TÜRKİYE BALCILIK SEKTÖRÜ: SORUNLAR VE ÇOZUM ÖNERİLERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRKİYE BALCILIK SEKTÖRÜ: SORUNLAR VE ÇOZUM ÖNERİLERİ"

Transkript

1

2 İSTANBUL TİCARET ODASI TÜRKİYE BALCILIK SEKTÖRÜ: SORUNLAR VE ÇOZUM ÖNERİLERİ YAYİN NO: İstanbui, 2005

3 > Bu eserin yayın hakları İstanbul Ticaret Qdasi'na (İTO) aittir. Eser üzerinde 5846 sayılı FSEK tarafından sağlanan tüm haklar sınırlıdır. İTO'nun ve yazarın adı belirtilmek koşuluyla eserden normal ölçüde alıntı yapılabilir. İTO'nun yazılı izni olmadan eserin tamamı veya bir bölümü fotokopi, faksimile veya başka bir araçla çoğaltılamaz, dağıtılamaz, elektronik ortamlarda ticari ya da başka bir amaçla kullanılamaz. İstanbul Ticaret Odası: SITC TÜR Türkiye Balcılılc Sektörü : Sorunlar ve Çözüm Önerileri Deri. Doç. Dr. İbrahim Öztürk.İstanbul, 2005, 104 sayfa 1. BAL I. BALCILIK SEKTÖRÜ II. ARICILIK III. SEMİNER IV. İTO ISBN NO: Türkçe Reşadiye Cad Eminönü / İstanbul İTO BİLGİ HATTI (212) İTO yayınları için ayrıntılı bilgi Bilgi ve Doküman Yönetimi Şubesi Dokümantasyon Servisi'nden alınabilir. Tel: (212) Faks: (212) E. Posta: ito.yayin@ito.org.tr Web: BASKI CAN AJANS Reklam, Tasarım, Matbaacılık Tel:(212) Faks: (212) canajans_@hotmail.com

4 ÖNSÖZ Tüketici odaklı piyasa ekonomisinin hakim olduğu dünyamızda hizmet ve ürünlerin fiyatı ve kalitesi kadar; çevre, canlı ve özellikle insan sağlığının korunmasına büyük önem vermekte ve bu amaçla uluslararası anlamda bir çok yeni standart, denetim yöntemleri uygulanmaktadır. Tarımsal ürünlerin arasında yer alan, dünyanın kalite ve lezzet açısından en iyisi sayılan Türk balının sadece uluslararası standartlara uyum sağlamaması nedeniyle özellikle uluslararası pazarlarda sorunlar yaşanmaktadır. "Balcılık Sektörü ve Sorunları " son günlerde kamuoyu gündeminde sıkça yer alan ve Odamızı da çok yakından ilgilendirmekte olan bir konudur. "Balcılık" sektöründe yaşanan olumsuz gelişmeler "üretici - tedarikçi - paketleyici" üçgenini olduğu gibi- ülkemizin bu sektörde yıllar içinde edindiği imajını da etkilemektedir. Bu bağlamda "Balcılık" sektörüyle ilgili kamuoyu ve iş alemimizde yaşanan olumsuzlukları ortadan kaldırmak, sektöre olan güveni yeniden hakim kılmak amacıyla; özellikle sektör temsilcilerinden gelen yoğun talep özerine, dünyadaki arı varlığı bakımından 2. sırada, bal üretiminde Çin ve Arjantin'den sonra 3. sırada yer alan Türkiye'nin bal üretimiyle ilgili uygulama, standart, denetim ve ihracatta yaşanan sorunları arıcı - tedarikçi - paketleyici zinciri kapsamında ele alan "Balcılık Sektörü Sorunları ve Çözüm Önerileri" konulu seminer düzenlenmiştir. Seminerimizin gördüğü ilgi ve talep üzerine yapılan konuşmaların yazılı hale getirilmesinin sektöre ve firmalarımıza faydalı olacağı düşünülerek, elinizde bulunan yayınımız hazırlanmıştır. Konunun uzmanlarının ve ilgililerinin verdiği bilgilerin sektör sorunlarının çözümüne ışık tutması dileğiyle, seminerin ilerek moderatörlüğünü yapan gerekse de konuşma metnini derleyen Doç. Dr. brahim Öztürk'e ve yayınımızın hazırlanmasında görev alan İç Ticaret Şubesi, Tüketici Taleplerini Değerlendirme Servisi çalışanlarına teşekkür ederim. Dr. Cengiz ERSUN Genel Sekreter

5

6 Açılış Konuşmalan İÇİNDEKİLER Sait KILIÇ (İTO Yönetim Kurulu Üyesi) 9 Konunun Mahiyeti Doç. Dr. İbrahim ÖZTÜRK (Marmara Ünv. İngilizce İktisat Bölümü) 11 I.Türk Ekonomisinin Risk Haritası 11 II.Tarıma Dayah Bir Sanayileşmenin Gereği 12 III.Ekoloji, Şifa ve Döviz Kaynağı olarak Balcılık Sektörü 13 Bal Konferansı: Sonuçlar ve Öneriler Fahriye HAMULU (İstanbul Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı) 14 I. Potansiyel 14 II. Mevcut Durum 14 III. Üretimle İlgiU Sorunlar ve Çözüm Önerileri 15 BtRÎNCİ BÖLt)M Ancdık Sektörüne Genel Bir Bakış Ahmet İNCİ (Ziraat Yük. Müh. TEMA Vakfı Arıcılık Danışmanı) 20 I. Bal Arısının Bitkisel Üretimdeki Önemi 20 II. Kırsal Kalkınmada Arıcılığın Yeri 21 III. Türkiye Arıcılığının Mevcut Yapısı 21 IV. Türkiye'de Arıcılığın PotansiyeH 22 V. Dünyada ve Türkiye'de Bal Ticareti 22 VI. Sorunlar 24

7 ÎKÎNCÎ BÖLÜM Katjlıma Sunumlan I. ÜRETİM AÇISINDAN Cemü PİŞKİN (İstanbul İli Arı Yetiştiridleri Birliği Başkan Yard.) 30 II. TEDARİK AÇISINDAN Hamdi YILMAZ (Binbirçiçek Balcılık) 30 III. PAKETLEME PERSPEKTİFİ Yunus AKSU (Aksu Vital) 34 IV. İHRACAT PERSPEKTİFİ Özen BALPARMAK (Balparmak Bal) 40 V. SEKTÖRE ÖRGÜTSEL BAKIŞ Selçuk SOLMAZ (Ankara Arıcılar Birliği Başkam) 45 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Balda Kalite Arayışlan: Bal'a Bilimsel Bakış I. Ayşe BAKAN (TÜBİTAK, MAM Gıda Enstitüsü).47 II. Prof. Dr. Nevzat ARTIK (T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Md. Yrd.) L TANIM 54 İL BALIN SINIFLANDIRILMASI 55 m. BAL İLE İLGİLİ YASAL DURUM 56 IV. C13 ANALİZİ 59

8 V. EĞİTİM ÇALIŞMALARI 60 VL SORUNLAR. 63 VIL YASAL DEĞİŞİKLİK 64 DÖDÜNCÜ BÖLÜM Tartişmalar Eleştirilere ve İsteklere Cevaplar Prof. Dr. Nevzat ARTIK 71 Kapanış Konuşması Doç. Dr. İbrahim ÖZTÜRK 89 EKLER EK TÜRKİYE EROZYONLA MÜCADELE, AĞAÇLANDIRMA VE DOĞAL VARLIKLARI KORUMA (TEMA) VAKFI ARICILIK ÇALIŞMALARI 91 EK ANZER BALI: DOĞAL ORTAMI VE NİTELİKLERİ 98

9

10 AÇILIŞ KONUŞMASI SAİT KILIÇ İTO Yönetim Kurulu Üyesi Sayın divan, değerli konuklarımız, sözlerime başlamadan önce, teşriflerinizden dolayı hepinizi saygıyla selamlıyorum. Konuyla ilgili olan konuşmamı yapmadan önce odamız hakkında kısa bazı gelişme ve bilgileri sizinle paylaşmak istiyorum. İTO iş dünyasına 123 yıldır yön veren, yılda 60 araştırma ve yayın hazırlayan ve sunan, 50 civarında panel-seminer düzenleyen bir faaliyet takvimi içerisindedir. Yine kurum her yıl yurt içi ve yurt dışı olmak üzere 15 civarında inceleme gezisi düzenleyerek iş dünyamıza öncülük etmektedir. Şimdi ise bal sektörünün her aşamadaki temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirdiği bu toplantı ile sektörün sorunlarına çözüm bulmak amaçlanmaktadır. Yeni dönemde seçilmiş olan yeni yönetimimizin temel gayeleri arasında komitelerimizi çalışır ve aktif hale getirmek, komitelerin kendi üyelerine, şehrimize ve ülkemize faydalı işler, projeler yapmaları için her türlü desteği vermek vardır. Yine ifade etmeliyim ki, üyelerimizin uluslararası arenaya daha bir yetkinlikle açılabilmesi için gerekli çalışmalara başlamış bulunmaktayız. Bunun neticelerini en kısa zamanda göreceğimizden kuşkunuz olmasın. Bununla beraber sadece üyelerimizin dışında ülkemizi ve şehrimizi dünyaya tanıtacak çeşitli yatırımlara başlamış ve bir kısmını da bitirmiş durumdayız. Hedefimiz, bir marka şehir olma vizyonuna sahip İstanbul'un bu yürüyüşüne kalıcı katkılarda bulunmaktır. Bunlardan en güzel ve en son örnek başarıyla organize edilen Formula-1 yarışıdır. Formula-1, hem şehrimizi, hem ülkemizi, dünyaya tanıtan birinci sınıf bir başarı öyküsüdür. Bunun yanında organizasyon hem ülkemize, hem şehrimize hem de üyelerimize ciddi ekonomik katkılar sağlamış durumdadır. Bunu izah ettikten sonra günün konusuna gelmek gerekirse, şunu ifade etmek istiyorum ki, tarımsal ürünlerin en önemlileri arasında yer alan balın ülkemizdeki potansiyeli çok yüksektir. Ancak bu potansiyelden hakkıyla istifade edebildiğimiz söylenemez. Sorunlar var. Zaten bu nedenle toplanmış

11 bulunmaktayız. Sektörde uluslararası standartlara uyum sağlanamaması nedeniyle, pazarda sorun yaşanmaktadır. Balcılık sektörü ile ilgili kamuoyu ve iş alemimizde yaşanan olumsuzlukları ortadan kaldırmak, sektöre olan güveni yeniden hakim kılmak amacıyla, özellikle sektör temsilcilerinden gelen talep üzerine, dünyadaki bal üretiminde dördüncü sırada yer alan Türkiye'nin bal üretimiyle ilgili uygulama, standart, denetim ve ihracatta yaşanan sorunlarını; arıcı, tedarikçi ve paketleyici zinciri kapsamında ele alacağımız toplantıya tekrar hoş geldiniz. Tüketici odaklı, piyasa ekonomisinin hakim olduğu dünyamızda, hizmet ve ürünlerin fiyatı ve kalitesi kadar, çevre, canlı ve özellikle insan sağlığının korunmasına büyük önem verilmekte ve bu amaçla uluslararası alanda bir çok yeni standartlar konulmakta ve yeni denetim yöntemleri uygulanmaktadır. Öncelikle Avrupa Birliği üyelik sürecinde, Türkiye'de ekonomik ve sosyal hayatın bütün alanlarında olduğu gibi, tarım konusunda da köklü ve somut reformlarla Avrupa Birliğine uyum sağlama çalışmaları yapılmaktadır. Bu çerçevede tarım sektörü ile ilgili birçok alanda da gerekli yasal düzenlemeler yapılmış ve uygulamaya geçirilmiştir. İstanbul 10 milyonu aşan nüfusuyla, toplam gelirin % 39'unu üretmektedir. Gayri safi yurt içi hasılanın % 21.5 u İstanbul'da yaratılmaktadır. Toplam vergi gelirlerinin % 42.7 si bu kentten toplanmaktadır. İthalatın % 41.3 ve ihracatın % 43' İstanbul Ticaret Odası üyeleri tarafindan gerçekleştirilmektedir. Bu performansı ortaya koyan siz üyelerimize teşekkür ediyoruz. Dünyanın sayılı Odaları arasında yer alan ve Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan İstanbul Ticaret Odasında sektörün yaşanan sorunlarının tespiti ve çözüm önerilerini de dile getirmek üzere, sözü sayın Doç. Dr. İbrahim Öztürk beye bırakıyorum. Toplantının katkısız ve katıksız organik bal üretiminin sağlanmasına yönelik çalışmalara destek vermesini diler, hepinize saygılar sunarım.

12 KONUNUN MAHİYETİ: Doç.Dr. İbrahim Öztürk Marmara Üniversitesi, İngilizce İktisat Bölümü Efendim bendeniz Marmara Üniversitesi İngilizce ve Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümlerinde öğretim üyeliği yapmaktayım. Kalkmma ekonomisi benim temel ilgi alanım olduğu için, son zamanlarda herkes gibi ben de tarım sektörünün, küreselleşme ve bu bağlamda bilhassa Avrupa Birliğine uyum sürecinde ve kızışan global rekabet şartları altında nelerle karşılaşacağını araştırıyor, akademik camiada çözümler bulmaya ve ilgili birimlere önermeye çalışıyoruz. I- Türk Ekonomisinin Risk Haritası Bu amacın ayrılmaz bir parçası olarak çeşitli toplantı, panel ve konferanslar için Anadolu'yu geziyorum. Buralarda her düzeyden iş adamlarımızla, mülki ve idari amirlerle, yerel yönetimden kişilerle karşılaşıyor, konuşuyorum. Yine bu bağlamda bir İş Adamları derneği adına Türkiye'de Sektörel ve Bölgesel Dengesizliklerin Giderilmesi konusunu ele alan bir çalışmamız oldu. Bütün bu faaliyetler aracılığı ile Anadolu'nun bir "risk haritasını" çıkartmak, tabir yerinde ise MR'mı çekmek istedik. Elde edilen bu envanter sayesinde iş adamlarımızın vizyonunu da görmek istedik. Elde edilen bulgularımız bir rapor olarak ilgih bütün kademelere ve kişilere aktarıldı. Hatırlayacaksınız daha çok yakın geçmişte, revize edilen yeni bir teşvik paketi açıklandı. Bu pakette teşvikli illerin sayısı artırıldı, teşvik paketinin içeriği zenginleştirildi. Bu paketteki unsurların bir kısmı bizim önerilerimizle uyumlu, bir kısmı da uyumlu değil. Neticede siyasetçilerin dünyasında biraz da "cemaat ne derse desin, imam kendi bildiğini okur" mantığı her zaman geçerhdir.

