurumsal olması

19 Nereye doğru? Geleneksel satınalma E-satınalma Süreç Geleneksel E-Satınalma Toplu Alımlar Yüksek Düşük Hacim İskontosu Düşük Yüksek Yönetim Süreci Belge Yoğun Daha Az Belge,Elektronik Çalışan Etkinliği Düşük Yüksek Sipariş Dönüş Süresi Uzun Kısa Hata Sayısı Yüksek Düşük Hammadde Fiyatı - %5-10 Azalma Uygulama Çevrimi Uzun (1 hafta üzerinde) Kısa ( ort. 2gün) stok - %25-50 azalma

20 Nereye doğru? Depolama ve Lojistik Nakliye Maliyetine Odaklanma Zaman zaman lojistik bedeller, son kullanıcıya ulaşana kadarki süreçte, malın üretim fiyatından daha fazla olabilmektedir. Üreticiler, maliyet düşürmek için lojistik depolama ve dağıtım maliyetleri sorgulanmaya başlanmıştır. Büyük perakendeciler, ihtiyaçları olan ürünü doğrudan ambarlara göndermelerini isterler. Doğrudan taşıma ile, tüm taşımalar tedarikçilerden üreticilere veya üreticilerden perakendecilere doğrudan taşıma yapılmaktadır. Lojistik depo yönetimi, önemsiz görülmeye devam edilirse isletmeye maliyeti yüksek olacaktır. Ayrı bir fonksiyon olarak ele alınamaması durumunda alınacak en doğru aksiyon, uzmanlık alanı lojistik olan profesyonellere bırakmak olacaktır.

21 Nereye doğru? Depolama ve Lojistik Nakliye Maliyetine Odaklanma Maliyet & zaman kazancı Ürüne değer katkısı olmayan adımların ortadan kaldırılması Malzeme/ürünler için Optimize edilmiş sevkiyat miktarları Sevkiyat sıklığı maliyet çalışmaları Alınan hizmet/malzeme için fatura bedelinde artış kesilen fatura sayısında azalma, Depoların elimine edilmesi, operasyon ve koordinasyon kolaylığı sağlaması Tedarikçiden doğrudan satın alma

22 Nereye doğru? Tedarikçi ile ortaklık Anlayışı Tedarikçi ile bağımız : Alım-Satım Bağlantısı Ortak bir gelecek Müşteri tatmininin üst düzeye çıkarılması Aynı temel hedeflerle tedarikçinin de kazançlı çıkması, Tedarikçiye süreklilik arz eden bir kâr garantisi, değer katma Şeffaf Maliyet : Maliyet analizinin açık yapılması Maliyeti etkileyen değişken/yarı değişken datalar revize edildiğinde bilgiye kolay ulaşma avantajı Periyodik yapılan fiyat revizyonlarında kolaylık Pazarlık süresinin azalması Objektif yaklaşım, güvene dayalı uzun vadeli iş ilişkisi

23 Nereye doğru? Teknolojik ortaklık : İş yapış süreçlerinde gelişim için teknoloji kullanımı Şirketlerin alt yapı uyumu (tedarikçi, işletmelerimizi ve müşterileri ERP) Uyumlu teknolojik altyapı oluşturulması ve tedarik zincirlerinin ortak altyapıda yönetilmesi Entegre Çalışma : Üretim programlarıyla entegre sistemlerin kullanılması Üretimin ihtiyacı olan malzemenin sisteme doğrudan girmesi, hangi tedarikçiden, hangi malın, ne kadar sürede, hangi fiyattan alınabileceği, malın tesliminde kullanılacak ulaşım-lojistik bilgisi

24 Nereye doğru? Fiyat ve enflasyon artış oranlarından korunmak amaçlı toplu ve uzun vadeli sözleşmeler, mümkünse Global Sözleşmeler Satın almalarımızı standart hale getirmek amacı ile malzeme/ürün sayısını azaltma (SKU ) Yalnız Kurt değiliz. Şirket içi iletişim, dış dünya iletişimi (iç ve dış müşteriler) Daha iyi bir dünya geleceği :Tedarikçi Davranış kuralları, tedarik edilen ürünlerin doğaya /çevreye uygun olması, karbon ayak izi,çocuk işçi vs

25 Nereye doğru? 360⁰ Değer e hazır olun Tedarikçiler tarafından değerlendiriliyor musunuz? Tedarikçilerinizden puan alıyor musunuz? Satınalmacıyız, güç bizde mi? Geleceğin proaktif satınalması, kalite odaklı geri bildirim yaklaşımı 360⁰ ve ya Tersine Değerlendirme Sistemi Ölçüm kriterlerin ortak belirlenmesi, ölçülebilir analiz edilebilir objektif puanlar Güçlü/zayıf yönlerimizin ortaya çıkması Toplam maliyet ve zaman kaybını minimize etme İlişkilerin güvene dayalı ve uzun vadeli olması Teslim tarih/miktar revizeleri, ani sipariş iptalleri, öngörüde bulunamama, ödeme problemleri iyileşme, ortak gelişim projeleri

26 Hadi, sorun

27 Teşekkürler Selda YÜKSEKBAŞ