13 II- Tanma Dayalı Bir Sanayileşmenin Gereği Ülkemizde sıkıntılı alanların başında tarım geliyor. Tarımsal ekonomiye dayalı sanayileşme konseptinin geri kalmış olması başlıca sorunlardan. Global rekabet şartlarına uyum sağlamak için mutlaka gerekli olan bir takım unsurlar var. Verimlilik, üretim planlaması ve bunlar için de tarımın modern yöntemlerle reorganizasyonu gerekmektedir. Sermaye tabanının sığlığı ve yetersizliği, işbirliği ve girişimcilik kültürünün çok eksik olması diğer temel eksiklikler, yine Anadolu girişimcilik gibi orta kademeli düzeyde yetişmiş teknik eleman eksikliği had safhada. Türkiye "pireye kızıp, yorganı yaktı" ve teknik eğitimi el birliğiyle öldürdü. Dolayısıyla şimdi hiçbir sanayicinin aradığı eli yüzü düzgün iş bilen bir teknik eleman bulmak mümkün değil. Arkadaşlar! Türkiye hem coğrafyası hem de nüfusu çok büyük bir ülke. Çok da fakir esasen. Bilindiği üzere, insanoğlunun temel aktivitelerinin başında, takdir edersiniz ki beslenme ve giyim ihtiyacı başta geliyor. Makamımız ve konumumuz ne olursa olsun, herkesin en çok uğraştığı en sağlıklı bir şekilde beslenmek ve giyim derdinde. Bu döngü artan oranlarda devam edecek. Dolayısıyla Türkiye gibi büyük bir ülke söz konusu olduğu zaman, yanlış danışmanlıkların, yanlış propagandaların etkisinde kalmadan şunu açık yüreklilikle görmemiz gerekiyor: Türkiye'nin uzun vadeli, mukayeseli stratejik üstünlükleri, daima tarım ve tarıma dayalı gelişmiş bir tarımsal imalat sanayinde bulunmaktadır. Bu sektörler Türkiye'nin vazgeçemeyeceği ve başka yerlere göndermeyi göze alamayacağı büyük alanlardır. Otomotiv sektörü olsun, IT sektörü olsun, nano-teknolojiler olsun...hangi sektör olursa olsun, bunlar tarım ve tekstilin alternatifi değil, farklı açılardan tamamlayıcıları olacaktır. Dolayısıyla Türkiye'nin gelecekte daha önce kaçırdığı tarımsal devrimi tekrar yakalaması gerekiyor. Bu çok net olduğu halde, son dönemlerde bu konu yanlış cümlelerle gündeme getirilmektedir. Avrupa Birliği uyum sürecinde, otomotiv sektörünü destekleyelim, kurtaralım, telekomünikasyonu kurtaralım, IT'yi kurtaralım. Ve diğerleri... Ancak artık konsantrasyonun tarım sektörüne verilmesi gerekiyor. İstihdamın % 33,5'ini ve nüfusunu neredeyse yarısını bünyesinde bulunduran

14 sektörün; mili gelirden aldığı pay sadece %12. Bu haliyle tarım sektörü Türkiye'nin feda edemeyeceği, aksi takdirde Türk toplumunun beslenmesini ve toplumsal barışı sürdüremeyeceği bir sektördür. III- Ekoloji, Şifa ve Döviz Kaynağı olarak Balcılık Sektörü Tarım sektörünün içerisinde dikkatle takip etmemiz gereken sektörlerin başında bal sektörü geliyor. Dünyada sadece Çin'in üretimi 210 bin ton. Bunun yanında Türkiye'nin üretimi çok az ve sırf Almanya'nın ithalatını karşılayacak kadar bile bir üretimi yok Türkiye'nin. Halbuki Türkiye koloni zenginliği açısından başta gelen ülkelerden birisi. Konuşmacılarımız biraz sonra detaylandıracaklar, Türkiye iklim çeşitliliği, bitki örtüsü zenginliği, doğal ortamın uygunluğuyla dünyanın potansiyeli en yüksek ülkelerinden birisi. Petek sayısı açısından dünyanın başta gelen ülkeleri arasında, ama hem üretim anlamında, hem de ihracat anlamında çok gerilerde kalmış bir ülke. Tarım sektörüne AB uyum sürecinde bir de baş etmemiz gereken çevre sorunu var. Bal faaliyetleri çevreye hiçbir zarar vermeden, ekolojik dengeyi sonuna kadar muhafaza etmeyi mümkün kılan nadir bir sektördür. Ekolojik dengeyi muhafaza eden ve şifa unsuru üzerinden Türkiye tarımını geliştirebilecek, dünyaya mal satarak döviz kazanabilecek, istihdam yaratabilecek bir sektörle karşı karşıya. Ya da yeni dönemde, AB uyumu ve küresel rekabet nedeniyle sektörü tamamen gözden çıkartacak. Dolayısıyla bu sektöre bundan sonra çokça eğilmek gerekiyor.

15 BAL KONFERANSI: SONUÇLAR VE ÖNERİLER Fahrîye Hamulu İstanbul An Yetiştiricileri Birliği Başkanı I- POTANSİYEL Dünyada organik tarım yönünde büyük bir eğilim vardır. Organik ürünlerin diğer tarım ürünlerinden temel farklarından birisi, normal tarım ürünlerinin fiyatları daha çok tüketiciler tarafından belirlenmesi nedeniyle sürekli düşmesi ve ürün rekoltesine göre gelirin istikrarsız olması iken, organik ürünlerde aşırı talep olması ve üretimin yetersiz olması nedeniyle fiyatları satıcının belirleyebilmesi, yüksek katma değer içermesi ve gelirin daha süreklilik arzedebilir olmasıdır. Türkiye açısından ele alındığında, organik tarımın emek yoğun oluşu, Türkiye'nin organik tarıma uygun toprak yapısı, iklim çeşitliliği ve bitki örtüsü zenginliği, ülkemizi eşsiz bir konuma yerleştirmektedir. Bu bağlamda ele alman bal; bir bacasız sanayi olarak nitelendirilebilecek durumdadır. İlk olarak Türkiye'nin ekolojik şartları son derece müsaittir. İkinci olarak bal verimi yüksek flora sahalarının yanında, çiçeklenmenin ülkenin çeşitli yörelerinde farklı zamanlarda oluşumu bir sezonda en az 4 defa nitelikli bal hasadını mümkün kılmaktadır. Bunun da ülke ekonomisine katkısı yaklaşık 150 milyon Yeni Türk lirası kadardır. Ancak bundan daha da önemlisi arıların bitkisel tozlaşmaya (polinasyon) olan katkısı nedeniyle bu değerin 200 katı katma değer sağladığı gerçeğidir. Bu da milli gelirimizin %7 sinin arıcılık kökenli olduğunu ve bunun üzerine çıkılabileceğini göstermektedir. Bal, artan oranlarda toplumların değer verdiği çevresel şartlara en uygun bir tarımsal sanayi dalıdır. Çevreyi tahrip etmeyen, tersine insan ve çevre sağlığı açısından ilahi bir mucizedir. II- MEVCUT DURUM Dünyada yetişen ballı bitkilerin %70'i Anadolu kökenlidir, %40 civarı endemiktir.doğal kaynaklar itibariyle önemli bir potansiyeli bulunmakla

16 birlikte Türk arıcılığı bundan yeterli ölçüde yaralanamamaktadır. Ülkemiz koloni sayısı bakımından dünya sıralamasında 3.ncü, bal üretim miktarı olarak 5.nci sıradadır. Dünya piyasasındaki çam balının %85 üreticisi olmamıza rağmen ürünlerimize, dünya piyasasında ihracatçılar tarafından kalitesi iyi ifade edilmediğinden dolayı, çok düşük fiyatlara pazar bulmaktayız. Türkiyede arıcılık sektörünün mevcut durumuna ait bilgiler, İllerde arı yetiştiricileri bilgileri yeni kurulduğundan Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliğinin kayıt çalışmaları yeni başlamıştır. 73 ilde birlik kurulmuş üye ve koloni kayıt altına alınmıştır, ve bu kayıtlar devam etmektedir. Ülkemizde profesyonel arıcılık yapılabilmesi için; verilerin kayıt altına alınmasının zorunlu hale getirilmesi gerekmektedir. Ill- ÜRETİMLE İLGİLİ SORUNLAR VE ÇÖZÜMLER Kalite, süreklilik ve standardizasyon alanlardaki sorunlar Türk arıcılığının önündeki en büyük engeldir. Sektörün ıslahına yönelik olarak özel ve kamu sektörü elbirliği ile çalışmalıdır. 1-DÜŞÜK VERİMLİLİK: Kovan başına düşen üretim miktarı Türkiye'de 17 kg civarındadır. Bu alanda dünya ortalaması 24 kg.. Kanada gibi kalitesiyle ve markasıyla sıyrılan bazı ülkelerde ise 65 kg'a kadar çıkabilmiştir. Türkiye'de kovan başına üretimin bu kadar düşük kalmasının nedenleri arasında 1- Tarım ve İlçe müdürlüklerindeki personelin yeterli bilgi yanında pratik bilgilerle donatılmayışı, 2- eğitim ve teknik bilgilerin üreticilere ulaştırılmaması, 3- modern ekipmanların ve arıcılık tekniklerinin kullanılmaması, 4- arı sütü poleninin ilaç ve kozmetik sanayinde kullanılması, propolis ve arı zehiri gibi ürünlerin üretiminin yetersiz kalmasına sebep olması başta gelmektedir.

17 2- ERKEN HASAT: Arı peteklerinin 4/3 ünü sıralamadan bal haşatı yapmak, balın kalitesini düşürmektedir. 3- DAMIZLIK ANA ÜRETİM YETERSİZLİĞİ: Türkiye'de ana arı üretimi son derece yetersizdir. Halen ülke çapında ana arı gereksinimin 750 bin adet olarak belirlenmiş olup bunun ancak %20'si karşılanmaktadır. Bu nedenle damızlık ana arı gen kaynakları korunmaya alınmalıdır. Genetik kirlihgin önlenmesine yönelik yasal düzenlemeler hazırlanmalı. Arı ırk ve eko tiplerin gerekli ıslah çalışmaları ve korunmaları desteklenmelidir. Menşei belli olmayan kaçak ana arı girişleri kontrol edilmeudir. 4- KOVANLARIN KORUNMASI: Sam rüzgarı sonrasında kovanların muhafazası, bal nektarı akım şemasının uygulanması önemh sorunlardandır. 5- ARI ORMANLARININ VE MERALARININ GELİŞTİRİLMESİ: Bal üretimi için varlığına gereksinim duyulan basurah çam ağaçları, keven orman gülü, akasya karaçalı püren ve diğer ballı bitkilerin korunması ve yeni yapay flora sahaları ve orman sahaları hazırlanmalıdır. a) Mermer ve taş ocaklarının bal üretim alanlarında ÇED (Çevre Etki Değerlendirme) Raporu istenmeksizin ruhsatlandırılması sonucu açığa çıkan toz bulutları, çam pamuklu koşnilin gelişimini engellemekle ağaçların gözeneklerini kapatmakta ve balda kirlenmeye neden olmaktadır. b) Türkiye'nin dünya pazarında yer alması için yeni ormanlık alanlar oluşturulması (yeni basurah çam ağaçları, akasya, ıhlamur ve kestane ağaçları)

18 c) üretim kontrolü ve planlaması için arı yetiştiricileri birliklerinin merkezi teşkilatlanmaya gitmeleri, bu teşkilatları Qtkin bir şekilde çalıştırmaları ve gerçekleştirilebilir projeler hazırlayarak Çevre ve Orman Bakanlığına sunması gerekir. 6- ARICILIKTA TEKNOLOJİSİ YÜKSEK VE HİJYEN MALZEME KULLANIMI: a) Arıcılıkta teknolojisi yüksek ve hijyenik malzeme kullanımı zorunlu hale getirilmelidir. b) Sanayi tipi balmumunun kullanımını önlemek amacıyla; balmumu gıda kapsamında Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı izni ile ithal edilmelidir. c) Bal tenekelerinde, gıda tüzüğüne uygun laklı tenekeler kullanılmalıdır. d) Kovanların saklanmasında sorun oluşturan neme karşı daha etkili teknolojiler ve yöntemler kullanılarak kovanların saklanmasında naftalin kullanılmasının önüne geçilmesi gerekir. 7-GEZGİN ARICILIĞIN DESTEKLENMESİ: Ülkemizde gezginci arıcıların, yüksek verim için kovanlarının nakilleri sırasında verimli floralara taşınırken, kovanların konaklamasında gerek özel mülk sahipleri ve gerekse mülki idari makamların pozitif katkısına bilhassa ihtiyaç vardır. Vatandaş bu konuda engel çıkartırken, mülki idare ise bağış adı altında ücret alabilmekte veya flora uygun olduğu halde konaklamaya izin verümemektedir. Halbuki konaklamanın, bölgenin florasına olan katkısı olduğundan, arıların konaklanması desteklenmeli ve mevcut "konaklama ücreti" benzeri uygulamalar kaldırılmalıdır. Zira bütün bunlar maliyetlere yansımakta ve sonuçta bal kendi vatandaşımıza dünyanın en pahalı balı olarak geriye dönmektedir. Nitekim Amerika ve Avrupa da arıcılardan konaklama ücreti alınmamakta aksine arıcılardan polinasyon için kovan kiralanmakta ve ücret ödenmektedir.

19 8- ARI HASTALIKLARI İHBARI MECBUR HASTALIKLAR VE TAZMİNAT: Birtakım antibiyotikler başta olmak üzerç arı hastalıklarında kullanılan ilaçların yurt dışında olduğu gibi ülkemizde de yasaklanması gerekir. Yine ihbarı mecbur hastalıklardan olan arıların "Amerikan yavru çürüklüğü" hastalığı halinde arıcılara tazminat ödemesi yapılmalı öte yandan "varroa destructor" paraziti ise, AB uygulamasına benzer şekilde ihbarı mecburi hastalıklar listesinden çıkartılmalıdır. 9- KARANTİNA UYGULAMALARI: Sıcak kanlı hayvanların hastalıkları ile arı hastalıklarını aynı karantina kapsamına alan yasal düzenlemede değişiklik yapılmalıdır. 10-BİLİNÇSİZ ZİRAİ MÜCADELE: Doğanın ve kovanların zarar görmemesi için bahçelerde kentsel zirai ve ormanlık alanlarda arı yetiştiricileri birlikleri ile iş birliği içerisinde sulu ilaçlar ile yer ilaçlamasına başvurulmalı, arıcılardan habersiz olarak gerçekleştirilen uçak ilaçlamalarının önüne geçilmelidir. 11-BAL TANITIMI VE TÜKETİCİYİ BİLİNÇLENDİRME: Ülkemizde balın tanıtımına yönelik bal tanıtım grubu ve fonu oluşturulmalı, balın kristalleşmesinin, tüketicide yarattığı olumsuz izlenim giderilmeli, bal ve diğer arı ürünlerinin tüketim alanlarının çeşitlendirilmesi amacıyla etkinlikler düzenlenmelidir. 12-ANALlZ: Laboratuar analiz ücretleri çok yüksek olduğundan; destekleme kapsamına alınmalı ve arı yetiştiricileri birlikleri üyesi arıcılara indirim olanağı sağlanmalıdır.

20 13-KREDİ ALIMLARINDA TEMİNAT VE KREDİ FAİZLERİ: Genelde teminat verebilecek mal varlığmdan yoksun olan arıcılar, teminat bulamadıklarından kredi alamamaktadırlar. Bu nedenle arıcıların arı varlığı teminat olarak kabul edilmeli ve kredi faizleri damızlık sığırcılığa verilen düzeye indirilmelidir. 14-KATMA DEĞER VERGİSİ: Bal, balmumu, arı ürünleri ve arı kovanları için KDV oranı %Vc indirilmelidir. 15-KAÇAKBAL: Şifa kaynağı BALIN yerine, yurda kontrolsüz olarak kaçak yollardan giren bal sorunu baş göstermiştir. Yine merdiven altında bir takım kimyasallarla ne olduğu ve kim tarafından yapıldığı belli olmayan SAĞLIĞA ZARARLI bir takım sahte ürünlerin piyasada bal ismi altında satılmasının da önüne geçilmesi gerekir. Bunun için sektörün kendi içinde sıkı bir denetim ve oto kontrol kurması gerekmektedir. 16- SEKTÖRDE ÜST ÇATI, İŞBİRLİĞİ VE OTOKONTROL GEREĞİ: Sektörde herkes birbirini suçlar hale gelmiş, büyük bir imaj ve güven erozyonu oluşmuştur. Sahteciler aramızda olduğu halde herkes kolayca kendini masum, başkalarını suçlu ilan etmektedir. Sektörde acilen etkin üst çatı kuruluşlarının ikamesi ve varolanların etkin hale getirilmesi gerekmektedir. Sektörden kamuya sağlıklı bilgi akışı sağlanmalı, sektör kendi iç denetim mekanizmasını, izlenebilirlik akışını oluşturmalıdır. 17- GERÇEKÇİ BİR DIŞ TİCARET REJİMİ: Bal sektörünün vadesini doldurmuş yollarla korunmasının imkansız olduğu artık ortaya çıkmıştır. Sektörde serbest ticaret eas alınmalı, ancak ithalatta standartlar tespit edilmeli ve iç üretimi vurmayacak şekilde tedbirler de elden bırakılmamalıdır.

21 BİRİNCİ BÖLÜM ARICILIK SEKTÖRÜNE GENEL BİR BAKIŞ Ahmet İnci, Ziraat Yük. Müh.TEMA Vakfı Arıcılık Danışmanı I- BAL ARISININ BİTKİSEL ÜRETİMDEKİ ÖNEMİ Bal arıları nektar ve polen toplamak için ziyaret ettikleri çiçeklerin döllenmesine neden olur ve ürünün oluşmasını sağlarlar. Özellikle zararlı böcek mücadelesi yapılan üretimlerde döllenme için mutlaka bal arısına ihtiyaç duyulmaktadır. Ayçiçeğinde hiç döllenmeyen tarlalardaki verime göre, arılarla yeterli döllenen tarlalardaki verimin beş kat arttığı görülmektedir. İdeal döllenme için her üç dekar ayçiçeği tarlasında bir arı kolonisi bulundurulması gerekmektedir. Bu bir koloni üç dekarlık alandan kg arasında bal toplayabilmektedir. Bir koloninin üç dekarlık ayçiçeği tarlasında sağladığı ürün artışının değeri ürettiği balın değerinin en az 10 katıdır. Yeni dünya meyvesinde arılarla döllenmeyen ağaçlarda çiçeklerin yüzde 4'ü meyve tuttuğu halde arılarla döllenmiş çiçeklerin meyve tutma oranı yüzde 83 olmuştur. Elma bahçelerinde arıların olmaması halinde çiçeklerin meyve tutma oranı yüzde 5, bal arıları ile döllenmiş bahçelerde çiçeklerin meyve tutma oranı ise yüzde 22 olarak gerçekleşmiştir. Yoncada arılarla döllenmeyen tarlada tohum bağlama yüzde 1-2 oranında iken arılarla döllenen tarlada bu oran yüzde 53'e çıkmıştır. Böceklere karşı kafes içinde korunan 1 m^ korunga alanından 9 gram tohum alınmasına karşın arılarla tam olarak döllenen Im^ alandan 179 gram korunga tohumu elde edilmiştir. Bu örnekleri teyit eden binlerce bilimsel araştırma vardır ve polinasyon olarak bilinen bir bilim kolu gelişmiştir. Bu nedenlerle bitkisel üretimde arıcılık gübre, tohum ve su kadar önemli bir girdidir.

22 II- KIRSAL KALKINMADA ARICILIĞIN YERİ Küçük girdi destekleri ve arıcılık eğitim programları ile kırsal kesim insanının verimli arıcılık yapması temin edilebilir. Arıcılık kırsal alandaki iş gücünü üretken hale getirmenin yanı sıra, yok olan doğal kaynağı da ekonomiye kazandırmaktadır. Örneğin çiçeklerdeki nektar, çiçeklenme döneminde arılar tarafından toplanıp bala dönüştürülerek değerlendirilemez ise bu doğal kaynak kaybolur. Balcılık ayrıca fazla iş gücü ve arazi gerektirmez. Tarımla uğraşan veya kırsal alanda yaşayan her insan bir yan faaliyet olarak arıcılık yapabilir. Özellikle arı sütü ve polen üretiminde kadınlar daha başarılı olmaktadır. Arıcılık kaynak tüketmeden sürekli yapılabilen bir üretim dalıdır ve sürdürülebilir kırsal kalkınmanın önemli bir aracıdır. III- TÜRKİYE ARICILIĞININ MEVCUT YAPISI Türkiye'de 4.5 milyon koloni vardır. Bu kolonilerin %90'i çerçeveli, %10'u ise geleneksel kovanlarda yaşamaktadır. Toplamda yaklaşık arıcı olup, yılda ortalama ton bal üretilmektedir. Koloni başına verim 17 kg olup Türkiye'nin yıllık bal ihracatı ton civarındadır. Yine ülkemizde kişi başına bal tüketimi bir kg. civarındadır. Çerçeveli kolonilerin %75'i gezginci arıcıların elindedir. Bilindiği üzere gezginci arıcılar çiçeklenmeye paralel yer değiştirmektedirler. Uzun yıllar değişik bölgelerde gezdirilen kolonilerin doğal olarak yetişen ana arıları yerel erkek arılarla çiftleşmektedirler. Bu nedenle gezginci kolonilerin çoğunun bilinen bir ırkı olmayıp, bir çok yerel ırkın doğal melezleridirler. Gezginci kolonilerin erkekleri, gittikleri bölgelerde yetişen ana arıları da melezlemektedirler. Yerel ırkların melezlenmemiş safları sadece gezginci arıcıların giremedikleri, ulaşımın olmadığı, dağlık ve ormanlık alanlarda bulunmaktadır. Ülkemizde yıllık ticari ana arı üretimi civarında olup ticari ana arıların genelde Kafkas kolonilerden alınan larvalardan üretildiği ifade edilmektedir. Bu ticari ana arılar üretim bölgesindeki ırkı belli olmayan erkek arılarla çiftleşmektedir. Dolayısı ile kaliteli ana arı üretimi ve kullanımı yeterli olmadığından koloni başına verim çok düşük kalmaktadır.

23 IV- TÜRKİYE'DE ARICILIĞIN POTANSİYELİ Türkiye; yedi değişik iklim bölgesi, ballı bitki çeşitliliği, arıcılık geleneği, koloni varlığı. Ayçiçeği ve Pamuk gibi endüstriyel ballı bitkilerin üretim alanlarının genişliği, ballı bitkilerle ağaçlandırılacak bozuk orman alanları, ıslah edilecek mera alanları ve yaygınlaştırılabilecek çam balı basra böceği alanları ile bugünkü bal ve arı ürünleri üretimini en az 10 katı artırılabilecek potansiyele sahip. Diğer yandan halen ton bal ithalatı ile çok önemli bir pazar olan AB topluluğunun bal açığını karşılamada, Türkiye'nin, diğer tarımsal ürünlerinin hiçbirisinde olmayan önemli bir şansı bulunmaktadır. Bu potansiyele rağmen Türk arıcılık sektörü ciddi sıkıntılarla karşı karşıyadır. V- DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE BAL TİCARETİ Türkiye sahip olduğu bitki çeşitliliği, arı ırkları ve iklimin arıcılık için oldukça uygun olması nedeniyle, önemli bal üretim potansiyeline sahip ülkelerden birisidir. Dünyada yetişen ballı bitkilerin %70'i Anadolu kökenlidir bunun yaklaşık %40'ı endemiktir. Yurdumuzda üretilen balların kalitesi, aroma ve lezzeti, dünyada başka ülkelerde bulunmamaktadır. Bal rekoltesi yüksek ülkelerde dahi çeşitlilik oldukça sınırlıdır. Ancak doğal kaynaklar itibariyle önemli bir potansiyeli bulunmakla birlikte Türk arıcılığı bundan yeterli ölçüde yaralanamamaktadır. Ülkemiz koloni sayısı bakımından dünya sıralamasında 3., bal üretim miktarı olarak 5. sıradadır. Dünya'da bal üretimi yıllık 1.2 milyon tondur. Yurdumuzda bal üretimi yaklaşık olarak ton civarındadır. Bu rakam iklim şartlarına göre (+) (-) ton fark edebilmektedir. Bu üretimin %30-40' a yakını salgı (çam) balıdır. Özellikle bu yıl salgı balı son 20 yılın rekor seviyesindedir. Ülkemizde üretilen balın büyük bir kısmı iç piyasada tüketilmektedir yılında rekoltenin beklenenden daha iyi olması özellikle çam balı üreten yörelerde dış ticaret rakamlarını olumlu etkilemiştir.

24 Dünyada üretilen yıllık üretimin sadece üçte biri yani 400 bin ton kadarı uluslararası ticarete girmektedir. Bal ithalatında önemli pazarlar, Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya'dır. Bu ülkeler dünya bal ithalatının %77'lik bir pazar payına sahiptirler. Avrupa ise bu pazarda tek başına % 42'yi oluşturmaktadır. Avrupa'da, ana ithalatçı ülkelerin başında, Almanya gelir ki bu ülke tükettiği balın %80'ini satın almak durumundadır. İhracatçı ülkelerin başında ise Çin, Arjantin ve Meksika gelmektedir. Bu ülkelerin ihracatta toplam pazar payları %59'dur. Dünyanın bal ihracat pazarının yarısını yaklaşık ton ile Çin ve diğer ton ile de Arjantin oluşturmaktadır. Pazarın diğer yarısını ise Meksika, Brezilya, Şili Uruguay, Yeni Zelanda, Avusturalya, Kanada, Türkiye, Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Hindistan ve Küba paylaşmaktadır. Türkiye koloni sayısı ve üretimdeki performansının tersine, dünya ihracatında 18. sırada yer almakta, bu sıralama da yıldan yıla değişikliğe uğramaktadır. Dünya piyasasındaki çam balının %85 üreticisi olmamıza rağmen Türkiye hem çok ucuza mal satabilmekte, hem de sürekli ihracat pazarı kaybetmektedir. Buna rağmen ihracatının büyük kısmını çam balı oluşturmakla beraber, son yıllarda buna ayçiçek ve pamuk balları da eklenmiştir. Ülkemizin yıllık ortalama bal ihracatı (-5000 ton/ ) ton civarındadır. Bunda; üretimin ilk aşamasından, tüketicinin eline geçinceye kadar sürüp giden zincirin her aşamasında varolan sorunlar yol açmaktadır. Bunlar üretici (arıcı), tedarikçi (paketleme) ve pazarlama aşamaları olarak üç safhada incelenebihr. Bu üç aşama ele alındığında, kalite, standartlar, yüksek fiyatlar, saklama gibi faktörlerden oluşan imaj kaybı ve marka değerinin düşük kalması, pazarlama yeteneği konusundaki başarısızlıklar behrginleşmektedir. Türkiye'de arıcılık sektörün tam bir durum tespitinin yapılabilmesi için ciddi bir envanter çalışmasına ihtiyaç vardır. Bunun için de sağlam bir veri bazının oluşturulması esastır. İllerde Arı Yetiştiricileri Birlikleri yeni kurulduğundan Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliğinin kayıt çalışmaları yeni başlamıştır.

25 73 ilde birlik kurulmuş üye ve koloni kayıt altına alınmıştır, ve bu kayıtlar devam etmektedir. Ülkemizde profesyonel arıcılık yapılabilmesi için verilerin kayıt altına alınmasının zorunlu hale getirilmesi gerekmektedir. VI- SORUNLAR Arıcılığın bitkisel üretim ve kırsal kalkınma için bunca önemine karşın Türkiye arıcılığının eğitim, damızlık, arı sağlığı ve bal kalitesinin kontrolü gibi önemli sorunları vardır. 1. Eğitim: Ülkemizde arıcılık, babadan, komşudan veya arıcılık yapıyor olanlardan; usta çırak ilişkisi ile öğrenilmektedir. Birçok üniversitede arıcılık kürsüleri varken, sayıları 15 adedi bulan arıcılık yüksek okulları açılmışken, her tarım müdürlüğünde arıcılık uzmanı diye görevlendirilen kişiler bulunuyorken modern arıcılık teknikleri, hala üretici tabanına benimsetilememiştir. Doğru arıcılık tekniklerinin üreticiye ulaştırılması gerekir. 2. Yanlış Koloni Dağıümı: yılları arasında köylüleri arıcı yapacağız diye kamu eli ile 700 bin koloni dağıtılmıştır. Bu koloniler Sosyal Yardımlaşma Vakıfları, İl Özel İdareleri ve Orman Bakanlığı gibi kuruluşlarca arı tüccarlarından satın alınmış ve eğitilmemiş köylülere verilmiştir. Bu dağıtımı ağırlıkla Tarım Bakanlığı taşra teşkilatları yapmıştır. Koloni dağıtımına iyi niyetle başlanmış olmasına rağmen uygulamada daha kolay ve ucuz temin edilebilen Muğla kökenli koloniler satın alınmış ve Anadolu'ya verilmiştir. Muğla arısının Çam Basra Böceği'ne endeksli bir yaşam biyolojisi vardır. Bu arı ilkbahar ve yaz sezonu boyu yavru yaparak kendisini Eylül ayındaki basra balına hazırlar. Bu arı Muğla'da başarılıdır. Muğla arısı ile Anadolu'da çiçek balına endeksli arıcılık yapılamamaktadır. Anadolu'da kışlamak durumunda olan Muğla arısı kışın ölmektedir. Dağıtılan bu koloniler kalitesizlikten ve adaptasyon sorunundan dolayı ölmüşlerdir. İlgili kurumlarda bu kolonilerin öldüğünü beurten onlarca rapor bulunmaktadır. Bu proje sadece arı tüccarlarının işine yaramıştır. Dağıtılan bu kolonilerle arı hastalıkları da

26 yaygınlaştırılmıştır. Uygulamadaki yanlışlıklar kamu bütçesine milyonlarca YTL zarar verirken bu zararın yanı sıra Anadolu'nun kırsal kesim insanının arıcılık yapma insiyatifini de öldürmüştür. Bu çarpıklık, adaptasyon problemli koloni dağıtımı sürdürülerek devam ettirilmektedir. Ankara îli'nde geçmiş yıllarda 4 defa dağıtılan kolonilerin tamamının ölmüş olmasına rağmen 2005 yılında yeniden 4500 koloni dağıtılmıştır. 3. Damızlık Ana An Yetersizliği: Günümüzde arıcılığı gelişmiş ülkelerde, izole alanlarda yetiştirilebilen hibrit ana arılar kuuamlıyorken, Türkiye'de mevcut 4.5 milyon koloninin 4 milyonunda hiç ana arı kullanılmamaktadır. Üretilen ve yılda koloniye verilebilen ana arıların ise ırkları, üretim kaliteleri, dağıtıldıkları bölgelerdeki adaptasyonları bakımından sorunlar vardır. Muğla'da çam balı koşniline onbinlerce yıl yaşamını endekslemiş Muğla arısının nasıl kendisi karlı ve soğuk bölgelerde yaşayamıyorsa, Muğla arısının erkekleri ile döllenen ana arıların yavruları da soğuk bölgelerde kış aylarında yaşayamamaktadır. Yetiştirilen ana arıların ise büyük bir bölümü baba hattı açısından Muğla arısı kanı taşımaktadır. Bu ana arılar Anadolu'daki kolonilerde başarılı olmamaktadırlar. Diğer yandan yetiştirilen ana arıların ırkına, çiftleştirme bölgesinin özelliğine ve yetiştirilme kalitesine bakmaksızın ana arı başına destek verilmektedir. Umuyoruz ki bu yanlışlığın anlaşılması için de bir on yıl geçmesi gerekmez. Türkiye'de yılda damızlık değeri yüksek en az 2.2 milyon ana arı kullanılması gerekir. Koloni başına alınabilen ortalama 17 kg. verimin yükseltilmesinin olmazsa olmaz koşulu; yüksek verimli ırklardan, verildiği bölgeye uygun ve yetiştirme kalitesi yeterli ana arı kullanmaktır. 4. Arı Sağlığı: TÜBİTAK VHAG-95 araştırma projesinde incelenen arı kolonilerinde Adana'da yüzde 32, Biths'te yüzde 42, Diyarbakır'da yüzde 49, Hatay'da yüzde 52 oranında Amerikan yavru çürüklüğü tespit edilmiştir. Ankara Etlik Veteriner Araştırma Enstitüsünce Kasım 2000'de yapılan ve III.

27 Türkiye Arıcılık Kongresine sunulan tebliğde Ankara ilinde kovanlardan ve piyasadan alman bal örneklerinin incelenmesi sonucunda yüzde 14 oranında Amerikan yavru çürüklüğü etkeni, aynı araştırmada İzmir piyasasında satılan balların yüzde 44'ünde Amerikan yavru çürüklüğü etkeni bulunduğu bildirilmektedir. Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü tarafindan 2001 yılında Ankara İli arılıklarından alınan 10,158 arı örneğinde yapılan araştırmada bütün kolonilerde Varroa ve Nosema bulunmuştur. Aynı araştırmada yavru hastalıkları açısından kolonilerin yüzde 75'inin Amerikan ve Avrupa yavru çürüklükleri ve kireç hastalıkları ile bulaşık oldukları saptanmıştır. Avrupa Birliği mevzuatına göre. Amerikan yavru çürüklüğü görülen kolonilerin yakılması gerekir. Bakanlar Kurulu, uyum kuralları gereği bu mevzuata uyacağına dair imza atmıştır, ancak Türkiye'de böyle bir uygulama başlatılamamıştır. Üretimde neredeyse sağlıklı koloni yokken Tarım Bakanlığı'nda arı hastalıklarını teşhis edip doğru tedaviyi önerecek teçhizli ve yetkili bir arı hastalıkları laboratuarı bulunmamaktadır. Yaygın olan bu hastalıklara karşın ülke genelinde uyulması gereken tedbirlerle ilgili bir politikada geliştirilememiştir. 5. Balda Kalite Kontrol: a) İlaç Kalıntıları: Üreticiler, yoğun arı hastalıkları ile bulaşık kolonileri tedavi etmek amacı ile pek çok kimyasallar kullanmaktadırlar. Varroa parazitine, yavru çürüklüklerine ve ergin arı hastalıklarına karşı kullanılan kimyasallar ve antibiyotikler, balda kalıntılar bırakmaktadır. Bu kalıntılar çoklukla Avrupa Birliği bal kodexi limitlerinin üstünde bulunmaktadır ve dış satımda ciddi engeller oluşturmaktadır. Bazen de dış satımdan ballar geri gelmektedir. Kimyasal kalıntılar açısından tespitler farklıdır. Örneğin bal ambalajlayan ve balda naftalin analizleri yaptığını ifade eden bir firma üreticilerden gelen balların % 90'ında naftalin ve antibiyotik kalıntısı olduğunu ifade etmektedir. Tarım Bakanlığı Kalıntı İzleme Dairesi ise naftalin kalıntılarının son yıllarda azaldığını bildirmektedir.

28 Ayrıca Avrupa.Birliği'nde yasak olan ve Çin ballarına ambargo konmasına neden olan, Türkiye'de arıcıların bilmediği ve kullanmadığı KloramfenikoFun, Türk balı olarak Avrupa'ya satılan ballarda çıkması izah edilemez bir durum olarak görülmektedir. Bu durumun bir tek açıklaması bulunmaktadır. Türk balı diye Çin ballarının AB'ye satılmaya çalışılmasıdır. Ve ballar geri gelince de iç piyasaya verilmesidir. Avrupa Birliği'nin kalıntı izleme komisyonunun 2005 Ocak ayında yaptığı tespitlerin raporu ile Ağustos 2005 tarihinde İrlanda - Dublin'de yapılan Dablin 39. Dünya Arıcılık Kongresi'nde (Apimondia) Aplika labaratuarı yetkililerince sunulan 114B numaralı tebliğdeki bilgiler, bu durumu teyit etmektedir. Gelişmeler Türk ballarının AB ambargosu ile karşılaşabileceğini göstermektedir. Diğer yandan dünyanın hiçbir ülkesinde olmayan ve sadece Türkiye'ye mahsus olan petekli bal tüketimi ile daha büyük bir risk yaşanmaktadır. Türkiye'de maalesef naftalin kalıntısız temel petek bulunmamaktadır. Bu naftalinh temel petekler balla tüketilmektedir. b) Ticari Şekerlerle Sahtecilik: Yürürlükte olan bal kodeksinde çay şekeri sakkarozun, çiçek ballarında en çok % 5 olabileceği belirtilmiştir. Uzun yıllardır bazı üreticilerin özellikle petekli bal üretimi için kolonilerini bal üretim sürecinde de sakkarozla besledikleri görülmektedir. Dolayısı ile ballarda sakkaroz oranı % 50 seviyelerine doğru artmaktadır. Petekli bal piyasası açısından önemli bir merkez olan Erzurum'da bal dükkanlarında ballar şekerli ve şekersiz ballar olarak ayrılmakta ve değişik fiyatlardan satılmaktadır. Ancak, bu şekerli besleme ile üretilen ballara arılar vücut enzimlerini de kattığından bu sahtecilik klasik analizlerle kolay anlaşılamamaktadır. Tarım Bakanlığı'nm klasik şeker laboratuarları kendilerini yenileyememiş ve bu tağşişi belirlemekte yetersiz kalmıştır. Bu eksikliğin üreticiler tarafindan fark

29 edilmesi ile tağşiş artmıştır. Üreticiler son yıllarda sakkarozun yerine daha ucuz olan ticari glikoza ve fruktoza yönelmişlerdir. Bu sahtecilik daha da yaygmlaşarak hiç arı görmemiş ticari şekerler doğrudan bal diye satılır olmuştur yılının ikinci yarısında medyada sahte bal ve balda kalıntı haberleri arttıkça Tarım Bakanlığı piyasadan aldığı bal örneklerini ticari şeker içerikleri açısından 2004 yılı sonuna kadar Ege Üniversitesi ARGEFARM laboratuarına göndererek balda ticari şekerleri belirleyen C-13 analizi yaptırmıştır ve ticari şeker içeren balları ambalajlayan bazı firmaları açıklamıştır. Bu açıklamadan sonra bal satışları durmuştur. Tağşişli ve tağşişsiz ballar üreticilerin ve bal tüccarlarının ellerinde kalmıştır. Halen bu balların büyük bir kısmı depolardadır. Yürürlükteki kodekste balda ticari glikoz ve firuktoz bulunmaz denmesine rağmen ticari glikoz ve fi-uktoz yıllardır balın tağşişinde kullanılmıştır ve halende kullanılmaktadır. Ticari şekerleri belirleyebilen C-13 analizleri, Tarım Bakanhğı'nm sadece Ankara İl laboratuarında 2005 yılının başında başlatılabilmiştir. Analiz ücretleri ise şikayette bulunacak tüketici vatandaşların ödeyemeyeceği kadar yüksektir. Bu arada anlaşılmayan bir nedenle, bal kodeksinin ticari şekerlerle ilgili invert şeker maddesi, bakanlık tarafindan yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlükteki kodekste invert şeker maddesinin kaldırılmasından sonra, yeni kodeksin hazırlanıp yürürlüğe girmesine kadar doğan boşluktan tağşişli bal satanların yararlanacağı görülmektedir. Diğer yandan. Tarım Bakanlığının bazı taşra teşkilatları, arıcıların arılıklarında, ahırlarında, samanlıklarında didik didik ticari glikoz ve fi-uktoz aramaktadır. Ancak, bir takım firmalar F-85 içeren ticari fruktozu, arı yemi olarak reklamlar ve broşürlerle açık açık pazarlamaktadırlar. İnci arı yemi bu ticari fruktozlardan birisi olup Türkiye'nin 25 ayrı merkezinden, arıcılara dört yıldır pazarlanmaktadır. Tüm uyarılara rağmen hiçbir önlem alınmamış bulunmaktadır. Bu F-85 fruktozun orijini GDO'lu mısır nişastasıdır! Ticari glikoz ve fruktozun piyasa değeri bir YTL civarındadır. Bu Sanayi ürünleri doğrudan veya doğal balla karıştırılarak en az 7-8 YTL'na satılmaktadır. Bu

30 durum doğal bal üreten ve pazarlayanlarm aleyhine haksız bir rekabet yaratmaktadır. Nitekim binlerce doğal bal üreticisi arıcı, ürettiği balı maliyetinin altında satmak mecburiyetinde kaldıkları için üretimden vazgeçmişler ve arıcılığı bırakmışlardır.diğer taraftan bal diye ticari fruktoza en az 7-8 YTL / Kg para ödeyen tüketici, kandırılmaktadır. Vitrinde bal diye satılanların, yanlışını ve doğrusunu ayırdedebilen teknik bilgi laboratuar donanımı ve teknik eleman Tarım Bakanlığında mevcuttur. Yapılması gereken bu imkanların bir müstakil laboratuarda bir araya getirilmesi yanlışı ve doğruyu belirleme iradesinin gösterilmesidir. Bu irade gösterildiğinde; Türkiye arıcılığı ve arıcısı kurtulacak, tüketici ise kandırılmadan doğru balı yiyebilecektir. Tarım Bakanlığı eğitimdeki, damızlıktaki, arı sağlığındaki ve bal kalite kontrolündeki bu çarpıklıkları mutlaka düzeltmeli, üreticiyi ve tüketiciyi koruyacak akılcı tedbirleri almalıdır.

31 İKİNCİ BÖLÜM KATILIMCI SUNUMLARI I- ÜRETİM AÇISINDAN Cemil Pişkin (İstanbul İli Arı yetiştiricileri Birliği Başkan Yard.): Değerli misafirler, ben arıcıyım ve üretici temsilcisi olarak katılıyorum. Arıcıların sorunları tartışmakla bitmez. Ürettiği balı pazarlayamaması, piyasada sahte balın dönmesi, marketlerde bal adıyla satılan kesinlikle alakası olmayan mamullerin varlığı, etkin denetim eksikliği, bu konuda çalışan firmaların halk sağlığına ve arıcının emeğine saygı göstermemesi gibi bir çok kronik sıkıntı var. Bütün bu sorunların aşılması için kamu sektörüne ama bilhassa sektörün kendi içindeki dayanışmaya, disipline ve örgütlenmeye ihtiyaç vardır. II- TEDARİK AÇISINDAN Hamdi Yılmaz (Binbirçiçek Balcılık): Hoş geldiniz değerli konuklar. Ben çocukluğundan beri arıcılık ve doğayla iç içe geçmiş bir sektör çalışanıyım. Onun için Türkiye'nin doğal alt yapısını çok iyi bildiğimizi düşünüyoruz. Bu doğal yapının gelecekte de geliştirilmesi konusunda çalışmalar yapılmasını arzuluyoruz. Bu çalışmalar nelerdir? Bir kere mevcut doğal yapı ve potansiyel var. Ayçiçek alanları, pamuk alanları, çam alanları, Anadolu'da bakir yaylalarımız ve diğer bir çok doğal öz kaynaklarımız var. 1. Alternatif Projelerin Geliştirilmesi Gereği: Bunların daha da geliştirilmesi, hayvancılığa destek olunarak, yem bitkilerinin ekim alanlarının ye veriminin geliştirilmesi, otlarından hayvanların, çiçeklerinden ise arıların daha fazla faydalanması konusunda çalışmaların yapılması gerekir. Doğrusunu söylemek gerekirse, bütün bunların yapılabilmesi için artık projelerin yapılması gerekir. Projesiz destek beklenmesi gerçekçi olmadığı gibi, verim de alınamaz. Projelerin sayılarının artırılması gerekir.

32 örneğin bütün sektördeki arkadaşlar bilirler; akasya balcılığı diye bir şey var. Birçok çeşitte akasya var. Doğru bölgelerde bunların dikiminin yaygınlaştırılması, bir projedir. Yine meşe palamudu. Sivil toplum örgütleriyle beraber, birçok çalışmaların yapılmasının gerektiğine inanmaktayız. Burada Arı Yetiştiricileri Birliğimize, Merkez Birliğimize ve illerdeki teşkilatlarımıza bu konularda büyük işler düşmektedir. 2. Üreticiyle İlgili Sorunlar: Arıcılarımızın başka birçok problemleri vardır. Bu problemlerin başında tabii ki ürünlerin iyi gelir getirecek bir fiyattan satılamamış olması var. Geçmişte de vardı, şu anda da böyle bir düşünce var satıcılar arasında. Bunun temelinde arıcılardan ve tedarikçilerden kaynaklanan problemler. Esas problem aslında bu işi sanayi haline getirip bal üreten firmalardan kaynaklanmaktadır. Bu konuda da Tarım Bakanlığına, Koruma Kontrol Genel Müdürlüğüne ve bilhassa sektörün kendisine iş düşmektedir. Bu "sahtecilerin" hemen hemen hepsi de Ankara'da 4, 5 tane firma. Bunlar gerçekten bütün tahlillerden, testlerden geçebilecek o bala benzeyen, ama asla bal olmayan "şeyi" diyeceğim imal ediyorlar. Arıcılarımıza ve tedarikçilerimize kadar ulaştırabiliyorlar. Yani bu işin temel problemi, burada ve Ankara'da, hem de Tarım Bakanlığının kendi içinde, kendi yanında. Bu bataklığı, bu-sinekliği kurutamazsak, Türkiye'de balcılık kesinlikle düzelmez. Çünkü adam bu sahte şeyin tenekesini 60, 70 milyon liraya yapıyor, bütün testlerden geçiriyor, hatta neredeyse bize bile bunu satıp yedirebilecek durumdalar. Bir keresinde bir ürün bütün testlerden geçti. En son birkaç arkadaşla değerlendirme yaptık ve sonunda bunun bal olmadığına ve alınmayacağı kararını verdik. Vatandaş ne yapsın, nasıl güvensin? Bu arada bunu bilerek kullanan insanlar da, sadece kar amaçlı kullanan insanlar da var. Ama biz arıcılığa ve doğaya gönül vermiş insanlar, gerçek paketleyiciler bu işe tevessül etmemeli. Ettiklerine de inanmıyorum ben. Ama tedarikçiler olarak bizler de ne yapıyoruz? Doğu Anadolu'daki gerçek doğal kaynaklarımızdan elde ettiğimiz balın fiyatları yüksek diye ayçiçek balı, pamuk balı, çam balı, gibi daha endüstriyel balları kullanıyoruz. Tabii ki bunlar

33 da doğal ballar. Tabii bu bir tercih konusu, tedarikçilerimiz kimisi öyle tercih yapabilir, kimisinin bir şekilde değişik tercihleri olabilir. Arıcılarımızdan kaynaklanan problemlerin temelinde de yüksek oranda şeker yedirilmesi var. Yani son yıllarda doğanın, dünyadaki doğal dengenin bozulmasıyla birlikte, bal rekoltesinin ve kalitesinin düştüğü ifade ediliyor. Kimisi doğal dengenin bozulmasını Irak'taki savaşa indirgiyor. Kimisi küresel ısınmadan bahsediyor. Yani bizden ve bizim dışımızdaki gelişmelerden kaynaklanan sıkıntılar var. Bu sorunlar daha çok yem bitkilerinin ekimiyle, akasya ağaçlarının daha çok dikimiyle aşılabileceğine veya asgariye indirilebileceğine inanıyoruz.. Doğal alt yapı deyince akla doğa ve arıcılar geliyor. Arıcılar ve doğayı biz gerçekten korumazsak, onlara sahip çıkmazsak, gelecekte bal diye bir şeyi tüketmemiz söz konusu değil. Ondan sonra fruktoz, glikoz ve başka ürünler yemeye başlayacağız. 3. Sektörde Örgütlenme Sorunu: İnsanlık tarihi ile beraber var olan balı, arıcılarımızla beraber, doğamızla beraber geliştirmemiz gerekiyor. Oysa çeşitli birliklerin var olduğunu bilmemize rağmen arıcılar hala sahipsizdir. Arıcılar Yetiştiriciler Birliği var, ancak bütçeleri yok. Bırakınız katkı yapmayı bazen bu birlikler bize gelerek destek isliyorlar. Bugün milyon dolar ihracat yapan sektöre devlet tarafından sağlanan alt yapı yeterli değildi, şimdi zaten rakamlar 3-4 milyon dolara düştü milyon dolarlık bir ithalatı olan Avrupa BirHği pazarında biz milyon dolarlık bir pay nasıl alırız, buna konsantre olmak gerekir. Bunun bir plan ve programı olması gerekir. 5 yıllık bir hedef içerisinde bal izleme ve iyileştirme kurulu, yada kurumu oluşturulmalı, bütün bilgiler, bütün argümanlar burada toparlanmalı ve buradan dağıtılmalı, bir bal veri tabanı oluşturulmalıdır. Bunu da Tarım Bakanlığı ile Arı Yetiştiriciler Birliği elele yapmalı. 4. Sektöre Yönelik Bürokratik Hantallık: Bu bağlamda karşımızdaki bürokratik hantallığa ve aymazlığa işaret etmeden geçemeyeceğim. Tarım Bakanlığının hantal yapısından dolayı, bu yapıyı

34 oluşturmak hiç de kolay değil. Tarım Bakanlığı, çok geri kalmış bir tarımsal sektörün içinde bunu ıslah etmek ve geliştirmek için çırpınıyor. Bu nedenle bal izleme ve iyileştirme kurumu kurulmalı, buradan üniversitelerden, bal paketleyicilerinden. Arıcılar Birliğinden, Tarım Bakanlığının kendi bünyesinden temsilciler olmalıdır. Böyle bir kurulla, gelecekte 5 yıl içerisinde Avrupa'ya milyon dolarlık ihracatı nasıl yapabiliriz, bir hedef belirlenmeli, bir yol haritası çizilmelidir. Yol haritası içerisinde de devlet mutlaka arıcıların ve balın iyileştirilmesi konusunda destek vermeli. Bu destek de arıcılar ve arı yetiştiricileri merkez birliği ve taşra teşkilatlarıyla beraber kullanılmalı. Ayrıca bu destek sadece arıcılığın geliştirilmesi ve iyileştirilmesi konusunda kullanılmalı...! Şimdi Tarım Bakanlığı şeker kredisi adı altında şeker vermeyi teşvik ederse, arıcı 10 kilo verirken 100 kilo vermeye başlar. Biz teşvikleri balın kalitesinin iyileştirilmesi için kullanmalıyız. Bu bağlamda eğitim çalışmaları önemli. Eğer yol haritası ve planlarımız ve projelerimiz olursa, bunların hayata geçmesi için kaynak da bulunabilecektir. Şimdi bakıyoruz, kaynak konusunda Avrupa Birliği projeleri ve başka projeler var. Arı Yetiştiricileri Birliğinin paketleme tesisi açma yolunda çalışmaları var. Tabii onlara saygı duymak gerekiyor ama bu kurulacak olan paketleme tesisleri tamamen atıl vaziyette olacak ve çalışmayacak. Çünkü oradaki üretici pazardaki zorluğu bilmiyor, yani biz bu zorluğu pazarda yaşıyoruz. Bu rekabetin içerisinden...! 5. Standart ve Laboratuar Karmaşası: Bir de laboratuarlarla ilgili birçok testler yapılıyor ve bu testlerde bir laboratuarın yaptığını diğeri tutmuyor. Bir adet akredite edilmiş Türkiye'nin tek bir ihtisas bal laboratuarı olmah. Argefar var Ege'de. Ama onun da birçok konuda eksikleri var. Bunun Tarım Bakanlığı bünyesinde, yada Arı Yetiştiricileri Birliğinin bünyesinde, Ankara yada İstanbul'da, çok kısa sürede testleri yapıp neticelendirebilecek şekilde hayata geçirilmesi gerekir. Üretici malını gönderdiği zaman, uygun bir fiyata ve hızlı bir şekilde yaptırabilmeli...!

Türkiye Arıcılığının Yapısı, Sorunları ve Sürdürülebilir Arıcılık Açısından Değerlendirilmesi. Yrd. Doç. Dr. Ayhan GÖSTERİT

Türkiye Arıcılığının Yapısı, Sorunları ve Sürdürülebilir Arıcılık Açısından Değerlendirilmesi. Yrd. Doç. Dr. Ayhan GÖSTERİT Türkiye Arıcılığının Yapısı, Sorunları ve Sürdürülebilir Arıcılık Açısından Değerlendirilmesi Yrd. Doç. Dr. Ayhan GÖSTERİT Amaç Türkiye arıcılığının yapısı ve sorunlarını ortaya koymak Doğal kaynaklardan

Detaylı

ARICILIKTA ORGANİK ÜRETİM

ARICILIKTA ORGANİK ÜRETİM ARICILIKTA ORGANİK ÜRETİM İNCİ AKGÜL ZİRAAT MÜHENDİSİ ORGANİK TARIM PROJELER KOORDİNATÖRÜ Giriş Arıcılık; arı kolonilerini ve bitkisel kaynakları birlikte kullanarak arı sütü, bal ve polen gibi çeşitli

Detaylı

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi

Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi

Detaylı

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI. Dr. Osman Orkan Özer

Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI. Dr. Osman Orkan Özer Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Dr. Osman Orkan Özer SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Sürdürülebilir tarım; Günümüz kuşağının besin gereksinimi

Detaylı

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ ARICILIK GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ ARICILIK GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarihi: 20 Şubat 2017 Resmi Gazete Sayısı: 29985 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ ARICILIK GELİŞTİRME UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ MADDE

Detaylı

Dünyada ve Türkiye'de A R I C I L I K

Dünyada ve Türkiye'de A R I C I L I K Dünyada ve Türkiye'de A R I C I L I K Arıcılık tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yıllarda önemli gelişme kaydeden bir sektör haline gelmiştir. Ülke ekonomisine önemli katkısı olan arıcılık dünyanın

Detaylı

PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ

PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ KARAMAN ELMA PANELİ PANEL SONUÇ BİLDİRGESİ 25 NİSAN 2016 Hazırlayanlar Uzman İsmail ARAS Uzman Hakan ANAÇ Araştırma, Etüt ve Planlama Birimi GİRİŞ Dünyanın en büyük elma üreticilerinden olan ülkemiz ve

Detaylı

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni

Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek in Konuşma Metni GSO-TOBB-TEPAV Girişimcilik Merkezinin Açılışı Kredi Garanti Fonu Gaziantep Şubesi nin Açılışı Proje Değerlendirme ve Eğitim Merkezi nin Açılışı Dünya Bankası Gaziantep Bilgi Merkezi Açılışı 23 Temmuz

Detaylı

2 3 4 5 6 2006 2007 2008 2009 2010 Antalya, Isparta, Burdur 3.996.228 4.537.170 4.742.685 5.210.194 7.465.360 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 4.711.300 4.924.994 6.127.161 6.408.674 7.107.187 Adana, Mersin

Detaylı

İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP. Prof. Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP. Prof. Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP Prof. Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TARIMDA DEĞİŞİM Dünyada 1970 li yıllarda; Tüketicilerin bilinçlenmesi, 1990 lı yıllarda

Detaylı

TORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ

TORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ TORBALI TİCARET ODASI MOBİLYA SEKTÖR ANALİZİ a. Sektörün Dünya Ekonomisi ve AB Ülkelerindeki Durumu Dünya mobilya üretimi 2010 yılında yaklaşık 376 milyar dolar olurken, 200 milyar dolar olan bölümü üretim

Detaylı

TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR

TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR TÜRKİYE DE TARIMIN GELECEĞİ ve AVANTAJLAR Halil AGAH Kıdemli Kırsal Kalkınma Uzmanı 22 Kasım 2016, İSTANBUL 1 2 SUNUM PLANI TARIMDA KÜRESELLEŞME TÜRK TARIM SEKTÖRÜ VE SON YILLARDAKİ GELİŞMELER TARIMDA

Detaylı

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR)

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) ANTALYA DA TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI SÜS BİTKİLERİ VE TIBBİ AROMATİK BİTKİLER ALT SEKTÖRÜ ÇALIŞMA GRUBU

Detaylı

AR&GE BÜLTEN 2016 OCAK-ŞUBAT SEKTÖREL SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ

AR&GE BÜLTEN 2016 OCAK-ŞUBAT SEKTÖREL SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ Şebnem BORAN Ülkemiz ve bölgemiz tarım ekonomisi içerisinde hayvancılık sektörünün oldukça önemli bir payı bulunmaktadır. Hayvansal ürünler toplumun yeterli ve dengeli beslenmesindeki

Detaylı

TKDK DESTEKLERİ AKSARAY YATIRIM DESTEK OFİSİ

TKDK DESTEKLERİ AKSARAY YATIRIM DESTEK OFİSİ AKSARAY YATIRIM DESTEK OFİSİ ARALIK 2014 101-1 Süt Üreten Tarımsal İşletmelere Yönelik Destekler Tarımsal işletmelerin sürdürülebilirliklerini ve birincil ürünlerin üretiminde genel performanslarını geliştirmek,

Detaylı

BVKAE www.bornovavet.gov.tr

BVKAE www.bornovavet.gov.tr Türkiye Veteriner İlaçları Pazarı Sorunlar ve Çözüm Önerileri Uluslararası Süt Sığırcılığı ve Süt Ürünleri Çalıştayı ve Sergisi 28-29 Nisan, 2008 - Konya İsmail Özdemir VİSAD - Veteriner Sağlık Ürünleri

Detaylı

ARICILIĞA GENEL BAKIŞ

ARICILIĞA GENEL BAKIŞ ARICILIĞA GENEL BAKIŞ TÜRKİYE VE DÜNYADA ARICILIK Dünyada 65 milyon koloni ile 1.5 milyon ton bal üretimi yapılmaktadır. Türkiye ise 5 milyon koloni ile Çin in arkasından 2.,bal üretim miktarı 94.000 ton

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BOLU

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BOLU T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN BOLU Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel gıda

Detaylı

Umut Oran Basın Açıklaması

Umut Oran Basın Açıklaması Umut Oran Basın Açıklaması 13.1.2013 KADERİNE TERKEDİLEN PAMUK DÜNYANIN SAYILI TARIM ÜLKELERİNDEN BİRİ OLMAKLA ÖVÜNEN TÜRKİYE SON 10 YILDA 22 MİLYAR DOLARLIK, PAMUK, PAMUK İPLİĞİ VE PAMUKLU MENSUCAT İTHAL

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN DÜZCE

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN DÜZCE T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN DÜZCE Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel gıda

Detaylı

İZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ

İZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ İZMİR DE SÜT SEKTÖRÜNE BAKIŞ Büyük tarımsal ekonomiler sıralamasında 7. sırada yer alan ülkemiz tarımının milli gelire, istihdama ve dış ticarete katkısı giderek artmaktadır. Tarım sektörü; 2008 yılında

Detaylı

KONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI

KONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI KONYA-EREĞLİ TİCARET BORSASI 2015 TÜRKİYE DE VE İLÇEMİZDE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ SORUNLARI TÜRKİYE DE HAYVANCILIK SEKTÖRÜ Ülkemiz coğrafi özellikleri bakımından her türlü hayvansal ürün üretimi için uygun

Detaylı

2nci Ulusal Pamuk Zirvesi Türkiye de pamuk Üretiminin Geleceği 17-18 Mart 2012, Şanlıurfa SONUÇ BİLDİRGESİ

2nci Ulusal Pamuk Zirvesi Türkiye de pamuk Üretiminin Geleceği 17-18 Mart 2012, Şanlıurfa SONUÇ BİLDİRGESİ 2nci Ulusal Pamuk Zirvesi Türkiye de pamuk Üretiminin Geleceği 17-18 Mart 2012, Şanlıurfa SONUÇ BİLDİRGESİ Pamuk sektörünün tarımı, ticareti ve sanayisi ile ülkemiz insanı ve ekonomisi için çok büyük öneme

Detaylı

TARSUS TİCARET BORSASI

TARSUS TİCARET BORSASI TARSUS TİCARET BORSASI Ülkemizde yetiştirilen tarımsal ürünlerden, tarımsal üretimin bir kısmı doğrudan tüketilirken, bir kısmı sanayide hammadde olarak işlenerek değişik gıdalara dönüştürülmektedir. Tarımsal

Detaylı

MEVZUATLAR KANUNLAR. TEBLİĞ, TALİMAT ve KARARLAR YÖNETMELİKLER KANUNLAR. Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu

MEVZUATLAR KANUNLAR. TEBLİĞ, TALİMAT ve KARARLAR YÖNETMELİKLER KANUNLAR. Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu T.C. ANTALYA VALİLİĞİ Tarım İl Müdürlüğü MEVZUATLAR KANUNLAR 6968 Sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu. 5179 Sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin

Detaylı

İSO YÖNETİM KURULU BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN IN KONUŞMASI

İSO YÖNETİM KURULU BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN IN KONUŞMASI İSO YÖNETİM KURULU BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN IN KONUŞMASI 2023 e 10 Kala Kamu Üniversite Sanayi İşbirliği Bölgesel Toplantısı nda konuya yönelik düşüncelerimi ifade etmeden önce sizleri, şahsım ve İstanbul

Detaylı

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE YAŞ SEBZE MEYVE ÜRETİMİ

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE YAŞ SEBZE MEYVE ÜRETİMİ ANKARA 23/01/2017 DÜNYADA VE TÜRKİYE DE YAŞ SEBZE VE MEYVE ÜRETİMİ Tarım insanlık için her çağda önemli olmuştur. Tarımında önemli bir bölümünü yaş meyve ve sebzeler oluşturmaktadır. Yaş meyve ve sebze

Detaylı

20/09/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/09/2018 Tarihli Ürün Raporları Mısır:

20/09/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/09/2018 Tarihli Ürün Raporları Mısır: 20/09/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/09/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Eylül 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve ticaretine

Detaylı

ZİRAİ MÜCADELE İŞLERİNİ ÜCRET KARŞILIĞINDA YAPMAK İSTEYENLER HAKKINDA YÖNETMELİK

ZİRAİ MÜCADELE İŞLERİNİ ÜCRET KARŞILIĞINDA YAPMAK İSTEYENLER HAKKINDA YÖNETMELİK ZİRAİ MÜCADELE İŞLERİNİ ÜCRET KARŞILIĞINDA YAPMAK İSTEYENLER HAKKINDA YÖNETMELİK Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Resmi Gazete Tarihi: 19/03/1993 Resmi Gazete Sayısı: 21529 BİRİNCİ KISIM : Amaç, Kapsam, Dayanak

Detaylı

Bal ve Diğer Arı Ürünleri ile Sağlıklı Yaşam Platformu TAYLAN SAMANCI BALDER TEKNİK DANIŞMANI PROJE KOORDİNATÖR YRD.

Bal ve Diğer Arı Ürünleri ile Sağlıklı Yaşam Platformu TAYLAN SAMANCI BALDER TEKNİK DANIŞMANI PROJE KOORDİNATÖR YRD. Bal ve Diğer Arı Ürünleri ile Sağlıklı Yaşam Platformu TAYLAN SAMANCI BALDER TEKNİK DANIŞMANI PROJE KOORDİNATÖR YRD. ZİRAAT MÜHENDİSİ Derneğimiz... Bal Paketleyicileri, Sanayicileri ve İhracatçılarını

Detaylı

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015

Sn. M. Cüneyd DÜZYOL, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Açılış Konuşması, 13 Mayıs 2015 Sayın YÖK Başkanı, Üniversitelerimizin Saygıdeğer Rektörleri, Kıymetli Bürokratlar ve Değerli Konuklar, Kalkınma Araştırmaları Merkezi tarafından hazırlanan Yükseköğretimin Uluslararasılaşması Çerçevesinde

Detaylı

Tablo 4- Türkiye`de Yıllara Göre Turunçgil Üretimi (Bin ton)

Tablo 4- Türkiye`de Yıllara Göre Turunçgil Üretimi (Bin ton) NARENCİYE DOSYASI Kökeni Güneydoğu Asya olan turunçgillerin, çağdaş anlamda üretimi 19. yüzyılda ABD`de başlamış ve hızla yayılmıştır. Turunçgil yetiştiriciliği dünyada 40 derece kuzey enlemi ile 40 derece

Detaylı

TRA1 Bölgesi. Arıcılık Sektörü NELER HEDEFLİYORUZ NELER YAPTIK DESTEKLEYEN KURULUŞLAR:

TRA1 Bölgesi. Arıcılık Sektörü NELER HEDEFLİYORUZ NELER YAPTIK DESTEKLEYEN KURULUŞLAR: DESTEKLEYEN KURULUŞLAR: TRA1 Bölgesi APIMONDIA-Dünya Arıcılar Birliği Erzurum Arıcılar Birliği KUDAKA ------------- Erzurum Valiliği Erzurum Büyük Şehir Belediyesi Doğu Anadolu Tarımsal Arş.Enst. Müd.

Detaylı

DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI YENİ TEŞVİK MEVZUATI HAKKINDA EKONOMİ BAKANINA HAZIRLANAN RAPOR 2012

DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI YENİ TEŞVİK MEVZUATI HAKKINDA EKONOMİ BAKANINA HAZIRLANAN RAPOR 2012 DİYARBAKIR TİCARET VE SANAYİ ODASI YENİ TEŞVİK MEVZUATI HAKKINDA EKONOMİ BAKANINA HAZIRLANAN RAPOR 2012 1 1. Giriş Bölgesel kalkınma veya bölgesel gelişmeler son yıllarda hepimizin üstünde tartıştığı bir

Detaylı

BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR

BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR BİTKİSEL YAĞ SEKTÖRÜNDE İTHALATA BAĞIMLILIK SÜRÜYOR Gözde SEVİLMİŞ Giderek artan nüfusa paralel olarak gıda maddeleri tüketimi ve dolayısıyla bitkisel yağ tüketimi artmaktadır. Diğer yandan artan gıda

Detaylı

PAMUK RAPORU Şekil-1 Pamuk ve Kullanım Alanları (Kaynak;

PAMUK RAPORU Şekil-1 Pamuk ve Kullanım Alanları (Kaynak; PAMUK RAPORU-2018 Pamuk lifi ile tekstil sanayinin, çekirdeğinden elde edilen yağı ile bitkisel yağ sanayinin, kapçık ve küspesi ile yem sanayinin, linteri ile kâğıt, mobilya ve selüloz sanayinin hammaddesini

Detaylı

Sayın Arsuz Belediye Başkanım,/ Saygıdeğer Konuşmacılar,/

Sayın Arsuz Belediye Başkanım,/ Saygıdeğer Konuşmacılar,/ Sayın Arsuz Belediye Başkanım,/ Saygıdeğer Konuşmacılar,/ Değerli Katılımcılar,/ Arsuz Belediyesi nin ev sahipliğinde düzenlenen/ bölgemizin enerji sektöründeki durumu/ ve geleceği hakkında görüşmeler

Detaylı

ULUDAĞ ÜNĠVERSĠTESĠ ARICILIK GELĠġTĠRME UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ. BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ULUDAĞ ÜNĠVERSĠTESĠ ARICILIK GELĠġTĠRME UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ. BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar ULUDAĞ ÜNĠVERSĠTESĠ ARICILIK GELĠġTĠRME UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ YÖNETMELĠĞĠ Amaç BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar MADDE 1- Bu Yönetmeliğin amacı; Uludağ Üniversitesi Arıcılık Geliştirme

Detaylı

ECOCERT ORGANİK SERTİFİKASYON BAŞVURU FORMU

ECOCERT ORGANİK SERTİFİKASYON BAŞVURU FORMU ECOCERT ORGANİK SERTİFİKASYON BAŞVURU FORMU Lütfen bu formu mümkün olduğunca detaylı doldurunuz: Ürünlerinizin sertifikasyonu için hazırlanacak olan fiyat teklifinde burada verdiğiniz bilgiler kullanılacaktır.

Detaylı

ABD Tarım Bakanlığının 12/08/2018 Tarihli Ürün Raporları

ABD Tarım Bakanlığının 12/08/2018 Tarihli Ürün Raporları 01/09/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/08/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Ağustos 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve

Detaylı

TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI

TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI TÜRKİYE TOHUMCULUK SANAYİSİNİN GELİŞİMİ VE HEDEFLERİ İLHAMİ ÖZCAN AYGUN TSÜAB YÖNETİM KURULU BAŞKANI MART 2011 Tohumculuk Sanayisi Nedir? Tohumculuk Hangi İş ve Aşamalardan Oluşur? Tohumculuk İçin AR-GE

Detaylı

Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi tarafından düzenlenen Düzce Fındık Çalıştayı İstiklal Konferans Salonu nda gerçekleştirildi

Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi tarafından düzenlenen Düzce Fındık Çalıştayı İstiklal Konferans Salonu nda gerçekleştirildi Düzce Üniversitesi Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi tarafından düzenlenen Düzce Fındık Çalıştayı İstiklal Konferans Salonu nda gerçekleştirildi Çalıştayın açılış konuşmasını gerçekleştiren Düzce Üniversitesi

Detaylı

2003 yılında tarımın milli gelirlerimizdeki payı yüzde 12,6 iken, 2006 yılında yüzde 11,2 ye indi.

2003 yılında tarımın milli gelirlerimizdeki payı yüzde 12,6 iken, 2006 yılında yüzde 11,2 ye indi. Tarım Sektörünün İhracattaki Yeri ve Önemi Şebnem BORAN Ülkemizde son yıllarda önceliğin sanayi sektörüne kayması sonucu ekonomimizde göreceli olarak tarım ürünlerinin ihracatımızdaki ağırlığı giderek

Detaylı

Dünyada 3,2 milyon tona, ülkemizde ise 40 bin tona ulaşan pestisit tüketimi bunun en önemli göstergesidir. Pestisit kullanılmaksızın üretim yapılması

Dünyada 3,2 milyon tona, ülkemizde ise 40 bin tona ulaşan pestisit tüketimi bunun en önemli göstergesidir. Pestisit kullanılmaksızın üretim yapılması Pestisit; herhangi bir istenmeyen canlının (zararlı organizma), yayılmasını engelleyen, uzaklaştıran ya da ondan koruyan her türlü bileşik ya da bileşikler karışımıdır. Tarımda pestisitler, zararlı organizmaları

Detaylı

İKLİMLENDİRME SOĞUTMA KLİMA İMALATÇILARI DERNEĞİ

İKLİMLENDİRME SOĞUTMA KLİMA İMALATÇILARI DERNEĞİ İKLİMLENDİRME SOĞUTMA KLİMA İMALATÇILARI DERNEĞİ TTMD Çalıştayı Eskişehir, Yönetim Kurulu Başkan Vekili Nedim ZALMA Kuruluş Amacı İklimlendirme, soğutma ve klima cihazları imalatçısı ve/veya ithalatçısı

Detaylı

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI ( MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER

YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI ( MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER YEMEKLİK TANE BAKLAGİLLER ÇALIŞTAYI (10-12.05.2017-MERSİN) ÖZEL SEKTÖR AÇISINDAN SORUNLAR ÖNERİLER Dr. Nilgün SEZER AKMAN Türkiye Tohumculuk Sektöründe Önemli Gelişmeler 1923-1960 Geleneksel tedarik 1961

Detaylı

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL

BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU. Doç.Dr.Tufan BAL BÖLGE VE NÜFUSUN GENEL DURUMU Doç.Dr.Tufan BAL GİRİŞ Türkiye Cumhuriyeti 1923 yılında kurulan, o tarihten bu güne kadar ekonomik ve sosyal yapısını değiştirme anlayışı içinde gelişmesini sürdüren ve gelişmekte

Detaylı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı

Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya ve Çek Cumhuriyeti nde Tahıl ve Un Pazarı Polonya da 400-450 un değirmeni olduğu biliniyor. Bu değirmenlerin yıllık toplam kapasiteleri 6 milyon tonun üzerine. Günde 100 tonun üzerinde üretim gerçekleştirebilen

Detaylı

T.C. Kalkınma Bakanlığı

T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Kalkınma Bakanlığı 2023 Vizyonu Çerçevesinde Türkiye Tarım Politikalarının Geleceği- Turkey s Agricultural Policies at a Crossroads with respect to 2023 Vision 2023 Vision, Economic Growth and Agricultural

Detaylı

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ

Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak. GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ DIYARBAKıR ın İÇİNDE BULUNDUĞU EKONOMİK ORTAM 2 DIYARBAKıR GENEL BİLGİLER Nüfus Diyarbakır: 1.607.437 Türkiye:76.667.864 KOBİ

Detaylı

İZMİR İN SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDEKİ YERİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

İZMİR İN SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDEKİ YERİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 2012 MART SEKTÖREL&BÖLGESEL İZMİR İN SU ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜNDEKİ YERİ, SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Şebnem BORAN Su ürünleri sektörü, gerek istihdama olan katkısı gerekse de yarattığı katma değer ile stratejik

Detaylı

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR)

TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) TR 61 DÜZEY 2 BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI (ANTALYA-ISPARTA-BURDUR) ANTALYA DA TARIM SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞTAYI GIDA ALT SEKTÖRÜ ÇALIŞMA GRUBU RAPORU 6 Eylül 2010, Antalya 1 ANTALYA

Detaylı

TÜRKİYE DE YAĞLIK AYÇİÇEK TOHUMU VE AYÇİÇEĞİ YAĞI ÜRETİMİ, ARZ TALEP DENGESİ

TÜRKİYE DE YAĞLIK AYÇİÇEK TOHUMU VE AYÇİÇEĞİ YAĞI ÜRETİMİ, ARZ TALEP DENGESİ TÜRKİYE DE YAĞLIK AYÇİÇEK TOHUMU VE AYÇİÇEĞİ YAĞI ÜRETİMİ, ARZ TALEP DENGESİ HAKAN ÇALEN GENEL MÜDÜR V. Yağlı Tohumlu Bitkiler ve Bitkisel Yağlar Konferansı 2016 / İSTANBUL Türkiye yağlı tohum üretimi

Detaylı

ABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları

ABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları 17/07/2018 ABD Tarım Bakanlığının 12/07/2018 Tarihli Ürün Raporları ABD Tarım Bakanlığınca 12 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanmış tahıl ve yağlı tohumlar raporlarında, ABD nin yanı sıra dünya üretimi ve

Detaylı

Dünyada ve Türkiye de ORGANİK TARIM

Dünyada ve Türkiye de ORGANİK TARIM Dünyada ve Türkiye de ORGANİK TARIM Organik Tarım; üretimde kimyasal girdi kullanmadan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı tarımsal üretim biçimi. Organik tarımın amacı; toprak

Detaylı

SANAYİCİ GÖZÜYLE GIDA SEKTÖRÜ PANELİ KIRMIZI ET SORUNU

SANAYİCİ GÖZÜYLE GIDA SEKTÖRÜ PANELİ KIRMIZI ET SORUNU SANAYİCİ GÖZÜYLE GIDA SEKTÖRÜ PANELİ KIRMIZI ET SORUNU Dr. Sait KOCA 9. GIDA MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ 09-11 KASIM 2017 SİDE / ANTALYA DAHA FAZLA VE SÜRDÜRÜLEBILIR GıDA ÜRETIMINE IHTIYACıMıZ VAR 795 MİLYON

Detaylı

TEBLİĞ. Tarım ve Köyişleri Bakanlığından: HAYVANCILIĞIN DESTEKLENMESĠ HAKKINDA UYGULAMA ESASLARI TEBLĠĞĠ (TEBLĠĞ NO: 2010/13)

TEBLİĞ. Tarım ve Köyişleri Bakanlığından: HAYVANCILIĞIN DESTEKLENMESĠ HAKKINDA UYGULAMA ESASLARI TEBLĠĞĠ (TEBLĠĞ NO: 2010/13) 10 Nisan 2010 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 27548 TEBLİĞ Tarım ve Köyişleri Bakanlığından: HAYVANCILIĞIN DESTEKLENMESĠ HAKKINDA UYGULAMA ESASLARI TEBLĠĞĠ (TEBLĠĞ NO: 2010/13) Arı YetiĢtiriciliği, Bombus

Detaylı

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL 7.Bölüm Tarımsal Finansman ve Kredi Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından

Detaylı

Bir hayaldi gerçek oldu...

Bir hayaldi gerçek oldu... 2 Bir hayaldi gerçek oldu... Türkiye de tarım ve hayvancılıkta entegrasyonu sağlayarak verimi artırmak ve ülkemize katma değeri yüksek hayvancılık modelini kazandırmak, uzun yıllardan bu yana hayalini

Detaylı

"ARI ÜRÜNLERİNDE ÜRETİM ve TÜKETİMİNDE GIDA GÜVENLİĞİ "

ARI ÜRÜNLERİNDE ÜRETİM ve TÜKETİMİNDE GIDA GÜVENLİĞİ "ARI ÜRÜNLERİNDE ÜRETİM ve TÜKETİMİNDE GIDA GÜVENLİĞİ " 5 Temmuz 2012 İstanbul Prof. Dr. Muhsin DOĞAROĞLU Bal ve Diğer Arı Ürünleri ile Sağlık Yaşam Platformu Bal ve Diğer Arı Ürünleri ile Sağlıklı Yaşam

Detaylı

İYİ TARIM UYGULAMALARI NASIL YAPILIR?

İYİ TARIM UYGULAMALARI NASIL YAPILIR? İYİ TARIM UYGULAMALARI HAKKINDA YÖNETMELİK: Yönetmelik metni uzun olduğundan adresinden ulaşılabilir. güncel yönetmelik hükümlerine Bakanlığımızın aşağıda veb Resmi Gazete Tarihi: 07.12.2010 Resmi Gazete

Detaylı

ÇANAKKALE İLİ TARIM SEKTÖRÜ EYLEM PLANI

ÇANAKKALE İLİ TARIM SEKTÖRÜ EYLEM PLANI 2 1 1: Kuraklığa karşı önlem alınması - Kuraklık Eylem Planında farklı seviyelerdeki kuraklık senaryolarına göre üretim modellerinin geliştirilmesi 2: Yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesi -

Detaylı

STRATEJİK ÜRÜN PAMUKTA TEHLİKE ÇANLARI

STRATEJİK ÜRÜN PAMUKTA TEHLİKE ÇANLARI STRATEJİK ÜRÜN PAMUKTA TEHLİKE ÇANLARI Gözde SEVİLMİŞ-Şebnem BORAN 1. Giriş Pamuk, çırçır sanayisinin, lifi ile tekstil sanayisinin, çekirdeği ile yağ ve yem sanayisinin, linteri ile de kağıt sanayisinin

Detaylı

GİTES TEKSTİL VE DERİ EYLEM PLANI

GİTES TEKSTİL VE DERİ EYLEM PLANI GİTES TEKSTİL VE DERİ EYLEM PLANI HEDEF -1 PAMUĞA İLİŞKİN POLİTİKALARDA ETKİNLİĞİN ARTIRILMASI 1.1 Pamuk Arama Konferansı sonucunda belirlenen Pamuk Eylem Planları hayata geçirilecektir. Gıda, Tarım ve

Detaylı

ÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR

ÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR ÖDEMİŞ İLÇESİNDE PATATES ÜRETİMİ, KOŞULLAR ve SORUNLAR GİRİŞ Solanaceae familyasına ait olduğu bilinen patatesin Güney Amerika`nın And Dağları nda doğal olarak yetiştiği; 16. yüzyılın ikinci yarısında

Detaylı

ÖNSÖZ. Dr. Ahmet ALTIPARMAK Antalya Valisi BAKA Yönetim Kurulu Başkanı. Tuncay ENGİN BAKA Genel Sekreteri

ÖNSÖZ. Dr. Ahmet ALTIPARMAK Antalya Valisi BAKA Yönetim Kurulu Başkanı. Tuncay ENGİN BAKA Genel Sekreteri ÖNSÖZ Gelişmiş ülkelerde 1900 lü yılların başlarından itibaren kurulmuş olan kalkınma ajansları, ülkemizde yeni benimsenmiş bir modeldir. Kalkınma Ajansları; bölgesel düzeyde kamu kesimi, özel kesim ve

Detaylı

Tarımın Anayasası Çıktı

Tarımın Anayasası Çıktı Tarımın Anayasası Çıktı Günnur BİNİCİ ALTINTAŞ Tarım sektörünün anayasası olan 5488 sayılı Tarım Kanunu iki yıllık yoğun bir çalışmanın ardından 18.04.2006 tarihinde kabul edildi. Resmi Gazete de 25.04.2006

Detaylı

TEKSTİL MAKİNALARI. Hazırlayan Hasan KÖSE 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

TEKSTİL MAKİNALARI. Hazırlayan Hasan KÖSE 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TEKSTİL MAKİNALARI Hazırlayan Hasan KÖSE 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TEKSTİL MAKİNALARI TÜRKİYE DE ÜRETİM Tanımı Tekstil makinaları, tekstil sanayinin

Detaylı

MADAGASKAR ÜLKE RAPORU

MADAGASKAR ÜLKE RAPORU MADAGASKAR ÜLKE RAPORU HAZIRLAYAN GAZİANTEP SANAYİ ODASI TİCARET DAİRESİ MAYIS 2011 GENEL EKONOMİK DURUM Son on yılda, Madagaskar ekonomisinde Antananarivo çevresindeki sanayi sektöründe,(özellikle tekstil

Detaylı

Aşağıda öncü ülkelerin üretim-ihracat dengelerinin yanında son üç yılda oluşan fiyat skalası

Aşağıda öncü ülkelerin üretim-ihracat dengelerinin yanında son üç yılda oluşan fiyat skalası DÜNYA ÇAY RAPORU (/) Binlerce yıldır Doğu dünyası mutluluk, sağlık ve bilgelik getireceğine inanarak tükettiği çayı, kendi kültürünün çok önemli bir parçası olarak kabul etmiştir. Batı ise yeni yeni keşfetmeye

Detaylı

Piyasalardaki Dalgalanma Otomotiv Sektörüne Nasıl Yansıyor?

Piyasalardaki Dalgalanma Otomotiv Sektörüne Nasıl Yansıyor? Piyasalardaki Dalgalanma Otomotiv Sektörüne Nasıl Yansıyor? Pınar ELMAS Otomotiv sektörü, ekonomide yarattığı katma değer, istihdama olan katkısı ve ilişkide bulunduğu diğer sektörlerdeki teknolojik gelişmenin

Detaylı

KARS ŞEKER FABRİKASI RAPORU

KARS ŞEKER FABRİKASI RAPORU Şu an 240 çalışana sahip şeker fabrikası da, üretimin artması durumunda daha önce olduğu gibi istihdamını 400 lere çıkarabilecek ve il ekonomisine giren sıcak para miktarı da artacaktır. KARS ŞEKER FABRİKASI

Detaylı

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ ÇİLEK RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ ARALIK, 2018 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÇİLEK ÜRETİMİ VE TİCARETİ... 3 1.1 DÜNYA ÇİLEK ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA ÇİLEK İTHALATI... 4 1.3

Detaylı

Sizleri şahsım ve TOBB adına saygıyla selamlıyorum. Biliyorsunuz başkasına gönderilen selam kişinin üzerine emanettir.

Sizleri şahsım ve TOBB adına saygıyla selamlıyorum. Biliyorsunuz başkasına gönderilen selam kişinin üzerine emanettir. Sayın Sizleri şahsım ve TOBB adına saygıyla selamlıyorum. Biliyorsunuz başkasına gönderilen selam kişinin üzerine emanettir. Başkanımız Rifat Hisarcıklıoğlu TUSAF yönetimi başta olmak üzere, kongremizin

Detaylı

2023 E DOĞRU BARTIN TARIMI

2023 E DOĞRU BARTIN TARIMI T.C. BARTIN VALİLİĞİ İL TARIM MÜDÜRLÜĞÜ 2023 E DOĞRU BARTIN TARIMI YUSUF ALAGÖZ İL TARIM MÜDÜRÜ BARTIN DA DEMOGRAFİK YAPI 2009 YILI ADRESE DAYALI NÜFUS TESPİT ÇALIŞMASI SONUCUNDA İLİN TOPLAM NÜFUSU 188.449

Detaylı

TÜRKİYE DE TARIM ve HAYVANCILIK: SORUNLAR VE ÖNERİLER DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ

TÜRKİYE DE TARIM ve HAYVANCILIK: SORUNLAR VE ÖNERİLER DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ TÜRKİYE DE TARIM ve HAYVANCILIK: SORUNLAR VE ÖNERİLER DOÇ.DR.BERRİN FİLİZÖZ Tarım İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetidir. Türkiye nüfusunun yaklaşık %48.4

Detaylı

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ ÇİLEK RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ TEMMUZ, 2017 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ... 3 1.1 DÜNYA ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA İTHALATI... 4 1.3 DÜNYA İHRACATI...

Detaylı

4.GIDA GÜVENLİĞİ KONGRESİ KAPANIŞ BİLDİRGESİ

4.GIDA GÜVENLİĞİ KONGRESİ KAPANIŞ BİLDİRGESİ 4.GIDA GÜVENLİĞİ KONGRESİ KAPANIŞ BİLDİRGESİ Bu kapanış bildirgesinde yer alan aşağıdaki maddeler 4.Gıda Güvenliği Kongresinin çeşitli oturumlarında ve panellerinde dile getirilen ortak görüşlerin özetlenmesiyle

Detaylı

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ KİRAZ RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ TEMMUZ, 2017 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ... 3 1.1 DÜNYA ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA İTHALATI... 4 1.3 DÜNYA İHRACATI...

Detaylı

... MACAR FİĞİ YEM BİTKİSİ ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ

... MACAR FİĞİ YEM BİTKİSİ ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ ......... MACAR FİĞİ YEM BİTKİSİ ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ 2002 ......... MACAR FİĞİ YEM BİTKİSİ ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ BÖLÜM 1.PROJENİN ÖZETİ 1.1.Projenin Adı 1.2.Projenin Süresi 1.3.Projenin

Detaylı

İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP. Prof.Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü

İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP. Prof.Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü İYİ TARIM UYGULAMALARI VE EUREPGAP Prof.Dr. Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü TARIMDA DEĞİŞİM Dünyada 1970li Yıllarda Tüketicilerin Bilinçlenmesi, 1990lı Yıllarda

Detaylı

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ

ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ KİRAZ RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR&GE ŞUBESİ KASIM, 2018 1 İçindekiler 1. DÜNYA ÜRETİMİ VE TİCARETİ 1.1 DÜNYA KİRAZ ÜRETİMİ... 3 1.2 DÜNYA KİRAZ İTHALATI... 4 1.3 DÜNYA KİRAZ

Detaylı

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği

Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Doç.Dr.Tufan BAL I.Bölüm Tarım Ekonomisi ve Politikası Not: Bu sunuların hazırlanmasında büyük oranda Prof.Dr.İ.Hakkı İnan ın Tarım Ekonomisi ve İşletmeciliği Kitabından

Detaylı

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI KOOPERATİFÇİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI KOOPERATİFÇİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2012 Yılı Gülçiçeği Raporu Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI KOOPERATİFÇİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2012 YILI GÜLÇİÇEĞİ RAPORU OCAK 2013 İÇİNDEKİLER 1- GİRİŞ 2- ÜRETİM 1- Dünya

Detaylı

ORGANİK TARIMDA ÖNCÜ KENT: İZMİR

ORGANİK TARIMDA ÖNCÜ KENT: İZMİR 2015 KASIM-ARALIK- SEKTÖREL ORGANİK TARIMDA ÖNCÜ KENT: İZMİR Şebnem BORAN Dünya da ve Türkiye de organik tarım hızla gelişmekte ve yaygınlaşmaktadır. Son 20 yılda Avrupa, Kuzey Amerika ve Japonya da organik

Detaylı

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU IPARD PROGRAMI DESTEKLERİ

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU IPARD PROGRAMI DESTEKLERİ TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU IPARD PROGRAMI DESTEKLERİ NEVŞEHİR TİCARET VE SANAYİ ODASI IPARD PROGRAMI KAPSAMINDA VERİLEN DESTEKLER 1- Süt Üreten Tarımsal İşletmelere Yatırım Amaç: Küçük

Detaylı

Ayakkabı Sektör Profili

Ayakkabı Sektör Profili Ayakkabı Sektör Profili Elif UĞUR Ayakkabı, çok eski çağlarda insanların zorlu coğrafya ve iklim koşullarında ayaklarını muhafaza etmek ve zarar görmelerini engellemek amacıyla kullanılırken günümüzde

Detaylı

Gıda Mevzuatı ve AB Yasalarına Uyum

Gıda Mevzuatı ve AB Yasalarına Uyum Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Gıda Mevzuatı ve AB Yasalarına Uyum Zeliha Bahar KENTEL Gıda İşletmeleri ve Kodeks Daire Başkanlığı Kodeks Çalışma Grup Sorumlusu bahar.kentel@tarim.gov.tr

Detaylı

Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı,

Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı, 217 15 147 12 16 7 132 182 295 399 191 135 618 22 358 416 195 34 3 222 17 14 143 32 43 31 3 35 44 464 841 1.42 1.392 1.3 1.615 1.782 ZEYTİNYAĞI SEKTÖRÜN TANIMI SITC

Detaylı

Türkiye de hayvancılık sektörünün önündeki sorunları iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar;

Türkiye de hayvancılık sektörünün önündeki sorunları iki ana başlık altında toplamak mümkündür. Bunlar; Tarımı gelişmiş ülkelerin çoğunda hayvancılığın tarımsal üretim içerisindeki payı % 50 civarındadır. Türkiye de hayvansal üretim bitkisel üretimden sonra gelmekte olup, tarımsal üretim değerinin yaklaşık

Detaylı

Arıcılığın Tanımı. Arı Yetiştirme Ürünler. Ürünler. Ürünler. Ürünler. Hayvan Yetiştirme ve Besleme Dersi

Arıcılığın Tanımı. Arı Yetiştirme Ürünler. Ürünler. Ürünler. Ürünler. Hayvan Yetiştirme ve Besleme Dersi Hayvan Yetiştirme ve Besleme Dersi Arıcılığın Tanımı Arı Yetiştirme Arıcılık; bitkisel kaynakları, arıyı ve emeği bir arada kullanarak, bal, polen, arısütü, balmumu, propolis, arı zehiri gibi ürünler ile

Detaylı

BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR STRATEJİK PLANI

BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR STRATEJİK PLANI BALIKESİR BÜYÜKŞEHİR BEL E D İ Y E S İ 2015 2019 STRATEJİK PLANI Balıkesir Büyük şehir Bel ediyesi 2015-2019 Stratejik Pl an ı 3.4.10 Stratejik Alan 10 : Kırsal Hizmetler A1 Entegre Kırsal Kalkınma H1.

Detaylı

Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı

Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı Üretim ve Verim Katkısı Toplum Beslenmesine Katkı Sanayi Sektörüne Katkı Milli Gelire Katkı Dış Ticaret Katkısı Nüfus ve İşgücü Katkısı

Detaylı

Arıcılık Üretiminin Arttırılması Yolu ile Azerbaycan Kırsalında Gelirin İyileştirilmesi. Ahmet İnci Uluslararası Arıcılık Danışmanı

Arıcılık Üretiminin Arttırılması Yolu ile Azerbaycan Kırsalında Gelirin İyileştirilmesi. Ahmet İnci Uluslararası Arıcılık Danışmanı Arıcılık Üretiminin Arttırılması Yolu ile Azerbaycan Kırsalında Gelirin İyileştirilmesi Ahmet İnci Uluslararası Arıcılık Danışmanı 05.02.2017 Bölüm 1 AZERBAYCAN DA ARICILIĞIN GÜNCEL YAPISI 2 Azerbaycan

Detaylı

İLİMİZDE HAYVANCILIĞIN DURUMU

İLİMİZDE HAYVANCILIĞIN DURUMU İLİMİZDE HAYVANCILIĞIN DURUMU 1.AMASYADA TARIMSAL YAPI İlimiz ekonomisinde Tarım ilk sırada yer almakta olup 29.390 çiftçi ailesinden 146.948 kişi bu sektörden geçimini sağlamaktadır. 2011 yılı Bitkisel

Detaylı

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN GÜMÜŞHANE

2003-2011 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN GÜMÜŞHANE T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2003-2011 DESTEK BİZDEN, ÜRETİM SİZDEN GÜMÜŞHANE Türk tarımını kalkındırmadan Türkiye yi kalkındıramayız Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan Ekolojik denge ve küresel

Detaylı

İZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI

İZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI İZMİR DE SÜT HAYVANCILIĞI Şebnem BORAN Gözde SEVİLMİŞ Süt özellikle protein, yağ, vitamin (C vitamini hariç) ve mineraller (başta kalsiyum ve fosfor olmak üzere) gibi beslenmede çok önemli olan toplam

Detaylı

BAKLİYAT DOSYASI. 4 TÜRKİYE ABD 240 Kaynak: FAO

BAKLİYAT DOSYASI. 4 TÜRKİYE ABD 240 Kaynak: FAO BAKLİYAT DOSYASI Dünya üzerinde tarımı çok eski yıllardan beri yapılmakta olan yemeklik dane baklagillerin diğer bir deyişle bakliyat ürünlerinin insan beslenmesinde bitkisel kaynaklı protein gereksiniminin

Detaylı

CAM SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

CAM SANAYİİ. Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi CAM SANAYİİ Hazırlayan Birsen YILMAZ 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi TÜRKİYE'DE ÜRETİM Cam sanayii, inşaat, otomotiv, meşrubat, gıda, beyaz eşya, mobilya,

Detaylı

Türkiye de Arıcılık, Sorunlar ve «İyi Üretim Uygulamaları» ile Ekolojik Çözümler

Türkiye de Arıcılık, Sorunlar ve «İyi Üretim Uygulamaları» ile Ekolojik Çözümler Türkiye de Arıcılık, Sorunlar ve «İyi Üretim Uygulamaları» ile Ekolojik Çözümler Prof.Dr. Banu YÜCEL Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Bornova/İzmir Türkiye de 7.900.364 adet koloniyle,

Detaylı